KΕΝΣΡΟ ΡΩΙΑ, ΕΤΡΑΙΑ και ΝΟΣΙΟ-ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΕΤΡΩΠΗ

KΕΝΣΡΟ ΡΩΙΑ, ΕΤΡΑΙΑ και ΝΟΣΙΟ-ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΕΤΡΩΠΗ ΜΗΝΙΑΙΟ ΓΔΛΣΙΟ Ιανοσαρίοσ 2010 Οκάδα Γεκνθξαηίαο θαη Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ 1

ΜΗΝΙΑΙΟ ΓΔΛΣΙΟ ΟΜΑΓΑ ΓΗΜΟΚΡΑΣΙΑ & ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΓΙΚΑΙΩΜΑΣΩΝ ΠΔΡΙΔΧΟΜΔΝΑ Κάηεξγα ηα «θέληξα απνηνμίλσζεο» ζηελ Κίλα (Παπαζνπιηώηε Δπαγγειία) 3 Δπξσπατθό Γηθαζηήξην Αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ ελαληίνλ Κύπξνπ θαη Ρσζίαο γηα ηελ εκπνξία αλζξώπσλ κε αθνξκή ην ζάλαην κηαο λεαξήο Ρσζίδαο (Κόθαιε Χξηζηίλα) 5 Η εληαηηθνπνίεζε ησλ επηζέζεσλ ζε αθηηβηζηέο ην θύξην ζέκα ηεο λέαο έθζεζεο ηνπ Human Rights Watch (Μπισζξίδνπ Δπηπρία)..9 Κέληξα απνηνμίλσζεο ζηε Κακπόηδε: Κξαηηθόο εμαλαγθαζκόο ή ήπηα ζπλαίλεζε; (Κόθαιε Χξηζηίλα ) Μαηηέο ζηελ Δπηθαηξόηεηα (Κνξάιιεο Γεκνζζέλεο- Χξήζηνο Νίλεο- Παπαδεκεηξνπνύινπ Γεσξγία)..17 Επιστημονική εποπτεία και επιμέλεια: Dr Κωνσταντίνος Φίλης Copyright Κέληξν Έξεπλαο Ρσζίαο, Δπξαζίαο θαη Ννηηναλαηνιηθήο Δπξώπεο 2009 2

Κάηεξγα ηα «θέληξα απνηνμίλσζεο» ζηελ Κίλα ηελ πξνζπάζεηά ηνπο γηα πξνψζεζε ηεο πξνζηαζίαο ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ θαη ελίζρπζε ηνπ δηεζλνχο ηεο γνήηξνπ σο κηα ρψξα πνπ ζέβεηαη ηηο αλάγθεο θαη ηα πξνβιήκαηα ησλ πνιηηψλ ηεο, ε Κίλα, ηνλ Ινχλην ηνπ 2008, έζεζε ζε ηζρχ ηνλ πξψην νινθιεξσκέλν λφκν γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ λαξθσηηθψλ. ήκεξα, ε έθζεζε ηεο Human Right Watch 1, Where Darkness Know No Limits, θξνχεη ηνλ θψδσλα ηνπ θηλδχλνπ, θαζψο ν λφκνο απηφο θάζε άιιν παξά ζέβεηαη ηα αλζξψπηλα δηθαηψκαηα ησλ Κηλέδσλ πνιηηψλ. Σν πεξηερφκελφ ηνπ, νπζηαζηηθά, αλαθέξεηαη ζηε βνήζεηα γηα απνηνμίλσζε φζσλ θάλνπλ παξάλνκα ρξήζε λαξθσηηθψλ νπζηψλ θαη πξνβιέπεη δηνηθεηηθέο θαη φρη πνηληθέο θπξψζεηο. Ωζηφζν, ζχκθσλα κε ηελ πξναλαθεξζείζα έθζεζε, πνπ βξίζθεηαη ζην site ηεο Human Right Watch θαη ηεο νπνίαο ε έξεπλα έιαβε ρψξα ζηηο επαξρίεο Yunnan θαη Guangxi, ε εθαξκνγή ηνπ λφκνπ δελ είλαη ηφζν ηδαληθή. Η θπβέξλεζε, νπζηαζηηθά, ζπιιακβάλεη φπνηνλ ζεσξεί χπνπην γηα ρξήζε λαξθσηηθψλ, αληί ν ίδηνο λα απεπζπλζεί εζεινληηθά ζε θάπνην θέληξν απνηνμίλσζεο. Σνπο ζπιιεθζέληεο ηνπο πεξηνξίδεη ζε θέληξα θξάηεζεο γηα λαξθνκαλείο κέρξη θαη έμη ρξφληα ζε θαηαλαγθαζηηθέο εξγαζίεο, ρσξίο λα έρεη πξνεγεζεί θάπνηα δίθε. ζν βξίζθνληαη ππφ θξάηεζε δε δέρνληαη θακία ηαηξηθή θξνληίδα, δελ ππνζηεξίδνληαη ζηελ απνηνμίλσζή ηνπο, ελψ δελ αθνινπζνχλ θαλέλαλ πξφγξακκα πνπ ζα έθαλε πην νκαιή ηελ απνηνμίλσζή ηνπο ζηελ θνηλσλία. Αληηζέησο, αληηκεησπίδνληαη σο θαηάδηθνη, θαη είλαη ζχκαηα απάλζξσπεο αληηκεηψπηζεο, ε νπνία πνιιέο θνξέο έρεη θαηαιήμεη θαη ζε ζάλαην θξαηνχκελσλ. Η θηλεδηθή θπβέξλεζε, έρνληαο ζθνπφ κηα ξεαιηζηηθή αληηκεηψπηζε ησλ πςειψλ πνζνζηψλ ρξήζεο λαξθσηηθψλ θαη ηνπ HIV/AIDS, πξνσζεί πξννδεπηηθέο πνιηηηθέο, φπσο ε ζπλεξγαζία ηεο κε ηνπηθέο θαη δηεζλείο κε θπβεξλεηηθέο νξγαλψζεηο, ψζηε λα επεθηείλεη ηα πξνγξάκκαηα κεζαδφλεο ζε επίπεδν ηνπηθψλ θνηλνηήησλ. χκθσλα κε δήισζε ηεο Δπηηξνπήο Δζληθνχ Διέγρνπ Ναξθσηηθψλ ηεο Κίλαο, ηνλ Ινχλην ηνπ 2008, «ε ζεξαπεία γηα ηα λαξθσηηθά θαη ε απνηνμίλσζε δηαθαηέρνληαη απφ αλζξσπνθεληξηθέο αξρέο. Παξνκνίσο, ην Μάξηην ηνπ 2009 πςειά ηζηάκελν 1 Human Right Watch: Report Where Darkness Knows No Limits, You can read the whole report from : http://www.hrw.org/en/node/87466/section/2 Accessed at: 29.01.2010 3

ζηέιερνο ηεο θπβέξλεζεο δήισζε φηη «ε θηλεδηθή θπβέξλεζε ππνζηεξίδεη φηη ε ζεξαπεία απηή θαη ε απνηνμίλσζε ζα ζπλερηζηεί πξνζαλαηνιηζκέλε ζηνλ παξάγνληα «άλζξσπν». Αθνινπζψληαο ηνπο ηζρπξηζκνχο ηεο ίδηαο Δπηηξνπήο, νη κεηαξξπζκίζεηο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζηελ πνξεία ζην Νφκν Καηά ησλ Ναξθσηηθψλ ζρεηηθά κε ηελ ππνρξεσηηθή απνηνμίλσζε είλαη «ζχκθσλεο κε ηηο επηζηεκνληθέο αξρέο θαη ηηο απαηηήζεηο ρξφλνπ γηα ηελ ζεξαπεία ησλ λαξθσηηθψλ, εγγπψληαη λνκηθά ηα ηξία ζηάδηα ηεο ζεξαπείαο: 1) ζσκαηηθή απνηνμίλσζε, 2) ςπρνινγηθή απνθαηάζηαζε θαη 3) θνηλσληθή έληαμε. Οη πξνζπάζεηεο ηεο Κίλαο λα παξνπζηάζνπλ ην λφκν θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπ σο έλα ζεζκηθφ θαη ιεηηνπξγηθφ πιαίζην πνπ ζέβεηαη θαη πξνζηαηεχεη ηα αλζξψπηλα δηθαηψκαηα, κε κφλν ζθνπφ ηνπ ηελ ππνζηήξημε θαη ηελ πεξίζαιςε ησλ ελ αλάγθε πνιηηψλ, ψζηε λα επηηεπρζεί κηα νκαιή θαη αλζξσπνθεληξηθή εμπγίαλζε ηεο ρψξαο, έρνπλ απνηχρεη νηθηξά. Σν πξφζσπν πνπ ε Κίλα ζέιεη λα παξνπζηάζεη ζηε δηεζλή θνηλφηεηα δε ζπκβαδίδεη κε ην αζηπλνκνθξαηνχκελν θξάηνο θαη ηνλ απηαξρηζκφ πνπ δηαθαηέρεη αθφκα θαη ηνπο πην πξννδεπηηθνχο αιιά θαη φζνπο ζέινπλ λα πξνζηαηεχζνπλ ηα αλζξψπηλα δηθαηψκαηα λφκνπο. Η έξεπλα ζηελ Yunnan θαη ζηελ Guangxi έδεημε φηη νη θηλεδηθέο αξρέο δξνπλ αλεμέιεγθηα θαη κε ππεξβάιινπζα εμνπζία. Πην ζπγθεθξηκέλα, ε αζηπλνκία έρεη ηε δπλαηφηεηα λα ζπιιακβάλεη άηνκα γηα ππνηηζέκελε ρξήζε λαξθσηηθψλ νπζηψλ, λα ηνπο ςάρλεη αιιά θαη λα ηνπο ππνβάιιεη ζε εμέηαζε νχξσλ ρσξίο ηελ παξακηθξή ππνςία γηα αδίθεκα. Δπηπιένλ, ηα θέληξα θξάηεζεο θαη απνηνμίλσζεο δελ δηνηθνχληαη απφ δηνηθεηηθνχο ππαιιήινπο ζε ζπλεξγαζία κε ηαηξνχο θαη εηδηθνχο ςπρνιφγνπο. Απηή πνπ έρεη ηνλ απφιπην έιεγρν ζε απηέο ηηο εγθαηαζηάζεηο είλαη ε αζηπλνκία. Ο ππνδηεπζχλσλ Wang Xiaowuang ηεο Daytop, κηαο νκάδαο πνπ ζπλεξγάδεηαη κε ηελ Ακεξηθή, είλαη εγθαηεζηεκέλε ζηελ επαξρία Yunnan θαη πξνζπαζεί λα βνεζήζεη ζηε ζεξαπεία ησλ λαξθσηηθψλ, αλαθέξεη φηη ηα θέληξα θξάηεζεο είλαη ιίγν πνιχ επηρεηξήζεηο πνπ δηνηθεί ε αζηπλνκία, θαζψο νη θξαηνχκελνη εξγάδνληαη ζε θάξκεο κε θνηφπνπια ή ζε εξγνζηάζηα παπνπηζηψλ, κε ηα νπνία ε αζηπλνκία έρεη ππνγξάςεη ζπκβφιαηα. Πνιχ ζεκαληηθέο είλαη θαη νη καξηπξίεο αλζξψπσλ πνπ ήηαλ ζχκαηα απηήο ηεο ζπκπεξηθνξάο, θαζψο κπνξεί έηζη λα θαλεί μεθάζαξα ε αζπδνζία πνπ δηαθαηέρεη 4

ηελ θηλεδηθή αζηπλνκία. Υαξαθηεξηζηηθά, ε 41ρξνλε Fu LiXin 2, ε νπνία απέηπρε ζε έλα ηεζη νχξσλ, επεηδή ηελ πξνεγνχκελε κέξα έλαο θίινο ηεο, ηεο έδσζε λα θαπλίζεη λαξθσηηθή νπζία θαζψο «έλνησζε θνπξαζκέλε» απφ ηελ εληαηηθή θξνληίδα πνπ παξέζρε ζηελ άξξσζηε κεηέξα ηεο. Σελ επφκελε εκέξα, δπν αζηπλνκηθνί εκθαλίζηεθαλ ζηελ πφξηα ηεο θαη ηελ ππέβαιιαλ ζην ηεζη, θαζψο πξνεγνπκέλσο είραλ ζπιιάβεη ην θίιν ηεο Fu LiXin θη εθείλνο αλέθεξε ην φλνκά ηεο. Αλ θαη δελ αξλήζεθε φηη θάπληζε, ηφληζε πσο ήηαλ ε πξψηε θνξά ζηε δσή ηεο. Παξ φια απηά, ζπλειήθζε θαη παξέκεηλε ππφ θξάηεζε δπν ρξφληα. «Ήηαλ κηα θφιαζε απφ ηελ νπνία αθφκα πξνζπαζψ λα ζπλέιζσ», αλαθέξεη ε ίδηα. χκθσλα κε ηνλ ΟΗΔ, πεξίπνπ πεληαθφζηεο ρηιηάδεο πνιίηεο είλαη θξαηνχκελνη ζε ηέηνηα θέληξα νπνηαδήπνηε δεδνκέλε ρξνληθή ζηηγκή. Πιεξνθνξίεο απφ ηνλ νξγαληζκφ Guiding Star, πνπ βνεζάεη ηνπο ηνμηθνκαλείο, αλαθέξνπλ φηη ην 98% ησλ απνθπιαθηζζέλησλ μαλαπέθηεη ζηα λαξθσηηθά ζχληνκα κεηά ηελ απνθπιάθηζή ηνπ. Δπηπιένλ, φζνη έρνπλ ζπιιεθζεί ζηηγκαηίδνληαη σο λαξθνκαλείο ζηα δειηία ηαπηφηεηφο ηνπο, θάλνληαο ηελ αγνξά εξγαζίαο αιιά θαη πην απιά πξάγκαηα, φπσο ηελ θξάηεζε ελφο δσκαηίνπ ζε έλα μελνδνρείν, ζρεδφλ εθηαιηηθά γηα απηνχο ηνπο αλζξψπνπο. Η αζηπλνκία ιφγσ ηεο ηαπηφηεηάο ηνπο κπνξεί λα ηνπο δεηήζεη αθφκα θαη ζην ρψξν εξγαζίαο ηνπο ηεζη νχξσλ. Η θαηάζηαζε ζηα θέληξα θξάηεζεο είλαη απαξάδεθηε ελψ ε κεηαρείξηζε ησλ αλζξψπσλ ζε απηά είλαη θάζε άιιν παξά ζχκθσλε κε ηνπο δηεζλείο θαλφλεο πξνζηαζίαο ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ. Αθφκα θη έηζη φκσο, πνιινί πξψελ ηνμηθνκαλείο αιιά θαη ππεχζπλνη νξγαληζκψλ πνπ πξνζθέξνπλ βνήζεηα ζηνπο λαξθνκαλείο αλαγλσξίδνπλ ηηο κεγάιεο πξνζπάζεηεο πνπ θάλεη ε Κίλα γηα ηελ πεξίζαιςε θαη ηελ πξνζηαζία απηψλ ησλ αλζξψπσλ. ήκεξα, ζην Πεθίλν, ιεηηνπξγνχλ νθηψ θιηληθέο κεζαδφλεο, νη νπνίεο εμππεξεηνχλ δχν ρηιηάδεο άηνκα θαη πεξηζζφηεξα απφ ρίιηα πξνγξάκκαηα «αληαιιαγήο ζπξίγγσλ» (needle-exchange program or syringe exchange program (SEP) 3. 2 China turns drugs rehab into a punishing ordeal by Andrew Jacobs, New York Times, January 7,2010, From: http://www.nytimes.com/2010/01/08/world/asia/08china.html accessed at: 24.02.2010 3 needle-exchange program or syringe exchange program (SEP) είλαη ηα πξνγξάκκαηα εθείλα ηα νπνία, βαζηδφκελα ζηελ θηινζνθία ηεο κείσζεο ηεο δεκίαο, επηηξέπνπλ ζηνπο ρξήζηεο λαξθσηηθψλ λα απνθηήζνπλ ππνδεξκηθέο βειφλεο θαη ζπλαθνχο εμνπιηζκνχ έγρπζεο ζε κηθξφ θφζηνο ή αθφκα θαη ρσξίο θφζηνο. Απηφ πνπ δεηείηαη απφ ηνπο ηνμηθνκαλείο είλαη επηζηξέθνπλ ηηο ρξεζηκνπνηεκέλεο ζχξηγγεο αλ θαη πνιιά πξνγξάκκαηα ηνπο παξαρσξνχλ ηνλ εμνπιηζκφ αθφκα θαη ρσξίο απηέο. 5

Η ρψξα βξίζθεηαη, ζα ιέγακε, ζε έλα κεηαβαηηθφ ζηάδην, ηδηαίηεξα δχζθνιν. Γελ έρεη ηηο απαξαίηεηεο γλψζεηο απφ ην παξειζφλ γηα λα κπνξέζεη λα πξνσζήζεη νξζά ηέηνηνπο λφκνπο, ελψ ην αζηπλνκνθξαηνχκελν θξάηνο ηελ εκπνδίδεη λα μεθχγεη απφ ηε ινγηθή ηεο επηβνιήο ηεο εμνπζίαο κε ηε βία, αθφκα θαη ζε άηνκα ρξήδνληα βνεζείαο. Ωο εθ ηνχηνπ, πξνβάιιεη έλα ζχγρξνλν πξφζσπν ζηε δηεζλή ζθελή κε λφκνπο ζεσξεηηθά αλζξσπνθεληξηθνχο, ελψ ηα απνηειέζκαηα πνπ απνξξένπλ απφ απηνχο αληαλαθιψληαη ζηα πξφζσπα ησλ αλζξψπσλ πνπ ππνθέξνπλ θαζεκεξηλά. Δίλαη θαλεξφ, πάλησο, πσο νη πξνζπάζεηεο πνπ θαηαβάιεη ε ελ ιφγσ ρψξα δε γίλνληαη γηαηί πξαγκαηηθά ππάξρεη αλάγθε γηα θξνληίδα ησλ θαηνίθσλ ηεο αιιά γηα ηνλ έιεγρν απηψλ ησλ αλζξψπσλ, ην πνζνζηφ ησλ νπνίσλ είλαη αξθεηά κεγάιν. Ίζσο κε ην πέξαζκα ησλ εηψλ ε Κίλα θαηαθέξεη λα πξνζηαηεχζεη νπζηαζηηθά ηα δηθαηψκαηα ησλ πνιηηψλ ηεο, αθφκα θαη κέζα ζην απηαξρηθφ ηεο πνιίηεπκα. Η εληαηηθνπνίεζε ησλ επηζέζεσλ ζε αθηηβηζηέο ην θύξην ζέκα ηεο λέαο έθζεζεο ηνπ Human Rights Watch «Χώπερ πος ςπήπξαν ζηο παπελθόν ςπεύθςνερ για ηιρ σειπόηεπερ παπαβιάζειρ ανθπωπίνων δικαιωμάηων, ηον ηελεςηαίο σπόνο έσοςν ενηαηικοποιήζει μια ζςνηονιζμένη επίθεζη ενανηίον ηων ςπεπαζπιζηών ηων ανθπωπίνων δικαιωμάηων και ηων οπγανιζμών πος ηεκμηπιώνοςν ηην κακομεηασείπιζη» 4. Μέζα απφ απηή ηε βαξπζήκαληε δήισζε γίλεηαη αληηιεπηφ ην θαηαδηθαζηηθφ χθνο ηεο εηήζηαο έθζεζεο ηνπ Human Rights Watch (HRW) γηα ην 2010 πνπ κηιά γηα νπηζζνδξφκεζε ζηελ πξνζηαζία αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ παληνχ ζηνλ θφζκν. Σν θείκελν ησλ 612 ζειίδσλ είλαη απνηέιεζκα εληαηηθήο έξεπλαο ηνπ πξνζσπηθνχ ηνπ HRW γηα ηελ ηήξεζε ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ ζε πεξηζζφηεξεο απφ 90 ρψξεο αλά ηνλ θφζκν. Η απμεκέλε επηζεηηθφηεηα πνιιψλ θπβεξλήζεσλ έλαληη ησλ αθηηβηζηψλ κνηάδεη κε ηξαγηθή επηβεβαίσζε ηεο δχλακεο πνπ έρεη απνθηήζεη ην αλζξσπηζηηθφ θίλεκα, ζα πξέπεη, φκσο, άκεζα λα ιεθζνχλ 4 World Report 2010: Backsliding on Human Rights, 27/01/2010 (http://www.hrw.org/en/news) 6

πεξηνξηζηηθά κέηξα πξνο απηή ηε θαηεχζπλζε, φπσο παξαηεξεί ν δηεπζπληήο ηνπ HRW, Kenneth Roth 5. ην θείκελν ηεο έθζεζεο πξνζδηνξίδνληαη ζπγθεθξηκέλεο ρψξεο φπνπ νη αξλεηηθέο ελέξγεηεο έλαληη ησλ αθηηβηζηψλ είλαη πεξηζζφηεξν έληνλεο, κε θπξίαξρεο ηε Ρσζία, ηελ Κίλα, ηε ξη-λάλθα θαη ηε Μπνχξκα, ελψ ε θπβέξλεζε ηνπ Ιζξαήι δέρζεθε απζηεξή θξηηηθή ιφγσ ηεο ερζξηθήο ηεο ζηάζεο ζε φζνπο πξνζπάζεζαλ λα δεκνζηνπνηήζνπλ παξαβηάζεηο αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ζπγθξνχζεσλ ζηε Γάδα ην Γεθέκβξην ηνπ 2008 θαη ηνλ Ιαλνπάξην ηνπ 2010. Δμαηξεηηθά ηδηφκνξθε εκθαλίδεηαη ε πεξίπησζε ηεο Ρσζίαο, φπνπ νη θφλνη, ε βία θαη ε θαθνπνίεζε έλαληη κειψλ αλζξσπηζηηθψλ νξγαλψζεσλ είλαη ζπρλφ θαηλφκελν ζε κηα ρψξα πνπ, επί Medvedev, επηζπκεί λα πξνβάιιεη δηεζλψο κηα πην «πνιηηηζκέλε» εηθφλα. Σν 2009 απμήζεθαλ νη επηζεηηθέο ελέξγεηεο φρη κφλν ελαληίσλ αθηηβηζηψλ αιιά θαη ελαληίνλ δεκνζηνγξάθσλ ζηε Ρσζία, θαη ηδηαίηεξα ζηελ δηαβφεηε πεξηνρή ηνπ Βνξείνπ Καπθάζνπ. Ωζηφζν, πέξα απφ ηηο ζπλερείο απαγσγέο, ηηο δνινθνλίεο θαη ηε βία, νη ππέξκαρνη ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ ζηε Ρσζία αληηκεησπίδνπλ θαη άιιεο, πην «αθαλείο» απεηιέο. Σν θξάηνο θαίλεηαη λα πξαγκαηνπνηεί κηα ζεηξά εμαληιεηηθψλ θαη, ζπρλά, παληειψο αρξείαζησλ - ειέγρσλ θαη επηζεσξήζεσλ, πνπ θαηεπζχλνληαη εηδηθά πξνο ηηο νξγαλψζεηο αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ θαη παξεκπνδίδνπλ ζεκαληηθά ηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ηνπο. Ο πξφεδξνο Medvedev αλαθνίλσζε ηε ιήςε κέηξσλ αληηκεηψπηζεο ηεο θαηάζηαζεο, πνπ, φκσο, έκεηλαλ θπξίσο ζηελ επηθάλεηα ηνπ πξνβιήκαηνο 6. Αθφκα θαη θπβεξλήζεηο πνπ δελ θαηαθεχγνπλ ζε ηέηνηα αξλεηηθά κέηξα αιιά ππνζηεξίδνπλ ηα αλζξψπηλα δηθαηψκαηα ζεσξήζεθε πσο θέξνπλ θάπνην βαζκφ επζχλεο. Κξάηε πνπ παξαδνζηαθά ελζηεξλίδνληαη απηή ηελ πνιηηηθή ζα πξέπεη λα ηελ ππνζηεξίδνπλ δεκφζηα αιιά θαη λα επηζεκνπνηνχλ απηή ηνπο ηελ ππνζηήξημε. Ιδηαίηεξα θαηαδηθαζηέα ζεσξείηαη ε παξαηεξνχκελε πξαθηηθή λα ππνρσξνχλ θάπνηεο ρψξεο ζηελ ππνζηήξημε ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ εμ αηηίαο ησλ πξάμεσλ ή αμηψζεσλ θάπνησλ απφ ηνπο ζπκκάρνπο ηνπο. Ξερσξηζηά κλεκνλεχζεθε ε απμεκέλε επζχλε ησλ ΗΠΑ, νη νπνίεο ζα πξέπεη λα δηαδξακαηίδνπλ θπξίαξρν ξφιν ζε ζρέζε κε ηηο ππφινηπεο ρψξεο. Αθφκε, 5 Adam Taylor, Human Rights Watch Report 2010 warns of attacks on activists, 20/01/2010 (http://www.huffingtonpost.com) 6 World Report 2010: Russia (http://www.unhcr.org) 7

αξλεηηθή θξηηηθή αζθήζεθε ζηελ θπβέξλεζε Obama, ιφγσ ηεο απνηπρίαο λα κεηαθξάζεη ζε έξγα ζηηο πξνεθινγηθέο ζηηο ππνζρέζεηο, κε θπξίαξρε ηελ παξάηαζε ιεηηνπξγίαο ησλ θπιαθψλ ζην Γθνπαληάλακν. Αθφκε, ρψξεο ηεο Αθξηθαληθήο Έλσζεο δέρζεθαλ απζηεξά ζρφιηα γηα ηελ εθ κέξνπο ηνπο έιιεηςε ζπλεξγαζίαο κε ην Γηεζλέο Πνηληθφ Γηθαζηήξην ζηελ πεξίπησζε ηνπ εληάικαηνο ζχιιεςεο ηνπ Omar al Bashir 7. πκπεξαζκαηηθά, ππνζηεξίδεηαη πσο ην αλζξσπηζηηθφ θίλεκα ωρ ζύνολο δελ απνδπλακψλεηαη απφ απηή ηελ ζπληνληζκέλε θπβεξλεηηθή επίζεζε αιιά ηελ εθιακβάλεη σο επηβεβαίσζε ζηηο απμαλφκελεο ηζρχνο ηνπ. ε αηνκηθφ επίπεδν, ηα κέιε θαη νη νξγαληζκνί ηνπ θηλήκαηνο δέρνληαη ζνβαξά πιήγκαηα θαη ρξήδνπλ πξνζηαζίαο. Η ηδαληθή απάληεζε ζηηο θπβεξλεηηθέο απηέο επηζέζεηο ζα ήηαλ κηα αληίζηνηρε θπβεξλεηηθή πξσηνβνπιία ζπζηεκαηηθήο ππεξάζπηζεο ησλ κειψλ ηνπ θηλήκαηνο πνπ δέρνληαη θαζεκεξηλέο θαη ζπλερείο απεηιέο. Δπξσπατθό Γηθαζηήξην Αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ ελαληίνλ Κύπξνπ θαη Ρσζίαο γηα ηελ εκπνξία αλζξώπσλ κε αθνξκή ην ζάλαην κηαο λεαξήο Ρσζίδαο ηηο 7 Ιαλνπαξίνπ 2010 ην Δπξσπατθφ Γηθαζηήξην Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ θαηαδίθαζε ηα θξάηε ηεο Ρσζίαο θαη ηεο Κχπξνπ γηα εκπνξία αλζξψπσλ κεηά απφ ηνλ χπνπην ζάλαην κηαο λεαξήο Ρσζίδαο. Η λεαξή «πέζαλε» ιίγεο κέξεο κεηά ηελ πξφζιεςε ηεο ζε θακπαξέ ηεο Κχπξνπ. Σν Γηθαζηήξην θαηέιεμε ζην ζπκπέξαζκα φηη πξφθεηηαη γηα παξαβίαζε ηνπ άξζξνπ 4 8 απφ ηηο δχν ρψξεο, κηα παξαβίαζε ε νπνία δελ έρεη παξά έλα πξνεγνχκελν: ηελ πεξίπησζε ηεο δνπιείαο κηαο νηθηαθήο βνεζνχ ζηε Γαιιία. Σε λεαξή γπλαίθα βξήθαλ πνιπθαηνηθίαο ζηε Λεκεζφ, (κε βίδα θαιιηηέρληδαο 9 8 λεθξή ζην πεδνδξφκην κηαο πνπ ρξεζηκνπνίεζε γηα λα εξγαζηεί ζε θακπαξέ) κεηά ηελ πηψζε ηεο απφ ηνλ έθην φξνθν, ζηηο 16 Μαξηίνπ ηνπ 2001. Έληεθα εκέξεο λσξίηεξα είρε θηάζεη ηελ ζηελ Κχπξν. Σελ ηξίηε εκέξα εξγαζίαο ηεο ζην θακπαξέ, ε Oxana Rancheva εγθαηέιεηςε ηελ εξγαζία ηεο. Ωζηφζν, 7 Adam Taylor, Human Rights Watch Report 2010 warns of attacks on activists, 20/01/2010 (http://www.huffingtonpost.com) 8 Απαγφξεπζε ηεο δνπιείαο θαη ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ 9 AYT/E1/2001 From: http://www.ombudsman.gov.cy/ombudsman/ombudsman.nsf/all/2b374da10180f8e9c2256f68003 B2092/$file/A1.pdf?OpenElement

ν πξντζηάκελφο ηεο ηε βξήθε ζε έλα λπρηεξηλφ θέληξν δηαζθέδαζεο ζηε Λεκεζφ. Σελ πήγε ζηελ αζηπλνκία θαη ηελ θαηήγγεηιε σο παξάλνκε κεηαλάζηξηα γηα λα ηελ ζηείινπλ πίζσ ζηε Ρσζία, αιιά ε αζηπλνκία δελ βξήθε θαλέλα ζηνηρείν εηο βάξνο ηεο. Ο ηδηνθηήηεο ηνπ θακπαξέ ηελ πήξε ζηε ζπλέρεηα καδί ηνπ θαη θαλφληζε λα κείλεη ζην ζπίηη κηαο απφ ηηο ππαιιήινπο ηνπ ζηνλ 6ν φξνθν ηνπ θηηξίνπ. Σελ επνκέλε, γχξσ ζηηο 06.30, ην ζψκα ηεο λεαξήο γπλαίθαο βξέζεθε ζην πεδνδξφκην. Η θππξηαθή αζηπλνκία είρε θαηαιήμεη ζην ζπκπέξαζκα φηη ε 20ρξνλε έπεζε ηπραία απφ ην παξάζπξν. Σν Γηθαζηήξην θαηαδίθαζε ηε Λεπθσζία λα πιεξψζεη 40.000 επξψ ζηνλ παηέξα ηνπ ζχκαηνο, ελψ ε Μφζρα ζα πξέπεη λα ηνπ θαηαβάιεη 2.000 επξψ γηα εζηθή βιάβε. Η θπβέξλεζε ηεο Κχπξνπ, πξνο έθπιεμε φισλ, πξνέβε ζε κνλνκεξή δήισζε, αλαγλσξίδνληαο πιήξσο φηη έρεη άδηθν θη επηπιένλ γλσζηνπνίεζε ην δηνξηζκφ ηξηψλ εκπεηξνγλσκφλσλ γηα λα δηεξεπλήζνπλ ην ζάλαην ηεο 20ρξνλεο Oxana Rancheva. 10 Η επηηξνπή ησλ εκπεηξνγλσκφλσλ πξαγκαηνπνίεζε μερσξηζηή ηαηξνδηθαζηηθή έξεπλα απφ ηελ νπνία πξνέθπςε φηη: «Η Rancheva είρε πεζάλεη θάησ απφ αδηεπθξίληζηεο θαη παξάμελεο ζπλζήθεο, γεγνλφο πνπ επηβάιιεη πξφζζεηε έξεπλα γηα ηελ εμαθξίβσζε ησλ πξαγκαηηθψλ αηηίσλ ηνπ ζαλάηνπ ηεο». Ο παηέξαο ηνπ ζχκαηνο κεηά ην ρακφ ηεο θφξεο θαη έπεηηα απφ πξνζσπηθή έξεπλα επί ηνπ γεληθφηεξνπ ζέκαηνο ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ πξνζέθπγε ζην Γηθαζηήξην Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ ηνπ ηξαζβνχξγνπ ζηηο 26 Μάε 2004 θαη ζεσξψληαο φηη ππήξμαλ παξαβηάζεηο ηεο χκβαζεο γηα ηα Γηθαηψκαηα ηνπ Αλζξψπνπ θαηήγγεηιε : πσο ε θππξηαθή δεκνθξαηία δελ έιαβε ηα θαηάιιεια κέηξα γηα ηελ πξνζηαζία ηεο δσήο ηεο θφξεο ηνπ φζν απηή βξηζθφηαλ ζηε δσή. ηηο θππξηαθέο αξρέο γηα πιεκκειή έξεπλα ζρεηηθά κε ηελ εμαθξίβσζε ησλ αηηίσλ ζαλάηνπ ηεο θφξεο ηνπ. ηελ απνηπρία ησλ ξσζηθψλ αξρψλ λα πξνζηαηεχζνπλ ηελ θφξε ηνπ απφ ηνλ θίλδπλν ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ. ηηο 11 Φεβξνπαξίνπ 2010 ην ΓΑΓ δηθαίσζε ηνλ άηπρν παηέξα, θαηαδηθάδνληαο ηα δχν θξάηε γηα ηηο παξαπάλσ παξαβηάζεηο θαη ηφληζε πσο «νη δχν ρψξεο απέηπραλ λα πξνζηαηεχζνπλ κηα εηθνζάρξνλε θνπέια απφ ηηο ζπλέπεηεο πνπ είρε ε ζηξαηνιφγεζή ηεο ζε δίθηπν εκπνξίαο αλζξψπσλ». Αλαιπηηθφηεξα, ε Κχπξνο θαηαδηθάζζεθε 10 Αμίδεη λα ζεκεησζεί πσο ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο εκπνξίαο αλζξψπσλ ηα ζχκαηα είλαη λεαξέο θνπέιεο ηνπ αλαηνιηθνχ κπινθ πνπ μεληηεχνληαη ζε ρψξεο ηνπ εμσηεξηθνχ γηα έλα θαιχηεξν κέιινλ. 9

γηα παξαβίαζε ηνπ άξζξνπ 2 ηεο χκβαζεο Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ (δηθαίσκα ζηε δσή) γηα ηε κε δηεμαγσγή απνηειεζκαηηθήο έξεπλαο γηα παξαβίαζε ηνπ άξζξνπ 4 (απαγφξεπζε ηεο δνπιείαο θαη ηεο θαηαλαγθαζηηθήο εξγαζίαο) γηα παξαβίαζε ηνπ άξζξνπ 5 (δηθαίσκα ζηελ ειεπζεξία θαη αζθάιεηα). Δκπνξία αλζξψπσλ είλαη ε ζπιινγή, ε κεηαθνξά, ε κεηαθίλεζε αλζξψπσλ κέζσ απεηιήο ή ρξήζε βίαο ή άιισλ κνξθψλ εμαλαγθαζκνχ κε ζθνπφ ηε ζπγθαηάζεζε ελφο αηφκνπ ψζηε λα αζθήζεη εμνπζία πάλσ ζε έλαλ άιινλ άλζξσπν κε ζθνπφ ηελ εθκεηάιιεπζε. Η εθκεηάιιεπζε πεξηιακβάλεη ηελ εθπφξλεπζε ζπλήζσο αιιά θαη άιιεο κνξθέο εθκεηάιιεπζεο. Σα θέξδε πνπ απνθέξεη ην παγθφζκην εκπφξην αλζξψπσλ ζηα εγθιεκαηηθά δίθηπα, δπζηπρψο κπνξνχλ λα ζπγθξηζνχλ κε ηα αληίζηνηρα ηνπ εκπνξίνπ λαξθσηηθψλ θαη φπισλ 11. Θχκαηα ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ είλαη ζπλήζσο λεαξέο θνπέιεο. Αγγειίεο ζηελ εθεκεξίδα θαη αηδέληεδεο πνπ αλαιακβάλνπλ λα βξνπλ εξγαζία ζε γπλαίθεο πνπ ζέινπλ λα δνπιέςνπλ ζην εμσηεξηθφ απνηεινχλ πφιν έιμεο ησλ λεαξψλ, θπξίσο θνξηηζηψλ, πνπ αλαδεηνχλ έλα επνίσλν κέιινλ. Αλαξίζκεηεο γπλαίθεο απφ ηελ Αλαηνιηθή θαη Κεληξηθή Δπξψπε θαηαιήγνπλ ζε μέλεο ρψξεο γηα λα εξγαζηνχλ σο «θαιιηηέρληδεο» 12. Κνπέιεο πνπ δνπλ απηφ ην δξάκα ζηελ Κχπξν πνπ είλαη ζπρλφο πξννξηζκφο θαηαγγέιινπλ πσο ν θφζκνο ηεο λχρηαο είλαη πνιχ άγξηνο. «Αλαγθαδφκαζηαλ λα ιέκε δηάθνξα ςέκαηα γηα λα καο ιππάηαη ν θφζκνο θαη λα καο θεξλάεη πνηά. ζα πεξηζζφηεξα πνηά καο θεξλάεη, ηφζν πην ηθαλνπνηεκέλν κέλεη ην αθεληηθφ». ε πνιιά θακπαξέ ππνρξέσλαλ ηηο θνπέιεο λα πεγαίλνπλ κε άληξεο, φπσο νκνινγνχλ, θαη ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο αζθνχλ βία ζηα θνξίηζηα γηα λα ππαθνχζνπλ. Η Κχπξνο έρεη θαηαγγειζεί αξθεηέο θνξέο σο δηακεηαθνκηζηηθφο ζηαζκφο θαη ρψξα πξννξηζκνχ γηα ζχκαηα ζσκαηεκπνξίαο. Πάλσ απφ 2.000 γπλαίθεο ην ρξφλν, θπξίσο απφ ρψξεο ηεο Αλαηνιηθήο θαη Κεληξηθήο Δπξψπεο, κεηαλαζηεχνπλ ζην λεζί κε εηδηθέο άδεηεο εηζφδνπ θαη παξακνλήο σο «θαιιηηέρληδεο». Σν Μεζνγεηαθφ Ιλζηηηνχην Μειεηψλ Κνηλσληθνχ Φχινπ, κε έξεπλά ηνπ, ηνλίδεη φηη ε αχμεζε ησλ γπλαηθψλ πνπ θαηαθζάλεη ζην λεζί κε ηέηνην ηξφπν είλαη έληνλε. Δπίζεο, ζεσξεί φηη 11 Σν trafficking κπνξεί λα ιάβεη θη άιιεο κνξθέο φπσο είλαη ε πνξλεία, ε εμαλαγθαζηηθή εξγαζία, ε επαηηεία, ε πνξλνγξαθία, ην εκπφξην βξεθψλ θη νξγάλσλ θαη ε αγνξά λπθψλ. 12 Κνπέιεο πνπ ηππηθά ππνηίζεηαη φηη εξγάδνληαη σο απιέο ρνξεχηξηεο ή ζεξβηηφξεο ζε δηάθνξα λπρηεξηλά καγαδηά αιιά νπζηαζηηθά αλαγθάδνληαη λα εθπνξλεχνληαη γηα λα δήζνπλ. 10

ε απαγφξεπζε ηεο εξγνδφηεζεο Κχπξησλ γπλαηθψλ ή ππεθφσλ μέλσλ ρσξψλ παληξεκέλσλ κε Κχπξηνπο ππεθφνπο, ζε λπθηεξηλά θέληξα αλαςπρήο «πςεινχ θηλδχλνπ», ελζαξξχλεη ηε ζπλερή εηζξνή ζηελ Κχπξν γπλαηθψλ απφ ηξίηεο ρψξεο σο «θαιιηηέρληδσλ» γηα λα εξγαζηνχλ ζηα θακπαξέ. ηηο άζιηεο ζπλζήθεο δσήο απηψλ ησλ γπλαηθψλ πνπ εμαπαηήζεθαλ θαη σο ζθιάβεο ππαθνχνπλ ζηα ζέισ ησλ αθεληηθψλ ηνπο, ζπκπεξηιακβάλνληαη: ν βηαζκφο, ν μπινδαξκφο, ν εθθνβηζκφο θαη ε ςπρνινγηθή θαθνπνίεζε. Αθφκε εμαλαγθάδνληαη λα θάλνπλ ακβιψζεηο ζε πεξίπησζε αλεπηζχκεηεο εγθπκνζχλεο, ελψ δελ ηξέθνληαη αξθεηά, νχηε θνηκνχληαη ηθαλνπνηεηηθέο ψξεο. Σα πεξηζζφηεξα ζχκαηα ηεο δηεζλνχο ζσκαηεκπνξίαο επηιέγνπλ κηα ρψξα γηα λα δνπιέςνπλ, φκσο, θπθιψκαηα ηνπ νξγαλσκέλνπ εγθιήκαηνο ηηο εμαπαηνχλ θαη ηηο νδεγνχλ ζηε ζεμνπαιηθή δνπιεία, αζθψληαο θάζε είδνπο ςπρνινγηθή θαη ζσκαηηθή βία. Σξαγηθφ είλαη ην γεγνλφο πσο αθφκα θαη ην Δπξσπατθφ πκβνχιην αλαγλσξίδεη πσο ε ζσκαηεκπνξία γπλαηθψλ σο κνξθή βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ είλαη ε γξεγνξφηεξα αλαπηπζζφκελε εγθιεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε. Θεηηθφ είλαη, πάλησο, πσο ζηελ Κχπξν έρνπλ ιεθζεί ηα εμήο κέηξα γηα ηελ αληηκεηψπηζή ηνπ : εηνηκαζία ελφο Δζληθνχ ρεδίνπ Γξάζεο γηα ηε σκαηεκπνξία Πξνζψπσλ θαη ηελ ζεμνπαιηθή εθκεηάιιεπζε παηδηψλ. πηνζεηεκέλε λνκνζεζία ( απφ 13 Ινπιίνπ2007 ), ε νπνία ελαξκνλίζζεθε κε ην Δπξσπατθφ θεθηεκέλν θαη είλαη ζχκθσλε κε Γηεζλείο πκβάζεηο. επηθχξσζε ηεο χκβαζεο ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο γηα ηηο Γξάζεηο θαηά ηεο σκαηεκπνξίαο Πξνζψπσλ. έρεη ζπζηαζεί κηα πνιπζεκαηηθή νκάδα γηα ηε ζσκαηεκπνξία πξνζψπσλ φπσο πξνβιέπεη ε θππξηαθή λνκνζεζία νη εηδηθέο «θαιιηηερληθέο άδεηεο» γηα γπλαίθεο απφ ηξίηεο ρψξεο πνπ επηηξέπνπλ ηελ εξγαζία ηνπο ζε λπθηεξηλά θέληξα θαη θακπαξέ έρνπλ θαηαξγεζεί. Δλδεηθηηθά θαη γηα λα θαηαδείμνπκε ηελ ζηαδηαθή πξφνδν ηεο ρψξαο, ε Κχπξνο, ζχκθσλα κε έθζεζε ησλ ΗΠΑ (2006) γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ, σο ην έηνο ηεο έξεπλαο βξίζθεηαη ζηελ θαηεγνξία πνπ πεξηιακβάλεη ηα έζλε πνπ επηδεηθλχνπλ ηε δέζκεπζε λα επηιχζνπλ ηα πξνβιήκαηα εκπνξίαο, σζηφζν, δελ έρνπλ αθφκα εθπιεξψζεη ηα δηεζλή πξφηππα. Η Κχπξνο δελ παξείρε απνδείμεηο 11

γηα αχμεζε ησλ πξνζπαζεηψλ ζηελ επίιπζε ζνβαξψλ ππνζέζεσλ εκπνξίαο αλζξψπσλ γηα ζεμνπαιηθή εθκεηάιιεπζε. Η έθζεζε επέθξηλε ηελ θπβέξλεζε γηα ηελ απνηπρία ηεο λα αμηνπνηήζεη ηε λνκνζεζία πεξί πάηαμεο ηεο εκπνξίαο, λα εθαξκφζεη ελεξγά ην Δζληθφ ρέδην Γξάζεο ηεο θαη λα ιεηηνπξγήζεη επίζεκα θαηαθχγην ζπκάησλ εκπνξίαο. Έλα άιιν κέηξν πνπ πξνηάζεθε είλαη λα κεησζεί ζεκαληηθά ν αξηζκφο «θαιιηηερληθψλ» βίδα (νη νπνίεο ζήκεξα έρνπλ θαηαξγεζεί εληειψο) πνπ ζεσξνχληαη φηη δηεπθνιχλνπλ ηε ζεμνπαιηθή εθκεηάιιεπζε ρηιηάδσλ θνξηηζηψλ θαη γπλαηθψλ θάζε ρξφλν. Πιένλ, φκσο, ζηελ Κχπξν ιεηηνπξγεί δηεζλήο νξγάλσζε γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο ζσκαηεκπνξίαο, ην STOP International, ε νπνία θαη δελ κέλεη ζηηο ππαξθηέο ππνςίεο. Έρεη ζηνηρεία πνπ θαηαδεηθλχνπλ φηη αζηπλνκηθνί φρη κφλν πξνζθέξνπλ πξνζηαζία ζηνπο ηδηνθηήηεο ησλ θακπαξέ, ζηα νπνία δνπιεχνπλ ηα ζχκαηα ζσκαηεκπνξίαο αιιά έρνπλ θη απηνί ην δηθφ ηνπο φθεινο. Σν Stop International αζρνιείηαη κε ηε ζσκαηεκπνξία ζηελ Κχπξν απφ ην 2007 θαη ζηεξίδεη ηα ζχκαηα παγθνζκίσο, επηζεκαίλνληαο ηηο ρεηξφηεξεο ρψξεο ζε ζσκαηεκπνξία. Δίλαη θαλεξφ πσο ρξεηάδεηαη επηπιένλ πξνζπάζεηα απφ κέξνπο ηεο θππξηαθήο θπβέξλεζεο, θαζψο φια απηά δελ αξθνχλ, σο πξνο ηνλ ρεηξηζκφ ηνπ ζέκαηνο ηεο δήηεζεο γηα ζεμνπαιηθέο ππεξεζίεο ή γηα ην πψο ε (αλ)ηζφηεηα ησλ θχισλ είλαη άξξεθηα ζπλδεδεκέλε κε ηε ζσκαηεκπνξία γπλαηθψλ κε ζθνπφ ηε ζεμνπαιηθή εθκεηάιιεπζε. Φαίλεηαη ε αλάγθε αλαγλψξηζεο ησλ δχν απηψλ παξαγφλησλ σο ησλ γελεζηνπξγψλ αηηηψλ ηεο ζσκαηεκπνξίαο γπλαηθψλ κε ζθνπφ ηε ζεμνπαιηθή εθκεηάιιεπζε ζηελ Κχπξν. Ωζηφζν, πξνηείλεηαη λα ιεθζνχλ επηπιένλ κέηξα φζνλ αθνξά ζηε ζπζηεκαηηθή πιεξνθφξεζε θαη ελεκέξσζε ζρεηηθά κε ην θαηλφκελν ηεο ζσκαηεκπνξίαο γπλαηθψλ κε ζθνπφ ηε ζεμνπαιηθή εθκεηάιιεπζε, ζηε ζπζηεκαηηθή κειέηε θαη έξεπλα, ζρεηηθά κε ηε δήηεζε γηα ζεμνπαιηθέο ππεξεζίεο θαη ζηα ζπζηεκαηηθά εθπαηδεπηηθά εξγαζηήξηα θαη ζεκηλάξηα, ζε φινπο ηνπο ζρεηηθνχο θνξείο, ζε φια ηα ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ζηε ζσκαηεκπνξία γπλαηθψλ αιιά πην ζεκαληηθά ζρεηηθά κε ζέκαηα θνηλσληθνχ θχινπ, έηζη ψζηε νη ζπκκεηέρνληεο λα θαηαλνήζνπλ πψο ε αληζφηεηα ησλ δχν θχισλ ζρεηίδεηαη κε ηελ ζσκαηεκπνξία γηα ην ζθνπφ ηεο ζεμνπαιηθήο εθκεηάιιεπζεο θαη επεξεάδεη ηηο γπλαίθεο άκεζα. 12

Κέληξα απνηνμίλσζεο ζηελ Κακπόηδε: θξαηηθόο εμαλαγθαζκόο ή ήπηα ζπλαίλεζε; ε κηα νπνηαδήπνηε ρψξα ν κφλνο θίλδπλνο πνπ δηαηξέρνπλ νη λαξθνκαλείο απφ ηελ αζηπλνκία είλαη λα ζπιιεθζνχλ θαη λα θξαηεζνχλ γηα ρξήζε παξάλνκσλ νπζηψλ. ηελ Κακπφηδε φκσο, θαηά ηα θαηλφκελα, νη απεηιέο πνπ αληηκεησπίδνπλ νη ρξήζηεο λαξθσηηθψλ απφ ην θξάηνο είλαη πνιχ ζνβαξφηεξεο. ηα κέζα Γεθεκβξίνπ ηνπ 2009, ε Licadho, ηνπηθή νξγάλσζε γηα ηα αλζξψπηλα δηθαηψκαηα, θαηήγγεηιε δεκφζηα ηελ θπβέξλεζε ηεο ρψξαο γηα κε εζεινχζηα πξνζαγσγή κηαο νκάδαο λαξθνκαλψλ ζε θέληξν απνηνμίλσζεο, φπνπ ππνβιήζεθαλ ζε δνθηκέο ελφο πεηξακαηηθνχ θαξκάθνπ. Η ελ ιφγσ νξγάλσζε ηφληζε πσο ην γεγνλφο φηη νη θξαηνχκελνη ππέγξαςαλ έγγξαθα πνπ πηζηνπνηνχζαλ ηελ επίγλσζε θαη απνδνρή απηήο ηεο δηαδηθαζίαο εθ κέξνπο ηνπο δελ απνηειεί θαη απφδεημε ηνπ φηη γλψξηδαλ, ζηελ θαηάζηαζε πνπ βξίζθνληαλ εθείλε ηε ζηηγκή, ην πεξηερφκελν ησλ φζσλ ππέγξαθαλ. Η Δζληθή Αξρή γηα ηελ Καηαπνιέκεζε ησλ Ναξθσηηθψλ (NACD) ηεο Κακπφηδεο έρεη μεθηλήζεη έλα πξφγξακκα πνπ πεξηιακβάλεη ηνπιάρηζηνλ 17 λαξθνκαλείο, νη νπνίνη ιακβάλνπλ έλα ππνθαηάζηαην πνπ νλνκάδεηαη Bong Sen θαη παξάγεηαη απφ κηα βηεηλακέδηθε εηαηξεία, ηελ Ben Tre Fataco General Import-Export and Trading Services. Η δεκνζηνπνίεζε ηέηνησλ εμαλαγθαζηηθψλ δνθηκψλ, πνπ ζπληζηά θαηάθσξε παξαβίαζε βαζηθψλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ, θηλεηνπνίεζε δηπισκάηεο θαη αμησκαηνχρνπο ησλ Ηλσκέλσλ Δζλψλ, νη νπνίνη δήισζαλ ηελ απνδνθηκαζία ηνπο γηα νπνηεζδήπνηε κεζφδνπο δελ αθνινπζνχλ ηηο δηεζλψο απνδεθηέο δηαδηθαζίεο. Απφ ηελ πιεπξά ηεο, ε θπβέξλεζε ηεο Κακπφηδεο αξλείηαη νπνηαδήπνηε ππφλνηα πσο ηα κέιε ηνπ ελ ιφγσ πξνγξάκκαηνο ζπιιακβάλνληαη απφ ηνπο δξφκνπο θαη εμαλαγθάδνληαη λα ππνβιεζνχλ ζηελ δνθηκή θαξκάθσλ. χκθσλα κε δήισζε ηνπ δηεπζπληή ηεο NACD, Neak Yuthea, ζην εηδεζενγξαθηθφ πξαθηνξείν Reuters: «Οη αζζελείο εδψ βξίζθνληαη φινη εζεινληηθά. Σν θάξκαθν απηφ απνηνμηλψλεη ηνπο εξσηλνκαλείο». Απφ έξεπλα πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε απφ ηνλ Παγθφζκην Οξγαληζκφ Τγείαο (World Health Organization WTO) πξνέθπςε πσο κφλν έλαο ζηνπο 405 ηξνθίκνπο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ «ηδξπκάησλ» είρε εηζαρζεί εζεινληηθά, ελψ νη ππφινηπνη θαηέιεγαλ εθεί κεηά απφ επηζπκία ηεο νηθνγέλεηάο ηνπο ή κέζσ ησλ ζπιιήςεσλ πνπ 13

πξναλαθέξζεθαλ 13. Ωζηφζν, αθφκε θαη εάλ ν ηζρπξηζκφο ηεο θπβέξλεζεο γηα ηελ εζεινληηθή πξνζαγσγή ησλ λαξθνκαλψλ ήηαλ αιεζήο, απηφ δελ ζα αλαηξνχζε ην γεγνλφο πσο νπδέπνηε ππήξμε κέξηκλα γηα λα δηεμαρζνχλ νη απαξαίηεηνη έιεγρνη γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο πγείαο ηνπο. πγθεθξηκέλα, ζχκθσλα κε ηνλ ΠΟΤ, ε ζπλαίλεζε ησλ ηξνθίκσλ είλαη κηα κφλν πξνυπφζεζε γηα ηελ νξζή δηεμαγσγή ηέηνησλ δνθηκψλ, κε αθφκε ζεκαληηθφηεξν ηνλ έιεγρν ησλ ππφ δνθηκή νπζηψλ απφ έλαλ αλεμάξηεην, κε θξαηηθφ θνξέα. Πεξηζζφηεξν θσο ζηηο αθξηβείο ζπλζήθεο δηαβίσζεο ησλ ηξνθίκσλ ζηα ελ ιφγσ ηδξχκαηα έξημε ε πνιχ πεξηεθηηθή έθζεζε ηνπ Human Rights Watch πνπ δεκνζηεχζεθε ζηηο 25 Ιαλνπαξίνπ ηνπ 2010. Μέζα απφ ηελ έξεπλα απηή θαλεξψζεθε ε ππνβνιή ησλ ηξνθίκσλ ζε βαζαληζηήξηα πνπ έπαηξλαλ ηφζν ηε κνξθή ηεο ζσκαηηθήο βίαο φζν θαη ηεο ζεμνπαιηθήο θαθνπνίεζεο. Αληί απιά λα ππνβάιινπλ ηνπο ρξήζηεο νπζηψλ ζε ήπηα δνθηκή θαξκάθσλ, νη ππεχζπλνη ησλ θέληξσλ απεμάξηεζεο εθαξκφδνπλ ζεξαπείεο ειεθηξνζφθ, ζσκαηηθή θαθνπνίεζε κε ειεθηξηθά θαιψδηα θαη θαηαλαγθαζηηθή εξγαζία. Ο Joseph Amon, επηθεθαιήο ηνπ Σκήκαηνο Τγείαο θαη Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ ηνπ Human Rights Watch, απνδίδεη βαξείο ραξαθηεξηζκνχο ζηηο ελ ιφγσ εγθαηαζηάζεηο, ππνζηεξίδνληαο πσο δελ «απνηνμηλψλνπλ» νχηε «απνθαζηζηνχλ» ηνπο ηξνθίκνπο ηνπο, αιιά αληίζεηα ηνπο θξαηνχλ παξάλνκα θαη ηνπο ππνβάιινπλ ζπρλά ζε βαζαληζηήξηα. Καη ζπλερίδεη ιέγνληαο: «Απηά ηα θέληξα δελ ρξεηάδεηαη λα αλαθαηληζζνχλ νχηε λα ηξνπνπνηεζνχλ ην κφλν πνπ πξέπεη λα γίλεη είλαη λα δηαθνπεί ε ιεηηνπξγία ηνπο» 14. Οη ζθιεξέο, ζπρλά απάλζξσπεο, ζπλζήθεο θξάηεζεο πνπ ζπλαληψληαη ζηηο θπιαθέο θαη ηα θξαηεηήξηα είλαη έλα θαηλφκελν πνπ παξαηεξείηαη ζε φιεο ζρεδφλ ηηο ρψξεο ηνπ θφζκνπ, έζησ θαη ζε ειάρηζην βαζκφ. Δίλαη κηα εμαηξεηηθά δπζάξεζηε θαηάζηαζε πνπ, σζηφζν, δηθαηνινγείηαη ελ κέξεη απφ ην γεγνλφο πσο πξφθεηηαη γηα άηνκα, ηα νπνία, ηνπιάρηζηνλ ζηελ πιεηνςεθία ηνπο, έρνπλ ζπιιεθζεί βάζεη ελφο αδηθήκαηνο πνπ δηέπξαμαλ, ελψ πνιιέο θνξέο πξφθεηηαη γηα ζνβαξά εγθιήκαηα. Σν γεγνλφο απηφ δελ αλαηξεί ζε θακία πεξίπησζε ηελ ππνρξέσζε ζεβαζκνχ ησλ 13 Άξζξν «Ναξθνκαλείο ζηελ Κακπφηδε ππνρξεψζεθαλ λα ζπκκεηάζρνπλ ζε πεηξάκαηα» κε πεγή ην πξαθηνξείν Reuters (21/12/2009, www.healthview.gr ) 14 Human Rights Watch News: Cambodia: Close Compulsory Drug Detention Centers 25/1/2010 (www.hrw.org ) 14

δηθαησκάησλ ηνπο ζην αθέξαην εθ κέξνπο ηνπ θξάηνπο. Δίλαη, φκσο, πνιχ δηαθνξεηηθφ λα κηιάκε γηα ηνλ ιφγν χπαξμεο ηδξπκάησλ πνπ έρνπλ σο ζθνπφ ιεηηνπξγίαο ηνπο ηελ απνθαηάζηαζε αηφκσλ πνπ έρνπλ δηαπξάμεη θάπνην αδίθεκα θαη ηδξπκάησλ πνπ ζπιιακβάλνπλ άηνκα πνπ πνιιέο θνξέο δελ έρνπλ παξαβηάζεη θαλέλα λφκν κφλν θαη κφλν γηα λα εμππεξεηεζνχλ νη ζθνπηκφηεηεο κηαο θπβέξλεζεο. ηαλ νη πνιίηεο κηαο ρψξαο θηάλνπλ ζην ζεκείν λα θνβνχληαη λα θπθινθνξνχλ ειεχζεξα, γηα λα κελ πέζνπλ ζχκαηα απζαίξεηεο ζχιιεςεο, πξφθεηηαη γηα κηα θαηάζηαζε πνπ παξαβηάδεη βαζηθά αλζξψπηλα δηθαηψκαηα θαη άξα ρξήδεη άκεζεο αληηκεηψπηζεο. Μαηηέο ζηελ επηθαηξόηεηα Να απνινγεζεί γηα βίαην επαλαπαηξηζκό Οπηγνύξσλ θαιείηαη ε Κίλα. ε αλαθνίλσζή ηνπ ζηηο 28 Ιαλνπαξίνπ, ην Human Rights Watch θάιεζε ηελ Κίλα λα απνθαιχςεη πνχ βξίζθνληαη νη Οπηγνχξνη πνπ επαλαπαηξίζζεθαλ ελάληηα ζηε ζέιεζή ηνπο απφ ηελ Κακπφηδε, θαζψο θαη λα ηνπο επηηξέςεη λα έρνπλ πξφζβαζε ζε εθπξνζψπνπο ησλ Ηλσκέλσλ Δζλψλ, δηθεγφξν αιιά θαη λα επηθνηλσλνχλ κε ηα κέιε ηεο νηθνγέλεηάο ηνπο. ηα ηέιε Γεθεκβξίνπ ηνπ 2009 ε Κίλα πέηπρε λα εμαλαγθάζεη ηελ θπβέξλεζε ηεο Κακπφηδεο λα πξνβεί ζηνλ εμαλαγθαζηηθφ επαλαπαηξηζκφ κηαο νκάδαο είθνζη Οπηγνχξσλ, κεηαμχ ησλ νπνίσλ βξίζθνληαλ θαη δχν κηθξά παηδηά, θαηά παξάβαζε ηεο χκβαζεο ηνπ ΟΗΔ γηα ηνπο Πξφζθπγεο ηνπ 1967 θαη θαηά ησλ Βαζαληζηεξίσλ ηνπ 1987. Σν ηη απέγηλαλ ηα κέιε απηήο ηεο νκάδαο απφ ηελ ζηηγκή πνπ πέξαζαλ ηα θηλεδηθά ζχλνξα παξακέλεη άγλσζην. Ωζηφζν, ε ζπλήζεο πξαθηηθή ησλ απζαίξεησλ ζπιιήςεσλ θαη ησλ βαζαληζηεξίσλ εθ κέξνπο ηεο Κίλαο ζε παξφκνηεο πεξηπηψζεηο ηνπ παξειζφληνο απνηειεί έληνλν ιφγν αλεζπρίαο. ηε ζπλεδξίαζε ηεο νινκέιεηαο ζηηο 19 Ιαλνπαξίνπ, νη επξσβνπιεπηέο ζπδήηεζαλ κε ηελ Ύπαηε Δθπξόζσπν ηεο ΔΔ θαη 15

ππνςήθηα αληηπξόεδξν ηεο Δπηηξνπήο, Catherine Ashton, γηα ηελ θαηάζηαζε ζην Ιξάλ. Η θαηαπάηεζε ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ, ε βία, ε θαηαδίσμε ησλ αληηθξνλνχλησλ, ην βάξνο ησλ δηεζλψλ θπξψζεσλ ζηελ θαζεκεξηλή δσή ηνπ απινχ θφζκνπ θαη ην ππξεληθφ πξφγξακκα ηεο ρψξαο ήηαλ θάπνηεο απφ ηηο αλεζπρίεο πνπ εθθξάζζεθαλ. Σν ζπκπέξαζκα ήηαλ πσο ην Ιξάλ σο θνηλσλία έρεη ηε δπλαηφηεηα λα ιεηηνπξγήζεη ειεχζεξα, φκσο, ε δπλαηφηεηα απηή απεηιείηαη απφ ηε λνζεία πνπ πνιινί ζεσξνχλ φηη ραξαθηήξηζε ηηο πεξπζηλέο εθινγέο. Σα πνιηηηθά θαη θνηλσληθά δηθαηψκαηα, φπσο απηά είλαη θαηαλνεηά ζε δηεζλέο επίπεδν, πξέπεη λα γίλνληαη ζεβαζηά θαη είλαη απαξάδεθηεο νη αλαίηηεο ζπιιήςεηο ή ε βίαηε αληηκεηψπηζε ησλ δηαδεισηψλ πνπ ελ ηέιεη απιψο αζθνχλ ην δηθαίσκά ηνπο ζηελ ειεπζεξία έθθξαζεο Η Γνύκα ζηηο 15 Ιαλνπαξίνπ επηθύξσζε ην Πξσηόθνιιν 14 ηεο Δπξσπατθήο ύκβαζεο γηα ηα Αλζξώπηλα Γηθαηώκαηα Σν 2006 είρε αξλεζεί ηελ επηθχξσζή ηνπ θαη θαηέζηε ε κνλαδηθή απφ ηα 47 θξάηε κέιε ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο πνπ δελ επηθχξσλε ηε χκβαζε, κε ηνλ ηζρπξηζκφ φηη πνιιέο δηαηάμεηο έξρνληαλ ζε αληίζεζε κε ηνπο εζσηεξηθνχο λφκνπο ηεο Ρσζηθήο Οκνζπνλδίαο. Πιένλ ζα κπνξνχλ λα δηθάδνληαη θαη νη ξσζηθέο πξνζθπγέο. Οπζηαζηηθά, ην Πξσηφθνιιν απινπνηεί θαη επηηαρχλεη ηηο δηαδηθαζίεο ηνπ Δπξσπατθνχ Γηθαζηεξίνπ Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ ελψ παξάιιεια εληζρχεη ην ξφιν ηνπ Δπξσπατθνχ πκβνπιίνπ ζηελ πξνζπάζεηα πξνζηαζίαο ησλ δηθαησκάησλ απηψλ. «Αποδεικνύοςμε, έμππακηα, όηι ζεβόμεθα ηιρ αξίερ ηος Σςμβοςλίος ηηρ Εςπώπηρ» ηφληζε ν Ρψζνο ππνπξγφο ηεο Γηθαηνζχλεο, Αιεμάληεξ Κνλνβαιφθ. ηηο αξρέο Ιαλνπαξίνπ νη ηνπξθηθέο αξρέο ζπλέιαβαλ ζπλήγνξν αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ κε ηελ ππνςία όηη ζπλδέεηαη κε ην θνπξδηθό εξγαηηθό θόκκα PKK. Ωζηφζν, ζχκθσλα κε ηε Human Right Watch, έρνπλ εγεξζεί ακθηβνιίεο ζρεηηθά κε ην θαηά πφζνλ 16

είλαη απηφο ν πξαγκαηηθφο ιφγνο γηα ηε ζχιιεςή ηνπ θαη φρη ην έξγν ηνπ ζρεηηθά κε ηα αλζξψπηλα δηθαηψκαηα. Καηαπάηεζε αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ γηα ηα παηδηά ησλ Ρνκά θαηαγγέιεηαη ζηα Βαιθάληα. Έλα εθαηνκκχξηα παηδηά πνπ αλήθνπλ ζηε θπιή ησλ Ρνκά «είλαη αφξαηα» ζε ρψξεο ηεο λνηηναλαηνιηθήο Δπξψπεο, αθνχ δελ δηαζέηνπλ έγγξαθα πνπ λα πηζηνπνηνχλ φηη ππάξρνπλ, ραξηηά γέλλεζεο, βηβιηάξην πγείαο, φπσο αλαθέξεηαη ζε έθζεζε ησλ Ηλσκέλσλ Δζλψλ πνπ δεκνζηνπνηήζεθε ζην Βεξνιίλν. Έθζεζε ηεο UNICEF αλαθέξεη φηη ηα παηδηά ησλ Ρνκά ζηε λνηηαλαηνιηθή Δπξψπε αληηκεησπίδνπλ θαηάθσξε παξαβίαζε ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ. Πνιιά απφ ηα παηδάθηα Ρνκά δνπλ ζε απηνζρέδηνπο θαηαπιηζκνχο θαη είλαη αδχλαηνλ λα απνθηήζνπλ θαλ πηζηνπνηεηηθφ γέλλεζεο κε απνηέιεζκα λα παξακέλνπλ αφξαηα ζηηο θνηλσλίεο φπνπ δνπλ. Κακία θξαηηθή ππεξεζία δελ ελδηαθέξεηαη νχηε γηα ηελ πγεία νχηε γηα ηε βαζηθή κφξθσζή ηνπο. Με βάζε ηελ έθζεζε, ηα πεξηζζφηεξα παηδάθηα Ρνκ ζηε λνηηναλαηνιηθή Δπξψπε δε κεηξψληαη ζηηο επίζεκεο ζηαηηζηηθέο θαη ε UNICEF θαιεί ηελ ΔΔ λα ρξεζηκνπνηήζεη φια ηα κέζα, ψζηε ηα παηδηά απηά λα απνθηήζνπλ ηαπηφηεηα. «Δάλ δνχκε ηα λέα θξάηε-κέιε ηεο ΔΔ ζα δηαπηζηψζνπκε φηη ην πξφβιεκα κε ηα παηδηά Ρνκά αληί λα βειηησζεί έρεη ρεηξνηεξέςεη», αλέθεξε έλαο αμησκαηνχρνο ηεο UNICEF, ν Gordon Alexander. ηελ έθζεζε αλαθέξεηαη ηέινο φηη ζηε Γεξκαλία δνπλ 50 ρηιηάδεο κέιε ηεο θπιήο ησλ Ρνκά πνπ δελ έρνπλ θαηαγξαθεί αθφκα, αλ θαη έρνπλ έιζεη ζηε ρψξα πξφζθπγεο απφ ηελ πξψελ Γηνπγθνζιαβία εδψ θαη αξθεηά ρξφληα Ο Δπίηξνπνο ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξώπεο, Thomas Hammarberg, δήισζε όηη αλεζπρεί γηα ηελ θαηάζηαζε ζε ό,ηη αθνξά ζηελ ηήξεζε ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ ζηελ Σζεηζελία θαη ηελ Ιγθνπζεηία.Ο επίηξνπνο απνηάζεθε ζηνλ πξφεδξν ηεο Ρσζίαο κε ηελ παξάθιεζε λα νινθιεξψζεη πιήξσο ηελ έξεπλα 17

ηνπ θφλνπ ηεο Σζεηζέλεο αγσλίζηξηαο ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ Natalya Estemirova. πσο ππνγξάκκηζε ν Hammarberg, «αλ απηφ δελ ζπκβεί, ππάξρεη κεγάινο θίλδπλνο φηη ηέηνηνπ είδνπο εγθιήκαηα ζα παξακέλνπλ θαη ζην εμήο αηηκψξεηα θαη απηφ κπνξεί λα νδεγήζεη ζε θαηαζηξνθηθέο ζπλέπεηεο». Ο παγθόζκηνο κεραληζκόο εμέηαζεο ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ, ν νπνίνο ηέζεθε ζε ηζρύ ην 2007, έρεη σο ζηόρν λα ειέγρεη ηνλ θάθειν γηα ηα αλζξώπηλα δηθαηώκαηα ζε θάζε ρώξα κία θνξά θάζε ηέζζεξα ρξόληα. Η εμέηαζε ηνπ θαθέινπ απηνχ ηνπ Ιξάλ έξρεηαη ζε κηα ζηηγκή πνπ λέεο θπξψζεηο ζηελ Σερεξάλε γηα ην ππξεληθφ ηεο πξφγξακκα θαίλνληαη πηζαλέο θαη ε αληηπνιίηεπζε ζηελ θπβέξλεζε ηνπ πξνέδξνπ Mahmud Ahmadinejad πξνθαιεί ζπρλά βηαηφηεηεο ζηνπο δξφκνπο. Η Γηεζλήο Ακλεζηία έρεη ήδε απνξξίςεη ηελ θξαηηθή έθζεζε ηνπ Ιξάλ. «Οη ηξαληθέο αξρέο θαίλεηαη είηε λα έρνπλ ράζεη ηελ επαθή κε πξαγκαηηθφηεηα ή είλαη απξφζπκεο λα ην αλαγλσξίζνπλ», δειψλεη ν Hassiba Hatz Sahraoui, εηδηθφο ζηηο ππνζέζεηο ηεο Μέζεο Αλαηνιήο ζηελ εδξεχνπζα ζην Λνλδίλν Οξγάλσζε γηα ηα αλζξψπηλα δηθαηψκαηα. Η Οξγάλσζε ππνζηεξίδεη φηη ζην Ιξάλ πξαγκαηνπνηνχληαη βαζαληζηήξηα παξάιιεια κε παξάλνκε θξάηεζε, γίλεηαη θαηάρξεζε ησλ δηθαησκάησλ ησλ γπλαηθψλ, νη κεηνλφηεηεο ππνθέξνπλ απφ δηαθξίζεηο θαη ε δηθαζηηθή εμνπζία δελ είλαη αλεμάξηεηε. Η έθζεζε ηεο Σερεξάλεο, πάλησο, παξνπζηάδεη ηελ αληίζεηε εηθφλα. ηηο αξρέο ηνπ κήλα ζπλειήθζε ζην Ιξάλ ν θιεξηθόο Ayatollah Mohammad Taghi Khalaji θαη θξαηείηαη ζηε θπιαθή Evin ζηελ Σερεξάλε. Βξίζθεηαη ζε απνκφλσζε θαη δελ κπνξεί λα δερηεί νχηε δηθεγφξν νχηε επηζθέςεηο απφ κέιε ηεο νηθνγέλεηάο ηνπ. Κξαηείηαη ρσξίο λα ηνπ έρεη απαγγειζεί θάπνηα θαηεγνξία, ελψ ζχκθσλα κε ηελ HRW, λσξίηεξα είρε ζρνιηάζεη ηε βία κε ηελ νπνία αληηκεησπίδνληαη νη δηαδεισηέο. 18

Η 82ρξνλε Ludmila Alexeyeva, θάηνρνο ηνπ Βξαβείνπ Sakharov θαη πξόεδξνο ηεο Δπηηξνπήο Russia Helsinki, ήηαλ αλάκεζα ζηνπο 50 δηαδεισηέο πνπ ζπλειήθζεζαλ θαη θξαηήζεθαλ γηα ψξεο, ελψ δηαδήισλαλ εηξεληθά ζηε Μφζρα ηελ Παξακνλή ηεο Πξσηνρξνληάο. Ο καζεηήο πνπ είρε ζπιιεθζεί ζηελ αξρή ηνπ Γεθέκβξε απνθπιαθίζηεθε ζηηο 17 Ιαλνπαξίνπ κεηά από έμη εβδνκάδεο θξάηεζεο ζηελ πόιε Shiraz ζην λνηηνδπηηθό Ιξάλ. Δίρε ζπιιεθζεί δχν κέξεο πξηλ απφ ηε ζρνιηθή δηακαξηπξία ελαληίνλ ηεο θπβέξλεζεο πνπ έγηλε ζε φιε ηε ρψξα. Απφ ηφηε θξαηείην ρσξίο λα ηνπ έρνπλ αζθεζεί θαηεγνξίεο θαη ρσξίο λα κπνξεί λα έξζεη ζε επαθή κε δηθεγφξν. 19