Τρύφων Ελϋνη ΥΠΕΚΑ Τμόμα Διαχεύριςησ Φυςικού Περιβϊλλοντοσ
Σημαςία του Δικτφου Το Δύκτυο Natura 2000 εύναι ϋνα ευρωπαώκό οικολογικό δύκτυο περιοχών που διαςφαλύζουν τη διατόρηςη ό την αποκατϊςταςη ςε ικανοποιητικό κατϊςταςη διατόρηςησ των τύπων οικοτόπων και ειδών για τα οπούα αυτϋσ ϋχουν οριςτεύ. Το Δύκτυο Natura 2000 αποτελεύ βαςικό εργαλεύο εφαρμογόσ τησ πολιτικόσ τησ Ευρωπαώκόσ Ένωςησ για το φυςικό περιβϊλλον. Το Δύκτυο δεν μπορεύ και δεν πρϋπει να εύναι ανεξϊρτητο από τον προγραμματιςμό και την εφαρμογό ϊλλων εργαλεύων για το θαλϊςςιο χώρο: Οδηγύα Πλαύςιο για τα Ύδατα Οδηγύα για τη Θαλϊςςια Στρατηγικό Θεματικϊ Χωροταξικϊ Σχϋδια Σύμβαςη Βαρκελώνησ Μεςογειακόσ Κανονιςμόσ για την Αλιεύα
Υποχρζωςη δημιουργίασ θαλάςςιων περιοχών Natura 2000 Υποχρϋωςη εφαρμογόσ των Κοινοτικών Οδηγιών υφύςταται ςε ύδατα εθνικόσ δικαιοδοςύασ και ςε ύδατα που αςκούνται κυριαρχικϊ δικαιώματα, δηλ: Εθνικϊ χωρικϊ ύδατα Ζώνεσ Οικονομικόσ Εκμετϊλλευςησ (ςύμφωνα με την UNCLOS) ό Ζώνεσ Προςταςύασ τησ Αλιεύασ, Προςταςύασ του Περιβϊλλοντοσ κλπ Υφαλοκρηπύδα (ςύμφωνα με την UNCLOS)
Εκκρεμότητεσ για την ολοκλήρωςη του θαλάςςιου Natura 2000 Ολοκλόρωςη του Δικτύου των θαλαςςύων ΖΕΠ - 2008 Υιοθϋτηςη καταλόγων θαλαςςύων ΤΚΣ - 2008 Χαρακτηριςμόσ θαλαςςύων ΕΖΔ και θϋςπιςη προτεραιοτότων διαχεύριςησ και απαιτούμενων μϋτρων διατόρηςησ - 2012 Θϋςπιςη παρόμοιων μϋτρων διαχεύριςησ και διατόρηςησ για τισ θαλϊςςιεσ ΖΕΠ -2012. (EU Biodiversity Action Plan to 2010 and Beyond, Μϊιοσ 2006)
Εκκρεμότητεσ για την ολοκλήρωςη του θαλάςςιου Natura 2000 Το Ευρωπαώκό Κοινοβούλιο τον Σεπτϋμβριο 2010 εξϋφραςε την ανηςυχύα του για την ϋλλειψη προόδου ςε ότι αφορϊ ςτη δημιουργύα του Δικτύου Natura 2000 ςτο θαλϊςςιο χώρο και ζότηςε από την Ευρωπαώκό Επιτροπό και τα Κρϊτη Μϋλη να επιταχύνουν τισ απαραύτητεσ διαδικαςύεσ.
Εκκρεμότητεσ για την ολοκλήρωςη του θαλάςςιου Natura 2000 Το Ευρωπαώκό Κοινοβούλιο τον Σεπτϋμβριο 2010 υιοθϋτηςε ωσ ςτόχο την προςταςύα 20% τησ χερςαύασ και θαλϊςςιασ ϋκταςησ τησ Ευρώπησ μϋχρι το 2020. Η 10 η Σύνοδοσ των Συμβαλλομϋνων Μερών τησ Σύμβαςησ για τη Βιολογικό Ποικιλότητα υιοθϋτηςε ωσ ςτόχο την κϊλυψη του 10% των παρϊκτιων θαλϊςςιων περιοχών με μϋτρα προςταςύασ και διαχεύριςησ ϋωσ το 2020.
Το θαλάςςιο Δίκτυο Natura 2000 ςτην Ελλάδα 99 ΖΕΠ με θαλϊςςιο τμόμα - 166.239,61 ha 1,47% των εθνικών χωρικών υδϊτων 104 ΤΚΣ με θαλϊςςιο τμόμα - 645.112,09 ha 5,7% των εθνικών χωρικών υδϊτων Συνολικϊ - 691.605,53 ha 6,12% των εθνικών χωρικών υδϊτων
Το θαλάςςιο Δίκτυο Natura 2000 ςτην Ελλάδα Η βϊςη δεδομϋνων του Natura 2000 χρειϊζεται: Επικαιροπούηςη ςε ότι αφορϊ ςτην παρουςύα και αξιολόγηςη των θαλαςςύων τύπων οικοτόπων και ειδών Eναρμόνιςη με τη 2 η ϋκθεςη εφαρμογόσ τησ Οδηγύασ 92/43/ΕΟΚ
Βιογεωγραφικό Σεμινάριο για τη Μεςόγειο Τα βιογεωγραφικϊ ςεμινϊρια εύναι ςεμινϊρια ςτα οπούα αξιολογούνται οι Τόποι Κοινοτικόσ Σημαςύασ του Δικτύου Natura 2000 ςε ότι αφορϊ ςτην επϊρκειϊ τουσ για την προςταςύα των τύπων οικοτόπων και ειδών των Παραρτημϊτων Ι και ΙΙ τησ Οδηγύασ 92/43/ΕΟΚ, ςτη βιογεωγραφικό ζώνη που εξετϊζεται. Εργαλεύα αξιολόγηςησ εύναι η βϊςη δεδομϋνων του Νatura 2000, οι εκθϋςεισ εφαρμογόσ τησ Οδηγύασ 92/43/ΕΟΚ, η διεθνόσ βιβλιογραφύα. Η Ελλϊδα ανόκει εξ ολοκλόρου ςτη Μεςογειακό βιογεωγραφικό ζώνη.
Βιογεωγραφικό Σεμινάριο για τη Μεςόγειο Ιούνιοσ 2010, Brindisi Ιταλύασ Θαλϊςςιοι τύποι οικοτόπων τησ Οδηγύασ 92/43 (Η ΕΕ δεν ϋβαλε ςτην agenda τουσ παρϊκτιουσ τύπουσ οικοτόπων (εκβολϋσ, λϊςπεσ, λιμνοθϊλαςςεσ, κόλποι) Θαλϊςςια εύδη τησ Οδηγύασ 92/43/ΕΟΚ (ανϊδρομα ψϊρια, κητώδη, μεςογειακό φώκια, θαλϊςςιεσ χελώνεσ)
Κριτήρια επάρκειασ Τύποι οικοτόπων Έκταςη του Τύπου Οικοτόπου (για τύπουσ οικοτόπων προτεραιότητασ απαιτεύται ϋκταςη > 60% τησ ϋκταςησ που απαντϊται ςτη ςχετικό βιογεωγραφικό ζώνη του Κρϊτουσ Μϋλουσ) Κατανομό Ποικιλότητα (να περιλαμβϊνονται όλεσ οι μορφϋσ του τύπου οικοτόπου) Κατϊςταςη Διατόρηςησ (μη ικανοποιητικό κατϊςταςη διατόρηςησ ςημαύνει ότι πρϋπει να ενταχθεύ μεγαλύτερη ϋκταςη)
Κριτήρια επάρκειασ Είδη Πληθυςμόσ του εύδουσ (για εύδη προτεραιότητασ απαιτεύται πληθυςμόσ > 60% του πληθυςμού που απαντϊται ςτη ςχετικό βιογεωγραφικό ζώνη του Κρϊτουσ Μϋλουσ ) Κατανομό Γενετικό ποικιλότητα (να περιλαμβϊνονται υποεύδη και τοπικού πληθυςμού) Φυςικού Βιολογικού παρϊγοντεσ (ϋχει ςημαςύα ιδιαύτερα για εύδη με πολύ εξειδικευμϋνεσ απαιτόςεισ όςον αφορϊ ςτο ενδιαύτημϊ τουσ) Κατϊςταςη Διατόρηςησ (μη ικανοποιητικό κατϊςταςη διατόρηςησ ςημαύνει ότι πρϋπει να ενταχθεύ μεγαλύτεροσ πληθυςμόσ)
Αξιολόγηςη τφπων οικοτόπων Κωδικός Ονομασία Αξιολόγηση 1110 Sandbanks Δπάπκεια * 1120 Posidonia beds Ανεπάπκεια μεζαίος ηύπος απαιηούνηαι νέερ πεπιοσέρ 1170 Reefs Ανεπάπκεια μεζαίος ηύπος απαιηούνηαι νέερ πεπιοσέρ για ηον ςποηύπο ζε βαθιά θάλαζζα 1180 Submarine structures made Δπιζηημονική επιθύλαξη by leaking gases 8330 Submerged or partially submerged sea caves Δπάπκεια
Αξιολόγηςη ειδών Κωδικός Ονομασία Αξιολόγηση * 1101 Acipenser sturio Γεν απαιηούνηαι πεπιοσέρ Natura 2000 για ηο είδορ * 1100 Acipenser naccarii Γεν απαιηούνηαι πεπιοσέρ Natura 2000 για ηο είδορ 1103 Alosa fallax Ανεπάπκεια μεζαίος ηύπος απαιηείηαι η ένηαξη νέυν πεπιοσών (Θεπμαφκόρ, Βιζηυνίδα) και η αναθοπά ηος είδοςρ ζηη βάζη δεδομένυν ζε ςθιζηάμενερ πεπιοσέρ (Αξιόρ, Αμβπακικόρ) 1095 Petromyzon marinus Γεν απαιηούνηαι πεπιοσέρ Natura 2000 για ηο είδορ * 1224 Caretta caretta Ανεπάπκεια μεζαίος ηύπος απαιηούνηαι νέερ πεπιοσέρ (επέκηαζη πεπιοσών υοηοκίαρ ζε Χανιά, Λακυνικό και επέκηαζη Αμβπακικού) * 1227 Chelonia mydas Ανεπάπκεια μεγάλος ηύπος δεν ςπάπσοςν μέσπι ζήμεπα πεπιοσέρ ζηο Νatura 2000, Λακυνικόρ, να ελεγσθεί η Ρόδορ 1349 Tursiops truncatus Ανεπάπκεια μεζαίος ηύπος απαιηείηαι η ένηαξη νέυν πεπιοσών και η αναθοπά ηος είδοςρ ζηη βάζη δεδομένυν ζε ςθιζηάμενερ πεπιοσέρ (Γςάπορ) 1351 Phocoena phocoena Δπιζηημονική επιθύλαξη * 1366 Monachus monachus Δπιζηημονική επιθύλαξη για ηη διεπεύνηζη κάλςτηρ πεπιοσών ηποθολητίαρ ζε ςθιζηάμενερ πεπιοσέρ Νatura 2000
Αξιολόγηςη ορνιθοπανίδασ Για τισ ΖΕΠ δεν ιςχύει από το κοινοτικό δύκαιο η ύδια διαδικαςύα αξιολόγηςησ, ωςτόςο θεωρεύται ότι θα πρϋπει να ακολουθεύται παρόμοια προςϋγγιςη για την εκτύμηςη τησ επϊρκειασ του Δικτύου των ΖΕΠ
Εν κατακλείδι: Το Ελληνικό Δύκτυο Natura 2000 με όλεσ του τισ ατϋλειεσ εύναι πολύ ςημαντικό. Εύναι από τα πιο γνωςτϊ και καθιερωμϋνα ςτη ςυνεύδηςη του κόςμου εργαλεύα περιβαλλοντικόσ πολιτικόσ. Εύναι επικοινωνιακϊ και οργανωτικϊ πιο εύκολο να χτύςουμε πϊνω ςτο υφιςτϊμενο Δύκτυο. Η επϋκταςη του θαλϊςςιου Natura 2000 θα πρϋπει να γύνει ϋπειτα από εθνικό ςχεδιαςμό και με επιςτημονικό τεκμηρύωςη.