[το παρόν αποτελεί σύντομη έκδοση των επιστημονικών αναλύσεων όπως έχει καταχωρηθεί από το Σώμα Επιθεωρητών Υγείας, ενώ η αυθεντική έκδοση είναι διαθέσιμη στα κεντρικά γραφεία της FM GROUP World] Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΠΟΨΗ σχετικά με την εκτίμηση της διατροφικής αξίας και της ασφάλειας του καφέ με την προσθήκη βιο-ενεργών συστατικών υπό την εμπορική επωνυμία METABOLISM. Θέμα υπό εξέταση: αλεσμένος καφές με προσθήκη εκχυλίσματος Garcinia cambogia (πηγή υδροξυκιτρικού οξέος HCA), L-καρνιτίνης ( L- τρυγική καρνιτίνη), ψευδαργύρου (γαλακτικός ψευδάργυρος), χρωμίου (χλωριούχο χρώμιο) και βιταμινών Β. Παραγωγός FM GROUP World Artur Trawiński Limited Partnership, Żmigrodzka St. 247, 51-129 Wrocław, Πολωνία Προορίζεται για: ενήλικες, ως διατροφικό προϊόν, με προσθήκη συστατικών που ενεργοποιούν τον μεταβολισμό. Δεν συνιστάται η κατανάλωση από παιδιά, εγκύους και γυναίκες που θηλάζουν. Μέθοδος προετοιμασίας: προκειμένου να ετοιμάσετε μία δόση ροφήματος (150 προσθέστε νερό θερμοκρασίας 95-96 º C σε μία δόση (10g) καφέ (σε σκόνη). ml), Όροι πρόσληψης: Μην καταναλώνετε περισσότερα από 2 σερβιρίσματα καφέ ανά ημέρα. Χαρακτηριστικά του προϊόντος Ο εν λόγω καφές με την προσθήκη βιο-ενεργών συστατικών, περιέχει φυσικά αλεσμένο καφέ (98%), εκχύλισμα Garcinia cambogia (πηγή υδροξυκιτρικού οξέος HCA) 1%, L-καρνιτίνη ( L- τρυγική καρνιτίνη) (0.74%), ψευδάργυρο (γαλακτικός ψευδάργυρος), χρώμιο (χλωριούχο χρώμιο) και σύμπλεγμα βιταμινών Β. Οι βιταμίνες που περιέχονται στο σύμπλεγμα ορίζονται σύμφωνα με τον Κανονισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) υπ αριθμόν No 1925/2006 [22]. Το προϊόν αυτό περιέχει καφεΐνη που προέρχεται από φυσικό καφέ.
Ένα σερβίρισμα ροφήματος (10 g το καθένα / 150 ml νερό) παρέχει 100 mg εκχυλίσματος Garcinia cambogia, το οποίο απελευθερώνει 50 mg υδροξυκιτρικού οξέος (HCA), 74 mg L- τρυγική καρνιτίνη, περιλαμβάνοντας 50 mg of L-καρνιτίνης, 1.5 mg ψευδαργύρου (15% Σ.Η.Π.), 7.5 mg χρωμίου (19% Σ.Η.Π.), 1.9 mg νιασίνης (12% Σ.Η.Π.), 0.7 mg παντοθενικού οξέος (12% Σ.Η.Π.), 0.2 mg βιταμίνης B2 (15 % Σ.Η.Π.), 6.0 mg βιοτίνης (12% Σ.Η.Π.) και 127 mg καφεΐνης. Ο κατασκευαστής συνιστά κατανάλωση μέχρι δύο σερβιρίσματα ανά ημέρα. Σύμφωνα με τις υποδείξεις του κατασκευαστή και με βάση τα αποτελέσματα που προέκυψαν από ελέγχους που διεξήχθησαν στο τελικό προϊόν και τις προδιαγραφές ποιότητας όπως έχουν οριστεί για κάθε πρώτη ύλη, έχει διαπιστωθεί ότι ο εν λόγω καφές METABOLISM πληροί τις προδιαγραφές για την ασφάλεια της υγείας και μπορεί να εισαχθεί στην Πολωνική και Ευρωπαϊκή αγορά ως διατροφικό προϊόν με την προσθήκη βιο-ενεργών συστατικών: εκχύλισμα Garcinia cambogia, L-καρνιτίνη, ψευδάργυρος, χρώμιο και βιταμίνες που ενεργοποιούν τον μεταβολισμό. Ο αντίκτυπος στην υγεία και η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη των ενεργών συστατικών έχουν αποδειχτεί επιστημονικά, καθώς υπάρχει συγκεκριμένη σχετική βιβλιογραφία και αναγνωρίζεται η απουσία κινδύνου για την υγεία. Το εκχύλισμα Garcinia Cambogia αποτελεί μία πηγή υδροξυκιτρικού οξέος (HCA), η οποία επιβραδύνει την παραγωγή λίπους στον οργανισμό, επηρεάζοντας τη διαδικασία της θερμογένεσης και αναστέλλοντας την όρεξη. Αυτό προκύπτει από την ικανότητα αδρανοποίησης του οξέος HCA κιτρικής λυάσης ATP, δηλαδή του ενζύμου που μετατρέπει τους πλεονάζοντες υδατάνθρακες σε λιπώδη ιστό. Το HCA εμποδίζει τη δράση του ενζύμου, αυξάνοντας την ποσότητα της διαθέσιμης γλυκόζης, γεγονός που μειώνει την όρεξη. Επιπρόσθετα, το HCA ενεργοποιεί τον μεταβολισμό του λίπους, ενώ διατηρεί τις πρωτεΐνες. Σε έρευνες που έχουν γίνει σε ζώα, έχει αποδειχτεί ότι τα ζώα τα οποία έλαβαν ειδική τροφή έχασαν βάρος χωρίς να χάσουν πρωτεΐνες, εφόσον τους είχε παρασχεθεί HCA. Η αποτελεσματικότητα αυτού του συστατικού έχει διαπιστωθεί και με ανθρώπινες μελέτες [8, 9, 10, 26, 30]. Η κατανάλωση HCA θεωρείται ασφαλής, δεν προκαλεί παρενέργειες και δεν προκαλεί αντιδράσεις με φάρμακα [19, 30]. Η συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα από άλλους κατασκευαστές του προϊόντος στην αγορά που χρησιμοποιούν αυτό το συστατικό είναι περίπου 500 mg [30].
Η L-καρνιτίνη είναι ένα φυσικό συστατικό που βρίσκεται στα κύτταρα του οργανισμού με τη μορφή δύο ισομερών L και D, όμως μόνο το L παρουσιάζει βιολογική δραστηριότητα. Συντίθεται από λυσίνη και μεθειονίνη στο συκώτι, τα νεφρά και τον εγκέφαλο. Η L-καρνιτίνη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό των λιπιδίων, καθώς επιτρέπει στα λιπαρά οξέα μακράς αλυσίδας να διαπεράσουν την εσωτερική μεμβράνη των μιτοχονδρίων. Αυτό είναι ένα απαραίτητο βήμα στον μεταβολισμό τους έτσι ώστε να οξειδωθούν και να λειτουργήσουν ως πηγή ενέργειας. Ο μηχανισμός της δράσης της είναι να επιταχύνει τη μετατροπή του αποθηκευμένου λίπους σε ενέργεια, το οποίο αντικατοπτρίζεται στην ενίσχυση του μεταβολισμού και, συνεπώς, σε γρηγορότερο αδυνάτισμα [3, 11, 18, 27, 30]. Η L-καρνιτίνη συμμετέχει επίσης στον μεταβολισμό των αλυσιδωτών αμινοξέων (βαλίνη, λευκίνη και ισολευκίνη). Τα αμινοξέα που παρουσιάζονται στους μύες μεταμορφώνονται σε αλυσιδωτά α-κετο οξέα, τα οποία ενώνονται για να σχηματίσουν συμπλέγματα με καρνιτίνη. Αυτά εμφανίζονται στη ροή του αίματος και έπειτα χρησιμοποιούνται από τα κύτταρα στο συκώτι, όπου οξειδώνονται και συμμετέχουν στη διαδικασία της γλυκονεογένεσης (σύνθεση της γλυκόζης εκ νέου). Η L-καρνιτίνη διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό των υδατανθράκων. Το υψηλό της επίπεδο στους μύες μειώνει τη χρήση του γλυκογόνου ως πηγή ενέργειας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε ότι αφορά στην μακροχρόνια φυσική δραστηριότητα [3]. Η ημερήσια ανάγκη του ανθρώπινου οργανισμού για πρόσληψη L- καρνιτίνης είναι περίπου 15 mg και θεωρείται ότι καλύπτεται σε ποσοστό 75% από τη διατροφή και 25% από την ενδογενή σύνθεση του οργανισμού. Ο οργανισμός ενός ενήλικα είναι ικανός να συνθέσει από 11 μέχρι 34 mg L-καρνιτίνης και ο μέσος όρος πρόσληψης κυμαίνεται από 20 mg έως 200 mg [3, 30]. Παρά τις εντατικές έρευνες, έχουν τελικά καθιερωθεί οι ημερήσιες δόσεις L- καρνιτίνης ως συμπλήρωμα. Αυτές κυμαίνονται από 100 mg to 2 g ανά ημέρα. Οι υγιείς άνθρωποι δεν θα πρέπει να ξεπερνούν τα 2 g ανά ημέρα. Πολύ μεγαλύτερες δόσεις L- καρνιτίνης (2-6 g) θα πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια έντονης φυσικής άσκησης [3, 30]. Ο ψευδάργυρος ασκεί καταλυτική, δομική και ρυθμιστική λειτουργία στον ανθρώπινο οργανισμό. Αποτελεί μέρος περισσότερων από 300 ενζύμων, όπου εμφανίζεται ως συγκαταλύτης ή ως δομικό συστατικό ενός ενζύμου. Συμμετέχει είτε άμεσα είτε έμμεσα στον μεταβολισμό των πρωτεϊνών, του λίπους και των υδατανθράκων, καθώς επίσης και στον
μεταβολισμό της ενέργειας στον οργανισμό. Συμμετέχει στις διαδικασίες διαχωρισμού των κυττάρων, στη σύνθεση των νουκλεϊκών οξέων, των πρωτεϊνών, στη γονιδιακή ρύθμιση, σταθεροποιεί τη δομή του DNA, του RNA και των ριβοσωμάτων. Ο ψευδάργυρος ευθύνεται για τη διατήρηση της σταθερότητας των κυτταρικών μεμβρανών, την αντίληψη της γεύσης και της όσφρησης, τον μεταβολισμό του αλκοόλ και το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού [34]. Η ανεπάρκειά της στους ενηλίκους έχει επιπτώσεις στο δερματικό ερύθημα δερμάτων, την τριχόπτωση, την αλλοίωση της γεύσης, μειωμένη κυτταρική ανοσία [4, 7, 34]. Το χρώμιο αποτελεί ένα βασικό μέταλλο που είναι εξαιρετικά σημαντικό για τον μεταβολισμό των υδατανθράκων. Η έλλειψή του μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη, την αντίσταση στην ινσουλίνη και την αυξημένη γλυκόζη στο αίμα. Συμβάλλοντας στη ρύθμιση της γλυκόζης στο αίμα (αποτρέποντας τις λεγόμενες «υπογλυκαιμικές διακυμάνσεις») ενισχύει τη δράση της ινσουλίνης, την εξοικονόμηση ενέργειας και επηρεάζει θετικά τις διαδικασίες του μεταβολισμού, αποτρέποντας την ανάπτυξη του λιπώδη ιστού [1, 4, 12, 13, 14, 15]. Οι βιταμίνες είναι οι ουσίες, οι οποίες πρέπει να παρέχονται στον οργανισμό σε κατάλληλες ποσότητες, καθώς συμβάλλουν σημαντικά στη διατήρηση της υγείας του οργανισμού. Οι βιταμίνες είναι σημαντικές για τη διαχείριση των βασικών διαδικασιών του μεταβολισμού και τη σωστή ανάπτυξη. Οι βιταμίνες Β συμμετέχουν σε έναν αριθμό βιοχημικών διαδικασιών, μεταξύ άλλων, στον μεταβολισμό των υδατανθράκων, του λίπους και των πρωτεϊνών, στη διαχείριση του νερού, στην κυτταρική αναπνοή, στη σωστή λειτουργία του νευρικού συστήματος, των μυών και της καρδιάς, βελτιώνουν την πνευματική διαύγεια, διατηρούν την σωστή κατάσταση του επιθήλιου του δέρματος [4, 6, 9, 15, 19, 35, 41]. Η καφεΐνη είναι ένα αλκαλοειδές που βρίσκεται σε πρώτες ύλες όπως ο καφές, το τσάι, οι καρποί κακάο, το γκουαρανά και το mate. Η μέτρια κατανάλωση καφεΐνης (100-250 mg ημερησίως) αυξάνει τις πνευματικές ικανότητες, την αποδοτικότητα της σκέψης, μειώνει την υπνηλία και την κόπωση, βελτιώνει τη διάθεση, αυξάνει την αυτοπεποίθηση και τη δημιουργικότητα. Η αποτελεσματικότητα του οργανισμού, η οποία αυξάνεται υπό την επήρεια της καφεΐνης, οφείλεται κυρίως στην ενισχυμένη έκκριση αδρεναλίνης και στην αύξηση των ελεύθερων λιπαρών οξέων στο αίμα, τα οποία χρησιμοποιούνται από τους μύες για ενέργεια. Η καφεΐνη επιταχύνει τη λειτουργία του μεταβολισμού και ενεργοποιεί την καύση του λίπους. Εκτιμάται ότι η πρόσληψη 100 g καφεΐνης ενεργοποιεί τον μεταβολισμό κατά 3-4% [31, 32, 33].
Εκτίμηση για την ασφάλεια της υγείας Τα συστατικά που περιγράφονται παραπάνω, τα οποία περιέχονται και/ή προστίθενται στον καφέ με την επωνυμία METABOLISM, χαρακτηρίζουν τον καφέ ως «βιο-λειτουργικό» και τα αποτελέσματα αυτών των συστατικών είναι γνωστά και διαθέσιμα από την αντίστοιχη βιβλιογραφία. Συνεπώς, μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια στον καφέ ως είδος διατροφής με την προσθήκη βιο-ενεργών συστατικών που ενεργοποιούν τον μεταβολισμό. Τα συστατικά που περιέχει ο καφές METABOLISM επιφέρουν θετικά αποτελέσματα στην υγεία, τα οποία τεκμηριώνονται ευρέως στην Πολωνική και ξένη βιβλιογραφία (βλ. παρακάτω). Αυτά τα συστατικά χρησιμοποιούνται εδώ και καιρό σε πολλά τρόφιμα για παρόμοια χρήση, και κατηγοριοποιούνται τόσο ως τρόφιμα με προσθήκη βιο-ενεργών συστατικών, τρόφιμα ειδικής διατροφής, όσο και ως συμπληρώματα διατροφής. Σύμφωνα με τον Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) υπ αριθμόν 1169/2011 η ελάχιστη ποσότητα των βιταμινών, όπως αναγράφεται στην ετικέτα, που περιέχονται σε 100 ml του εν λόγω προϊόντος δεν είναι μικρότερη από 7,5% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης (μονάδες αναφοράς κατανάλωσης), δηλαδή 1,0 mg ψευδαργύρου (10% Σ.Η.Π.), 5,0 mg χρωμίου (13% Σ.Η.Π.), 1,3 mg νιασίνης (8% Σ.Η.Π.), 0.5 mg παντοθενικού οξέος (8% Σ.Η.Π.), 0.14 mg βιταμίνης B2 (10 % Σ.Η.Π.), 4.0 mg βιοτίνης (8% Σ.Η.Π.) και αποτελεί πηγή των προαναφερθέντων μεταλλικών στοιχείων και βιταμινών, συνεπώς, κάποιοι από τους ισχυρισμούς που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σύμφωνα με τον Κανονισμό 432/2012 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) είναι οι παρακάτω: - «Ο ψευδάργυρος συμβάλλει στο σωστό μεταβολισμό των υδατανθράκων» - «Το χρώμιο συμβάλλει στη διατήρηση των φυσιολογικών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και συμβάλλει στον φυσιολογικό μεταβολισμό των μακροθρεπτικών συστατικών» - «Η νιασίνη, το παντοθενικό οξύ, η ριβοφλαβίνη, η βιοτίνη συμβάλλουν στη διατήρηση του σωστού μεταβολισμού της ενέργειας». Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη από τον εν λόγω καφέ (2 x 150 ml,) καλύπτει την συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη (Σ.Η.Π.) σε ποσοστό 30% για τον ψευδάργυρο, 38 % για το χρώμιο, 24% για τη νιασίνη, 24% για το παντοθενικό οξύ, 30% για τη ριβοφλαβίνη (βιταμίνη Β2) και 24% για τη βιοτίνη.
Ένα σερβίρισμα του εν λόγω καφέ παρέχει 100 mg εκχυλίσματος Garcinia cambogia δηλαδή 50 mg υδροξυκιτρικού οξέος (HCA) και η καθημερινή ημερήσια πρόσληψη 2 σερβιρισμάτων ανά ημέρα παρέχει 200 mg εκχυλίσματος, δηλαδή 100 mg HCA. Η περιεκτικότητα σε L-καρνιτίνη σε ένα σερβίρισμα του εν λόγω καφέ είναι 50 mg, στα προτεινόμενα δύο σερβιρίσματα 100 mg ανά ημέρα. Η ποσότητα καφεΐνης στον εν λόγω καφέ είναι 127 mg, δηλαδή 85 mg για κάθε 100 ml. Μία τέτοια ποσότητα καφεΐνης από νομική άποψη [21, 24] απαιτεί προσθήκη ετικέτας στο προϊόν με την πληροφορία «υψηλή περιεκτικότητα καφεΐνης» επειδή η περιεκτικότητα καφεΐνης ξεπερνά τα 150 mg / l. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα αρνητικά αποτελέσματα της καφεΐνης, όπως οι ψυχοκινητικές διαταραχές, η ταχυκαρδία και η αρρυθμία μπορεί να παρουσιαστούν σε δόσεις με καφεΐνη πάνω από 500-600 mg ανά ημέρα, επομένως η δόση καφέ είναι 2-2.5 φορές μεγαλύτερη από αυτήν που προτείνει ο κατασκευαστής. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, καθώς επίσης και τα στοιχεία που παρουσιάζει ο κατασκευαστής, θα πρέπει να σημειωθεί ότι τόσο η σύνθεση του καφέ όσο και η προτεινόμενη ποσότητα για κατανάλωση συμφωνούν με την ισχύουσα νομοθεσία και τους κανονισμούς [21, 22, 25], παρέχουν την θρεπτική αξία όπως έχει δηλωθεί και την εγγύηση ασφαλείας του προϊόντος από θρεπτική άποψη. Η ετικέτα του προϊόντος είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας [20, 21, 22, 23, 24, 25, 29]. Από την Małgorzata Żebrowska-Krasuska, Μ.Δ.Ε.
REFERENCES 1. Bell S.J., Goodrick G.K., 2002: A functional food product for the management of weight. Food Science and Nutrition, 42 (2):163-178. 2. Błuhak-Jachymczyk B., 2008: Witaminy [in:] Normy żywienia człowieka [Standards of human nutrition]. (ed.) Jarosz M., Błuhak-Jachymczyk B., PZWL, Warszawa. 3. Brass E.P., 2000. Supplemental carnityne an exercise. American Journal of Clinical Nutrition., 72:618-623. 4. Brzozowska A., 1998: Składniki mineralne [Mineral components]. WNT Warszawa. 5. Ciborowska H., Rudnicka A., 2000: Witaminy. Składniki mineralne [Vitamins. Mineral Components] [in:] Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka,. PZWL, Warszawa. 6. Czeczot H., Ścibor D., 2005: Rola L-karnityny w przemianach, żywieniu i terapii [The role of L-carnitine in metabolism, nutrition and therapy]. Postępy Medycyny Doświadczalnej, 59:9-19. 7. Gawęcki J., Hryniewiecki L. (red.), 1998: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu [Human Nutrition. Basics of food science]. PWN, Warszawa. 8. Heymsfield S., Allison D., Vasselli J., Pietrobelli A., Greenfield D., Nunez C., 1998: Garcinia cambogia (hydroxycitric acid) as a potential anti-obesity agent: a randomized controlled trial. JAMA, 280 (18): 1596-600. 9. Holford P., 1999: Zasady prawidłowego odżywiania [Principles of good nutrition]. Bertelsmann Media, Warszawa. 10. Ishihara K., Oyaizu S., Onuki K., Lim K., Fushiki T., 2000: Chronic hydroxycitrate administration spares carbohydrate utilization and promotes lipid oxidation during exercise in mice. J Nutr.130 (12):2990-5. 11. Jarosz M., 2008: Suplementy diety a zdrowie [Supplements and Health]. PZWL Warszawa, 48-49. 12. Kaats G.R., Blum K., Fisher J.A., Adelman J.A., 1996: Effects of chromium picolinate supplementation on body composition: a randomized, double-masked, placebocontrolled study. Current Therapeutic Research, 57, 747-756. 13. Kim D.S., Kim T.W., Kang J.S., 2002: Chromium picolinate supplementation improves insulin sensitivity in Goto-Kakizaki diabetic rats. Journal of Trace Elements in Medicine and Biology, 17, 243-247. 14. Kim D.S., Kim T.W., Park I.K., Kang J.S., Om A.S., 2002: Effects of chromium picolinate supplementation on insulin sensitivity, serum lipids, and body weight in dexamethasone-treated rats. Metabolism, 51, 589-594. 15. Kunachowicz H., Nadolna I., Wojtasik A., Przygoda B., 2004: Żywność wzbogacana a zdrowie [Fortified foods and health], ISBN, Warszawa. 16. Moszczyński P., Pyć R., 2002: Biochemia witamin. Część I Witaminy i koenzymy z grupy B [Biochemistry of vitamins. Part I Vitamins and coenzymes of group B]. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, Łódź.
17. Noguchi N., Niki E,. 1999: Chemistry of active oxygen species and antioxidants. [w:] Papas A.M. Antioxidant status, diet, nutrition and health. CRC Press LLC, Florida, 3-19. 18. Opinion of the Scientific Panel on food additives, flavourings, processing aids and materials in contact with food (AFC) related to L-Carnitine-L-tartrate for use in foods for particular nutritional purposes. EFSA-Q-2003-229. 19. Respondek W., Jarosz M., 2004. Suplementy diety w otyłości. Żywienie człowieka i metabolizm [Dietary supplements in obesity. Human Nutrition and Metabolism], t. XXXI, 4:353-361. 20. Regulation of the Commission Regulation (EU ) No 432/2012 of 16 May 2012 establishing a list of permitted health claims made on foods, other than statements referring to the reduction of disease risk and to children's development and health (O.J. EU L 136 of 16.05.2012). 21. Regulation of the European Parliament and of the Council (EU) No 1169/2011 of 25 October 2011 on the provision of information to consumers about food, changes in the regulations of the European Parliament and Council Regulation ( EC) No 1924/2006 and ( EC) No 1925/2006 and repealing Commission Directive 87/250/EEC, Council Directive 90/496/EEC, Commission Directive 1999/10/EC, Directive 2000/13/EC of the European Parliament and of the Council, Commission Directives 2002/67/EC and 2008/5/EC and Commission Regulation ( EC) No 608/2004 (O.J. EU L 304 of 22.11.2011). 22. Regulation (EC) No 1925/2006 of the European Parliament and of the Council of 20 December 2006 on the addition of vitamins and minerals and of certain other substances to foods (O.J. EU L 404 of 30.12.2006 as amended). 23. EC Regulation No 1924/2006 of the European Parliament and of the Council of 20 December 2006 on nutrition and health claims made on foods (OJ L 404, 30.12.2006, OJ EU L 012 of 18 January 2007). 24. Regulation of the Minister of Agriculture and Rural Development of 10 July 2007 on the labelling of foodstuffs (Official Journal of 31 July 2007). 25. Regulation of the Minister of Health of 25 July 2007 on the labelling of food nutritional value (Journal of Laws of 2007 No. 137, item 967, as amended). 26. Saitoa M., Uenoa M., Oginoa S., Kuboa K., Nagataa J., Takeuchib M., 2005: High dose of Garcinia cambogia is effective in suppressing fat accumulation in developing male Zucker obese rats, but highly toxic to the testis. Food and Chemical Toxicology. Volume 43, 3:411-419. 27. Szilagyi M., 1998: L-carnitine as Essentials methylated compound in animal metabolism. Acta Biologica Hungarica, 49:209-218. 28. Szponar L., Ciok J. (ed.), 2002: Suplementacja a zdrowie człowieka. [Supplementation and human health] IŻŻ, Warszawa.
29. Act on food safety and nutrition of 25 August 2006 (Journal of Laws of 2010 No. 136, item 914, as amended). 30. Waszkiewicz-Robak B., Świderski F., Serafin P., 2007. Biologicznie aktywne składniki żywności wspomagające redukcję masy ciała. Część II Mechanizmy działania [Biologically active ingredients supporting weight loss. Part II. Mechanisms of action.]. Przemysł Spożywczy, 8:60-64. 31. Wierzejska R., 2010: Kawa szkodzi czy pomaga [ Coffee harms or helps]. Przemysł Spożywczy, 64, 18-22. 32. Wierzejska R., Jarosz M., 2003: Kofeina a zdrowie [Caffeine and Health ] [in:] Jarosz M. Żywienie człowieka i metabolizm, XXX, nr 3/4, IŻŻ, Warszawa, 1234-124. 33. Westerterp-Plantenga M., Diepvens K., Joosen A.M.C.P., Bérubé-Parent S., Tremblay A., 2006: Metabolic effects of spices, teas, and caffeine. Physiology & Behavior, 89, 85 91. 34. Wojtasik A., Błuhak-Jachymczyk B., 2008: Składniki mineralne [Mineral components]. [w:] Normy żywienia człowieka (red.) Jarosz M., Błuhak -Jachymczyk B., PZWL, Warszawa. 35. Ziemlański Ś. (ed.), 2001: Normy żywienia człowieka, fizjologiczne podstawy [Standards of human nutrition, physiological basis], PZWL, Warszawa.