First Steps on Virtual ATC

First Steps on Virtual ATC (Greek) By Emmanuel Stefanakis

Περιεχόµενα Εισαγωγή...3 Από την αρχή...3 Κεφάλαιο 1 ο Εναέριος χώρος Αεροδιάδροµοι Ραδιοβοηθήµατα 1.1 Γενικά...4 1.2 Είδη πτήσεων...4 1.3 ιαµόρφωση εναέριου χώρου...4 1.4 Inbound Outbound...5 Κεφάλαιο 2 ο Αναχώρηση ιαδροµή Άφιξη Αεροσκαφών 2.1 Γενικά...6 2.2 Στάδια Πτήσης IFR...6 2.2.1 Αναχώρηση (SID)...6 2.2.2 ιαδροµή (En-Route)...7 2.2.3 Άφιξη (STAR)...7 2.2.4 Προσέγγιση...8 2.2.5 Αποτυχηµένη Προσέγγιση (Missed Approach)...9 2.2.6 Ανάγνωση χαρτών...9 2.3 Στάδια Πτήσης VFR...10 Κεφάλαιο 3 ο Έλεγχος Εναέριας Κυκλοφορίας Γενική Ιδέα Θέσεις Ελεγκτών 3.1 Γενικά...10 3.2 Θέσεις Ελεγτκτών για Έλεγχο Αεροσκαφών στο Έδαφος...11 3.3 Θέσεις Ελεγτκτών για Έλεγχο Αεροσκαφών στον Αέρα...11 3.3.1 FIR...11 3.3.2 TMA...13 3.3.3 Ελεγκτές στην ΤΜΑ (Departure Approach)...14 3.3.4 Ελεγκτές στο F.I.R...14 3.4 Η Σειρά......15 Κεφάλαιο 4 ο Τρόποι Επικοινωνίας Ραδιοτηλεφωνία 4.1 Γενικά...16 4.2 Εισαγωγή στην Ραδιοτηλεφωνία...16 4.3 Αεροπορικό Αλφάβητο...16 4.4 Αναφορά Αριθµών...18 4.5 Εξαιρέσεις...18 4.6 Άλλες Τυποποιηµένες Λέξεις φράσεις...20 4.7 Κανόνες Επικοινωνίας...21 Κεφάλαιο 5 ο Έλεγχος Εναέριας Κυκλοφορίας The Movie 5.1 Γενικά...23 5.2 Χρήση Radar Γενικά...23 5.3 Radar καθοδήγηση (Vectoring) Γενικά...23 Παράδειγµα...24 Σηµειώσεις Παρατηρήσεις...36 Αντί Επιλόγου Ευχαριστίες 2

Εισαγωγή Το εγχειρίδιο που κρατάτε στα χέρια σας έχει σαν σκοπό να αναλύσει στον καλύτερο δυνατό βαθµό, τις βασικές διαδικασίες οι οποίες διέπουν τον εικονικό έλεγχο εναέρας κυκλοφορίας, και στόχο να βοηθήσει τους ανθρώπους οι οποίοι επιθυµούν να συµµετέχουν σαν ελεγκτές στους virtual ουρανούς. Θα προσπαθήσουµε λοιπόν να αναλύσουµε όσα περισσότερα µπορούµε πάνω στο θέµα, χωρίς να µπορούµε να ισχυριστούµε ότι αυτό που θα διαβάσετε παρακάτω θα µπορέσει να αποτελέσει το αποκλειστικό εργαλείο για τον σκοπό του. Είναι όµως µια πηγή αρκετών πληροφοριών. Καλή µελέτη ;-) Από την αρχή... Θεωρούµε ότι ο χρήστης του εγχειριδίου αυτού δεν έχει ασχοληθεί ποτέ µε τις διαδικασίες που διέπουν τις πτήσεις σε έναν ελεγχόµενο εναέριο χώρο (όπως πολλοί real Ελεγκτές.Εναερίου.Κυκλοφορίας (Ε.Ε.Κ.) Ε.Ε.Κ όταν ξεκινάνε την εκπαίδευσή τους), εποµένως θα ξεκινήσουµε «από την αρχή...» εξηγώντας µερικές βασικές αρχές. εν θα εµβαθύνουµε σε θέµατα που αφορούν χειριστές αεροσκαφών αλλά σε αυτά που πρέπει να γνωρίζουν όσοι τα «διαχειρίζονται» µέσω των οθονών τους... 3

Κεφάλαιο 1 ο Εναέριος Χώρος Αεροδιάδροµοι - Ραδιοβοηθήµατα 1.1 Γενικά Ο εναέριος χώρος είναι ειδικά διαµορφωµένος έτσι ώστε τα αεροσκάφη να κινούνται πάνω σε προκαθορισµένες διαδροµές, χρησιµοποιώντας τα όργανα πτήσεως - ναυτιλίας. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται ότι το µεγαλύτερο κοµµάτι της πτήσης που θα κάνει το αεροσκάφος θα είναι γνωστό από την αρχή. Επιπλέον εξασφαλίζουµε, εκτός από την διαδροµή, τον διαχωρισµό µεταξύ των αεροσκαφών και άλλα θέµατα ασφάλειας που είναι το Α και το Ω στον τοµέα πτήσεων. 1.2 Είδη Πτήσεων Οι πτήσεις των αεροσκαφών χωρίζονται σε 2 βασικές κατηγορίες. Αυτές ονοµάζονται IFR (Instrument Flying Rules) πτήση µε τη χρήση οργάνων & VFR (Visual Flying Rules) πτήση εξ όψεως. Το 1 ο είδος εκτελείται ώς επί το πλείστον από τα αεροσκάφη της πολιτικής αεροπορίας και σηµαίνει µε απλά λόγια ότι το αεροσκάφος πετάει πάνω σε απόλυτα προκαθορισµένες διαδροµές (αεροδιαδρόµους) και ύψη, και ακολουθεί συγκεκριµένες διαδικασίες πτήσης από την αρχή µέχρι το τέλος της. Για όλα αυτά χρησιµοποιεί στο 100% της διάρκειας της πτήσης, τα όργανα του αεροσκάφους, συγκεκριµένους χάρτες, και όχι εξωτερικά σηµεία αναφοράς (landmarks) όπως νησιά, ακρωτήρια λίµνες κλπ. Το 2 ο είδος εκτελείται τις περοσσότερες φορές από αεροσκάφη γενικής αεροπορίας και στρατιωτικά. Αυτό βέβαια δε σηµαίνει ότι και αεροσκάφη αερογραµµών δεν πετάνε κάτω από αυτούς τους κανόνες πτήσης. Σε αυτήν την περίπτωση η πτήση γίνεται κυρίως µε χρήση εξωτερικών σηµείων οπτικής αναφοράς (landmarks) και όχι των οργάνων ραδιοναυτιλίας του αεροσκάφους. Ο τοµέας µας ασχολείται κυρίως µε το 1 ο είδος πτήσεων και µε αυτόν θα ασχοληθούµε παρακάτω. Επειδή όµως µπορεί να συναντήσετε και VFR πτήσεις όταν θα ασκείτε τα «καθήκοντά» σας έχουµε και µία µικρή περιγραφή για αυτές. 1.3 ιαµόρφωση εναέριου χώρου Στον εναέριο χώρο υπάρχουν νοητά κατακόρυφα επίπεδα, τα οποία ονοµάζονται αεροδιάδροµοι. Οι αεροδιάδροµοι σχηµατίζονται ενώνοντας κάποια ραδιοβοηθήµατα που βρίσκονται στο έδαφος ή νοητά σηµεία γνωστά και ως FIX ή Intersections στον αέρα. Ας αναλύσουµε όµως τα είδη και την λειτουργία τους, προκειµένου να γίνουν πιο κατανοητά. Τα ραδιοβοηθήµατα είναι ραδιοσταθµοί στο έδαφος οι οποίοι εκπέµπουν σε κάποιες συγκεκριµένες συχνότητες και έχουν συγκεκριµένη εµβέλεια. Τα βασικά ραδιοβοηθήµατα είναι δύο ειδών, τα VOR (Very High Frequency OmniRange) και τα NDB (Non Directional Beacons). Υπάρχει και άλλο ένα είδος (ILS- Instrument Landing System) για το οποίο θα µιλήσουµε αργότερα. Οι VOR ραδιοσταθµοί Τα VOR είναι πολύ πιο ακριβείς από τους NDB και συνήθως περιλαµβάνουν και ποµπό DME (Distance Measuring Equipment) ο οποίος, όπως λέει και το όνοµά του, δίνει την απόσταση του αεροσκάφους από το συγκεκριµένο ραδιοβοήθηµα. Ενώνοντας µε ευθείες στον χώρο τα ραδιοβοηθήµατα και χρησιµοποιώντας και κάποια άλλα σηµεία πάνω σε αυτές (που καλούνται intersections ή fixes ή fix points και αποτελούνται από 5 γράµµατα σχηµατίζουµε τους αεροδιαδρόµους. Όταν ένα αεροσκάφος συντονισθεί στην συχνότητα ενος VOR/DME βλέπει µέσω των οργάνων, που βρίσκεται αυτός ο σταθµός και σε πόση απόσταση βρίσκεται από αυτό. Μπορεί έτσι να ακολουθήσει διαδροµές χρησιµοποιώντας τα. Στο παρακάτω σχήµα (Σχ 1) υπογραµµίζονται τα VOR RDS (Ρόδος), SIT (Σητεία), το NDB KRC (Κάρπαθος) τα intersections LOKNA, LIRNO και ο αεροδιάδροµος µε χαρακτηριστικό UG80. O αεροδιάδροµος λοιπόν UG80 σχηµατίζεται ενώνοντας το VOR RDS µε το NDB KRC και πάλι το δεύτερο µε το VOR SIT. To UIRNO είναι ένα Intersection πάνω στον αεροδιάδροµο UG80. 4

Αν λοιπόν ένα αεροσκάφος θέλει να πετάξει IFR από την Ρόδο έως την Σητεία θα ακολουθήσει αυτόν τον αεροδιάδροµο και θα χρησιµοποιήσει τα παραπάνω ραδιοβοηθήµατα. Εικόνα από το Radar που χρησιµοποιούµε, γνωστό ως ASRC. Περισσότερα γι αυτό παρακάτω. 1.4 Inbound Outbound (Σχ. 1) Όπως είναι προφανές όταν ένα άφος κινείται από το RDS προς το KRC πάνω σε µια ευθεία, ακολουθεί µια και µοναδική πορεία. Σε αυτήν την περίπτωση λέµε ότι το αεροσκάφος πετάει outbound από τον σταθµό RDS και inbound στον σταθµό KRC. Tί σηµαίνει όµως αυτό; Ας πάρουµε σαν παράδειγµα το RDS VOR. Από το VOR αυτό ξεκινάνε 360 κατακόρυφα νοητά επίπεδα, ένα ανά µία µοίρα.τα επίπεδα αυτά ονοµάζονται radials. Σκεφτείτε µια ρόδα 5

ποδηλάτου µε κέντρο το σταθµό του VOR και µε 360 ακτίνες (radials). Όταν βρεθούµε πάνω σε µια απ αυτές τις ακτίνες και πετάµε συνέχεια πάνω σε αυτή όχι µόνο αποµακρυνόµαστε από τον σταθµό αλλά το κάνουµε και µε µια συγκεκριµένη πορεία. Σε αυτήν την περίπτωση λέµε ότι πετάµε outbound την radial. Όταν κάνουµε το ίδιο αλλά κατευθυνόµαστε πρός τον σταθµό λέµε ότι πετάµε inbound radial. Ο αεροδιάδροµος UG80 έχει πορεία 218 ο από το RDS προς το KRC. Όταν λοιπόν είµαστε σε αυτόν, µε πορεία 218 ο πάµε outbound στην radial 218 από RDS και inbound στην radial 038 από KRC. Αν κινούµαστε µε πορεία 038 τότε πάµε inbound στην radial 218 προς RDS και Outbound στην radial 038 του KRC (η Radial είναι πάντα µία π.χ 218, οι πορείες δύο π.χ 218 FROM, 038 TO) µε πορεία 218. Πιο γενικά όταν ένα αεροσκάφος κινείται πάνω σε έναν αεροδιάδροµο τότε είναι outbound (πάνω) στη radial του «πίσω» VOR και inbound στη radial του «µπροστά». Οι διαδικασίες inbound outbound, είναι από τις βασικότερες διαδικασίες για πτήσεις IFR. Κεφάλαιο 2 ο Αναχώρηση ιαδροµή Άφιξη Αεροσκαφών 2.1 Γενικά Όπως είπαµε στο προηγούµενο κεφάλαιο τα αεροσκάφη κατά την διάρκεια της διαδροµής τους κινούνται στον χώρο πάνω σε αεροδιαδρόµους. Αυτό µπορεί να µας εξασφαλίσει τον διαµήκη διαχωρισµό µεταξύ τους είτε µε απόσταση (Lateral) είτε µε διαφορά υψών εγκάρσιο διαχωρισµό (Vertical). Είναι προφανές ότι πρέπει να θεσπίσουµε και κάποιους κανόνες οι οποίοι θα δίνουν την ίδια δυνατότητα και κατά την αναχώρηση των αεροσκαφών από το αεροδρόµιο µέχρι να «πιάσουν» τον αεροδιάδροµο, όπως και από την στιγµή που θα τον αφήσουν, έως την προσγείωση. Αυτές τις διαδικασίες θα αναλύσουµε παρακάτω. 2.2 Στάδια Πτήσης IFR Θα µπορούσαµε να πούµε ότι µια IFR πτήση χωρίζεται σε πέντε στάδια. Αυτά είναι τα εξής: Αναχώσηση (SID) πορεία διαδροµής (en-route) άφιξη (STAR Standard Arrival) προσέγγιση (Approach), προσγείωσης ή επανακύκλωση κατόπιν αποτυχηµένης προσέγγισης (MISSED APPROACH). Το SID είναι η διαδικασία µε την οποία µετά την απογείωση το αεροσκάφος θα µπει στον πρώτο αεροδιάδροµο όπου και αρχίζει το en-route τµήµα, το STAR είναι η διαδικασία µε την οποία θα αφήσει τον αεροδιάδροµο και θα φτάσει ώς την διαδικασία προσέγγισης. Όταν η προσέγγιση ολοκληρωθεί, το αεροσκάφος προσγειώνεται ή εκτελεί αποτυχηµένη προσέγγιση άν κάτι δεν πάει καλά. Ας τις αναλύσουµε λίγο. 2.2.1 Αναχώρηση (SID) Τα SID (Standard Instruments Departure) είναι κάποιες τυποποιηµένες διαδικασίες αναχώρησης. Όταν ένα αεροσκάφος αναχωρεί από ένα αεροδρόµιο, πρέπει να ακολουθήσει µια ασφαλή διαδροµή η οποία θα του εξασφαλίζει επαρκή διαχωρισµό από τα φυσικά εµπόδια (βουνά κλπ) και θα τον κατευθύνει στο 1 ο σηµείο στο οποίο αρχίζει το route έτσι ώστε να συνεχίσει µε αυτό. Ας υποθέσουµε λοιπόν ένα αεροσκάφος το οποίο θέλει να πετάξει από την Ρόδο για το SIT VOR µέσω του αεροδιαδρόµου UG80. Κατά την αναχώρηση θα πρέπει να ακολουθήσει ένα από τα SID που θα τον φέρνουν στο RDS (που είναι το 1 ο σηµείο) ώστε να συνεχίσει από εκεί και µετά πάνω στον UG80. Στο παρακάτω σχήµα (Σχ. 2) φαίνεται µία τέτοια αναχώρηση. 6

Χάρτης τύπου Jeppesen διαθέσιµος στο www.hvacc.org (Σχ. 2) Θα µπορούσαµε να αναλύσουµε πάρα πολλά σε αυτήν την διαδικασία, αλλά για τον σκοπό µας στεκόµαστε απλά στο γεγονός ότι ένα αεροσκάφος αναχωρώντας από ένα αεροδρόµιο σε πτήση IFR πρέπει να εκτελέσει µια τέτοια διαδικασία προκειµένου να φτάσει στο 1 ο σηµείο που αρχίζει το route. 2.2.2 ιαδροµή (En-Route) H διαδροµή (en-route) που θα ακολουθήσει το αεροσκάφος είναι όπως έχουµε πει προκαθορισµένη και πάντα πάνω σε κάποιον ή κάποιους αεροδιαδρόµους. Η διαδικασία αυτή θα φέρει το αεροσκάφος σε ένα σηµείο στο οποίο θα αρχίσει µία τυποποιηµένη διαδικασία άφιξης. Συνεχίζοντας µε τα προηγούµενα σχήµατα θα αναφερθούµε στο en-route. Αυτό αρχίζει από το RDS VOR όπου έχει φτάσει το αεροσκάφος µε την ολοκλήρωση του SID (Σχ.2). Από εκεί ξεκινάει το route το οποίο φαίνεται στο (Σχ.1) και ακολουθείται η διαδροµή UG80 KRC UG80 SIT. Ας υποθέσουµε εδώ ότι το αεροσκάφος έχει προορισµό το αεροδρόµιο του Ηρακλείου. Στο SIT VOR το route τελειώνει και αρχίζει η διαδικασία της τυποποιηµένης άφιξης (STAR) που θα αναφερθούµε παρακάτω. 2.2.3 Άφιξη (STAR) Η διαδικασία αυτή του STAR (Standard Instrument Arrival) είναι µια τυποποιηµένη διαδικασία η οποία θα φέρει το αεροσκάφος από το τέλος του en-route σε ένα σηµείο στο οποίο θα αρχίσει η ενόργανη προσέγγιση για την προσγείωση του αεροσκάφους. Κατά την διάρκεια του STAR το αεροσκάφος θα αρχίσει την κάθοδό του έτσι ώστε να φτάσει στην αρχή του σηµείου της προσέγγισης. Για τον λόγο πιθανής καθόδου σε τέτοιες διαδικασίες, είναι αυτονόητο ότι και τα STAR όπως και τα SID είναι σχεδιασµένα ώστε να αποφεύγονται φυσικά εµπόδια. Στο παρακάτω σχήµα 3 φαίνεται µια διαδικασία STAR η οποία οδηγεί το αφος από το SIT VOR στο σηµείο GONSO όπου αρχίζει η διαδικασία προσέγγισης στο αεροδρόµιο του Ηρακλείου. Αυτό είναι ένα σηµείο µέσα στην διαδικασία. 7

(Σχ. 3) 2.2.4 Προσέγγιση Η διαδικασία προσέγγισης είναι, θα µπορούσαµε να πούµε, κάτι σαν την αντίστροφη της αναχώρησης (SID). Εξασφαλίζει στο αεροσκάφος ότι θα έρθει σε οπτική επαφή µε τον διάδροµο σε ένα κατάλληλο ύψος ώστε να προσγειωθεί, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα διαχωρισµό από φυσικά εµπόδια. Τονίζουµε και εδώ ότι ένα STAR µπορεί να φέρει ένα αεροσκάφος στην αρχή ή σε κάποιο σηµείο µιας ενόργανης προσέγγισης. Και στις 2 περιπτώσεις το αεροσκάφος ακολουθεί όλη την προσέγγιση ή ένα τµήµα της ώστε τελικά να έρθει σε οπτική επαφή µε τον διάδροµο και να προσγειωθεί. Στο παρακάτω (Σχ.4) φαίνεται µια ενόργανη προσέγγιση, του αεροδροµίου του Ηρακλείου. 8

(Σχ.4) Η διαδικασία αρχίζει από το VOR του Ηρακλείου (IRA VOR) outbound στην R-055 και µετά µε δεξιά στροφή Inbound στην R-092 (Σε πορεία 272), µε την κατεύθυνση δηλαδή των βελών. Αυτήν την διαδικασία θα ακολουθούσε ένα αεροσκάφος αν έφτανε µέσω του STAR στο IRA VOR. Στην περίπτωση του παραδείγµατος µας το αεροσκάφος φτάνει στο GONSO και ακολουθεί την διαδικασία από εκεί και πέρα Στα 14DME (µίλια από IRA) ξεκινά αριστερή στροφή για να µπει στο τόξο. Όταν εκέι εκεί διασταυρώσει την radial 083 στρίβει δεξιά για την τελική radial 092 (track 272) inbound. Όλες οι διαδικασίες ολοκληρώνονται όταν το αεροσκάφος φτάσει σε µια συγκεκριµένη απόσταση από τον διάδροµο και σε συγκεκριµένο ελάχιστο ύψος (ξεχωριστό για κάθε διαδικασία) το οποίο και αναγράφεται σε κάθε χάρτη προσέγγισης. Στο σηµείο εκείνο προχωράνε για προσγείωση εάν βλέπουν τον διάδροµο µπροστά τους. Αν δεν δουν το διάδροµο ακολουθούν την διαδικασία αποτυχηµένης προσέγγισης η οποία αναλύεται παρακάτω. 2.2.5 Missed Approach (Aποτυχηµένη Προσέγγιση) Στην περίπτωση που το αεροσκάφος για κάποιο λόγο δεν µπορέσει να προσγειωθεί, θα εκτελέσει την διαδικασία αποτυχηµένης προσέγγισης. Αυτή φαίνεται στο (Σχ.4) µε ένα διακεκοµµένο µαύρο βέλος. Σε κάποιο άλλο σηµείο του χάρτη, που δεν φαίνεται στο σχήµα, εξηγείται και αναλυτικά. Η διαδικασία αυτή φέρνει συνήθως το αεροσκάφος σε ένα συγκεκριµένο σηµείο από όπου µπορεί και πάλι να αρχίσει την διαδικασία προσέγγισης. 2.2.6 Ανάγνωση Χαρτών. Οι χάρτες για τους οποίους µιλήσαµε παραπάνω, είναι ένα από τα βασικότερα εγχειρίδια για τους πιλότους που πετάνε σε πτήση IFR. Ορισµένα δεδοµένα τους όµως πρέπει να είναι γνωστά και από τους ΕΕΚ, προκειµένου να µπορούν να εκτελέσουν σωστά τα καθήκοντά τους. Θεωρούµε πολύ χρήσιµο να µελετήσετε µια παρουσίαση που αναφέρεται σε αυτούς, και η οποία έγινε από τον Σπύρο Χαζάπη, κυβερνήτη της Πολεµικής Αεροπορίας κατά το 2 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Flight simmers. Θα την βρείτε στο site του HvACC στον τοµέα των εγχειριδίων. 9

2.3 Στάδια Πτήσης VFR Οι πτήσεις VFR είναι στην πραγµατικότητα σε επικοινωνία µε το FIC (Flight Information Center). To FIC δεν παρέχει διαχωρισµό αλλά µόνο πληροφορίες για άλλα αεροσκάφη που µπορεί να πετούν στην περιοχή, για τον καιρό κ.λ.π, γιατί οι χειριστές που πετούν VFR είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι για τον διαχωρισµό τους. Στον εικονικό χώρο µπορεί να βρεθείτε στη θέση να «αντιµετωπίσετε» µια VFR πτήση. Θα γράψουµε εδώ κάποιους βασικούς κανόνες που θα πρέπει να ακολουθείτε και από κει και πέρα µπορούµε να σας λύσουµε τυχόν απορίες στις εκπαιδευτικές µας βραδυές. -Οι VFR πτήσεις δεν παίρνουν εξουσιοδότηση (θα εξηγήσουµε τι είναι αυτό παρακάτω). Σας καλούν ενώ έχουν ήδη εκκινήσει τον κινητήρα ή τους κινητήρες και είναι έτοιµοι για τροχοδρόµηση. Εσείς απλά πρέπει να επιβεβαιώσετε ποια θα είναι η διαδροµή τους, εάν δεν έχουν συµπεριλάβει σηµεία στο σχέδιο πτήσης τους. -Μέσα στην Τερµατική Περιοχή Αεροδροµίου ΤΜΑ οι πτήσεις πρέπει να ακολουθούν συγκεκριµένες διαδροµές και ύψη, τα οποία µπορείτε να βρείτε σε χάρτες που εκδίδονται από την ΥΠΑ ή την εταιρία Jeppesen. -Έξω από την ΤΜΑ στην πραγµατικότητα πρέπει να ακολουθούν συγκεκριµένους αεροδιαδρόµους (αυτό ισχύει στην Ελλάδα) όµως µπορούν να ζητήσουν να πάνε απ ευθείας σε ένα σηµείο και να τους το δώσουµε. -Τα ύψη που πετάνε είναι µέχρι τα 3000 πόδια ελεύθερα, (µε ελάχιστο τα 1000 πόδια) και από εκεί µέχρι το FL200 (~20.000 πόδια) προς ανατολικές κατευθύνσεις, µονά ύψη +500 πόδια και προς δυτικές ζυγά +500 πόδια. Αυτό γίνεται για να υπάρχει διαχωρισµός από την IFR κυκλοφορία. Πάνω από το FL200 απαγορεύονται οι VFR πτήσεις. Κεφάλαιο 3 ο Έλεγχος Εναέριας Κυκλοφορίας Γενική Ιδέα Θέσεις Ελεγκτών. 3.1 Γενικά Όπως προείπαµε ένα αεροσκάφος όταν πετάει (IFR) στον εναέριο χώρο ακολουθεί συγκεκριµένες διαδικασίες και διαδροµές. Αυτό µπορεί να δηµιουργεί την ψευδαίσθηση ότι δεν είναι απαραίτητη η παροχή Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας. Μια τέτοια άποψη καταρρίπτεται αµέσως µε το απλό παράδειγµα ότι µπορεί 2 ή και περισσότερα αεροσκάφη να προσεγγίσουν ταυτόχρονα ένα σηµείο, να ξεκινήσουν ταυτόχρονα µια διαδικασία, να πετάξουν στον ίδιο αεροδιάδροµο, στο ίδιο ύψος, σε συγκλίνουσες πορείες στο ίδιο ύψος κ.ο.κ Σκοπός του Eλέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας λοιπόν, είναι ο ασφαλής διαχωρισµός, δηλαδή η αποφυγή συγκρούσεων, και η γρήγορη κυκλοφορία των αεροσκαφών στον εναέριο χώρο ευθύνης του. Αυτό στον virtual χώρο µας επιτυγχάνεται αποκλειστικά µε την χρήση radar (του ASRC). Στην πραγµατικότητα πολλά αεροδρόµια παρέχουν έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας χωρίς την χρήση radar. Είναι προφανές ότι ο όγκος κυκλοφορίας που υπάρχει καθηµερινά σε έναν εναέριο χώρο συµπεριλαµβανοµένων και των αεροδροµίων δεν µπορεί σε καµία περίπτωση να διαχειριστεί από έναν και µόνο ελεγκτή. Για τον λόγο αυτό τόσο ο εναέριος χώρος όσο και τα αεροδρόµια χωρίζονται σε κάποιους ας πούµε τοµείς ευθύνης όπου ο κάθε ελεγκτής είναι αρµόδιος για την διαχείριση της εκεί κυκλοφορίας. ιευκρινίζουµε εδώ ότι µια IFR πτήση ξεκινάει όταν το αεροσκάφος βρίσκεται στο έδαφος του αεροδροµίου αναχώρησης, µε κινητήρες σβηστούς και τελειώνει όταν βρεθεί στο αεροδρόµιο προορισµού και σβήσει τους κινητήρες της. Επίσης για να πετάξει θα πρέπει πρώτα να έχει καταθέσει ένα σχέδιο πτήσης, το οποίο περιληπτικά περιλαµβάνει την αναχώρηση (SID) το route και την άφιξη STAR. Σε αυτό αναγράφονται επίσης τα αεροδρόµια αναχώρησης και προορισµού καθώς και το επιθυµητό ύψος πτήσης. Τέλος αναγράφεται και ο τύπος του αεροσκάφους προκειµένου να έχουµε µια εικόνα των χαρακτηριστικών πτήσης του (βαθµούς ανόδου-καθόδου, 10

ταχύτητες κλπ). Σε ένα πραγµατικό σχέδιο πτήσης συµπληρώνονται πολλά ακόµη στοιχεία τα οποία όµως δεν µας χρησιµεύουν στην παρούσα φάση. 3.2 Θέσεις Ελεγκτών για Έλεγχο Αεροσκαφών στο Έδαφος. Οι ελεγκτές που βρίσκονται σε θέσεις που εξυπηρετούν το αεροσκάφος στο έδαφος µέχρι και να απογειωθεί είναι οι παρακάτω: Delivery Station: O σταθµός αυτός δίνει την άδεια στο αεροσκάφος να εκκινήσει και να κάνει pushback (αν βρίσκεται π.χ σε γέφυρα επιβατών «φυσούνα») και του γνωστοποιεί την έγκριση του σχεδίου πτήσης που έχει καταθέσει. Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή το αεροσκάφος παραπέµπεται στον επόµενο σταθµό. Ground Station: O σταθµός αυτός είναι υπεύθυνος για την ασφαλή µετακίνηση των αεροσκαφών στις περιοχές όπου βρίσκονται τα parking positions, οι τροχόδροµοι και τα run-up. Σε όλες δηλαδή τις περιοχές του αεροδροµίου µε εξαίρεση τον-τους διαδρόµους απο-προσγείωσης. Εξουσιοδοτεί το αεροσκάφος για τροχοδρόµηση µέχρι το «σηµείο κράτησης» γνωρίζοντάς του ποιούς τροχοδρόµους να χρησιµοποιήσει και τυχόν άλλη κυκλοφορία στο έδαφος. Σηµείο κράτησης είναι το σηµείο πριν το αεροσκάφος µπει στον διάδροµο. Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή το αεροσκάφος παραπέµπεται στον επόµενο σταθµό. Tower Station: Ο σταθµός αυτός είναι ο Πύργος Ελέγχου. Η ευθύνη του είναι να εξουσιοδοτήσει το αεροσκάφος για απογείωση. Του δίνει λοιπόν την άδεια να µπει στον διάδροµο (εφ όσον δεν υπάρχει άλλο αεροσκάφος) και να απογειωθεί. Εδώ διευκρινίζουµε ότι ο Πύργος Ελέγχου είναι υπεύθυνος και για την διαχείριση των αεροσκαφών που βρίσκονται στην κοντινή περιοχή του αεροδροµίου ή στην τελική φάση της προσέγγισης για προσγείωση. Έτσι, διασφαλίζεται ότι ο διάδροµος θα είναι ελεύθερος όταν ένα αεροσκάφος προσγειώνεται και ότι δεν θα είναι στην τελική φάση της προσγείωσης κανένα αεροσκάφος, όταν ένα άλλο θα εξουσιοδοτηθεί να µπει στον διάδροµο και να απογειωθεί. Μόλις το αεροσκάφος απογειωθεί, παραπέµπεται στους ελεγκτές που διαχειρίζονται την κυκλοφορία στο SID. Όταν ένα αεροσκάφος προσγειωθεί, παραπέµπεται στο ground για να πάρει οδηγίες τροχοδρόµησης για το parking position. Στο δίκτυο της VATSIM τους βλέπετε συνδεδεµένους µε το ανάλογο ακρωνύµιο, π.χ LGAV_GND για Ground Βενιζέλου ή LGTS_TWR για πύργο Μακεδονίας. 3.3 Θέσεις Ελεγκτών για Έλεγχο Αεροσκαφών στον Αέρα. Ο ελεγχόµενος εναέριος χώρος στην πραγµατικότητα «χωρίζεται» σε επτά (7) «κλάσεις» οι οποίες παίρνουν αντίστοιχα ονόµατα µε τα 1 α επτά γράµµατα του Αγγλικού αλφάβητου (A, B, C, D, E, F, G). Ο διαχωρισµός αυτός δεν έχει εφαρµοστεί ακόµα στο Ελληνικό FIR. Επιπλέον µία τέτοια ανάλυση του εναέριου χώρου δεν προσφέρει πολλά σε όσους απευθύνεται το εγχειρίδιο αυτό. Έτσι θα απλουστεύσουµε την ανάλυσή µας έτσι ώστε να γίνει απλά κατανοητό πώς διαχωρίζουµε τον εναέριο χώρο όταν παρέχουµε Έλαγχο Εναέριας Κυκλοφορίας. Μπορείτε να πάρετε µια εικόνα του πώς είναι ο διαχωρισµός του Εναέριου χώρου σε άλλες χώρες της Ευρώπης από εδώ. Επιπλέον µεγαλύτερη ανάλυση των class A G, µπορείτε να βρείτε στο κεφάλαιο 4 του εγχειριδίου που βρίσκεται εδώ. 3.3.1 FIR O Ελληνικός Εναέριος χώρος ονοµάζεται HELENIC F.I.R. (FIR= Flight Information Region) και περιλαµβάνει τον χώρο που βρίσκεται µέσα από τις άσπρες γραµµές του παρακάτω σχήµατος (Σχ.5) Όταν ένα αεροσκάφος πετάει εντός αυτoύ του χώρου βρίσκεται υπό τον έλεγχο των Ελεγκτών του Ελληνικού FIR. Αυτό συµβαίνει είτε το αεροσκάφος αυτό κάνει cross το FIR (το 11

αεροσκάφος αυτό ονοµάζεται υπερυπτάµενο) είτε κάνει µία πτήση που αρχίζει ή τελειώνει εντός αυτού του χώρου (όπως στο προηγούµενο παράδειγµά µας Ρόδος Ηράκλειο ή Ρώµη Αθήνα.) Όπως προαναφέραµε τα αεροσκάφη όταν αναχωρούν ή προσεγγίζουν ένα αεροδρόµιο εκτελούν κάποιες συγκεκριµένες διαδικασίες. Είναι λογικό στους χώρους αυτούς να υπάρχει ξεχωριστός ελεγκτής έτσι ώστε να µπορεί να διαχειριστεί την κυκλοφορία η οποία είναι µεγάλη και περιορίζεται σε σχετικά µικρό χώρο. Για τον λόγο αυτό όλος αυτός ο χώρος (FIR) υποδιαιρείται σε µικρότερα τµήµατα τα οποία ελέγχουν κάποια συγκεκριµένη περιοχή γύρω από κάθε αεροδρόµιο. Τα τµήµατα αυτά ονοµάζονται TMA (Terminal Maneuvering Airspace). Επιπλέον και όλος ο υπόλοιπος χώρος του FIR υποδιαιρείται σε 3, 4 ή περισσότερα τµήµατα έτσι ώστε η ροή της κυκλοφορίας να µην ελέγχεται από έναν µόνο ελεγκτή, για περισσότερη ασφάλεια. (Σχ.5) 12

3.3.2 ΤΜΑ Οι τερµατικές (ΤΜΑ Terminal Maneuvering Areas) περιοχές των αεροδροµίων που αναφέραµε παραπάνω είναι περιοχές που εκτείνονται γύρω από το αεροδρόµιο στο οποίο αφορούν και µέσα στις οποίες παρέχεται ξεχωριστά έλεγχος Εναέριας κυκλοφορίας. Τονίζουµε εδώ ότι οι περιοχές αυτές έχουν περιορισµό και ως προς το ύψος. Αν δηλαδή µια TMA έχει ύψος έως το FL200 (~20000ft), ένα αεροσκάφος που περνάει αυτήν την περιοχή σε µεγαλύτερο ύψος ΕΝ ελέγχεται από αυτήν αλλά από τον Ελεγκτή/ες του FIR από πάνω. Στο σχ.5 φαίνονται µε κόκκινο µαρκαρισµένες για παράδειγµα µόνο οι TMA των Αθηνών και της Σούδας. ιευκρινίζουµε ότι οι ελεγκτές των περιοχών αυτών ελέγχουν τις προσεγγίσεις και αναχωρήσεις των αεροσκαφών σε ΟΛΑ τα αεροδρόµια στην περιοχή εκείνη. Στην Τερµατική Περιοχή των Αθηνών δηλαδή ελέγχονται (εκτός του Ελευθέριου Βενιζέλου) και τα αεροσκάφη που πετούν από και προς π.χ την Ελευσίνα. Στο παρακάτω σχήµα (Σχ.6) φαίνεται πιο καθαρά µαρκαρισµένη η Τερµατική περιοχή (TMA) του Ηρακλείου. Όταν αεροσκάφη αναχωρούν από το Ηράκλειο ή αφικνυούνται σε αυτό, και µέχρι ένα ή από ένα συγκεκριµένο ύψος αντίστοιχα, ελέγχονται από τον ή τους ελεγκτές της περιοχής αυτής. Οι τερµατικές περιοχές λοιπόν είναι αυτές, µε των οποίων τους ελεγκτές επικοινωνούν τα αεροσκάφη που αναχωρούν, µετά από τον Πύργο ελέγχου ( 3.2). Επίσης εκεί επικοινωνούν τα αεροσκάφη όταν µπαίνουν σε αυτήν µε σκοπό να προσγειωθούν σε κάποιο αεροδρόµιό της και έως εκείνη την ώρα ελέγχνταν από τους Ελεγκτές του FIR. Τέλος, όταν η εξυπηρέτηση ενός αεροσκάφους που προσεγγίζει για προσγέιωση ολοκληρωθεί, τότε από τις υπηρεσίες αυτές επικοινωνεί µε τον Πύργο Ελέγχου ( 3.2). ( ( (Σχ.6) 13

3.3.3 Ελεγκτές στην ΤΜΑ (Departure Approach) Οι ελεγκτές που παρέχουν υπηρεσίες στην περιοχή αυτήν είναι δύο (και σε µεγάλη κυκλοφορία τρεις). Είναι ο ελεγκτής που ελέγχει τα αναχωρούντα αεροσκάφη και αυτός που ελέγχει τα αφικνούµενα. Όπως είναι προφανές, οι δύο αυτοί ελεγκτές πρέπει να βρίσκονται σε άµεση συνεργασία, προκειµένου να παρέχεται ασφαλής έλεγχος εναέριας κυκλοφορίας. Αυτο συµβαίνει γιατί µια αναχώρηση (SID) µπορεί σε κάποιο σηµείο της να περνάει κοντά ή «µέσα» από κάποιο σηµείο µιας προσέγγισης (STAR) ή ενόργανης καθόδου (ARRIVAL). Departure station: Μετά την απογείωση, τα αεροσκάφη παραπέµπονται από τον Πύργο ελέγχου ( 3.2) στον σταθµό αυτό. Ο σταθµός αυτός είναι υπεύθυνος για την παροχή ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας µέχρι το σηµείο από το οποίο και µετά, το αεροσκάφος εξέρχεται της ΤΜΑ. Υπενθυµίζουµε ότι αυτό µπορεί να γίνει πριν τα «γεωγραφικά όρια» της περιοχής, αν το αεροσκάφος περάσει το µέγιστο ύψος της. Approach station: Όταν το αεροσκάφος µπει στην ΤΜΑ µε σκοπό να προσεγγίσει και συνήθως να προσγειωθεί σέ ένα από τα αεροδρόµιά της, παραπέµπεται στον σταθµό αυτόν. Ο σταθµός αυτός είναι υπεύθυνος για την παροχή ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας από το σηµείο εκείνο µέχρι και το αεροσκάφος να φτάσει στην τελική ευθεία για προσγείωση (συνήθως 5-6 ναυτικά µίλια από το διάδροµο προσγείωσης όπου και παραπέµπεται στον Πύργο ελέγχου ( 3.2) για περαιτέρω οδηγίες. Σηµαντική σηµείωση: Αναφέραµε σε παραπάνω κεφάλαια ( 2.2.1, 2.2.3, 2.2.4) ότι κατά την διάρκεια αναχώρησης και άφιξης του αεροσκάφους ακολουθούνται συγκεκριµένες διαδροµές (SID STAR κλπ). Ο ελεγκτής των θέσεων αυτών έχει την δυνατότητα να παρακάµψει αυτές τις διαδικασίες µε την βοήθεια χρήσης του ραντάρ, προκειµένου να επιταχύνει αποτελεσµατικότερη ροή της κυκλοφορίας. Σε αυτήν την «τεχνική» θα σταθούµε σε παρακάτω κεφάλαια. 3.3.4 Ελεγκτές στο FIR Όταν κάποιο αεροσκάφος ίπταται εντός του FIR και δεν βρίσκεται εντός κάποιας ΤΜΑ ελέγχεται από του ελεγκτές του control (CTR ακρωνύµιο στη σύνδεση στην VATSIM, π.χ LGGG_CTR Το control Aθηνών). Το FIR χωρίζεται και αυτό σε κάποιους τοµείς οι οποίο επανδρώνονται από έναν ελεγκτή ο καθένας. Τα αεροσκάφη παραπέµπονται (hand off) στον αντίστοιχο ελεγκτή κάθε φορά. Σηµειώνουµε ότι αυτοί οι ελεγκτές ελέγχουν όχι µόνο τα αεροσκάφη που παραπέµπονται σε αυτούς βγαίνοντας από την ΤΜΑ του αεροδροµίου αναχώρησης µέχρι να µπουν στην ΤΜΑ του αεροδροµίου άφιξης, αλλά και τα αεροσκάφη τα οποία κάνουν cross το FIR (Μπαίνουν δηλαδή στο FIR από ένα γειτονικό και θα το διασχίσουν ολόκληρο µέχρι να περάσουν στο επόµενο) (υπεριπτάµενα). Παράδειγµα µπορούµε να πούµε µια πτήση που µπαίνει από το FIR της Ιταλίας και θα περάσει όλο το Ελληνικό FIR προκειµένου να µπει σε αυτό της Κύπρου ή της Τουρκίας (FIR overflies). Στο παρακάτω σχήµα (Σχ.7) φαίνεται ένας διαχωρισµός του Ελληνικού FIR σε τέσσερις τοµείς. 14

(Σχ.7) Πάνω βλέπουµε το Makedonia Control (LGMD_CTR) Αριστερά το Athens Control West (LGGG_WEST) Κάτω το Athens Control South (LGGG_SOUTH) εξιά το Athens Control East (LGGG_EAST) Συνήθως, µε καθηµερινή κίνηση, βλέπουµε on-line απλά το LGGG_CTR Athens Control που καλύπτει όλο το Athens FIR. 3.4 Η σειρά... Σύµφωνα λοιπόν µε τα παραπάνω οι ελεγκτές στους οποίους µε την σειρά απευθύνεται ένα αεροσκάφος από την στιγµή που ξεκινάει την πτήση του µέχρι το τέλος της είναι η παρακάτω: Delivery --> Ground --> Tower --> Departure -> Control (1 η περισσότερα) --> Approach - -> Tower --> Ground. ιευκρινίζουµε ότι ο κάθε σταθµός επικοινωνεί µε τα αεροσκάφη µέσω συγκεκριµένης και ξεχωριστής για κάθε σταθµό, συχνότητα φωνής. 15

Κεφάλαιο 4 ο Τρόποι Επικοινωνίας Ραδιοτηλεφωνία 4.1 Γενικά Είναι λογικό, ότι για να υπάρξει έλεγχος εναέριας κυκλοφορίας, θα πρέπει οι ελεγκτές να έχουν κάποιον τρόπο άµεσης επικοινωνίας µε τα αεροσκάφη. Η επικοινωνία αυτή επιτυγχάνεται στην πραγµατικότητα µέσω ασυρµάτων. Και στις on-line εξοµειώσεις, υπάρχει η δυνατότητα επικοινωνίας µεταξύ ελεγκτών και αεροσκαφών όχι µόνο µε φωνή αλλά και µε την χρήση γραπτών κειµένων (ένα είδος chat). Η αµφίδροµη αυτή επικοινωνία ονοµάζεται ραδιοτηλεφωνία και µε αυτήν θα ασχοληθούµε σε αυτό το κεφάλαιο. 4.2 Εισαγωγή στην Ραδιοτηλεφωνία H ραδιοτηλεφωνία ακολουθεί κάποιους κανόνες, οι οποίοι περιλαµβάνουν συγκεκριµένη φρασεολογία. Η επίσηµη γλώσσα της είναι η Αγγλική. Βέβαια αρκετές φορές αυτό δεν εφαρµόζεται, και προτιµάται η τοπική γλώσσα. Αυτό όµως πρέπει να συµβαίνει µόνο όταν στην συχνότητα ακούνε πληρώµατα ικανά να αντιληφθούν την γλώσσα αυτή. Θα ήταν δύσκολο για έναν κυβερνήτη να πετά σε µια περιοχή και να µην γνωρίζει τι λέει ένας ελεγκτής, όχι σε αυτόν αλλά σε άλλα αεροσκάφη. Οι κανόνες και «ιδιοµορφίες» της ραδιοτηλεφωνίας, έχουν τους εξής βασικούς στόχους: α. Να µπορούµε µέσω αυτής να εκφράζουµε σύντοµα τις εντολές, έτσι ώστε να εξοικονοµείται χρόνος. Όταν στην συχνότητα πρέπει να δοθούν πολλές οδηγίες, αυτές πρέπει να είναι σύντοµες προκειµένου να υπάρχει η δυνατότητα να εξυπηρετηθούν τα αεροσκάφη στον σωστό χρόνο. Θυµηθείτε ότι σε έναν χώρο προσέγγισης, µπορεί να υπάρχουν αρκετά αεροσκάφη, τα οποία κινούνται σε αυτόν τον περιορισµένο χώρο µε µεγάλες σχετικά ταχύτητες. εν υπάρχει λοιπόν πολλές φορές χρόνος για χάσιµο. β. Να αποκλείεται η πιθανότητα να υπάρξει λάθος αντίληψη µιας εντολής. Είναι πολύ εύκολο ένα nine (Νο 9) ένας Γερµανός να το µεταφράσει σε «όχι» της δικής του γλώσσας. Είναι δύσκολο βέβαια αλλά στόχος είναι να περιορίσουµε στο µέγιστο οποιαδήποτε τέτοια πιθανότητα και όχι απλά να την µειώσουµε. Γι αυτό κάποιες λέξιες ή φράσεις είτε απαγορεύεται να χρησιµοποιηθούν, είτε «µετατρέπονται» ανάλογα. Επιπλέον, ΠΑΝΤΑ όταν δίνεται µια εντολή από έναν ελεγκτή, αυτή πρέπει να επαναληφθεί µε τις ίδιες λέξεις από τον κυβερνήτη του αεροσκάφους έτσι ώστε να επιβεβαιωθεί ότι ακούστηκε σωστά. Η διαδικασία αυτή ονοµάζεται read back. Θα το αναλύσουµε περισσότερο παρακάτω. 4.3 Αεροπορικό αλφάβητο Το αεροπορικό αλφάβητο µας επιτρέπει να µπορούµε (για όποιον λόγο απαιτείται) να µεταδώσουµε γράµµατα που προφέρονται µε παρόµοιο τρόπο (π.χ Μ & Ν). Θυµηθείτε πολλές φορές ότι στην κοινή µας ζωή (π.χ παίζοντας την κρεµάλα σαν µικρά παιδιά) αυτά τα γράµµατα µπερδεύονται εύκολα. Το αεροπορικό αλφάβητο, µας επιτρέπει να αποφεύγονται τέτοια µπερδέµατα τα οποία σε διαφορετική περίπτωση, θα δηµιουργούσε πρόβληµα. Στον παρακάτω πίνακα (Πίνακας 1) παραθέτουµε το αεροπορικό αλφάβητο. Στην αριστερή στήλη είναι τα γράµµατα και στην δεξιά ο τρόπος προφοράς τους. Με τονισµένα γράµµατα στην δεξιά µεριά φαίνεται που τονίζεται η κάθε λέξη. Η πιο κοινή χρήση του φωνητικού αλφαβήτου στην αεροπορία είναι η αναφορά χαρακτηριστικών κλήσης. Τα ιδιωτικά αεροσκάφη µε Ελληνικό νηολόγιο έχουν χαρακτηριστικό κλήσης που ξεκινά µε τα γράµµατα SX, συνεπώς µία έγκυρη αναφορά χαρακτηριστικού κλήσης ενός τέτοιου αεροσκάφους θα µπορούσε να είναι SX-ABC. Το φωνητικό αλφάβητο χρησιµοποιείται επίσης όταν είναι απαραίτητο να µεταδώσουµε κάποια λέξη γράµµα γράµµα, όπως παραδείγµατος χάριν στην περίπτωση του χαρακτηριστικού 16

αναγνώρισης κάποιου ραδιοβοηθήµατος. Για παράδειγµα, θα µπορούσε να ζητηθεί από κάποιο πλήρωµα να αναφέρει στο σηµείο «S-I-T», που είναι το VOR της Σητείας ( 1.3). Ωστόσο, υπάρχουν ορισµένες κοινές αεροπορικές συντµήσεις οι οποίες, παρ όλο που αποτελούνται από αρχικά, µεταδίδονται χωρίς τη χρήση του φωνητικού αλφαβήτου. Γράµµα Α Β C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Προφορά ALPHA BRAVO CHARLIE DELTA ECHO FOXTROT GOLF HOTEL INDIA JULIET KILO LIMA MIKE NOVEMBER OSKAR PAPA QUEBEC ROMEO SIERRA TANGO UNIFORM VICTOR WHISKEY X-RAY YANKIE ZULU (Πίνακας 1) 17

4.4 Αναφορά Αριθµών Όταν αναφέρουµε αριθµούς, χρησιµοποιούµε τις λέξεις που βλέπετε στον παρακάτω πίνακα (Πίνακας 2). Η κάθε λέξη τονίζεται στη συλλαβή που βλέπετε σηµειωµένη µε bold γράµµατα. Και σε αυτήν την περίπτωση ο λόγος είναι να γίνονται πιο εύκολα κατανοητοί οι αριθµοί (οι οποίοι χρησιµοποιούνται πολύ συχνά στην ραδιοτηλεφωνία). Αριθµός Προφορά 1 Wun 2 Too 3 Tree 4 Fow-er 5 Fife 6 Six 7 Sev-en 8 Ait 9 Nin-er 0 Ze-ro εκαδικό Εκατοντάδα Χιλιάδα Day-see-mal Hun-dred Taousand (Πίνακας 2) Μερικά σηµεία που αξίζουν την προσοχή µας εδώ: Ο αριθµός τέσσερα (four) αναφέρεται σαν Fower για να αποφεύγεται η σύγχίση µε την πρόθεση For (για) της Αγγλικής γλώσσας. Για τον ίδιο λόγο αποφεύγουµε να χρησιµοποιούµε και την πρόθεση to η οποία µπορεί εύκολα να µπερδευτεί µε τον αριθµό Two (δύο). Ο αριθµός Εννέα (Nine) αναφέρεται σαν Niner λόγω οµοιότητας φωνητικά µε τη Γερµανική λέξη Nain (όχι). 4.5 Εξαιρέσεις Στους παραπάνω κανόνες (όπως και σε όλους τους κανόνες στην ζωή) υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις, οι βασικότερες από τις οποίες αναφέρονται παρακάτω: Α. Συντµήσεις που αναφέρονται είτε σε τύπους ραδιοβοηθηµάτων (VOR, ADF, ILS, TACAN), είτε σε τιµές που αφορούν µετεωρολογικές συνθήκες όπως η βαροµετρική πίεση (QNH), οι επικρατούσες συνθήκες καιρού γενικά (CAVOK) κ.λ.π. Στον παρακάτω πίνακα 3 βλέπετε µερικές από αυτές. Αυτές προφέρονται σαν λέξεις στην Αγγλική γλώσσα. 18

Ραδιοβοηθήµατα Ναυτιλίας Συσκευές Συχνότητες Μετεωρολογικές Επικοινωνίας Συνθήκες VOR VHF QNH ILS UHF QFE TACAN HF QNE NDB SELCAL CAVOK MLS - VMC GPS - IMC DF - - (Πίνακας 3) Β. Στους κανόνες που αναφέραµε πριν από λίγο για τους αριθµούς που αντιπροσωπεύουν πλήρεις εκατοντάδες, χιλιάδες κλπ υπάρχουν ορισµένες βασικές εξαιρέσεις αριθµών που αναφέρονται πάντα ψηφίο ψηφίο: Αυτές είναι: 1. Χρόνος 2. Βαροµετρική πίεση 3. Κωδικοί transponder 4. Πορείες 5. Αριθµοί στα χαρακτηριστικά κλήσης 6. Ραδιοσυχνότητες. 7. ιεύθυνση και ένταση ανέµου 8. Χαρακτηριστικά διαδρόµων Τέλος, τα επίπεδα πτήσης αναφέρονται πάντα ως ξεχωριστά ψηφία εκτός του επιπέδου εκατό το οποίο αναφέρεται ως µία λέξη. Επίσης, οι συχνότητες VHF αναφέρονται πάντα µε δύο δεκαδικά ψηφία όταν χρησιµοποιείται channel spacing 25 Κhz. Κάποια παραδείγµατα στον παρακάτω πίνακα 4. Μέγεθος Παράδειγµα Τρόπος αναφοράς Χρόνος 1700 UTC Wun seven zero zero Βαροµετρική Πίεση 1000 Hpa Wun zero zero zero (QNH) Transponder codes 4521 Fower fife too wun Πορείες 100ο wun zero zero Χαρακτηριστικά κλήσης HAF 356A Hellenic Air Force tree fife six alpha Ραδιοσυχνότητες 124.25 Wun too fower dayseemal too fife Άνεµος 100ο / 10 knots Wun zero zero degrees wun zero knots ιαδρόµοι 20L Runway too zero left (Πίνακας 4) 19

4.6 Άλλες Τυποποιηµένες λέξεις φράσεις Πέρα από τα παραπάνω, υπάρχουν αρκετές λέξεις και φράσεις οι οποίες χρησιµοποιούνται στην ραδιοτηλεφωνία όταν θέλουµε να εκφράσουµε την αντίστοιχη έννοια. Στον παρακάτω πίνακα 5 παραθέτουµε µερικές από αυτές. Αυτές χρησιµοποιούνται όπως τις βλέπετε παρακάτω. Περισσότερες µπορείτε να βρείτε εδώ Λέξη Φράση Έννοια Λέξη Φράση Έννοια Abort Εγκαταλείπω, Go ahead Προβείτε ακυρώνω κάποια µανούβρα Acknowledge Εντολή γνωστοποίησης Descend Κάθοδος Active Εν χρήσει (συνήθως Destination Προορισµός για διάδροµο) Aerodrome in sight Αεροδρόµιο εν όψει Disregard Αγνοήστε Affirmative Καταφατική απάντηση Expedite Επιταχύνετε Call sign Χαρ/κό κλήσης Final Τελική (συνήθως πορεία) Altitude ύψος(απο την On course Επί πορέιας επιφάνεια της θάλασσας) Approach Προσέγγιση Establish radial Εντολή εγκατάστασης στη radial... Approve Έγκριση Intersection ιασταύρωση Apron Χώρος στάθµευσης Gusting Ριπάιος Άνεµος α/φων Are you familiar with? Είστε εξοικειωµένοι Heading Πορεία µε...; Available ιαθέσιµο Hold Κράτηση Backtrack Τροχοδρόµηση πάνω Inbound Προς σε διάδροµο αντίθετα προς τις αποπροσγειώσεις ή εντολή για αυτό Airspace Εναέριος χώρος Go around Εντολή επανακύκλωσης Climb Εντολή ανόδου, άνοδος Own navigation Αεροναυτιλία µε ιδία (δικά) µέσα Clearance Εξουσιοδότηση, άδεια Maintain Εντολή διατήρησης, διατήρηση (πχ για ύψος ή για ταχύτητα) Cleared for take off Ελεύθεροι για απογείωση Missed approach Αποτυχηµένη Προσέγγιση Cleared to land Ελεύθεροι για προσγείωση Negative Αρνητικό Cleared via flight planned route Ελεύθεροι µέσω της διαδροµής που αναφέρεται στο σχέδιο πτήσης Ελεύθεροι για προσέγγιση εξ όψεως Outbound Από, προς τα έξω, αποµακρυνόµενο Cleared visual approach Own discretion ιακριτική ευχέρεια Cancel Εντολή ακύρωσης Line up Εντολή ευθυγράµµισης µε τον άξονα του διαδρόµου 20