KOINO ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΟ (Αναθεώρηση) INTERREG III A / PHARE CBC ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2006
ΕΙΣΑΓΩΓΗ I. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ To ΠΚΠ INTERREG IIIΑ/PHARE CBC Ελλάδα Βουλγαρία 2000-2006, εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την απόφαση Ε (2001) 4076 /27-12-2001. Για την Ελλάδα το συνολικό ύψος του προγράμματος ανέρχονταν σε 247.195.332 Ευρώ ( ήτοι ΕΤΠΑ 170.000.000 Ευρώ, Εθνική χρηματοδότηση 56.675.332 Ευρώ, Ιδιωτική Συμμετοχή 20.520.000 Ευρώ). Με την απόφαση Ε (2002) 1703 / 26-07-2002 χορηγήθηκε στην Ελλάδα επιπλέον ενίσχυση ύψους 7.248.000 που αφορά στην Ειδική Ενίσχυση για τις περιοχές που συνορεύουν με τις υποψήφιες χώρες. Για την Βουλγαρία το συνολικό ύψος του προγράμματος ανερχόταν σε 68.020.000 Ευρώ ( ήτοι Πόροι PHARE CBC 54.000.000 Ευρώ και Εθνική χρηματοδότηση 14.020.000 Ευρώ). Οι επιλέξιμες περιοχές εφαρμογής του Προγράμματος είναι : Για την Ελλάδα: Οι Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης (Νομοί Δράμας, Καβάλας, Ξάνθης, Ροδόπης, Έβρου) και Κεντρικής Μακεδονίας (Νομοί Θεσσαλονίκης και Σερρών). Για την Βουλγαρία: Οι επαρχίες: Blagoevgrad, Smolian, Kardjali, Khaskovo II. ΣΤΟΧΟΙ, ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ, ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Η στρατηγική του Προγράμματος επικεντρώνεται στην ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας και στην παροχή της δυνατότητας για εφαρμογή και χρηματοδότηση έργων που υποστηρίζουν κοινούς σκοπούς, στην ανάδειξη του χώρου παρέμβασης σε χώρο επέκτασης του Ευρωπαϊκού οικονομικού χώρου στην ευρύτερη περιοχή, καθώς και στην άρση των φυσικών εμποδίων λειτουργίας της περιοχής, με όρους ποιότητας ζωής (προστασία του περιβάλλοντος, αειφόρο ανάπτυξη συνεκτιμώντας τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των ως άνω περιοχών. Ως γενικός στόχος του Προγράμματος καθορίζεται «Η ανάδειξη της περιοχής σε πυρήνα και κομβικό σημείο της ειρήνης, της αναπτυξιακής διαδικασίας και της i
επέκτασης του Ευρωπαϊκού Χώρου στην ενδοχώρα των Βαλκανίων, την Παραευξείνια Ζώνη και την Ανατολική Μεσόγειο». Ο στόχος αυτός βρίσκεται σε πλήρη αντιστοιχία με την προτεραιότητα της κοινοτικής πρωτοβουλίας ΙΝΤΕRREG III για την ανάπτυξη της διασυνοριακής συνεργασίας μέσω της προώθησης κοινών δράσεων για την ισόρροπη ανάπτυξη των τομέων της οικονομίας, την όσο το δυνατό μεγαλύτερη ενσωμάτωση των περιφερειακών οικονομιών, αλλά και στη διασφάλιση των όρων και προϋποθέσεων για την προώθηση της αειφόρου και βιώσιμης ανάπτυξης. Ο στρατηγικός στόχος που αναλύθηκε εξειδικεύεται στον ακόλουθο επιχειρησιακό στόχο: «Ενίσχυση της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής και της ανταγωνιστικότητας της επιλέξιμης διασυνοριακής περιοχής». Οι ειδικοί στόχοι του προγράμματος που συμβάλλουν στην επίτευξη της στρατηγικής περιλαμβάνουν : Την άρση της γεωγραφικής και επικοινωνιακής απομόνωσης της περιοχής Την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής και την προώθηση της απασχόλησης, και Την λειτουργική αναβάθμιση της περιοχής με σκοπό την αντιμετώπιση των κοινωνικών, πολιτιστικών, περιβαλλοντικών επιδράσεων / επιπτώσεων. Οι τρεις προαναφερθέντες ειδικοί στόχοι του προγράμματος θα υλοποιηθούν μέσω παρεμβάσεων που εντάσσονται στους ακόλουθους άξονες προτεραιότητας : Διασυνοριακές Υποδομές Οικονομική ανάπτυξη και Απασχόληση Ποιότητα Ζωής/Περιβάλλον/Πολιτισμός Ειδική Ενίσχυση για περιοχές που συνορεύουν με υποψήφιες προς ένταξη χώρες Τεχνική Βοήθεια. ii
ΙΙΙ. ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η δομή του προγράμματος INTERREG III Α /PHARE CBC Ελλάδα Βουλγαρία 2000-2006, αναλυμένη σε Άξονες Προτεραιότητας και Μέτρα παρουσιάζεται στον Πίνακα που ακολουθεί. ΑΞΟΝΑΣ 1.Διασυνοριακές Υποδομές 2.Οικονομική Ανάπτυξη & Απασχόληση 3.Ποιότητα Ζωής / Περιβάλλον / Πολιτισμός 4.Ειδική Ενίσχυση για περιοχές που συνορεύουν με υποψήφιες προς ένταξη χώρες 5.Τεχνική Βοήθεια ΜΕΤΡΟ 1.1. Υποδομές Μεταφορών 1.2. Βελτίωση της ασφάλειας των εξωτερικών συνόρων 2.1.Ενίσχυση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, ανάπτυξη ανθρωπίνων πόρων 2.2. Ανθρώπινοι Πόροι και προώθηση της απασχόλησης 2.3. Συνεργασία εκπαιδευτικών και ερευνητικών ιδρυμάτων 3.1. Βελτίωση της ποιότητας ζωής 3.2. Προστασία, ανάδειξη και διαχείριση φυσικού περιβάλλοντος 3.3. Ανάδειξη και προβολή πολιτιστικών πόρων 4.1. Κοινοτική Δράση για την ενίσχυση Υποδομών Μεταφορών 5.1. Διαχείριση του προγράμματος 5.2. Τεχνική Υποστήριξη III. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η διάρθρωση και τα περιεχόμενα του αναθεωρημένου Προγράμματος INTERREG III Α /PHARE CBC Ελλάδα Βουλγαρία 2000-2006, διαμορφώνεται ως εξής : Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα βασικά διαρθρωτικά χαρακτηριστικά των επιλέξιμων περιοχών (γεωγραφικά, δημογραφικά, οικονομικά, κλπ). Επίσης παρουσιάζονται οι υφιστάμενες υποδομές των επιλέξιμων περιοχών, αλλά και στοιχεία που αφορούν την υφιστάμενη κατάσταση στο περιβάλλον και στον πολιτισμό. Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζεται με αναλυτικό τρόπο η Swot ανάλυση του Προγράμματος. Η ανάλυση επικεντρώνεται στην αναγνώριση των βασικών iii
χαρακτηριστικών της περιοχής του προγράμματος ΙΝΤΕRREG III Α/ PHARE CBC Ελλάδα Βουλγαρία για να αναδείξει τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα τους, καθώς και τις αναπτυξιακές δυνατότητες και τους κινδύνους που διατρέχουν, ώστε να διαπιστώσει την καταλληλότητα και τη συνολική συνοχή της αναπτυξιακής στρατηγικής των αξόνων προτεραιότητας, αλλά και των στόχων που θα τεθούν. Στο τρίτο κεφάλαιο επιχειρείται η συνοπτική παρουσίαση της αποκτηθείσας διασυνοριακής εμπειρίας από την μέχρι σήμερα εφαρμογή του προγράμματος. Επιχειρείται επίσης μια συνοπτική ιστορική αναφορά στα προβλήματα της υλοποίησης όχι μόνο για την παρούσα αλλά και την προηγούμενη προγραμματική περίοδο. Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζονται η στρατηγική και οι στόχοι του Προγράμματος. Ειδική αναφορά γίνεται για τη συμβατότητα του Προγράμματος με τις οριζόντιες Κοινοτικές πολιτικές της Ε.Ε. Στο πέμπτο κεφάλαιο γίνεται η παρουσίαση των Αξόνων Προτεραιότητας του Προγράμματος. Ειδικότερα δίδονται στοιχεία για την χρηματοδοτική κατανομή, τον σκοπό και τους στόχους του κάθε Άξονα. Επίσης παρουσιάζεται το πλέγμα δεικτών και των αντίστοιχων στόχων. Στο έκτο κεφάλαιο γίνεται η συνοπτική παρουσίαση των Μέτρων ανά Άξονα Προτεραιότητας, όπου αναφέρονται μια σύντομη περιγραφή του περιεχομένου κάθε Μέτρου, οι σκοποί του, οι ενδεικτικές προτεινόμενες δράσεις, καθώς και οι ενδεικτικοί Τελικοί Δικαιούχοι για κάθε συμμετέχουσα χώρα. Στο έβδομο κεφάλαιο αναφέρονται τα γενικά κριτήρια επιλογής των έργων του Προγράμματος. Στο όγδοο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι Διατάξεις Εφαρμογής του Προγράμματος, οι οποίες αναφέρονται κυρίως στο ρόλο και τα καθήκοντα είτε των κοινών του Προγράμματος όπως : της Επιτροπής Παρακολούθησης, της Επιτροπής Καθοδήγησης, είτε των δομών διαχείρισης για την Ελλάδα όπως: της Διαχειριστικής Αρχής, iv
της Αρχής Πληρωμής. της Τεχνικής Γραμματείας είτε των δομών διαχείρισης για την Βουλγαρία όπως: της Υπηρεσίας Εφαρμογής Διασυνοριακής Συνεργασίας της Εθνικής Ελεγκτικής Αρχής του Εθνικού Ταμείου Υπουργείου Οκονομικών Επίσης γίνεται αναφορά στα θέματα δημοσιονομικού ελέγχου, στο σύστημα παρακολούθησης του Προγράμματος, καθώς και στην διαδικασία προγραμματισμού και εφαρμογής. Στο ένατο κεφάλαιο παρουσιάζεται ο κοινός χρηματοδοτικός πίνακας του Προγράμματος INTERREG III Α/ PHARE CBC Ελλάδα Βουλγαρία με την κατανομή του προϋπολογισμού ανά Άξονα Προτεραιότητας και έτος. Στο δέκατο κεφάλαιο παρουσιάζεται με συνοπτικό τρόπο η διαδικασία αναθεώρησης του Προγράμματος INTERREG III Α / PHARE CBC Ελλάδα Βουλγαρία v