1 ΕΡΕΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το ερειστικό σύστημα αποτελούν τα οστά του σκελετού, οι αρθρώσεις και οι σύνδεσμοι. Οστά του σκελετού Διακρίνονται σε οστά του κορμού(σπονδυλικής στήλης, κρανίου, θώρακα) και στα οστά των άκρων( άνω και κάτω). Ο συνολικός αριθμός στον ενήλικα είναι 285. Στον αριθμό αυτό δεν συμπεριλαμβάνονται μια κατηγορία οσταρίων τα σησαμοειδή και βρίσκονται στους τένοντες( αντίχειρα, μεγάλου δακτύλου του ποδιού) 1. Σκελετός του Κορμού Α. Σπονδυλική Στήλη Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από 26 σπονδύλους. Οι 26 σπόνδυλοι διακρίνονται σε 7 αυχενικούς, 12 θωρακικούς, 5 οσφυικούς, το ιερό οστουν και το κόκκυγα. Το μήκος της σπονδυλικής στήλης είναι 70-75 εκ. Στην σπονδυλική στήλη στηρίζονται η κεφαλή, οι πλευρές, και τα οστά της πυέλου. Η σπονδυλική στήλη προστατεύει τον νωτιαίο μυελό,ο οποίος εκτείνεται κατα μήκος του σπονδυλικού σωλήνα. Ο πρώτος αυχενικός σπόνδυλος ονομάζεται άτλας και δεν έχει σπονδυλικό σώμα ενώ ο δεύτερος λέγεται άξονας παρουσιάζει τον οδόντα γύρω από τον οποίο περιστρέφεται ο άτλας. Κάθε σπόνδυλος αποτελείται: από το σπονδυλικό σώμα, το σπονδυλικό τόξο,σπονδυλικό τρήμα. Το σπονδυλικό τόξο αποτελείται από τις αποφύσεις- Ακανθώδη, εγκάρσια, αρθρικές αποφύσεις. Το σπονδυλικό τρήμα περικλείει τον νωτιαίο μυελό. Ανάμεσα στα σπονδυλικά σώματα βρίσκεται ένας μαλακός ιστός- μεσοσπονδύλιος δίσκος. Ο κύριος ρόλος του είναι της απορρόφησης των πιέσεων, αποφυγής της τριβής των σωμάτων μεταξύ τους. Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος παρουσιάζει στο κέντρο μια ημίρευστη ζελατινώδη ουσία- πηκτοειδής πυρήνας, και στην περιφέρεια τον ινώδη δακτύλιο. Η προβολή του δίσκου ονομάζεται κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου ή δισκοπάθεια. Η σπονδυλική στήλη δεν φέρεται σε ευθεία γραμμή αλλά σχηματίζει τέσσερα κύρτωματα, τα δύο( αυχενικό,οσφυικό) φέρονται προς τα εμπρός, και τα άλλα δύο( θωρακικό, ιερό) προς τα πίσω, και δύο πλάγιες καμπές( αριστερή δεξιά). Όταν το θωρακικό κύρτωμα είναι πιο έντονο μιλάμε για κύφωση, ενω όταν το οσφυικό είναι εντονότερο μιλάμε για λόρδωση. Όταν η πλάγια καμπή είναι πιο εμφανής μιλάμε για σκολίωση.
2 Β. Θώρακας. Ο σκελετός του θώρακα αποτελείται από τους δώδεκα θωρακικούς σπονδύλους, τις δώδεκα πλευρές και το στέρνο. Όλες οι πλευρές ενώνονται προς τα πίσω με τους σπονδύλους ενω προς τα εμπρός δεν έχουν όλες άμεση σύνδεση. Οι πρώτες 7 συνδέονται απευθείας με το στέρνο με το χόνδρινο τμήμα που περιέχουν, οι 8-9-10 πλευρά συνδέονται συνδέονται με την ανώτερη πλευρά και σχηματίζουν το πλευρικό τόξο,ενώ η 11 και η 12 πλευρά δεν συνδέονται με καμμία άλλη και χάνονται στα μαλακά μόρια. Το στέρνο αποτελείται από την λαβή, το σώμα και την ξιφοειδής απόφυση. Η λαβή συνδέεται με το σώμα με σύμφυση που επιτρέπει κάποια κίνηση κατά την διάρκεια της αναπνευστκής κίνησης. Στα πλάγια τμήματα της λαβής ενώνονται οι δεύτερες πλευρές. Γ. Κεφαλή Η κεφαλή αποτελείται από 28 οστάρια τα οποία κατανέμονται σε: οστά του κρανίου, οστά του προσώπου. Τα οστά του κρανίου αποτελούν την κρανιακή κοιλότητα που περιέχει τον εγκέφαλο και αποτελείται από τον θόλο και την βάση του κρανίου. Τα οστάρια είναι 8 και είναι τα εξής: το μετωπιαίο, 2 βρεγματικά,2 κροταφικά, το ινιακό, το σφηνοειδές, ηθμοειδές οστό. Ο θόλος του κρανίου σχηματίζεται από το μετωπιαίο, τα 2 βρεγματικά, 2 κροταφικά, και το ινιακό,. Στον ενήλικα τα οστά αυτά ενώνονται μεταξύ τους με τις ραφές. Στο σχηματισμό της βάσης του κρανίου εκτός από τα παραπάνω οστάρια συμμετέχουν το σφηνοειδές και το ηθμοειδές. Η άνω επιφάνεια της βάσης χωρίζεται στον πρόσθιο ή μετωπιαίο βόθρο, μέσο ή κροταφικό, και στο οπίσθιο ή ινιακό βόθρο. Ανάμεσα στους δύο κροταφικούς βόθρους βρίσκεται το τούρκικο εφίππιο που φιλοξενεί την υπόφυση. Το ηθμοειδές οστό βρίσκεται μπροστά από το τούρκικο εφίππιο και ονομάζεται έτσι γιατί είναι διάτρητο. Από τις τρύπες αυτές διέρχονται τα οσφρητικά νημάτια που μεταφέρουν τα οσφρητικά ερεθίσματα από την μύτη στον εγκέφαλο. Το ηθμοειδές οστό συμμετέχει στον σχηματισμό του διαφράγματος. Το πρόσωπο αποτελείται από 20 οστά που περιλαμβάνουν, την άνω και γνάθο,τα ρινικά οστά(2),τις κάτω ρινικές κόγχες(2), τα δακρυικά οστά(2), τα υπερώια(2), τα ζυγωματικά(2), την ίνιδα, το υοειδές, και στα οστάρια του ώτος(6). Η ίνις βρίσκεται στην μέση γραμμή πάνω από την υπερώα και το πρόσθιο τμήμα της σχηματίζει το κάτω μέρος του ρινικού διαφράγματος. Το υοειδές είναι το μόνο οστό που δεν συνδέεται με άλλα οστά για να σχηματίσει άρθρωση. Τα οστά ώτος είναι ο σφύρα, ο άκμονας, και ο αναβολέας.
3 Ο σκελετός της κεφαλής σχηματίζει πέντε κοιλότητες: την κρανιακή κοιλότητα που περιέχει τον εγκέφαλο, τους δύο οφθαλμικούς κόγχους που περιέχουν τα μάτια, την ρινική κοιλότητα με τις δύο θαλάμες που χωρίζονται από το ρινικό διάφραγμα, την στοματική κοιλότητα που σχηματίζεται από την άνω και κάτω γνάθο. Η ρινική κοιλότητα επικοινωνεί με κόλπους που περιέχουν αέρα τους παραρρινικούς κόλπους ή παραρρινικές κοιλότητες. Οι κοιλότητες αυτές χρησιμεύουν ως ηχεία για την φωνή. Αυτές είναι τα ιγμόρεια άντρα: ο μετωπιαίος κόλπος, ο σφηνοειδής κόλπος, ο ηθμοειδής κόλπος, κα οι μαστοειδείς κυψέλες. Ο αέρας των μαστοειδών κυψελών δεν επικοινωνεί με τις ρινικές κοιλότητες αλλά με το μέσο ους. 2. Σκελετός των Άκρων A. Άνω Άκρα Αποτελείται από την ωμοπλάτη, την κλείδα, το βραχιόνιο, την κερκίδα, την ωλένη, τα οστά του καρπού και τα οστά της άκρας χειρός. Η ωμοπλάτη μαζί με την κλείδα και το βραχιόνιο σχηματίζουν την άρθρωση του ώμου. Η ωμοπλάτη είναι πλατιά και τριγωνική. Καταλήγει στο ακρώμιο όπου αρθρούται με την κλείδα. Η κλείδα παρουσιάζει δύο επιφύσεις με τις οποίες αρθρούται με το ακρώμιο από την μία και το στέρνο από την άλλη πλευρά. Το βραχιόνιο είναι ένα μακρό οστό που συνδέεται κεντρικά με την ωμογλήνη της ωμοπλάτης και περιφερικά με την κερκίδα και την ωλένη και σχηματίζουν την άρθρωση του αγκώνα. Το βραχιόνιο αποτελείται από το σώμα και δύο επιφύσεις. Η άνω επίφυση αποτελείται από την κεφαλή, το μείζων και έλασσον όγκωμα, και η περιφερική από τους βραχιονίους κονδύλους. Η ωλένη αποτελείται από το σώμα και δύο επιφύσεις, κεντρικά ονομάζεται ωλέκρανο και περιφερικά στυλοειδής απόφυση. Η κερκίδα παρουσιάζει και αυτή δύο επιφύσεις, κεντρικά την κεφαλή της κερκίδας και περιφερικά την κάτω επίφυση αυτής. Η κερκίδα και η ωλένη αποτελούν τα οστά του αντιβραχίου. Περιφερικά σχηματίζουν την πηχεοκαρπική άρθρωση. Ο καρπός αποτελείται από 8 οστάρια διατεταγμένα σε δύο στοίχους. Τον εγγύς στοίχο και τον άπω. Ο εγγύς αποτελείται( κερκιδικά προς ωλένια) από το σκαφοειδές, μηνοειδές, πυραμοειδές, πισοειδές. Ο δεύτερος στοίχος αποτελείται από το μείζων και έλασσον πολύγωνο,κεφαλωτο,αγκιστρωτό. Η άκρα χείρα αποτελείται από πέντε μετακάρπια μετρώντας από το μεγάλο δάκτυλο προς το μικρό. Το κάθε δάκτυλο αποτελείται από τρείς φάλαγγες εκτός από τον αντίχειρα ο οποίος αποτελείται από δύο. Το κάθε δάκτυλο έχει
4 ορισμένη ονομάσια που είναι η εξής. Αντίχειρας, δείκτης, μέσος, παράμεσος, μικρός δάκτυλος. Β. Κάτω Άκρα Σε κάθε πλευρά του ιερού οστού υπάρχουν δύο πλατιά οστά,τα ανώνυμα που ενώνονται μεταξύ τους. Το ανώνυμο οστό έχει τρείς μοίρες, την λαγόνιο, ηβική, και την ισχιακή. Το λαγόνιο παρουσιάζει την ακρολοφία που ψηλαφάται στο άνω τμήμα της λεκάνης. Τα λαγόνια οστά ενώνονται με το ιερό και σχηματίζουν την ιερολαγόνιο άρθρωση. Τ ηβικά ενώνονται και σχηματίζουν την ηβική σύμφυση, ενω τα ισχιακά σχηματίζουν τα ισχιακά κυρτώματα. Ανάμεσα στο ηβικό και ισχιακό οστό υπάρχει το θυροειδές τρήμα. Τα ανώνυμα οστά μαζί με το ιερό σχηματίζουν την πύελο. Το ανώτερο τμήμα της πυελού λέγεται μεγάλη πύελος και το κατώτερο μικρή πύελος. Ο ρόλος της πυέλου είναι η προστασία των οργάνων του ουρογεννητικού συστοίματος, και η στήριξη των οστών των κάτω άκρων. Στο κάτω τμήμα του λαγονίου οστού υπάρχει μία κοιλότητα, η κοτύλη η οποία αρθρούται με την κεφαλή του μηριαίου και σχηματίζει την άρθρωση του ισχίου. Το μηριαίο είναι το μακρύτερο και το ισχυρότερο οστό του σώματος. Αποτελείται από το σώμα και δύο επιφύσεις. Η άνω επίφυση αποτελείται από την κεφαλή, μείζων έλασσων τροχαντήρα, και η κάτω από τους μηριαίους κονδύλους. Η κάτω επίφυση του μηριαίου μαζί με την άνω επίφυση της κνήμης και την επιγονατίδα σχηματίζουν την άρθρωση του γόνατος. Η επιγονατίδα είναι ένα σησαμοειδές οστούν μέσα στην μάζα του τετρακέφαλου μηριαίου τένοντα που βοηθά στην έκταση της κνήμης. Η κνήμη και η περόνη είναι ανάλογες με την κερκίδα και ωλένη του αντιβραχίου. Η κνήμη αποτελείται από το σώμα και δύο επιφύσεις. Η άνω επίφυση αποτελείται από τους κνημιαίους κονδύλους και το κνημιαίο κύρτωμα και η κάτω σχηματίζει το έσω σφυρό και συμμετέχει στον σχηματισμό της ποδοκνημικής αρθρώσεως. Η περόνη αντίστοιχα αποτελείται από το σώμα την κεφαλή κεντρικά και το έσω σφυρό περιφερικά. Ο άκρος πόδας αποτελείται από τα οστά του ταρσού τα μετατάρσια, και τις φάλαγγες. Τα οστά του ταρσού είναι 7 διατεταγμένα σε τρείς στοίχους. Ο πρώτος αποτελείται από την πτέρνα και τον αστράγαλο. Η πτέρνα στηρίζει το πόδι στο έδαφος, ενώ στο οπίσθιο τμήμα της καταφύεται ο αχίλλειος τένοντας.
5 Ο αστράγαλος μαζί με το έξω και έσω σφυρο σχηματίζουν την ποδοκνημική άρθρωση. Ο δεύτερος στοίχος αποτελείται από σκαφοειδές, και ο τρίτος στοίχος από το πρώτο,δεύτερο,τρίτο σφηνοειδές και το κυβοειδές. Τα μετατάρσια και οι φάλαγγες είναι ίδια σε αριθμό όπως και στο χέρι. Αρθρώσεις του Σώματος. 1. Αρθρώσεις της κεφαλής. Τα οστά του κρανίου συνδέονται μεταξύ τους με τις ραφές. Οι κυριότερες είναι η στεφανιαία- σχηματίζεται ανάμεσα στο μετωπιαίο και τα βρεγματικά, η οβελιαία που συνδέει τα δύο βρεγματικά οστά και η λαμβδοειδής ανάμεσα στα βρεγματικά και το ινιακό. Η οστέωση των ραφών αρχίζει το δεύτερο χρόνο της ζωής μέχρι 30-40 ο έτος. Η μόνη διάρθρωση στο κεφάλι είναι κροταφογναθική. 2. Αρθρώσεις της Σπονδυλικής Στήλης(Σ.Σ.). Στην σπονδυλική στήλη παρατηρούνται: - Μεσοσπονδύλιες συγχονδρώσεις ανάμεσα στα σώματα των σπονδύλων - Συνδεσμώσεις με τους πολλούς συνδέσμους - Διαρθρώσεις που συνδέουν τις αρθρικές αποφύσεις των σπονδύλων Η κινητικότητα που επιτρέπουν οι διαρθρώσεις των σπονδύλων διαφέρει στις διάφορες μοίρες της Σ.Σ.,έτσι η αυχενική μοίρα έχει την μεγαλύτερη κινητικότητα σε όλη την Σ.Σ.. Η Σπονδυλική στήλη συνδέεται με την κεφαλή με δύο διαρθρώσεις. Την άνω διάρθρωση που σχηματίζεται από τον άτλαντα και το ινιακό οστό, και την κάτω διάρθρωση που σχηματίζεται από το άτλαντα και τον άξονα. 3. Αρθρώσεις του Θώρακα Είναι οι χονδροστερνικές και οι σπονδύλοπλευρικές που επιτρέπουν κάποια κινητικότητα του θώρακα με τις αναπνευστικές κινήσεις 4. Αρθρώσεις Άνω Άκρου Οι κυριότερες είναι: - Η άρθρωση του ώμου που συνδέει την κεφαλή βραχιονίου με την ωμογλήνη
6 - Η άρθρωση του αγκώνα - Η πηχεοκαρπική άρθρωση - Οι αρθρώσεις μεταξύ των οσταρίων του καρπού - Οι μετακαρποφαλαγγικές αρθρώσεις - Φαλαγγο-Φαλαγγικές αρθρώσεις 5. Αρθρώσεις Κάτω Άκρου Είναι: - Ηβική σύμφυση - Άρθρωση του ισχίου - Άρθρωση γόνατος - Ποδοκνημική άρθρωση - Οι αρθρώσεις μεταξύ των οσταρίων του ταρσού - Μετατάρσοφαλαγγικές αρθρώσεις - Φαλαγγο-φαλαγγικές αρθρώσεις
7 ΜΥΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Στό μυικό σύστημα υπαγόνται οι μύες του σκελετού που αποτελούνται από γραμμωτές μυικές ίνες. Το σώμα έχει περίπου 656 μύες. Οι μύες αποτελούν το 42% του βάρους του σώματος στους άνδρες και το 36% στις γυναίκες. Οι μύες μαζί με τα οστά του σκελετου αποτελούν το μυοσκελετικό σύστημα. 1. Μύες της Κεφαλής Διακρίνονται στούς δερματικούς ή μιμικούς μύες που νευρώνονται από το προσωπικό νεύρο και τους μασητήρες που νευρώνονται από τρίδυμο. Οι μιμικοί μύες είναι εξαιρετικά ευκίνητοι και βρίσκονται κάτω από το υποδόριο. Το ένα άκρο τους προσφύεται στο δέρμα το οποίο τραβούν καθώς συσπώνται και μεταβάλλουν την φυσιογνωμία του ατόμου. Στο θόλο του κρανίου βρίσκονται δύο μιμικοί μύες, ο μετωποινιακός ή επικράνιος απονεύρωση και ο πυραμοειδής. Στο πρόσωπο οι μιμικοί μύες βρίσκονται στο στόμα, μύτη, βλέφαρα, έξω ους. Οι μύες που απαρτίζουν τον σφιγκτήρα του στόματος είναι: τετράγωνος του άνω χείλους, μείζων, ελάσσων ζυγωματικός, γελαστήριος, τρίγωνος, κυνικός,τετράγωνος του κάτω χείλους γενειακός, τομικοί και βυκανίτης. Στην ρίνα έχουμε: τον πυραμοειδή, τον ρινικό μύ, και τον ανελκτήρα του άνω χείλους και του πτερυγίου της μύτης/ Στα βλέφαρα έχουμε το σφιγκτήρα των βλεφάρων και το επισκύνιο μυ που πλησιάζει τα φρύδια δίνοντας στο πρόσωπο σκυθρωπη όψη. Οι μασητήριοι μύες είναι οι εξείς: μασητήρας, κροταφίτης, ο έσω και έξω πτερυγοειδής που κινούν την κάτω γνάθο. 2. Μύες του Τραχήλου. Διακρίνονται στους Ι) προσθιοπλάγιους: μυώδες πλάτυσμα, στερνοκλειδομαστοειδής ΙΙ) πρόσθιους
8 ΙΙΙ) πλάγιους: πρόσθιο,μέσο και οπίσθιο σκαληνό ΙV) οπίσθιους τραχηλικούς ή προσπονδυλικούς μύες 3. Μύες του Θώρακα Ο Θώρακας αποτελείται από τους - Ωμοθωρακικούς μύες:μείζων και έλασσων θωρακικός, υποκλείδιος - Ιδίως θωρακικούς μύες: μεσοπλεύριοι, εγκάρσιος θωρακικός, ανελκτήρες των πλευρών - Διάφραγμα : είναι ένας λεπτός θολωτός μυς που χωρίζει την κοιλότητα του θώρακα από την κοιλιά. Παρουσιάζει δύο θόλους, τον δεξιό κάτω από τον οποίο βρίσκεται το ήπαρ και τον αριστερό κάτω από τον οποίο βρίσκεται η σπλήνα. Στο κέντρο του διαφράγματος υπάρχουν τρήματα για την δίοδο του οισοφάγου, της αορτής, και της κάτω κοίλης φλέβα. Το διάφραγμα είναι εισπνευστικός μύς. 4. Μύες της Κοιλίας. Διακρίνονται σε σε πρόσθιους, πλάγιους, και οπίσθιους. Οι μύες αυτοί προσφύονται στα οστά του θώρακα, της πυέλου, οσφυικής μοίρας σπονδυλικής στήλης καθώς και σε δύο τενοντώδεις ταινίες, την λευκή γραμμή εμπρός και την μέση γραμμή και το βουβονικό πόρο προς τα κάτω. Οι πλάγιοι μύες της κοιλίας είναι ο έξω λοξός, έσω λοξός και ο εγκάρσιος κοιλιακός Οι πρόσθιοι μύες είναι ο ορθός κοιλιακός, και ο πυραμοειδής. Ο ορθός κοιλιακός εκφύεται από την ξιφοειδή απόφυση, και το 5 ο -7 ο πλευρικό χόνδροκαι καταφύεται στο άνω χείλος του ηβικού οστού Οι οπίσθιοι κοιλιακοί μύες είναι ο τετράγωνος οσφυικός που βρίσκεται ανάμεσα στην 12 η πλευρά και την λαγόνιο ακρολοφία. 5. Μύες της Ράχης Διακρίνονται σε ωμοραχιαίους, πλευροραχιαίους, και στους ιδίως ραχιαίους. Οι ωμοραχιαίοι είναι: τραπεζοειδής,ανελκτήρας της ωμοπλάτης,ρομβοειδής,πλατύς ραχιαίος. Οι πλευροραχιαίοι είναι δύο σε κάθε πλευρά, ο οπίσθιος άνω οδοντωτός που βρίσκεται κάτω από τον ρομβοειδή και χρησιμεύει στην
9 εισπνοή, και ο οπίσθιος κάτω οδοντωτός που βρίσκεται κάτω από τον πλατύ ραχιαίο και χρησιμεύει στην εκπνοή Οι ιδίως ραχιαίοι διακρίνονται σε μακρούς και βραχείς 6. Μύες του Άνω άκρου Διακρίνονται σε μύες τις: Ωμικής ζώνης Δελτοειδής Υπερακάνθιος Υπακάνθιος Ελάσσων στρογγύλος Μείζων στρογγύλος Υποπλάτιος Βραχίονα δικέφαλος βραχιόνιος Κορακοβραχιόνιος Πρόσθιος βραχιόνιος Τρικέφαλος βραχιόνιος Αγκωνιαίος Αντιβραχίου: χωρίζονται σε μύες : της καμπτικής επιφάνειας( επιπολής καμπτήρας των δακτύλων, εν τω βαθει καμπτήρας των δακτήλων, στρογγύλος πρυνιστής, τετράγωνος πρυνιστής) της εκτατικής επιφάνειας ( κοινός εκτείνων τους δακτύλους, μακρός και βραχύς απαγωγός του αντίχειρα) Άκρας χείρας,βρίσκονται μόνο στην παλάμη και διακρίνονται στους μύες του θέναρος, οπισθοθέναρος, και στους μέσους παλαμιαίους. Όλοι οι μύες του χεριού καλύπτωνται από μια απονεύρωση την παλαμιαία απονεύρωση. 7. Μύες του Κάτω άκρου Διακρίνονται σε
10 Μύες της πυελικης ζώνης- Μέγας, Μέσος, Μικρός γλουτιαίος Τείνων την πλατέα περιτονία, οι δίδυμοι, Ο Απιοειδής, ο Τετράγωνος μηριαίος, Μείζωνας και Ελάσσων ψοίτης, Λαγόνιος Μύες του μηρού Ραπτικός,Κτενίτης, Τετρακέφαλος, Προσαγωγοί, Μύες της κνήμης: διακρίνονται σε μύες Δικέφαλος μηριαίος,ημιτενοντώδης, Ημιυμενώδης Πρόσθιας επιφάνειας η εκτείνοντες(πρόσθιος κνημιαίος, Μακρός εκτείνων τους δακτύλους) Οπίσθιας επιφάνειας ή καμπτήρες(οπίσθιος κνημίαιος, Αχίλλειος) Έξω ή περονιαίους( Μακρύς, Βραχύς, Πρόσθιος περονιαίος) Όλοι οι μύες της κνήμης περιβάλλονται από την κνημιαία περιτονία. Η περιτονία σχηματίζει διαμερίσματα τα μεσομύια διαφράγματα που χωρίζουν τους μύες σε ομάδες. Μύες του Άκρου Πόδος Διακρίνονται σε εκτείνοντες (στην ραχιαία πλευρά) και καμπτήρες των φαλαγγών(στην παλαμιαία επιφάνεια)