ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικης

Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικης 1. Μπορούν οι εξαιρέσεις ενός ασφαλιστηρίου συμβολαίου αστικής ευθύνης αυτοκινήτων να αντιταχθούν κατά του ζημιωθέντος τρίτου; Ο νομοθέτης έχει θεσπίσει την υποχρεωτικότητα της ασφάλισης αστικής ευθύνης αυτοκινήτων αναγνωρίζοντας την κοινωνική ανάγκη επαρκούς οικονομικής προστασίας των ζημιωθέντων τρίτων. Για τον λόγο αυτόν έχει θεσπισθεί το δικαίωμα ευθείας α- παίτησης του ζημιωθέντος κατά του ασφαλιστή ακόμα και αν οι συνθήκες του ατυχήματος εμπίπτουν στις εξαιρέσεις του ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Οι απαιτήσεις αυτές δεν περιορίζονται ακόμα και αν υπερβαίνουν τα όρια της ασφάλισης. 2. Τι είναι ο φιλικός διακανονισμός; Πρόκειται για την συμφωνία Άμεσης Πληρωμής Ζημιών από Τροχαία Ατυχήματα που ετέθη σε εφαρμογή από 1/5/2000 και την οποία έχουν συνυπογράψει ένας μεγάλος αριθμός ασφαλιστικών εταιρειών που πληρούν κάποια κριτήρια που έχουν τεθεί. Η συμφωνία προβλέπει ότι κάτω από προϋποθέσεις, οι ασφαλιστικές εταιρείες θα α- ποζημιώνουν οι ίδιες τον αναίτιο ασφαλιζόμενό τους χωρίς αυτός να χρειάζεται να απευθυνθεί στην ασφαλιστική εταιρεία του οδηγού που προκάλεσε τη ζημία. Αρχικά η συμφωνία περιελάμβανε μόνο υλικές ζημίες, αργότερα όμως συμπληρώθηκε ώστε να περιλαμβάνει και μη σημαντικές σωματικές βλάβες. 3. Τι ανάγκες εξυπηρετεί η ιδιωτικά ασφάλιση υγείας; Η ιδιωτική ασφάλιση υγείας είναι συμπληρωματική της κοινωνικής ασφάλισης και σκοπό έχει να ενισχύει τις παροχές της δεύτερης. Η ιδιωτικά ασφάλιση υγείας συντελεί ώστε να αντιμετωπίζονται οι τυχόν δυσλειτουργίες του κοινωνικού συστήματος υγείας. 4. Ποιες είναι οι βασικές καλύψεις ενός συμβολαίου πυρός; Οι βασικές καλύψεις μιας ασφάλισης πυρός είναι: α) ασφάλιση κατά κινδύνων πυρκαγιάς και β) ασφάλιση κατά κινδύνων που προέρχονται από κεραυνό. Αν δεν υπάρχει αντίθετη συμφωνία περιλαμβάνει επίσης ασφάλιση κατά κινδύνων που προέρχονται από ευρεία έκρηξη. 5. Τι καλύπτει ο κλάδος βοήθειας και τι ο κλάδος νομικής προστασίας; Οι ασφαλίσεις βοήθειας προβλέπουν παροχές εις είδος (αντί αποζημίωσης). Περιλαμβάνουν την Οδική Βοήθεια, την Βοήθεια Ταξιδιού κλπ. Τα τελευταία χρόνια οι ασφαλιστικές εταιρείες, σε μια προσπάθεια τους να ελέγξουν το ύψος των αποζημιώσεων του κλάδου ασφαλίσεων υγείας, αναπτύσσουν ιδιωτικά δίκτυα παροχής υπηρεσιών υγείας με τη λογική των ασφαλίσεων βοήθειας, παρέχοντας δηλαδή απευθείας υπηρεσίες υγείας αντί για αποζημιώσεις. Σελίδα 1

Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικης 6. Τι είναι ασφάλιση αστικής ευθύνης; Ποιες ασφαλίσεις αστική ευθύνης είναι υποχρεωτικές κατά το νόμο; Ασφάλιση αστικής ευθύνης είναι αυτή κατά την οποία ο λήπτης της ασφάλισης α- σφαλίζεται έναντι του κινδύνου να δημιουργηθούν οικονομικές απαιτήσεις από τρίτους οι οποίοι υπέστησαν βλάβη εξ αιτίας πράξεων ή παραλείψεων του λήπτη της ασφάλισης. Κατά το Νόμο υποχρεωτικές είναι: Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης Αυτοκινήτων Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης Σκαφών Αναψυχής 7. Οι ιδιοκτήτες ποιων αυτοκινήτων είναι υποχρεωμένοι να έχουν ασφάλιση αστικής ευθύνης αυτοκινήτων και ποιοι εξαιρούνται από αυτήν την υποχρέωση; Υπόχρεοι ασφάλισης αστική ευθύνης αυτοκινήτων είναι όλοι οι ιδιοκτήτες αυτοκινήτων. Εξαιρούνται τα αυτοκίνητα του κράτους και των κρατικών οργανισμών, τα αυτοκίνητα ξένων κρατών και αυτά που ανήκουν σε διακυβερνητικούς οργανισμούς. 8. Ποιο ρόλο παίζει η ιδιωτικά ασφάλιση στην συνταξιοδότηση. Τι είναι τεχνικό επιτόκιο; Ο ρόλος της ιδιωτικής ασφάλισης στη συνταξιοδότηση είναι συμπληρωματικός του ρόλου της κοινωνικής. Η ιδιωτική ασφάλιση έχει σκοπό να συμπληρώσει τις παροχές του κοινωνικού συνταξιοδοτικού συστήματος. Ο ρόλος της ιδιωτική ασφάλισης είναι τόσο σημαντικός ώστε κατά την ΕΕ να αποτελεί τον τρίτο πυλώνα του συνταξιοδοτικού συστήματος με πρώτο πυλώνα την υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση και δεύτε- ρο τα επαγγελματικά ταμεία ασφάλισης. Τεχνικό επιτόκιο είναι ένα επιτόκιο το οποίο συμφωνείται κατά τη σύναψη του ασφαλιστηρίου συμβολαίου και διατηρείται σταθερό καθόλη τη διάρκεια της ασφάλισης. 9. Ποια είναι η έννοια του τρίτου στην ασφάλιση αστική ευθύνης αυτοκινήτων; Τρίτοι στην ασφάλιση αστική ευθύνης αυτοκινήτων είναι όλα τα νομικά ή φυσικά πρόσωπα που τυχόν υπέστησαν ζημία συμπεριλαμβανομένων των επιβατών και των μελών της οικογενείας του οδηγού που προξένησε το ατύχημα. Εξαιρούνται: Ο Οδηγός Κάθε πρόσωπο του οποίου η ευθύνη καλύπτεται με την ασφαλιστική σύμβαση (κατονομαζόμενοι στο ασφαλιστήριο οδηγοί, ιδιοκτήτες, συνιδιοκτήτες) Ο λήπτης της ασφάλισης και τυχόν νόμιμοι εκπρόσωποι του εφ όσον πρόκει- Σελίδα 2

ται για νομικό πρόσωπο. ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικης 10. Τι είναι ασφάλιση επιβίωσης; Ποιες αναγκαιότητες καλύπτει; Η ασφάλιση επιβίωσης προβλέπει την καταβολή ενός προσυμφωνηθέντος κεφαλαίου με προσυμφωνηθέντα τρόπο (εφάπαξ ή με δόσεις) στον ίδιο τον ασφαλισμένο εφόσον ο τελευταίος ευρίσκεται στη ζωή κατά τον προαναφερθέντα χρόνο. Σε αντίθετη περίπτωση η ασφαλιστική εταιρεία απαλλάσσεται κάθε υποχρέωσης. 11. Ποιοι οι κυριότεροι τύποι ασφαλίσεων θανάτου; Αναφέρατε παραδείγματα σε κάθε περίπτωση. i. Απλή ή Πρόσκαιρη, όπου το ασφάλισμα καταβάλλεται στους δικαιούχους αν ο θάνατος του ασφαλισμένου επέλθει μέσα σε κάποια χρονικά όρια εκ των προτέρων συμφωνημένα. Τα χαρακτηριστικά της ασφάλισης αυτής είναι: Η παροχή της ασφαλιστικής κάλυψης δίδεται μόνο στην περίπτωση θανάτου του ασφαλισμένου. Καλύπτει τον ασφαλισμένο για συγκεκριμένη χρονική περίοδο που ορίζεται στο συμβόλαιο. Έχει μικρότερο κόστος σε σχέση με άλλα ασφαλιστικά προγράμματα. Δεν έχει Αξία Εξαγοράς. Δεν αναπροσαρμόζεται. Η κυριότερη μορφή απλής ασφάλειας, διεθνώς, είναι η Φθίνουσα Πρόσκαιρη Ασφάλεια Ζωής. Στην συγκεκριμένη μορφή, το κεφάλαιο μειώνεται σταδιακά στην διάρκεια του συμβολαίου, ενώ τα ασφάλιστρα παραμένουν σταθερά. Απευθύνεται σε:: Άτομα που επιθυμούν να προστατευθούν για συγκεκριμένη χρονική περίοδο της ζωής τους, λόγω οικονομικών αναγκών ή υποχρεώσεων (δάνεια, πιστώσεις κλπ). Άτομα με αυξημένες οικογενειακές υποχρεώσεις (παιδιά, διαβίωση, προστατευόμενοι γονείς κ.λ.π.). Γονείς που αποταμιεύουν για τις σπουδές των παιδιών τους. Οικογενειάρχες που επιδιώκουν την διατήρηση του βιοτικού επιπέδου της οικογένειας τους σε περίπτωση θανάτου τους. Γυναίκες μόνες με παιδιά. ii. Ισόβια όπου το ασφάλισμα καταβάλλεται στους δικαιούχους οποτεδήποτε και αν προκύψει ο θάνατος του ασφαλισμένου μπορεί να είναι πρόσκαιρη ή ισόβια. Προσφέρει προστασία εφόρου ζωής και διακρίνεται στην: Συνήθη Ισόβιο Ασφάλιση, όπου τα ασφάλιστρα καταβάλλονται ισοβίως. Ισόβιο ασφάλιση περιορισμένων καταβολών, όπου τα ασφάλιστρα καταβάλλονται για χρονικό διάστημα που επιλέγει ο ασφαλισμένος. Απευθύνεται σε: Άτομα που επιθυμούν να προστατευθούν για μεγάλη χρονική περίοδο της ζωής τους, λόγω οικονομικών αναγκών - υποχρεώσεων (δάνεια, πιστώσεις κλπ). Άτομα που επιθυμούν ισόβια προστασία της υγείας τους. Άτομα που επιθυμούν να εξασφαλίσουν την καταβολή φόρων κληρονομιάς. Σελίδα 3

Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικης 12. Ποιος ο σκοπός της Ασφάλισης Ζωής και ποια τα συνήθη προβλήματα που καλείται να λύσει; Ασφάλιση Ζωής είναι ένα συμβόλαιο με το οποίο μια εταιρεία αναλαμβάνει έναντι αμοιβής (ασφάλιστρο) να αποζημιώσει ένα άτομο ή μια ομάδα ατόμων (ασφαλιζόμενος), βάσει των συνομολογηθέντων συμφωνιών για ζημιές σε βάρος της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας, οι οποίες μπορεί να προκληθούν από ένα αβέβαιο μελλοντικό γεγονός (κίνδυνος). Η Ασφάλιση ζωής είναι το μόνο ασφαλιστικό είδος που έχει υποβληθεί σε ολοκληρωμένη μαθηματική επεξεργασία και βρίσκεται κάτω από ένα διαρκή μαθηματικό έλεγχο. Η Ασφάλιση Ζωής είναι ο μόνος τρόπος που μπορεί κανείς να αγοράσει ένα σεβαστό μελλοντικό κεφάλαιο έναντι ενός μικρού μηνιαίου ποσού. Έτσι εξοικονομεί σίγουρα το απαιτούμενο κεφάλαιο που θα χρειαστεί η οικογένεια του σε περίπτωση κινδύνου. Μερικά από τα προβλήματα που μπορεί να λύσει η ασφάλιση Ζωής είναι: 1.Φόροι κληρονομιάς και ακίνητης περιουσίας 2.Εξασφάλιση σπουδών 3.Συνταξιοδότηση 4.Οικογενειακή προστασία 5.Αποθέματα σε περίπτωση ανάγκης 13. Τι είναι οι πρόσθετες καλύψεις σ ένα συμβόλαιο Ζωής. Αναφερθείτε στα κυριότερα είδη τους. Οι πρόσθετες καλύψεις ενσωματώνονται και συμπληρώνουν την ασφαλιστική προστασία που προσφέρει το βασικό συμβόλαιο Ζωής. Η διάρκειά τους μπορεί να είναι η ίδια με εκείνη του βασικού συμβολαίου ή μικρότερη. Οι βασικές πρόσθετες καλύψεις είναι: Πρόσθετη Ασφάλεια Ζωής που προσφέρει την ίδια κάλυψη που περιγράφεται στην ασφάλεια πρόσκαιρης διάρκειας. Ωφέλημα Θανάτου από ατύχημα, που αυξάνει το ασφαλισμένο ποσό του βασικού συμβολαίου σε περίπτωση θανάτου του ασφαλισμένου από ατύχημα. Ωφέλημα Σοβαρών Ασθενειών, που αναλαμβάνει τη πληρωμή στον ασφαλισμένο ποσού ίσου με το ασφαλισμένο ποσό, εάν ο ασφαλισμένος προσβληθεί για πρώτη φορά, συνήθως πριν τα 65α γενέθλια του, από ασθένειες που καλύπτονται στο συμβόλαιο. Καλύπτει μεταξύ άλλων ασθένειες όπως: καρδιακή προσβολή, ανεπάρκεια στεφανιαίων αρτηριών, καρκίνος, νεφρική ανεπάρκεια, μεταμόσχευση βασικού οργάνου και εγκεφαλική ανεπάρκεια. Ωφέλημα Μόνιμης Ανικανότητας από Ατύχημα, που αναλαμβάνει πληρωμή καθορισμένων ποσών σε περίπτωση απώλειας μελών ή όρασης οφθαλμών από ατύχημα. Σελίδα 4

Ωφέλημα Μόνιμης Ανικανότητας, που αναλαμβάνει πληρωμή καθορισμένων ποσών σε περίπτωση μόνιμης ανικανότητας από ατύχημα ή ασθένεια και που διαρκεί πάνω από μια περίοδο, συνήθως ένα χρόνο. Η Ασφαλιστική Εταιρεία αναλαμβάνει τη πληρωμή ενός εφάπαξ ποσού ή ενός ποσού σε περίοδο τριών ή περισσότερων χρόνων. Επίδομα Μόνιμης Ανικανότητας, που είναι παρόμοιο με το πιο πάνω, με τη διαφορά ότι η ασφαλιστική εταιρεία πληρώνει ένα καθορισμένο μηνιαίο εισόδημα μέχρι την λήξη του ωφελήματος. Ωφέλημα Απαλλαγής από την πληρωμή ασφαλίστρων, που διασφαλίζει την ανάληψη σε περίπτωση μόνιμης ανικανότητας που προέρχεται από ατύχημα ή ασθένεια και που διαρκεί πάνω από μια καθορισμένη περίοδο, συνήθως έξι μηνών, τη πληρωμή των ασφαλίστρων του βασικού συμβολαίου ή/και άλλων πρόσθετων καλύψεων από την Ασφαλιστική Εταιρεία. Αποτέλεσμα αυτού είναι ότι δεν επηρεάζονται ούτε η ασφαλιστική κάλυψη ούτε και το αποταμιευτικό πρόγραμμα του ασφαλισμένου. Κάρτα Νοσηλείας Προσφέρεται συνήθως συμπληρωματικά ενός Ασφαλιστηρίου Ζωής και μπορεί να καλύπτει τον ασφαλιζόμενο ή και τα μέλη της οικογένειάς του. Προσφέρεται επίσης και ως ξεχωριστό συμβόλαιο σε ομαδική βάση. Σκοπός της είναι η προσφορά ικανοποιητικής προστασίας για κάλυψη των εξόδων νοσηλείας προσώπου ως εσωτερικού ασθενή σε νοσοκομείο ή κλινική στην Ελλάδα ή στο Εξωτερικό. Καλύπτει συνήθως νοσοκομειακά έξοδα μέχρις ενός ανώτατου ορίου, ημερήσια νοσήλια για δωμάτιο, ιατρική επίσκεψη εντός του νοσοκομείου, αμοιβή αποκλειστικής νοσοκόμας, υγειονομική μεταφορά, χορήγηση εισιτηρίων μετάβασης κι επιστροφής, νοσηλεία, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη εντός νοσοκομείου, αμοιβή χειρουργού, κ.λ.π. 14. Προσδιορίσετε σε τι αναφέρονται τα στοιχεία της αποταμίευσης και της κάλυψης στην Ασφαλιστική Επιστήμη. Αναφέρατε σχετικά παραδείγματα. Αποταμίευση Το στοιχείο της αποταμίευσης είναι εκείνο που προκύπτει από την δυνατότητα - ανάλογα με το τύπο της ασφάλισης Ζωής- να αποδίδεται το Ασφάλισμα στον Ασφαλισμένο βάσει του γεγονότος της συσσώρευσης των δημιουργούμενων κεφαλαίων από την καταβολή του ασφαλίστρου (περιοδικού ή εφ άπαξ), π.χ.: Ισόβια Ασφάλιση ή Μικτή Ασφάλιση Ζωής. Κάλυψη Το στοιχείο της κάλυψης είναι εκείνο που προκύπτει από την δυνατότητα -ανάλογα με το τύπο της ασφάλισης Ζωής- κάλυψης ενός κινδύνου του ασφαλισμένου και αποζημίωσής του. Εφόσον όμως διέλθει η περίοδος της ασφαλιστικής κάλυψης - βάσει της σύμβασης- χωρίς την επέλευση του κινδύνου, η ασφαλιστική εταιρεία δεν υποχρεούται να καταβάλλει αποζημίωση π.χ.: Πρόσκαιρη Ασφάλιση Ζωής Σελίδα 5

15. Τι είναι η ασφάλιση πιστώσεων και τι συνήθως καλύπτει; Η ασφάλιση των επί πιστώσει πωλήσεων καλύπτει τον κίνδυνο μη πληρωμής από τους πελάτες μιας επιχείρησης, των υποχρεώσεών τους από την αγορά εμπορευμάτων ή υπηρεσιών (καλύπτει την απώλεια της πίστωσης που έχει χορηγήσει μια επιχείρηση στους πελάτες της). Εξαιρέσεις: Δεν καλύπτονται οι επί πιστώσει πωλήσεις σε Φ.Π. (Φυσικά Πρόσωπα). Από την ασφαλιστική κάλυψη εξαιρούνται τα δικαστικά έξοδα, τόκοι υπερημερίας καθώς και οι συμβατικές ρήτρες, που έχουν συνομολογηθεί. Στις ασφαλίσεις εξαγωγών δεν καλύπτονται οι συναλλαγματικές διαφορές και η υποτίμηση. 16. Τι είναι το ασφαλιστικό ποσό; Είναι το ανώτατο όριο ευθύνης του ασφαλιστή, αναγράφεται υποχρεωτικά πάνω στην ασφαλιστική σύμβαση και επ αυτού υπολογίζονται τα ασφάλιστρα. Στις ασφαλίσεις περιουσίας το ασφαλιστικό ποσό πρέπει να είναι ίσο με την πραγματική αξία του α- σφαλισμένου συμφέροντος κατά την υπογραφή της ασφαλιστικής σύμβασης. Στην περίπτωση ασφάλισης παθητικού (αστική ευθύνη) το ασφαλιστικό ποσό αποτελεί μόνο το ανώτατο όριο ευθύνης του ασφαλιστή. 17. Τι είναι η ασφαλιστική αξία και πότε υπολογίζεται; Ασφαλιστική αξία είναι η τρέχουσα αγοραία αξία του ασφαλισμένου συμφέροντος και υπολογίζεται κατά τη στιγμή επέλευσης του κινδύνου. 18. Ποια η διαφορά της ασφαλιστικής αξίας από την συμβατική ασφαλιστική αξία; Ασφαλιστική αξία είναι η τρέχουσα αγοραία αξία ενός ασφαλισμένου συμφέροντος και υπολογίζεται κατά τη στιγμή επέλευσης του κινδύνου. Σε κάποιες περιπτώσεις όμως μπορεί να συμφωνηθεί, εκ των προτέρων, συγκεκριμένη αξία του συμφέροντος ανεξάρτητα από την πραγματική (π.χ. ασφαλίσεις πλοίων). 19. Ποια είναι η αποζημιωτική αρχή και τι περιλαμβάνει; Η αποζημιωτική αρχή, στις ασφαλίσεις ζημιών, προβλέπει ότι η ασφαλιστική αποζημίωση πρέπει να καλύπτει πλήρως το απαιτούμενο κόστος ώστε το ασφαλισμένο περιουσιακό στοιχείο να περιέλθει ακριβώς στην κατάσταση που ήταν πριν την επέλευση του ζημιογόνου γεγονότος (κινδύνου), χωρίς η αποζημίωση να υπερβαίνει το ασφαλιστικό ποσό. 20. Αναφέρατε τις διαφορές στην αποζημίωση από ασφαλιστή σε σχέση με την αποζημίωση από αδικοπραξία. Η αποζημίωση από ασφαλιστή υπόκειται στους γενικούς και ειδικούς όρους του α- Σελίδα 6

σφαλιστηρίου συμβολαίου και ειδικότερα ως προς τις εξαιρέσεις, τον χρόνο παραγραφής της αξίωσης και της ισχύος της αποζημιωτικής αρχής και της αρχής απαγόρευσης πλουτισμού. Η αποζημίωση από αδικοπραξία δεν υπόκειται στους παραπάνω περιορισμούς αλλά στον αστικό κώδικα. 21. Ποια είναι η αρχή απαγόρευσης πλουτισμού και ποια η σχέση της με την αποζημιωτική αρχή; Η αρχή απαγόρευσης πλουτισμού αναφέρεται στην απαγόρευση είσπραξης ασφαλιστικής αποζημίωσης μεγαλύτερης από το κόστος αποκατάστασης της ζημίας. Η αρχή απαγόρευσης πλουτισμού σχετίζεται με την αποζημιωτική αρχή με την έννοια ότι αποτελούν τις δύο όψεις του ιδίου νομίσματος που είναι η ασφαλιστική αποζημίωση. Η μία όψη (αρχή αποζημίωσης) περιγράφει τις υποχρεώσεις του ασφαλιστή και η άλλη (αρχή απαγόρευσης πλουτισμού) αναφέρεται στις υποχρεώσεις του ασφαλισμένου (δικαιούχου) 22. Ποιες είναι οι γενικές εξαιρέσεις της αρχής απαγόρευσης πλουτισμού; Η αρχή δεν ισχύει στις ακόλουθες περιπτώσεις: Ασφαλίσεις αξίας, όπου η αποζημίωση αναφέρεται σε ένα προσυμφωνημένο εφάπαξ ποσόν το οποίο καταβάλλεται εξ ολοκλήρου. Σε ορισμένες περιπτώσεις στην ασφάλιση προσώπων όπου η ανθρώπινη ζωή και υγεία δεν αποτιμώνται Σε ορισμένες περιπτώσεις (π.χ. ασφάλιση ακινήτων), όπου η αποζημίωση δεν βασίζεται στην εμπορική αξία αλλά στο κόστος αντικατάστασης η αποκατάστασης. 23. Τι είναι ασφαλιστική υποκατάσταση και πως λειτουργεί; Ασφαλιστική υποκατάσταση είναι η υποκατάσταση του ασφαλισμένου (δικαιούχου) από τον ασφαλιστή, όσον αφορά αξίωση αποκατάστασης ζημίας από τρίτον που έχει ο ασφαλισμένος (δικαιούχος), στο βαθμό που ο ασφαλιστής έχει καταβάλει αποζημίωση. 24. Υπερασφάλιση, Υπασφάλιση και οι συνέπειές τους. Δώστε Παραδείγματα. Υπερασφάλιση έχομε όταν το ασφαλιστικό ποσό είναι μεγαλύτερο από την ασφαλιστική αξία του ασφαλισμένου συμφέροντος. Αν οφείλεται σε δόλο τότε αποτελεί λόγο ακύρωσης του ασφαλιστηρίου από τον ασφαλιστή και άρνηση καταβολής της αποζημίωσης. Αν οφείλεται σε αβλεψία τότε ο μεν ασφαλιστής εισπράττει το αυξημένο ασφάλιστρο αλλά η υποχρέωση του για αποζημίωση φθάνει μόνο μέχρι το ύψος της πραγματικής αξίας. Π.χ. Αυτοκίνητο ασφαλίσθηκε σύμφωνα με την ασφαλιστική του αξία κατά την αγορά του. Ένα έτος μετά, ενώ το ασφαλιστικό ποσό παρέμεινε σταθερό, η ασφαλιστική αξία μειώθηκε εξ αιτίας της χρήσης του αυτοκινήτου. Υπασφάλιση υπάρχει όταν το ασφαλιστικό ποσό είναι μικρότερο από την ασφαλιστική αξία. Έτσι η αποζημίωση υπολογίζεται από το γινόμενο του Σελίδα 7

πραγματικού ύψους της ζημίας επί τον λόγο υπασφάλισης (ασφαλιστικό ποσό δια ασφαλιστική αξία). Π.χ. Κατοικία αξίας 100.000 ασφαλίστηκε έναντι του κινδύνου πυρός για 50.000. Συνεπώς κάθε ζημία που αφορά το συγκεκριμένο ασφαλιστήριο αποζημιώνεται κατά το λόγο υπασφάλισης που είναι 50000/100000 = 50% 25. Τι είναι απαλλαγή και για ποιο σκοπό υπάρχει; Είναι το συμφωνηθέν αφαιρετέο ποσό από την αποζημίωση που καταβάλλεται από τον ασφαλιστή και το οποίο επιβαρύνει τον ασφαλισμένο. Σκοπός της απαλλαγής είναι να μειώσει τις υποχρεώσεις του ασφαλιστή από μικρές ζημίες και συνεπώς να μειώσει το κόστος της ασφάλισης με αποτέλεσμα να μπορεί ο ασφαλιστής να μειώσει το απαιτούμενο ασφάλιστρο. Περαιτέρω, οι απαλλαγές σκοπό έχουν να μειώνουν τον ηθικό κίνδυνο της ασφάλισης. Ευθεία απαλλαγή. Από κάθε ζημία κάποιο αρχικό ποσό επιβαρύνει τον ασφαλιζόμενο. Η ευθεία απαλλαγή ορίζεται είτε ως απόλυτο ποσό, είτε ως ποσοστό επί του ασφαλίσματος είτε ως το μεγαλύτερο μεταξύ συγκεκριμένου ποσού και ποσοστού. Σωρευτική απαλλαγή. Ο ασφαλιστής απαλλάσσεται σωρευτικά από αποζημιώσεις μέχρι κάποιου ποσού μέσα στη διάρκεια της ασφάλισης Franchise απαλλαγή. Εφόσον η ζημία είναι μικρότερη από το ποσόν της απαλλαγής τότε επιβαρύνει εξ ολοκλήρου τον ασφαλιζόμενο. Αν το υπερβαίνει τότε καλύπτεται εξ ολοκλήρου από τον ασφαλιστή Περίοδος αναμονής. Συνήθως στην ασφάλιση ζωής. 26. Τι είναι ασφάλιση ποσοστού; Είναι η ασφάλιση που από την αρχή συμφωνείται ότι ασφαλίζεται ένα ποσοστό της ασφαλιστικής αξίας του πράγματος. 27. Τι είναι ασφαλιστικό συμφέρον; Στις ασφαλίσεις ζωής είναι η έννομη σχέση μεταξύ ασφαλιζομένου και συμβαλλομένου. Η σχέση αυτή είναι συνήθως οικονομική και πρέπει να αποδεικνύεται κατά τη σύναψη του ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Στις ασφαλίσεις ζημιών είναι η έννομη σχέση μεταξύ ασφαλιζομένου περιουσιακού στοιχείου και λήπτη της ασφάλισης. Η σχέση αυτή μπορεί να είναι σχέση ιδιοκτησίας ή/και νόμιμης χρήσης και πρέπει να αποδεικνύεται κατά τον χρόνο επέλευσης της ζημίας. 28. Πότε υπάρχει συνασφάλιση; Είναι η ασφάλιση ενός πράγματος κατά του ιδίου κινδύνου σε περισσότερους από ένα ασφαλιστές για μέρος της ασφαλιστικής του αξίας. Οι ασφαλίσεις είναι ισχυρές μέχρι την έκταση της ζημίας, αναλογικά για τον κάθε ασφαλιστή μέχρι το ασφαλιστικό Σελίδα 8

ποσό της σύμβασής του. Προϋπόθεση ύπαρξης συνασφάλισης είναι η ταυτόχρονη έναρξη και λήξη των επί μέρους ασφαλιστηρίων συμβολαίων. 29. Τι είναι η διπλή (πολλαπλή) ασφάλιση; Είναι η ασφάλιση του ίδιου πράγματος σε δύο (πολλούς) ασφαλιστές χωρίς να ενδιαφέρει ο χρόνος σύναψης των συμβολαίων. Αν υπάρχει δόλος τότε σε περίπτωση ζημίας οι ασφαλιστές δικαιούνται να μην αποζημιώσουν. Αν έχει γίνει εκ παραδρομής τότε το σύνολο των αποζημιώσεων από τους ασφαλιστές δεν μπορεί να υπερβαίνει το μέγεθος της ζημίας. 30. Τι είναι η ασφάλιση σε πρώτο κίνδυνο; Είναι μια ασφαλιστική σύμβαση η οποία προβλέπει ότι ο ασφαλιστής αποζημιώνει στο ακέραιο οποιαδήποτε ζημία μέσα στα όρια του ασφαλιστικού ποσού χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ύπαρξη υπασφάλισης. Στην περίπτωση αυτή παρακάμπτεται ο αναλογικός κανόνας 31. Τι είναι ανοικτή ασφάλιση και πως λειτουργεί στην πράξη; Η ανοικτή ασφάλιση εφαρμόζεται κυρίως σε περιπτώσεις ασφάλισης αποθηκευμένων εμπορευμάτων. Το συμβόλαιο προσδιορίζει τους αποθηκευτικούς χώρους και την μέγιστη υποχρέωση τους ασφαλιστή για κάθε αποθηκευτικό χώρο καθώς και το ασφάλιστρο ως ποσοστό επί του ασφαλιστικού ποσού. Κατά τη διάρκεια της ασφάλισης είναι δυνατόν να προσδιορίζονται με πρόσθετες πράξεις (προς τα πάνω ή προς τα κάτω) το ασφαλιστικό ποσό και η διάρκεια παραμονής του στο συγκεκριμένο επίπεδο. Το ασφάλιστρο συνήθως υπολογίζεται με τη μέθοδο του δεδουλευμένου ασφαλίστρου 32. Πως θα αποζημιωθεί ασφαλισμένος ο οποίος έχει τοποθετήσει κινδύνους συνασφαλιστικά σε 4 ασφαλιστικές εταιρείες και βρίσκεται υπερασφαλισμένος κατά 30%; Θα αποζημιωθεί και από τις 4. Το ασφάλισμα της κάθε μίας θα είναι μειωμένο κατά το απαραίτητο ποσοστό (23,1%) ώστε να μην αποζημιωθεί περισσότερο από την ζημία που υπέστη. Σελίδα 9