Καρδιαγγειακή*υγεία! Διατροφή!&!Αντιγήρανση! Δημήτρης!Συκιανάκης! Gerontology & Antiaging Medicine!

Transcript

1 Καρδιαγγειακή*υγεία Διατροφή&Αντιγήρανση ΔημήτρηςΣυκιανάκης Gerontology & Antiaging Medicine

2 Χτυπώ&χτυπώ,&δίχως&να&σε&πονώ,&μ'&αν&πάψω& να&χτυπώ,&χάθηκες&στο&λεπτό. && &Τι&είναι&; Μαφυσικά ηκαρδιά. -Τοόργανοτης«ζωής»όλωνμας,τοόργανοπουσυμπάσχει&μετοάγχοςμας, τιςαγωνίεςκαιτουςφόβουςμας. -Τοόργανοπουεπηρεάζεταιαπόπολλούςπαράγοντεςκαιμπορείναμας προδώσειεντελώςξαφνικάκαισυχνάανεπανόρθωτα

3 Στατιστικά*Στοιχεία*Θνησιμότητας* Πηγή: World Health Organization, 2008 Ανάλυσηθνησιμότηταςανάκατηγορίαπαθήσεων,παγκοσμίως Λοιπές&Παθήσεις& 16%& Ζαχαρώδης&Διαβήτης&& 3%& Καρκίνος& 21%& Αναπνευστικές& Παθήσεις& 12%& Καρδιαγγειακές& Παθήσεις& 48%&

4 Γράφημα&πρόβλεψης&αιτιών&θνησιμότητας&από& το&2008&ως&το&2030,&παγκοσμίως& Πηγή: Global Atlas on cardiovascular disease prevention and control, Published by WHO Πηγή: Global Atlas on cardiovascular disease prevention and control, Published by WHO

5 Ελλάδα& Στατιστικά&θνησιμότητας&& Σύμφωναμεταστοιχείατηςστατιστικήςυπηρεσίας. Ογενικόςδείκτηςθνησιμότηταςγιατο2011στηνΕλλάδαείναι9.8ανά1,000 κατοίκους.συνολικόςαριθμόςθανάτων: άτομα. Ανάλυσηθνησιμότηταςανάασθένεια,ΣτατιστικάWHO, 2008, WHO ,26% 6,46% 44,74% 8,00% 3,99% 28,84% 1,57% 1,14% π π π π π

6 Παράγοντες&που&επηρεάζουν&την&ομαλή&λειτουργία& της&καρδιάς& && Οιπαράγοντεςπουεπηρεάζουντηνυγείατουκαρδιαγγειακού συστήματοςμπορούννακατηγοριοποιηθούν Μη&τροποποιήσιμοι& &Συμπεριφοριστικοί& Τροποποιήσιμοι& Ηλικία Διατροφή Παχυσαρκία Φύλο Κάπνισμα Υπέρταση ΟικογενειακόΙστορικό Καθιστικήζωή Δυσλιπιδαιμία &Κλινικοί&δείκτες& Εθνικότητα Υπεργλυκαιμία/ΣακχαρώδηςΔιαβήτης Υπερτροφίααριστερήςκοιλίας Αυξημέναεπίπεδαλιποπρωτεϊνής Lp(a) Αυξημέναεπίπεδαινωδογόνου Cαντιδρώσαπρωτεϊνη Υπερομοκυστεϊναιμία

7 Συμπεριφοριστικοί&Παράγοντες Διατροφή& & ΗΔιατροφήδιαδραματίζεισημαντικόρόλοστηνπρώιμηεμφάνισητης καρδιαγγειακήςνόσου Επηρεάζειβιολογικέςδιαδικασίεςτουοργανισμούόπωςαρτηριακήπίεση, ταεπίπεδατωνλιπιδίωνκαιτοσωματικόβάρος. Στηνμελέτητων«ΕπτάΧωρών 1»διαπιστώθηκεέναςισχυρόςσυσχετισμός μεταξύτωνδιατροφικώνσυνηθειώντουπληθυσμούτωνχωρώνκαιτην συχνότηταεμφάνισηςστεφανιαίαςνόσου. Οιχώρεςμετηνυψηλήπρόσληψηκορεσμένωνλιπαρώνοξέων(>15%των συνολικώνπροσλαμβανόμενωνθερμίδων)καιμευψηλάεπίπεδα χοληστερόλης,εμφάνισαντηνυψηλότερηθνησιμότηταλόγωστεφανιαίας νόσου. 1. Keys A: Coronary Heart Diseases in 7 Countries. Circulation 41:I-1, 1970

8 Συμπεριφοριστικοί&Παράγοντες Διατροφικοί&παράγοντες& & Κορεσμένα& Λιπαρά&Οξέα: Γιακάθεαύξησητου1%τωνκορεσμένωνλιπαρώνστοσύνολοτων προσλαμβανόντωνθερμίδων,αυξάνεταιηχοληστερόληldl κατά2%.τα κορεσμέναλιπαράοξέαδενπρέπειναξεπερνούντο10%τηςημερήσιας θερμιδικήςπρόσληψης. Trans Λιπαρά&οξέα: ηπρόσληψητουςστομόνο3%τηςημερήσιαςπρόσληψηςαυξάνειτην χοληστερόληldl καιμειώνουνταεπίπεδατηςhdl(καλήςχοληστερόλης), γεγονόςπουτακάνειπιοεπικίνδυνακαιαπότακορεσμέναλίπη. Διαιτητικά& Λιπαρά&οξέα: Ηυψηλήπρόσληψηςχοληστερόληςμέσωτηςδιατροφήςσυντελείστην αύξησητηςολικήςχοληστερόληςκαιτηςldlχοληστερόλη,πουείναιο κύριοςπαράγονταςτηςαθηροσκλήρωσης.ηαύξησητηςδιαιτητικής χοληστερόληςκατά25mgαυξάνειτηνχοληστερόληστοαίμακατά1mg/dl. 1. Keys A: Coronary Heart Diseases in 7 Countries. Circulation 41:I-1, Prospective study of major dietary patterns and risk of coronary heart disease in men, 2000 American Society for Clinical Nutrition

9 Συμπεριφοριστικοί&Παράγοντες Διατροφικοί&παράγοντες& & Υδατάνθρακες: Ανκαιδενεπηρεάζουντηνχοληστερόλη.Ηυψηλήπρόσληψη Υδατανθράκωναυξάνειταεπίπεδατωντριγλυκεριδίωννηστείαςκαι επίσηςότανδενσυνοδεύεταιμετηνκατανάλωσηφυτικώνινώνμειώνει ταεπίπεδατηςhdlχοληστερόληςστοορό. Νάτριο: ΗπρόσληψηΑλατιούδενεπηρεάζειτολιπιδαιμικόπροφίλαλλά επηρεάζειτηναρτηριακήπίεση.έχειπροκύψειπωςηχαμηλή κατανάλωσηνατρίουλιγότεροαπό6gημερησίως βοηθάειτημείωση τηςσυστολικήςαρτηριακήςπίεσηςκατά3-5mmhg. Αλκοόλ: ΣτηνμελέτηCARDIO 2000βρέθηκεότιηκατανάλωση1-2ποτηριώνκρασί συσχετίζεταιμε51%μείωσητουκινδύνουεμφάνισηςτηςστεφανιαίας νόσου,ενώηκατανάλωση2-4ποτήριασχετίστηκεμετηναύξησηκατά24% τουκινδύνου.σύμφωναμετηνέρευνατο2%τωνκρουσμάτωνστεφανιαίας νόσοσεάνδρεςπροήρθεαπόυψηλήκατανάλωσηαλκοόλ. 1. Keys A: Coronary Heart Diseases in 7 Countries. Circulation 41:I-1, Prospective study of major dietary patterns and risk of coronary heart disease in men, 2000 American Society for Clinical Nutrition

10 Η&Σωστή&Διατροφή& Τι&πρέπει&να&περιλαμβάνει&το&καθημερινό&μας&διαιτολόγιο: &

11 Υδατάνθρακες&

12 Υδατάνθρακες& Οιυδατάνθρακεςείναιμιακατηγορίαενώσεωνμε ιδιαίτεροενδιαφέρονστηδιατροφήτουανθρώπου Οιυδατάνθρακεςαποτελούνσημαντικές συνιστώσεςστηδιατροφήτου ανθρώπουτροφοδοτώνταςτονμετηναπαιτούμενη ενέργειαεπιβίωσης. Αποτελούνγιατοανθρώπινοσώμαότιοήλιοςγια ταφυτάκαιταδέντρα. Είναιένααπότατρίαθερμιδογόνασυστατικάτων τροφίμων(υδατάνθρακες,πρωτεΐνεςκαιλίπη)και αποδίδουν4θερμίδεςανάγραμμάριοανεξάρτητα απότοείδοςτους.

13 Υδατάνθρακες& Διαχωρίζονται&σε&τέσσερις&κύριες&ομάδες&οι&οποίες&είναι:& & Οιμονοσακχαρίτεςγλυκόζηκαιφρουκτόζη, οιδισακχαρίτεςσουκρόζη(ζάχαρη),μαλτόζηκαιλακτόζη, οιολιγοσακχαρίτες&ραφινόζηκαισταχυόζηκαιτέλος, οιπολυσακχαρίτεςόπωςείναιτοάμυλο,οιδεξτρίνες,η κυτταρίνη,τογλυκογόνοκαιοιημικυτταρίνες. Όσοανεβαίνουμεσκαλοπάτιαπότουςμονοσακχαρίτεςπροςτουςπολυσακχαρίτες τόσοπιοσύνθετοκαιπολύπλοκογίνεταιτομόριοτουυδατάνθρακαπροκαλώνταςτο σώμαναδαπανήσειπερισσότερηενέργειαγιανατοδιασπάσεισεμικράκομμάτια. Αντίθετα,όσοκατεβαίνουνεσκαλοπάτιααπότουςπολυσακχαρίτεςπροςτους μονοσακχαρίτεςτόσοπιοαπλόγίνεταιτομόριο,δενδαπανάταιαρκετήενέργειαγια τηδιάσπασητουκαικατ'επέκτασηεισέρχεταιγρήγοραστηκυκλοφορίατου αίματος.

14 Υδατάνθρακες& Οι&5&βασικές&πηγές&τροφές&υδατανθράκων&. Κατηγορία& Υποομάδα& Συστατικά& Τροφές& Σάκχαρα Μονοσακχαρίτες, Γλυκόζη,γαλακτόζη, Μέλι,φρούτα, δισακχαρίτες φρουκτόζησακχαρόζη, ζάχαρη,γάλα Ολιγοσακχαρίτες Μαλτοολιγοσακχαρίτες άλλοιολιγοσακχαρίτες Πολυσακχαρίτες Άμυλο Μηαμυλούχοι πολυσακχαρίτες λακτόζη Μαλτοδεξτρίνες, ραφινόζη,αμυλόζη, φρουκτοολιγοσακχαρίτες Σόγια,αγκινάρες, κρεμμύδια Αμυλόζη,αμυλοπηκτίνη Ρύζι,ψωμί,πατάτες, ζυμαρικά Κυτταρίνη, ημικυτταρίνες, Όλαταλαχανικάκαι πηκτίνες, φρούτα υδροκολλοειδή

15 Υδατάνθρακες& Κάποιες&από&τις&σπουδαιότερες&λειτουργίες&των&υδατανθράκων&είναι&οι& παρακάτω:& &1.Αποτελούνκύριαπηγήενέργειαςγιατονοργανισμό. &2.Έχουν&άμεση&σχέση&με&το&μεταβολισμό&των&λιπών.Σεπερίσσεια,η γλυκόζημετατρέπεταισετριγλυκερίδια,ενώσεανεπάρκειαταλίπη διασπώνταισελιπαράοξέα,γιανακαλύψουνενεργειακέςανάγκεςκαι γλυκερόλη,ηοποίαμετατρέπεταισεγλυκόζη. &3.Ηγλυκόζηαποτελείτηνκύρια&πηγή&ενέργειας&για τοκεντρικόνευρικό&σύστημα. 4.Οιυδατάνθρακες,επίσης,προστατεύουν&τις& πρωτεΐνες.σεανεπάρκειαυδατανθράκων,ο οργανισμόςμετατρέπειορισμένααμινοξέα (πρωτεΐνες)σεγλυκόζη.

16 Υδατάνθρακες& ΝέαμελέτηειδικώντουΠανεπιστημίουτηςΑλαμπάμαστο ΜπέρμιγχαμτωνΗΠΑηοποίαπαρουσιάστηκεσεσυνέδριοτου ΑμερικανικούΚολεγίουΚαρδιολογίαςστοΣικάγο.Έδειξεότι: Οι«πλούσιες»σεπρωτεΐνεςκαι«φτωχές»σευδατάνθρακες δίαιτεςμπορείναβοηθούνορισμέναάτομαναχάσουνβάρος, ωστόσουπάρχεικίνδυνοςνααποβούνακόμηκαιμοιραίεςγια όσουςέχουνοικογενειακόιστορικόκαρδιοπαθειών. & Έναςλόγοςγιααυτό,είναιότιταλιπαράπροκαλούνπερισσότερο οξειδωτικόστρεςκαιοδηγούνστηδημιουργίαπερισσότερων ελεύθερωνριζώνοιοποίεςκαταστρέφουντοdnaκαιτα κυτταρικάτοιχώματαοδηγώνταςτελικώςσεθάνατοτων κυττάρωντουκαρδιακούμυός. Επιπλέον,έλλειψηυδατανθράκωνστερείενέργειααπότον καρδιακόμυ.

17 Υδατάνθρακες& Πως&πρέπει&να&καταναλώνονται&οι& υδατάνθρακες; 5γραμμάριαυδατανθράκωνανάκιλόσωματικού βάρουςκαθημερινά. Γιαένανάνδρα70κιλών αυτόσημαίνει350γραμμάριαυδατανθράκων καθημερινά,ενώγιαμιαγυναίκα55κιλών,275 γραμμάρια. Επιλέγουμετρόφιμαπλούσιασεσύνθετους υδατάνθρακεςσεκάθεγεύμα.όπωςψωμίκαιάλλα προϊόντααρτοποιίας,ζυμαρικά,δημητριακά πρωινού,ρύζι,φασόλια,αμυλώδηλαχανικά (πατάτες,καρότα),φρούτακαιπαξιμάδια. Οιχυμοίκαιτααποξηραμέναφρούταμπορείνα είναιβολικήκαιπρακτικήλύσηγιακάποιονπου ασκείται.είναιπλούσιασευδατάνθρακεςενώ ταυτόχροναδεφουσκώνουντοστομάχι.

18 Υδατάνθρακες& Ωστόσο,είναικαλύτεροναμηνλαμβάνουμεπάρα πολλούςαπ αυτούςτουςμικρούςή&απλούς& υδατάνθρακες,επειδήαναγκάζουντοεπίπεδοτου σακχάρουαίματοςναανέβειγρήγορακαιύστερανα ξαναπέσειαμέσως,μεαποτέλεσμαπολύγρήγορανα πεινάμεξανά. Ταγλυκάανήκουνσεαυτήνακριβώςτηνκατηγορία,γι αυτόκαλάθαείναινααποφεύγονται,εναντιθέσειμε τουςσύνθετουςυδατάνθρακες,πουπεριέχουνφυτικές ίνεςκαιδενπροκαλούνραγδαίααύξησητουεπιπέδουτου σακχάρουαίματος. Οισύνθετοι&υδατάνθρακες&προσφέρουνστοσώμαμας γλυκόζηγιαμεγαλύτεροχρονικόδιάστημακαι,ωςεκ τούτου,μπορούμεναεπιτύχουμεπολύκαλύτερες επιδόσειςστιςκαθημερινέςμαςδραστηριότητες.

19 Το&κλειδί&στην&Αντιγήρανση& Ισογλυκαιμία& & & & & Το&κρυφό&μυστικό&της&αντιγήρανσης

20 Γλυκαιμικός&Δείκτης& Οβασικότεροςδιατροφικόςκανόναςγιατη διατήρησητηςνεανικότηταςτουδέρματος είναιηαποφυγήεπεξεργασμένων υδατανθράκωνμεζάχαρηκαιγενικότερα τροφώνπουανεβάζουντονγλυκαιμικό δείκτη. Ηαποφυγήτηςγλυκοζυλίωσηςτου κολλαγόνου(ενδογενήςγήρανση)είναι θεμελιώδουςσημασίας. Ηαύξησητουγλυκαιμικούδείκτηοδηγείστη μηενζυμικήσυμπύκνωσητηςγλυκόζηςμετο κολλαγόνοκαιωςεκτούτουστησκλήρυνση τωνινώντου. ΟιΆγγλοιτηνονομάζουν«caramelizaÅon».

21 Γλυκαιμικός&Δείκτης& Γιατί&είναι&σημαντικός&ο&Γλυκαιμικός&Δείκτης; & Είναιπολύσημαντικόναγνωρίζεικάποιοςτησχέση μεταξύτουγλυκαιμικούδείκτηκαιτηςυγείαςτου. ΤατρόφιμαμευψηλήτιμήGIέχουντητάσηνα αυξάνουνγρήγορατηνινσουλίνητουαίματος. Ηινσουλίνηελέγχειταεπίπεδατουσακχάρουτου αίματος,αλλάέχεικαικάποιεςάλλεςιδιότητες όπωςτοναπροάγειτηναποθήκευσητουλίπουςκαι ναοδηγείστηνπαραγωγή"κακών"εικοσανοειδών. Ταεικοσανοειδήχαρακτηρίζονταιαπόπολλούςως"σουπερορμόνες"διότι ρυθμίζουνσχεδόνταπάνταόσοναφοράτηνυγείαμας.τοκαρδιαγγειακό,το νευρικό,τοανοσοποιητικόκαιτοορμονικόσύστημαδιευθύνονταιόλααπότα εικοσανοειδή. Όταντα"κακά"εικοσανοειδήείναιπερισσότερααπότα"καλά"καιδενυπάρχει ισορροπίαμεταξύτουςτότεπροκύπτουναρκετάπροβλήματαυγείας.

22 Γλυκαιμικός&Δείκτης& Επομένως,ότανκαταναλώνουμετρόφιμα μευψηλήτιμήgiαυξάνεταιγρήγορατο σάκχαροτουαίματοςκαικατόπιν εκκρίνεταιαπότομακαισευψηλές ποσότητεςινσουλίνηηοποίαοδηγείστην παραγωγή"κακών"εικοσανοειδών. Ποιες τιµές GI είναι ιδανικές? Υψηλός Γλυκαιµικός δείκτης (GI) Πάνω από 70 Ηπαραπάνωαλυσιδωτήαντίδραση προάγειτιςφλεγμονές,τοσακχαρώδη διαβήτη,τηπαχυσαρκία,τονκαρκίνο,τα καρδιαγγειακάνοσήματα,ταδερματικά προβλήματα,τιςαλλεργίες,τοάσθμα,τις ρευματοπάθειες,τηδιαδικασίατης γήρανσηςκαιτοχρόνιοστρες. Μέτριος Γλυκαιµικός δείκτης (GI) Χαµηλός Γλυκαιµικός δείκτης (GI) Κάτω από 55

23 Γλυκαιμικός&Δείκτης& &&& &Ενδεικτικός&Πίνακας&τροφίμων& και&γλυκαιμικός&δείκτης.&&&& Τηναύξησητουγλυκαιμικού δείκτηδεντηδημιουργούν μόνοντροφέςμεages,αλλά και«καλά»τρόφιμαόπως φρέσκα&αποξηραμένα φρούτα. Τρόφιμο& Γλυκαιμικός&δείκτης&(GI)& Πατάτα&βραστή& 101& Ψωμί&λευκό& 73&με&95& Ρυζογκοφρέτα& 91& Πατάτα&φούρνου& 85& Ρύζι&στιγμής& 81& Καρπούζι& 72& Πορτοκαλάδα& 68& Παντζάρια& 64& Βρώμη&σε&νιφάδες& 58& Ρύζι&καστανό& 55& Μπανάνα& 52& Αρακάς& 48& Δαμάσκηνα& 39& Γάλα& 32& Φακές& 30& Κεράσια& 22& Καρότο&ωμό& 16& Ξινόγαλο& 11&

24 Γλυκαιμικός&Δείκτης& Χρειάζεταιιδιαίτερηπροσοχήακόμακαιστα Super Foods,διότιυπάρχεικίνδυνοςΓλυκοζυλίωσης. Τακτικάσυνιστούμελήψηαποξηραμένωνφρούτων λόγωτηςσυμπύκνωσηςτωνβιταμινών,ιχνοστοιχείων καιελαίων,έχειόμωςσυμπυκνωθείκαιηφρουκτόζη. Ηλήψηαποξηραμένωνφρούτωνπρέπειναγίνεται μεφειδώκαιπάντανασυνοδεύεταιαπόπρωτεΐνες γιατηναποφυγήτηςδιαταραχήςτηςγλυκαιμίας ινσουλιναιμίας. Ηισογλυκαιμίαθαπρέπειναδιατηρείταισεκάθε πρόσληψητροφής. Τόσοστακύριαγεύματαόσοκαισταsnaks

25 Συμπέρασμα& Οιυδατάνθρακεςπρέπειναεπιλέγονταιμεπροσοχή. Προτείνουμετηνπρόσληψηυδατανθράκωνβραδείαςενεργειακής αποδέσμευσηςώστεναδιατηρείταιηισογλυκαιμία. Μόνοτο10%τωνημερησίωςπροσλαμβανομένωνυδατανθράκωνμπορεί ναείναιταχείαςενεργειακήςαποδέσμευσης. Προτεινόμενες&Επιλογές: Ταόσπρια,πουπεριέχουνκαιποσοστόπρωτεϊνών,τα λαχανικάκαιμεμεγάληπροσοχήταφρούτα,κυρίωςαυτά πουανεβάζουντογλυκαιμικόδείκτη. Ηημερήσιακατανάλωσηπέραντωνδυοφρούτωντην ημέρα,καθώςκαιχυμώνφρούτωνείναιλάθος,αφού αυξάνειταεπίπεδατηςγλυκόζηςστοαίμαμεταγνωστά ανεπιθύμητααποτελέσματατηςγλυκοζυλίωσης.

26 Πρωτεΐνες&

27 Πρωτεΐνες&& Εισαγωγή Ηπρωτεΐνηαποτελείένααπόταπιοβασικάθρεπτικά συστατικάγιατονανθρώπινοοργανισμό. Διαμορφώνειτηνδομικήβάσητουμυϊκούιστού. Χρησιμεύειωςπηγήενέργειαςκατάτηνέντονησωματική δραστηριότητα. Δενείναιπερίεργοπουηπρωτεΐνηεπικράτησετατελευταίαχρόνιαωςη τροφήτουαθλητή.

28 Πρωτεΐνες&& Τι&είναι&η&πρωτεΐνη " Ηπρωτεΐνηείναιμιασύνθετη χημικήδομήπουπεριέχει άνθρακα,υδρογόνο,οξυγόνο καιάζωτοτοοποίοαποτελείτο 16%τωνπερισσοτέρων διαιτητικώνπρωτεϊνών. " Αυτάτα4στοιχείασυνδυάζονταισεδιαφορετικέςδομέςπου ονομάζονταιαμινοξέα " Οσχηματισμόςπεπτιδίωνκαιπολυπεπτιδίωναπόαμινοξέα οδηγούνστηδημιουργίαπρωτεϊνών.

29 Πρωτεΐνες&& Η&ποιότητα&των&πρωτεϊνών Υπάρχουν20&διαφορετικά& αμινοξέα&πουμπορείνα συνδυάζονταιμεταξύτους,γιανα δημιουργούνόλουςτουςτύπους πρωτεϊνών. Οανθρώπινοςοργανισμός,δεν μπορείνασυνθέτειμερικάαπότα αμινοξέα. Ταδιαχωρίζουμεσεαπαραίτητα καιμηαπαραίτητααμινοξέα. Τααπαραίτητααμινοξέατα λαμβάνουμεκυρίωςαπότη διατροφήμας. Απαραίτητα& Αμινοξέα& Ιστιδίνη Μη&Απαραίτητα& Αμινοξέα& Αλανίνη Ισολευκίνη Αργινίνη Λευκίνη Ασπαραγίνη Λυσίνη Ασπαραγινικόοξύ Μεθειονίνη Κυστεϊνη Φαινυλαλανίνη Γλουταμινικόοξύ Θρεονίνη Γλουταμίνη Τρυπτοφάνη Γλυκίνη Βαλίνη Προλίνη Σερίνη Τυροσίνη

30 Πρωτεΐνες&& Σε&ποια&τρόφιμα&υπάρχουν&πρωτεΐνες;& Κρέαςβοδινό,χοιρινό,αρνίσιο Ψάρια Όσπρια Ξηροίκαρποί Γάλακαιγαλακτοκομικάπροϊόντα Πουλερικά Αυγά(ασπράδι) Σόγιακαιταπαράγωγατης Δημητριακά&μερικάλαχανικάκαιφρούτα Προσοχήστιςυψηλέςποσότητέςκορεσμένωνλιπών πουβρίσκονταιστοκόκκινοκρέαςακόμακαιόταν φαίνεταιότιδενπεριέχουνλίπος. Οιπρωτεΐνεςαπόψάρια,πουλερικάκαιόσπρια αποτελούντηνκαλύτερηπηγήπρωτεϊνώνενώτο κορεσμένολίποςπουπεριέχουνείναιλιγοστό.

31 Πρωτεΐνες&& Πόση&διατροφική&πρωτεΐνη&χρειαζόμαστε; Ηαπαραίτητηποσότηταπρωτεΐνηςστη δίαιταποικίλεισταδιάφοραστάδιατου κύκλουζωής. Πρωτεϊνικήανάγκηάνδρα23ετώνκαι βάρους70κιλών: 0,8γρ. πρωτεΐνης/κιλόx70κιλά = 56γρ. πρωτεΐνης/ημέρα. Ηλικία σε χρόνια G / kg σωµατικού βάρους 0,0-0,5 2, ,0 1, , , , ,9 19 και πάνω 0,8

32 Πρωτεΐνες&& Οι&κύριες&λειτουργίες&των&πρωτεϊνών&στον&οργανισμό. Δομικές&λειτουργίες:σχηματίζουνζωτικά συστατικάόλωντωνκυττάρωντουσώματος, όπωςοισυσταλτέςμυϊκέςπρωτεΐνες. Λειτουργία&μεταφοράς:μεταφέρουν διάφορεςουσίεςστοαίμαόπωςοιλίποπρωτείνες γιαναμεταφέρουντιςτριακυλογλυκερόλες. Ορμονική&&&Νευροδιαβιβαστική& λειτουργία:σχηματισμόςορμονών(ινσουλίνη)/ σχηματισμόςνευροπεπτιδίων(σεροτονίνη). Ανοσολογική&λειτουργία:σχηματισμός αντισωμάτων.

33 Πρωτεΐνες&& Οι&κύριες&λειτουργίες&των&πρωτεϊνών&στον&οργανισμό. Λειτουργία&Οξεοβασικής&ισορροπίας: ρύθμισηόξινων&αλκαλικώνουσιώνστοαίμα γιατηδιατήρησητουph. Λειτουργία&ισοζυγίου&υγρών:εξασκούν οσμωτικήπίεσηγιατηδιατήρησητουισοζυγίου τωνυγρώνστουςιστούςκαιστοαίμα. Λειτουργία&μετακίνησης:εξασφαλίζουν τηνκίνησηότανοιδομικέςμυϊκέςπρωτεΐνες χρησιμοποιούνενέργειαγιασυσταλούν. Ενεργειακή&λειτουργία:Παρέχουνπηγή ενέργειαςστονκύκλοτουkrebs κατάτην απαμίνωση.

34 Πρωτεΐνες&& Συμπέρασμα " Οικαλήςποιότηταςπρωτεΐνεςχωρίςζωικάλίπη, προσφέρουνσημαντικάοφέληπουμπορούννα μετριάζουντηνκατανάλωσητωνλιγότεροκαλών υδατανθράκων. " Ημείωσηεπεξεργασμένωνυδατανθράκωνκαιηαύξησηκατανάλωσης πρωτεϊνών,βελτιώνουντηνκατάστασημεταλιπίδιααίματος. " Απομακρύνουμετονκίνδυνοκαρδιακήπροσβολή,εγκεφαλικόεπεισόδιοή άλληκαρδιαγγειακήπάθηση.

35 Λιπαρά&Οξέα&

36 Λιπαρά&Οξέα& Έχειαποδειχθείμέσααπόέρευνες,ότιοιδιατροφικέςσυνήθειεςμερικώνλαών, όπωςοιεσκιμώοικαιοιιάπωνες,παρουσιάζουνιδιαίτεραχαμηλάποσοστά καρδιαγγειακώνπαθήσεων. Ταωμέγα-3λιπαράοξέαθεωρούνταιαπαραίτηταλιπαράοξέαεπειδήόμως οργανισμόςδενμπορείνατασυνθέσειωςεκτούτουπρέπειναπροσλαμβάνονται απότηδιατροφήκαθημερινά. Είναιπολυακόρεσταλιπαράοξέαπροερχόμενααπότολινολεϊκόκαιτοολεϊκό οξύ.

37 Λιπαρά&Οξέα& Υπάρχουν2κατηγορίες:ω3&&ω6ως απαραίτητακαι Ταω9ταοποίαείναισημαντικάαλλάόχι «απαραίτητα» ΤαΩμέγα-3λιπαράοξέαβρίσκονταικυρίως σταψάρια,όπωςοσολομός,οτόνος,η σαρδέλα,άλλαθαλασσινάόπωςταφύκια καιταkrill,ορισμέναφυτά,καιέλαιαξηρών καρπών. Πολλέςμελέτεςέχουνδείξειότιοιάνθρωποι πουακολουθούναυτήτηδίαιταείναι λιγότεροπιθανόνααναπτύξουνκαρδιακές παθήσεις.

38 Λιπαρά&Οξέα& ΗΜεσογειακήδιατροφήδίνειέμφασητροφέςπλούσιεςσεωμέγα-3λιπαρά οξέα,όπωςδημητριακάολικήςαλέσεως,φρέσκαφρούτακαιλαχανικά,τα ψάρια,τοελαιόλαδο,τοσκόρδο,καθώςκαιμέτριακατανάλωσηκρασιού. Ητυπικήαμερικανικήδιατροφήτείνεινα περιέχει14έως25φορέςπερισσότεραωμέγα-6 λιπαράοξέααπόωμέγα-3λιπαράοξέα,τα οποίαθεωρούνταιιδιαιτέρωςυψηλά. Ημεσογειακήδιατροφή,απότηνάλληπλευρά, έχειμιαυγιέστερηισορροπίαμεταξύωμέγα-3 καιωμέγα-6λιπαράοξέα.

39 Λιπαρά&Οξέα& ΗAmericanHeartAssociaÅonσυνιστάκατανάλωσηψαριών(κυρίωςτα λιπαράψάριαόπωςτοσκουμπρί,πέστροφαλίμνης,ρέγγα,σαρδέλα, κιτρινόπτεροςτόνος,οσολομός)τουλάχιστον2φορέςτηνεβδομάδα. Παίζουνκρίσιμορόλοστηνλειτουργίατου εγκεφάλου,καθώςκαιτηφυσιολογική ανάπτυξηκαιεξέλιξη. Έχουνγίνειεπίσηςδημοφιλήςεπειδή μπορείναμειώσουντονκίνδυνοτων καρδιακώνπαθήσεων. Ηέρευναδείχνειότιταω-3λιπαράοξέα μειώνουντηφλεγμονήκαιμπορείνα βοηθήσειχαμηλότεροκίνδυνοχρόνιων ασθενειώνόπωςηκαρδιακήνόσος,ο καρκίνος,καιηαρθρίτιδα

40 Λιπαρά&Οξέα& Παίζουνσπουδαίορόλοστηνπρόληψη τηςφλεγμονήςπράγμασημαντικόγια όλοτονοργανισμόκαικυρίωςγιατο δέρμαγιατοοποίοηχρόνιαφλεγμονή αποτελείιδιαίτεροπαράγοντα εκφυλισμού. Ωμέγα-3λιπαράοξέαείναιιδιαίτερασυγκεντρωμέναστονεγκέφαλοκαι φαίνεταιναείναισημαντικάγιατιςγνωστική(μνήμητουεγκεφάλουκαιτην απόδοση)καισυμπεριφοριστικήλειτουργία. Στηνπραγματικότητα,ταβρέφηπουδενπαίρνουναρκετάωμέγα-3 λιπαράοξέααπότιςμητέρεςτουςκατάτηδιάρκειατηςεγκυμοσύνης διατρέχουντονκίνδυνογιατηνομαλήανάπτυξητηςόρασηςκαι προβλήματανεύρων.

41 Λιπαρά&Οξέα& Τασυμπτώματαανεπάρκειαςτωνωμέγα-3λιπαρώνοξέων περιλαμβάνουνκόπωση,κακήμνήμη,ξηρόδέρμα,προβλήματαστην καρδιά,εναλλαγέςτηςδιάθεσηςήκατάθλιψη,καικακήκυκλοφορία.

42 Οφέλη: Η&Σωστή&Διατροφή&[&Απαραίτητες&τροφές& Λιπαρά&Οξέα& Συντελείστηνκαλήλειτουργίατηςκαρδιάςκαιτουκυκλοφορικού καιστηνπρόληψη τωναρρυθμιών. Ελαττώνειταεπίπεδαχοληστερόληςκαιτριγλυκεριδίων. Λειτουργείκατάτηςαθηρωμάτωσης. ΕνίσχυσηστιςΑρθρώσεις. Μείωσηαπώλειαςμνήμης. ΜείωσητουκινδύνουεμφάνισηςτηςνόσουτουAlzheimer. Στρες,Δυσλεξία,Δυσφαγία,Επιληψία,Κατάθλιψη,Άνοια, Ινομυαλγία. Σύνδρομοχρόνιαςκόπωσης. Εγκεφαλικόεπεισόδιοκαιταεπακόλουθάτου. Νευρικήανορεξία. ΣύνδρομοDown. ΝόσοςτουParkinson.

43 Νερό& Νερό &πηγή&ζωής

44 Νερό& Τονερόαποτελείτοσημαντικότεροστοιχείο γιατηδιατήρησητηςζωήςστηγη. Τα2/3τηςεπιφάνειαςτηςγηςκαλύπτονται απότουγρόστοιχείο Ενώτο75%τουανθρώπινουσώματος αποτελείταιαπόνερό.

45 Νερό& Όσοναφοράστονανθρώπινοοργανισμό,τονερόβοηθάστηνμεταφορά,τη διάλυσηκαιτηναπορρόφησηόλωντωνθρεπτικώνσυστατικώνπου λαμβάνουμε. Επίσηςσυμβάλλειστηναπέκκρισητωνκοπράνωνενώπαίζεισημαντικόρόλο στηνκαλήλειτουργίατωνιστών,τωνκυττάρωνκαιτουαίματοςστοσώμαμας. Ειδικότερα:&& 1.Τονερόλειτουργείσαν«λιπαντικό»για τηνσωστήλειτουργία τωναρθρώσεωνμας. 2.Ενυδατώνειτουςιστούςτουσώματος μας. 3.Διαλύειόλαταθρεπτικάσυστατικάκαι αποβάλειτιςτοξίνεςαπότονοργανισμό μας.

46 Νερό& 4.Μεταφέρειόλαταθρεπτικάσυστατικάκαιτοοξυγόνοστο αίμαμας. 5.Αποτελείτοβασικόσυστατικότουσάλιου. 6.Ρυθμίζειτηνθερμοκρασίατουσώματος. 7.Βοηθάτηνπρόληψητηςδυσκοιλιότητας,βοηθώνταςτην μεταφοράκαιαπέκκρισητωνκοπράνωναπότογαστρεντερικό σύστημα. 8.Ρυθμίζειτονβασικόμεταβολισμό. 9.Βοηθάστονααπαλλαγούμεαπότουπερβάλλοννάτριο, μειώνονταςτιςπιθανότητεςγιακατακράτησηυγρών. 10.Συμβάλλειστηνπρόληψηασθενειών,όπωςτουκαρκίνουκαι στηνπρόληψηεμφάνισηςνεφροπαθειών(americandieteåc AssociaÅon,2009).

47 Νερό& Καταναλώνοντας8ποτήριανερότηνημέρα μειώνεταιηπιθανότηταγιαεμφάνιση - καρκίνουτουπαχέοςεντέρουκατά45%, - καρκίνουτηςουροδόχουκύστεωςκατά50% - ενώμπορείναμειώσεισημαντικάκαιτηνεμφάνιση καρκίνουτουμαστού(americandieteåcassociaåon,2009). - Ηπεριεκτικότητατουανθρώπινουσώματοςσενερό μειώνεταιμετηνηλικία.στοέμβρυοτο90%τουβάρουςείναι νερό,ενώσταβρέφη,τουςενήλικεςκαιτουςυπερήλικεςτα αντίστοιχαποσοστάείναι75%,60%και55%. &

48 Νερό& Μιαάλληπαράμετροςπουεπηρεάζεισημαντικάτοεπίπεδουδάτωσηςείναιη σύστασησώματος,ειδικότεραηαναλογίαμυϊκούκαιλιπώδουςιστού. Άτομα&με&αυξημένο&λιπώδη&ιστό&(π.χ.&γυναίκες,&άτομα&που&δεν&αθλούνται,& παχύσαρκοι)&έχουν&χαμηλότερα&σωματικά&υγρά. Τοφαινόμενοαυτόοφείλεταιστοότιολιπώδηςιστόςσυγκρατείσημαντικά λιγότερονερόαπόότιομυϊκός. Σευγιήάτομαμικρήαπόκλισηαπότιςημερήσιες ανάγκεςυγρώνδενενέχεικινδύνουςαφού εξισορροπείταιμεαντίστοιχηρύθμισητηςαπώλειας ούρωνκαιιδρώτα.

49 Νερό& Ηαίσθησητηςδίψαςαρχίζεινααναπτύσσεταιόταν έχουμεαπώλειαυγρώνπάνωαπό1%τουσωματικού βάρους. Αντοσωματικόβάροςμειωθείπάνωαπό5%λόγω αφυδάτωσηςτότεπαρατηρούνταισυμπτώματαόπως αύξησητηςαρτηριακήςπίεσης,εξάντληση,πονοκέφαλος, μειωμένηαντοχήκαισυγκέντρωση,ενώαντοποσοστό ξεπεράσειτο20%μπορείναεπέλθειακόμακαιθάνατος. Θαπρέπεινασημειωθείπωςηαίσθησητηςδίψαςδενείναιπάνταεπαρκής ένδειξηγιατοεπίπεδουδάτωσηςτουσώματοςειδικάσταβρέφη,ταμικρά παιδιά,τουςυπερήλικεςκαιτουςαθλητές. Τοχρώματωνούρωναποτελείέναχρήσιμοδείκτηγιατοεπίπεδουδάτωσης:τα σκούρα(καιάραπυκνά)ούρααποτελούνένδειξηανεπαρκούςενυδάτωσηςενώ ταανοιχτόχρωμαυποδεικνύουνεπάρκειασευγρά.

50 Νερό& Τελικά,&πόσο&νερό&πρέπει&να&πίνω; & Στηνπραγματικότηταδενυπάρχεισυγκεκριμένη απάντησηστοερώτημααυτό. Οιανάγκεςσευγράεξαρτώνταιαπόταιδιαίτερα χαρακτηριστικάτουκάθεατόμου(φύλο,ηλικία,σύσταση σώματος,επίπεδοφυσικήςδραστηριότητας,ενεργειακή πρόσληψη,κατάστασητηςυγείας)καιτις περιβαλλοντικέςσυνθήκες(θερμοκρασία,κλίμα, υγρασία). Ηλήψηεπαρκούςποσότηταςνερού30[35gr&νερού&ανά& kg BΣτηνημέραεξασφαλίζειτασωστάεπίπεδα υγρασίαςστονοργανισμό.

51 Συμπληρώματα&βιταμινών& Συμπληρώματα&βιταμινών&και&υγεία

52 Συμπληρώματα&βιταμινών& Οιβιταμίνεςεξακολουθούννααποτελούν ένααπότασυμπληρώματαδιατροφής ευρείαςχρήσηςέωςκατάχρησηςστιςη.π.α. Οιπωλήσειςσυμπληρωμάτωνδιατροφής αυξήθηκανκατά100%ανάμεσαστο1992 καιτο1996.το2004τακαθαράκέρδητης βιομηχανίαςτωνσυμπληρωμάτων υπολογίζεταιστα20.3διςδολάρια(annual IndustryReview,2005). To70%τωνΑμερικάνωνκαταναλώνει καθημερινά,σεκάποιαμορφή,κάποιο συμπλήρωμαδιατροφής,απόταοποίαοι βιταμίνεςκαιταμεταλλικάστοιχείαείναι ταπιοδημοφιλή.(fdahealthanddiet Survey,2004).

53 Συμπληρώματα&βιταμινών& ΣτημελέτηNHANES βρέθηκεπωςτο 52%τωνενηλίκωνείχανπάρειβιταμινούχο συμπλήρωματονπροηγούμενομήνακαι35% δήλωσαντακτικήπρόσληψησυμπληρώματος βιταμινώνκαιμετάλλων(mvmm).(radimerk, AmJEpidemiol,2004). Οιεταιρίεςσυμπληρωμάτωνβιταμινών παρουσιάζουνπωςείναιδύσκολο,εάνόχι αδύνατο,ναπροσληφθούνεπαρκήποσότητα βιταμινώνμέσωμιαςτυπικήςδίαιτας. Αντίθετα,ηΑμερικανικήΙατρικήΈνωση υποστηρίζουνότιμιαισορροπημένηδίαιτααρκεί γιακαλύψειτιςανάγκεςενόςατόμου. ΚΑΙ$ΟΙ$ΔΥΟ$ΘΕΣΕΙΣ$ΕΧΟΥΝ$ΕΝΑ$ΜΕΡΙΔΙΟ$ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

54 Χρειαζόμαστε&τα&συμπληρώματα; Γενικά,γνωρίζουμεπωςκαταναλώνονταςκαθημερινά5 μικρομερίδεςφρούτωνκαιλαχανικώνλαμβάνουμεμια σημαντικήποσότηταβιταμινών,ιχνοστοιχείων,φυτικών ινών,αλλάκαιάλλωνθρεπτικώνσυστατικών. Η&Σωστή&Διατροφή&[&Απαραίτητες&τροφές& Συμπληρώματα&βιταμινών& Επιπρόσθετα,καταναλώνονταςμια διατροφήπουακολουθείτιςεπιταγέςτης ΠυραμίδαςτηςΔιατροφής,μεπαρούσες όλεςτιςομάδεςτωντροφίμων,σεσωστές αναλογίεςκαιποσότητες,προσφέρουμε στονοργανισμόμαςόλαταθρεπτικά συστατικά.

55 Τέλος,συμπεριλαμβάνονταςστηδιατροφήμαςκάποιαειδικάτρόφιμα πουπεριέχουνσυγκεκριμένασυστατικάμεαποδεδειγμένηθετικήκαι ευεργετικήδράσηγιατονοργανισμόμαςπ.χ.αντιοξειδωτικέςβιταμίνες, φλαβονοειδή,ρεσβερατρόληκαλύπτουμεακόμαπερισσότεροτις διατροφικέςμαςανάγκεςμέσααπόμιαπλήρηςδιατροφή. Η&Σωστή&Διατροφή&[&Απαραίτητες&τροφές& Συμπληρώματα&βιταμινών& Άραυπάρχειηγενικήαποδοχή πωςμιαδίαιταμετρόφιμααπό όλεςτιςομάδεςτροφίμωνμπορεί, υπόφυσιολογικέςσυνθήκες,να καλύψειτιςδιατροφικέςανάγκες τουγενικούπληθυσμού.

56 Η&Σωστή&Διατροφή&[&Απαραίτητες&τροφές& Συμπληρώματα&βιταμινών& &Προσλαμβάνουμε&τις&απαραίτητες&ποσότητες& βιταμινών&μέσω&της&δίαιτας;& Σήμεραόμωςγνωρίζουμεπωςητυπική'δυτική' δίαιτα(πουτιςτελευταίεςδεκαετίεςακολουθούμε καιστηνελλάδα)συχνάπαρέχειμικρότερες ποσότητεςαπότιςαπαιτούμενεςγιαβιταμίνεςκαι μεταλλικάστοιχεία.(paoem,foodtechnology, 1981). & Ηεπεξεργασίαπουυφίστανταικάποιατρόφιμαοδηγείσεαπώλειαβιταμινών. Ηακατάλληληφύλαξηκαισυντήρηση. Οακατάλληλοςτρόποςμαγειρέματος. ΕπίσηςπρόσφατεςμελέτεςστιςΗΠΑέδειξανπωςμεγάλοςαριθμόςατόμωνκαταναλώνει μικρότερεςποσότητεςαπόασβέστιο,μαγνήσιο,σίδηρο,ψευδάργυρο,χαλκόκαι μαγγάνιοαπόόσοχρειάζονται.(penningtonja,jnutr,1996).ειδικότεραότανπρόκειται γιαυποθερμιδικόδιαιτολόγιοαπίσχνασηςηχορήγησησυμπληρώματοςκρίνεταιπολλές φορέςαπαραίτητη.

57 Συμπληρώματα&βιταμινών& ΣυνιστώμενηΗμερήσιαΠοσότηταΒιταμινώνκαιΜετάλλων ΣύμφωναμετηνεπίσημηοδηγίατηςΕ.Ε. Βιταµίνη ΕΕ ΣΗΠ Βιταµίνη A 800 mcg Βιταµίνη B mcg Βιταµίνη B3 16 mg Βιταµίνη B6 1.4 mg Βιταµίνη C 80 mg Βιταµίνη D 5 mcg Βιταµίνη E 12 mg Βιταµίνη K 75 mcg Βιταµίνη Β1 1.1 mg Βιταµίνη Β2 1.4 mg Βιταµίνη Β5 6 mg Βιταµίνη Β7 50 mcg Φολικό Οξύ 200 mcg Μέταλλα ΕΕ ΣΗΠ Κάλιο 2000 mg Χλώριο 800 mg Ασβέστιο 800 mg Φώσφωρος 700 mg Σίδηρος 14 mg Μαγνήσιο 375 mg Ψευδάργυρος 10 mg Χαλκός 1 mg Μαγγάνιο 2 mg Φθόριο 3.5 mg Σελήνιο 55 mcg Χρώµιο 40 mcg Μολυβδαίνιο 50 mcg Ιώδιο 150 mcg

58 Συμπληρώματα&βιταμινών& Βασικές&Ερωτήσεις:& Αποτελείταιτοκαθημερινόσαςδιαιτολόγιοαπόπέντε μικράγεύματα; Καταναλώνετεημερησίως5μερίδεςαπόφρούτακαι λαχανικά; Τρώτε2φορέςτηνεβδομάδαψάρι; Τα2κυρίωςγεύματασαςπεριλαμβάνουνμιαμερίδααπόσύνθετουςυδατάνθρακες; Καταναλώνετεκαθημερινάμιαμερίδαγαλακτοκομικώνπροϊόντων,χαμηλώνσελιπαρά; Ανέχετεπει&ναι&σε&όλες&τιςπαραπάνωερωτήσεις,τότεείστεσεκαλόδρόμο Ανέχετε&πει&όχι&σεπερισσότερεςαπόδύοερωτήσεις,τότεένασυμπλήρωμαδιατροφής σύμφωναμετιςοδηγίεςτουιατρούενδέχεταιναείναιαπαραίτητο.

59 Συμπληρώματα&βιταμινών& Η&αναγκαιότητα&των&συμπληρωμάτων&διατροφής Hαναγκαιότητατηςλήψηςτωνσυμπληρωμάτων εξαρτάταιαπόπολλούς ηλικίακαιφύλο συνολικήδιατροφή ύπαρξηοργανωμένηςάσκησης ειδικέςπαθολογικέςκαταστάσεις οικογενειακόιστορικόπαθήσεωνκ.ά. Γενικάόμωςείναιαποδεκτόπωςκάποιαάτομαείναιπιθανόνα χρειαστούνσυμπλήρωμαβιταμινώνκαιμετάλλων,γιανακαλύψουντις διατροφικέςτουςανάγκεςόπωςπροτείνεταιπ.χ.απόταdietary GuidelinesforAmericans2000,απόταDepartmentofAgriculture&Health andhumanresourcesκαιταdietaryguidelines2000,ada2001.

60 Συμπληρώματα&βιταμινών& Επιπλέον&Υποστήριξη&μέσω& Συμπληρωμάτων&Διατροφής&

61 Συμπληρώματα&Διατροφής& Φυτικές&Στερόλες& Επίπεδα&πρόσληψης&φυτικών&στερολών& Ημέσηκατανάλωσηστοδυτικό κόσμοείναιπερίπου0.2με0.4g/ ημέρα. Στουςφυτοφάγουςείναιπερίπου 0.6g/ημέρα. Γιατονέλεγχοτηςχοληστερόλης, προτείνονταιπερίπου2 g/ημέρα. 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 τυπική φυτογάγων συνιστώµενη Hirai et al. J Nutr Sci Vitaminol 1986 Vuoristo et al. Am J Clin Nutr 1994 International Atherosclerosis Society, 2003 NCEP III Expert Panel, 2001

62 Συμπληρώματα&Διατροφής& Φυτικές&Στερόλες& π EFSA Ευρωπαϊκή*Αρχή*για*την*Ασφάλεια*των*Τροφίµων*(EFSA) * >80τυχαιοποιημένες,ελεγχόμενεςμελέτες-Ημερήσιαδοσολογία:>2g Συμπεράσματα:& g/d,μειώνειταεπίπεδατηςχοληστερόληςκατά7%-10.5% Ταπρώτααποτελέσματαήτανεμφανήμέσαστιςπρώτες2-3εβδομάδες Ηδιάρκειατωναποτελεσμάτωνμπορείναφθάσειωςκαιτις85εβδομάδες Συνδυαστική Δράση Δυνατότητασυγχορήγησηςμεστατίνες- σευπερχοληστερολαιμικούςπου βρίσκονταιήδησεαγωγή. Παρατηρείταιμείωσηεπιπρόσθετατης LDLκατά9,1%(p=0,007)

63 Συμπληρώματα&Διατροφής& Φυτικές&Στερόλες& Επιστημονικές&Τεκμηριώσεις Ηχρήσητωνφυτικώνστερολώνυποστηρίζεταιαπό δεκάδεςδημοσιευμένεςκλινικέςμελέτεςσε ανθρώπους,παγκοσμίως FDA-Authorized health claim ΓνωμοδότησηαπότοEFSA - ΕυρωπαϊκήΑρχήγιατην ΑσφάλειατωνΤροφίµων ΣύστασηαπότοNational Heart, Lung and Blood Institute ωςμέροςτουcholesterol Education Program ΣύστασηαπόΑμερικανικήΚαρδιολογικήΕταιρία

64 Συμπληρώματα&Διατροφής& Βιταμίνη&C& 15[ετής&Μελέτη&του&Χάρβαρντ&[&Διαπιστώνει&ότι&μόνο&ένα&& χάπι&βιταμίνης&c&μειώνει&τον&κίνδυνο&καρδιακής&νόσου& κατά&30%.& " Σεπολλαπλάμοντέλαέρευναςμεδιαφορετικές προσαρμογέςωςπροςτηνηλικία,τοκάπνισμα,καιμια ποικιλίαάλλωνπαραγόντωνκινδύνουτηςστεφανιαίας νόσου,ηχρήσησυμπληρωμάτωνβιταμίνηςc συσχετίστηκε μεσημαντικάχαμηλότεροκίνδυνοεμφάνισης καρδιαγγειακώνπαθήσεων(rr=0,72?95%ci0,61-0,86). " ΟιχρήστεςτωνσυμπληρωμάτωνβιταμίνηςCφαίνεταινα διατρέχουνμικρότεροκίνδυνογιαστεφανιαίανόσο. " Έναχάπιτων360mgβιταμίνηςCτηνημέραμπορείνα σώσειπερισσότερεςαπό ζωέςτοχρόνο.

65 Συμπληρώματα&Διατροφής& Βιταμίνη&C& No&benefit&of&vitamin&C&or&E&for&prevenÉon&of&major&cardiovascular& events:&physicians'&health&study&ii& " RandomizedresultsfromthePhysicians'HealthStudyII(PHS2)showno effectofeithervitamineorvitamincsupplementsinreducingacomposite ofnonfatalmi,nonfatalstroke,orcardiovasculardeatha ereightyearsof treatment. "Inconclusion,PHSdemonstratedthatindividualvitaminEandvitaminCsupplements didnotreducetheriskofmajorcardiovascularevents,"drjmichaelgaziano(brigham andwomen'shospitalandtheharvardschoolofpublichealth,boston,ma),senior authorofthetrial,toldapressconferencehere. "AvailabletrialdatadonotsupporttheuseofvitaminEandvitaminCsupplementsas partofacomprehensivecvdprevenåonstrategy." Theresultswerepresentedhereat theamericanheartassociaåonscienåfic2008sessionsandpublishedin thejournaloftheamericanmedicalassociaåonaheadofthenovember12,2008issue.

66 Συμπληρώματα&Διατροφής& Βιταμίνη&C& Vitamin&C&treatment&reduces&elevated&C[reacÉve&protein.& Source& UniversityofCalifornia,Berkeley,94720,USA. Abstract& PlasmaC-reacÅveprotein(CRP)isaninflammatorybiomarkerthatpredictscardiovascular disease.loweringelevatedcrpwithstaånshasreducedtheincidenceofcardiovascular disease.weinvesågatedwhethervitamincorecouldreducecrp.healthynonsmokers (N=396)wererandomizedtothreegroups,1000mg/dayvitaminC,800IU/dayvitaminE,or placebo,for2months.medianbaselinecrpwaslow,0.85mg/l.notreatmenteffectwasseen whenallparåcipantswereincluded.however,asignificantinteracåonwasfound,indicaång thattreatmenteffectdependsonbaselinecrpconcentraåon.amongparåcipantswithcrp indicaåveofelevatedcardiovascularrisk(>or=1.0mg/l),vitamincreducedthemediancrp by25.3%vsplacebo(p=0.02)(medianreducåoninthevitamincgroup,0.25mg/l,16.7%). TheseeffectsaresimilartothoseofstaÅns.ThevitaminEeffectwasnotsignificant.In summary,treatmentwithvitamincbutnotvitaminesignificantlyreducedcrpamong individualswithcrp>or=1.0mg/l.amongtheobese,75%hadcrp>or=1.0mg/l.research isneededtodeterminewhetherreducingthisinflammatorybiomarkerwithvitaminccould reducediseasesassociatedwithobesity.butresearchonclinicalbenefitsofanåoxidants shouldlimitparåcipantstopersonswithelevaåonsinthetargetbiomarkers.

67 Συμπληρώματα&Διατροφής& Βιταμίνη&D& Η&Βιταμίνη&D και&η&καρδιά& " Ηκαρδιάείναιβασικάέναςμεγάλοςμυς,όπωςκαιστους σκελετικούςμύες,δενέχειυποδοχείςγιατηβιταμίνηd. " Έτσι,ίσωςδεναποτελείέκπληξηότιοιμελέτεςδιαπιστώνουν ότιηέλλειψηβιταμίνηςdμπορείνασυνδεθείμε πολλές παθήσειςκαθώςκαιτιςκαρδιακέςπαθήσεις. " ΣτηνμελέτηThe Health Professional Follow-Upτου ΠανεπιστημίουτουHarvard,ελέγχθηκανταεπίπεδαβιταμίνης Dστοαίμασεσχεδόν50.000άνδρεςπουήτανυγιείς,καιστη συνέχειαπαρακολουθηθήκανγια10χρόνια. " ΒρέθηκεότιοιάνδρεςπουείχανανεπάρκειαβιταμίνηςD είχανδιπλάσιεςπιθανότητεςναυποστούνκαρδιακή προσβολή,συγκριτικάμετουςάνδρεςπουείχανεπαρκή επίπεδαβιταμίνηςd.