διεθνές συνέδριο στη Μήλο ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ

2 N E W S L E T T E R - S E P T E M B E R 2 0 0 9 - V O L U M E Ίος Κυκλάδων: τηλ-fax: 22860 92254, e-mail:info@aegean-energy.gr, www.aegean-energy.gr / Γραφείο Αθήνας: τηλ. 210 8848055 ε ν η μ ε ρ ω τ ι κ ο δ ε λ τ ι ο - σ ε π τ ε μ β ρ ι ο σ 2 0 0 9 - Τ Ε Υ Χ Ο Σ διεθνές συνέδριο στη Μήλο ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ Στις 23, 24, 25 Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί στο Συνεδριακό Κέντρο της Μήλου Γεώργιος Ηλιόπουλος, τριήμερο διεθνές συνέδριο με τη συμμετοχή στελεχών της ΕΕ, επιστημονικών φορέων και εκπροσώπων Ευρωπαϊκών νησιών που δραστηριοποιούνται στο χώρο της αειφορικής χρήσης της ενέργειας. Στόχος του συνεδρίου είναι η Ευρωπαϊκή συνεργασία μεταξύ οργανισμών της τοπικής αυτοδιοίκησης (Σύμφωνο των Δημάρχων) και η ανάδειξη των δυνατοτήτων αλλά και των εμποδίων που υπάρχουν στα νησιά για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, της εξοικονόμησης ενέργειας και της μείωσης των εκπομπών CO2. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις νέες τεχνολογίες (υβριδικά συστήματα, υδρογόνο, έξυπνα δίκτυα), στα ζητήματα του περιβάλλοντος (προστασία του τοπίου) καθώς και στα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία. Το συνέδριο οργανώνεται από το Ενεργειακό Γραφείο Ίου- Αιγαίου υπό την αιγίδα του ΥΠΑΝ και με την υποστήριξη του δήμου Μήλου. Επίσης στον ίδιο χώρο, στις 25 και 26 Οκτωβρίου θα ξεκινήσουν οι εργασίες της «Ενεργειακής Ακαδημίας» ενός θεσμού που φιλοδοξεί να καλύψει ανάγκες κατάρτισης στελεχών σε τοπικό επίπεδο. Πληροφορίες και πρόγραμμα στο www.aegean-energy.gr Η Μήλος που φιλοξενεί το συνέδριο έχει το μεγαλύτερο γεωθερμικό πεδίο στην Ελλάδα ενώ διαθέτει και μια πρότυπη μονάδα αφαλάτωσης με αιολική ενέργεια The island of Milos, with a certain advance in the RES development (wind and desalination), is the place with the largest geothermal reservoir in Greece Μilos (Cyclades): international conference FOR SUSTAINABLE ENERGY IN ISLANDS The international conference RES & ENERGY SAVINGS (23, 24 and 25 October 2009) is organized by the Ios Aegean Energy Agency with the support of the Ministry for Development and the Municipality of Milos. The aim of the conference is to highlight the barriers and the opportunities for energy savings, RES and emissions cuts in European islands, giving emphasis to the non-commercial / innovative technologies and tools which appear to be very promising in the near future, but with a certain risk for investors. As the geography and the characteristics of the small islands (the case of Aegean) create a vulnerable environment and RES technologies (wind parks, geothermal) raise social reactions, the European experience and cooperation could be useful and maybe determinant. The Covenant of Mayors scheme (with its insular component) is an eminent example. Info: www.aegean-energy.gr

οικονομική ενίσχυση ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΤΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΤΩΝ ΔΗΜΑΡΧΩΝ 15 εκ. πρόκειται να διαθέσει σε πρώτη φάση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώστε οι πόλεις-δήμοι που έχουν υπογράψει το Σύμφωνο των Δημάρχων να καταφέρουν να υλοποιήσουν τα Σχέδια Δράσης για την Αειφορική Διαχείριση της Ενέργειας. Υπενθυμίζουμε ότι οι πόλεις που έχουν υπογράψει το Σύμφωνο έχουν ξεπεράσει τις 400, και ότι η αυτοδέσμευση για δραστική μείωση των εκπομπών, μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικός μηχανισμός (από τα εθνικά ή Κοινοτικά προγράμματα) για την μάχη εναντίον του Θερμοκηπίου. Τα χρήματα που έχει δεσμεύσει η Επιτροπή, θα δοθούν μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΙΒ) η οποία ήδη έχει συγκροτήσει ένα Γραφείο Τεχνικής Υποστήριξης. Το Γραφείο αντλεί πόρους από το πρόγραμμα Intelligent Energy Europe (IEE) και θα χρηματοδοτήσει τις δαπάνες για την ανάπτυξη τοπικών αυτοδιοικητικών επενδυτικών προγραμμάτων που θα υπαγορεύονται από τα Σχέδια Δράσης και θα είναι ευθυγραμμισμένα με τις γενικότερες κατευθύνσεις στόχους της ΕΕ. Τα επιλέξιμα έργα αφορούν σε μια μεγάλη ποικιλία τομέων, από την επισκευή δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων έως τα δίκτυα τηλεψύξης θέρμανσης και από την παραγωγή καθαρής ενέργειας έως τις βιώσιμες μεταφορές. Το Γραφείο Τεχνικής Υποστήριξης αναμένεται να είναι σε επιχειρησιακή ετοιμότητα πριν το τέλος του 2009. Οι δήμοι που συμμετέχουν στο Σύμφωνο των Δημάρχων, καλούνται να παρακολουθούν σε τακτική βάση το δικτυακό τόπο www.eumayors.eu για να ενημερωθούν έγκαιρα για τις επικείμενες προσκλήσεις. Είναι βέβαια αυτονόητο, ότι η προετοιμασία πρέπει να ξεκινήσει από τώρα. financial support FOR DEVELOPMENT OF SUSTAINABLE ENERGY PROJECTS IN covenant cities A financial framework is being set in place that will provide cities with the support they need to achieve their energy and climate goals. The European Commission is laying the foundations of a financial support facility to help signatory cities achieve the targets set-out in their Sustainable Energy Action Plans. The Commission will provide funding of 15 million to local authorities through the European Investment Bank (EIB), which is setting up a Technical Assistance Facility. The facility is funded by the Intelligent Energy Europe (IEE) programme and will finance costs for the development of municipal investment projects or programmes consistent with the Sustainable Energy action plans, which will contribute to the overall EU energy targets. Eligible sustainable energy projects can focus on a variety of sectors, such as retrofitting of public and private buildings, sustainable building, energy-efficient district heating and cooling networks, and environmentally-friendly transport. The Facility could be operational in the second half of 2009. Those signatories of the Covenant considering a major sustainable energy investment are advised to consult the Covenant of Mayors website regularly, as all relevant information will be published there.

το Δίκτυο ΔΑΦΝΗ αναγνωρίστηκε ΩΣ ΔΟΜΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΤΩΝ ΔΗΜΑΡΧΩΝ Το Σύμφωνο των Δημάρχων δεν αφορά μόνο τις μεγάλες πόλεις με τις ανεπτυγμένες υποδομές και τον εκτεταμένο διοικητικό μηχανισμό. Κάθε δήμος, ακόμη και με μικρό μέγεθος μπορεί να γίνει μέρος αυτής της πρωτοβουλίας. Για το λόγο αυτό, εκτός από την υποστήριξη στο κεντρικό επίπεδο (Ευρωπαϊκή Επιτροπή www. eumayors.eu) έχουν προβλεφθεί και μια σειρά από περιφερειακές υπηρεσίες που ονομάζονται Υποστηρικτικές Δομές και που σαν ρόλο έχουν να βοηθήσουν τους μικρούς δήμους και κοινότητες μέλη του Συμφώνου στην σύνταξη των Σχεδίων Δράσης, στη δρομολόγηση των σχετικών έργων για την επίτευξη των στόχων, στην αναζήτηση οικονομικών μέσων και πόρων και εν τέλει στην παρακολούθηση και την πιστοποίηση των επιδόσεων. Υπάρχουν δύο είδη Δομών Υποστήριξης: δημόσιες αρχές όπως π.χ Περιφέρειες, και σύνδεσμοι ή δίκτυα της τοπικής αυτοδιοίκησης. Το δίκτυο ΔΑΦΝΗ είναι μια από τις δομές αυτές και η σχετική συμφωνία υπεγράφη στις Βρυξέλλες στις 17 Ιουνίου 2009 από τον πρόεδρο του ΔΣ και δήμαρχο της Ίου Γιώργο Πουσσαίο. Ο δήμαρχος της Ίου και πρόεδρος της ΔΑΦΝΗΣ Γιώργος Πουσσαίος The mayor of Ios and president of DAFNI, G. Poussaios supporting structures MAKE THE covenant A REALITY FOR ALL The Covenant of Mayors is not beyond the reach of every town and city. Through the assistance, guidance and funding of Supporting Structures, even the smallest town can join the initiative. Supporting Structures play an invaluable role in helping cities join the Covenant. By promoting the Covenant of Mayors and providing much-needed support and coordination to those who wish to sign up, they let citizens play their part to improve energy efficiency and sustainability. In addition, the financial assistance and expertise they provide, helps participants draft and implement their Sustainable Energy Action Plans. There are two distinct forms of Supporting Structures. The first consists of public bodies and local authorities such as counties, provinces and regions, while the second is made up of associations and networks of local and regional authorities. The Network of Aegean Sustainable Islands, DAFNI, has been officially recognised as the Supporting Structure for the Aegean islands, and the agreement has been signed in Brussels in June 2009. Γίνετε μέλη του Δικτύου Αειφόρων Νήσων του Αιγαίου, επισκεφθείτε το δικτυακό τόπο www.dafni.net.gr The Ios-Aegean Energy Agency is associated with the Network of Sustainable Islands of the Aegean Sea (DAFNI) which actually comprises 37 insular communities. The Agency s strategic target is to increase the islands energy production from RES, as well as to promote energy efficiency technologies and practices. The Agency is a non profit organisation financed exclusively through European and national (public) funds for an initial period of three years. Then, the Agency will be supported mainly by the regional local authorities and non profit activities. 2

oδηγός για τον ενεργειακό προγραμματισμό ΣTO ΤΟΠΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ Στις 18-19.05.09 πραγματοποιήθηκε στο Κοινό (Ευρωπαϊκό) Κέντρο Ερευνών (JRC) διήμερο εργασίας με θέμα την ανάπτυξη μεθοδολογίας για την επίτευξη των στόχων που έχουν θέσει οι τοπικές αυτοδιοικήσεις που συμμετέχουν στο Σύμφωνο των Δημάρχων. Στη συνάντηση παρουσιάστηκαν παραδείγματα σχεδίων δράσης από πόλεις με εμπειρία στον τομέα, αποτελέσματα, καθώς και τρόποι ξεπεράσματος των μεθοδολογικών εμποδίων που θέτει η μικρή κλίμακα (βλ. http://re.jrc.ec.europa.eu/ energy efficiency/pdf/). Το JRC ανέλαβε επίσης την συγγραφή ενός Οδηγού για την υποστήριξη των δήμων σε θέματα ενεργειακού σχεδιασμού στο τοπικό επίπεδο, ανάλυσης των ενεργειακών δεδομένων, παρακολούθησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, ενημέρωσης των χρηστών και του κοινού κτλ. Η συγγραφή του οδηγού θα βασιστεί στην υπάρχουσα εμπειρία, στην ανάγκη για συμβατότητα των δεδομένων, των μετρήσεων και των υπολογισμών, αλλά και στο αίτημα της ευελιξίας και της απλότητας ώστε να είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί και από μη ειδικούς. Πληροφορίες για τον ενεργειακό σχεδιασμό στις πόλεις παρέχει και η υπηρεσία www.managenergy.net η οποία εκδίδει και σχετικά ενημερωτικά δελτία Info on energy planning for cities is available also at www.managenergy.net and the associated leaflets guidelines for energy planning AT LOCAL LEVEL In 18-19 of May 2009, the Joint Research Center (JRC) of the EU, has organized a workshop for the development of methodologies and Sustainable Energy Action Plans for those cities participating in the Covenant of Mayors. In this meeting, cities already experienced in energy planning and CO2 monitoring, have presented the results, their successes and the problems from the implementation of the different models in the local scale. Furthermore, JRC has been charged to prepare and perform as soon as possible, a comprehensive methodology and tool for development of Sustainable Energy Action Plans (SEAPs) at local level, including collection, analysis and assessment of existing tools and methodologies. At a second stage, JRC will develop simple, flexible and understandable Guidelines for Cities on how to prepare a SEAP and monitor CO2 emissions. The Guidelines will include information, description, and references on what a SEAP is and will contain a section with answers to the most relevant questions that may be posed by cities on technical aspects and the basic principles of theseaps. The Guidelines will assist in developing a SEAP and measuring compliance in a manner that is easily understandable for non-specialists in energy and climate matters (for more info see http://re.jrc.ec.europa.eu/ energyefficiency/pdf/).

εγκρίθηκε από την Επιτροπή ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ISLΕ-PACT Με προϋπολογισμό 3,5 Μ (75% Κοινοτική Συμμετοχή) εγκρίθηκε από την Επιτροπή (Γ.Δ. Ενέργειας και Μεταφορών) το πρόγραμμα Isle-Pact (Σύμφωνο των Νησιών) στο οποίο συμμετέχει και η ΔΑΦΝΗ ως ένας από τους 12 εταίρους. Το σχήμα περιλαμβάνει μεγάλα Ευρωπαϊκά νησιά όπως η Κύπρος, η Μάλτα, η Σαρδηνία και η Κρήτη, καθώς και ομάδες νησιών όπως τα Κανάρια, οι Βαλεαρίδες, τα Δυτικά Νησιά (Σκωτία), τα νησιά της Βαλτικής και το Αιγαίο. Στόχος του προγράμματος είναι να προετοιμάσει, μέσα από τη διεθνή συνεργασία και με την αξιοποίηση των Κοινοτικών δομών, ενεργειακά έργα που θα οδηγήσουν τα νησιά της Ευρώπης στην αειφορική χρήση της ενέργειας και στην επίτευξη του στόχου της μείωσης των εκπομπών τουλάχιστον κατά 20% ως το 2020. Το πρόγραμμα εκτιμάται πως θα ξεκινήσει μέσα στο 2010 και θα βοηθήσει τόσο τις προσπάθειες των νησιών του Αιγαίου, όσο και τους δήμους που συμμετέχουν στο Σύμφωνο των Δημάρχων. Μεταξύ των δράσεων που προβλέπονται, περιλαμβάνονται τα Τοπικά Ενεργειακά Σχέδια, τα εργαλεία για την παρακολούθηση των εκπομπών CO2, ο εντοπισμός των κοινωνικο-οικονομικών παραμέτρων που επηρεάζουν την υλοποίηση των σχεδίων, η διερεύνηση των χρηματοδοτικών δυνατοτήτων και η ενημέρωση χρηστών και καταναλωτών της ενέργειας ώστε να υπάρξει η μέγιστη δυνατή συμμέτοχή. the ISLE-PACT project APPROVED BY THE COMMISSION With a budget of 3,5M, the ISLE-PACT proposal has been accepted by the European Commission in early August 2009. The project, coordinated by the Western Isles Council is structured through a consortium of European islands (Gotland, Madeira, Canarias, Balearics, DAFNI-Aegean Islands, Crete, Sardinia, Malta, Cyprus, Samsο and Azores) and is expected to start in the 1st semester of 2010. This initiative, aims at bringing together European island authorities in order to achieve the overall objective of more than 20% CO2 emissions reduction by 2020. The participating islands are invited to: Develop Island Sustainable Energy Action Plans (ISEAPs) as the means by which they will achieve the overall target of the project. Develop methodologies and tools that will allow them to monitor progress of implementation of ISEAPs, as well as track progress in reducing CO2 emissions to the desirable levels by 2020. Assess environmental and socio-economic factors, as they may affect and influence the implementation of ISEAPs. Produce a pipeline of priority bankable projects that will be used as the means to implement the ISEAPs and achieve targets. Propose a number of financing tools and mechanisms that will provide the financial resources needed by investors to implement the bankable projects. Launch a strong information dissemination campaign with the view to disseminate the results and achievements of the project to the largest possible number of people and increase the level of awareness in islands efforts to contribute in the fight against climate change. 2

παρακολούθηση εκπομπών CO2 ΣTA NHΣΙΑ THΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Για τον προσδιορισμό της μεθοδολογίας παρακολούθησης των εκπομπών CO2 στα νησιά, πρέπει να καθοριστούν κατ αρχάς οι βασικές παράμετροι που είναι απαραίτητο να συμπεριληφθούν για την καταγραφή της τρέχουσας κατάστασης του συγκεκριμένου νησιού καθώς και η στόχευση στο μέλλον. Αυτή η λίστα (παραμέτρων στόχων) μπορεί να επαυξάνεται στο μέλλον όσο χρειάζεται. Η λίστα των στόχων πρέπει να είναι αρκετά περιεκτική ώστε να αποτελέσει τη βάση για μία σωστή αξιολόγηση, αλλά όχι τόσο ώστε να εξωραϊζει ή να αγνοεί ειδικές συνθήκες που συναντάει κανείς στα περισσότερα νησιά, ειδικά στα μικρότερα. Χρειάζεται επίσης να μπορεί να χρησιμοποιηθεί απ ευθείας σε σχέδια δράσης τοπικών, π.χ. δημοτικών ή περιφερειακών αρχών, με στόχο τη βελτίωση της κατάστασης του περιβάλλοντος τόσο σε τοπικό όσο και σε γενικότερο επίπεδο. Έχοντας συμφωνήσει για την παραπάνω λίστα, το επόμενο βήμα είναι να εξετάσουμε τη διαθεσιμότητα των στοιχείων (δεδομένων) που χρειάζονται για την ποσοτικοποίηση των στόχων. Η ποσοτικοποίηση, κατά πάσα πιθανότητα, προϋποθέτει τη χρήση των κατάλληλων δεικτών, που επίσης χρειάζεται να προσδιοριστούν, έτσι ώστε να υπάρχει δυνατότητα να αποτυπωθεί η κύρια (αρχική, βασική) διαδικασία ή αξία του κάθε στόχου. Για παράδειγμα, εάν σαν ελάχιστους στόχους προσδιορίζει κανείς την ενεργειακή επάρκεια και την κλιματική αλλαγή και θεωρεί σαν κατάλληλους δείκτες (ι) τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, (ιι) τη διείσδυση των ΑΠΕ και (ιιι) τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας, πρέπει να διαθέτει έναν ενεργειακό προϋπολογισμό. Αλλά εάν κανείς επεκτείνει τον ορισμό των εκπομπών, ώστε να καλύπτουν όλα τα Αέρια του Θερμοκηπίου, τότε χρειάζονται και στοιχεία για την τοπική γεωργία, την κτηνοτροφία, την βιομηχανική παραγωγή, την ειδική κατανάλωση (π.χ. CFcs) κτλ.. Έχοντας αποφασίσει για τους στόχους και έχοντας διερευνήσει για τη διαθεσιμότητα των βασικών δεδομένων και την ποσοτικοποίησή τους, τότε χρειάζεται η μεθοδολογία για τη συλλογή, επαλήθευση και αποθήκευση αυτών των στοιχείων έτσι ώστε να διασφαλίζονται συγκρίσιμα επίπεδα ακρίβειας. Αυτό επίσης απαιτεί τον προσδιορισμό ενός συστήματος συλλογής δεδομένων που να είναι και οικονομικά και οργανωτικά βιώσιμο, στο επίπεδο της εφαρμογής. Επιπλέον, αυτό το σύστημα θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα, μόνο του ή χωρίς εξωτερική βοήθεια, να πραγματοποιεί τους απαραίτητους υπολογισμούς για τον καθορισμό των δεικτών που θα εκφράζουν τους επιλεγέντες στόχους. Επίσης τόσο η συλλογή όσο και οι υπολογισμοί χρειάζεται να είναι σύννομοι με τις εθνικές και διεθνείς οδηγίες και προδιαγραφές. Αφού αυτό έχει αποφασισθεί και συμφωνηθεί, θα χρειαστεί επίσης μια ανεξάρτητη διαδικασία επαλήθευσης μαζί με διαδικασίες για πρόσβαση του κοινού τόσο στα αποτελέσματα όσο και στην αναφορά για την επαλήθευση. Μετά την πρώτη φάση της συλλογής των δεδομένων με βάση τις γενικές κατευθύνσεις και τις ιδιαιτερότητες του κάθε νησιού, θα ένα αναπτυχθεί μοντέλο βάσης που θα χρησιμεύσει ως φόρμα για τον εντοπισμό και την οργάνωση των δεδομένων για κάθε νησί. Με μια διαδικασία ανάδρασης η αρχική δομή θα υποστεί τις απαραίτητες τροποποιήσεις ώστε να αντανακλά τις τοπικές συνθήκες. Στη συνέχεια, για κάθε συγκεκριμένο νησί που συμμετέχει στο πρόγραμμα θα αναπτυχθεί ένα ειδικό μοντέλο. Το μοντέλο θα περιλαμβάνει μια αναλυτική κατάσταση των τομέων τελικής χρήσης, των τεχνολογιών για τις ενέργειες τελικής χρήσης, την ενεργειακή ένταση, τους δείκτες για το εύρος των δραστηριοτήτων ανά τομέα (π.χ. προστιθέμενη αξία, καταλύματα, επιβατοχιλιόμετρα) κτλ. Τα δεδομένα που θα συλλεγούν εισάγονται στο κάθε ειδικό μοντέλο και μέσω μιας διαδραστικής διαδικασίας το

μοντέλο σταθμίζεται (π.χ. ώστε να παράγει την ίδια ενεργειακή κατανάλωση με τα ιστορικά δεδομένα) για το έτος βάσης. Η ανάπτυξη της μεθοδολογίας θα πρέπει να περιλαμβάνει εκτός από τους υπολογισμούς των εκπομπών, και το περιεχόμενο και τον τρόπο σύνταξης των αναφορών (reporting). Σε συνάρτηση με αυτό θα πρέπει να καθοριστεί μια μεθοδολογία για τον έλεγχο της ποιότητας των δεδομένων καθώς και μια μεθοδολογία αξιολόγησης (auditing). Greenhouse Gases Monitoring IN EUROPEAN ISLANDS The concept of a Sustainable Island may be defined in a number of ways. As a first step, it is proposed that the minimum of attributes that need to be included in an attempt to identify the current state of a specific island and the effort required to achieve a particular grade should be defined. This list may be augmented in the future as appropriate. This list of attributes needs to be inclusive enough to provide the basis for a robust evaluation but not so as to gloss over or ignore special circumstances that exist in the majority of the islands especially in the smaller ones. It also needs to be directly utilizable in action plans of local, i.e. municipal or regional authorities, to improve the state of the local as well as the global environment Once this list is agreed, the next step is to examine the availability of the data needed to quantify the attributes. The quantification most likely will involve appropriate indices that also need to be defined so as to be able to capture the primary process or value of each attribute. For example, if as the minimum attributes one specifies energy efficiency and climate change and considers (i) CO2 emissions, (ii) RES penetration and (iii) improvement in energy efficiency as the appropriate indices, the availability of an energy budget is required. But if one expands the definition of emissions to cover all GHG then also data on local agriculture and livestock is needed. Having decided on the attributes and having investigated that the raw data for their quantification are available, then a methodology to be followed for the collection, verification and storing of these data is needed so as to assure comparable levels of accuracy. This also requires the specification of a data collection system that is viable both financially and organizationally, at the level of application. In addition this system should be able, on its own or with outside assistance, to carry out the necessary computations for the determination of the indices expressing the attributes chosen. Also both the collection and the computation needs to be in line with national and international procedures and guides. Once this is determined and agreed, an independent verification procedure is also required along with a procedure for public access to both the results and the verification report. 2

ενημερωτικές εκδηλώσεις στα νησια ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ Το Δίκτυο Αειφόρων Νήσων Αιγαίου «ΔΑΦΝΗ» και το Ενεργειακό Γραφείο Αιγαίου πραγματοποίησαν 2 ενημερωτικές ημερίδες στις Κυκλάδες και στο νομό Λέσβου. Η πρώτη έγινε την Δευτέρα 25 Μαίου 2009 στο Δήμο Αμοργού και η δεύτερη στο Δήμο Μυτιλήνης την Πέμπτη 18 Ιουνίου. Και στις δύο συναντήσεις οι παρουσιάσεις αφορούσαν τη δράση της ΔΑΦΝΗΣ και του Ενεργειακού Γραφείου Ίου- Αιγαίου (Γ. Πουσσαίος και Η. Ευθυμιόπουλος) και την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο νησιωτικό χώρο (Δ. Παπαχρήστος ΡΑΕ). Επιπλέον στη Μυτιλήνη, με την παρουσία και δημάρχων και πολιτών από τον υπόλοιπο νομό, παρουσιάστηκε ένα ενεργειακό σενάριο για τη Λέσβο από τον συνεργάτη του Ενεργειακού Γραφείου Γ. Κάραλη, ενώ ο δήμαρχος της Κέας Ν. Δεμέναγας έκανε έναν απολογισμό του ολοκληρωμένου προγράμματος ανακύκλωσης που ξεκίνησε πριν ένα χρόνο στο Δήμο Κέας. Αντίστοιχες εκδηλώσεις προβλέπονται και στους επόμενους μήνες με στόχο την όσο το δυνατόν άμεση ενημέρωση των νησιωτικών κοινοτήτων σε θέματα ενέργειας και αειφορίας και την αναζήτηση συναινετικών λύσεων σε ζητήματα που πολλές φορές διχάζουν τις τοπικές κοινωνίες. Από την ενημερωτική εκδήλωση στη Μυτιλήνη From the info-day in Mytiline info-days ΙΝ ΤΗΕ AEGEAN ISLANDS The Aegean Energy Agency has started in May 2009 a round of visits to selected islands, in order to inform local authorities and concerned citizens on possibilities for renewal development and energy saving technologies. These meetings are coming in a very critical moment, characterized by the opening of a new market, the possibilities of participation of local authorities in investment schemes, the environmental concerns (especially for wind parks and geothermal energy) and the rising of promising technologies (e.g hydrogen for maritime transports). A first meeting has been organized in Amorgos (Cyclades) on May 25th, 2009 and the second in Mytiline (Lesbos) on June 18th with the participation of representatives from local authorities and people from neighboring islands and municipalities. Similar events will be organized in the coming months.