ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΥΤΕΡΟ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Θρεπτικά Συστατικά Η ποιοτική διαφορά µεταξύ των τροφών, έγκειται στη περιεκτικότητα τους σε Θρεπτικά Συστατικά. Για να καταλάβει κανείς, αρκεί να συνειδητοποιήσει πως ένας ζωντανός οργανισµός δεν τρώει µόνο για να γεµίσει το στοµάχι του ή για να πετύχει ένα καλό γευστικό αποτέλεσµα, αλλά πολύ περισσότερο για εφοδιαστεί µε τα απαραίτητα Θρεπτικά Συστατικά που χρειάζεται, ώστε να λειτουργήσει όχι µόνο σήµερα αλλά και για τα υπόλοιπα χρόνια. Υδατάνθρακες Αντιστοιχούν στο 55% της Ηµερήσιας Συνιστώµενης όσης. Προσφέρουν 4 kcal / g. Έχουν Πρωτεϊνοπροστατευτική επίδραση, σχετίζονται µε τον µεταβολισµό των λιπών και αποτελούν την κύρια πηγή ενέργειας για το Κεντρικό Νευρικό Σύστηµα σε φυσιολογικές συνθήκες. Περιέχονται σε: ηµητριακά, φρούτα, αµυλώδη λαχανικά ( πατάτες, αρακάς κλπ. ), ζάχαρη. Πρωτεϊνες Αντιστοιχούν στο 15% της Ηµερήσιας Συνιστώµενης όσης. Προσφέρουν 4 kcal / g. Αποτελούν βασικό δοµικό συστατικό των κυττάρων, των αντισωµάτων, των ενζύµων και των περισσότερων ορµονών του ανθρώπινου οργανισµού. Η λήψη τους εξαρτάται αποκλειστικά από τη διατροφή. Χωρίζονται σε Ζωικές που περιέχονται σε: Κρέας, ψάρι, πουλερικά, αυγό, γάλα, τυρί και Φυτικές που περιέχονται σε: όσπρια, δηµητριακά, ξηρούς καρπούς, µερικά λαχανικά, φρούτα. Λίπη Αντιστοιχούν στο 30% της Ηµερήσιας Συνιστώµενης όσης. Προσφέρουν 9 kcal / g. Έχουν δοµική χρησιµότητα καθώς είναι συστατικά των κυτταρικών µεµβρανών και επειδή ο λιπώδης ιστός προσφέρει θερµοµόνωση και µηχανική προστασία σε διάφορα όργανα του ανθρωπίνου σώµατος. Χρησιµεύουν ως πηγή ενέργειας και συµβάλλουν στη ρύθµιση του. Χωρίζονται σε Αόρατα ή Κρυφά που περιέχονται σε: Κρέας, αυγό, γάλα, τυρί, γιαούρτι, ξηρούς καρπούς και Ορατά που περιέχονται σε: Βούτυρο, λάδι, µαργαρίνη κλπ. Βιταµίνες Είναι µια ετερογενής οµάδα οργανικών ενώσεων, οι οποίες περιέχονται στις τροφές σε πολύ µικρές ποσότητες και δεν συντίθενται στο ανθρώπινο σώµα εκτός κάποιων εξαιρέσεων. Συµµετέχουν στη ρύθµιση του. εν είναι πηγές ενέργειας, ούτε χρησιµεύουν ως δοµικά στοιχεία των συστατικών
των οστών. Ανεπάρκειά τους εκδηλώνονται µε ελαφρές ή σοβαρές διαταραχές της υγείας. Υπερβολική πρόσληψη µπορεί να έχει τοξικά αποτελέσµατα. Χωρίζονται σε: εννέα Υδατοδιαλυτές και τέσσερις Λιποδιαλυτές. Πιο αναλυτικά: Πηγές, ράσεις και Συµπτώµατα Έλλειψης Βιταµινών Λιποδιαλυτές Υδατοδιαλυτές Βιταµίνες ιαιτητικές Πηγές ράσεις Συµπτώµατα Έλλειψης Ηπατέλαια ψαριών Ανάπτυξη Ανωµαλία όρασης Υγεία δέρµατος, ( νυκτερινή τύφλωση ) Βούτυρο, µαργαρίνη µατιών Ευαισθησία σε µολύνσεις, γαλακτοκοµικά Λειτουργία και Βιταµίνη Α Αλλαγές στο δέρµα και Κρόκος αυγού ανάπτυξη κυττάρων µεµβράνες και βλεννογόνων Ξηροφθαλµία Καρότα Ανοσοποιητικό Τυφλότητα Πορτοκάλια σύστηµα Βιταµίνη D Βιταµίνη Ε Βιταµίνη Κ Βιταµίνη Β 1 ( Θειαµίνη ) Ηλιακό φως Ηπατέλαια ψαριών Κρόκος αυγού Βούτυρο, µαργαρίνη Φύτρο σίτου, σιτέλαιο Φυτικά έλαια Μαργαρίνη Καρύδια Κρόκος αυγού Αυγό Σπανάκι Λάχανο Κουνουπίδι Άπαχο χοιρινό Όσπρια Μαγιά Ανάπτυξη Αφοµοίωση φωσφόρου και ασβεστίου και συντήρηση οστών και δοντιών Πρόληψη τετανίας Θεωρείται απαραίτητη για της προστασίας δοµής των κύτταρων, ειδικά των ερυθρών Κανονική πήξη αίµατος υδατανθράκων και αµινοξέων Λειτουργία νευρικού συστήµατος Ραχίτιδα Πτωχή ανάπτυξη οστών και δοντιών Οστεοµαλάκυνση Οστεοπόρωση Αυξηµένος αριθµός αιµόλυσης ερυθρών Αργή πήξη αίµατος Αιµορραγία Απώλεια όρεξης Ευαισθησία Κόπωση υσκοιλιότητα Απάθεια Κατάθλιψη Πόνο στα άκρα
Βιταµίνη Β 2 (Ρινοφλαβίνη) Κρέας, συκώτι, αυγό Φασόλια, δηµητριακά λίπους, υδατανθράκων, Υγεία µατιών και ιστών στόµατος Φωτοφοβία Απώλεια οπτικής οξύτητας, καταρράκτης Στοµατίτιδα, γλωσσίτιδα Ρινίτιδα Περιφερική νευροπάθεια Υδατοδιαλυτές Βιταµίνες ιαιτητικές Πηγές ράσεις Συµπτώµατα Έλλειψης Κρέας, συκώτι, ψάρι Πρόληψη πελλάγρας Μυϊκή αδυναµία, αυγό Ανορεξία Βιταµίνη Β 3, λίπους, Πελλάγρα ( Νιασίνη ) Ψωµί ολικής αλέσεως υδατανθράκων, Νευρικές και δερµατικές Όσπρια, ξηροί καρποί διαταραχές, διάρροια Βιταµίνη Β 6 Βιταµίνη Β 12 Φολικό ή Φυλλικό Οξύ Παντοθενικό Οξύ Βιοτίνη Κρέας, συκώτι, αυγό Ψάρια, πουλερικά Όσπρια, πατάτες Σιτηρά ολικής αλέσεως Κρέας, συκώτι, αυγό Ψάρια, πουλερικά, Πατάτες, φασόλια, Πορτοκάλια, µπανάνες Κρέας, συκώτι, Πουλερικά, ψάρια, αυγό, όσπρια, Μανιτάρια, µπρόκολο, κρόκο αβγού Όσπρια, δηµητριακά. Συντίθενται στο έντερο από βακτηρίδια Υγεία ερυθρών Θεραπεία κακοήθους αναιµίας αιµοσφαιρίνης λίπους, υδατανθράκων, Ανωµαλίες ερµατολογικές και νευρολογικές αλλοιώσεις Αδυναµία, αϋπνία Γλωσσίτιδα,στοµατίτιδα Ρινίτιδα Περιφερική νευροπάθεια Αναιµία, ανορεξία Απώλεια βάρους Πληγές σε στόµα και γλώσσα Νευρικές διαταραχές ύσπνοια Αναιµία Ατελής διαίρεση κυττάρων και σύνθεση Εξασθένιση Κόπωση Αίσθηση καψίµατος στα πόδια Ναυτία, δερµατίτιδα Ανορεξία, κατάθλιψη Αύξηση χοληστερόλης Ηπατική στεάτωση
Βιταµίνη C ( Ασκορβικό Οξύ ) Εσπεριδοειδή, ανανάς, µούρα, πεπόνι, ακτινίδιο Λάχανο, µπρόκολο Κουνουπίδι, ντοµάτα Πράσινη πιπεριά Συντήρηση κολλαγόνου Υγιή ούλα Γρήγορη επούλωση πληγών Υποβοήθηση απορρόφησης σιδήρου Σκορβούτο ( αποσύνθεση του συνδετικού ιστού στο δέρµα, τα ούλα, τους τένοντες και τους χόνδρους και καταστροφή των ούλων, υποδόριες αιµορραγίες, αργή επούλωση των τραυµάτων, µυϊκές κράµπες και αδυναµία ) Ανόργανα Συστατικά Είναι ανόργανες χηµικές ενώσεις που δεν περιέχουν ενέργεια, αλλά χρησιµεύουν στην οικοδόµηση των ιστών και στη ρύθµιση του. Πηγές, ράσεις και Συµπτώµατα Έλλειψης Ανόργανων Συστατικών Ανόργανα Στοιχεία Στοιχεία ιαιτητικές Πηγές ράσεις Συµπτώµατα Έλλειψης Κανονική ανάπτυξη και συντήρηση Επιβράδυνση ανάπτυξης Ασβέστιο οστών και δοντιών Κακός σχηµατισµός Γρήγορη πήξη δοντιών και οστών αίµατος Ραχίτιδα Ευαισθησία νεύρων Οστεοµαλάκυνση Αυγό, σόγια Λειτουργία καρδιάς Οστεοπόρωση Καλή δράση µυών Αργή πήξη αίµατος Ενεργοποίηση Τετανία ενζύµων Φωσφόρος Κρέας, πουλερικά Αυγό, ψάρια Ξηροί καρποί, όσπρια Κανονική ανάπτυξη και συντήρηση οστών και δοντιών Συστατικό κυττάρων του σώµατος Απαραίτητο για τη δράση µερικών βιταµινών λίπους, υδατανθράκων, Κακός σχηµατισµός δοντιών και οστών Ραχίτιδα Πόνοι στα οστά Αδυναµία Ανορεξία Γενική κακουχία
Μαγνήσιο Νάτριο, δηµητριακά Αβοκάντο, µπανάνες Καρύδια, όσπρια Αλάτι Αυγό, Κρέας, πουλερικά Συστατικό οστών, µυών και ερυθρών Υγεία µυών και νεύρων Ισορροπία υγρών, οξέων και βάσεων Ώσµωση ευαισθησίας µυών και νεύρων Απορρόφηση γλυκόζης Πνευµατικές, συγκινησιακές και µυϊκές διαταραχές Ναυτία Εξάντληση Κράµπες µυών Προβλήµατα στην καρδιακή και νεφρική λειτουργία Ανόργανα Στοιχεία Ιχνοστοιχεία Στοιχεία ιαιτητικές Πηγές ράσεις Συµπτώµατα Έλλειψης Ώσµωση Αδυναµία µυών Λαχανικά Ισορροπία υγρών Απάθεια Φρούτα, ιδίως Κανονικός ρυθµός Κάλιο Προβλήµατα στην πορτοκάλια, µπανάνες καρδιάς καρδιακή και νεφρική και δαµάσκηνα λειτουργία κυττάρων Χλώριο Θείο Σίδηρος Αλάτι Αυγό, Κρέας, θαλασσινά Κρέας, πουλερικά Αυγό, ψάρι Κρέας, συκώτι Ξηροί καρποί, όσπρια Πατάτες Ισορροπία υγρών, οξέων και βάσεων Ώσµωση Υδροχλωρικού οξέος µαλλιών, νυχιών και όλων των οστών του σώµατος Συστατικό των κυττάρων Απαραίτητος για το σχηµατισµό αιµοσφαιρίνης και ερυθρών και µεταφορά οξυγόνου Συστατικό ενζύµων των κυττάρων Ναυτία Εξάντληση Άγνωστα Αναιµία που χαρακτηρίζεται από αδυναµία, ιλίγγους, απώλεια βάρους και ωχρότητα
Χαλκός Ιώδιο Μαγγάνιο, νεφρά Όστρακα Όσπρια, καρύδια Τρόφιµα που φύονται κοντά σε θάλασσα Ιωδιούχο αλάτι Σιτηρά ολικής αλέσεως Καρύδια, φρούτα Λαχανικά Απαραίτητος για το σχηµατισµό αιµοσφαιρίνης και ερυθρών Συστατικό ενζύµων των κυττάρων ορµονών στο θυρεοειδή αδένα Συστατικό ενζύµων Αναιµία Ασθένεια οστών Βρογχοκήλη Μυξοίδηµα Κρετινισµός Άγνωστα Ιχνοστοιχεία Στοιχεία ιαιτητικές Πηγές ράσεις Συµπτώµατα Έλλειψης Ψευδάργυρος ιδίως µύδια Κρέας, συκώτι Αυγό, Συστατικό ινσουλίνης και άλλων ενζύµων Επούλωση πληγών Ευαισθησία γεύσης Απαραίτητο για την ανάπτυξη Νανισµός, αναιµία Υπογονιδιασµός Απώλεια όρεξης Αλλαγές στο δέρµα Αργή επούλωση πληγών Μικρή ευαισθησία γεύσης Φθόριο Φθοριωµένο νερό Αντίσταση στη Καταστροφή δοντιών Χρώµιο Μολυβδαίνιο Σελήνιο Μαγιά, φύτρο σιταριού µόσχου, τυρί ηµητριακά Όσπρια Κρέας, νεφρά φθορά των δοντιών γλυκόζης ράση ενζύµων Συστατικό ιστών του σώµατος Οστεοπόρωση Ανωµαλία γλυκόζης Άγνωστα Άγνωστα, αλλά σχετικά µε την ασθένεια του Keshan