ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Η έννοια της επιχείρησης 1
Η επιχείρηση αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο της κοινωνίας μας διότι: α) το 1/3 του χρόνου μας το περνάμε εκεί, β) μας προσφέρει προϊόντα και υπηρεσίες για ικανοποίηση των αναγκών μας, γ) μας προσφέρει απασχόληση και εισόδημα. Ενότητα 1.2 Η επιχείρηση 2
Η επιχείρηση αποτελεί μία κοινωνική οργάνωση, διαφέρει, όμως, από τις περισσότερες οργανώσεις, διότι συνδέεται με την έννοια του «επιχειρείν» ή της επιχειρηματικότητας, που σημαίνει το συνδυασμό παραγωγικών συντελεστών για τη δημιουργία αγαθών υπηρεσιών, την εισαγωγή και εφαρμογή καινοτομιών, την έννοια του κινδύνου, δηλαδή την αποτυχία κάθε επιχειρούμενου συνδυασμού παραγωγικών. Ενότητα 1.2 Η επιχείρηση 3
Η επιχείρηση αποτελεί μια παραγωγική-οικονομική μονάδα Συνδυάζει και αξιοποιεί τους συντελεστές παραγωγής προκειμένου να παράγει προϊόντα ή υπηρεσίες Με σκοπό τη διάθεσή τους μέσω του μηχανισμού της αγοράς στους καταναλωτές Ενότητα 1.2 Η επιχείρηση 4
Είναι όμως όλες οι παραγωγικές μονάδες επιχειρήσεις; Υπάρχουν δύο χαρακτηριστικά που διακρίνουν τις επιχειρήσεις από τις απλές παραγωγικές μονάδες : Η επιχείρηση προσφέρει τα αγαθά που παράγει έναντι μίας αξίας ανταλλαγής, δηλαδή μίας τιμής. Στηρίζεται σε έσοδα και κέρδη. Η επιχείρηση συνδέεται με την ανάληψη κινδύνου, δηλαδή με την πιθανότητα κέρδους ή ζημίας Ενότητα 1.2 Η επιχείρηση 5
Η επιχείρηση αποτελεί μία «κοινωνική» οργάνωση, δηλαδή αποτελεί μία κοινωνική πραγματικότητα ή «κοινωνική κατασκευή. Αυτό σημαίνει ότι Η επιχείρηση εκφράζει έναν τρόπο συλλογικής δράσης. Στο πλαίσιο της αναπτύσσονται κοινωνικές σχέσεις, όπως διαπροσωπικές σχέσεις, σχέσεις αλληλεγγύης κ.λ.π. Εμφανίζονται, «συγκρούονται» και γίνονται αντικείμενο διαπραγμάτευσης διαφορετικά συμφέροντα, διαφορετικών ατόμων ή ομάδων. Ενότητα 1.2 Η επιχείρηση 6
Η επιχείρηση αποτελεί μία «κοινωνική» οργάνωση, δηλαδή αποτελεί μία κοινωνική πραγματικότητα ή «κοινωνική κατασκευή. Αυτό σημαίνει ότι Υπάρχουν σχέσεις εξουσίας, δηλαδή κάποιος έχει το «νόμιμο» δικαίωμα να λάβει μία απόφαση και οι υπόλοιποι είναι υποχρεωμένοι να συμμορ-φωθούν σε αυτή. Η επιχείρηση λειτουργεί με ένα σύνολο τυπικών ή άτυπων κανόνων που ρυθμίζουν την ατομική ή συλλογική συμπεριφορά. Λόγω του ρόλου της πρέπει να αισθάνεται μία «κοινωνική ευθύνη». Ενότητα 1.2 Η επιχείρηση 7
Η ανάπτυξη, ευημερία, κοινωνική δικαιοσύνη, εξέλιξη των κοινωνιών συνδέονται με το θεσμό της επιχείρησης Η επιχείρηση διατυπώνει επισήμως τους κανόνες που διέπουν τη λειτουργία της και διαθέτει θεσμική οργάνωση Προσδιορίζονται από το πλαίσιο ρυθμιστικών διατάξεων κάθε κοινωνίας Ενότητα 1.2 Η επιχείρηση 8
Έννοιες, παραδοχές, σύμβολα Κοινές αξίες, «πιστεύω» Έθιμα, κανόνες, πρότυπα Κουλτούρα Ενότητα 1.2 Η επιχείρηση 9
Προσδιορίζει τη λειτουργία της επιχείρησης Προσδιορίζει τις σχέσεις των ανθρώπων Κουλτούρα Τις σχέσεις της οργάνωσης με το περιβάλλον της Τις στάσεις της οργάνωσης ως προς τα προϊόντα, τους πελάτες, το περιβάλλον, κτλ. 10 Ενότητα 1.2 Η επιχείρηση
Δίνει κατεύθυνση στα άτομα και τις ομάδες Συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή, την αρμονία και την αποτελεσματική επικοινωνία Ενότητα 1.2 Η επιχείρηση 11
Η επιχείρηση ως Σύστημα Λαμβάνει εισροές από το περιβάλλον (ανθρώπινους, οικονομικούς, υλικούς πόρους) Επεξεργάζεται-μετασχηματίζει-μεταποιεί τους πόρους αυτούς μέσω διάφορων λειτουργιών και μέσων Δίνει στο περιβάλλον εκροές Είναι διακριτή από το περιβάλλον της, έχει σύνορα Προσαρμόζεται μέσω του μηχανισμού ελέγχου-ανατροφοδότησης 12 Ενότητα 1.2 Η επιχείρηση
Η διοίκηση των επιχειρήσεων απαιτεί κατανόηση και μελέτη κάθε στοιχείουμέρους ξεχωριστά Αυτό συνεπάγεται διεπιστημονική προσέγγιση των ζητημάτων της διοίκησης 13 Ενότητα 1.2 Η επιχείρηση
Η επιχείρηση, προκειμένου να ανταποκριθεί στην αποστολή της και να πετύχει τους στόχους της, πρέπει να αναπτύξει δράση με συγκεκριμένες λειτουργίες. Κάθε λειτουργία έχει συγκεκριμένο σκοπό και περιεχόμενο. Όλες οι λειτουργίες μαζί και σε συνδυασμό υλοποιούν το συνολικό έργο και την αποστολή της επιχείρησης. 14
Βασικές λειτουργίες Δευτερεύουσες λειτουργίες Παραγωγική Προμηθειών Εμπορική Έρευνας και ανάπτυξης Οικονομική Πληροφόρησης Δημοσίων σχέσεων 15
Οι λειτουργίες μπορεί να μην αναπτύσσονται όλες στο ίδιο επίπεδο σε κάθε επιχείρηση, λόγω διαφορετικών δραστηριοτήτων, μεγέθους κ.λπ. Η εξάρτηση μεταξύ των λειτουργιών της επιχείρησης είναι μεγάλη και καθορίζει την καλή πορεία και τελικά την ύπαρξη της επιχείρησης. Αφετηρία και επίκεντρο όλων των λειτουργιών είναι το προϊόν (το αποτέλεσμα της παραγωγικής διαδικασίας). 16
Συνδέει και καθοδηγεί αρμονικά όλες τις λειτουργίες Συνδυάζει τους π.σ. σύμφωνα με τη βασική οικονομική αρχή «Αόρατη» διοικητική λειτουργία 17
Παραγωγική λειτουργία Άλλες λειτουργίες Εμπορική λειτουργία Οικονομική Λειτουργία 18
Παραγωγική λειτουργία Η πιο βασική λειτουργία, αφού το προϊόν ή υπηρεσία που παράγεται είναι ο λόγος ύπαρξης της επιχείρησης. Αποτελείται από ένα σύνολο ενεργειών οι οποίες συνδέονται άμεσα με την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών. Π.χ. επεξεργασία υλικών ή πληροφοριών, χρήση και συντήρηση των μέσων για την παραγωγή προϊόντων ή υπηρεσιών, έλεγχος της ποιότητας των παραγόμενων αγαθών. 19
Εμπορική λειτουργία Περιλαμβάνει τις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου η επιχείρηση να διαθέτει τα προϊόντα της στην αγορά, ώστε να αγοράζονται από τους καταναλωτές. Εκφράζεται κυρίως με τις σύγχρονες έννοιες του Μάρκετινγκ και των πωλήσεων 20
Ενέργειες εμπορικής λειτουργίας Έρευνα αναγκών καταναλωτών Σχεδιασμός προϊόντων ή υπηρεσιών που ικανοποιούν τις ανάγκες των καταναλωτών Προβολή και προώθηση των προϊόντων ή υπηρεσιών Πώληση και διανομή 21
Οικονομική λειτουργία Η λειτουργία μιας επιχείρησης συνεπάγεται την απόκτηση και χρήση κεφαλαίου Οι αγορές και οι πωλήσεις προϊόντων ή υπηρεσιών συνεπάγονται οικονομικές συναλλαγές Η επιχείρηση πρέπει να κάνει συγκεκριμένες ενέργειες που αφορούν στην πραγματοποίηση, παρακολούθηση και καταγραφή αυτών των οικονομικών ζητημάτων και συναλλαγών 22
Περιεχόμενο οικονομικής λειτουργίας Εξεύρεση κεφαλαίου για την ίδρυση της επιχείρησης Αποδοτική αξιοποίηση του κεφαλαίου Διαχειριστικές και λογιστικές διαδικασίες έγκαιρης διεκπεραίωσης και καταγραφής των συναλλαγών Αντιμετώπιση νομικών και φορολογικών υποχρεώσεων της επιχείρησης Εξακρίβωση των αποτελεσμάτων της επιχείρησης 23
Περιεχόμενο Λειτουργίας προμηθειών οικονομικότερη προμήθεια υλικών, έρευνα τιμών, αγορά, αποθήκευση υλικών, συνεχής παρακολούθηση αποθεμάτων. 24
Περιεχόμενο Λειτουργίας έρευνα και ανάπτυξη σύνολο ενεργειών για α) νέους τρόπους παραγωγής και β) δημιουργία νέων αγαθών. 25
Περιεχόμενο Λειτουργίας πληροφόρη σης Η λήψη αποφάσεων και η υλοποίησή τους, η συνεργασία και ο συντονισμός απαιτούν πληροφορίες. Σύνολο ενεργειών για: απόκτηση, επεξεργασία, αποθήκευση, διανομή και υλοποίηση πληροφοριών. 26
Περιεχόμενο Λειτουργίας δημοσίων σχέσεων Ορισμός: σύνολο ενεργειών για: α) ανάπτυξη καλών σχέσεων και β) προβολή καλής εικόνας. Τέτοιες ενέργειες είναι: α) προβολή θετικών σημείων β) οργάνωση υλοποίηση εκδηλώσεων γ) σχέσεις με Μ.Μ.Ε. δ) ενέργειες φιλανθρωπίας και ε) χορηγίες εκδηλώσεων. 27