INNOVATIVE ACTIONS Transport Νέες Επενδυτικές Ευκαιρίες για την Ίδρυση Νέων Επιχειρήσεων στον Τομέα των Υπηρεσιών ως Αποτέλεσμα Νέων Μεταφορικών Υπηρεσιών και Υποδομών στην Περιφέρεια ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ 13 Ιανουαρίου 2005 1/30
Ομάδα μελέτης Συντονιστής έργου Λέκτ. Ι. Παραβάντης Ειδικοί (experts) Καθ. Ν. Ασημακόπουλος Αναπλ. Καθ. Α. Λαγοδήμος Επίκ. Καθ. Π. Δεμέστιχας Ομάδα εργασίας Α. Τζικόπουλος Γ. Κρητικού Ν. Δημητρίου 2/30
Περιγραφή μελέτης Κεντρική ιδέα: Οι μεταφορές αποτελούν παράγωγη ζήτηση (derived demand) επομένως εξετάστηκαν διαγνωστικά όλοι οι τομείς της οικονομίας. Έγινε χρήση των αποτελεσμάτων της μελέτης της μεταφορικής κινητικότητας (FINESTRA, 2002). Ενότητες της μελέτης: 1. υφιστάμενη κατάσταση 2. μεθοδολογία 3. αποτελέσματα 4. συμπεράσματα 3/30
Αντικείμενο workshop Εξετάζονται: 1. συγκριτική αξιολόγηση Ηπείρου με λοιπές περιφέρειες Ελλάδας 2. συγκριτική αξιολόγηση επενδύσεων Γ' ΚΠΣ (Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης) σε νομούς Ελλάδας 3. ανάλυση απαντήσεων σε ερωτηματολόγια 4. ανάλυση χρήσης κόμβου ΔΙΚΤΥΩΘΕΙΤΕ ώστε να προκύψουν χρήσιμα συμπεράσματα για τις επιχειρήσεις της Ηπείρου ειδικότερα οι εκπαιδευτικές προτεραιότητες για το προσωπικό τους 4/30
1. Χαρακτηριστικά Ηπείρου Βασικά χαρακτηριστικά της περιφέρειας Ηπείρου: νομοί Άρτας, Θεσπρωτίας, Ιωαννίνων, Πρέβεζας έδρα τα Ιωάννινα περιέχει το 3.2% του πληθυσμού της Ελλάδας έχει ποσοστό 2.9% των καλλιεργούμενων εκτάσεων παράγει το 2.4% του ΑΕΠ (ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος) παράγει το 3.2% του προϊόντος του αγροτικού τομέα, το 1.5% της μεταποίησης και το 2.5% του τομέα των υπηρεσιών της αναλογεί κατά κεφαλή προϊόν 3.05 εκατ. δρχ (δηλώνεται εισόδημα 1.06 εκατ. δρχ ανά κεφαλή) που την κατατάσσει τελευταία, μεταξύ των περιοχών της Ελλάδας, με 75% του μέσου όρου της Ελλάδας (στοιχεία 2001) παρουσιάζει αύξηση του ποσοστού ανεργίας συνολικός προϋπολογισμός του ΠΕΠ (Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα) Ηπείρου στο Γ' ΚΠΣ είναι 680 εκατ. 5/30
Σύγκριση νομών Ο Νομός Ιωαννίνων κυριαρχεί έναντι των άλλων τριών Νομών αλλά ακολουθεί πτωτική πορεία όσον αφορά στο μερίδιο (ποσοστό) του τόσο στον αριθμό επιχειρήσεων όσο και στον τζίρο από το 1994 έως την τελευταία απογραφή του 2000. Οι Νομοί Θεσπρωτίας, Άρτας και Πρέβεζας κινούνται με παραπλήσιους ρυθμούς ανάπτυξης (αριθμοί επιχειρήσεων, τζίρος), αλλά εξακολουθούν να παρουσιάζουν πολύ χαμηλότερα μεγέθη από το Νομό Ιωαννίνων. Στον Κλάδο των Μεταφορών παρατηρείται μία σταθερή αύξηση τόσο στον αριθμό επιχειρήσεων όσο και στα μεγέθη του τζίρου σε όλη την περιφέρεια αλλά τα ποσοστά των νομών εξακολουθούν να παρουσιάζουν ανομοιογενή καταμερισμό με κυρίαρχη τη Νομαρχία Ιωαννίνων. 6/30
Επιχειρήσεις Επιχειρήσεις της Ηπείρου, Μέση Ετήσια Απασχόληση (ΜΕΑ) μισθωτών υπαλλήλων και τζίρος (σε εκατομμύρια ) ανά Νομό (1995) ΑΡΙΘ. ΕΠΙΧ. ΜΕΑ ΤΖΙΡΟΣ ΝΟΜΟΣ ΣΥΝΟΛΟ % ΣΥΝΟΛΟ % ΣΥΝΟΛΟ % Άρτας 2 803 0.52 4 121 0.35 263.67 0.25 Θεσπρωτίας 2 077 0.38 623 0.05 127.50 0.12 Ιωαννίνων 7 115 1.31 7 898 0.67 1 338.53 1.26 Πρέβεζας 2 971 0.55 1 614 0.14 222.93 0.21 ΗΠΕΙΡΟΣ 14 966 2.75 14 256 1.21 1 952.62 1.84 7/30
Κυριότερα ευρήματα Η Ήπειρος έχει χαμηλό πληθυσμό, χαμηλό ΑΕΠ και το χαμηλότερο ΑΕΠ ανά κεφαλή από τις περιφέρειες της χώρας αν και ο πληθυσμός και το συνολικό ΑΕΠ είναι περίπου ίδια με την περιφέρεια του Νότιου Αιγαίου, το ΑΕΠ ανά κεφαλή είναι αρκετά χαμηλότερο στην Ήπειρο! Η Ήπειρος έχει χαμηλή παραγωγή και στον αγροτικό τομέα, και στη μεταποίηση και στις υπηρεσίες. Από τις γειτονικές της περιφέρειες, έχει μεν όμοια χαρακτηριστικά με την περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας αλλά έχει χαμηλότερη απόδοση από την Δυτική Ελλάδα. Η ομοιότητά της με τις περιφέρειες Δυτικής Μακεδονία, Βορείου και Νοτίου Αιγαίου και Ιονίου επιβεβαιώνει την απομόνωσή της (όλες πλην της Δυτικής Μακεδονίας είναι νησιά ενώ η Δυτική Μακεδονία είναι ομοίως σχετικά δύσβατη) και υπογραμμίζει τη χαμηλή παραγωγικότητά της. Μπορεί να χαρακτηριστεί ως η «νήσος Ήπειρος»! 8/30
Κυριότερα ευρήματα για Ήπειρο (συνέχεια) Όμως η απομόνωση είναι υπό άρση λόγω της κατασκευής και λειτουργίας νέων υποδομών (Ρίο, Εγνατία, Ιονία). Το ΑΕΠ της Ηπείρου θα μεγαλώσει εάν κατοικήσει και εργαστεί στην Ήπειρο περισσότερος κόσμος αλλά το ΑΕΠ ανά κεφαλή θα μεγαλώσει εάν αλλάξουν βασικά πράγματα στην οικονομία. Η καλύτερη ευκαιρία είναι να επωφεληθεί η περιφέρεια από τα χαρακτηριστικά της «νέας οικονομίας». 9/30
2. Συμπεράσματα για την κατανομή του Γ' ΚΠΣ Ο Νομός Ιωαννίνων έχει πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά και είναι ιδιαίτερα ευνοημένος από αρκετές χρηματοδοτήσεις (σε σχέση με τους άλλους νομούς της περιφέρειας της Ηπείρου). Ο Νομός Άρτας έχει όμως λάβει την μεγαλύτερη χρηματοδότηση ανά κεφαλή. Παρά το γεγονός ότι η παραγωγή του πρωτογενούς τομέα είναι ιδιαίτερα χαμηλή, η περιφέρεια δεν έχει λάβει τις χρηματοδοτήσεις που έπρεπε λόγω των περιορισμένων στρεμμάτων που ευρίσκονται σε εκμετάλλευση (ορεινό και δύσβατο έδαφος). Ο Νομός Ιωαννίνων έχει λάβει την μεγαλύτερη χρηματοδότηση στον δευτερογενή τομέα ενώ ο Νομός Άρτας τη μεγαλύτερη σχετική χρηματοδότηση ανά κεφαλή. Η ανεργία είναι μεν άνω του 10% αλλά χαμηλότερη αρκετών άλλων περιοχών της Ελλάδας ο Νομός Πρέβεζας είναι λιγότερο ευνοημένος από τις χρηματοδοτήσεις για την ανεργία μετρούμενες ανά άνεργο. Οι χρηματοδοτήσεις για ιδιωτικές επενδύσεις έχουν ευνοήσει ιδιαίτερα τον Νομό Ιωαννίνων και, κατά δεύτερο λόγο, Πρεβέζης. 10/30
Συμπεράσματα για την κατανομή του Γ' ΚΠΣ (συνέχεια) Το σύνολο της περιφέρειας είναι ιδιαίτερα αδικημένο από τη χρηματοδότηση τουριστικών επενδύσεων (αν και ο τουρισμός, ως οικονομική δραστηριότητα, συνάδει με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιφέρειας). Οι χρηματοδοτήσεις έργων πληροφορικής ευνοούν κυρίως το Νομό Ιωαννίνων και, κατά δεύτερο λόγο, Πρεβέζης. Ο Νομός Ιωαννίνων, ως ήταν αναμενόμενο, πήρε τη μερίδα του λέοντος των χρηματοδοτήσεων που αφορούν την έρευνα (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων). Ο Νομός Θεσπρωτίας έλαβε την ψηλότερη ανά κάτοικο χρηματοδότηση για έργα περιβάλλοντος. Το σύνολο της περιφέρειας έλαβε αρκετά υψηλή χρηματοδότηση για έργα πολιτισμού. Ο Νομός Ιωαννίνων έλαβε πολύ μεγαλύτερες χρηματοδοτήσεις από τους άλλους νομούς για έργα μεταφορών και βελτιώνει μια ήδη (με τις νέες υποδομές) αρκετά βελτιωμένη οδική πρόσβαση. Ομοίως, ο Νομός Ιωαννίνων έλαβε πολύ ψηλότερη χρηματοδότηση στον τομέα της εκπαίδευσης. 11/30
3. Έρευνα αγοράς με συνεντεύξεις βασισμένες σε ερωτηματολόγια (questionnaire-based interviews) 32 συνολικά συνεντεύξεις διενεργήθηκαν από Ι. Παραβάντη (συντονιστή) Ν. Δημητρίου (μέλος ομάδας εργασίας) Α. Τζικόπουλο (μέλος ομάδας εργασίας) 12/30
Ανάλυση απαντήσεων Προσωπικό Το προσωπικό κυμαινόταν από 1 έως 450 άτομα με διάμεση τιμή 11 και μέσο όρο 41.1. Το ποσοστό του επιστημονικού προσωπικού κυμαινόταν από 0 σε 35.7% με διάμεση τιμή 7.8% και μέσο όρο 9.7%. 9 (σε σύνολο 29 επιχειρήσεων) δεν είχαν επιστημονικό προσωπικό. Το ποσοστό του τεχνικού προσωπικού κυμαινόταν από 0 σε 64.3% με διάμεση τιμή 0% και μέσο όρο 7.1%. 19 (σε σύνολο 28 επιχειρήσεων) δεν είχαν τεχνικό προσωπικό. Το ποσοστό του συνόλου επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού κυμαινόταν από 0 σε 85.7% με διάμεση τιμή 11.4% και μέσο όρο 16.9%. 7 (σε σύνολο 28 επιχειρήσεων) δεν είχαν ούτε επιστημονικό ούτε τεχνικό προσωπικό. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Παρατηρείται ανεπαρκής παρουσία επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού στις επιχειρήσεις, γεγονός που μειώνει τις πιθανότητες εισαγωγής καινοτομικών προϊόντων και υπηρεσιών στην αγορά. 13/30
Ανάλυση απαντήσεων (συνέχεια) Εξ αποστάσεως εργασία (e-work ή telework) Μόνο 4 εταιρείες (σε σύνολο 23 επιχειρήσεων) είχαν συνεργάτες που εργάζονταν από απόσταση. 15 (σε σύνολο 22 επιχειρήσεων) αντιμετώπιζαν την εξ αποστάσεως εργασία «καθόλου ευνοϊκά». ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Πρέπει να πραγματοποιηθεί εκπαίδευση και κατάρτιση για να αλλάξουν οι τρέχουσες αντιλήψεις για την εξ αποστάσεως εργασίας ώστε, όπου ταιριάζει στη φύση της δουλειάς, να μπορούν να απασχολούνται εργαζόμενοι που κατοικούν σε δύσβατες περιοχές. Τηλεπικοινωνίες και πληροφορική Ο αριθμός υπολογιστών ήταν περίπου ανάλογος του αριθμού τηλεφωνικών συσκευών. Ο αριθμός τηλεφώνων καθώς και ο αριθμός υπολογιστών ήταν περίπου ανάλογος του επιστημονικού προσωπικού (και όχι τόσο του τεχνικού, του λοιπού ή του συνόλου του προσωπικού). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Το επιστημονικό προσωπικό φαίνεται να επηρεάζει σημαντικά τον εξοπλισμό όχι μόνο σε υπολογιστές αλλά και τηλέφωνα. 14/30
Ανάλυση απαντήσεων (συνέχεια) Δικτύωση και Internet Πολλές από τις επιχειρήσεις που είχαν μεγάλο αριθμό υπολογιστών δεν τους είχαν συνδέσει σε δίκτυο. Το 26.7% των εταιρειών (σε σύνολο 30) δεν είχε πρόσβαση στο δίκτυο. Το 23.3% των εταιρειών διέθετε απλή σύνδεση dial-up. Το 43.3% των εταιρειών διέθετε σύνδεση ISDN (64 ή 128). Μόνο το 6.7% των εταιρειών διέθετε (ταχύτερη) σύνδεση DSL. Μόνο το 31.3% των εταιρειών (σε σύνολο 32) είχε δικό του site στο Internet. Οι επιχειρήσεις βρήκαν περίπου το ίδιο χρήσιμο ένα CD ή ένα site με κατάλογο των τοπικών επιχειρήσεων. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Οι επιχειρήσεις δεν έχουν άνεση με δικτυακές τεχνολογίες, δεν έχουν ικανοποιητικής ταχύτητας πρόσβαση στο Internet και δεν προβάλλονται σε αυτό. 15/30
Ανάλυση απαντήσεων (συνέχεια) Εκπαίδευση Μόνο 4 εταιρείες (σε σύνολο 32) έχουν τμήμα εκπαίδευσης. Όμως όλες οι επιχειρήσεις επενδύουν ποσό έως 6000 ετησίως σε εκπαίδευση ανθρώπινου δυναμικού. Τα πλέον επιθυμητά αντικείμενα εκπαίδευσης ήταν πωλήσεις (21 εταιρείες), marketing (14 εταιρείες) και πληροφορική (12 εταιρείες). Συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ηπείρου τουρισμός και αγροτουρισμός φυσικό περιβάλλον υπό ανάπτυξη περιοχή πύλη στα Βαλκάνια εργατικότητα και ευστροφία ανθρώπων Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 16/30
Ανάλυση απαντήσεων (συνέχεια) Συγκριτικά μειονεκτήματα της Ηπείρου απομόνωση, δυσκολία πρόσβασης (και από εξωτερικό), κακή γεωγραφική θέση ψηλό μεταφορικό κόστος έλλειψη βιομηχανικής παραγωγής, υπερεπάρκεια υπηρεσιών φτωχή περιοχή, περιορισμένη αγοραστική δύναμη, μικροί τζίροι έλλειψη μεταποιητικής κουλτούρας, έλλειψη επιστημόνων (και των λύσεων που δίνουν) Επιχειρηματικές προτεραιότητες άνοιγμα σε νέες αγορές αναβάθμιση μηχανολογικού εξοπλισμού και καλύτερη εργασία αποθηκών (logistics) αύξηση πωλήσεων καλύτερη οργάνωση Προβληματικά θέματα για τις επιχειρήσεις γραφειοκρατία έλλειψη κρατικής στήριξης φορολογία 17/30
4. Ανάλυση Χρήσης Κόμβου ΔΙΚΤΥΩΘΕΙΤΕ Γιατί Το Internet είναι βασικό μέσο στη «νέα οικονομία». Η δημιουργία κόμβου με ευρετήριο επιχειρήσεων προτάθηκε από τους φορείς και υποστηρίχτηκε από τις επιχειρήσεις. Τι περιλαμβάνεται εδώ Τα αποτελέσματα αυτής της ανάλυσης αφορούν τη διετή χρήση του κόμβου ΔΙΚΤΥΩΘΕΙΤΕ. Μια εκ των ομάδων χρηστών ήταν οι ΜΜΕ. 18/30
Συμπεράσματα από τη χρήση του κόμβου Οι προερχόμενοι από ΜΜΕ χρήστες του κόμβου είναι νέοι με μόρφωση κυρίως δευτεροβάθμιας εκπαίδευση και ΤΕΙ/ΑΕΙ. Η πληροφόρηση των ΜΜΕ για τον κόμβο προέρχεται κυρίως από συνεργάτες τους ή offline πηγές όπως έντυπα. Οι ΜΜΕ αποτελούν διστακτικούς χρήστες του κόμβου και πραγματοποιούν λίγες επισκέψεις το μήνα. Στην αρχή, οι ΜΜΕ ενδιαφέρονται για τη λειτουργία του κόμβου αλλά μετά ψάχνουν για το σύνολο των θεμάτων που τους ενδιαφέρει κυρίως δε για το e-business. Οι ΜΜΕ δεν τα καταφέρνουν καλά στην ανεύρεση πληροφοριών αλλά τους ενδιαφέρουν πολύ οι online κατάλογοι (προϊόντων και προμηθευτών). Οι ΜΜΕ δεν είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένοι από ειδησεογραφικές υπηρεσίες όπως δελτία τύπου και αφιερώματα. Ομοίως, οι ΜΜΕ δεν είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένοι από γλωσσάρια τεχνικών όρων ή διευθύνσεις άλλων τόπων (sites). 19/30
Συμπεράσματα από τη χρήση του κόμβου (συνέχεια) Οι ΜΜΕ δεν ήταν ιδιαίτερα ικανοποιημένοι από υπηρεσίες που αφορούν την κοινότητα των χρηστών (chat, forum, υποστήριξη, FAQ). Πρωτίστως, οι ΜΜΕ δεν απολαμβάνουν ιδιαίτερα online μαθήματα με πολυμέσα (multimedia). Οι ΜΜΕ είχαν την χαμηλότερη αίσθηση αξιοπιστίας, χρησιμότητας και αίσθησης ότι το περιεχόμενο του κόμβου είναι ενημερωμένο. Επίσης, οι ΜΜΕ είχαν προβλήματα συμβατότητας με το λογισμικό τους (browser). Εκ των λοιπών κόμβων του Internet, ο κόμβος του ΕΟΜΜΕΧ ήταν ο πιο γνωστός. Το περιεχόμενο του κόμβου ήταν αυτό που ικανοποίησε τις ΜΜΕ το λιγότερο. 20/30
Προτεραιότητες επιχειρήσεων Οι σημαντικότερες προτεραιότητες για τις επιχειρήσεις της Ηπείρου: πρόσληψη περισσότερου επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού (που συνδέεται με την καινοτομία) επένδυση περισσότερων χρημάτων σε έρευνα και ανάπτυξη (έχει νόημα μόνο για μεσαίες ή μεγάλες επιχειρήσεις με επιστημονικό προσωπικό) χρήση νέων τεχνολογιών (π.χ. Internet) συμμετοχή σε Ελληνικά και διεθνή δίκτυα εκμετάλλευση νέων μορφών εργασίας (π.χ. εξ αποστάσεως ή τηλεργασία) που είναι ιδιαίτερα συμφέρουσες για δύσβατες περιοχές και ειδικές ομάδες πληθυσμού προσανατολισμός προς τη φυσική αγορά (Βαλκάνια, Ιταλία, Νότια Ευρώπη) και όχι το λοιπό της Ελλάδας αύξηση του μεγέθους (π.χ. μέσω συγχωνεύσεων) εκσυγχρονισμός της παραγωγικής διαδικασίας μεταφορά των υπαρχόντων και χωροθέτηση νέων εγκαταστάσεων κοντά στους νέους άξονες π.χ. Εγνατία Οδό (αφορά κυρίως τις παραδοσιακές επιχειρήσεις του δευτερογενή τομέα και όχι τις υπηρεσίες) 21/30
Παρατηρήσεις Πρέπει να ενισχυθεί η επιχειρηματική δράση σε «μοντέρνα» αντικείμενα (π.χ. ανάπτυξη λογισμικού) για πελάτες του εξωτερικού Η προσέλκυση νέου επιστημονικού και επιχειρηματικού ανθρώπινου δυναμικού στην περιοχή θα είχε πολλαπλές ευνοϊκές επιδράσεις. Τα ανωτέρω υπογραμμίζουν την επιτακτική ανάγκη εκσυγχρονισμού του Αεροδρομίου Ιωαννίνων. Επίσης, πρέπει όλες οι περιοχές της Ηπείρου να διαθέτουν ταχεία σύνδεση με το Internet (δυστυχώς ο ΟΤΕ έπεται της τεχνολογίας). Όμως πολλές από τις χρήσεις της νέας τεχνολογίας (π.χ. e-learning) πιθανόν να μην είναι κατάλληλες για επιχειρήσεις. Ειδικά οι επιχειρήσεις του Νομού Ιωαννίνων είναι ιδιαίτερα ευνοημένες λόγω των πλεονεκτημάτων του Νομού και της προνομιακής χρηματοδότησης από το Γ' ΚΠΣ. Αλλά τόσο κατά τη μελέτη του FINESTRA όσο και κατά την παρούσα μελέτη, παρατηρήθηκε αδιαφορία και «ωχαδερφισμός» των επιχειρήσεων (εν μέρει λόγω της πληθώρας μελετών που δεν έχουν εφαρμοσθεί) ειδικά εκείνων από τους λοιπούς νομούς της περιφέρειας! 22/30
Εκπαιδευτικές προτεραιότητες Βάσει των ανωτέρω, προκύπτουν οι εκπαιδευτικές προτεραιότητες για επιχειρήσεις στην Ήπειρο, για παράδειγμα: πωλήσεις και marketing με έμφαση στο ηλεκτρονικό επιχειρείν (ebusiness) και τη χρήση π.χ. online οδηγών πληροφορική, π.χ. πλοήγηση δικτύου (Internet) Συμβουλές για την υλοποίηση της εκπαίδευσης: χρήση παραδοσιακών ή ανάμεικτων εκπαιδευτικών μεθόδων αποφυγή δικτύου και πολυμέσων (multimedia) ειδικά σε σχέση με τη χρήση δικτυακών τόπων, στενή συνεργασία με επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό για άριστα αποτελέσματα στο περιεχόμενο (content) πρόσκληση εκπαιδευτών από άλλες χώρες αποφυγή της λύσης των επιδοτούμενων σεμιναρίων από ΚΕΚ (δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία) 23/30
Το μέλλον: η ψηφιακή οικονομία Αγροτική εποχή άροτρο μουλάρι Βιομηχανική εποχή χάλυβας μηχανές πετρέλαιο δρόμοι Ψηφιακή εποχή σιλικόνη μικροεπεξεργαστές λεωφόροι οπτικών ινών 24/30
Χαρακτηριστικά της νέας βιομηχανίας («industry») Computing υπολογιστές λογισμικό υπηρεσίες Τηλεπικοινωνίες τηλεφωνία καλωδιακές τεχνολογίες δορυφόροι ασύρματες τεχνολογίες Περιεχόμενο (content) ψυχαγωγία (ηλεκτρονικές) εκδόσεις ebooks παροχή πληροφοριών 25/30
Κατάλληλα και ακατάλληλα επαγγέλματα για την Ήπειρο Κατάλληλα παραγωγή λογισμικού κατασκευή τόπων στο δίκτυο ερευνητική και μελετητική δράση με πελάτες από το εξωτερικό συνεδριακός τουρισμός (πελάτες εξωτερικού) (δηλ. υπηρεσίες) Ακατάλληλα γεωργία και κτηνοτροφία μεταποίηση και βιομηχανία (δηλ. πρωτογενής και δευτερογενής τομέας) 26/30
CASE STUDY Εμπόδια εξ αποστάσεως εργασίας (τηλεργασίας) Ιδιαίτερα κατάλληλη για δύσβατες περιοχές! Εργοδότης νομικά και θεσμικά προβλήματα που ανακύπτουν όταν κανείς εργάζεται στο σπίτι του (π.χ. ασφάλιση εργαζομένου και εξοπλισμού όπως υπολογιστών, φορολογία) απαίτηση φυσικής παρουσίας εκ μέρους των εργοδοτών (κλειδί για την επιτυχή εφαρμογή της τηλεργασίας) έλλειψη εμπιστοσύνης των εργοδοτών προς τους εργαζομένους έλλειψη κοινών στόχων μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών 27/30
CASE STUDY: Τηλεργασία (συνέχεια) Εργαζόμενος δυσκολία διάκρισης μεταξύ δουλειάς και διασκέδασης (όταν κανείς εργάζεται στο σπίτι του) έλλειψη ικανότητας ανεξάρτητης εργασίας έλλειψη αλληλεπίδρασης με συναδέλφους (άτυπη ανταλλαγή πληροφοριών, έμπνευση, θετική κριτική) δυσκολία υλοποίησης ομαδικής δουλειάς (teamwork) έλλειψη κοινωνικής ζωής του γραφείου ανάγκη για πρόσθετο χώρο στο σπίτι προβλήματα από την τοποθεσία του σπιτικού (π.χ. επικίνδυνη γειτονιά) προβλήματα αποδοχής από την τοπική κοινωνία εργασία μέρα και νύχτα (workaholism) με μικρά διαλείμματα που μπορεί να οδηγήσει σε υπερκόπωση και άλλα ψυχικά νοσήματα 28/30
CASE STUDY: Τηλεργασία (συνέχεια) Εργασία η οργάνωση και το περιεχόμενο της εργασίας μπορεί να είναι ακατάλληλα για εξ αποστάσεως υλοποίηση (π.χ. ασαφές αντικείμενο) η εργασία μπορεί, λόγω της φύσης της, να μην μπορεί να μετρηθεί και να αξιολογηθεί από το αποτέλεσμα αλλά να πρέπει να μετρηθούν οι ώρες εργασίας (χτύπημα κάρτας) 29/30
Σκέψεις για το μέλλον Αν τα προηγούμενα σας φαίνονται εξωπραγματικά, μπορείτε να αρχίσετε να ανησυχείτε ότι το μέλλον μπορεί να σας ξεπεράσει! Τώρα πλέον κατασκευάζεται μεν η οδική υποδομή για την άρση της απομόνωσης της «νήσου Ήπειρος» ΑΛΛΑ έχουμε μεταβεί σε νέα εποχή της οικονομίας όπου την ανάπτυξη δεν θα την καθορίσουν οι λεωφόροι αλλά τα δίκτυα (έμφαση όχι σε προϊόντα αλλά σε ηλεκτρονικές υπηρεσίες και πληροφορίες). Πρόσθετη αξία θα φέρει μόνο η ανάπτυξη ενδογενούς τεχνολογίας (πατέντες). Η περιφέρεια πρέπει να δώσει έμφαση στην παιδεία τα επαγγέλματα της νέας οικονομίας είναι γνωσιοκεντρικά. Μπορούν να εξεταστούν ομοιότητες και αναλογίες με παρόμοιες περιοχές π.χ. Κύπρος, Ιρλανδία 30/30