10 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΟΛΥΜΠΙΑΣ

10 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΟΛΥΜΠΙΑΣ Στα προηγούμενα κεφάλαια έχουν διατυπωθεί γενικού χαρακτήρα προτάσεις που αναφέρονται: Στην ανάγκη προστασίας των ιστορικών τόπων από τους κινδύνους του μαζικού τουρισμού και του φυσικού τοπίου από κάθε κίνδυνο καταστροφής του. Στην οργάνωση του τουρισμού της Αρχαίας Ολυμπίας και στην πλαισίωσή του με παράλληλες εκδηλώσεις, ώστε η κίνηση των επισκεπτών να είναι αποδοτική για τους απασχολούμενους άμεσα η έμμεσα στον τουρισμό αλλά και για τον τόπο. Στην προστασία του φυσικού τοπίου κατά μήκος της διαδρομής από τον Πύργο προς την Αρχαία Ολυμπία και ιδιαίτερα των κορυφών των λόφων σε περιοχές που επισημαίνονται, πέραν των 300 μέτρων από τον άξονα της Εθνικής Οδού, όπου υπάρχει θεσμοθετημένη ζώνη προστασίας. Στη χωροθέτηση της προσβάσεως στον Αρχαιολογικό Χώρο από την ιστορική είσοδό του, από την πλευρά του Αλφειού, με ταυτόχρονη αναδιοργάνωση της κίνησης των επισκεπτών. Σε κυκλοφοριακές ρυθμίσεις ώστε η κίνηση των επισκεπτών να λειτουργεί κατά το δυνατόν ομαλά, χωρίς μείζονες οχλήσεις στον οικισμό. Στην επαναλειτουργία της σιδηροδρομικής γραμμής Κατακόλου Πύργου Αρχαίας Ολυμπίας, για την καλύτερη διακίνηση των επισκεπτών και τη μικρότερη όχληση του οικισμού από την κίνηση των τουριστικών λεωφορείων. Πέραν των γενικών προτάσεων, από τις προδιαγραφές των μελετών αναπλάσεως και αναδείξεως της Αρχαίας Ολυμπίας, τις οποίες ανέθεσε σε πέντε μελετητικές ομάδες η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος τον Φεβρουάριο του 2002, όπως αυτές αποσαφηνίσθηκαν μεταξύ της Περιφέρειας και των μελετητών στη συνέχεια, προέκυψαν οι ακόλουθες παρεμβάσεις στον οικισμό και στην περιοχή της Αρχαίας Ολυμπίας, οι μελέτες των οποίων εκπονούνται: 10.1 Ειδικές Παρεμβάσεις και Μελέτες που Ανατέθηκαν Το περιεχόμενο των πέντε μελετών που ανατέθηκαν από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος τον Φεβρουάριο του 2002 για την ανάπλαση της Αρχαίας Ολυμπίας αποσαφηνίσθηκε στο πρώτο διάστημα της εκπονήσεως των μελετών και εξαρτήθηκε σε αρκετές απ αυτές από την πρόταση για τη γενική ροή των επισκεπτών της Αρχαίας Ολυμπίας, που περιγράφεται στη συνέχεια, (βλέπε και επισυναπτόμενο Σχεδιάγραμμα). 126

10.1.1 Γενική Οργάνωση Ροής των Επισκεπτών στην Αρχαία Ολυμπία Εχει ως εδώ γίνει εκτενής αναφορά στην Υπουργική Απόφαση Α1/Φ07/29451/1829/20.07.01, τόσο στο κεφάλαιο 4 για το ισχύον θεσμικό καθεστώς, όσο και στο κεφάλαιο 9 που αναφέρεται σε γενικές προτάσεις. Η πρόταση που περιγράφεται εδώ, έχει ήδη παρουσιασθεί στο κεφάλαιο 8 που αναφέρεται στις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις και αποτελεί μια μικρή τροποποίηση της διατάξεως που περιγράφεται στην προαναφερθείσα Υπουργική Απόφαση. Το πρόβλημα με τις ρυθμίσεις της εν λόγω Απόφασης εντοπιζόταν κυρίως στη χωροθέτηση της αποβίβασης των επισκεπτών επί του οικοπέδου απέναντι από το παλαιό Μουσείο, όπου βρίσκεται σήμερα ένα εστιατόριο και ένα πρατήριο βενζίνης. Τα μειονεκτήματα της χωροθέτησης αυτής ήταν τα ακόλουθα: Εάν η αποβίβαση διαμορφωνόταν στην άνω στάθμη του οικοπέδου, θα συνεπαγόταν μιά δύσκολη στροφή των τουριστικών λεωφορείων 360 μοιρών και το σχηματισμό ενός αδιεξόδου, που θα καταλάμβανε σημαντικό μέρος του χώρου που διατίθεται για την είσοδο προς τον Αρχαιολογικό Χώρο. Εάν η αποβίβαση διαμορφωνόταν στην κάτω στάθμη του οικοπέδου, θα απαιτούσε τη διάνοιξη ενός δρόμου στην πλατεία, ο οποίος λόγω της σοβαρής ανισοσταθμίας δύσκολα θα μπορούσε να εξυπηρετήσει την αποβίβαση των επιβατών, οι οποίοι επί πλέον, θα όφειλαν να ξανανέβουν γύρω στα επτά μέτρα, για να βρεθούν στη στάθμη της εισόδου προς τον Αρχαιολογικό Χώρο. Λαμβάνοντας υπ όψιν τις προτάσεις που διατυπώθηκαν στην Α φάση της Πολεοδομικής Μελέτης του Σ. Βασάλου, διαμορφώθηκε η πρόταση που ακολουθεί και που εξασφαλίζει μια σχετικά ομαλή ροή των τουριστικών λεωφορείων. Η πρόταση προβλέπει: Αφιξη των λεωφορείων από την τρίτη παράλληλη του κεντρικού δρόμου, την οδό Αποστόλου Κοσμόπουλου (όπως περιγράφεται στο κεφάλαιο 8). Αποβίβαση των επισκεπτών σε χώρο που θα διαμορφωθεί κατάλληλα, στο νότιο πεζοδρόμιο της οδού κάτω από το ξενοδοχείο ΣΠΑΠ (10 περίπου θέσεις). Αναχώρηση των λεωφορείων με στροφή αριστερά και δεξιά πίσω από την πλατεία του Δημαρχείου και μέσω της οδού της παράλληλης με τη σιδηροδρομική γραμμή, πορεία προς το χώρο στάθμευσης που θα διαμορφωθεί στην περιοχή του κόμβου του Φλόκα. 128

Οι επισκέπτες από το σημείο αποβίβασης θα πορευθούν προς το Παλαιό Μουσείο και τον Αρχαιολογικό Χώρο. Η έξοδός τους θα γίνει μέσω της πεζογέφυρας, η οποία θα κατασκευασθεί στο πίσω μέρος του Νέου Μουσείου, νότια ακριβώς του σιδηροδρομικού σταθμού. Στο χώρο αυτό προβλέπεται, όπως και στην Υπουργική Απόφαση, χώρος επιβίβασης περισσοτέρων των 10 (αν είναι δυνατόν 15) τουριστικών λεωφορείων. Τα λεωφορεία τα οποία θα επιστρέφουν για να επιβιβάσουν τους αναχωρούντες επισκέπτες, θα ακολουθούν αρχικά το ίδιο δρομολόγιο, και μέσω της οδού Αποστόλου Κοσμόπουλου, θα στρίβουν αριστερά στην οδό Στεφανοπούλου για να βρεθούν στο χώρο επιβίβασης, απ όπου θα φεύγουν από τον ίδιο δρόμο πίσω από τη σιδηροδρομική γραμμή. 10.1.2 Εργα που Συνδέονται με την Κυκλοφοριακή Ρύθμιση Τα έργα που πρέπει να γίνουν για να εξασφαλισθεί η λειτουργία της προτεινομένης κυκλοφοριακής ρύθμισης είναι: 10.1.2.1 Διαμόρφωση Χώρου Στάθμευσης Τουριστικών Λεωφορείων Ο χώρος αυτός θα διαμορφωθεί στη δεξιά πλευρά της εθνικής οδού κατά την κίνηση από τον Πύργο προς την Ολυμπία, κοντά στη διασταύρωση του Φλόκα, λίγο μετά τον κόμβο της νέας παράκαμψης και πριν από την τελευταία δεξιά στροφή που καταλήγει στη μεγάλη ευθεία του οικισμού της Αρχαίας Ολυμπίας. Από τα στοιχεία (βλέπε κεφάλαιο 3), προκύπτει ότι σε ώρες αιχμής κατά τις εποχές αιχμής, βρίσκονται ταυτοχρόνως στην Ολυμπία 50 τουριστικά λεωφορεία, με πιθανότητα να γίνουν σύντομα 60, ενώ ο αριθμός αυτός μπορεί να φθάσει τα 90 το καλοκαίρι του 2004. Βάσει των στοιχείων αυτών προτείνεται: Να διαμορφωθεί στο οικόπεδο, (που θα απαλλοτριωθεί από την ΕΥΔΕ/ΠΑΘΕ), χώρος στάθμευσης 50 τουριστικών λεωφορείων, (με την υπόθεση ότι στο δίωρο αιχμής, τα 10 εκ των 60 λεωφορείων θα κινούνται στον οικισμό για να αποβιβάζουν ή να επιβιβάζουν επιβάτες). Για την αιχμή του 2004 να μη γίνουν μη αναστρέψιμες επεμβάσεις στο χώρο. Αυτό σημαίνει ότι η επιφάνεια του χώρου στάθμευσης των τουριστικών λεωφορείων θα υπολογισθεί με βάση την αιχμή των άλλων ετών, δηλαδή με βάση τα 50 λεωφορεία. Η επιφάνεια που απαιτείται για τη στάθμευση των 50 λεωφορείων είναι περίπου 3,5 στρέμματα. Απαιτείται και κάποιος επί πλέον χώρος, για τη διαμόρφωση μιας προστατευτικής ζώνης που θα φυτευθεί. Η ζώνη αυτή μπορεί ενδεχομένως να διαμορφωθεί στο εύρος μεταξύ του άκρου του οδοστρώματος και του ορίου απαλλοτρίωσης της εθνικής οδού. Για την κάλυψη των αναγκών του 2004, αλλά και για την πιθανή αύξηση των μελλοντικών απαιτήσεων, υπάρχουν δύο δυνατότητες: Εάν η γη δεν κοστίζει πολύ ακριβά, μπορούν να απαλλοτριωθούν 2 ως 2,5 επί 129

πλέον στρέμματα, τα οποία να εξομαλυνθούν απλώς χωρίς περαιτέρω επεμβάσεις και να χρησιμοποιηθούν ως χώρος στάθμευσης των επί πλέον λεωφορείων. Εάν η αγορά επί πλέον γης κριθεί ασύμφορη, τότε μπορεί να προβλεφθεί η ενοικίαση της ίδιας επιφανείας σε γειτονικό προς το χώρο στάθμευσης οικόπεδο για μερικούς μήνες του καλοκαιριού του 2004. 10.1.2.2 Βελτίωση των Γεωμετρικών Χαρακτηριστικών στις Στροφές των Τουριστικών Λεωφορείων μέσα στον Οικισμό Στα έργα ανάπλασης της Αρχαίας Ολυμπίας πρέπει να περιληφθούν ορισμένες βελτιώσεις στις στροφές των δρόμων από όπου θα περνούν τα τουριστικά λεωφορεία. Πρόκειται για τις στροφές: Στην οδό Πραξιτέλη Κονδύλη, δεξιά στροφή προς την οδό Τσουρέκα. Στην οδό Τσουρέκα, αριστερή στροφή προς την οδό Αποστόλου Κοσμόπουλου. Στην οδό Αποστόλου Κοσμόπουλου, αριστερή στροφή προς την οδό Στεφανοπούλου. Στην οδό Αποστόλου Κοσμόπουλου, αριστερή στροφή προς την οδό κάτω από το ξενοδοχείο ΣΠΑΠ. Στην οδό Πραξιτέλη Κονδύλη, δεξιά στροφή προς την οδό Χαραλάμπους Κοσμόπουλου. Στην οδό Στεφανοπούλου, αριστερή στροφή προς την τρίτη ανατολική παράλληλη οδό της κεντρικής. Στην οδό Χαραλάμπους Κοσμόπουλου, αριστερή στροφή προς την τρίτη ανατολική παράλληλη οδό της κεντρικής. Αριστερή στροφή πίσω από το αμαξοστάσιο του ΟΣΕ. 10.1.2.3 Αποβίβαση και Επιβίβαση Επισκεπτών Στην περιγραφή της πρότασης που προηγήθηκε, αναφέρεται η θέση των χώρων αποβίβασης και επιβίβασης των επισκεπτών και έχει εκτιμηθεί η αναγκαία δυναμικότητά τους. Η σχετική μελέτη είναι μία εκ των πέντε μελετών και έχει ανατεθεί, μαζί με την εκπόνηση της μελέτης του χώρου στάθμευσης των Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων. 10.1.2.4 Στάθμευση Ε.Ι.Χ. Αυτοκινήτων Ο χώρος που βρίσκεται σε επαφή με την επιβίβαση των επισκεπτών, νοτίως του σιδηροδρομικού σταθμού και μεταξύ της τρίτης ανατολικής παράλληλης οδού από την κεντρική και τον Κλαδέο, προορίζεται για τη διαμόρφωση χώρου στάθμευσης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων. Σχετική πρόβλεψη υπάρχει στην προαναφερθείσα Υπουργική Απόφαση. Ο συνολικά διατιθέμενος χώρος έχει επιφάνεια 7,5 περίπου στρεμμάτων. Λαμβανομένου υπ όψιν ότι 1 1,2 στρέμματα θα καταλάβει ο χώρος επιβίβασης και ότι υπάρχουν ορισμένα δένδρα και κάποιες περιοχές με έντονη κλίση, ο υπολειπόμενος ωφέλιμος χώρος για τη στάθμευση των Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων θα είναι μεταξύ 5,5 και 6 στρέμματα. 130

Δεδομένου ότι υπάρχει στην ημέρα μεγαλύτερη διάχυση των επισκεπτών που φθάνουν με Ε.Ι.Χ. αυτοκίνητα, σε σχέση με εκείνους που φθάνουν με τουριστικά λεωφορεία, μπορεί να υποτεθεί ότι από το σύνολο των επισκεπτών του Αρχαιολογικού Χώρου που φθάνουν με Ε.Ι.Χ., το 1/3 θα βρίσκεται ταυτόχρονα στο χώρο στάθμευσης σε ώρες αιχμής. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να προβλεφθεί χώρος στάθμευσης 200 250 Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων. Λαμβανομένων υπ όψιν των προηγουμένων, είναι πιθανόν να απαιτηθεί η απαλλοτρίωση 1 1,5 επιπλέον στρ., σε σχέση με την επιφάνεια που προβλέπει το σχέδιο, το οποίο συνοδεύει την Υπουργική Απόφαση. Η κατασκευή του χώρου στάθμευσης μπορεί να γίνει σε στάδια, έτσι ώστε να μη γίνουν παρεμβάσεις στο χώρο αν η εκτίμηση των αναγκών δεν επιβεβαιωθεί στην πράξη. 10.1.2.5 Διαμόρφωση Πεζοδρόμων Η πρόταση που περιγράφεται εδώ, δίνει τη δυνατότητα πεζοδρομήσεως ενός σημαντικού τμήματος του κεντρικού εμπορικού δρόμου καθώς και της διαγώνιας οδού που συνδέει το σιδηροδρομικό σταθμό με τον κεντρικό δρόμο. Η πεζοδρόμηση αυτή, σύμφωνη με τις προβλέψεις της Πολεοδομικής Μελέτης, θα ανακουφίσει και θα βελτιώσει τη λειτουργία της κεντρικής περιοχής του οικισμού της Αρχαίας Ολυμπίας, ενώ θα διευκολύνει και την εμπορική λειτουργία του. 10.1.2.6 Λοιπά Εργα για Διευκόλυνση της Κυκλοφορίας στον Οικισμό Με βάση τις προτεινόμενες μονοδρομήσεις και πεζοδρομήσεις, για την εύκολη επικοινωνία της ανατολικής περιοχής του οικισμού με το κέντρο της πόλης, είναι αναγκαία η επαναδιάνοιξη του ισόποεδου κόμβου με τη σιδηροδρομική γραμμή εκεί που υπήρχε ήδη και έχει κλείσει, δηλαδή 200 περίπου μέτρα μετά το σιδηροδρομικό σταθμό. Επ αυτού, είναι αναγκαία η συνεννόηση με τις υπηρεσίες του ΟΣΕ. Επίσης, για την καλή λειτουργία του όλου συστήματος, κρίνεται αναγκαία η διάνοιξη του τελευταίου τμήματος της προβλεπομένης από το ΓΠΣ και από την Πολεοδομική Μελέτη ανατολικής περιφερειακής οδού του οικισμού της Αρχαίας Ολυμπίας, μήκους 200 μέτρων περίπου. 131

10.1.2.7 Μειονεκτήματα της Κυκλοφοριακής Ρύθμισης Βασικό μειονέκτημα της πρότασης για τη ροή των επισκεπτων στον Αρχαιολογικό Χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας είναι ότι τα τουριστικά λεωφορεία πρέπει να εισέρχονται και να εξέρχονται από τον οικισμό δύο φορές για μιά επίσκεψη, με συνέπεια, η επιβάρυνση του οικισμού με πενήντα τουριστικά λέωφορεία να ισοδυναμεί με επιβάρυνση την οποία θα προκαλούσαν 100. Το μειονέκτημα αυτό υπάρχει σε όλες τις προτάσεις με μοναδική εξαίρεση αυτήν που έχει εξαιρεθεί, δηλαδή την πρόβλεψη του χώρου στάθμευσης απέναντι στο νοτιοδυτικό άκρο του Αρχαιολογικού Χώρου, δυτικά του Κλαδέου. 10.1.3 Ανάπλαση των Κτιρίων του Σιδηροδρομικού Σταθμού Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός οργανώνεται σε επίμηκες οικόπεδο με κατεύθυνση Α-Δ του οποίου το Α άκρο είναι διευρυμένο σε πλάτος. Η είσοδος των τροχιών γίνεται στη στενή δυτική πλευρά. Το κεντρικό κτίριο του σταθμού βρίσκεται κεντροβαρικά στο οικόπεδο, αφήνοντας τις γραμμές να εκτείνονται κατά μήκος της βορεινής του πλευράς. Στην κατάληξη των γραμμών στη ΒΔ γωνία βρίσκονται το μηχανοστάσιο, η υδατοδεξαμενή και το στροφείο των μηχανών. Η προσπέλαση του σταθμού γίνεται από δημόσιο δρόμο που καταλήγει στο δυτικό άκρο της νότιας πλευράς. Οι υπόλοιποι ελέυθεροι χώροι διαμορφώνονται με πρασιές νότια και δυτικά του κεντρικού κτιρίου και δεντρώνα στα ανατολικά. Η προσεχής επαναλειτουργία της σιδηροδρομικής γραμμής Πύργου Αρχαίας Ολυμπίας και η πιθανή μελλοντική επέκτασή της ως το Κατάκολο, οδήγησε στην πρόταση αναπλάσεως των κτιρίων του σταθμού και συγκεκριμμένα, του κτιρίου αναμονής, (περιλαμβανομένου του νέου στεγάστρου αναμονής των επιβατών) του αμαξοστασίου, των υπνωτηρίων και των χώρων υγιεινής. Με την υπ αριθ. πρωτ. 1010-1088/28818 της 13 Μαίου 1985 απόφαση του ΥΠΠΟ χαρακτηρίστηκαν σαν έργα τέχνης όλες οι κτιριακές εγκαταστάσεις του ΟΣΕ του Σιδηροδρομικού δικτύου Πειραιώς Πελοποννήσου, ως αποτελούντα «τα πρώτα δείγματα Βιομηχανικής Αρχιτεκτονικής στον Ελλαδικό χώρο που συνδυάζουν τη λειτουργική λιτότητα με αξιόλογες αρχιτεκτονικές λύσεις και πολύ ενδιαφέροντα μορφολογικά στοιχεία». Από το συγκρότημα των κτιρίων του Σταθμού της Ολυμπίας χαρακτηρίζονται σαν έργα τέχνης που χρειάζονται ειδική κρατική προστασία σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1469/50, το κτίριο του σταθμού με τον περιβάλλοντα χώρο του, το αμαξοστάσιο και το κτίριο του ξενώνα (υπνωτήρια) με τον περίβολό του. Το κεντρικό κτίριο του Σταθμού (που είναι και το μορφολογικά πιό αξιόλογο) έχει πρόσφατα αποκατασταθεί εξωτερικά από της υπηρεσίες του ΟΣΕ με σκοπό την επαναλειτουργία του. Οι ζητούμενες όμως νέες χρήσεις με κριτήρια τις τοπικές και τις υπερτοπικές ανάγκες, με βάση τα γενικότερα προγράμματα ανάπτυξης της περιοχής, υπαγορεύουν την ανάγκη για επί μέρους τροποποιήσεις και προσθήκες τόσο στο 132

εσωτερικό των κτιρίων όσο και στην εξωτερική διαμόρφωση των εγκαταστάσεων. Κρίνεται επίσης απαραίτητη η κατασκευή ενός νέου στεγάστρου αναμονής των επιβατών και η ανακατασκευή της αποβάθρας σε μήκος περίπου 70 μέτρων, με πρόβλεψη για πρόσβαση ατόμων μειωμένης κινητικότητας. Το αμαξοστάσιο αποτελούσε τον χώρο στάθμευσης και συντήρησης των μηχανών των αμοξαστοιχιών. Αποτελεί ένα από τα πλέον εντυπωσιακά κτίσματα του συγκροτήματος του σταθμού γεγονός που κυρίως οφείλεται στην εν γένει μορφή του,στην επεξεργασία των όψεων (αρμολογήματα, κουφώματα), στο υλικό κατασκευής και στο χρώμα του. Είναι επιμήκους ορθογωνικής κάτοψης, με φέροντες περιμετρικούς τοίχους από συμπαγή τούβλα και καλύπτεται με δίρριχτη στέγη με ξύλινο σκελετό και επιστέγαση από γαλλικά κεραμίδια. Πρόσφατα το κτίριο έχει μισθωθεί από τον ΟΣΕ σε ιδιώτη και λειτουργεί σαν καφετέρια κατά τους θερινούς μήνες. Λόγω τής μίσθωσης του κτιρίου με ιδιωτικό συμφωνητικό 12ετούς ισχύος δεν προβλέπεται καμία άμεση αλλαγή στην λειτουργία του. Προτείνεται η πλήρης ανακαίνιση του με ιδιαίτερη φροντίδα αποκατάστασης των φθορών που έχει υποστεί από τις καιρικές συνθήκες και την μακροχρόνια εγκατάλειψή του. Το κτίριο των υπνωτηρίων στέγαζε το προσωπικό του σταθμού κατά τις πρώτες δεκαετίες της λειτουργίας του. Το κτίριο αποτελείται από ένα βασικό κτίσμα ορθογωνικής κάτοψης δίπλα και πίσω στο οποίο έχουν γίνει κατά καιρούς δύο προσθήκες. Το κτίριο σήμερα είναι μισθωμένο από τον Δήμο Ολυμπίας και λειτουργεί προσωρινά σαν Δημοτικό ιατρείο, ενώ η προτεινόμενη νέα χρήση που προτείνεται, είναι χώρος εκθέσεων για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις του Δήμου. Το παλιό τέλος κτίσμα των χώρων υγιεινής του σταθμού προτείνεται να κατεδαφισθεί ως ακατάλληλο για τις σύγχρονες ανάγκες των επιβατών και να κατασκευασθούν αντ αυτού νέοι χώροι υγιεινής. Η μελέτη αναπλάσεως των κτιρίων του σιδηροδρομικού σταθμού της Αρχαίας Ολυμπίας έχει ήδη ανατεθεί και έχει υποβληθεί προς έγκριση το Α στάδιό της. 10.1.4 Διαμόρφωση Κεντρικής Πλατείας του Οικισμού, Αναδιαμόρφωση Χώρων Πρασίνου και Ελεύθερων Κοινόχρήστων Χώρων γύρω από τα Κτίρια του Σιδηροδρομικού Σταθμού. Πρόκειται για το χώρο που περιβάλλει το σταθμό του ΟΣΕ, που είναι εν μέρει διαμορφωμένος με πράσινο, το οποίο απαιτεί αναδιαμόρφωση και εν μέρει περιλαμβάνει ασφαλτοστρωμένες και τσιμεντοστρωμένες επιφάνειες. Σε όλη την επιφάνεια υπάρχουν διάσπαρτα μεγάλα πλατάνια. Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις στην κυκλοφορία των αυτοκινήτων επιτρέπουν την απελευθέρωση του χώρου και τη διαμόρφωση σε αυτόν της κεντρικής πλατείας του οικισμού, πρόταση στην οποία συνηγορούν: Η απουσία άλλης κεντρικής πλατείας στον οικισμό, με εξαίρεση την πλατεία του Δημαρχείου, η οποία ωστόσο είναι σχετικά απόμερη και δεν περιβάλλεται από χρήσεις που να ευνοούν τη μετατροπή της σε κεντρική πλατεία και τόπο συνάντησης των κατοίκων και των επισκεπτών. 133

Η θέση του χώρου στο κεντρικό σημείο της πόλης. Η γειτνίαση με την κεντρική εμπορική οδό και η σύνδεσή του μαζί της μέσω της φυτεμένης με ψηλά πλατάνια διαγώνιας οδού. Η θέση του χώρου μπροστά από το σιδηροδρομικό σταθμό που θα επαναλειτουργήσει και δίπλα στο χώρο επιβίβασης των επισκεπτών, στο χώρο στάθμευσης των Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων και στη βόρεια έξοδο του Αρχαιολογικού Χώρου, απ όπου προβλέπεται να εξέρχονται και να αναχωρούν οι επισκέπτες. Η μελέτη αναπλάσεως της κεντρικής πλατείας έχει ήδη ανατεθεί και έχει υποβληθεί προς έγκριση το Α στάδιό της. 10.1.5 Διαμόρφωση της εισόδου στον Αρχαιολογικό Χώρο Πρόκειται για την περιοχή μπροστά από το παλαιό μουσείο και μέχρι τη γέφυρα στην είσοδο του Αρχαιολογικού Χώρου. Ο χώρος στο μεγαλύτερο τμήμα του είναι ήδη ασφαλτοστρωμένος. Η προβλεπόμενη διαμόρφωση θα αντικαταστήσει μέρος της ασφαλτοστρωμένης επιφάνειας με λιθόστρωτα, πλακόστρωτα και επιφάνειες από κατάλληλα διαμορφωμένο σκυρόδεμα, ενώ θα επεκτείνει τις επιφάνειες του πρασίνου περιορίζοντας τις σκληρές επιφάνειες. Ο υπό διαμόρφωση χώρος της εισόδου καταλάμβάνεται σήμερα εν μέρει από τμήμα της εθνικής οδού Πύργου Τριπόλεως και εν μέρει από τοπική οδό, η οποία οδηγεί στις εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού και σε περιοχή με γεωργικές καλλιέργειες. Με τη μετακίνηση της εθνικής οδού εκτός του οικισμού της Αρχαίας Ολυμπίας, ο δρόμος θα διαμορφωθεί για να εξυπηρετήσει τη μετάβαση των επισκεπτών από το χώρο αποβίβασης προς τον Αρχαιολογικό Χώρο, ενώ θα διατηρηθεί η δυνατότητα διελεύσεως οχημάτων για την εξυπηρέτηση των εγκαταστάσεων του βιολογικού καθαρισμού και των αγροτών οι οποίοι έχουν καλλιέργειες στην περιοχή, ενδεχομένως και για τη διέλευση οχημάτων προς και από τη Διεθνή Ολυμπιακή Ακαδημία. Θα πρόκειται σε κάθε περίπτωση για δρόμο με πολύ χαμηλό φόρτο, όπου θα πρέπει να αποτραπεί η διέλευση ή η στάθμευση όλων όσων δεν έχουν λόγο να τον χρησιμοποιήσουν. Η μελέτη έχει ήδη ανατεθεί και έχει υποβληθεί προς έγκριση το Α στάδιό της. Στο χώρο αυτό καθώς και στο χώρο βορείως του νέου μουσείου θα τοποθετηθούν περίπτερα πώλησης εισιτηρίων και ελέγχου, των οποίων τη μελέτη έχει αναλάβει η Διεύθυνση Αναστηλώσεων του ΥΠΠΟ. 10.1.6 Διαμόρφωση Διαδρομών Περιπάτου για Πεζούς και Ποδήλατα Πρόκειται για διαδρομές που θα διαμορφωθούν με μαλακές επιφάνειες ή πλακόστρωτα, με στάσεις, καθιστικά και με τον απαραίτητο εξοπλισμό, φωτισμό και φυτεύσεις. 134

Οι διαδρομές αυτές θα αναπτυχθούν κυρίως μεταξύ του οικισμού της Αρχαίας Ολυμπίας και του οικισμού της Δρούβας, αλλά και στη Δρούβα, με τη βελτίωση της προσπελάσεως προς το θέατρο και στην κορυφή του λόφου, με θέα προς τον Αλφειό. Μιά άλλη διαδρομή για πεζούς θα αναπτυχθεί παράλληλα με τον Κλαδέο, από την είσοδο του Αρχαιολογικού Χώρου ως το χώρο στάθμευσης των Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων και πιθανώς θα προεκταθεί μέχρι τη συμβολή του Κλαδέου με τον Αλφειό. Ο πεζόδρομος αυτός, εκτός από διαδρομή περιπάτου, θα εξυπηρετήσει όσους προσέρχονται στον Αρχαιολογικό Χώρο με ιδιωτικό αυτοκίνητο και εκείνους που θα φθάνουν στην Ολυμπία με σιδηρόδρομο. Η διαμόρφωση αυτή θα απαιτήσει μικρές και ήπιες επεμβάσεις στις όχθες του ποταμού. Θα περιλαμβάνει διάδρομο μέσου πλάτους 2,00 ή 2,40 μέτρων με μικρές διαπλατύνσεις. Θα κατασκευασθεί από συμπιεσμένο 3Α, με τελική στρώση νταμαρίσιας ή ποταμίσιας άμμου, που θα εγκιβωτισθούν σε πλαίσια οπλισμένου σκυροδέματος. 10.1.7 Πεζογέφυρα Θα χωροθετηθεί στη θέση μεταξύ της πίσω πλευράς του νέου Μουσείου και της περιοχής του σιδηροδρομικού σταθμού του ΟΣΕ. Το μήκος της θα είναι περίπου 20,00 25,00 μ. και το πλάτος της περίπου 3,00 μ. Τη μελέτη της έχει αναλάβει η Διεύθυνση Αναστηλώσεων του ΥΠΠΟ. 10.1.8 Διαμόρφωση Πεζοδρόμων, αποκατάσταση και φωτισμός των όψεων ορισμένων επιλεγμένων κτιρίων, προστεγάσματα και σκίαστρα Εφ όσον η πρόταση για την οργάνωση της κυκλοφορίας και τη ροή των επισκεπτών γίνει δεκτή, θα πρέπει να διαμορφωθούν οι πεζόδρομοι, ιδιαίτερα ο κεντρικός εμπορικός δρόμος και ο διαγώνιος που οδηγεί στο σταθμό. Θα πρέπει να ανατεθεί μελέτη για την αναδιαμόρφωσή τους, την επίστρωσή τους με κατάλληλο υλικό κλπ. Στην ίδια αυτή περιοχή, έχει ήδη ανατεθεί και εκπονείται μελέτη για τα προστεγάσματα και τα σκίαστρα, καθώς και για την αποκατάσταση των όψεων και το φωτισμό ορισμένων αξιόλογων κτιρίων. 135

10.1.9 Ανάπλαση της Πλατείας της Εκκλησίας Η πλατεία βρίσκεται στον κεντρικό δρόμο, στην οδό Πραξιτέλη Κονδύλη, στη διασταύρωσή της με την οδό Τσουρέκα. Στη γωνιά ακριβώς αυτή θα στρίβουν τα τουριστικά λεωφορεία με κατεύθυνση τον Αρχαιολογικό Χώρο, αλλά και τα Ε.Ι.Χ. αυτοκίνητα, με κατεύθυνση το κέντρο ή τον χώρο στάθμευσης. Η ανάπλαση της πλατείας πρέπει να λάβει υπ όψιν της τη στροφή και να τη διαμορφώσει αναλόγως. Πέραν αυτού, υπάρχει στην πλατεία ένα παλαιό κτίσμα, το οποίο πρέπει να απομακρυνθεί και να διαμορφωθεί ο χώρος. Η μελέτη αυτή βρίσκεται σε διαδικασία αναθέσεως. 10.1.10 Σήμανση πορείας από την Είσοδο του Οικισμού ως τον Αρχαιολογικό Χώρο Προβλέπεται σήμανση της πορείας από την περιοχή περίπου της διασταύρωσης του Φλόκα μέχρι την είσοδο του Αρχαιολογικού Χώρου, καθώς και από το σιδηροδρομικό σταθμό προς τον Αρχαιολογικό Χώρο. Η μελέτη έχει ήδη ανατεθεί και έχει υποβληθεί προς έγκριση το Α στάδιό της. 10.2 Προτάσεις Σχετικές με τον Πολεοδομικό Κανονισμό Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις μπορεί να βελτιώσουν τη λειτουργία, ίσως και την εικόνα του οικισμού της Αρχαίας Ολυμπίας, δίπλα στον Αρχαιολογικό Χώρο. Εκείνο που θα επιδράσει σημαντικά στην εικόνα της Αρχαίας Ολυμπίας, είναι ο τρόπος που θα δομηθεί στο μέλλον η περιοχή. Είναι κατά συνέπεια σημαντικά τα ζητήματα που σχετίζονται με τη διαμόρφωση του Πολεοδομικού Κανονισμού, τον οποίο επεξεργάζονται οι μελετητές της Πολεοδομικής Μελέτης και για τον οποίο θέτουμε υπ όψη τους ορισμένες σκέψεις, χωρίς να σημαίνει ότι χωρίς βαθύτερες και σημαντικότερες μεταβολές στη συμπεριφορά, στις νοοτροπίες και στην παιδεία τόσο των πολιτών, όσο και των μηχανικών ή των αρχιτεκτόνων, ένας Πολεοδομικός Κανονισμός μπορεί να αλλάξει ριζικά την εικόνα ενός οικισμού. 10.2.1 Προβλέψεις για τις Ζώνες Μερικής Προστασίας Β1 και Β2 Οι προβλέψεις της σχετικής Απόφασης αναφέρονται στην παράγραφο 4.2.6. Να σημειώσουμε εδώ ότι στη Ζώνη Β1 θα εφαρμόζονται οι ισχύουσες διατάξεις του ΓΟΚ, με συνέπεια το ύψος των κτιρίων να αποτελεί συνάρτηση του Συντελεστή Δόμησης. Στη Ζώνη Β2 προτείνονται μέγιστο εμβαδόν οικοδομής 200 τ.μ., μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος 8 μ. συμπεριλαμβανομένης υποχρεωτικά στέγης από κεραμίδια και δύο όροφοι. 136

10.2.2 Προβλέψεις της Πολεοδομικής Μελέτης του Σ. Βασάλου Η Πολεοδομική Μελέτη που εκπονείται από το γραφείο του Σ. Βασάλου προτείνει Συντελεστή Δόμησης 0,40, 0,60, 0,80 και 1,20 στους 4 τομείς, με ποσοστό κάλυψης 0,30, 0,40, 0,50 και 0,60 αντίστοιχα, μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος 7,50 μ. στους τρεις τομείς και 10,50 στον τομέα Ι με τον μεγαλύτερο συντελεστή, με προσαύξηση 1,50 μ. για στέγη, που είναι υποχρεωτική. 10.2.3 Προβλέψεις της Μελέτης «Πολεοδομική Ανασυγκρότηση, Οικονομική Ανάπτυξη, Πολιτισμική Ανάδειξη της Αρχαίας Ολυμπίας και της ευρύτερης περιοχής» Η εν λόγω μελέτη προτείνει σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, για «καθορισμό ειδικών χρήσεων γης και ειδικών παρεμβάσεων εξυγίανσης και αισθητικής αναβάθμισης υφισταμένων κτιρίων και κοινοχρήστων χώρων του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αρχαίας Ολυμπίας, καθώς και ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης νέων κτιρίων σε συνδυασμό με τα πολεοδομικά μεγέθη που είτε ισχύουν, είτε θα καθορισθούν από την υπό εξέλιξη Πολεοδομική Μελέτη». Πιό συγκεκριμμένα, προτείνεται η ανακατασκευή και αλλαγή χρήσης ορισμένων κτιρίων, η διαμόρφωση ορισμένων κοινόχρηστων χώρων, η τοποθέτηση γλυπτών κλπ. Πέραν αυτών, προτείνονται οι ειδικοί όροι, από τους οποίους μνημονεύονται οι ακόλουθοι: Διάσπαση των όγκων σε κτίρια μεγαλύτερα των 500 τ.μ. Απαγορεύεται συνεχής όψη μεγαλύτερη των 10 μ. και στέγαση επιφανείας μεγαλύτερης των 200 τ.μ. Κάλυψη (με εξαίρεση ειδικές περιπτώσεις;) με τετράριχτες ή δίριχτες στέγες, με κεραμίδια βυζαντινά ή ρωμαϊκά, με κλίση όχι μεγαλύτερη των 33%. Οι στέγες δεν θα προεξέχουν περισσότερο από 30 εκ. Επιτρέπονται οι εξώστες σε πρόβολο ή σε εσοχή. Πλάτος προβόλων όχι μεγαλύτερο των 2,50 μ., μήκος των 10 μ., αποστάσεις μεταξύ διαδοχικών εξωστών άνω των 2 μ. και απαγόρευση γωνιακών εξωστών σε πρόβολο. Απαγορεύονται τα συρόμενα κουφώματα. Απαγορεύεται η κατασκευή pilotis. Απαγορεύονται οι τέντες. Απαγορεύονται επιγραφές και διαφημίσεις άλλες από εκείνες που πληροφορούν για τη χρήση του κτιρίου. Οροφοι 3, μέγιστο ύψος 10μ. πάνω από το οποίο κατασκευάζεται η στέγη. 137

Σε περίπτωση κεκλιμένου εδάφους επιτρέπεται η διαμόρφωση με αναληματικούς τοίχους ή πρανή μεγίστου ύψους 1,50 μ. 10.2.4 Σχόλια και Προτάσεις Είναι αυτονόητο ότι δεν είναι εύκολο να αποτρέψει κανείς την κακή αρχιτεκτονική με λόγια και να προδιαγράψει την καλή αρχιτεκτονική με λόγια επίσης ή με διατάγματα. Η αρχιτεκτονική ποιότητα αποτελεί τη συνισταμένη μεταξύ της δεινότητας των αρχιτεκτόνων και της παιδείας των πολιτών στους οποίους απευθύνεται. Ωστόσο, μερικοί όροι και περιορισμοί, κατάλληλα επεξεργασμένοι, μπορούν ίσως να αποτρέψουν τα χειρότερα, ιδιαίτερα για ένα τόπο τόσο ευαίσθητο, όπως είναι αυτός της Αρχαίας Ολυμπίας. Ας σημειωθούν τα ακόλουθα: Η αξιόλογη αρχιτεκτονική όλων των εποχών είναι αυτή που εκφράζεται με μέσα, με μορφές, με υλικά της εποχής της και όχι με απομίμηση ή, ακόμα χειρότερα, με υποχρεωτική απομίμηση εκφραστικών μέσων μιας παλαιότερης εποχής. Το πως θα συνταιριάσει κανείς μια σύγχρονη αρχιτεκτονική αντίληψη δίπλα σε ένα χώρο του παρελθόντος, το πως θα συνθέσει τις δυνατότητες του σύγχρονου υλικού με το μέγεθος, την κλίμακα, το ήθος, τις μορφές, το ύφος της αρχιτεκτονικής που προϋπάρχει, και με το τοπίο που βρίσκεται εκεί σα σταθερή αναφορά της ιστορίας, αυτό είναι θέμα που σχετίζεται με την παιδεία, τη γνώση, την ικανότητα, την τέχνη, με δυό λόγια με τη δεινότητα του αρχιτέκτονα. Το πως θα γίνει αποδεχτή μια αρχιτεκτονική πρόταση αντάξια της ιστορίας του τόπου και το πως θα απορριφθεί η χυδαιότητα, είναι θέμα που σχετίζεται με την παιδεία των πολιτών. Πρέπει να αναγνωρισθεί ότι η επιβολή υποχρεωτικής στέγης έδωσε σε ορισμένους οικισμούς την εικόνα του «τελειωμένου», έναντι της εικόνας του «ημιτελούς» που παρουσιάζουν οι οικισμοί με αδιαμόρφωτα δώματα και με «αναμονές» για τη μελλοντική προσθήκη κάποιου επί πλέον ορόφου. Δικαιώνει όμως αυτό την επιβολή φραγμών και απαγορεύσεων στη σύγχρονη αρχιτεκτονική έκφραση, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για οικισμούς χωρίς ιδιαίτερη παράδοση, χωρίς ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό χαρακτήρα; Η επιβολή υποχρεωτικής στέγης γίνεται ακόμα πιό προβληματική όταν μεγαλώνει το ύψος των κτιρίων και ιδιαίτερα όταν η στεγαζόμενη επιφάνεια υπερβαίνει αυτό που θα μπορούσε να καλύψει μια κεραμοσκεπή κατασκευασμένη από παραδοσιακό φέροντα οργανισμό. Η μορφή επίσης της στέγης είναι απολύτως καθοριστική για το αποτέλεσμα. Αρκεί να παρατηρήσει κανείς τον οικισμό της Αρχαίας Ολυμπίας με την πληθώρα των άτεχνων κεραμοσκεπών, ή τους οικισμούς της γύρω περιοχής, όπως του Φλόκα με την απομίμηση του ελβετικού chalet στη μέση, για να θέσει σε αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα του μέτρου. Ο οικισμός της Αρχαίας Ολυμπίας προσφέρεται ιδιαίτερα για την αμφισβήτιση της υποχρεωτικής επιβολής της κεραμοσκεπής. Οπως έχει ήδη αναφερθεί (κεφάλαιο 7.3), ο οικισμός είχε σπίτια μονόροφα και 138

διώροφα με κεραμοσκεπές, τα περισσότερα εκ των οποίων ήταν απλά λαϊκά σπίτια και ορισμένα με στοιχεία πιό έντεχνα. Δεν πρόκειται συνεπώς για κάποιον από τους αξιόλογους παραδοσιακούς οικισμούς της Πελοπονήσου. Από την άλλη πλευρά, στην Αρχαία Ολυμπία έχουν ανεγερθεί ορισμένα αξιόλογα σύγχρονα κτίρια, δύο Ξενοδοχεία του Αρη Κωνσταντινίδη και ένα Ξενοδοχείο του Νίκου Βαλσαμάκη, στη βόρεια είσοδο του οικισμού. Τα δύο κτίρια του Αρη Κωνσταντινίδη έχουν ήδη περιέλθει στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Πολιτισμού και θα αποδωθούν σε άλλες χρήσεις, ενώ το ξενοδοχείο «Αμαλία» εξακολουθεί τη λειτουργία του. Αν προστεθεί ότι και το Ξενοδοχείο ΣΠΑΠ, το οποίο οποίο επίσης έχει περιέλθει στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Πολιτισμού και θα λειτουργήσει σαν γραφεία της Ζ Εφορίας και σαν Κέντρο πολιτιστικών εκδηλώσεων, στεγάζεται με δώμα και όχι με κεραμοσκεπή, διαπιστώνεται το εξής οξύμορο: Τα αξιολογώτερα κτίρια της Αρχαίας Ολυμπίας, αξιολογημένα μάλιστα από το Υπουργείο Πολιτισμού, δεν εμπίπτουν στις προδιαγραφές που το ίδιο το Υπουργείο έχει θεσπίσει ως υποχρεωτικές με την υπ αρ. Α1/Φ7/10834/566/6/27.02.1992 (ΦΕΚ 128Β) Απόφαση. Το ίδιο ισχύει και για πολλές από τις προβλέψεις της μελέτης «Πολεοδομική Ανασυγκρότηση, Οικονομική Ανάπτυξη, Πολιτισμική Ανάδειξη της Αρχαίας Ολυμπίας και της ευρύτερης περιοχής», με ελάχιστες εκ των οποίων συμμορφώνονται τα μορφολογικά στοιχεία των αξιολογοτέρων κτιρίων της Αρχαίας Ολυμπίας και παρά το γεγονός, ότι τα μέτρα που προτείνει για τον έλεγχο της κλίμακας και εν μέρει της μορφολογίας των κτιρίων (όχι ως απόλυτοι αριθμοί, αλλά ως γενική κατεύθυνση), είναι σωστά. Για όλους τους παραπάνω λόγους προτείνονται τα ακόλουθα: Να τροποποιηθεί η Υπουργική Απόφαση που καθιστά υποχρεωτική την κατασκευή κεραμοσκεπής. Η διατύπωση περιορισμών δόμησης σχετικά με τη μορφολογία των κτιρίων είναι μια δουλειά δύσκολη που απαιτεί μια εμπεριστατομένη ανάλυση μορφολογικών στοιχείων της αρχιτεκτονικής της περιοχής, κυρίως σχετικά με τα τυπολογικά στοιχεία που προσδιορίζουν την κλίμακα των κτισμάτων. Προτείνεται γι αυτό, να ανατεθεί μελέτη μορφολογικών στοιχείων της αρχιτεκτονικής της περιοχής, απ όπου μπορεί να προκύψει εμπεριστατομένη πρόταση διαμορφώσεως Πολεοδομικού Κανονισμού ως προς τα μορφολογικά στοιχεία των κτιρίων (διάσπαση των όγκων, ανοίγματα εξώστες, ύψη, μέγιστη προεξοχή και εν γένει μορφή της στέγης κλπ). Να προταθεί νομοθετική ρύθμιση (προσθήκη ή διευκρίνιση του άρθρου 3 του Ν. 2831/2000, το οποίο τροποποιεί το άρθρο 4 του Ν. 1577/85), για συγκρότηση ειδικών ΕΠΑΕ, όταν πρόκειται για οικισμούς που είτε είναι οι ίδιοι αξιόλογοι, είτε γειτνιάζουν με σημαντικούς από ιστορική ή από περιβαλλοντική άποψη τόπους. Στην περίπτωση της Αρχαίας Ολυμπίας θα έπρεπε οι οικοδομικές άδειες να ελέγχονται από ΕΠΑΕ κατάλληλης σύνθεσης και αυξημένου κύρους, με τη συμμετοχή εκπροσώπων του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Πατρών, του ΤΕΕ, του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, της Περιφέρειας, του Δήμου και του ΥΠΠΟ. 139

10.3 Σύνδεση των Εγκαταστάσεων της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας με τον Οικισμό της Αρχαίας Ολυμπίας Από τις εν γένει ρυθμίσεις μετά την κατασκευή της παρακαμπτήριας οδού και την απελευθέρωση του Αρχαιολογικού Χώρου, θα προκύψει μια μερική απομόνωση των εγκαταστάσεων της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας από τον οικισμό της Αρχαίας Ολυμπίας, δεδομένου ότι ο χώρος, απαλλασσόμενος από τη σημερινή διέλευση της εθνικής οδού, θα περιφραχθεί. Δεδομένου του ιδιαίτερου ρόλου της ΔΟΑ, πρέπει να εξετασθούν με προσοχή τα προβλήματα που θα προκύψουν: Η πρόσβαση στο χώρο της ΔΟΑ θα γίνεται μέσω του οικισμού Μιράκας, με κόμβο από την εθνική οδό. Μεταξύ των εγκαταστάσεων της ΔΟΑ και του οικισμού της Αρχαίας Ολυμπίας θα μεσολαβεί ο περιφραγμένος Αρχαιολογικός Χώρος, όπως φαίνεται από τα σχετικά διαγράμματα. Φυσικά, θα υπάρχει ανατολική είσοδος του Αρχαιολογικού Χώρου, η οποία θα ανοίγει όταν υπάρχουν προγραμματισμένες εκδηλώσεις, όμως αυτό δεν λύνει το πρόβλημα της μόνιμης συνδέσεως των εγκαταστάσεων της ΔΟΑ με τον οικισμό της Αρχαίας Ολυμπίας, η οποία είναι αναγκαία για τους εξής λόγους: Στην Αρχαία Ολυμπία υπάρχει ξενοδοχειακή υποδομή για συμμετέχοντες σε εκδηλώσεις της ΔΟΑ, που δεν θα φιλοξενούνται όμως στις εγκαταστάσεις της. Στον οικισμό της Αρχαίας Ολυμπίας υπάρχουν εστιατόρια, αναψυκτήρια κλπ., τα οποία οι προκεκλημένοι της ΔΟΑ και οι μαθητές ή οι φοιτητές που παρακολουθούν τα διάφορα σεμινάρια επισκέπτονται τις βραδυνές κυρίως ώρες για να ξεκουρασθούν και να ψυχαγωγηθούν. Υπάρχει κίνηση προσωπικού που εργάζεται στη ΔΟΑ από και προς τον οικισμό της Αρχαίας Ολυμπίας και τα γύρω χωριά. Εχει προταθεί η διαμόρφωση αμαξητού δρόμου μεταξύ των εγκαταστάσεων της ΔΟΑ και της Ολυμπίας νοτίως του Αρχαιολογικού Χώρου. Η πρόταση αυτή έχει δύο μειονεκτήματα: Η διάνοιξη αμαξητού δρόμου απαιτεί την κατασκευή μιας γέφυρας για αυτοκίνητα στον Κλαδέο, λίγο πριν από την εκβολή του στον Αλφειό και ο βρόγχος αυτός κινδυνεύει να μετατραπεί σε μόνιμη παρακαμπτήρια οδό των προερχομένων από την Ολυμπία με προορισμό τα χωριά που βρίσκονται στην κατεύθυνση προς την Αρκαδία. Μια τέτοια μόνιμη διέλευση 140

θα επιβαρύνει περιβαλλοντικά το ευαίσθητο τοπίο του Αλφειού και κινδυνεύει να διακόψει οπτικά τον ελεύθερο ορίζοντα από τον Αρχαιολογικό Χώρο προς το φυσικό τοπίο που τον περιβάλλει. Ο δρόμος αυτός καθιστά την απόσταση μεταξύ των εγκαταστάσεων της ΔΟΑ και του οικισμού της Αρχαίας Ολυμπίας αρκετά μακρυνή και δεν θα εξυπηρετήσει τη συχνή νυχτερινή κίνηση προς τον οικισμό των φιλοξενουμένων στη ΔΟΑ, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους δεν διαθέτουν Ε.Ι.Χ. αυτοκίνητο. Για τους παραπάνω λόγους, καταλληλότερη λύση θεωρείται η κατασκευή πεζοδρόμου στον ήδη διανοιγμένο για λόγους πυροπροστασίας δρόμο από το βορειοδυτικό όριο της ΔΟΑ ως την πεζογέφυρα που θα κατασκευασθεί βορείως του νέου μουσείου. Ο πεζόδρομος αυτός θα πρέπει να φωτισθεί διακριτικά, για λόγους ασφαλείας. Σε περίπτωση που, παρά τις εκφρασμένες επιφυλάξεις, κατασκευασθεί ο δρόμος νοτίως του Αρχαιολογικού Χώρου, θα πρέπει η εν γένει σχεδίασή του, (αρχή, τέλος, μορφή, υλικά επιστρώσεως) να τον καθιστά κατά το δυνατόν αποτρεπτικό για την διαμπερή κίνηση. 10.4 Ανάπλαση των θεάτρων Δρούβας και Φλόκα Οπως αναφέρθηκε στο κεφάλαιο 7, υπάρχουν στην περιοχή ένα μικρό και ένα μεγάλο θέατρο, που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν τόσο για εκδηλώσεις του Δήμου (στο μεγάλο θέατρο του Φλόκα διεξάγεται ήδη φεστιβάλ που διοργανώνει ο Δήμος), όσο και για εκδηλώσεις άλλων φορέων. Απαιτείται για το σκοπό αυτό η ανάπλαση των δύο θεάτρων: Στο μεν θέατρο της Δρούβας απαιτείται αντιστήριξη της σκηνής που κατολισθαίνει, διαμόρφωση ομαλής πρόσβασης σ αυτό και επανασχεδιασμός του (όψη προς την κλίση, κιγκλιδώματα κλπ) ώστε να εντάσσεται σωστά στο περιβάλλον του κατάφυτου λόφου. 141

Στο θέατρο Φλόκα, απαιτείται ανασχεδιασμός των προσβάσεων και των στοιχείων που τις συνοδεύουν, αλλά ενδεχομένως και της μορφής των αναβαθμών που δημιουργεί λανθασμένη εντύπωση ως προς την κλίμακά τους. 10.5 Διαφημίσεις και Επιγραφές Το αυστηρότατο θεσμικό καθεστώς για το οποίο γίνεται αναλυτικά λόγος στις παραγράφους 4.3 και 4.4 επιβάλλει τη ανάληψη πρωτοβουλίας από το Δήμο, σε συνεργασία με την Περιφέρεια, ώστε να απομακρυνθούν ανεπιθύμητες επιγραφές, διαφημίσεις και σημάνσεις και να αντικατασταθούν από καινούργιες πινακίδες σημάνσεως ή διαφημιστικά πλαίσια, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα. Οι σχετικές ενέργειες και μελέτες πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα. 142

143

144