γράφοντας µε τον υπολογιστή

Γνωριµία µε τους υπολογιστές γράφοντας µε τον υπολογιστή Από τις εργασίες που µπορούµε να κάνουµε µε τον υπολογιστή είναι να δηµιουργούµε έγγραφα τα οποία µπορεί να περιέχουν κείµενα και εικόνες. Για να γίνει αυτό πρέπει ο υ- πολογιστής να είναι εφοδιασµένος µε το κατάλληλο πρόγραµµα, το οποίο στα Windows98 ονοµάζεται WordPad. Tο παιδί Όταν γράφουµε συνήθως χρησιµοποιούµε χαρτί και µολύβι. Γράφουµε πρώτα το κείµενο και στη συνέχεια ελέγχουµε και διορθώνουµε τα ορθογραφικά και συντακτικά του λάθη. Στο τέλος το καθαρογράφουµε προσέχοντας να έχει όσο το δυνατόν καλύτερη εµφάνιση. ηλαδή, να έχει ευανάγνωστα γράµ- µατα, να µην έχει µουντζούρες, να διακρίνονται οι γραµµές του. Επίσης προσέχουµε να χωρίζεται σε παραγράφους και να τονίζονται τα κύρια σηµεία του, µε ειδικά γράµµατα ή µε υπογραµµίσεις. Στον υπολογιστή ένα πρόγραµµα για έγγραφα µας προσφέρει αντίστοιχες δυνατότητες. ηλαδή µπορούµε: να πληκτρολογούµε το κείµενο, το οποίο εµφανίζεται συγχρόνως στην οθόνη να το µορφοποιούµε, δηλαδή: να χρησιµοποιούµε διάφορα µεγέθη και τύπους γραµµάτων να ορίζουµε και να µεταβάλλουµε την απόσταση των γραµµάτων, των γραµµών, των παραγράφων του κειµένου να ορίζουµε το µέγεθος της σελίδας και να µεταβάλλου- µε τα περιθώριά της 53

ιδακτικό υλικό µαθητή να εισάγουµε εικόνες και σχέδια που έχουµε δηµιουργήσει µε άλλες εφαρµογές να τυπώνουµε το ηλεκτρονικό µας έγγραφο να το αποθηκεύουµε να προσθέτουµε ή να αφαιρούµε κείµενο και εικόνες να διορθώνουµε το κείµενο να αλλάζουµε την µορφοποίηση το WordPad Για να ξεκινήσουµε το WordPad, διπλοπατάµε στο εικονίδιο που βρίσκεται στην επιφάνεια εργασίας µας. Τότε µέσα σε ένα παράθυρο εµφανίζεται το περιβάλλον του προγράµµατος, όπως φαίνεται στην εικόνα που ακολουθεί: Λωρίδα τίτλου Λωρίδα καταλόγων επιλογών Λωρίδα βασικών εργαλείων Λωρίδα εργαλείων µορφοποίησης είκτης ποντικιού Χάρακας Σηµείο εισαγωγής Περιοχή εργασίας Λωρίδα κατάστασης 54

Γνωριµία µε τους υπολογιστές Το παράθυρο αυτό περιέχει: τη λωρίδα τίτλου τη λωρίδα βασικών εργαλείων, που περιέχει εικονίδια για βασικές εργασίες τη λωρίδα εργαλείων µορφοποίησης κειµένου. Τον χάρακα στον οποίο φαίνεται το πλάτος του κειµένου (λευκή περιοχή). Στα άκρα υπάρχουν δείκτες µε τους οποίους ορίζουµε τις εσοχές των παραγράφων του κειµένου. Τη λωρίδα κατάστασης, στο κάτω µέρος του παραθύρου στην οποία εµφανίζονται κατά τη διάρκεια της εργασίας µας ε- πεξηγηµατικά µηνύµατα που αφορούν στην λειτουργία της συγκεκριµένης στιγµής. Την περιοχή εργασίας που είναι η λευκή περιοχή. Καταλαµβάνει το µεγαλύτερο τµήµα του παράθυρου και εκεί εµφανίζεται το έγγραφό µας. Είναι το ηλεκτρονικό χαρτί µας. Το σηµείο εισαγωγής, δηλαδή η κατακόρυφη γραµµή που αναβοσβήνει και δείχνει πού εµφανίζονται οι χαρακτήρες που πληκτρολογούµε. Για να εργαστούµε µε το WordPad, θα χρησιµοποιήσουµε το ποντίκι και το πληκτρολόγιο. το ποντίκι στο WordPad Στο WordPad, µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε το ποντίκι για διάφορες λειτουργίες, όπως µετακίνηση του δείκτη, απλό ή 55

ιδακτικό υλικό µαθητή διπλό πάτηµα κ.ά. Ο δείκτης του µπορεί να εµφανιστεί κυρίως µε ακόλουθες µορφές: Με τη µορφή βέλους για να µπορούµε να εκτελέσουµε διάφορες εργασίες. Για παράδειγµα, στο εικονίδιο φαίνεται πως ενεργοποιούµε τη διαδικασία της εκτύπωσης από το αντίστοιχο εικονίδιο της λωρίδας εργαλείων. Με τη µορφή «γιώτα κεφαλαίου», θέση για το σηµείο εισαγωγής., για να ορίσουµε µια νέα Σηµείο εισαγωγής είκτης ποντικιού Στην προηγούµενη εικόνα φαίνεται το σηµείο εισαγωγής που είναι µετά το γράµµα «ω», ενώ ο δείκτης του ποντικιού είναι ανάµεσα στα γράµµατα «ο» και «π». Αν πατήσουµε το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού το σηµείο εισαγωγής µεταφέρεται ανάµεσα στα γράµµατα «ο» και «π», όπως φαίνεται και στην εικόνα που ακολουθεί: Σηµείο εισαγωγής το πληκτρολόγιο στο WordPad Mε το πληκτρολόγιο µπορούµε να δώσουµε εντολές, να κάνουµε επιλογές και να εισάγουµε κείµενο. 56

Γνωριµία µε τους υπολογιστές Στην επεξεργασία κειµένου, ότι πληκτρολογούµε εµφανίζεται στο σηµείο εισαγωγής της περιοχής εργασίας. Εισαγωγή χαρακτήρων Για να γράψουµε κείµενο στον υπολογιστή, πρέπει να πατήσουµε τα πλήκτρα µε τους αντίστοιχους χαρακτήρες. Τέτοια πλήκτρα µε γράµµατα, αριθµούς, σηµεία στίξεως(«!», «.» κ.ά.) και διάφορα σύµβολα (@,# κ.ά.), βρίσκονται στον κορ- µό του πληκτρολογίου. Γράµµατα Όταν ξεκινάµε τον υπολογιστή, το πληκτρολόγιο είναι ρυθµισµένο, ώστε να εµφανίζει τα πεζά γράµµατα του αγγλικού αλφαβήτου, µε το πάτηµα των αλφαβητικών πλήκτρων. Έτσι, όταν πατάµε το πλήκτρο εµφανίζεται στην οθόνη το γράµµα «c», ενώ όταν πατάµε το «i» εµφανίζεται το Κεφαλαία γράµµατα πλήκτρο Caps Lock Για να πληκτρολογήσουµε ένα κεφαλαίο γράµµα αρκεί να πατήσουµε το αντίστοιχο πλήκτρο, κρατώντας πατηµένο το πλήκτρο. Για παράδειγµα αν πατήσουµε το πλήκτρο κρατώντας πατηµένο το Shift εµφανίζεται στην οθόνη το γράµµα «C». Όταν όµως θέλουµε να γράφουµε συνέχεια κεφαλαία γράµµατα είναι προτιµότερο να χρησιµοποιήσουµε τη διαδικασία κλείδωµα κεφαλαίων, που ενεργοποιείται µε το πλήκτρο. 57

ιδακτικό υλικό µαθητή Το πλήκτρο αυτό (Capitals Lock Κλείδωµα κεφαλαίων), χρησιµοποιείται για να κλειδώνει το πληκτρολόγιο, ώστε µε το πάτηµα των αλφαβητικών πλήκτρων να εµφανίζονται στην οθόνη µόνο κεφαλαία ή µόνο πεζά γράµµατα. Κάθε φορά που το πατάµε ανάβει ή σβήνει το α- ντίστοιχο φωτάκι στο άνω δεξί µέρος του πληκτρολογίου. Όταν το λαµπάκι είναι αναµµένο το πληκτρολόγιο είναι κλειδωµένο στην κατάσταση κεφαλαία, ενώ όταν είναι σβηστό στην κατάσταση πεζά. Η ενεργοποίηση του πλήκτρου επιδρά µόνο στα πλήκτρα των γραµµάτων, ενώ δεν επηρεάζει τα πλήκτρα των αριθµών και των συµβόλων. Για παράδειγµα όταν το πληκτρολόγιο είναι κλειδωµένο στην κατάσταση κεφαλαία και πατήσουµε το πλήκτρο εµφανίζεται στην οθόνη το κεφαλαίο αγγλικό γράµµα «L», ενώ αν πατήσουµε το πλήκτρο εµφανίζεται τότε το «Q». Αριθµοί Για να εµφανίσουµε αριθµούς στη οθόνη, αρκεί να πατήσουµε τα αντίστοιχα πλήκτρα των αριθµητικών ψηφίων που βρίσκονται στο πάνω µέρος του πληκτρολογίου. Για παράδειγµα το πάτηµα του εµφανίζει το «3». Σηµεία στίξης σύµβολα Για να εµφανίσουµε σηµεία στίξης και σύµβολα αρκεί να πατήσουµε τα αντίστοιχα πλήκτρα. Σε όσα πλήκτρα υπάρχουν δύο σύµβολα, το πάτηµα του πλήκτρου εµφανίζει στην οθόνη το σύµβολο που βρίσκεται στο κάτω µέρος του. 58

Γνωριµία µε τους υπολογιστές Για παράδειγµα αν πατήσουµε το πλήκτρο εµφανίζεται το κόµµα «,». Αν θέλουµε να εµφανίσουµε τα σύµβολα που βρίσκονται στο πάνω µέρος των πλήκτρων, αρκεί να πατήσουµε το αντίστοιχο πλήκτρο, έχοντας πατηµένο το Shift. Για παράδειγµα, αν κρατήσουµε πατηµένο το Shift και πατήσουµε το πλήκτρο, τότε στη οθόνη θα εµφανιστεί το εµφανί- σύµβολο «<» (µικρότερο), ενώ αν πατήσουµε το ζεται το σήµα του δολαρίου «$». Το κενό Όταν γράφουµε στο χαρτί για να διακρίνουµε δύο λέξεις αφήνουµε ένα κενό ανάµεσά τους. Το ρόλο αυτό στον υπολογιστή έχει το µεγάλο λευκό πλήκτρο που βρίσκεται στο κάτω µέρος του πληκτρολογίου και ονοµάζεται πλήκτρο διαστήµατος (SPACE BAR). Όταν πατήσουµε το πλήκτρο αυτό, το σηµείο εισαγωγής µεταφέρεται µία θέση προς τα δεξιά και έτσι εµφανίζεται στην οθόνη ένα κενό. ηλαδή το κενό είναι για τον υπολογιστή ένας χαρακτήρας. ιαγραφή χαρακτήρων Για να διαγράψουµε χαρακτήρες χρησιµοποιούµε τα πλήκτρα Backspace ή Delete. Με τον πρώτο διαγράφου- µε τον χαρακτήρα που βρίσκεται αριστερά από το σηµείο ει- 59

ιδακτικό υλικό µαθητή σαγωγής, ενώ µε τον δεύτερο το χαρακτήρα που βρίσκεται δεξιά του. Άλλα χρήσιµα πλήκτρα Το πλήκτρο Enter Είναι το πιο σηµαντικό πλήκτρο. Βρίσκεται στο δεξί µέρος της κεντρικής οµάδας πλήκτρων και χρησιµοποιείται, κυρίως, για να δίνουµε εντολές. Στην επεξεργασία κειµένου, το χρησιµοποιούµε κυρίως για να αλλάζουµε γραµµή στο κείµενο, όταν αρχίζουµε νέα παράγραφο (αλλαγή παραγράφου). Τα πλήκτρα µε τα βέλη Τα τέσσερα αυτά πλήκτρα αποτελούν µια ξεχωριστή οµάδα και βρίσκονται στο δεξί µέρος του πληκτρολογίου και τα χρησιµοποιούµε για να µετακινούµε το σηµείο εισαγωγής ανάµεσα στους χαρακτήρες, κατά µία θέση κάθε φορά προς την κατεύθυνση που δείχνει το βέλος τους. Έτσι µπορούµε να µεταφέρουµε το σηµείο εισαγωγής σε οποιοδήποτε σηµείο του κειµένου, για να κάνουµε διορθώσεις. Περιοχή αριθµητικού πληκτρολογίου Είναι η περιοχή στο δεξί µέρος του πληκτρολογίου, της ο- ποίας τα πλήκτρα έχουν διπλή χρησιµότητα. Άλλοτε µπορούµε να τα χρησιµοποιήσουµε για εισαγωγή αριθµητικών ψηφίων και άλλοτε για µετακίνηση του σηµείου εισαγωγής. Η εναλλαγή από τη µία κατάσταση στην άλλη γίνεται µε το πλήκτρο που βρίσκεται στη δεξιά περιοχή του. Για να εισάγουµε αριθµούς πρέπει το 60

Γνωριµία µε τους υπολογιστές αντίστοιχο λαµπάκι να είναι αναµµένο, αλλιώς το πάτηµα των πλήκτρων µετακινεί το σηµείο εισαγωγής. Ελληνικό ή αγγλικό πληκτρολόγιο Όπως είδαµε το πληκτρολόγιο του υπολογιστή είναι ρυθµισµένο ώστε να εµφανίζει µε το πάτηµα των αλφαβητικών πλήκτρων τα γράµµατα του αγγλικού αλφαβήτου. Με κατάλληλη ε- πιλογή, µπορούν να εµφανίζονται και τα γράµµατα του ελληνικού Alt αλφαβήτου, πατώντας το πλήκτρο Αριστερό Shift, ενώ κρατάµε πατηµένο το Αριστερό Με κάθε πάτηµα του παραπάνω συνδυασµού, η γλώσσα αλλάζει, από ελληνική σε αγγλική και αντίστροφα, ενώ εµφανίζεται το εικονίδιο της επιλεγµένης γλώσσας κάτω δεξιά στη λωρίδα εργασίας. Τονισµός, διαλυτικά, ελληνικό ερωτηµατικό και εισαγωγικά α) Για να γράψουµε ένα τονούµενο ελληνικό φωνήεν πατάµε και αφήνουµε το πλήκτρο µε τον τόνο, που βρίσκεται περίπου στο κέντρο του πληκτρολογίου, δεξιά του πλήκτρου, ενώ στη συνέχεια πατάµε το πλήκτρο µε το αντίστοιχο φωνήεν. Για παράδειγµα, για το «έ» πατάµε πρώτα το και στη συνέχεια το. 61

ιδακτικό υλικό µαθητή β) Για να γράψουµε ένα από τα ϊ, ϋ, πατάµε το συνδυασµό πλήκτρων shift και, και στη συνέχεια το αντίστοιχο φωνήεν. γ) Για να εµφανίσουµε το ερωτηµατικό πατάµε το πλήκτρο, ενώ για να εµφανιστεί η άνω και κάτω τελεία, πατάµε το συνδυασµό των πλήκτρων shift και Για να εµφανίσουµε τα εισαγωγικά πατάµε τον συνδυασµό Shift και συγχρόνως το πλήκτρο ας γράψουµε χαρακτήρες και λέξεις Για να γράψουµε κείµενα πρέπει να αποκτήσουµε άνεση στο χειρισµό του πληκτρολογίου, αλλά και του Wordpad. Ας προσπαθήσουµε να γράψουµε τα ακόλουθα: Την ελληνική αλφαβήτα, µε κεφαλαία γράµµατα. Ενεργοποιούµε το ελληνικό πληκτρολόγιο και τα κεφαλαία γράµµατα και αρχίζουµε την πληκτρολόγηση. Παρατηρούµε ότι οι χαρακτήρες εµφανίζονται στην οθόνη σε µία γραµµή. Για να αλλάξουµε γραµµή πατάµε το πλήκτρο Enter. Πατώντας το για άλλη µια φορά αφήνουµε µια κενή γραµµή. Την ελληνική αλφαβήτα, µε πεζά γράµµατα. Επιλέγουµε τα πεζά γράµµατα στο πληκτρολόγιο και αρχίζου- µε την πληκτρολόγηση. Μόλις τελειώσουµε, πατάµε το πλήκτρο Enter για να αλλάξουµε γραµµή. 62

Γνωριµία µε τους υπολογιστές Τα ψηφία 0,..9. Για να γράψουµε τα ψηφία αυτά χρησιµοποιούµε τα πλήκτρα που βρίσκονται στο πάνω µέρος του πληκτρολογίου ή ενεργοποιούµε το αριθµητικό πληκτρολόγιο προσέχοντας να είναι αναµµένο το αντίστοιχο λαµπάκι. Tους χαρακτήρες ώ, έ, ϊ «Καλή µέρα», «Αϊδόνι». πώς αποθηκεύουµε ένα έγγραφο Για να αποθηκεύσουµε την εργασία µας, εργαζόµαστε όπως στην Ζωγραφική. Από τον κατάλογο Αρχείο, επιλέγουµε την Αποθήκευση και στο πλαίσιο που εµφανίζεται δίνουµε το ό- νοµα «ΟΚΙΜΗ». Το ίδιο µπορούµε να επιτύχουµε πιο εύκολα επιλέγοντας το εικονίδιο ΟΚΙΜΗ 63

ιδακτικό υλικό µαθητή πώς γράφουµε κείµενα Αν θέλουµε να γράψουµε κείµενο, µε την ακόλουθη µορφή: Το παιδί µε το γρατσουνισµένο γόνατο τότε ένας τρόπος είναι να γράψουµε το κείµενο χωρίς µορφοποίηση στους χαρακτήρες. ηλαδή να γράψουµε: Το παιδί µε το γρατσουνισµένο γόνατο Στη συνέχεια ας δούµε πώς µπορούµε να µορφοποιήσουµε το κείµενο αυτό, ώστε τα γράµµατα της λέξης «παιδί» να είναι έντονα, της λέξης «γρατσουνισµένο» πλάγια και υπογραµ- µισµένα και το χρώµα της λέξης «γόνατο» γαλάζιο. Γράµµατα έντονα, πλάγια, υπογραµµισµένα, χρωµατιστά Για να αλλάξουµε τη µορφή των γραµµάτων µιας λέξης πρέπει πρώτα να την σηµειώσουµε(επιλέξουµε), διπλοπατώντας µε το ποντίκι πάνω σε αυτή, οπότε η λέξη εµφανίζεται ποντίκι στην οθόνη σε σκούρο φόντο, όπως φαίνεται στο επόµενο: Για να αλλάξουµε τη µορφή των γραµµάτων µιας τέτοιας λέξης, µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε τα εικονίδια που εµφανίζονται στη λωρίδα εργαλείων µορφοποίησης. Όταν επιλέξουµε µε το ποντίκι ένα από αυτά, τότε εµφανίζεται βυθισµένο (όπως φαίνεται στην εικόνα ) και 64

Γνωριµία µε τους υπολογιστές προκαλεί αλλαγή στη µορφή των γραµµάτων της επιλεγµένης λέξης. Αν επιλέξουµε ένα βυθισµένο πλήκτρο, τότε αυτό επανέρχεται στην αρχική του θέση και παύει να ισχύει η αλλαγή που προκάλεσε στην επιλεγµένη λέξη. Έτσι, για να κάνουµε τα γράµµατα της λέξης «παιδί» έντονα, επιλέγουµε την λέξη και πατάµε το πλήκτρο. Για να κάνουµε τα γράµµατα της λέξης «γρατζουνισµένο» πλάγια και υπογραµµισµένα, πρώτα την επιλέγουµε, πατάµε το πλήκτρο και στη συνέχεια το πλήκτρο. Για να αλλάξουµε το χρώµα των γραµµάτων της λέξης «γόνατο», πατάµε το πλήκτρο και από τον κατάλογο χρωµάτων που εµφανίζεται επιλέγουµε το γαλάζιο. Ορισµός στυλ και µεγέθους των χαρακτήρων Σε ένα κείµενο µπορούµε να γράψουµε χαρακτήρες µε διαφορετικό στυλ (γραµµατοσειρά) και µέγεθος. Το µέγεθος των χαρακτήρων, µπορούµε να το αλλάξουµε επιλέγοντας τον κατάλληλο αριθµό από τον κατάλογο που εµφανίζεται, όταν πατήσουµε το εικονίδιο επιλογής µεγεθών. Όσο µεγαλύτερο αριθµό επιλέγουµε, τόσο µεγαλύτεροι είναι οι χαρακτήρες που εµφανίζονται. Με παρόµοιο τρόπο επιλέγουµε και τη γραµµατοσειρά. 65

ιδακτικό υλικό µαθητή Παράδειγµα των παραπάνω αποτελεί το επόµενο κείµενο: Η γραφή αυτή είναι Times New Roman (ελληνική) µε µέγεθος 10 Η γραφή αυτή είναι Times New Roman (ελληνική) µε µέγεθος 12 Η γραφή αυτή είναι Arial (Ελληνική) µε µέγεθος 12 Επιλογή κειµένου Σε ένα κείµενο µπορούµε να επιλέξουµε όποιο τµήµα του θέλουµε και να εφαρµόσουµε όσα µάθαµε έως εδώ. Μια τέτοια επιλογή, γίνεται τοποθετώντας το σηµείο εισαγωγής στην αρχή του τµήµατος που θέλουµε να επιλέξουµε και µε τη µέθοδο «σύρε και άφησε» να οδηγήσουµε το σηµείο εισαγωγής στο τέλος του τµήµατος αυτού. Ορισµός εσοχών παραγράφου Όταν γράφουµε ένα κείµενο, πρέπει να πατάµε το πλήκτρο Enter, µόνον όταν θέλουµε να αλλάξουµε παράγραφο. Σε κάθε παράγραφο, οι γραµµές που την αποτελούν εκτείνονται όσο το επιτρέπουν οι δείκτες που ορίζουν τις εσοχές της από το αριστερό και το δεξί περιθώριο της σελίδας. Οι δείκτες αυτοί βρίσκονται συνήθως στα άκρα της λευκής περιοχής του χάρακα. Στο χάρακα του WordPad εµφανίζονται τρεις τέτοιοι δείκτες. Ένας για τη δεξιά εσοχή, ένας για την αριστερή και ένας για την αριστερή εσοχή µόνον της πρώτης γραµµής. Το δείκτη αυτό τον χρησιµοποιούµε όταν θέλουµε να ξεκινάει η πρώτη είκτης εσοχής πρώτης γραµµής είκτης είκτης αριστερής εσοχής δεξιάς εσοχής γραµµή µιας παραγράφου «πιο µέσα» από τις άλλες. 66

Γνωριµία µε τους υπολογιστές Οι παράγραφοι ενός κειµένου µπορούν να έχουν διαφορετικές εσοχές η κάθε µια. Τις εσοχές µιας παραγράφου µπορούµε να τις αυξοµειώσουµε µετακινώντας τους αντίστοιχους δείκτες, µε τη µέθοδο «σύρε και άφησε». Για να κατανοήσουµε καλύτερα τις εσοχές των παραγράφων ας δοκιµάσουµε τα παραδείγµατα: Να γράψουµε κείµενο µε εσοχές 0 9 Τοποθετούµε την αριστερή εσοχή στο 0 και την δεξιά στο 9. Στη συνέχεια γράφουµε το κείµενο. Παρατηρούµε ότι όταν γε- µίζει η γραµµή, το πρόγραµµα αναδιπλώνει το κείµενο µε βάσει τις εσοχές που έχουµε ορίσει. Πατάµε το Enter, όταν θέλουµε να αλλάξουµε παράγραφο. Έτσι, θα έχουµε το ακόλουθο αποτέλεσµα: Να γράψουµε προτάσεις µε περιθώρια 0..6 Επαναλαµβάνουµε την παραπάνω άσκηση, µε εσοχές στο 0 και 6 και έχουµε το ακόλουθο αποτέλεσµα: 67

ιδακτικό υλικό µαθητή στοίχιση κειµένου Το κείµενο που γράφουµε περιορίζεται από τις εσοχές που έχουµε ορίσει. Στα περιθώρια αυτά οι παράγραφοί του µπορεί να είναι στοιχισµένες στο κέντρο, αριστερά ή δεξιά. Το είδος της στοίχισης µιας παραγράφου επιλέγεται αντίστοιχα από τα εικονίδια της λωρίδας εργαλείων δια- µόρφωσης, αφού πρώτα το σηµείο εισαγωγής βρίσκεται µέσα στην παράγραφο αυτή. Η στοίχιση στο κέντρο είναι χρήσιµη στις επικεφαλίδες και γίνεται επιλέγοντας το µεσαίο εικονίδιο. Η προς τα αριστερά στοίχιση, επιτυγχάνεται µε την επιλογή του πρώτου εικονιδίου και είναι χρήσιµη για τη γραφή του κυρίως κειµένου. Η προς τα δεξιά στοίχιση επιτυγχάνεται µε την επιλογή του τελευταίου εικονιδίου και είναι χρήσιµη σε περιπτώσεις ό- πως αυτή του ονόµατος ποιητή στο τέλος ενός ποιήµατος. Με όλα όσα µάθαµε έως εδώ µπορούµε να γράψουµε µορφοποιη- µένα κείµενα. Για παράδειγµα: 1. Μια στροφή από ποίηµα του Ελύτη. ΠΑΙ Ι ΜΕ ΤΟ ΓΡΑΤΣΟΥΝΙΣΜΕΝΟ ΓΟΝΑΤΟ Παιδί µε το γρατσουνισµένο γόνατο Κουρεµένο κεφάλι όνειρο ακούρευτο Ποδιά µε σταυρωµένες άγκυρες Στο κείµενο αυτό παρατηρούµε ότι κάθε γραµµή του απoτελεί χωριστή παράγραφο. Άρα µόλις τελειώνει πρέπει να πατήσουµε 68

Γνωριµία µε τους υπολογιστές το πλήκτρο Enter για να πάµε στην επόµενη γραµµή (παράγραφο). Αφού τελειώσουµε διορθώνουµε το κείµενο τα τυχόν λάθη και το αποθηκεύουµε µε ένα όνοµα, στην περίπτωσή µας το όνοµα «ΤΟ ΠΑΙ Ι». Στη συνέχεια το εκτυπώνουµε, πατώντας το εικονίδιο. 2. Ένα απόσπασµα από τον µύθο του Αισώπου, «Τα ποντίκια και το κουδούνισµα της γάτας». ΤΑ ΠΟΝΤΙΚΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΥ ΟΥΝΙΣΜΑ ΤΗΣ ΓΑ- ΤΑΣ Τα ποντίκια είχαν βρει τον µπελά τους από τη γάτα του σπιτιού και κάλεσαν συµβούλιο για να δουν τι µπορεί να γίνει, για να σταµατήσει αυτό το κακό. Η πρόταση έγινε δεκτή µε ενθουσιασµό. Αλλά ένας γέρος ποντικός, που καθόταν αµίλητος όλη την ώρα, σηκώθηκε και είπε: Κατά τη γραφή του κειµένου, πρέπει να προσέξουµε και να ρυθµίσουµε: τα περιθώρια, δηλαδή τις εσοχές (µεταφέροντας τους δείκτες τους κατάλληλα) τη στοίχιση για την επικεφαλίδα, «κεντράρισµα», για το κύριο µέρος του κειµένου το «αριστερή στοίχιση», ενώ για τον ποιητή την «δεξιά» το µέγεθος των χαρακτήρων (µέγεθος 11) το στυλ των χαρακτήρων (Arial) τη µορφοποίηση των χαρακτήρων. 69

ιδακτικό υλικό µαθητή Αφού γράψουµε αυτό το κείµενο, διορθώνουµε τα λάθη, το α- ποθηκεύουµε µε όνοµα «ΠΟΝΤΙΚΙ» και στη συνέχεια το εκτυπώνουµε. 70