1 ΟΜΙΛΙΑ ΚΕΤΩ ΜΠΙΖΙΩΣΗ ΠΡΟΕΔΡΟ ΔΙΚΣΤΟΤ ΠΑΡΕΜΒΑΗ ΓΤΝΑΙΚΩΝ ΚΡΗΣΗ & ΑΝΣΙΠΡΟΕΔΡΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟΤ ΤΛΛΟΓΟΤ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΣΙΚΗ ΗΘΙΚΗ Σελικά, ζγινε αντιλθπτό ότι, θ αχαλίνωτθ πορεία μιασ κοινωνίασ προσ τον εκςυγχρονιςμό και τθν κατανάλωςθ δεν κα οδθγιςει πουκενά, χωρίσ υπεφκυνθ αντιμετϊπιςθ του περιβάλλοντοσ, ςτο οποίο ηοφμε, χωρίσ κατάλλθλο χειριςμό του ανκρϊπινου δυναμικοφ και τθσ αγοράσ ςτθν οποία κινοφμεκα, χωρίσ αρχζσ και θκικι. Πρϊτοσ ο Ηςίοδοσ οριοκζτθςε τθν ζννοια τθσ επιχειρθματικισ θκικισ, ωσ θκικι εργαςίασ και προςδιόριςε τουσ άξονεσ τθσ που είναι: θ ςκλθρι δουλειά, θ προςιλωςθ ςτθν οικογζνεια, οι θκικζσ αξίεσ που δίνει θ κρθςκεία και θ ευκφνθ του ατόμου για τθν τιρθςθ τουσ. τισ ϊριμεσ κοινωνίεσ, όπωσ αυτι τθσ Ευρωπαϊκισ ϋενωςθσ, ζχουν υιοκετθκεί ςειρά από κεςμικά πλαίςια και νόμοι, που απευκφνονται ςτισ επιχειριςεισ και τουσ ηθτοφν να φροντίηουν για τθν διατιρθςθ του φυςκοφ περιβάλλοντοσ ςτο οποίο βρίςκονται και να λειτουργοφν με θκικό και υπεφκυνο τρόπο. Σα κζματα που αφοροφν ςτθν θκικι, κοινωνικι και περιβαλλοντικι ευκφνθ των επιχειριςεων είναι πολλά και ςφνκετα. Οι υπερβάςεισ,ανικουν ςτθν ςφαίρα τθσ επιχειρθματικισ παραβατικότθτασ, legal risk, και πολλζσ φορζσ είναι δφςκολο να επιςθμανκοφν από τον απλό πολίτθ. Σα βαςικότερα είναι: Η διατάραξθ τθσ οικολογικισ ιςορροπίασ από επιχειρθματικζσ δραςτθριότθτεσ που δθμιουργοφν ρφπανςθ, μόλυνςθ, τοξικά απόβλθτα, αλλοίωςθ του τοπίου, κα. Η ςυνειδθτι παραγωγι προϊόντων με προβλθματικζσ ι και επιβλαβείσ πρϊτεσ φλεσ, κακϊσ και θ υπζρβαςθ κανόνων και προδιαγραφϊν.
2 Η αναδιάρκρωςθ μιασ επιχείρθςθσ που μπορεί να επιφζρει μείωςθ του προςωπικοφ με ςυνζπεια μιςκολογικζσ αλλαγζσ, απολφςεισ, μεταφορά τθσ ςε άλλο μζροσ πολλζσ φορζσ ι και διακοπι τθσ λειτουργίασ ακόμθ. Ο μθ ςεβαςμόσ τθσ ιδιωτικισ ηωισ των εργαηομζνων και οι διακρίςεισ, οι παρενοχλιςεισ, λόγω φφλου, πολιτιςμικϊν χαρακτθριςτικϊν και κοινωνικϊν διαφορϊν. Η διαφκορά και οι δωροδοκίεσ. Η επιβολι τθσ δεςπόηουςασ κζςθσ μιασ επιχείρθςθσ για λόγουσ επιχειρθματικισ ιςχφοσ, πολιτικοφσ ι και κοινωνικοφσ ακόμθ. Η ανκυγιεινι και μθ αςφαλισ μεταχείρθςθ των εργαηομζνων κακϊσ και θ μθ καλι μεταχείρθςθ των παραγωγικϊν ηϊων κατά τον κφκλο τθσ ηωισ τουσ. Σα παραδείγματα τθσ επιχειρθματικισ παραβατικότθτασ είναι κακθμερινά και πάρα πολλά: Θυμάςτε το πλοίο που δεν είχε ςυντθρθκεί ςωςτά και βοφλιαξε παίρνοντασ μαηί του δεκάδεσ ανκρϊπουσ; Σουσ εργάτεσ που πρόςφατα κάθκαν ςτο αμπάρι του πλοίου διότι δεν υπιρχαν οι δικλίδεσ αςφαλείασ που κα ζπρεπε να υπάρχουν για τθν ςυγκεκριμζνθ εργαςία; Σθν εταιρεία που ζκλειςε, για να ανοίξει ςε κοντινι Βαλκανικι χϊρα με καλφτερουσ όρουσ φορολόγθςθσ και χαμθλότερο κόςτοσ, αφινοντασ ςτον δρόμο δεκάδεσ ανζργων; Σα εργοςτάςια τθσ Αττικισ που ρίχνουν τα απόβλθτα τουσ ςτον Κθφιςό, ρυπαίνοντασ τθν περιοχι, αλλά και τον αρωνικό με επιπτϊςεισ διατροφικζσ, ςτον τουριςμό κα; Σουσ γεωργοφσ που χρθςιμοποιοφν δθλθτιρια καταςτρζφοντασ τον υδροφόρο ορίηοντα και δθλθτθριάηοντασ ςιγά-ςιγά τον άνκρωπο, ι που παραβιάηοντασ τθν φφςθ παρεμβαίνουν ςτουσ καρποφσ για τθν ταχεία ανάπτυξθ τουσ;
3 Σον επιχειρθματία αυτοκινθτζμπορο που ζφυγε ξαφνικά και εξαφανίςτθκε παίρνοντασ μαηί του τισ προκαταβολζσ των πελατϊν του; Σο αφεντικό που εκμεταλλεφεται τθ κζςθ του και παρενοχλεί τθν αδφναμθ υπάλλθλο του εξαγοράηοντασ κάκε μορφι υπθρεςίασ; ι που εκμεταλλευόμενοσ τθν υπάρχουςα ανεργία καταχράται τισ υπθρεςίεσ των υπαλλιλων του, οι οποίοι εργάηονται χωρίσ ωράριο, χωρίσ υπερωρίεσ και ανταμοιβι ανάλογθ με τθν προςφορά τουσ ςε εργαςία; Που χρθςιμοποιεί αλλοδαποφσ με θμερομίςκια ντροπισ ςε απαράδεκτεσ ςυνκικεσ εργαςίασ, προκειμζνου να μεγιςτοποιιςει το κζρδοσ του; Πόςοι πυροςβζςτεσ και μάλιςτα εκελοντζσ, δεν κάθκαν διότι δεν διζκεταν τθν κατάλλθλθ ςτολι και γενικά μζςα πυροπροςταςίασ; Μιπωσ και θ πρόςφατθ οικονομικι κρίςθ του πλανιτθ δεν ξεκινάει από τθν παντελι ζλλειψθ θκικισ; τθν πατρίδα μασ, το τραγικό παράδειγμα οι γνωςτζσ υποκζςεισ τθσ Siemens και του Βατοπεδίου, των οποίων οι επιπτϊςεισ είχαν εκνικό αντίκτυπο.ϋιςωσ είναι τϊρα ο χρόνοσ για να αναπτφξουμε και ςτον τόπο μασ ουςιαςτικι ςυνείδθςθ των θκικϊν επιχειρθματικϊν επιλογϊν και να τισ προτάξουμε του γενικότερου γίγνεςκαι. Η κάκε επιχείρθςθ οπουδιποτε και να βρίςκεται και αςχζτωσ μεγζκουσ είναι μζροσ του κοινωνικοφ ςυνόλου και επιβάλλεται να μελετιςουμε τθν φιλοςοφία τθσ και να οριοκετιςουμε τθν θκικι τθσ. Ωσ κοινωνικά όντα, με οικογενειακι προζλευςθ, με αρχζσ και αξίεσ, ωσ άτομα με εκπαίδευςθ και κουλτοφρα πρζπει να ζχουμε τρόπουσ ςυμπεριφοράσ ανάλογουσ με τον Ευρωπαϊκό πολιτιςμό μασ, τθν ιςτορία μασ και τθν πολιτειακι μασ πορεία. Δεν πρζπει να υποχρεωνόμαςτε να ενεργοφμε υπό το πρίςμα του φόβου του νόμου. Πρζπει να κεςπίςουμε κϊδικα επιχειρθματικισ δεοντολογίασ και να αναπτφξουμε το αίςκθμα τθσ Κοινωνικισ Εταιρικισ Ευκφνθσ, που πρζπει να διζπει όλεσ τισ επιχειριςεισ. Με αυτό γίνεται ςαφζσ ότι
4 είναι ανάγκθ να αναπτυχκοφν προγράμματα κοινωνικισ υπευκυνότθτασ ςτον Ιδιωτικό και Δθμόςιο τομζα. Η Εταιρικι Κοινωνικι Ευκφνθ απαιτεί από τισ εταιρείεσ να υιοκετιςουν, να υποςτθρίξουν και να κεςπίςουν, μζςα ςτθ ςφαίρα τθσ επιρροισ τουσ, μια ςειρά από βαςικζσ αξίεσ για τουσ τομείσ των ανκρωπίνων δικαιωμάτων, τουσ κανόνεσ εργαςίασ, το περιβάλλον και τθν καταπολζμθςθ τθσ διαφκοράσ. Η καλι επιχειρθματικι θκικι είναι απαραίτθτθ προχπόκεςθ για τθν ανάπτυξθ, ενϊ θ κακι επιχειρθματικι θκικι, θ διαφκορά, θ ςπατάλθ, θ κατάχρθςθ εξουςίασ και ιςχφοσ, θ εκμετάλλευςθ δθμοςίων πόρων για ιδιωτικό κζρδοσ οδθγεί εκ τουσ αςφαλοφσ μια οικονομία ςτθν καταςροφι. Mε άλλα λόγια πρζπει να ιςορροπιςουμε τθν νοοτροπία του καταναλωτιςμοφ, τθν ςφγχρονθ οικονομία και τθ φιλοςοφία του κζρδουσ με ζνα ςφνολο αξιϊν που κα βαςίηονται ςε παράγοντεσ τθσ επιχειρθματικισ θκικισ. Οι αξίεσ αυτζσ μπορεί να αποτελζςουν το εφαλτιριο για ζνα επιχειρθματικό ικοσ που κα ςυνδζει παραδοςιακζσ αρχζσ και ςφγχρονθ πραγματικότθτα. Πρζπει να υπάρξουν πρότυπα επιχειρθματικισ θκικισ όπωσ: Η υιοκζτθςθ και προβολι πολιτικϊν κοινωνικισ ευκφνθσ. Η εφαρμογι νόμων και κανόνων που ορίηουν τον υγιι ανταγωνιςμό. Η ορκολογιςτικι διαχείριςθ όλων των πόρων ςυμπεριλαμβανομζνων και των ανκρϊπινων. Η ςυνειδθτοποίθςθ τθσ προςωπικισ ευκφνθσ των ατόμων. Δεν πρζπει να ξεχνάμε ότι θ θκικι είναι προςωπικι επιλογι. Η εταιρικι διακυβζρνθςθ. Δυςτυχϊσ, θ επιχειρθματικι θκικι ζχει χάςει τθν κατεφκυνςθ τθσ ςτθν χϊρα μασ τελευταία. Η διαφκορά και θ διαπλοκι ζχουν επθρεάςει τθν ανάπτυξθ τθσ και τθν οικονομικι τθσ ςτακερότθτα. ϋαυτό ςυνζβαλε αποφαςιςτικά θ ανάμιξθ προςϊπων που αςκοφν πολιτικι εξουςία, λειτουργϊντασ με απόλυτθ ιδιοτζλεια. Αποτζλεςμα θ πολιτικι να ζχει
5 απαξιωκεί εντελϊσ ςτα μάτια των πολιτϊν, ςτον ίδιο δε τον χϊρο τθσ πολιτικισ να λαμβάνουν χϊρα περιςτατικά που δεν ςυνιςτοφν μια ευνομοφμενθ πολιτεία, όπωσ κζλουν να υποςτθρίηουν μερικοί από τουσ ίδιουσ, με διαγκωνιηόμενουσ τουσ ίδιουσ τουσ πολιτικοφσ, με τθν υποςτιριξθ διαφόρων ςυμφερόντων. Με ςυνακόλουκο, επίςθσ, αποτζλεςμα θ κοινωνία να παρακολουκεί με απορία τα τεκταινόμενα αλλά ταυτόχρονα με αυξθμζνο αίςκθμα ευκφνθσ και δικαίου να ηθτά ικανοποίθςθ και κάκαρςθ από διάφορουσ φορείσ και ιδιαίτερα από εκείνθ τθσ επιχειρθματικισ τάξθσ. Ζθτά να ανταποκρικεί και να εφαρμόςει τισ αρχζσ εκείνεσ που κα διαςφαλίηουν τον άνκρωπο, των καταναλωτι, τον εργαηόμενο, το περιβάλλον, τον επενδυτι. Και τοφτο γιατί τθσ ζχουν αναγνωρίςει, τθσ επιχειρθματικισ τάξθσ, τθν ικανότθτα να διαχειρίηεται και να ριςκάρει επιτυχϊσ, ςε αντίκεςθ με τουσ πολιτικοφσ ταγοφσ του τόπου οι οποίοι δεν ζχουν να χάςουν τίποτα ριςκάροντασ ανεπιτυχϊσ. Σα αποτελζςματα τα ηοφμε και τα υφιςτάμεκα. Με λίγα λόγια ηθτά Εταιρικι Κοινωνικι Ευκφνθ. Και τοφτθ απορρζει, κυρίωσ, από τθν Επιχειρθματικι Ηκικι. ϋοπου υπιρξε αυτι, οι κοινωνίεσ ζχουν κάνει άλματα. Σο νεοςφςτατο Ινςτιτοφτο Επιχειρθματικισ Ηκικισ, το οποίο αποςκοπεί ςτθν διάδοςθ των αξιϊν και μεκόδων τθσ Εταιρικισ Ηκικισ ςτα μζλθ του, αλλά και ςε όλεσ τισ Ελλθνικζσ επιχειριςεισ και οργανιςμοφσ, κατόρκωςε ςε ςφντομο χρονικό διάςτθμα να δθμιουργιςει ζνα μοντζλο επιχειρθματικισ θκικισ, βαςικζσ αρχζσ του οποίου είναι θ ακεραιότθτα, θ αντικειμενικότθτα, θ ανεξαρτθςία, θ εμπιςτευτικότθτα, θ επάρκεια, θ ευκφνθ και θ διάρκεια. Ασ ελπίςουμε ότι όλεσ αυτζσ οι προςπάκειεσ δθμιουργίασ μοντζλων επιχειρθματικισ θκικισ και μθχανιςμϊν ελζγχου και αξιολόγθςθσ εφαρμογισ των κα υιοκετθκοφν από τον επιχειρθματικό ιςτό τθσ χϊρασ προσ όφελοσ τθσ κοινωνίασ, τθσ οικονομίασ, τθσ χϊρασ μασ, τθσ Ευρϊπθσ και του παγκόςμιου επιχειρθματικοφ γίγνεςκαι γενικά. Ευχαριςτϊ για τθν προςοχι ςασ, κευϊ Μπιηιϊτθ