1
ΠΕΡΙΕΧΌΜΕΝΑ Το έργο Κοινοπραξία - Στόχοι - Χρονοδιάγραμμα Μελέτες Ανάγκες - Προβλήματα - Πολιτικές - Συστάσεις Δράσεις Εργαλειοθήκη Διαδικτυακή πλατφόρμα 2
ΤΟ ΕΡΓΟ
ΠΛΑΊΣΙΟ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΊ ΓΙΑ ΤΟ ΈΡΓΟ Άξονας προτεραιοτήτων 3.1 του προγράμματος MED: H ανάπτυξη βιώσιμου και υπεύθυνου παράκτιου και θαλάσσιου τουρισμού στην περιοχή του προγράμματος Χρονοδιάγραμμα: 01/11/2016 31/10/2019 (36 μήνες) Προϋπολογισμός: 2.388.116,60 (85% ΕΤΠΑ + 15% εθνικοί πόροι) Δύο στάδια: Μελέτη + Δράση/Μεταφορά 4
8 ΧΏΡΕΣ 11 ΕΤΑΊΡΟΙ Δήμος Ρεθύμνου (GR) Emilia-Romagna Region (IT) Veneto Region (IT) Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λεμεσού (CY) Πανεπιστήμιο Πατρών (GR) Euromediteranean Water Institute Foundation (ES) Institute of Agriculture and Tourism (HR) InnDEA-Foundation of the ValentianCommunity to promote Strategic urban development and Innovation (ES) Department of Council of Herault (FR) Malta Regional Development and Dialogue Foundation (MT) Sustainable Energy and Water Conservation Unit (MT) 5
ΚΟΙΝΌ ΠΡΌΒΛΗΜΑ Τουρισμός και Νερό Η εποχική τουριστική ζήτηση θέτει τεράστιες πιέσεις στην τοπική ζήτηση νερού Τα τελευταία πενήντα χρόνια, η συνολική ζήτηση στη Μεσόγειο έχει διπλασιαστεί Κύριες αιτίες: Πισίνες Γήπεδα γκολφ Πλυντήρια Εργασίες κουζίνας Ντουζ 6
ΜΈΣΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΉ ΚΑΤΑΝΆΛΩΣΗ ΝΕΡΟΎ (ΛΊΤΡΑ/ΆΤΟΜΟ) 7
ΖΉΤΗΜΑ ΧΑΜΗΛΉΣ ΑΠΌΔΟΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΝΕΡΟΎ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ Οι απώλειες, οι διαρροές και οι σπατάλες αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 40% της συνολικής κατανάλωσης νερού Κύριες αιτίες: Η ανεπαρκής συντήρηση / λειτουργία του δικτύου Οι ανεπαρκείς τεχνικές άρδευσης Η έλλειψη μέτρων για την βελτίωση της διαχείρισης των υδάτων 8
ΤΟ ΈΡΓΟ CASTWATER ΘΈΛΕΙ Να εκτιμήσει την επίδραση του τουρισμού στη ζήτηση νερού Να προωθήσει μέτρα εξοικονόμησης νερού Να συνδέσει / βελτιώσει τις σχετικές πολιτικές 9
ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΈΝΟΙ ΣΤΌΧΟΙ Το έργο αποσκοπεί: Να εντοπίσει δεδομένα σχετικά με τις ανάγκες, τον αντίκτυπο, τις πρακτικές και τις πολιτικές στη διαχείριση νερού Να αναπτύξει εργαλεία και δράσεις για την παρακολούθηση και αξιολόγηση όσο αφορά τη διαχείριση των υδάτινων πόρων Να αναπτύξει εργαλεία για να υποστηρίξει τη βιώσιμη διαχείριση του νερού σε τουριστικές επιχειρήσεις Στήριξη πολιτικών για Έλεγχο της ζήτησης και της προσφοράς Βελτιωμένα μέτρα και δράσεις Για την επίτευξη Σωστής διαχείρισης νερού και βιώσιμου τουρισμού Μείωσης της κατανάλωσης νερού 10
ΚΎΚΛΟΙ ΔΡΆΣΕΩΝ Ενδιαφερόμενα μέρη του προγράμματος MED Τοπική αυτοδιοίκηση, δήμοι, τουριστικά τμήματα, αρχές διαχείρισης των υδάτων Τουριστικές ΜΜΕ - Ξενοδοχεία, εστιατόρια, επιχειρήσεις αναψυχής Περιφερειακές αρχές Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, Τμήματα Τουρισμού, Τμήματα Διαχείρισης Υδάτων 11
ΑΝΑΜΕΝΌΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΈΣΜΑΤΑ Εργαλειοθήκη αξιολόγησης για τις δημόσιες αρχές όσο αφορά την παρακολούθηση και την αξιολόγηση της βιώσιμης διαχείρισης νερού στον τουρισμό Αύξηση της ικανότητας των δημόσιων αρχών στη διαχείριση νερού Διαδικτυακό εργαλείο για την αυτό-αξιολόγηση και βελτίωση της διαχείρισης του νερού σε τουριστικές επιχειρήσεις Σχέδια μεταφοράς σωστών πολιτικών για τις δημόσιες αρχές και τους φορείς του τουρισμού στις περιοχές των εταίρων 12
ΚΎΡΙΕΣ ΔΡΆΣΕΙΣ Ανάλυση αναγκών και σχετικών πολιτικών σχετικά με τη διαχείριση νερού στον τομέα του τουρισμού Προσδιορισμός ορθών πρακτικών από τουριστικές ΜΜΕ Ανάπτυξη εργαλείων αξιολόγησης Εργαστήρια για τις δημόσιες αρχές πάνω στην βιώσιμη διαχείριση του νερού στον τουρισμό Σχέδια μεταφοράς πολιτικών για τις δημόσιες αρχές και τους παράγοντες του τουρισμού στις περιοχές των εταίρων 13
ΕΥΡΗΜΑΤΑ
ΕΥΡΉΜΑΤΑ - ΑΝΆΓΚΕΣ Η μέση κατανάλωση νερού ανά τουρίστα είναι τουλάχιστον διπλάσια σε σύγκριση με την κατανάλωση νερού οικιακής χρήσης Η οικιακή κατανάλωση κυμαίνεται μεταξύ 130-250 λίτρων/ ημέρα και η τουριστική μεταξύ 300-500 λίτρων/ ημέρα Ανάγκη για: Χρηματοδοτική στήριξη για την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών Πολιτικές και κανονισμούς σωστής διαχείρισης Πιστοποιητικά βιωσιμότητας Ευαισθητοποίηση / κατάρτιση Εναλλακτικές πηγές νερού 15
ΥΠΆΡΧΩΝ ΚΑΘΕΣΤΏΣ Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά (60/2000/ΕΚ) Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΛΑΠ) συνοδευμένα από ένα Πρόγραμμα Μέτρων για την προστασία και αποκατάσταση των υδάτων Οδηγία για Πλημμύρες Ελλάδα: Ειδική Γραμματεία Υδάτων Σχέδια Διαχείρισης ΛΑΠ Βόρειας Πελοποννήσου και Δυτικής Στερεάς Ελλάδας Κλιμακωτή τιμολόγηση Κανόνες οικοδόμησης (υποχρεωτικός ο αποδοτικός εξοπλισμός σε βρύσες, ντουζ και μπάνια) 16
ΕΛΛΕΊΨΕΙΣ Απουσία ενός περιεκτικού ρυθμιστικού πλαισίου διαχείρισης των υδάτων που να αφορά ειδικά τις τουριστικές δραστηριότητες Οι τουριστικές δραστηριότητες δεν λαμβάνονται υπόψη κατά την ανάπτυξη σχεδίων υποδομής Π.χ. η περιφέρεια Herault (FR) έχει εισάγει μια σειρά μέτρων όπως αντικατάσταση του νερού της πισίνας με ακατέργαστο ή θαλασσινό νερό επιπλέον, έχει προταθεί η επέκταση της χρήσης ανακυκλωμένου νερού πισίνας για το πότισμα χώρων πρασίνου και τον καθαρισμό των πεζοδρομίων 17
ΚΙΝΉΣΕΙΣ Στις περιοχές που μελετήθηκαν υπάρχουν μεμονωμένα κίνητρα και εργαλεία ευαισθητοποίησης του κοινού για την προώθηση της υπεύθυνης διαχείρισης των υδάτων τόσο στους πελάτες όσο και στις επιχειρήσεις Η πίεση του εποχιακού τουρισμού κατά τους καλοκαιρινούς μήνες απαιτεί την ενίσχυση των υφιστάμενων καθώς και την ανάπτυξη νέων μέτρων για τη μικρο-στόχευση ιδιαίτερα τουριστικών εγκαταστάσεων και επισκεπτών 18
ΣΥΣΤΆΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ Δημιουργία ολοκληρωμένης πολιτικής διαχείρισης των υδάτων που θα ρυθμίζει τις τουριστικές δραστηριότητες Δημιουργία περιφερειακού συστήματος συλλογής δεδομένων για την παρακολούθηση της ζήτησης νερού των τουριστικών δραστηριοτήτων Προώθηση συμφωνιών μεταξύ τουριστικών οργανισμών και δημόσιων αρχών για βιώσιμη διαχείριση Προώθηση υποδομών επαναχρησιμοποίησης νερού σε τουριστικές εγκαταστάσεις 19
ΣΥΣΤΆΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ Ανάπτυξη κλιμακωτών μηχανισμών τιμολόγησης Προώθηση ορθών πρακτικών Χρηματοδότηση έργων εξοικονόμησης νερού Ενίσχυση των εκστρατειών ευαισθητοποίησης τόσο για τους πολίτες όσο και για τους τουρίστες Εισαγωγή εκπαιδευτικών εγκαταστάσεων, εκπαιδευτικών συναντήσεων και εκπαίδευσης σχετικά με τη χρήση και την επαναχρησιμοποίηση του νερού 20
ΣΥΣΤΆΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΈΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΆΣΕΙΣ Προσδιορίστε το κόστος νερού ανά επισκέπτη ανά διανυκτέρευση και συγκρίνετε το με τους δείκτες αναφοράς της τουριστικής βιομηχανίας Ελέγξτε διαθέσιμα προγράμματα νέας τεχνολογίας για εξοικονόμηση νερού Συμμετέχετε σε προγράμματα οικολογικής σήμανσης Ενημερώστε για τη δέσμευση της διοίκησης για μείωση του νερού σε όλους τους εργαζομένους και εκπαιδεύστε το προσωπικό για συνετή χρήση Συνεργαστείτε με άλλες τουριστικές εγκαταστάσεις στην περιοχή για κοινές στρατηγικές 21
ΣΥΣΤΆΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΈΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΆΣΕΙΣ Χρήση αποδοτικών τύπων σε βρύσες ντουζ καζανάκια - πλυντήρια Αντικατάσταση του νερού της πισίνας κάθε δύο έως τρεις ημέρες παρά καθημερινά Εγκατάσταση ντουζ με κουμπί δίπλα στην πισίνα Αποφυγή ποτίσματος το μεσημέρι Συλλογή βρόχινου νερού από στέγες και υδρορροές Χρήση γκρι νερού (greywater) για άρδευση 22
ΡΑΣΕΙΣ
ΔΡΆΣΕΙΣ Εργαλειοθήκη για την απόκτηση γνώσης από ΔΑ σχετικά με τη βιώσιμη διαχείριση νερού στον τομέα του τουρισμού Μεθοδολογία αξιολόγησης της ικανότητας των ΔΑ στο αντικείμενο Διαδικτυακό εργαλείο αυτό-αξιολόγησης και παρακολούθησης των επιδόσεων των τουριστικών επιχειρήσεων στη σωστή διαχείριση νερού 24
ΕΡΓΑΛΕΙΟΘΉΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΌΚΤΗΣΗ ΓΝΏΣΗΣ ΑΠΌ ΔΑ Συγκεντρωτικό αρχείο, ερωτηματολόγια και παρουσιάσεις Επιτρέπει την κατανόηση βασικών πτυχών της βιωσιμότητας των υδάτων στις τουριστικές επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ Χαρακτηριστικά, βέλτιστες πρακτικές, επίδραση κλπ. Επιτρέπει την αξιολόγηση των ΔΑ στα παραπάνω ζητήματα Εκπαιδεύει στη χρήση του online εργαλείου CASTWATER Αναπτύσσει την ικανότητα καθορισμού ή εφαρμογής σχετικών μέτρων πολιτικής 25
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΌ ΕΡΓΑΛΕΊΟ CASTWATER Επιτρέπει την αυτο αξιολόγηση της επίδοσης των τουριστικών επιχειρήσεων στη διαχείριση νερού Συστήνει κινήσεις και προτείνει μεθόδους βελτίωσης της κατάστασης σε τομείς που η βαθμολογία της επιχείρησης είναι χαμηλή Επιτρέπει στις ΔΑ να αποκτήσουν συνολικά στατιστικά στοιχεία στην περιοχή τους σχετικά με το βαθμό υιοθέτησης μεθόδων εξοικονόμησης νερού από τις επιχειρήσεις 26
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΕΡΓΑΛΕΊΟ CASTWATER 27
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΕΡΓΑΛΕΊΟ CASTWATER 28
ΕΥΧΑΡΙΣΤΏ ΕΡΩΤΉΣΕΙΣ 29