ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΜΟΝΤΕΛΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ» ΦΑΚΕΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Μάθημα: Μοντέλα ένταξης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση Κωδικός: Β1 Διδάσκων του μαθήματος: ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΕΣΑΚΗΣ Επίκουρος Καθηγητής στο Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ. Πανεπιστημίου Αιγαίου Copyright: συγγραφέας και ΠΜΣ «Μοντέλα Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Εκπαιδευτικών Μονάδων» (έκδοση 2013) 1

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το μάθημα «Μοντέλα ένταξης των ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» αφορά στο πολυδιάστατο ζήτημα της ένταξης, ενσωμάτωσης και αξιοποίησης των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στα εκπαιδευτικά συστήματα. Το περιεχόμενο του μαθήματος αναπτύσσεται γύρω από τους επόμενους άξονες: 1. Η συγκρότηση του επιστημονικού πεδίου: «ΤΠΕ στην εκπαίδευση» 2. Κατηγορίες λογισμικών και εφαρμογών ΤΠΕ γενικότερα 3. Σχέσεις θεωριών μάθησης και ΤΠΕ 4. Σχεδιασμός εφαρμογών, πρακτικές χρήσης-διδακτική διαχείριση, αξιολόγηση 5. Ιστορική αναδρομή 6. Μοντέλα ένταξης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση (Τεχνοκρατικό, Ολοκληρωμένο, Πραγματολογικό) & εκπαιδευτική πολιτική a. Σύγχρονα μοντέλα όπως: 1-1/OLPC b. Bring Your Own Device c. E-learning for K12 d. Flipped Classroom e. MOOC 7. Συγκριτική μελέτη περιπτώσεων ένταξης σε διάφορα εκπαιδευτικά συστήματα. Προσεγγίσεις και παράγοντες επίδρασης στην ενσωμάτωση. ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ O σκοπός του μαθήματος είναι να: μπορούν οι φοιτητές να οριοθετήσουν και να περιγράψουν το διεπιστημονικό πεδίο των ΤΠΕ στην Εκπαίδευση διακρίνουν κατηγορίες εφαρμογών ΤΠΕ με βάση τεχνολογικά, χρηστικά και παιδαγωγικά κριτήρια γνωρίζουν τις ιστορικές φάσεις που διακρίνονται στην εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση μελετήσουν πρότυπα και θέσεις διεθνών οργανισμών σχετικά με την αξιοποίηση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση μελετήσουν συγκριτικά τις προσπάθειες διαφόρων χωρών για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και γενικότερα εθνικές και Ευρωπαϊκές πολιτικές καταγράψουν πρακτικές προσεγγίσεις για το σχεδιασμό εφαρμογών ΤΠΕ, την παιδαγωγική διαχείριση αυτών στην πράξη και τέλος την αξιολόγηση τους περιγράφουν κριτικά τα νέα μοντέλα ένταξης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση γνωρίζουν τον ρόλο της πολιτικής και της διαχείρισης της ενσωμάτωσης των ΤΠΕ σε επίπεδο μονάδας, περιφέρειας και εκπαιδευτικού συστήματος ΤΙ ΘΑ ΔΙΔΑΧΘΕΙ Ο ΦΟΙΤΗΤΗΣ Περιγραφή του διεπιστημονικού πεδίου των ΤΠΕ στην εκπαίδευση (Συνεισφέροντα επιστημονικά πεδία, διαστάσεις, μέθοδοι, ερευνητικές κατευθύνσεις) Πλαίσιο ορισμού των ΤΠΕ στην εκπαίδευση, κατηγορίες ΤΠΕ, σχέση ΤΠΕ και θεωρήσεων μάθησης Σχεδιασμό, παιδαγωγική διαχείριση και αξιολόγηση εκπαιδευτικών εφαρμογών ΤΠΕ Εκπαιδευτικές εφαρμογές του Διαδικτύου και εκπαιδευτικός σχεδιασμός 2

Ιστορική αναδρομή των προσπαθειών ένταξης και αξιοποίησης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση Μοντέλα ένταξης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση Διεθνή πρότυπα για την ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαίδευση Μελέτες περίπτωσης των προσπαθειών αξιοποίηση των ΤΠΕ διαφόρων κρατών Ερευνητικά πορίσματα, παράγοντες επίδρασης, μελλοντικές τάσεις ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ Π.Μ.Σ. Διεθνή έργα για την παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ, και ένταξης καινοτομιών π.χ. olpc, resource centers, Learning Objects, http://www.hightechhigh.org, http://www.merlot.org, http://dschool.edu.gr/, http://beyondtextbooks.org/, http://www.ck12.org/student/, http://www.clrn.org Παράγοντες επίδρασης στην ενσωμάτωση ΤΠΕ στην εκπαίδευση Στάσεις και αντιλήψεις εκπαιδευτικών, μαθητών κλπ Διαδίκτυο και κοινωνικά δίκτυα στην εκπαίδευση, θέματα ιδιωτικότητας, ασφάλειας και διαδικτυακής φήμης Αλληλεπίδραση των ΤΠΕ με τις μαθησιακές/διδακτικές προσεγγίσεις π.χ. επίλυση προβλήματος και ΤΠΕ, story based learning και ΤΠΕ, διερευνητική μάθηση και ΤΠΕ κλπ Υπολογιστική σκέψη και εκπαίδευση Ποιότητα και ΤΠΕ Διεθνείς οργανισμοί και ΤΠΕ : ΕΕ, OECD, ISTE, ACM, COMPTIA κ.α. Πιστοποιήσεις, Προγράμματα Σπουδών ΤΠΕ εθνικά, συλλογικά από εταιρείες κλπ Web 2.0+, 3D worlds, Augmented Reality Παιδαγωγικές και διδακτικές προσεγγίσεις Άτυπη μάθηση και ΤΠΕ ΤΠΕ και ειδική αγωγή ΤΠΕ & κοινωνική δικαιοσύνη, ψηφιακό χάσμα Επιμόρφωση και στήριξη των εκπαιδευτικών ΤΠΕ στην διοίκηση Αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα των ΤΠΕ Σύγχρονες προσπάθειες μεταρρύθμισης ολιστικής προσέγγισης Συγκριτική θεώρηση της εκπαιδευτικής πολιτικής για τις ΤΠΕ σε διάφορες χώρες Επισκόπηση των ελληνικών προσπαθειών για τις ΤΠΕ στην εκπαίδευση Προτεινόμενο πλάνο ένταξης σε επιμέρους γνωστικά αντικείμενα [φιλολογικά, ιστορία, γλώσσα και έκφραση, μαθηματικά, τεχνολογία, οικονομία, φυσική, κλπ, κλπ.) ΠΠΣ & Αναλυτικά προγράμματα και ένταξη σε γνωστικά αντικείμενα: o Νηπιαγωγείου o Δημοτικού o Γυμνασίου o Αναλυτικό πρόγραμμα Λυκείου (Γενικού ή Επαγγελματικού) o Νέα ΠΣ 2011 (Νέο Σχολείο) και ΤΠΕ Ενταξη στο μικροεπίπεδο: Εφαρμογή δραστηριοτήτων: o Επιμόρφωση εκπαιδευτικών- ενδοσχολική επιμόρφωση o Eπιμόρφωση εκπαιδευτικών και Κοινότητες πρακτικών (Communities of Practices) Κοινότητες μάθησης & Communities of Practices (επιστήμονες, επαγγελματίες, κλπ) Αξιοποίηση και ένταξη των ΤΠΕ στην τριτοβάθμια εκπαίδευση Πλατφόρμες και συστήματα συνεργασίας κοινότητας χρηστών, π.χ: wikis Συνεργατικά περιβάλλοντα: 3

o Συνεργατικά περιβάλλοντα μάθησης και Φυσικές Επιστήμες, Μαθηματικά, Γλώσσα o Συνεργατικά περιβάλλοντα εργασίας o Ειδικού τύπου Συνεργατικά περιβάλλοντα: Concept maps and Writing o Συνεργατικές δραστηριότητες με συσκευές ασύρματης επικοινωνίας για μικρούς και μεγαλύτερους μαθητές (MediaLab related projects) o Projects Συνεργασίας ανάμεσα σε μαθητές διαφορετικών σχολείων Εργασίες σύνθεσης αναφορικά με επιμέρους κατηγορίες εκπαιδευτικών εφαρμογών των ΤΠΕ: o Λογισμικά προσομοιώσεων o Λογισμικά μοντελοποίησης o Ανοικτά λογισμικά σύνθεσης και ταξινόμησης (concept maps, tabletop κλπ) o Υπερκείμενα και πολυμέσα o Πολυμεσικά λογισμικά εργαστήρια (εργαστηριακές πειραματικές διατάξεις με καταγραφείς δεδομένων σε ΗΥ) o Ρομποτική o Προγραμματιστικά περιβάλλοντα o Εκπαιδευτικά παιχνίδια o Νοήμονα συστήματα o Εκπαιδευτική αξιοποίηση λογισμικών γενικού σκοπού (επεξεργαστές κειμένου κλπ) o Πλατφόρμες εκπαίδευσης από απόσταση o Εργαλεία επικοινωνίας o Περιβάλλοντα συνεργατικής μάθησης o Φορητές τεχνολογίες o Επίκαιρα θέματα o Ψηφιακό σχολείο: http://dschool.edu.gr/ o MOOCs o Flipped Classrooms o Online learning for K12 o Digital District management o Data mining for Educational Decision Support o Technology leadership / Chief Tech Officers/ Chief Information Officers/ Ed Technology Leaders/IT Coordinator/ School district seeks technology coordinator vs ΚΕΠΛΗΝΕT & Σχολικοί Σύμβουλοι o Οικονομική κρίση, ΤΠΕ και αειφορική εκπαίδευση o Το πρόγραμμα των ΠΑΚΕ και των ΚΣΕ o Σύγχρονα μοντέλα επιμόρφωσης εκπαιδευτικών και ΤΠΕ o Σχεδιασμός και υλοποίηση webinars o Σχεδιασμός και υλοποίηση video-μαθημάτων, εκπαιδευτική αξιολόγηση o Πληροφορικός γραμματισμός και ψηφιακό χάσμα o Διαδικτυακή φήμη και εκπαίδευση o Δίκτυο, Δημοκρατία και εκπαίδευση 4

ΑΡΘΡΑ Γενικά για ΤΠΕ στην Εκπαίδευση ΑΡΧΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΜΕΛΕΤΗΣ Δημητρακοπούλου Α.,.(1998). Σχεδιάζοντας εκπαιδευτικά λογισμικά - Από τις εμπειρικές προσεγγίσεις στη διεπιστημονική θεώρηση-. Περιοδικό ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ. Μέρος Α, No 100, σελ. 114-123 & Μέρος Β : Νο 101, σελ. 95-103 Δημητρακοπούλου Α. (2002). Διαστάσεις διδακτικής διαχείρισης των εκπαιδευτικών εφαρμογών των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας: Προς μια ολοκληρωμένη αξιοποίησή τους στην Εκπαίδευση. Στο Χ. Κυνηγός & Ε. Δημαράκη. (Επιμέλεια) Νοητικά Εργαλεία και Πληροφοριακά Μέσα: Παιδαγωγική Αξιοποίηση της Σύγχρονης Τεχνολογία για τη Μετεξέλιξη της Εκπαιδευτικής Πρακτικής, σελ. 57-81, Εκδόσεις Καστανιώτη. Φεσάκης Γ., Δημητρακοπούλου Α., Σεραφείμ Κ., Ζαφειροπούλου Α., και Ντούνη Μ. (2008), Γνωριμία με το εκπαιδευτικό περιβάλλον προγραμματισμού SCRATCH, 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Διδακτική της Πληροφορικής Επιμορφωτική συνεδρία, Πάτρα, 28-20 Μαρτίου 2008 (http://www.ecedu.upatras.gr/didinfo/) Φεσάκης Γ., (2008), Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών στην προσχολική εκπαίδευση, διαστάσεις και προοπτικές, 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Διδακτική της Πληροφορικής, Πάτρα, 28-20 Μαρτίου 2008 (http://www.ecedu.upatras.gr/didinfo/) Φεσάκης Γ., Δημητρακοπούλου Α., (2007), «Επισκόπηση του χώρου των εκπαιδευτικών περιβαλλόντων προγραμματισμού ΗΥ: Τεχνολογικές και Παιδαγωγικές προβολές», στο ΘΕΜΑΤΑ στην Εκπαίδευση - Ειδικό αφιέρωμα: Σύγχρονη έρευνα στη ιδακτική της Πληροφορικής: ερευνητικοί άξονες, μέθοδοι, τεχνικές, εργαλεία. Επιμέλεια: Κόμης Β., Πολίτης Π. και Τζιμογιάννης Α. Φεσάκης Γ., Τασούλα Ευ. (2006), Σχεδιασμός χειριζόμενης μέσω ΗΥ εκπαιδευτικής ρομποτικής διάταξης για την οικοδόμηση μαθηματικών εννοιών και ανάπτυξη δεξιοτήτων αντίληψης χώρου από νήπια, Περιοδικό «Αστρολάβος» της ΕΜΕ, τευχ. 6, Ιούλιος- Δεκέμβριος 2006, σελ 33-54 Φεσάκης Γ., Δημητρακοπούλου Δ., (2005), «Γνωστικές δυσκολίες μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σχετικά με την έννοια της προγραμματιστικής μεταβλητής και προτεινόμενες παρεμβάσεις.», 3ο πανελλήνιο συνέδριο Διδακτική της Πληροφορικής', Κόρινθος, 7-9 Οκτωβρίου 2005 (http://www.etpe.gr) Fessakis G., Dimitracopoulou A., Komis V., (2005), «Improving database design teaching in secondary education: Action research implementation for documentation of didactic requirements and strategies», Computers in Human Behavior Volume 21, Issue 2, Pages 159-194 Provelengios, P., Fesakis G. (2011). «Educational applications of Serious Games: The case of the game Food Force in primary education students» Accepted for publication in the proceedings of the 5th European Conference on Games Based Learning (ECGBL 2011), Athens, Greece, 20-21 October 2011, http://www.academicconferences.org/ecgbl/ecgbl2011/ecgbl11-home.htm Fessakis, G., Thoma, R., (2012). Can digital games democratize access to mathematics learning? Tracing the relationship between learning potential and popularity. Proceedings of 5

the CIEAM64: Mathematics Education and Democracy: learning and teaching practices Conference, Rhodes, Greece, 23-27 July 2012 Fessakis, G., Kladogenis, D., Markouzis, D., (2012). Training mixed groups of teachers and students in educational robotics using the studio pedagogical model., In C., Kynigos, J., Clayson., & N., Yiannoutsou (eds.), Proceedings of CONSTRUCTIONISM 2012, Conference, August 21-25, Athens, Greece. pp.: 260-269, Available online at http://constructionism2012.etl.ppp.uoa.gr/?pid=31 Φεσάκης, Γ., Λάππας, Δ., (2011), «Υπολογιστικά εργαλεία υποστήριξης της δημιουργικότητας και εκπαίδευση. Αντίδοτο στην κρίση» στο Α., Κοντάκος και Φ., Καλαβάσης, (επιμ.), Θέματα εκπαιδευτικού σχεδιασμού, τομ. 5ος Fessakis G. Lappas D., (2013). Cultivating Preschoolers Creativity Using Guided Interaction with Problem Solving Computer Games, In C. Carvallo and P. Escudeiro (eds.), Proceedings of the 7th European Conference on Games Based Learning (ECGBL2013), Vol. 2, 2-4 October 2013, Porto, Portugal, pp.: 763-770 Fessakis G., Theodoridou S., Roussou M., (2013). «The design and implementation of a professional development program for in service teachers about cultivation of online communities of practice. The case of the school-gardeners community.», «Twentieth International Conference on Learning», July, 11-13, 2013 at the University of the Aegean, Rhodes, Greece. (http://thelearner.com/the-conference/) Σεραφείμ Κ., Φεσάκης Γ., (2010), «Ψηφιακή Αφήγηση: Επισκόπηση λογισμικών», Στο Β., Κολτσάκης, Γ., Σαλονικίδης, & Μ., Δοδοντσής, (επιμ.) Πρακτικά του 2ου Πανελλήνιου Εκπαιδευτικού Συνεδρίου Ημαθίας: «Ψηφιακές και Διαδικτυακές εφαρμογές στην εκπαίδευση», Βέροια & Νάουσα, 23-25 Απριλίου 2010, ISBN: 978-960-99301-0-9, σελ.: 1558-1569 Σεραφείμ Κ., Φεσάκης Γ., (2010), «Εκπαιδευτικές εφαρμογές ψηφιακής αφήγησης: Διδακτική προσέγγιση για το Νηπιαγωγείο», Στο Α. Τζιμογιάννης (επιμ.) Πρακτικά εργασιών 7ου Πανελλήνιου Συνεδρίου με Διεθνή Συμμετοχή: «Οι ΤΠΕ στην Εκπαίδευση», Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Κόρινθος, 23-26 Σεπτεμβρίου 2010, ISBN: 978-960-88359-5- 5, ISSN: 1792-5010, τόμος ΙΙ, σελ.:521-528 Αρμενάκη, Δ., Φεσάκης, Γ. (2011). «Στρατηγικές χρήσης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση με κύρια αναφορά στο εκπαιδευτικό σύστημα της Φινλανδίας», στο Κ. Γλέζου & Ν. Τζιμόπουλος (Επιμ.), Πρακτικά Εργασιών 6ου Πανελλήνιου Συνεδρίου των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ «Αξιοποίηση των ΤΠΕ στην Διδακτική Πράξη» Σύρος, 6-8 Μαΐου 2011, ISBN : 978-960-89753-7-8, σελ.: 1050-1057 Φεσάκης, Γ., Μαυρουδή, Ε., Καράκιζα, Τ., (2012). «Η επίδραση του τύπου των εργασιών στην αναδυόμενη προσέγγιση στον προγραμματισμό για μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης», Στο Θ., Μπράτιτσης, (επιμ.), Πρακτικά Εργασιών 6ου Πανελλήνιου Συνεδρίου: «Διδακτική της Πληροφορικής», Φλώρινα, 20-22 Απρ 2012, σελ.:57-61 Φεσάκης Γ., Θεοδωρίδου Σ., Ρούσσου Μ., (2013 έγινε δεκτή για δημοσίευση). «Προκλήσεις του σχεδιασμού και της λειτουργίας εκπαιδευτικών διαδικτυακών κοινοτήτων πρακτικής: Η περίπτωση της κοινότητας των Σχολικών Κηπουρών», 7th International Conference on Open Distance Learning (ICODL2013), Athens, Greece, 8-10 Νοεμβρίου, 2013 Φεσάκης Γ., Δημητρακοπούλου Α., (2009), «Μοντέλα σχεδιασμού μαθησιακών δραστηριοτήτων που αξιοποιούν ΤΠΕ: Κριτική επισκόπηση», στο Α., Κοντάκος και Φ., Καλαβάσης, (επιμ), Θέματα εκπαιδευτικού σχεδιασμού, τομ. 3ος, Εκδόσεις Ατραπός, σελ.: 311-341 6

Γενικά για ΤΠΕ στις Φυσικές Επιστήμες (χωρίς εστίαση σε συγκεκριμένα λογισμικά) Δημητρακοπούλου Α., (1999). Οι εκπαιδευτικές εφαρμογές των τεχνολογιών της πληροφορίας στη διδακτική των φυσικών επιστημών: Τι προσφέρουν και πως τις αξιοποιούμε; Εδικό Αφιέρωμα στη Πληροφορική και Εκπαίδευση, EΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΦΥΣΙΚΗΣ, 3η Περίοδος, Vol. H, No 30, Άνοιξη 1999, σελ.48-58. Δημητρακοπούλου Α. (2000) Ποιοτικά Διερευνητικά Λογισμικά για τις Θετικές Επιστήμες: Ποιες είναι οι κεντρικές αρχές σχεδιασμού τους; Στα (Επιμ.) Α. Κόλλιας, Α. Μαργετουσάκη, & Π. Μιχαηλίδης. Πρακτικά του 4ου Συνεδρίου Διδακτική των Μαθηματικών- Πληροφορική στην Εκπαίδευση, Ρέθυμνο, 1-3 Οκτωβρίου, 1999., Εκδοτικός Όμιλος ΊΩΝ, Εκδόσεις Ελλην. σελ. 85-93 Δημητρακοπούλου Α. (2000). Τάσεις ανάπτυξης τεχνολογικών περιβαλλόντων μάθησης για μικρά παιδιά. Στο (Επιμ.) Κ. Ραβάνης. Πρακτικά Πρώτου Συνεδρίου για τις Φυσικές Επιστήμες στην Προσχολική Εκπαίδευση, Πάτρα 10-12 Δεκεμβρίου 1999. Εκδόσεις. Νέες Τεχνολογίες. Σελ. 66-72. Γενικά για αξιοποίηση Διαδικτύου Δημητρακοπούλου Α. (2002). Εκπαιδευτικές δραστηριότητες στο Internet: Για μια ουσιαστικότερη μαθησιακή αξιοποίηση. Tετράδια Εργασίας Ρόδου, Θεματική Ενότητα: Διγλωσσία και Μάθηση στο Διαδίκτυο, Έκδοση, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο- Πανεπιστήμιο Αιγαίου, σελ. 73-84. Δημητρακοπούλου Α. (2000). Η εκπαιδευτική αξιοποίηση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου: Πως, πότε και γιατί;. Γλωσσικός Υπολογιστής, (ΓΥ), Τόμος 1, Νο 1, Δεκέμβριος 1999., σελ. 130-145. Xλαπάνης Γ. & Δημητρακοπούλου Α. (2002). Χρήση διαδικτύου στην Ελληνική πραγματικότητα της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Στα (Επιμ.) Ν. Τζιμόπουλος, Πρακτικά 1ο Συνεδρίου Για την Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στη Διδακτική Πράξη: Εκπαιδευτικό Λογισμικό και Διαδίκτυο., Σύρος, 11-13 Μαϊου 2001., σελ. 598-612. Fesakis G., Tatsis K., & Dimitracopoulou A. (2008 accepted for publication), Supporting "learning by design" activities using group blogs, Journal of Educational Technology & Society (http://www.ifets.info/) Φεσάκης Γ. (2008), Διαδικτυακές υπηρεσίες, web 2.0 και εκπαιδευτικός σχεδιασμός, Ημερίδα Educational Planning & Development, 10 May 2008, University of Aegean, Rhodes Φεσάκης Γ., Μαυρουδή Ε. (2007), Zητήματα ποιότητας σε προγράμματα τηλεκπαίδευσης μέσω διαδικτύου για τις πρώτες βαθμίδες της εκπαίδευσης. Quality matters in web-based e- learning programs, focusing on primary and secondary education., 4th International Conference in Open and Distance Learning, Forms of Democracy in Education: Open Access and Distance Education, 23 25 Athens, Greece November 2007 (http://artemis.eap.gr/icodl2007/) Καβρουματζής Κ., Φεσάκης Γ., (2007), Πειραματική εφαρμογή συστήματος διαχείρισης μάθησης μέσω διαδικτύου στο δημοτικό σχολείο. Απόψεις των εκπαιδευτικών., 4th International Conference in Open and Distance Learning, Forms of Democracy in Education: Open Access and Distance Education, 23 25 Athens, Greece November 2007 (http://artemis.eap.gr/icodl2007/) 7

Φεσάκης Γ., Κόνσολας Μ., Μαυρουδή Ελ., (2009), «Ποιοτικά χαρακτηριστικά προγραμμάτων τηλεκπαίδευσης με χρήση διαδικτυακών συστημάτων, για τις πρώτες βαθμίδες της εκπαίδευσης», ΘΕΜΑΤΑ Επιστημών και Τεχνολογίας στην Εκπαίδευση, 1(3), Εκδόσεις Κλειδάριθμος, σελ.: 91-118 Φεσάκης Γ., Βλάχου Ο., (2009), «Διαδίκτυο & περιβαλλοντική εκπαίδευση. σχεδιάζοντας ιστοεξερευνήσεις για εστιασμένες διδακτικές παρεμβάσεις περιβαλλοντικής εκπαίδευσης», στο Αν., Δημητρίου, Γ., Ξανθάκου, Γ., Λιαράκου και Μ., Καίλα, (επιμ), Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: ζητήματα θεωρίας, έρευνας και εφαρμογών, Εκδόσεις ατραπός, σελ.: 697-746 Φεσάκης Γ., (2009), «Διαδικτυακές υπηρεσίες, web 2.0 και εκπαιδευτικός σχεδιασμός», στο Α., Κοντάκος και Φ., Καλαβάσης, (επιμ), Θέματα εκπαιδευτικού σχεδιασμού, τομ. 2ος, Εκδόσεις Ατραπός, σελ.: 181-206 Fesakis G., Sofroniou C., Mavroudi E., (2011). «Using internet for communicative learning activities in kindergarten: The case of the Shapes planet», Early Childhood Education Journal (ECEJ), 38(5), Springer Netherlands, pp.: 385-392. Ζουμπατιανού, Μ., Φεσάκης, Γ., (2012). «Εκπαιδευτικές εφαρμογές της Wikipedia: Βιβλιογραφική ανασκόπηση.», Στο Χ. Καραγιαννίδης, Π. Πολίτης, Η. Καρασαββίδης (επιμ.), Πρακτικά του 8ου Συνεδρίου, «Οι ΤΠΕ στην εκπαίδευση», ΕΤΠΕ, Βόλος, 28-30 Σεπ 2012 Φεσάκης, Γ., Σάββας, Α., (2012 υπό έκδοση), «Διαχείριση διαδικτυακής φήμης και εκπαιδευτική κοινότητα» στο Α., Κοντάκος και Φ., Καλαβάσης, (επιμ.), Θέματα εκπαιδευτικού σχεδιασμού, τομ. 6ος Γενικά για Συνεργατικά Λογισμικά Πέτρου-Μπακίρη Α & Δημητρακοπούλου Α. (2001). Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τη μάθηση μέσω συνεργατικών δραστηριοτήτων από απόσταση και πως αυτοί διαμορφώνουν τη συνεργατική τεχνολογία; Στο (Επιμ). Β. Μακράκης, Πρακτικά Πανελληνίου Συνεδρίου με Διεθνή Συμμετοχή «Νέες Τεχνολογίες στην Εκπαίδευση και στην Εκπαίδευση από Απόσταση», Ρέθυμνο 8-10 Ιουνίου 2001, Εκδόσεις Ατραπός. Σελ. 318-333. Dimitracopoulou A. & Petrou A. (to be published- 2003). Advanced Collaborative Distance Learning Systems for young students: Design Issues and current trends on new cognitive and metacognitive tools. In THEMES in Education International Journal,, 60 pages. [ μόνο για να δείτε τα παραδείγματα συνεργατικών λογισμικών] Fessakis G., Petrou A., Dimitracopoulou A., (2004), «Collaboration Activity Function: An interaction analysis tool for Computer Supported Collaborative Learning activities», In 4th IEEE International Conference on Advanced Learning Technologies (ICALT 2004), August 30 - Sept 1, 2004, Joensuu, Finland (http://lttf.ieee.org/icalt2004/) Fessakis, G., Dimitracopoulou, A., Palaiodimos, A., (2013). Graphical Interaction Analysis Impact on Groups Collaborating through Blogs, Journal of Educational Technology & Society, 16(1), pp.:243-253 ΒΙΒΛΙΑ Cohen, L. & Manion, L. (1997). Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας. Αθήνα: Έκφραση. 8

J. Anderson, Tom van Weert Eds, Information and Communication Technology in Education. A curriculum for schools and programme of teachers development., UNESCO, 2002 Law, N. (2008). Pedagogy and ict use in schools around the world. New York, NY: Springer Dordrecht. National Educational Technology Standards for Administrators, ISTE Publications, 2004 National Educational Technology Standards for Students, ISTE Publications, 2004 National Educational Technology Standards for Teachers, ISTE Publications, 2004 Total cost of ownership: A review of the literature. A report to the DfES by Peter Scrimshaw, UK Department for education and skills 2004 Ράπτης Α, & Ράπτη Α. (2003). Μάθηση και Διδασκαλία στην Εποχή της Πληροφορίας. V1&2, Αυτοέκδοση Κόμης Β., (2004), Εισαγωγή στις εκπαιδευτικές εφαρμογές των ΤΠΕ, Εκδόσεις νέων τεχνολογιών, Αθήνα ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ Θέματα στην εκπαίδευση Σύγχρονη Εκπαίδευση Επιστήμες της Αγωγής Νέα Παιδεία Παιδαγωγική Επιθεώρηση Μέντορας AACE Journal ALT-J (Research in Learning Technology) British Journal of Educational Technology Computer Science Education Computers & Education Computers in Human Behavior Contemporary Issues in Technology and teachers Education Education and Information Technologies Educational Media International Educational Technology Research and Development Information technology in Childhood Educational Annual Innovations in Education and teaching International Interactive Learning Environments 9

International Journal of Science Education International Journal on e-learning Journal of Computer Assisted Learning Journal of Computers in Mathematics and Science Teaching Journal of Educational Computing Research Journal of Educational Multimedia and Hypermedia Journal of Educational Technology & Society Journal of Educational Technology Systems Journal of Interactive Learning Research Journal of Technology and Teacher Education Learning, Media & Technology Technology, Pedagogy and Education The Internet and Higher Education Themes in Education ΔΙΚΤΥΑΚΟΙ ΚΟΜΒΟΙ http://www.edtech.vt.edu http://www.iste.org/ http://www.eun.org http://www.unescobkk.org http://www.becta.org.uk http://is.iite.ru/html/ [Unesco ] http://www.eurydice.org/ http://www.ncte.ie/ictplanning/ictandthecurriculum [Irish] http://www.minedu.fi/eopm/strategi/alku.html [Finland] 10

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΘΕΜΑ 1 η Γνωριμία. Οριοθέτηση του μαθήματος. Παρουσίαση των θεματικών ενοτήτων και της προβληματικής. Συζήτηση για τις τυχών ειδικές ανάγκες των μεταπτυχιακών φοιτητών. Διαμόρφωση του διδακτικού συμβολαίου. 2 η Οριοθέτηση του Επιστημονικού πεδίου των ΤΠΕ στην εκπαίδευση 3 η Κατηγορίες εκπαιδευτικού λογισμικού 4 η Σχεδιασμός, παιδαγωγική-διαχείριση και αξιολόγηση εκπαιδευτικών εφαρμογών ΤΠΕ 5 η Εκπαιδευτικές εφαρμογές διαδικτύου και εκπαιδευτικός σχεδιασμός 6 η Ιστορική αναδρομή 7 η Μοντέλα ένταξης ΤΠΕ στην εκπαίδευση Συνέπειες στην εκπαιδευτική πολιτική 8 η Διεθνή πρότυπα, ερευνητικές διαστάσεις του Πεδίου 9 η Μελέτη περιπτώσεων από την διεθνή εμπειρία 10 η Παρουσίαση της προόδου των εργασιών των φοιτητών. 11 η Μελέτη παραγόντων επίδρασης στην εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση 12 η Παρουσίαση και συζήτηση των εργασιών των φοιτητών. 13 η Παρουσίαση και συζήτηση των εργασιών των φοιτητών 11