Γιερεύνηζη ηων τολικών Προγραμμάηων Περιβαλλονηικής Δκπαίδεσζης ζηο Ν. Έβροσ από ηο 00 έως ηο 0 Σνθία Τζηξνπνύινπ Τπεύζπλε ρνιηθώλ Γξαζηεξηνηήησλ Γηεύζπλζε Γεπηεξνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο Πεξηθεξεηαθήο Δλόηεηαο Έβξνπ softsi@sch.gr ΠΔΡΗΛΖΦΖ Σηελ παξνύζα εξγαζία εμεηάδεηαη ε πνξεία ηωλ πξνγξακκάηωλ Πεξηβαιινληηθήο Εθπαίδεπζεο πνπ εθπνλήζεθαλ ζηα ζρνιεία Δεπηεξνβάζκηαο Εθπαίδεπζεο ηνπ Ν. Έβξνπ από ην ζρνιηθό έηνο 00-0 έωο θαη ην 0- θαηά ηα νπνία ε ζπγγξαθέαο δηεηέιεζε Υπεύζπλε Πεξηβαιινληηθήο Εθπαίδεπζεο. Δηεξεπλάηαη ν αξηζκόο πξνγξακκάηωλ αλά έηνο, ν αξηζκόο πξνγξακκάηωλ αλά θαηεγνξία ζρνιηθήο κνλάδαο θαη ην πνζνζηό ηωλ καζεηώλ θαη ηωλ εθπαηδεπηηθώλ πνπ ζπκκεηείραλ ζηελ πινπνίεζε πξνγξακκάηωλ Πεξηβαιινληηθήο Εθπαίδεπζεο. επί ηνπ ζπλόινπ ηωλ καζεηώλ θαη εθπαηδεπηηθώλ ηνπ Ννκνύ. Επίζεο, δηεξεπλάηαη θαηά πόζν επεξέαζαλ ηηο πξνηηκήζεηο ηωλ εθπαηδεπηηθώλ ζηε επηινγή ηωλ ζεκάηωλ, ε ζεκαηνινγία ηεο Δεθαεηίαο ηεο Εθπαίδεπζεο γηα ηελ Αεηθόξν Αλάπηπμε, ε εηδηθόηεηα ηνπο θαη ην θύιν. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Εθπαηδεπηηθή Έξεπλα ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: Σρνιηθά Πξνγξάκκαηα, Δεπηεξνβάζκηα Εθπαίδεπζε, Ν. Έβξνπ ΔΗΑΓΧΓΖ Ζ Πεξηβαιινληηθή Δθπαίδεπζε είλαη δηαδηθαζία αλαγλώξηζεο αμηώλ θαη δηαζαθήληζεο ελλνηώλ, ώζηε λα αλαπηπρζνύλ ζηα άηνκα θαη ζηηο θνηλσληθέο νκάδεο νη απαξαίηεηεο ηθαλόηεηεο θαη ζηάζεηο γηα ηελ θαηαλόεζε θαη εθηίκεζε ηεο αιιεινζπζρέηηζεο θαη αιιειεπίδξαζεο αλζξώπνπ, πνιηηηζκνύ θαη βηνθπζηθνύ, πεξηβάιινληνο. (Γεσξγόπνπινο & Σζαιίθε,99). Σνλίδεη ηελ πνιππινθόηεηα ησλ πεξηβαιινληηθώλ πξνβιεκάησλ θαη ζπλεπώο ηελ αλάγθε αλάπηπμεο θξηηηθήο ζθέςεο θαη απαξαίηεησλ ηθαλνηήησλ γηα ηελ επίιπζε ηνπο. Υξεζηκνπνηεί ην γλσζηηθό πεδίν ηεο Οηθνινγίαο κε ζθνπό όκσο ηελ δηακόξθσζε ππεύζπλεο πεξηβαιινληηθήο ζπκπεξηθνξάο. (Παπαβαζηιείνπ, 0) Ζ Πεξηβαιινληηθή Δθπαίδεπζε από ηελ δεθαεηία ηνπ 0 όπνπ νξίδεηαη γηα πξώηε θνξά, κέζα από Γηεζλή πλέδξηα θαη Γηαζθέςεηο δηακνξθώλεηαη θαη θζάλεη ζηε Γηάζθεςε ηεο Θεζζαινλίθεο ην 99 λα κεηεμειίζζεηαη ζε Δθπαίδεπζε γηα ηε Αεηθνξία. Έηζη κεηαηνπίδεηαη ην βάξνο από ηηο νηθνινγηθέο πξνζεγγίζεηο ζε θνηλσληθν-πνιηηηθν-νηθνλνκηθέο. Ζ Δθπαίδεπζε γηα ηελ Αεηθνξία δηαθνξνπνηείηαη από ηελ Πεξηβαιινληηθή Δθπαίδεπζε γηαηί εζηηάδεηαη ζηηο ζρέζεηο αλάκεζα ζηελ πνηόηεηα ηνπ πεξηβάιινληνο, ζηελ θνηλσληθή δηθαηνζύλε, ζηα αλζξώπηλα δηθαηώκαηα θαη ζηελ εηξήλε σο βαζηθά δεηήκαηα ηεο πνιηηηθήο (Φινγαΐηε, 00). Ζ Γεληθή πλέιεπζε ησλ Ζλσκέλσλ Δζλώλ ην 00 θεξύζζεη ηε δεθαεηία 00-0 σο ηελ Γεθαεηία ηεο Δθπαίδεπζεο γηα ηελ Αεηθόξν Αλάπηπμε κε βαζηθό εθπξόζσπν ηελ
UNESCO θαη κε ζεκαηηθά πεξηερόκελα: 00 Νεξό Γαιάδηνο Πιαλήηεο, 00 Καηαλαισηηζκόο & Πεξηβάιινλ, 00 Γάζνο-Πξάζηλνο Πιαλήηεο, 009 Γεσξγία, Γηαηξνθή & Πνηόηεηα Εσήο, 00 Δλέξγεηα- Αλαλεώζηκεο Πεγέο & Σνπηθέο Κνηλσλίεο, 0 Δθπαίδεπζε γηα ηα Αλζξώπηλα Γηθαηώκαηα, 0 Τγεία & Παξαγσγηθέο Γηαδηθαζίεο, 0 Αλζξσπνγελέο Πεξηβάιινλ & Αεηθόξνο Γηαρείξηζε, 0 Δλεξγνί Πνιίηεο (Γεκεηξίνπ, 009) Καηά ηελ πινπνίεζε ησλ πξνγξακκάησλ Πεξηβαιινληηθήο Δθπαίδεπζεο πξνάγεηαη ε ελεξγόο ζπκκεηνρή ησλ καζεηώλ, ππνζηεξίδεηαη ε καζεηνθεληξηθή εθπαίδεπζε κε θαηλνηόκεο δηαδηθαζίεο όπσο ε ζπλεξγαηηθή θαη ε βησκαηηθή κάζεζε. Καη απηό γηαηί (Ράπηεο, 000) ε κάζεζε επηηπγράλεηαη, αλ αθεζεί ν άλζξσπνο ειεύζεξνο λα αμηνπνηήζεη ηελ εξεπλεηηθή θαη θηινκαζή ηνπ θύζε. Ο ξόινο ηνπ εθπαηδεπηηθνύ δηαθνξνπνηείηαη θαη σο πξνο ηνλ ηξόπν θαη σο πξνο ην βαζκό ζπκκεηνρήο ηνπ. Έρεη ην ξόιν ηνπ ζπληνληζηή, ηνπ ζπκβνύινπ, ηνπ εκςπρσηή, ηνπ ζπλεξγάηε ζηελ νκάδα (Γαζθνιηά, 00). ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ Σα ζηνηρεία ηεο παξνύζαο εξγαζίαο πξνέξρνληαη από ηα απνινγηζηηθά ζηνηρεία πνπ αθνξνύλ ζε ζέκαηα Πεξηβαιινληηθήο Δθπαίδεπζεο θαη ηα νπνία είλαη θαηαηεζεηκέλα ζηε Γηεύζπλζε Γεπηεξνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο Πεξηθεξεηαθήο Δλόηεηαο Έβξνπ γηα ηα ζρνιηθά έηε 00-0 έσο θαη 0-. Γηα ηε δηεξεύλεζε ησλ παξαπάλσ ζηνηρείσλ, ρξεζηκνπνηήζεθαλ νη Δγθύθιηνη ηνπ Τ.ΠΑΗ.Θ.Π.Α γηα ην ζρεδηαζκό θαη ηελ πινπνίεζε πξνγξακκάησλ Πεξηβαιινληηθήο Δθπαίδεπζεο ησλ αληίζηνηρσλ ρξόλσλ, θαζώο θαη ε ζρεηηθή βηβιηνγξαθία. ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ - ΤΕΖΣΖΖ Πορεία Προγραμμάηων Π.Δ. ζηα ζτολεία ηης Γεσηεροβάθμιας Δκπαίδεσζης ηοσ Ν. Έβροσ Μέζα από ηα γξαθήκαηα πνπ αθνινπζνύλ γίλεηαη κηα πξνζπάζεηα αλάιπζεο θαη απνθσδηθνπνίεζεο ησλ πιεξνθνξηώλ πνπ παξέρνπλ σο πξνο ηελ πνξεία πνπ είραλ ηα πξνγξάκκαηα πνπ πινπνηήζεθαλ ζηνλ λνκό. ην ρήκα, όπνπ κειεηάηαη ν αξηζκόο πξνγξακκάησλ αλά έηνο, παξαηεξείηαη ην 00-0 ν κηθξόηεξνο αξηζκόο πξνγξακκάησλ ( πξνγξάκκαηα), ελώ ν κεγαιύηεξνο ην 009-0 θαη 00- ( πξνγξάκκαηα). Ο ζρεηηθά κηθξόο αξηζκόο πξνγξακκάησλ ην 00 κπνξεί λα απνδνζεί ζην γεγνλόο όηη είρε ηειεηώζεη ην έξγν «ρνιηθά πξνγξάκκαηα Π.Δ. ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Αηγαίνπ», πνπ ηθαλνπνηνύζε ηηο αλάγθεο πινπνίεζεο ελόο πξνγξάκκαηνο (ζρεδηαζκόο-δαπάλεο-παξαδνηέα) θαη πνπ κέρξη ζήκεξα ζεσξείηαη ε θαιή επνρή γηα ηελ Π.Δ. ζηε ρώξα καο. Απηό είρε πξνθαιέζεη ηε δπζαξέζθεηα ησλ εθπαηδεπηηθώλ νη νπνίνη ζηξάθεθαλ ζε άιια επηδνηνύκελα πξνγξάκκαηα όπσο απηά από ην Κέληξν Δξεπλώλ γηα ηελ Ηζόηεηα ησλ θύισλ (ΚΔΘΗ).
σνολικός αριθμός Προγραμμάηων ΠΔ ανά έηος 0-0 00-0 009-00 00-09 00-0 00-0 00-0 00-0 00-0 9 0 0 0 0 0 Σχήμα: Αξηζκόο πξνγξακκάηωλ αλά έηνο Καηά ην ρξνληθό δηάζηεκα 00-0 εθπνλήζεθαλ ζπλνιηθά πξνγξάκκαηα, από ηα νπνία 9 ζηα Γπκλάζηα (,%), ζηα Γεληθά Λύθεηα (0,%), ζηα ΔΠΑΛ (,%) θαη ζηα Δηδηθά ρνιεία (,%) (ρήκα ). 00% 0% 0% 0% 0% 0% 00-0 00-0 00-0 00-0 00-0 00-09 009-00 00-0 0-0 ΔΔΔΔΚ 0 0 0 ΔΠΑΛ 0 0 ΛΥΚΔΙΑ 9 0 ΓΥΜΝΑΙΑ 0 9 Σχήμα : Αξηζκόο πξνγξακκάηωλ ζε Γπκλάζηα, Γεληθά Λύθεηα, ΕΠΑΛ, Ε.Ε.Ε.Ε.Κ. Ο αξηζκόο πξνγξακκάησλ ζε Λύθεηα ζπλαγσλίδεηαη απηώλ ησλ Γπκλαζίσλ αλ ιάβνπκε ππόςε καο όηη ν αξηζκόο ησλ ζρνιηθώλ κνλάδσλ ησλ Λπθείσλ είλαη ιίγν κηθξόηεξνο. Σελ ζρνιηθή ρξνληά 0- παξαηεξείηαη αηζζεηή κείσζε ησλ λνκαξρηαθώλ πξνγξακκάησλ ζηα Γεληθά Λύθεηα, ε νπνία κπνξεί λα απνδνζεί ζηελ εθαξκνγή ησλ project ζ απηά.
0-0 9 00-0 9 99 009-00 9 00-09 00-0 9 00-0 00-0 0 00-0 00-0 9 9 0% 0% 0% 0% 0% 00% Αριθμός Μαθηηών σνολο Μαθηηών Σχήμα : Πνζνζηό καζεηώλ πνπ ζπκκεηείραλ ζε πξόγξακκα Π.Ε. επί ηνπ ζπλόινπ ηωλ καζεηώλ ηνπ Ν. Έβξνπ Σν πνζνζηό ησλ καζεηώλ πνπ ζπκκεηείραλ ζε πξόγξακκα Π.Δ. θαηά κέζν όξν εκθαλίδεηαη λα θπκαίλεηαη γύξσ ζην % γηα θάζε ζρνιηθή ρξνληά επί ηνπ ζπλόινπ ησλ καζεηώλ ηνπ Ν. Έβξνπ (ρήκα ). Αληίζηνηρα, ην πνζνζηό ησλ εθπαηδεπηηθώλ πνπ ελεπιάθεζαλ ζε πξόγξακκα Π.Δ. θπκαίλεηαη γύξσ ζην % γηα θάζε ζρνιηθή ρξνληά επί ηνπ ζπλόινπ ησλ εθπαηδεπηηθώλ ηνπ Ν. Έβξνπ (ρήκα ). 0-0 9 00-0 9 009-00 00-09 0 00-0 00-0 00-0 00-0 00-0 9 0% 0% 0% 0% 0% 00% Αριθμός Δκπαιδεσηικών σνολο Δκπαιδεσηικών Σχήμα : Πνζνζηό εθπαηδεπηηθώλ πνπ ελεπιάθεζαλ ζε πξόγξακκα Π.Ε. επί ηνπ ζπλόινπ ηωλ εθπαηδεπηηθώλ ηνπ Ν. Έβξνπ Ζ πξναηξεηηθή ζπκκεηνρή ζε πξνγξάκκαηα Π.Δ από ηνπο εθπαηδεπηηθνύο θαη ηνπο καζεηέο πιενλεθηεί γηαηί είλαη πην ελεξγεηηθή θαη πην δεκηνπξγηθή αιιά κεηνλεθηεί θαζώο εκθαλίδεηαη ζε κηθξά πνζνζηά. Άιισζηε ε Πεξηβαιινληηθή Δθπαίδεπζε ζηελ Διιάδα είλαη πξναηξεηηθή, πεξηζσξηαθή θαη δελ αμηνινγείηαη.(καιατηδίδεο & Οπδνύλεο, 000) Δπηζεκαίλεηαη όηη θαη ζηελ πεξίπησζε ησλ καζεηώλ θαη ησλ εθπαηδεπηηθώλ δελ ππάξρνπλ ζηνηρεία γηα ην ζπλνιηθό αξηζκό ησλ εκπιεθνκέλσλ γηα ηηο ζρνιηθέο ρξνληέο 00-0 θαη 00-00.
Αριθμός Προγραμμάηων ΠΔ ανά καηηγορία Δπιλογή θεμαηολογίας από προηεινόμενες θεμαηικές ενόηηηες Από ηελ επεμεξγαζία ησλ ζηνηρείσλ ησλ πξνγξακκάησλ ηαμηλνκήζεθαλ ηα εθπνλνύκελα πξνγξάκκαηα Π.Δ. ζύκθσλα κε ην ζεκαηηθό ηνπο πξνζαλαηνιηζκό θαη ζπγθεθξηκέλα κε βάζε ηηο ζεκαηηθέο ελόηεηεο πνπ ππνδεηθλύνληαη από ηελ εγθύθιην ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο (ΔΠΔΓ): ε ελόηεηα: Δλέξγεηα-Αλαλεώζηκεο Πεγέο Δλέξγεηαο & Σνπηθέο Κνηλσλίεο ε ελόηεηα: Πνηόηεηα Εσήο (εληάρζεθαλ ηα πξνγξάκκαηα κε ζέκα ηελ δηαηξνθή θαη ηα βόηαλα) ε ελόηεηα: Γηαρείξηζε Φπζηθώλ Πόξσλ (εληάρζεθαλ ηα πξνγξάκκαηα κε ζέκα ηα δάζε, ηνπο πδάηηλνπο πόξνπο, ηελ γεσξγία θαη ηελ θηελνηξνθία) ε ελόηεηα: Γηαηήξεζε ηνπ Φπζηθνύ Πεξηβάιινληνο (εληάρζεθαλ ηα πξνγξάκκαηα κε ζέκα ηελ δνκή θαη ιεηηνπξγία ησλ νηθνζπζηεκάησλ θαη ηε Βηνπνηθηιόηεηα) ε ελόηεηα: Τπνβάζκηζε ηνπ Πεξηβάιινληνο (εληάρζεθαλ ηα πξνγξάκκαηα κε ζέκα ηε ξύπαλζε θαη ηε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ Αλαθύθισζε) ε ελόηεηα: Πεξηβαιινληηθνί Κίλδπλνη (εληάρζεθαλ ηα πξνγξάκκαηα κε ζέκα ηηο Κιηκαηηθέο Αιιαγέο θαη ηηο Φπζηθέο θαηαζηξνθέο) ε ελόηεηα: Υώξνο, Οξγάλσζε θαη Υξήζε (εληάρζεθαλ ηα πξνγξάκκαηα κε ζέκα ην ζρνιηθό πεξηβάιινλ, ηνλ ηνπξηζκό θαη ηα Μλεκεία) ε ελόηεηα: Αλζξσπνγελέο Πεξηβάιινλ Παξάκεηξνη & Τπνβάζκηζε (εληάρζεθαλ ηα πξνγξάκκαηα κε ζέκα ηα κνλνπάηηα-θπζηθέο δηαδξνκέο, ηηο ζπγθνηλσλίεο, ην Πεξηβάιινλ θαη ηελ Ηζηνξία, ην πεξηβάιινλ σο αθήγεζε θαη ηνλ θαηαλαισηηζκό). Δνέργεια Περιβάλλον & Υγεία Γιατείριζη Φσζικών Πόρων (Νερό, Γεωργία, Γάζη) Γιαηήρηζη Φσζικού Περιβάλλονηος (Οικοζσζηήμαηα, Βιοποικιλόηηηα) Υποβάθμιζη Περιβάλλονηος (Ρύπανζη, Απορίμμαηα) Περιβαλλονηικοί Κίνδσνοι Χώρος - Οργάνωζη - Χρήζη Ανθρωπογενές Περιβάλλον 0 9 9 9 9 0 0 00-0 00-0 00-0 00-0 00-0 00-09 009-00 00-0 0-0 0 Σχήμα : Αξηζκόο πξνγξακκάηωλ αλά έηνο θαη αλά ζεκαηηθή ελόηεηα Γεληθά, ζε θάζε ζρνιηθή ρξνληά ε ζεκαηνινγία ησλ πξνγξακκάησλ αληιείηαη από όιεο ηηο ζεκαηηθέο ελόηεηεο (ρήκα ). Ο αξηζκόο πξνγξακκάησλ κε ζέκα ηελ Δλέξγεηα είλαη κηθξόο ηα πέληε πξώηα ρξόληα, ελώ εκθαλίδεη ηε κέγηζηε ηηκή ηνπ ην 009-0 (Έηνο Δλέξγεηαο) θαη θξαηείηαη ζηα ίδηα επίπεδα θαη ηελ επόκελε ρξνληά,
θαζώο θαιύπηεη έλα επξύ πεδίν γλώζεο θαη βξίζθεη εθαξκνγή ζηελ αιιαγή ζπκπεξηθνξάο ησλ καζεηώλ (κείσζε νηθνινγηθνύ απνηππώκαηνο). Ζ Γηαρείξηζε Φπζηθώλ Πόξσλ βξίζθεηαη ζρεδόλ ζηαζεξά ζε πςειή πξνηίκεζε ησλ εθπαηδεπηηθώλ. Απηό κπνξεί λα απνδνζεί ζην όηη ν Ν Έβξνπ δηαζέηεη πνηάκηα, δηαζέηεη ην Γάζνο ηεο Γαδηάο θαη ε απαζρόιεζε ησλ θαηνίθσλ είλαη θπξίσο ε γεσξγία. Αιιά απνηειεί θαη κηα ζεκαηηθή ελόηεηα πνπ δίλεη ηελ επθαηξία γηα άκεζε ελαζρόιεζε κε πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα θαη πηζαλή επίιπζε ηνπο. Ζ Αλαθύθισζε πνπ απνηειεί ην θύξην ζέκα ηεο εο ελόηεηαο έρεη πςειή πξνηίκεζε. Ζ αξγνπνξεκέλε εθαξκνγή ηεο αλαθύθισζεο ζηελ πεξηνρή ηνπ Ν. Έβξνπ πξνθαινύζε ην ελδηαθέξνλ ησλ καζεηηθώλ νκάδσλ πνπ πξνζπαζνύζαλ λα αζθήζνπλ πίεζε ζηελ ηνπηθή απηνδηνίθεζε. 00% 0% 0% 0% 0% 0% 00-0 00-0 00-0 (Νερό) 00-0 (Καηαναλωηι ζμός) 00-0 (Γάζος) 00-09 (Γεωργία - Γιαηροθή) 009-00 (Δνέργεια) 00-0 (Ανθρώπινα Γικαιώμαηα) Προγράμμαηα εκηός προηεινόμενης θεμαηολογίας 0 Προγράμμαηα προηεινόμενης θεμαηολογίας 9 0-0 (Υγεία) Σχήμα : Σπγθξηηηθόο πίλαθαο πνζνζηνύ πξνγξακκάηωλ κε πξνηεηλόκελε ζεκαηνινγία ηνπ ΥΠΕΠΘ κε ην πνζνζηό πξνγξακκάηωλ κε ζεκαηνινγία από ηελ Δεθαεηία Εθπαίδεπζεο γηα ηελ Αεηθόξν Αλάπηπμε Σν πνζνζηό ησλ πξνγξακκάησλ πνπ άληιεζαλ ηε ζεκαηνινγία ηνπο από ηε Γεθαεηία ηεο Δθπαίδεπζεο γηα ηελ Αεηθόξν Αλάπηπμε (ρήκα ) ήηαλ γηα ηελ Δλέξγεηα (%), ηελ Γεσξγία (%), ην Γάζνο (%), ην Νεξό (0%), ελώ ήηαλ ειάρηζην γηα ηνλ Καηαλαισηηζκόο, ηα Αλζξώπηλα Γηθαηώκαηα θαη ηελ Τγεία (ρήκα ). Σα ζέκαηα ηεο Δλέξγεηαο, Γεσξγίαο, Γάζνπο, Νεξνύ βξίζθνληαη ζε πςειά πνζνζηά πξνηίκεζεο ησλ εθπαηδεπηηθώλ, θαζώο ζεσξνύληαη αθ ελόο κελ θαζαξά ζέκαηα Πεξηβαιινληηθήο Δθπαίδεπζεο, αληηθείκελν ηεο νπνίαο είλαη νη πηέζεηο πνπ αζθεί ε αλζξώπηλε δξαζηεξηόηεηα ζηα νηθνζπζηήκαηα θαη ζηνπο θπζηθνύο πόξνπο (Ράπηεο, 000) θαη αθ εηέξνπ πην πξνζθηιή ζε αληίζεζε κε ηνλ Καηαλαισηηζκό πνπ ζεσξήζεθε πνιύ δύζθνιν ζηελ πινπνίεζε ηνπ. Σα αλζξώπηλα δηθαηώκαηα αλαθέξζεθαλ σο επηκέξνπο ελόηεηα ζε πξνγξάκκαηα κε άιιε ζεκαηνινγία, αιιά δελ απνηέιεζαλ απηνύζην πξόγξακκα. Πξέπεη λα ηνληζηεί, ζην ζεκείν απηό, όηη όιεο ηηο ζρνιηθέο ρξνληέο από ην 00-0 έσο θαη ην 0- νξγαλώζεθαλ από ηελ Γηεύζπλζε αληίζηνηρα ζεκαηηθά επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα εθπαηδεπηηθώλ Δπιλογή θεμαηολογίας και θύλο Σν πνζνζηό ησλ εθπαηδεπηηθώλ πνπ αλέιαβαλ πξνγξάκκαηα από ην 00 έσο ην 0 αλεμαξηήηνπ ζεκαηηθήο ελόηεηαο είλαη 0% γηα ηηο γπλαίθεο θαη 0% γηα ηνπο άλδξεο (ρήκα). Με ηε ζεκαηηθή ελόηεηα Υώξνο Οξγάλσζε Υξήζε όπνπ εληάζζνληαη θαη ηα ζέκαηα πνπ άπηνληαη ηνπ ρώξνπ ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο
Αριθμός Προγραμμάηων ΠΔ (εζσηεξηθόο ρώξνο απιή) αζρνιείηαη ην % ησλ γπλαηθώλ, κε ην Αλζξσπνγελέο πεξηβάιινλ ην 0%, κε ηελ Τγεία θαη Πεξηβάιινλ ην %, ηε Γηαηήξεζε ηνπ Φπζηθνύ Πεξηβάιινληνο ην %, ηε Γηαρείξηζε ησλ Φπζηθώλ Πόξσλ ην % θαη κόλν ην % επηιέγεη ην ζέκα ηεο Δλέξγεηαο ην νπνίν θαη απνηειεί ην κνλαδηθό ζέκα ζην νπνίν νη γπλαίθεο εθπαηδεπηηθνί είλαη ιηγόηεξεο. 0 0 ΓΥΝΑΙΚΔ ΑΝΓΡΔ 0 0 0 0 9 9 0 0 0 0 Δνέργεια Περιβάλλον & Υγεία Γιατείριζη Φσζικών Πόρων (Νερό, Γεωργία, Γάζη) Γιαηήρηζη Φσζικού Περιβάλλονηος (Οικοζσζηήμαηα, Βιοποικιλόηηηα) Υποβάθμιζη Περιβάλλονηος (Ρύπανζη, Απορίμμαηα) Περιβαλλονηικοί Κίνδσνοι Χώρος - Οργάνωζη - Χρήζη Ανθρωπογενές Περιβάλλον Σχήμα : Αξηζκόο πξνγξακκάηωλ αλά ζεκαηηθή ελόηεηα θαη θύιν Οη γπλαίθεο αξηζκεηηθά είλαη πεξηζζόηεξεο ζηα ζρνιεία από όηη νη άλδξεο θαη ε κεγαιύηεξε ζπκκεηνρή ηνπο ζεσξείηαη αλακελόκελε. ύκθσλα κε ζρεηηθέο έξεπλεο, ε πιεηνςεθία ησλ εθπαηδεπηηθώλ πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα είλαη γπλαίθεο, θαζώο θαίλνληαη λα είλαη πεξηζζόηεξν επαηζζεηνπνηεκέλεο ζε δεηήκαηα Π.Δ., όπσο θαη ζε γεληθόηεξα δεηήκαηα πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο, ιόγσ δηαθνξεηηθήο αληίιεςεο πνπ εθθξάδνπλ γηα ηε δσή, ηε θύζε θαη ην πεξηβάιινλ. Ζ νπηηθή θαη ε ζηάζε ηνπο ζηα πεξηβαιινληηθά δεηήκαηα πξνζδηνξίδεηαη από αμίεο όπσο ε θξνληίδα, ε αγάπε ε ππεπζπλόηεηα ηηο νπνίεο ζπζρεηίδνπλ κε ην ξόιν ηεο κεηέξαο θαη ηελ εζηθή ηεο θξνληίδαο πνπ αγθαιηάδεη ηα παηδηά ηνπο αιιά θαη ηνπο καζεηέο θαη καζήηξηεο (Φξαληδή 00). Δπιλογή θεμαηολογίας και ειδικόηηηα Οη θηιόινγνη ζπκκεηέρνπλ ζε πξνγξάκκαηα από όιεο ηηο ζεκαηηθέο ελόηεηεο, ελώ δείρλνπλ ηδηαίηεξε πξνηίκεζε ζην Αλζξσπνγελέο Πεξηβάιινλ θαη ζηα ζέκαηα Γηαρείξηζεο Φπζηθώλ Πόξσλ (ρήκα ).Έρνπλ ηνλ κεγαιύηεξν αξηζκό ζπκκεηνρήο ζε πξνγξάκκαηα ην νπνία αλακέλεηαη αθνύ ζε θάζε ζρνιείν είλαη ε πνιππιεζέζηεξε εηδηθόηεηα Οη καζεκαηηθνί θαη Φπζηθνί (Φπζηθνί, Υεκηθνί, Βηνιόγνη, Γεσιόγνη) επηιέγνπλ εμ ίζνπ ζρεδόλ ηα ζέκαηα όισλ ησλ ελνηήησλ. Οη Φπζηθέο Δπηζηήκεο δίλνπλ άθζνλεο επθαηξίεο γηα παξαηήξεζε, πεηξακαηηζκό, έξεπλα. Ζ εμνηθείσζε ηνπ καζεηή κε επηζηεκνληθό ηξόπν πξνζέγγηζεο ησλ θπζηθώλ ελλνηώλ ζπγθιίλεη κε ηηο δηδαθηηθέο αξρέο θαη ηα κεζνδνινγηθά ζηάδηα ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο Π.Δ. (Αζαλαζάθεο, 00).
ΣΔ Μητανολόγοι - Ζλεκηρολόγοι - Γομικών Έργων ΠΔ0 Πληροθορικής (ΣΔΗ) ΠΔ9 Πληροθορικής (ΑΔΗ) ΠΔ Γιοικ. Δπιτειρήζεων - Λογιζηών - Φση. Εωικής Παραγωγής ΠΔ Μητανολόγοι - Ζλεκηρολόγοι (ΑΔΣΔΜ) ΠΔ Μοσζικοί Δνέργεια 0 Περιβάλλον & Τγεία Γιατείριζη Φσζικών Πόρων (Νερό, Γεωργία, Γάζη) 0 Γιαηήρηζη Φσζικού Περιβάλλονηος (Οικοζσζηήμαηα, Βιοποικιλόηηηα) ΠΔ Οικιακής Οικονομίας ΠΔ Γεωπόνοι - Γαζολόγοι ΠΔ Νομικοί ΠΔ Πολιηικοί Μητανικοί - Μητανολόγοι - Ζλεκηρολόγοι ΠΔ Φσζικής Αγωγής ΠΔ0 Κοινωνιολόγοι ΠΔ9 Οικονομολόγοι ΠΔ Καλλιηετνικών ΠΔ Γερμανικών ΠΔ Αγγλικών ΠΔ Γαλλικών ΠΔ Φσζικοί - Υημικοί - Βιολόγοι ΠΔ Μαθημαηικοί ΠΔ Φιλόλογοι 0 ΠΔ Θεολόγοι 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ΣΔ Μητανολόγοι - Ζλεκηρολόγοι - Γομικών Έργων ΠΔ0 Πληροθορικής (ΣΔΗ) ΠΔ9 Πληροθορικής (ΑΔΗ) Τποβάθμιζη Περιβάλλονηος (Ρύπανζη, Απορίμμαηα) Περιβαλλονηικοί Κίνδσνοι Υώρος - Οργάνωζη - Υρήζη Ανθρωπογενές Περιβάλλον ΠΔ Γιοικ. Δπιτειρήζεων - Λογιζηών - Φση. Εωικής Παραγωγής ΠΔ Μητανολόγοι - Ζλεκηρολόγοι (ΑΔΣΔΜ) ΠΔ Μοσζικοί ΠΔ Οικιακής Οικονομίας ΠΔ Γεωπόνοι - Γαζολόγοι ΠΔ Νομικοί ΠΔ Πολιηικοί Μητανικοί - Μητανολόγοι - Ζλεκηρολόγοι ΠΔ Φσζικής Αγωγής ΠΔ0 Κοινωνιολόγοι ΠΔ9 Οικονομολόγοι ΠΔ Καλλιηετνικών ΠΔ Γερμανικών ΠΔ Αγγλικών ΠΔ Γαλλικών ΠΔ Φσζικοί - Υημικοί - Βιολόγοι ΠΔ Μαθημαηικοί ΠΔ Φιλόλογοι 9 ΠΔ Θεολόγοι 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Σχήμα : Αξηζκόο εθπαηδεπηηθώλ αλά εηδηθόηεηα γηα θάζε ζεκαηηθή ελόηεηα Οη κεραλνιόγνη, ειεθηξνιόγνη (ΑΔΣΔΜ) πνιύ εκθαλώο επηιέγνπλ ζεκαηνινγία πνπ άπηεηαη ηνπ γλσζηηθνύ ηνπο αληηθεηκέλνπ. Δληύπσζε πξνθαιεί ην γεγνλόο όηη νη Κνηλσληνιόγνη δελ εκθαλίδνπλ θακία ζπκκεηνρή ζε πξνγξάκκαηα, ελώ νη Οηθνλνκνιόγνη θαη Ννκηθνί είλαη ειάρηζηνη, παξά ην γεγνλόο όηη είλαη εηδηθόηεηεο νη νπνίεο κπνξνύλ λα βνεζήζνπλ ζηελ θαηαλόεζε ηεο έλλνηαο ηεο αεηθνξίαο από ηνπο καζεηέο (ρήκα ). ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ. Ο αξηζκόο ησλ πξνγξακκάησλ πνπ πινπνηήζεθαλ ηηο ζρνιηθέο ρξνληέο από ην 00 έσο ην 0 ζηηο ζρνιηθέο κνλάδεο ηνπ Ν. Έβξνπ θαίλεηαη λα επεξεάδεηαη από ηελ ρξεκαηνδόηεζε, ηνλ αξηζκό εθπαηδεπηηθώλ πνπ ζπκκεηέρνπλ, ηελ θαηεγνξία ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο, θαζώο θαη από ηηο Τπνπξγηθέο απνθάζεηο (π.ρ. εθαξκνγή ησλ project) πνπ θαζνξίδνπλ ηνλ ηξόπν ιεηηνπξγίαο ησλ ζρνιείσλ.. Σν πνζνζηό εθπαηδεπηηθώλ πνπ ελεπιάθεζαλ ζε πξνγξάκκαηα Π.Δ. θαη ην πνζνζηό ησλ καζεηώλ πνπ ζπκκεηείραλ είλαη πνιύ κηθξό σο πξνο ην ζπλνιηθό αξηζκό ησλ εθπαηδεπηηθώλ πνπ ππεξεηνύλ ζην λνκό θαη ηνλ αξηζκό ησλ καζεηώλ πνπ θνηηνύλ.. Ζ επηινγή ηνπ ζέκαηνο επεξεάδεηαη από ηα ηνπηθά πξνβιήκαηα αιιά θαη ην γεσγξαθηθό αλάγιπθν ηεο πεξηνρήο. Σα ζεκαηηθά έηε από ηελ Γεθαεηία ηεο Δθπαίδεπζεο γηα ηελ Αεηθόξν Αλάπηπμε επεξεάδνπλ ηνπο εθπαηδεπηηθνύο ζηελ επηινγή ηεο ζεκαηνινγίαο, κε δεδνκέλν όηη ζπλνδεύνληαη κε επηκόξθσζε από αληίζηνηρα ζεκαηηθά ζεκηλάξηα.. Ζ εηδηθόηεηα θαη ην θύιν ηνπ εθπαηδεπηηθνύ θαίλεηαη λα ζρεηίδεηαη κε ηελ επηινγή ηεο ζεκαηνινγίαο Γηαθαίλεηαη όηη ν ίδηνο ν εθπαηδεπηηθόο παίξλεη ηελ πξσηνβνπιία θαη επηδεηά λα αζρνιεζεί κε έλα ζέκα ην νπνίν ελδηαθέξεη ηνλ ίδην θαη γηα ην νπνίν δηαζέηεη επηπιένλ θαη ην γλσζηηθό ππόβαζξν.
ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ Αζαλαζάθεο Α. (00). Η Πεξηβαιινληηθή Αγωγή ζε όιεο ηηο βαζκίδεο εθπαίδεπζεο εθδ. Γαξδαλόο, Αζήλα. Γεσξγόπνπινο Α. & Σζαιίθε Δ.(99). Πεξηβαιινληηθή Εθπαίδεπζε, εθδ. Gutenberg, Αζήλα. Γαζθνιηά Μ. (00) Θεωξία θαη Πξάμε ζηελ Πεξηβαιινληηθή Εθπαίδεπζε, νη πξνζωπηθέο ζεωξίεο ηωλ εθπαηδεπηηθώλ εθδ. Μεηαίρκην, Αζήλα Γεκεηξίνπ Α. (009). Πεξηβαιινληηθή Εθπαίδεπζε: Πεξηβάιινλ, Αεηθνξία, εθδ. Δπίθεληξν, Θεζζαινλίθε. Καιατηδίδεο Γ. & Οπδνύλεο Κ. (000). Πεξηβαιινληηθή Εθπαίδεπζε Θεωξία θαη Πξάμε. Δθδ. παλίδε, Ξάλζε. Παπαβαζηιείνπ Β. (0). Η Πεξηβαιινληηθή Εθπαίδεπζε ζηηο Επηζηήκεο ηεο Αγωγήο, εθδ. Πεδίν, Αζήλα Ράπηεο Ν. (000). Πεξηβαιινληηθή Εθπαίδεπζε θαη Αγωγή. εθδ. Γαξδαλόο, Αζήλα. Τ.ΠΑΗ.Θ.Π.Α Γηεύζπλζε ΔΠΔΓ ηκήκα Β Αγσγήο Τγείαο θαη Πεξηβαιινληηθήο Αγσγήο (00 έσο 0). Εγθύθιηνη γηα ηνλ ζρεδηαζκό θαη ηελ πινπνίεζε πξνγξακκάηωλ Π.Ε., Αζήλα. Φινγαΐηε Δ. (00). Εθπαίδεπζε γηα ην Πεξηβάιινλ θαη ηελ Αεηθνξία. Δθδ. Διιεληθά Γξάκκαηα, Αζήλα Φξαληδή Α. (00). Πεξηβαιινληηθή Εθπαίδεπζε γέλνπο ζειπθνύ. Δθδ. Γαξδαλόο, Αζήλα.