Ηθικό ςτην εκπαύδευςη Αρχαύα Ελληνικό Γλώςςα και Γραμματεύα από μετϊφραςη

Transcript

1 Ηθικό ςτην εκπαύδευςη Αρχαύα Ελληνικό Γλώςςα και Γραμματεύα από μετϊφραςη Σεμινϊρια Επιθεωρητών Φιλολογικών Μαθημϊτων Σεπτϋμβριοσ 2013 Λουκύα Χατζημιχαόλ, ΕΜΕ Φιλολογικών Μαθημϊτων Έλενα Πηδιϊ, Σύμβουλοσ Φιλολογικών Μαθημϊτων

2 Αρχαύα ελληνικό γλώςςα Α Γυμναςύου Βιβλύο Μύθων καὶ λόγων ςτέφανοσ Όλα τα κεύμενα που υπϊρχουν ςτο βιβλύο Μύθων καὶ λόγων ςτέφανοσ προβϊλλουν ϋνα ηθικό δύδαγμα για το οπούο καλούνται οι μαθητϋσ να προβληματιςτούν μϋςα από ςύντομη ςυζότηςη. Ωςτόςο, επειδό ςτην Α Γυμναςύου πρώτιςτοσ ςτόχοσ του μαθόματοσ εύναι ο γλωςςικόσ, δραςτηριότητεσ ςχετικϋσ με τα ηθικϊ διδϊγματα ανατύθενται ςτουσ μαθητϋσ ςτο πλαύςιο των προαιρετικών δημιουργικών και διαθεματικών δραςτηριοτότων. Ακολουθούν ενδεικτικϊ κεύμενα από το βιβλύο, το δύδαγμα των οπούων ςχολιϊζεται ςύντομα ςτην τϊξη.

3 Για τη ςυνϋπεια λόγων και πρϊξεων οι μαθητϋσ προβληματύζονται ςτον μύθο του Αιςώπου Ἀλώπηξ καὶ δρυτόμοσ.

4 Ότι τα πλούτη δε φϋρνουν την ευτυχύα και πωσ η απληςτύα εύναι πηγό δυςτυχύασ για τον ϊνθρωπο οι μαθητϋσ/τριεσ ϋχουν την ευκαιρύα να το ςυζητόςουν ςτην ιςτορία του Μίδα.

5 Περίπλουσ, Β Γυμναςύου Οη καζεηές ζηο πρώηο θεθάιαηο ηοσ βηβιίοσ Περίπλοσς κειεηούλ αποθζέγκαηα ποσ εθθράδοσλ ζεκειηώδεης θηιοζοθηθές, ζρεζθεσηηθές θαη παηδαγωγηθές αρτές (Δειθηθά παραγγέικαηα, αποθζέγκαηα ηωλ Επηά Σοθώλ ζηα βσδαληηλά γλωκοιόγηα, αποθζέγκαηα Γερόληωλ θιπ). Ο ίδηος ο ταραθηήρας ηωλ αποθζεγκάηωλ είλαη δηδαθηηθός.

6 Προςϋγγιςη του θϋματοσ ςύμφωνα με το ςενϊριο διδαςκαλύασ Σύγκπιζη ηων νοημάηων ηων ηπιών αποθθεγμάηων. Ποια νοημαηική ζσέζη έσοςν; Ποια κοινή ιδεολογία εκθπάζοςν; (έννοια ηος μέηπος, ζωθποζύνη, αςηοζςγκπάηηζη) Οι μαθηηέρ ζςζηηούν παπαδείγμαηα σπήζηρ ηων αποθθεγμάηων ζηιρ μέπερ μαρ; Σςμπλήπωζε με ένα πήμα: Μηδὲν ἄγαν ( λέγε, πίνε, κάηεσε κλπ.) Ποια άλλα αποθθέγμαηα γνωπίζεηε και ποιερ αξίερ εκθπάζοςν;

7 Ιλιάδα, Β Γυμναςύου Συνϊντηςη Αχιλλϋα - Πριϊμου Η ςυνϊντηςη του Πριϊμου με τον Αχιλλϋα αποτελεύ μια από τισ πιο δραματικϋσ ςκηνϋσ του ϋπουσ, που ξεχειλύζει από ανθρωπιϊ και μεγαλεύο. Η απόδοςη του νεκρού και η εκεχειρύα που ακολουθεύ για την ταφό του Έκτορα αποτελούν ανθρωπιςτικό πρϊξη και υποδηλώνουν την αφετηριακό πορεύα του ανθρωπιςμού από την ελληνικό ομηρικό κοινωνύα. Επιπρόςθετα, ςημαντικόσ εύναι και ο προβληματιςμόσ που τύθεται για την κοινό μούρα των ανθρώπων, νικητών και ηττημϋνων, ςτο πλαύςιο μιασ πολεμικόσ ςύρραξησ. Αντιπολεμικό μόνυμα

8 Αριςτοφϊνη Νεφέλεσ, Γ Γυμναςύου Στην κωμωδύα αυτό παρουςιϊζεται μια κοινωνύα που ταλανύζεται από ηθικό, πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό κρύςη. Τα θϋματϊ τησ εύναι επύκαιρα. Ενδεικτικϊ ςημειώνουμε: α. τισ ςυνϋπειεσ τισ αλόγιςτησ ςπατϊλησ χρημϊτων β. την απϊτη γ.την ϋλλειψη ευθυκριςύασ δ. τη διϊβρωςη των οικογενειακών ςχϋςεων ε. τη διαφθορϊ τησ πόλησ ςτ. την προςπϊθεια για λογικό θεμελύωςη τησ ηθικόσ

9 Ξενοφώντοσ Αγηςίλαοσ, Α Λυκεύου Αλζρωπηζηηθό θαη αληηποιεκηθό κήλσκα, αλάιογο κε ασηό ζηελ Ιλιάδα, ζσλαληάκε θαη ζηολ εγθωκηαζηηθό ιόγο ηοσ Ξελοθώληα Αγηζίλαος. Σηολ ιόγο ασηό ο Σπαρηηάηες βαζηιηάς παροσζηάδεηαη ως ο ποιηηηθός παηδαγωγός ηοσ ιαού ποσ θσβερλά. Ο Αγεζίιαος παροσζηάδεηαη λα δείτλεη πραόηεηα ζηοσς αητκαιώηοσς θαη λα είλαη θηιάλζρωπος απέλαληη ζηης αδύλακες οκάδες ηοσ πιεζσζκού, ηοσ ηαιαηπωρεκέλοσ από ηολ πόιεκο.

10 Λυςύα Ὑπὲρ Μαντιθέου, Β Λυκεύου (κατεύθυνςη) Προςϋγγιςη του θϋματοσ Ποια θϋματα τησ πολιτικόσ ζωόσ ςτον Μαντίθεο παραμϋνουν επύκαιρα; Δώςτε ςυγκεκριμϋνα παραδεύγματα από τη ςύγχρονη πολιτικό πραγματικότητα. Μηνύματα ςύγχρονα και επύκαιρα που αφορούν ςτον χρηςτό πολύτη και ςτην ευνομούμενη πολιτεύα αντλούν οι μαθητϋσ από τον λόγο του Λυςύα Ὑπὲρ Μαντιθέου. Θϋματα όπωσ εύναι ο θεςμόσ τησ δοκιμαςίασ που επαλόθευε και κατοχύρωνε το δημοκρατικό πολύτευμα, το όθοσ του βουλευτό και γενικότερα των πολιτικών προςώπων, η ςυμπεριφορϊ προσ τουσ πολύτεσ, η προςωπικό τουσ ζωό, η αμνηςτύα των τριϊντα τυρϊννων.

11 Πιάηωλος Πρωηαγόρας, Γ Λσθείοσ (θαηεύζσλζε) Ενδεικτικϊ θϋματα προσ προβληματιςμό ςτον πλατωνικό διϊλογο Πρωταγόρασ: α. Μπορεύ να γύνει η αρετό αντικεύμενο διδαςκαλύασ; β. Η πολιτικό αρετό ωσ απαραύτητη ιδιότητα για τη ςυγκρότηςη κοινωνιών γ. Η πολιτικό αρετό ωσ κοινό και φυςικό ιδιότητα όλων των ανθρώπων δ. Η παιδευτικό ςημαςύα τησ τιμωρύασ ε. Η διδαςκαλύα τησ αρετόσ από την οικογϋνεια και την κοινωνύα ςτ. Η διδαςκαλύα τησ αρετόσ μϋςα από τη διαλεκτικό

12 Θουκυδύδη Περικλέουσ Επιτάφιοσ, Γ Λυκεύου (κατεύθυνςη) Οι αξύεσ τησ ιςονομύασ, τησ ιςοπολιτεύασ, τησ ελευθερύασ ςτην ιδιωτικό ζωό που δεν καταλόγει ποτϋ ςτην αςυδοςύα, ο ςεβαςμόσ ςτουσ ϊγραφουσ νόμουσ τησ ςυνεύδηςησ, η κοινωνικό αρετό ωσ προώπόθεςη θεωρύασ και πρϊξησ, η αγαθοεργύα, η προςόλωςη και η υπακοό ςτουσ νόμουσ και ςτα ϋθιμα τησ πατρύδασ, η υποχρϋωςη μιασ πολιτεύασ να τιμϊ τουσ νεκρούσ του πολϋμου με ϋργα, η ςυμμετοχό ςτα κοινϊ εύναι οριςμϋνα από τα θϋματα που υπϊρχουν ςτον Επιτάφιο του Περικλό που ςυνϋγραψε ο Θουκυδύδησ και παραμϋνουν επύκαιρα μϋχρι τισ μϋρεσ μασ.

13 Συμπερϊςματα Τα κεύμενα που διδϊςκονται ςτο μϊθημα τησ Αρχαύασ Ελληνικόσ Γλώςςασ και τησ Αρχαύασ Ελληνικόσ Γραμματεύασ από μετϊφραςη ϋχουν ωσ κϋντρο τον ϊνθρωπο και όλα τα θϋματα ςτη διδακτϋα ύλη ϋχουν χαρακτόρα ηθικό. Η ηθικό διαπαιδαγώγηςη μϋςα από το μϊθημα μπορεύ να επιτευχθεύ με διϊφορουσ τρόπουσ: Συζότηςη και προβληματιςμό Διαθεματικότητα Ηθικό και Αρχαύα Ελληνικϊ Βιωματικότητα Επικαιροπούηςη των θεμϊτων Δημιουργικϋσ δραςτηριότητεσ