ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Σελ. 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΕΝΑΡΞΗ - ΜΕΤΑΒΟΛΗ - ΠΑΥΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Α. Έναρξη εργασιών 1. Δήλωση έναρξης εργασιών δικηγόρου Σελ. 19 2. Δήλωση έναρξης εργασιών δικηγορικής εταιρείας Σελ. 25 Β. Μεταβολή εργασιών 1. Αλλαγή έδρας Σελ. 31 2. Μεταβολή λογιστικού συστήματος Σελ. 33 3. Πραγματοποίηση ενδοκοινοτικών συναλλαγών Σελ. 36 4. Μετάταξη καθεστώτος ΦΠΑ Σελ. 38 Γ. Διακοπή εργασιών Σελ. 40 Δ. Μεταβολή ατομικών στοιχείων φυσικών προσώπων Σελ. 42 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ Α. Περιουσία και επιχείρηση Σελ. 43 Β. Ισολογισμός Σελ. 45 Γ. Υποχρεώσεις που απορρέουν από τα ΕΛΠ (Ν 4308/2014) 1. Οι δικηγόροι ως λογιστικές οντότητες Σελ. 46 i. Πολύ μικρές οντότητες Σελ. 48 ii. Μικρές οντότητες Σελ. 48 iii. Μεσαίες οντότητες Σελ. 49 iv. Μεγάλες οντότητες Σελ. 49 2. Πολύ μικρές οντότητες βάσει κύκλου εργασιών Σελ. 50 Δ. Λογιστικό σύστημα και λογιστικά αρχεία (βιβλία) Σελ. 51 Ε. Τα λογιστικά στοιχεία (παραστατικά, δικαιολογητικά) Σελ. 52 1. Παραστατικό στις αμοιβές των δικηγόρων Σελ. 53 2. Παράδειγμα Σελ. 54 ΣΤ. Χρόνος ενημέρωσης λογιστικών αρχείων (βιβλίων) Σελ. 56

Ζ. Διαφύλαξη λογιστικών αρχείων Σελ. 57 Η. Λοιπά λογιστικά αρχεία (βιβλία) Σελ. 57 Θ. Χρηματοοικονομικές καταστάσεις Σελ. 58 Ι. Γενικές αρχές σύνταξης χρηματοοικονομικών καταστάσεων Σελ. 59 ΙΑ. Κανόνες επιμέτρησης - Αποτίμηση περιουσιακών στοιχείων 1. Πάγια περιουσιακά στοιχεία Σελ. 61 2. Αποσβέσεις και απομείωση παγίων Σελ. 63 i. Λογιστικές αποσβέσεις Σελ. 63 ii. Φορολογικές αποσβέσεις, σύμφωνα με τον ΚΦΕ (Ν 4172/2013) Σελ. 65 iii. Η έννοια της απομείωσης Σελ. 68 3. Χρηματοδοτική μίσθωση Σελ. 69 i. Ο δικηγόρος ως μισθωτής Σελ. 69 ii. Η επιχείρηση ως εκμισθωτής Σελ. 69 4. Λειτουργική μίσθωση Σελ. 70 i. Ο δικηγόρος ως μισθωτής Σελ. 70 ii. Η επιχείρηση ως εκμισθωτής Σελ. 70 5. Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία Σελ. 70 6. Αποτίμηση υποχρεώσεων Σελ. 72 i. Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις Σελ. 72 ii. Μη χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις Σελ. 73 iii. Προβλέψεις Σελ. 73 7. Κρατικές επιχορηγήσεις Σελ. 73 8. Αναβαλλόμενοι φόροι Σελ. 74 9. Στοιχεία της κατάστασης αποτελεσμάτων Σελ. 74 10. Στοιχεία της καθαρής θέσης Σελ. 76 11. Το προσάρτημα Σελ. 76 12. Διασφάλιση αξιοπιστίας λογιστικού συστήματος Σελ. 80

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Α. Πηγές εισοδήματος 1. Εισαγωγή Σελ. 85 2. Εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις Σελ. 85 i. Περιπτώσεις εισοδημάτων από μισθωτή εργασία Σελ. 85 α. Πάγια αντιμισθία Σελ. 85 β. Αμοιβή ασκούμενου δικηγόρου Σελ. 86 γ. Δικηγόρος - οιονεί μισθωτός Σελ. 86 ii. Φορολογική κλίμακα εισοδήματος από μισθωτή εργασία Σελ. 87 iii. Μείωση φόρου εισοδήματος από μισθωτή εργασία - Συλλογή καταναλωτικών δαπανών Σελ. 88 iv. Παρακράτηση φόρου στο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις Σελ. 91 3. Εισόδημα από κεφάλαιο Σελ. 92 i. Μερίσματα Σελ. 92 ii. Τόκοι Σελ. 93 iii. Δικαιώματα Σελ. 94 iv. Εισόδημα από ακίνητη περιουσία (μισθώματα) Σελ. 94 α. Ανείσπρακτα μισθώματα Σελ. 95 4. Εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου Σελ. 95 i. Εισόδημα από μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας Σελ. 95 ii. Εισόδημα από μεταβίβαση τίτλων Σελ. 96 5. Εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα Σελ. 97 i. Έννοια εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα Σελ. 97 ii. Χρόνος κτήσης του εισοδήματος του δικηγόρου Σελ. 97 iii. Μέρισμα δικηγόρων Σελ. 99 iv. Προσδιορισμός κερδών από άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας - Εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες Σελ. 99 v. Φορολογικές αποσβέσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων Σελ. 101

α. Εφάπαξ απόσβεση παγίου στοιχείου Σελ. 102 β. Μετάθεση χρόνου διενέργειας αποσβέσεων νέου δικηγόρου Σελ. 103 vi. Προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων Σελ. 104 α. Σχηματισμός προβλέψεων επισφαλών απαιτήσεων Σελ. 104 β. Ανάκτηση προβλέψεων επισφαλών απαιτήσεων Σελ. 107 vii. Μη εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες Σελ. 108 viii. Διαφορές λογιστικής και φορολογικής βάσης - Φορολογική αναμόρφωση Σελ. 111 α. Μόνιμες διαφορές Σελ. 112 β. Προσωρινές διαφορές Σελ. 113 ix. Φορολογική κλίμακα εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα Σελ. 113 α. Ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση νέων δικηγόρων Σελ. 114 x. Δυνατότητα μεταφοράς ζημίας Σελ. 115 xi. Παρακράτηση φόρου στη δικηγορική αμοιβή Σελ. 116 xii. Παρακράτηση φόρου σε αμοιβές που καταβάλλουν οι δικηγόροι σε ασκούντες επιχειρηματική δραστηριότητα Σελ. 117 xiii. Προκαταβολή φόρου επί των αμοιβών των δικηγόρων Σελ. 118 Β. Εναλλακτικός τρόπος υπολογισμού ελάχιστης φορολογίας - Αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης και δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων 1. Γενικά Σελ. 120 2. Αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες Σελ. 120 i. Αντικειμενική δαπάνη κατοικίας Σελ. 120 ii. Αντικειμενική δαπάνη επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης Σελ. 122 iii. Αντικειμενική δαπάνη σκαφών αναψυχής ιδιωτικής χρήσης Σελ. 124 iv. Αντικειμενική δαπάνη ιδιωτικών σχολείων Σελ. 126 v. Αντικειμενική δαπάνη δεξαμενών κολύμβησης Σελ. 126 vi. Αντικειμενική δαπάνη οικιακών βοηθών, οδηγών αυτοκινήτων Σελ. 127 vii. Αντικειμενική δαπάνη αεροσκαφών, ελικοπτέρων, ανεμόπτερων Σελ. 127 viii. Ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης Σελ. 127

3. Δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων Σελ. 127 i. Αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση αυτοκινήτων, δίτροχων ή τρίτροχων οχημάτων, σκαφών αναψυχής, αεροσκαφών και κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας Σελ. 128 ii. Αγορά επιχειρήσεων ή σύσταση ή αύξηση του κεφαλαίου επιχειρήσεων ή αγορά εταιρικών μερίδων και χρεογράφων γενικώς Σελ. 128 iii. Αγορά ή χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων ή ανέγερση οικοδομών ή κατασκευή δεξαμενής κολύμβησης Σελ. 128 iv. Χορήγηση δανείων Σελ. 129 v. Δωρεές, γονικές παροχές ή χορηγίες Σελ. 129 vi. Απόσβεση δανείων ή πιστώσεων οποιασδήποτε μορφής Σελ. 130 4. Κάλυψη διαφοράς μεταξύ τεκμαρτού και πραγματικού εισοδήματος Σελ. 130 i. Χρήσιμες επισημάνσεις για την ανάλωση κεφαλαίου Σελ. 131 5. Περιπτώσεις μη εφαρμογής τεκμηρίων διαβίωσης και αγοράς περιουσιακών στοιχείων Σελ. 132 6. Διαφορά μεταξύ τεκμαρτού και πραγματικού εισοδήματος Υπολογισμός φόρου στο ακάλυπτο ποσό Σελ. 132 Γ. Δήλωση φορολογίας εισοδήματος 1. Υπόχρεοι υποβολής δήλωσης Σελ. 133 2. Πότε υποβάλλεται χωριστή δήλωση Σελ. 133 3. Πού υποβάλλεται δήλωση Σελ. 134 4. Τρόπος υποβολής δήλωσης Σελ. 134 5. Υπογραφή δήλωσης από λογιστή - φοροτεχνικό Σελ. 134 6. Χρόνος υποβολής δήλωσης Σελ. 134 7. Αντικείμενο του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων Σελ. 135 8. Περιεχόμενο δήλωσης και προσδιορισμός του φόρου Σελ. 136 9. Δαπάνες που μειώνουν το φόρο Σελ. 137 10. Καταβολή του φόρου Σελ. 139 11. Προκαταβολή φόρου Σελ. 139 i. Μείωση προκαταβλητέου φόρου Σελ. 140

ii. Προκαταβολή φόρου σε περίπτωση διακοπής εργασιών Σελ. 141 Δ. Ειδική εισφορά αλληλεγγύης - Τέλος επιτηδεύματος 1. Ειδική εισφορά αλληλεγγύης Σελ. 141 i. Πού επιβάλλεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης Σελ. 141 ii. Κλίμακα ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης Σελ. 142 iii. Εισοδήματα που εξαιρούνται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης Σελ. 144 2. Τέλος επιτηδεύματος Σελ. 145 i. Παύση εργασιών Σελ. 145 Ε. Δικηγορικές εταιρείες 1. Εισαγωγή Σελ. 146 2. Πρσοδιορισμός φορολογητέου εισοδήματος Σελ. 146 3. Φορολογικός συντελεστής Σελ. 147 4. Παράκρατηση φόρου στις αμοιβές που λαμβάνει η δικηγορική εταιρεία Σελ. 148 5. Προκαταβολή φόρου Σελ. 148 6. Χρόνος και τρόπος υποβολής της δήλωσης Σελ. 148 7. Καταβολή του φόρου Σελ. 149 8. Δεν υπάρχει υπεραξία κατά τη μεταβίβαση μεριδίου δικηγορικής εταιρείας Σελ. 149 9. Διανομή κερδών Σελ. 149 i. Δικηγορική εταιρεία που τηρεί απλογραφικά βιβλία Σελ. 149 ii. Δικηγορική εταιρεία που τηρεί διπλογραφικά βιβλία Σελ. 150 10. Διευκρινίσεις σχετικά με τη διανομή - κατανομή κερδών στους εταίρους - μέλη των δικηγορικών εταιρειών Σελ. 150 11. Φορολογική μεταχείριση έκτακτων αμοιβών εταίρων δικηγορικών εταιρειών Σελ. 152 ΣΤ. Λοιπές φορολογικές υποχρεώσεις Υποβολή στοιχείων 1. Υποβολή στοιχείων για αμοιβές από μισθωτή εργασία, επιχειρηματική δραστηριότητα και εισοδημάτων από μερίσματα Σελ. 152 i. Βεβαιώσεις αμοιβών από μισθωτή εργασία Σελ. 153 ii. Βεβαιώσεις αμοιβών από επιχειρηματική δραστηριότητα Σελ. 153

iii. Βεβαίωση εισοδήματος από μερίσματα Σελ. 153 2. Υποβολή κατάστασης συμφωνητικών Σελ. 153 3. Υποβολή εργολαβικού δίκης Σελ. 154 Ζ. Έμμεσες μέθοδοι ελέγχου - Προσαύξηση περιουσίας Σελ. 154 1. Έμμεσες μέθοδοι ελέγχου Σελ. 154 2. Προσαύξηση περιουσίας Σελ. 156 3. Χρήσιμες επισημάνσεις για διάφορες περιπτώσεις προσαύξησης περιουσίας Σελ. 157 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (ΦΠΑ) Α. Υποχρεώσεις που απορρέουν από τον ΦΠΑ (Ν 2859/2000) 1. Η έννοια και το αντικείμενο του φόρου Σελ. 163 2. Εισροές - Εκροές Σελ. 164 3. Οι υποκείμενοι στον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας Σελ. 165 4. Η οικονομική δραστηριότητα Σελ. 167 Β. Φορολογητέες πράξεις Σελ. 168 1. Παράδοση αγαθών Σελ. 168 2. Παροχή υπηρεσιών Σελ. 169 3. Παράδοση ακινήτων Σελ. 170 4. Εισαγωγή αγαθών Σελ. 171 5. Ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών Σελ. 172 Γ. Φορολογητέα αξία - Υπολογισμός του φόρου - Συντελεστές 1. Φορολογητέα αξία στην παράδοση αγαθών, στην ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών και στην παροχή υπηρεσιών Σελ. 172 2. Φορολογητέα αξία στην περίπτωση της αυτοπαράδοσης Σελ. 175 3. Συντελεστές ΦΠΑ Σελ. 176 Δ. Απαλλαγές από τον φόρο 1. Γενικές απαλλαγές Σελ. 176 2. Απαλλαγή στο εσωτερικό της χώρας Σελ. 176

Ε. Έκπτωση - Επιστροφή - Υπόχρεοι στον φόρο 1. Το δικαίωμα έκπτωσης του φόρου Σελ. 181 2. Προσδιορισμός του εκπιπτόμενου φόρου (pro-rata) Σελ. 182 3. Δεν παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ Σελ. 186 4. Πενταετής διακανονισμός ΦΠΑ αγοράς επενδυτικού αγαθού Σελ. 186 Ζ. Οι δηλώσεις του ΦΠΑ Σελ. 189 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΕΡΓΑΤΙΚΑ - ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ A. Ασφαλιστικές εισφορές δικηγόρων 1. Εισαγωγή Σελ. 195 2. Γενικά περί ασφαλιστικών εισφορών δικηγόρου Σελ. 195 3. Έναρξη και λήξη ασφαλιστικής υποχρέωσης Σελ. 196 4. Ασφαλιστικές εισφορές δικηγόρου αυτοπασχολούμενου Σελ. 197 i. Ποσοστά εισφορών Σελ. 198 α. Εισφορά κλάδου σύνταξης Σελ. 198 β. Εισφορά υγειονομικής περίθαλψης Σελ. 198 γ. Εισφορά επικουρικής ασφάλισης Σελ. 198 δ. Εισφορά εφάπαξ Σελ. 198 ε. Εισφορά υπέρ ΟΑΕΔ Σελ. 198 ii. Βάση υπολογισμού ασφαλιστικών εισφορών Σελ. 199 α. Κατώτατο όριο βάσης υπολογισμού Σελ. 200 β. Ανώτατο όριο βάσης υπολογισμού Σελ. 201 iii. Μεταβατικές ρυθμίσεις από 01/01/2017 έως 31/12/2020 Σελ. 202 iv. Εισφορά επί του γραμματίου προείσπραξης Σελ. 205 v. Ειδικές ρυθμίσεις για νέους δικηγόρους (κάτω 5ετίας) Σελ. 205 vi. Ειδικές περιπτώσεις μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών Σελ. 208 vii. Διαδικασία εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών (Υπ. Αποφ. Δ.15/Δ/οικ.9290/183/2018) Σελ. 208 α. Πάγια διαδικασία εκκαθάρισης εισφορών Σελ. 209

β. Εξόφληση οφειλών πριν τη διαδικασία εκκαθάρισης Σελ. 211 γ. Εξόφληση οφειλών μετά τη διαδικασία εκκαθάρισης Σελ. 211 δ. Εκκαθάριση εισφορών έτους 2017 Σελ. 211 viii. Τρόπος και χρόνος καταβολής των εισφορών Σελ. 215 5. Ασφάλιση εταίρου δικηγορικής εταιρείας Σελ. 215 6. Ασφαλιστικές εισφορές δικηγόρων με έμμισθη εντολή Σελ. 216 i. Ποσοστά εισφορών Σελ. 216 α. Εισφορά κλάδου σύνταξης Σελ. 216 β. Εισφορά υγειονομικής περίθαλψης Σελ. 216 γ. Εισφορά επικουρικής ασφάλισης Σελ. 216 δ. Εισφορά εφάπαξ Σελ. 217 ii. Βάση υπολογισμού εισφορών εμμίσθων δικηγόρων Σελ. 217 iii. Απεικόνιση στην ΑΠΔ Σελ. 218 iv. Επισήμανσεις σχετικά με τις παρακρατηθείσες εισφορές ΕΦΚΑ μέσω των γραμματίων προείσπραξης Σελ. 220 7. Παράλληλη ασφάλιση Σελ. 222 i. Βάση υπολογισμού εισφορών στην πολλαπλή δραστηριότητα Σελ. 222 Β. Εργατικά θέματα 1. Εισαγωγή Σελ. 225 2. Έναρξη εργασιακής σχέσης Σελ. 225 i. Ενέργειες προς εργαζόμενο Σελ. 225 ii. Ενέργειες προς ΕΦΚΑ (τ. ΙΚΑ) Σελ. 227 iii. Ενέργειες προς ΟΑΕΔ - ΣΕΠΕ Σελ. 228 3. Μεταβολή εργασιακής σχέσης Σελ. 230 i. Πίνακας προσωπικού - Συμπληρωματικός ωραρίου (Ε4) Σελ. 230 ii. Πίνακας προσωπικού - Τροποποιητικός αποδοχών (Ε4) Σελ. 232 iii. Μεταβολή όρων σύμβασης εργασίας μερικής απασχόλησης ή/και εκ περιτροπής εργασίας (Ε9) Σελ. 232

4. Λήξη εργασιακής σχέσης Σελ. 233 i. Βεβαίωση - δήλωση εργοδότη για συμβάσεις ορισμένου χρόνου (Ε7) Σελ. 233 ii. Οικειοθελής αποχώρηση (Ε5) Σελ. 233 iii. Καταγγελία σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου (με ή χωρίς προειδοποίηση) (Ε6) Σελ. 234 5. Περιοδικές υποχρεώσεις εργοδότη Σελ. 237 i. Υποχρέωσεις προς ΕΦΚΑ Σελ. 237 ii. Υποχρεώσεις προς ΣΕΠΕ Σελ. 238 iii. Υποχρεώσεις προς ΑΑΔΕ Σελ. 241 6. Υποχρεώσεις προς εργαζόμενο Σελ. 241 i. Καταβολή μηνιαίων αποδοχών Σελ. 241 ii. Καταβολή επιδομάτων εορτών Σελ. 242 iii. Χορήγηση αδείας και επιδόματος αδείας Σελ. 243 iv. Εκκαθαριστικό σημείωμα αποδοχών Σελ. 245 7. Κατώτατα όρια αποδοχών εργαζομένων Σελ. 245 8. Πρόστιμα - κυρώσεις παραβίασης εργατικής νομοθεσίας Σελ. 247 i. Πρόστιμα για ευθέως αποδεικνυόμενες παραβάσεις (ΥΑ 27397/122/19-08-2013) Σελ. 247 ii. Διοικητικές κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης της εργατικής νομοθεσίας Σελ. 249 iii. Ποινικές κυρώσεις Σελ. 254 9. Υποδείγματα συμπλήρωσης εντύπων Σελ. 255 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Α. Γενικά - Υπόχρεοι υποβολής Σελ. 271 Β. Χρόνος και τρόπος υποβολής Σελ. 272 Γ. Συναλλαγές που εξαιρούνται Σελ. 272 Δ. Διασταύρωση - συμφωνία με τον αντισυμβαλλόμενο και κυρώσεις Σελ. 275 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ ΚΩΔΙΚΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Α. Τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής Σελ. 277

Β. Διαδικαστικές παραβάσεις Σελ. 277 Γ. Πρόστιμο ανακριβούς δήλωσης ή μη υποβολής δήλωσης Σελ. 279 Δ. Πρόστιμα για παραβάσεις σχετικές με τον φόρο προστιθέμενης αξίας Σελ. 279 Ε. Πρόστιμα για παραβάσεις σχετικές με παρακρατούμενους φόρους Σελ. 281 ΣΤ. Παρεμπόδιση, υπόθαλψη και συνέργεια Σελ. 281 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Εφαρμογή προσδιορισμού φόρου εισοδήματος φορολογικού έτους 2017 Σελ. 283 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Σελ. 299 ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Σελ. 301