ΣΤ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσηµάτων Υπουργείο Υγείας Αγράφων 3-5, 151 23 Μαρούσι Τηλ: 210-52.12.000, 210-52.12.133 Fax: 210-52.12.121, 210-52.12.130 www.keelpno.gr
ΣΤ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι: Ορισµός για την επιδηµιολογικ παρακολούθηση της HIV λοίµωξης (σύµφωνα µε την αναθεώρηση του 2008 1 ) Ο ορισµός που αφορά στην HIV λοίµωξη (π.χ. HIV-1 HIV-2) χρησιµοποιείται για λόγους επιδηµιολογικς παρακολούθησης και δεν αποτελεί κατευθυντριες οδηγίες για κλινικ διάγνωση άλλες χρσεις. I. Στους ενλικες, έφηβους( 13 ετών) και παιδιά ηλικίας 18 µηνών*, µία περίπτωση HIV δηλώνεται όταν πληρόνται τουλάχιστον ένα από τα παρακάτω κριτρια: Εργαστηριακά Κριτρια Θετικό αποτέλεσµα σε δοκιµασία ελέγχου (screening) για αντισώµατα HIV (π.χ. επαναλαµβανόµενη θετικ ανοσοενζυµατικ αντίδραση) που ακολουθείται από θετικό αποτέλεσµα µε επιβεβαιωτικ (ευαίσθητη και πιο ειδικ) δοκιµασία για έλεγχο HIV (π.χ. Western blot ανοσοφθορισµός) Θετικό αποτέλεσµα δλωση ανιχνεύσιµης ποσότητας µε κάποια από τις παρακάτω HIV ιολογικές (που δεν ανιχνεύουν αντισώµατα) δοκιµασίες ** :» ανίχνευση HIV νουκλεϊκού οξέος (DNA RNA), π.χ. αλυσιδωτ αντίδραση DNA πολυµεράσης (PCR)» ανίχνευση HIV p24 αντιγόνου µε µεθοδολογία που περιλαµβάνει δοκιµασία εξουδετέρωσης» αποµόνωση ΗIV (ιϊκ καλλιέργεια) Άλλα Κριτρια (στην περίπτωση που τα παραπάνω εργαστηριακά κριτρια δεν πληρούνται) Διάγνωση της HIV λοίµωξης, βασισµένη στα παραπάνω εργαστηριακά κριτρια, η οποία αναφέρεται στο ιατρικό ιστορικό από το θεράποντα ιατρό. Δεν γίνεται αποδεκτ η προφορικ δλωση προηγούµενων εργαστηριακών αποτελεσµάτων που αφορούν στην HIV λοίµωξη. II. Σε παιδιά ηλικίας<18 µηνών, µία περίπτωση HIV δηλώνεται όταν πληρούνται τουλάχιστον ένα από τα παρακάτω κριτρια: Εργαστηριακά Κριτρια: Κριτρια για καθοριστικ διάγνωση: Θετικά αποτελέσµατα σε δύο ξεχωριστά δείγµατα (εξαιρουµένου του αίµατος από τον οµφάλιο λώρο) χρησιµοποιώντας µία περισσότερες από τις παρακάτω HIV ιολογικές (που δεν ανιχνεύουν αντισώµατα) δοκι µα σίες» ανίχνευση του νουκλεϊκού οξέως (DNA RNA) του HIV» ανίχνευση HIV p24 αντιγόνου µε δοκιµασία που συµπεριλαµβάνει δοκιµασία εξουδετέρωσης σε παιδί ηλικίας 1 µηνός» αποµόνωση HIV (ιϊκ καλλιέργεια) Κριτρια για πιθανολογούµενη διάγνωση: Ένα παιδί που έχει γεννηθεί από HIV οροθετικ µητέρα, που δεν πληρoί τα κριτρια για την καθοριστικ διάγνωση της λοίµωξης HIV, κατατάσσεται ως «πιθανώς µολυσµένο από ΗΙV» όταν έχει: Θετικό αποτέλεσµα σ' ένα µόνο δείγµα (εξαιρουµένου του αίµατος από τον οµφάλιο λώρο) χρησιµοποιώντας τις παραπάνω HIV ιολογικές δοκιµασίες για καθοριστικ διάγνωση και καµία µεταγενέστερη HIV αρνητικ ιολογικ δοκιµασία HIV αρνητικ εξέταση για αντισώµατα. Ή Άλλα Κριτρια (στην περίπτωση που τα παραπάνω εργαστηριακά κριτρια για την καθοριστικ την πιθανολογούµενη διάγνωση δεν πληρούνται) Διάγνωση της HIV λοίµωξης, βασισµένη στα παραπάνω εργαστηριακά κριτρια, η οποία αναφέρεται στο ιατρικό ιστορικό που παρέχεται από το θεράποντα ιατρό. Δεν γίνεται αποδεκτ η προφορικ δλωση προηγούµενων εργαστηριακών αποτελεσµάτων που αφορούν στην HIV λοίµωξη. Νόσοι Σύνδροµα που προσδιορίζουν το AIDS και συµπεριλαµβάνονται στον παιδιατρικό ορισµό για την επιδηµιολογικ παρακολούθηση του AIDS (1987). ΣΤ-1
ΙIΙ. Παιδιά ηλικίας <18 µηνών γεννηµένα από HIV οροθετικές µητέρες, ταξινοµούνται για λόγους επιδηµιολογικς παρακολούθησης ως "µη µολυσµένα µε τον ΗIV" στην περίπτωση που τα παιδιά δεν πληρούν τα κριτρια της καθοριστικς πιθανολογούµενης διάγνωσης της ΗIV λοίµωξης, αλλά πληρούν ένα τουλάχιστον από τα εργαστηριακά τα άλλα κριτρια: Εργαστηριακά Κριτρια Κριτρια Καθοριστικά για τη «µη µόλυνση από HIV» Τουλάχιστον δυο αρνητικές δοκιµασίες για αντισώµατα HIV προερχόµενες από διαφορετικά δείγµατα λαµβανόµενα σε ηλικία 6 µηνών Τουλάχιστον δυο αρνητικές HIV ιολογικές δοκιµασίες + σε ξεχωριστά δείγµατα, που και οι δυο εκτελέσθηκαν σε ηλικία 1µνα και η µία εξ' αυτών σε ηλικία 4 µηνών ΚΑΙ Καµία άλλη εργαστηριακ κλινικ ένδειξη για την HIV λοίµωξη (δηλαδ, δεν υπάρχει καµία θετικ ιολογικ δοκιµασία, εάν έγινε, ούτε νόσος σύνδροµο που να προσδιορίζει το AIDS, και για το οποίο δεν υπάρχει άλλη υποκείµενη κατάσταση ενδεικτικ ανοσοκαταστολς) Κριτρια για πιθανολογούµενη «µη µόλυνση από HIV» Παιδιά που δεν πληρούν τα παραπάνω κριτρια για να καταταχθούν καθοριστικά ως "µη µολυσµένα", αλλά που έχουν: Δύο αρνητικές HIV ιολογικές δοκιµασίες από ξεχωριστά δείγµατα, όπου και οι δύο εκτελέστηκαν σε ηλικία 2 εβδοµάδων και η µία εξ αυτών σε ηλικία 4 εβδοµάδων #. Μία αρνητικ ιολογικ δοκιµασία για αντισώµατα HIV που έγινε σε ηλικία 8 εβδοµάδων Μία αρνητικ ΕΙΑ δοκιµασία για αντισώµατα HIV που έγινε σε ηλικία 6 µηνών Μία θετικ HIV ιολογικ δοκιµασία µε τουλάχιστον δύο µεταγενέστερες αρνητικές ιολογικές δοκιµασίες +, όπου τουλάχιστον η µία εκ των δύο έγινε σε ηλικία 8 εβδοµάδων αρνητικά αποτελέσµατα από εξετάσεις για HIV αντισώµατα, τουλάχιστον ένα από τα οποία σε ηλικία 6 µηνών ΚΑΙ Καµία άλλη εργαστηριακ κλινικ ένδειξη για την HIV λοίµωξη (δηλαδ, δεν υπάρχει καµία θετικ ιολογικ δοκιµασία, εάν έγινε, ούτε νόσος σύνδροµο που να προσδιορίζει το AIDS και για το οποίο δεν υπάρχει άλλη υποκείµενη κατάσταση ενδεικτικ ανοσοκαταστολς) Άλλα Κριτρια (στην περίπτωση που τα παραπάνω κριτρια για την καθοριστικ την πιθανολογούµενη «µη µόλυνση από HIV» δεν πληρούνται) Καθορισµός από το θεράποντα ιατρό ως "µη µολυσµένο" και ο θεράπων ιατρός έχει σηµειώσει τα αποτελέσµατα από προηγούµενες διαγνωστικές HIV δοκιµασίες στο ιατρικό ιστορικό του παιδιού. Δεν γίνεται αποδεκτ η προφορικ δλωση προηγούµενων εργαστηριακών αποτελεσµάτων που αφορούν στην HIV λοίµωξη. ΚΑΙ Καµία άλλη εργαστηριακ κλινικ ένδειξη για την HIV λοίµωξη (δηλαδ, δεν υπάρχει καµία θετικ ιολογικ δοκιµασία, εάν έγινε, ούτε νόσος σύνδροµο που να προσδιορίζει το AIDS και για το οποίο δεν υπάρχει άλλη υποκείµενη κατάσταση ενδεικτικ ανοσοκαταστολς) ΣΤ-2
ΙV. Παιδιά ηλικίας <18 µηνών γεννηµένα από HIV οροθετικές µητέρες κατατάσσονται ως παιδιά µε περιγεννητικ έκθεση στην HIV λοίµωξη στην περίπτωση που δεν πληρούνται τα κριτρια της λοίµωξης HIV (II) τα κριτρια που αφορούν σε παιδί "µη µολυσµένο µε τον HIV" (III). * Τα παιδιά ηλικίας 18 µηνών και <13 ετών κατατάσσονται ως "µη µολυσµένα µε τον HIV" εάν πληρούν τα κριτρια της παραγράφου III. ** Στα παιδιά και στους έφηβους και ενλικες που η µόλυνση τους δεν οφείλεται σε περιγεννητικ µετάδοση, δοκιµασίες του HIV RNA από πλάσµα δεν απαιτείται να χρησιµοποιούνται αντί αποδεκτών δοκιµασιών ελέγχου για αντισώµατα HIV (π.χ. επαναλαµβανόµενη θετικ αντίδραση µε ανοσοενζυµικ µέθοδο). Επιπλέον, ένα αρνητικό (δηλ. µη ανιχνεύσιµο) αποτέλεσµα HIV- 1 RNA στο πλάσµα δεν αποκλείει τη διάγνωση της HIV λοίµωξης. # Εάν τα δείγµατα για τις αρνητικές RNA DNA ιολογικές δοκιµασίες λαµβάνονται σε ηλικία 4 εβδοµάδων, θα πρέπει να λαµβάνονται σε διαφορετικές ηµέρες. + Οι δοκιµασίες ανίχνευσης του νουκλεϊκού οξέος (DNA RNA) του HIV είναι οι ιολογικές µέθοδοι που επιλέγονται προκειµένου ν' αποκλεισθεί η λοίµωξη HIV στα παιδιά ηλικίας <18 µηνών. Αν και η καλλιέργεια για HIV µπορεί να χρησιµοποιηθεί γι' αυτό το σκοπό, είναι πολύ πιο συνθέτη, ακριβ και λιγότερο σταθµισµένη απ' ότι οι δοκιµασίες ανίχνευσης του νουκλεϊκού οξέως. Η χρση της δοκιµασίας µε αντιγόνο p24 για τον αποκλεισµό της HIV λοίµωξης στα παιδιά ηλικίας <18 µηνών δεν συνιστάται λόγω χαµηλς ευαισθησίας. ΣΤ-3
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II: Σύστηµα ταξινόµησης της HIV λοίµωξης για τους έφηβους και ενλικες, ηλικίας > 13 ετών (σύµφωνα µε τον αναθεωρηµένο ευρωπαϊκό ορισµό του 1993 2 ) Κλινικές Κατηγορίες Κατηγορίες CD4+ λεµφοκυττάρων (Α) Ασυµπτωµατικ, οξεία (πρωτογενς) HIV λοίµωξη επιµένουσα γενικ. λεµφαδενοπάθεια (Β) Συµπτωµατικ HIV λοίµωξη, όχι (Α) (C) καταστάσεις (C) Νόσοι Σύνδροµα που προσδιορίζουν το AIDS (1) 500/µL (2) 200-499 / µl (3) < 200 / µl Α1 Α2 A3 Β1 Β2 Β3 C1 C2 C3 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III: Κλινικές κατηγορίες της λοίµωξης HIV (σύµφωνα µε τον αναθεωρηµένο ευρωπαϊκό ορισµό του 1993) ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Α: Ασυµπτωµατικ HIV λοίµωξη Επιµένουσα γενικευµένη λεµφαδενοπάθεια Οξεία (πρωτογενς) HIV λοίµωξη. Οι καταστάσεις που αναφέρονται στις Κατηγορίες Β και C δεν πρέπει να υφίστανται. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Β: Συµπτωµατικ λοίµωξη αποδιδόµενη στον HIV µε καταστάσεις άλλες από αυτές που περιλαµβάνονται στις Κατηγορίες Α C οι οποίες είναι ενδεικτικές έκπτωσης της κυτταρικς ανοσίας. Παραδείγµατα περιπτώσεων στην κλινικ Κατηγορία Β περιλαµβάνουν αλλά δεν περιορίζονται σε: Βακτηριακ αγγειοµάτωση Καντιντίαση στοµατοφαρυγγικ (µυκητιασικ στοµατίτιδα) Καντιντίαση αιδοιοκολπικ (επιµένουσα, υποτροπιάζουσα ανθεκτικ στη θεραπεία) Δυσπλασία του τραχλου της µτρας (µέτρια σοβαρ)/ in situ καρκίνωµα του τραχλου της µτρας Γενικευµένα συµπτώµατα όπως πυρετός (38,5 C) διάρροια για περισσότερο από 1 µνα Τριχωτ λευκοπλακία στόµατος Έρπης ζωστρ, µε δυο τουλάχιστον διαφορετικά επεισόδια καταλαµβάνων περισσότερα από ένα δερµοτόµια Ιδιοπαθς θροµβοπενικ πορφύρα Λιστερίωση Φλεγµονώδης νόσος της πυέλου Περιφερικ νευροπάθεια. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ C: Περιλαµβάνει τις κλινικές καταστάσεις που αναφέρονται στον παρακάτω κατάλογο ο οποίος αποτελεί τον ορισµό κρούσµατος AIDS. Για σκοπούς κατατάξεως, όταν λόγω συµπτωµάτων - νόσων ο ασθενς καταταγεί στην Κατηγορία C παραµένει στην Κατηγορία C ανεξάρτητα από την εξέλιξ του. ΣΤ-4
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV: Νόσοι σύνδροµα που προσδιορίζουν το AIDS και µέθοδοι διάγνωσς τους (σύµφωνα µε τον αναθεωρηµένο ευρωπαϊκό ορισµό του AIDS του 1993 2 ) Ένα HIV+ άτοµο που παρουσιάζει τουλάχιστον µια από τις παρακάτω νόσους σύνδροµα, ορίζεται ως κρούσµα AIDS για λόγους επιδηµιολογικς παρακολούθησης της νόσου. ΝΟΣΟΙ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΥΝ ΤΟ AIDS Διάγνωση Μέθοδοι ς Διάγνωσης Κριτρια ς Διάγνωσης Καντιντίαση τραχείας, βρόγχων πνευµόνων Μακροσκοπικός έλεγχος στην ενδοσκόπηση/νεκροτοµ µικροσκοπικ εξέταση (ιστολογικ κυτταρολογικ) Καντιντίαση οισοφάγου Κοκκιδιοειδοµύκωση, διάσπαρτη εξωπνευµονικ Μακροσκοπικός έλεγχος στην ενδοσκόπηση/νεκροτοµ µικροσκοπικ εξέταση (ιστολογικ κυτταρολογικ ) πρόσφατη έναρξη οπισθοστερνικού πόνου στην κατάποση ακτινολογικ ένδειξη και επιβεβαιωµένη στοµατικ φαρυγγικ καντιντίαση Μικροσκοπικ εξέταση, ιστοκαλλιέργεια Κρυπτοκόκκωση εξωπνευµονικ Μικροσκοπικ εξέταση, ιστοκαλλιέργεια Κρυπτοσποριδίωση µε διάρροια (διάρκειας πάνω από 1 µνα) Μικροσκοπικ εξέταση κοπράνων Νόσος από µεγαλοκυτταροϊό, εκτός πατος, σπληνός λεµφαδένων Καλλιέργεια πνευµονικού ιστού, µικροσκοπικ (ιστολογικ κυτταρολογικ ) εξέταση, ανίχνευση αντιγόνου νουκλεϊκού οξέος Αµφιβληστροειδίτιδα από µεγαλοκυτταροϊό Απώλεια όρασης και χαρακτηριστικ εµφάνιση σε επάλληλες βυθοσκοπσεις, προϊούσα µε την πάροδο αρκετών µηνών Απλός έρπης: έλκη (διάρκειας πάνω από 1 µνα), βρογχίτιδα, πνευµονίτιδα, οισοφαγίτιδα Μικροσκοπικ εξέταση, ιστοκαλλιέργεια Ιστοπλάσµωση, διάσπαρτη εξωπνευµονικ Μικροσκοπικ εξέταση, ιστοκαλλιέργεια Ισοσποριδίωση µε διάρροια (διάρκειας πάνω από 1 µνα) Πνευµονικ λοίµωξη οφειλόµενη στο µυκοβακτηρίδιο της φυµατίωσης Διάσπαρτη λοίµωξη από µυκοβακτηρίδια (και εξωπνευµονικ φυµατίωση) Μικροσκοπικ εξέταση (ιστολογικ κυτταρολογικ) Καλλιέργεια πτυέλων άλλη οριστικ τεκµηρίωση λοίµωξης από το µυκοβακτηρίδιο της φυµατίωσης κλινικ διάγνωση, µε χωρίς οξεάντοχα βακτηρίδια στη µικροσκοπικ εξέταση, που χρζει έναρξη αντιφυµατικς θεραπευτικς αγωγς Καλλιέργεια Οξεάντοχα βακτηρίδια (είδη µη ταυτοποιηµένα µε καλλιέργεια) σε µικροσκοπικ εξέταση κοπράνων φυσιολογικ στείρων σωµατικών υγρών /ιστών (όχι πνεύµονες, δέρµα, τράχηλος µτρας πυλαίοι λεµφαδένες) ΣΤ-5
ΝΟΣΟΙ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΥΝ ΤΟ AIDS Πνευµονία από Πνευµονοκύστη P. jirovecii Πνευµονία υποτροπιάζουσα σε διάστηµα 12 µηνών Προοδευτικ πολυεστιακ λευκοεγκεφαλοπάθεια Σηψαιµία υποτροπιάζουσα οφειλόµενη σε σαλµονέλλα (µη τυφοειδούς) Διάγνωση Μέθοδοι ς Διάγνωσης Κριτρια ς Διάγνωσης Μικροσκοπικ εξέταση (ιστολογικ κυτταρολογικ) πρόσφατη έναρξη δύσπνοιας στην κόπωση ξηρός βχας και διάχυτες αµφοτερόπλευρες διάµεσες διηθσεις ακτινογραφικώς και pο2 < 70mmHg (9.3 kpa), χωρίς ένδειξη βακτηριακς πνευµονίας Δύο επεισόδια αποδεδειγµένα µικροβιολογικώς ακτινολογικ κλινικ διάγνωση δύο διαφορετικών επεισοδίων πνευµονίας Ηλεκτρονικό µικροσκοπικό, ανίχνευση αντιγόνου στον εγκέφαλο στα ούρα, αντισώµατα στον ορό στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό Καλλιέργεια Τοξοπλάσµωση του εγκεφάλου Μικροσκοπικ (ιστολογικ κυτταρολογικ) εξέταση, ενοφθαλµισµός σε πειραµατόζωο, ιστοκαλλιέργεια πρόσφατη έναρξη εστιακς νευρολογικς ανωµαλίας µειωµένο επίπεδο συνείδησης και πολλαπλές αλλοιώσεις στην αξονικ και ορολογικ ένδειξη ανταπόκριση σε ειδικ θεραπεία Διηθητικός καρκίνος τραχλου της µτρας Ιστολογικ εξέταση Εγκεφαλοπάθεια οφειλόµενη στον HIV (Άνοια) Σάρκωµα Kaposi Λέµφωµα: Burkitt ανοσοβλαστικό πρωτοπαθές στον εγκέφαλο Σύνδροµο απίσχνασης οφειλόµενο σε HIV λοίµωξη HIV λοίµωξη και νοητικ ανικανότητα και / κινητικ δυσλειτουργία, µετά από αποκλεισµό άλλων αιτιολογικών παραγόντων µε εξέταση του ΕΝΥ, απεικόνιση εγκεφάλου νεκροτοµ Μικροσκοπικ εξέταση (ιστολογικ κυτταρολογικ) χαρακτηριστικ ερυθηµατώδης /ιώδης πλακώδης βλάβη στο δέρµα στο βλεννογόνο Μικροσκοπικ εξέταση (ιστολογικ κυτταρολογικ) Απώλεια βάρους (πάνω από 10% του σωµατικού βάρους) χωρίς άλλη αιτία και 30 µέρες περισσότερες µε διάρροια αδυναµία µε πυρετό Βιβλιογραφία 1. Revised Surveillance Case Definitions for HIV Infection among Adults, Adolescents, and Children Aged <18 Months and for HIV Infection and AIDS among Children Aged 18 Months to <13 Years.Recommendations and Reports. MMWR 2008, 57 (RR-10); 1-8. http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/rr5710a1.htm 2. Ancelle Park R. Expanded European AIDS case definition. Lancet, 1993, 341:44 ΣΤ-6