ΝΤΟΠΙΝΓΚ :Μαθαίνουμε για να αποφεύγουμε Ερευνητική εργασία των μαθητών της Α λυκείου του 1 ου ΕΠΑΛ Ναύπλιου
περιεχόμενα Εισαγωγή Τι είναι το ντόπινγκ Ιστορική αναδρομή στον διεθνή και ελληνικό χώρο κατηγορίες απαγορευμένων ουσιών Κατηγορίες απαγορευμένων μεθόδων Αιτίες εξάπλωσης του ντόπινγκ Πιθανά κίνητρα και λόγοι χρήσης ντόπινγκ από νεαρούς ανήλικους αθλητές Δημοσιογραφικές έρευνες Συμπεράσματα
ΑΡΜΕΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΒΑΛΧΧΟΦΕΡ ΣΟΦΙΑ ΓΚΑΤΖΙΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΤΗΓΚΑΡΙΔΗΣ ΑΛΕΞΙΟΣ ΛΕΝΤΖΙΟΝ ΜΑΤΕΟΥΣ ΡΑΦΑΗΛ ΛΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΝΤΟΥΚΑΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΜΕΡΙΚΑΚΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΕΡΤΖΑΝΙΔΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΜΠΕΝΤΟΥΛΗ ΚΕΒΙΝ ΧΑΖΙΖΑΪ ΦΓΙΟΡΕΝΤΙΝΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΕΥΘΑΝΘΙΑ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
εισαγωγή Όσοι ασχολούμαστε με τον αθλητισμό ή τον πρωταθλητισμό πρέπει να είμαστε ενημερωμένοι και για τα επικίνδυνα σημεία της ωραίας αυτής διαδρομής. Ένα απ αυτά είναι και το ντόπινγκ. Το πιο πιθανό είναι να μην τα συναντήσουμε ποτέ, αλλά καλό θα είναι να γνωρίζουμε κάποια πράγματα προκειμένου να αποφεύγονται οι πειρασμοί και οι πειραματισμοί. Στα πλαίσια αυτά η συγκεκριμένη Ερευνητική Εργασία έχει σκοπό να εξηγήσει με απλό τρόπο κάποια πράγματα που γονείς, μαθητές,αθλητές, και γενικά αθλούμενοι, πρέπει να ξέρουν σχετικά με θέματα ντόπινγκ. Πιο συγκεκριμένα θα ερευνήσουμε: Τι είναι το ντόπινγκ Ιστορική αναδρομή στον διεθνή και ελληνικό χώρο κατανόηση των επιδράσεων των φαρμακευτικών ουσιών στον οργανισμούς διερεύνηση σωματικών ψυχικών και κοινωνικών αλληλεπιδράσεων έμφαση στην ενημέρωση,πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου εξερεύνηση δραστικών ουσιών.
Τι είναι ντόπινγκ Ντόπινγκ στον αθλητισμό ορίζεται ως «η χορήγηση ή η χρήση από ένα υγιές άτομο οποιουδήποτε παράγοντα ή ουσίας που φυσιολογικά δεν εντοπίζεται στο σώμα και/ή οποιουδήποτε φυσιολογικού παράγοντα ή ουσίας όταν χορηγείται σε αντικανονικές επιπρόσθετες ποσότητες και/ή μέσω αντικανονικής οδού και/ή με αντικανονικό τρόπο, με σκοπό και αποτέλεσμα τη τεχνητή αύξησης και με αθέμιτο τρόπο της απόδοσης του ατόμου κατά τη διάρκεια του αγώνα
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΝΤΟΠΙΝΓΚ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ Από τις εποχές της Αρχαίας Ολυμπίας, όπου το μόνο έπαθλο ήταν ένα κλαδί ελιάς, η δόξα του νικητή ήταν υπέρλαμπρη. Τόσο, που να αναγκάσει αθλητές να καταφύγουν σε παράτυπες τεχνικές βελτίωσης των δυνατοτήτων τους. Οι αθλητές προσπαθούν να αυξήσουν τη φυσική τους δύναμη καταναλώνοντας διάφορων ειδών κρέας ή ζωμό αίματος πριν από τους αγώνες, ένα μείγμα κρασιού και στρυχνίνης, ενός δηλητηρίου που σε μικρές δόσεις λειτουργεί σαν διεγερτικό, ο κόκορας που επιβίωνε από τις κοκορομαχίες, θεωρούταν ιδανική τροφή για έναν αθλητή πριν από τον αγώνα, επειδή του ανέβαζε την τεστοστερόνη Αποξεραίνουν όρχεις ταύρων, τους πολτοποιούν σε σκόνη και τη δίνουν σε αθλητές. Τα αποτελέσματα για την εποχή ήταν και παραμένουν φανταστικά. Ποικιλίες μανιταριών και ξηρά σύκα για αυξημένη ποσότητα σακχάρου, ήταν βασικά στοιχεία διατροφής. Οι παλαιστές τρέφονταν με μείγμα από κρέας ταύρου και χοίρου για να πάρουν πρωτεΐνες. Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν ουσίες που έπαιρναν από τις πίσω οπλές των γαϊδάρων. Τον 1 ο αιώνα μ.χ. αναφέρεται επίσης ότι οι Έλληνες δρομείς έπιναν ένα αφέψημα βοτάνων για να αυξήσουν τη δύναμη τους και να είναι ικανοί να αποδώσουν σε αθλήματα μεγάλης διάρκειας. Οι αρματοδρομείς έτρεφαν τα άλογα τους με διάφορα μείγματα προκειμένου να τα κάνουν να τρέχουν γρηγορότερα, ενώ οι Ρωμαίοι μονομάχοι πριν μπουν στην αρένα έπιναν διεγερτικές ουσίες για την αύξηση της δύναμης Αθλητές χρησιμοποιούν ειδική διατροφή και αποστάγματα για σωματική ενδυνάμωση. Πολεμιστές Zulu παράγουν αλκοολούχο ποτό από φλούδα σταφυλιού και το καταναλώνουν για αύξηση ανδρείας πριν τη μάχη.
ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΝΤΟΠΙΝΓΚ Οι εταιρίες ελέγχου ήρθαν προετοιμασμένοι για διεγερτικά όπως η εφεδρίνη και η αμφεταμίνη στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου το 1972, αλλά από τότε οι αθλητές είχαν αρχίσει να λαμβάνουν αναβολικά στεροειδή, ουσίες που μεταβολίζουν γρήγορα, βοηθούν τα κύτταρα να αναπτύσσονται και ενεργοποιούν τους μυς να αντέξουν μεγαλύτερη πίεση. Όταν ο έλεγχος για στεροειδή έφτασε στους Ολυμπιακούς Αγώνες 4 χρόνια αργότερα, οι αθλητές στρέφονταν πλέον σε φυσικές ορμόνες όπως η τεστοστερόνη, η οποία είναι δύσκολο να ανιχνευθεί μέσω του προσυμπτωματικού ελέγχου. Τα επόμενα χρόνια όταν τα τεστ εξελίχθηκαν αρκετά ώστε να τις εντοπίζουν, οι αθλητές είχαν ήδη αρχίσει να πειραματίζονται με μεταγγίσεις αίματος και ενέσεις ερυθροποιητίνης (EPO), μιας ορμόνης που αρχικά είχε σχεδιαστεί για την θεραπεία της αναιμίας διεγείροντας την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Οι αθλητές έχουν, κατά καιρούς βρει τρόπους να ξεγελάνε τα τεστ, με την πιο γνωστή περίπτωση αυτή του Λανς Άρμστρονγκ, 7 φορές νικητής του Tour de France. Όπως παραδέχτηκε ο ίδιος, έπαιρνε ντόπινγκ «στρατηγικά» ώστε να μην εντοπίζεται στους ελέγχους. Αντί να κάνει ένεση (EPO) πριν από έναν αγώνα όπου γνώριζε ότι οι ελεγκτές θα περίμεναν στη γραμμή του τερματισμού ο ποδηλάτης έχει προγραμματιστεί το ντόπινγκ κατά τη διάρκεια της προπόνησης και ανάμεσα στους αγώνες, ενώ συνεργαζόταν με ειδικούς γιατρούς, οι οποίοι παρακολουθούσαν πότε ορισμένες ουσίες θα εμφανίζονταν στο σύστημα του και πόσο γρήγορα θα τις μεταβολίσει.
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ - ΝΤΟΠΙΝΓΚ ΣΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ 1865 Η πρώτη καταγεγραμμένη περίπτωση εμφανίστηκε στην κολύμβηση κατά τον αγώνα στο κανάλι του Άμστερνταμ. Συγκεκριμένα περιγράφηκε η πρόσληψη μιας ανώνυμης ουσίας που βελτίωνε την απόδοση. 1867 Στους δημοφιλείς αγώνες ποδηλασίας 6 ημερών οι Γάλλοι αθλητές προτιμούσαν μείγματα με βάση την καφεΐνη, οι Βέλγοι χρησιμοποιούσαν ζάχαρη αναμειγμένη με αιθέρα, ενώ άλλοι χρησιμοποιούσαν αλκοολούχα αφεψήματα ή νιτρογλυκερίνη 1896 Τη χρονιά αυτή αναφέρεται ο πρώτος θάνατος που προκλήθηκε από το ντόπινγκ. Ο Άγγλος ποδηλάτης Arthur Linton πέθανε λόγο λήψης εφεδρίνης στον αγώνα Παρίσι Μπορντό
1904 Ο νικητής του μαραθωνίου στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σεντ Λούις, Τόμας Χικς, κατέρρευσε μετά τον τερματισμό επειδή είχε καταναλώσει ωμά αυγά, ενέσεις στρυχνίνη και μικρών δόσεων μπράντι. Αυτό θεωρείται το πρώτο επίσημο κρούσμα ντόπινγκ. 1910 Ο Τζέιμς Τζέφρυ ισχυρίστηκε αφού ηττήθηκε από τον Τζακ Τζόνσον, ότι το τσάι του ντοπαρίστηκε προκειμένου να τον νικήσει. Αυτή είναι η πρώτη αναφορά περίπτωσης στην οποία κατηγορούνται ντοπαρισμένοι αθλητές. Πολλές παρόμοιες περιπτώσεις για ντόπινγκ έχουν αναφερθεί στην πυγμαχία κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού του 20 ου αιώνα. 1920 Παρασκευάστηκαν για πρώτη φορά οι αμφεταμίνες, μια σχετικά γνωστή ουσία κατά τη διάρκεια του 20 ου αιώνα όχι μόνο στον αθλητισμό. 1922 Παρασκευάζεται για πρώτη φορά κρυσταλλική μορφή ινσουλίνης από παγκρεατικό αδένα μοσχαριών. 1928 Η Διεθνή Ερασιτεχνική Αθλητική Ομοσπονδία είναι η πρώτη που απαγορεύει τη χρήση ουσιών ντόπινγκ.
1929 Προσπάθεια δημιουργίας αποστάγματος τεστοστερόνης από όρχεις ταύρων. 1935 Ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία του ντόπινγκ άνοιξε το 1935 όταν οι επιστήμονες χρησιμοποιώντας σκύλους ως πειραματόζωα κατάφεραν να απομονώσουν την ανδρική τεστοστερόνη, ώστε να τη χορηγούν στους στρατιώτες τους και να αυξάνεται η επιθετικότητά τους. 1936 Η ανδρική τεστοστερόνη χορηγήθηκε και σε αθλητές στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 στο Βερολίνο, ενώ την ίδια εποχή λέγεται ότι έγιναν τα πρώτα βήματα στο γενετικό ντόπινγκ. Την περίοδο του Β Παγκόσμιου Πολέμου πραγματοποιούνται τα μεγαλύτερα έκτροπα πειράματα των Γερμανών ιατρών στα στρατόπεδα συγκεντρώσεων, ενώ πειράματα που συνεχίζονταν κυρίως σε στρατιώτες φέρνουν καρπούς. Χρήση ανδρογόνων είχε θετικά αποτελέσματα, οι στρατιώτες είχαν γρηγορότερη ανάρρωση και επέστρεφαν γρηγορότερα στο μέτωπο. 1944 Συντίθεται για πρώτη φορά η αυξητική ορμόνη (σωματοτροπίνη) από ζώα. 1946 Κατασκευάζεται το πρώτο αναβολικό στεροειδές με τη χημική ονομασία μεθανδροστενολόνη, με το εμπορικό όνομα «Nerobol». Η αναβολική του δράση είναι ίδια με τη δράση τεστοστερόνης, μόνο που η ανδρογόνος είναι 100 φορές μικρότερη. 1952 Κατά τη διάρκεια των παγοδρομιών στο Όλσο βρέθηκαν αμπούλες και σύριγγες στα αποδυτήρια των αθλητών. 1954 Η ομάδα της Δυτικής Γερμανίας κατέκτησε το Μουντιάλ και τις επόμενες ημέρες οι παίκτες της νοσηλεύτηκαν με ίκτερο και προβλήματα στο συκώτι.
1960 Το πρώτο καταγεγραμμένο περιστατικό ντόπινγκ που υπήρξε αφορμή για να ξεκινήσει η εποχή αντιντόπινγκ τεστ ήταν το 1960, όταν ο 23χρονος Δανός ποδηλάτης Κναντ Ενεμακ Τζένσεν έπεσε από το ποδήλατο του και πέθανε κατά την διάρκεια ενός αγώνα. Η νεκροψία έδειξε ότι είχε λάβει υψηλές δόσεις αμφεταμινών που του έδωσαν μικρότερη ανάγκη για ξεκούραση και περισσότερο χρόνο για προπόνηση. 1960 Στις ΗΠΑ ιατρικές επιτροπές οργανωμένα συλλέγουν την υπόφυση από ανθρώπινα πτώματα για μελλοντική κατασκευή και ιατρική χρήση της αυξητικής ορμόνης. Η Γαλλία είναι η πρώτη χώρα που εντάσσει νομοθετικά αντιντόπινγκ, με τις υπόλοιπες χώρες να ακολουθούν.
1967 Ο 30 ετών Βρετανός ποδηλάτης Τομ Σίμπσον και ο δρομέας Ντικ Χάουαρντ πέθαναν λόγο χρήσης αμφεταμινών και ηρωίνης αντίστοιχα. 1968 Η Παγκόσμια Ολυμπιακή Επιτροπή συστήνει Ιατρική Υπηρεσία και ορίζει την πρώτη λίστα απαγορευμένων ουσιών. Αντιντόπινγκ τεστ για πρώτη φορά χρησιμοποιούνται στους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στο Γκρενόμπλ και στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Μεξικό. 1971 Παρασκευάζεται γοναδοτροφίνη σε μορφή σταγόνας για ενδορινική χρήση. 1979 Παρασκευάζεται συνθετική σωματοτροπίνη με γενετική μηχανική.
1990 Αποκαλύπτονται οι περισσότερες μέχρι τότε μέθοδοι κάλυψης του ντόπινγκ στους αθλητές. Το αντιντόπινγκ γνωρίζει άνθιση και μετράει τις πρώτες του νίκες. Η ερυθροποιητίνη (EPO) συμπεριλαμβάνεται στη λίστα της ΔΟΕ. Χρήση αναβολικών στεροειδών στη συντήρηση σωματικού βάρους σε ασθενείς με AIDS και καρκίνο. 2002 Η Ρώσικη Επιτροπή καταπολέμησης ναρκωτικών συμπεριλαμβάνει τις προορμόνες στον κατάλογο αναβολικών και ναρκωτικών ουσιών. 2003 Σκάνδαλο σε αμερικάνικη εταιρία παραγωγής παράνομων ουσιών και χορήγηση τους σε πολλούς Αμερικάνους και Διεθνής καταξιωμένους αθλητές. Την ίδια χρονιά η ΔΟΕ συμπεριλαμβάνει το Γονιδιακό ντόπινγκ στη λίστα απαγορευμένων μεθόδων. 2008 Όλοι η Εθνική Ομάδα Βουλγαρίας Άρσης Βαρών δεν συμμετέχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου. Όλοι σχεδόν οι αθλητές ήταν θετικοί σε έλεγχο ντόπινγκ. Αποκλεισμός 11 εκ των 14 αθλητών Άρσης Βαρών της Εθνικής Ομάδας Ελλάδος σε έλεγχο της Ελληνικής Αντιντόπινγκ πριν τους Ολυμπιακούς.
ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΝΤΟΠΙΝΓΚ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ Η Χάιντι Κρίγκερ, πρωταθλήτρια Ευρώπης στη σφαιροβολία το 1986, αναγκάστηκε να υποβληθεί σε αλλαγή φύλου και να γίνει Αντρέας Κρίγκερ, επειδή τα αναβολικά που της έδιναν τρέλαναν τις ορμόνες της.
1972 Ρικ ΝτεΜοντ (κολύμβηση) Ο Ρικ ΝτεΜοντ ήταν ο κάτοχος του παγκόσμιου ρεκόρ στα 1500μ. Όταν κατέκτησε το πρώτο του μετάλλιο στους Ολυμπιακούς του Μονάχου, στα 400μ. ελεύθερο. Οι Αμερικάνοι περίμεναν τουλάχιστον άλλο ένα χρυσό από αυτόν, στο «καλό» του αγώνισμα, αλλά τελικά δεν τον είδαν να αγωνίζεται ποτέ ενώ οι διοργανωτές του αφαίρεσαν και το πρώτο χρυσό που πήρε. Ο λόγος ήταν η εφεδρίνη που ανιχνεύθηκε στα ούρα του. Ο ΝτεΜοντ ισχυρίστηκε ότι έπαιρνε ένα φάρμακο για το άσθμα, αλλά τελικά αποκλείστηκε από τους αγώνες. Την επόμενη χρονιά έκανε παγκόσμιο ρεκόρ και στα 400μ. Το 2001 η Ολυμπιακή Επιτροπή των ΗΠΑ, έπειτα από ένα μακροχρόνιο αγώνα του αθλητή να αποκαταστήσει το όνομά του, ανακοίνωσε πως όντως είχε κάνει λάθος το 1972 και πως το φάρμακο που έπαιρνε ο ΝτεΜοντ για το άσθμα ήταν κάτι που του είχε χορηγήσει κανονικά με συνταγή ο γιατρός. Ωστόσο η ΔΟΕ αρνήθηκε να τον αποκαταστήσει και να του επιστρέψει το μετάλλιο.
1984 Άννα Βερούλη (Στίβος) Η Άννα Βερούλη ήταν η μεγάλη ελπίδα της Ελλάδας για ένα μετάλλιο στον στίβο στο Λος Άντζελες. Δύο χρόνια νωρίτερα είχε κάνει τη μεγάλη έκπληξη στο Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, με το οποίο είχε εγκαινιαστεί το Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας, κατακτώντας το χρυσό μετάλλιο στο ακοντισμό. Σ εκείνο τον αγώνα, μάλιστα, 3 η ήταν η Σοφία Σακοράφα που την ίδια χρονιά είχε πετύχει παγκόσμιο ρεκόρ! Η Βερούλη δεν κατόρθωσε ποτέ να επιβεβαιώσει τις ελπίδες των Ελλήνων στο Λος Άντζελες, αφού πιάστηκε να κάνει χρήση νανδρολόνης και οι διοργανωτές την έστειλαν πίσω στην Αθήνα.
1988 Μπεν Τζόνσον (Στίβος) Η πιο διαβόητη υπόθεση ντοπαρίσματος όλων των εποχών σε οποιαδήποτε αθλητική διοργάνωση συνέβει στην Σεούλ το 1988 στην περίφημη κούρσα των 100 μέτρων όταν ο καναδός σπρίντερ έσπασε το παγκόσμιο ρεκόρ τρέχοντας την απόσταση στο εξωπραγματικό για την εποχή και νικώντας τον μεγάλο του αντίπαλο Καρλ Λιούις. Ο Μπεν Τζόνσον πιάστηκε να έχει κάνει χρήση στανοζολόλης 3 μέρες μετά και τιμωρήθηκε με αποκλεισμό και στέρηση του μεταλλίου, που πήγε στον Λιούις. Στα επόμενα χρόνια 5 ακόμη από τους 8 φιναλίστ εκείνης της κούρσας πιάστηκαν ντοπέ. Μόνο ο 3 ος Κάλβιν Σμιθ και ο 5 ος Ρόμπσον Ντα Σίλβα δεν κατηγορήθηκαν ποτέ για χρήση απαγορευμένων ουσιών.
2000 Μάριον Τζόουνς (στίβος) Στις αρχές της νέας χιλιετίας οι παλιές και εύκολα ανιχνεύσιμες ντόπες (εφεδρίνη, στανοζολόλη τα λεγόμενα «αναβολικά» ) έδιναν τη θέση τους σε απίστευτα εξελιγμένα και πανάκριβα φάρμακα που χρειάζονταν ειδικούς ελέγχους για να ανιχνευθούν. Την ίδια περίοδο η Αμερικανίδα Μάριον Τζόουνς άφησε πίσω της όλο τον ανταγωνισμό και έδειχνε ότι ήταν η μόνη γυναίκα που θα μπορούσε ίσως να σπάσει κάποτε το απίστευτο ρεκόρ της Φλόρενς Τζόινερ Γκρίφιθ (η οποία είχε πεθάνει, 2 χρόνια νωρίτερα, πιθανότατα λόγω της εκτεταμένης χρήσης αναβολικών, κάτι όμως που δεν αποδείχτηκε ποτέ). Στο Σύδνεϋ η Τζόουνς κατέκτησε 5 μετάλλια, αλλά 7 χρόνια μετά όταν η υπόθεση BALCO έφτασε στα δικαστήρια, αναγκάστηκε να παραδεχτεί την χρήση του κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνες και της αφαιρέθηκαν όλα τα μετάλλια ενώ η ίδια πήγε και φυλακή για ψευδορκία σε προηγούμενο δικαστήριο για την ίδια υπόθεση. Στην κούρσα των 100 μέτρων στο Σύδνεϋ την δεύτερη θέση είχε πάρει η Κατερίνα Θάνου, ωστόσο μετά την παραδοχή της Τζόουνς η ΔΟΕ αρνήθηκε να δώσει το χρυσό στην Ελληνίδα αθλήτρια, διότι στο μεταξύ και η ίδια ενεπλάκει σε μεγάλο ολυμπιακό σκάνδαλο ντόπινγκ.
2004 Κώστας Κεντέρης και Κατερίνα Θάνου (στίβος) Η γνωστή υπόθεση που συντάραξε το ελληνικό φίλαθλο κοινό (και όχι μόνο) μια μέρα πριν την τελετή έναρξης. Η υπόθεση έκλεισε δικαστικά με μόνο τον προπονητή των δύο αθλητών Χρήστο Τζέκο να τιμωρείτε. Οι Θάνου και Κεντέρης προσποιήθηκαν ένα ατύχημα με τη μηχανή του προπονητή τους για να αποφύγουν να περάσουν από έλεγχο ντόπινγκ και τελικά τιμωρήθηκαν με αποκλεισμό από τους αγώνες.
2008 Φανή Χαλκιά (στίβος) Η χρυσή Ολυμπιονίκης του 2004 στα 400 μέτρα εμπόδια δεν πρόλαβε καν να υπερασπισθεί τον τίτλο της στο Πεκίνο αφού ανιχνεύθηκε απαγορευμένη ουσία της σε τεστ που της έγινε με το που έφτασε στην Κίνα. Η Χαλκιά είχε κάνει την μεγάλη έκπληξη στην Αθήνα, βελτιώνοντας τους χρόνους της εντυπωσιακά σε κάθε κούρσα και φτάνοντας στη νίκη, αλλά ταυτόχρονα κάνοντας τους υπεύθυνους των αρχών του αντιντόπινγκ εχθρούς της, αφού αποφάσισαν να την καταδιώξουν στη συνέχεια σε κάθετης προσπάθεια, θεωρώντας πως στην Αθήνα τους είχε ξεγελάσει. Τελικά κατάφεραν να την πιάσουν στο Πεκίνο, όπου κατά πολλούς η Ελληνίδα αθλήτρια δεν θα έπρεπε καν να σταλεί.
Χρήστος Ιακώβου (άρση βαρών) Ο Χρήστος Ιακώβου αναδείχθηκε πρωταθλητής Ελλάδας. Ωστόσο, ως προπονητής της εθνικής ομάδας άρσης βαρών έγραψε τις πιο πλούσιες σελίδες δόξας του αθλήματος. Τελικά τον Απρίλιο του 2008 υπέβαλε την παραίτησή του από τη θέση του ομοσπονδιακού προπονητή, αφότου όπως αναφέρθηκε 11 από τους 14 αθλητές της εθνικής ομάδας βρέθηκαν θετικοί για ντόπινγκ. Το Μάιο του 2008 ασκήθηκε ποινική δίωξη εναντίον του Ιακώβου για 5 πλημμελήματα για αυτή την υπόθεση.
Μαρτίνα Χίγκινς και Αντρέ Αγκάσι (τένις) Κρούσματα ντόπινγκ υπήρξαν και στο τένις με την Μαρτίνα Χίγκινς και τον Αντρέ Αγκάσι. Η Ελβετίδα σταρ έπαιρνε κοκαΐνη και η καριέρα της καταστράφηκε ολοσχερώς όταν πιάστηκε σε έναν αγώνα του Wimbledon το 2007. Πιο σοκαριστική η υπόθεση του Αγκάσι, όταν παραδέχθηκε πως έκανε χρήση ουσιών.
Κατηγορίες απαγορευμένων ουσιών ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ Τα Ναρκωτικά είναι παυσίπονα. Χρησιμοποιούνται για να ανακουφίσουν από τον πόνο και για τη θεραπεία της αναπνευστικής δύσπνοιας. Αποτελούν την ισχυρότερη μορφή παυσίπονων. Απαγορευμένα Ναρκωτικά: Βουπρενορφίνη, Δεξτρομοραμίδη, Ηρωίνη, Υδροκωδεϊνη, Μεθαδόνη, Μορφίνη, Πενταζοκίνη, Πεθιδίνη και οι σχετικές ουσίες. Επιτρέπονται: Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (NSAIDs), ασπιρίνη, κωδεΐνη, δεξτρομεθορφάνη, δεξτροπροποξυφαίνη, διυδροκωδεϊνη, διφαινοξυλικό, αιθυλομορφίνη, φολκοδίνη, προποξυφαίνη, παρακεταμόλη και τραμαδόλη. Που βρίσκονται τα Ναρκωτικά: Σε φαρμακευτικά σκευάσματα που χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση από τον ισχυρό πόνο. Λόγοι χρησιμοποίησής τους από τους αθλητές: Οι αθλητές μπορεί να χρησιμοποιούν τα Ναρκωτικά για να μειώσουν ή να εξαλείψουν το αίσθημα του πόνου που προκαλείται από κάποιον τραυματισμό ή ασθένεια, ή για να αυξήσουν την αντοχή τους στον πόνο, ούτως ώστε να είναι σε θέση να συνεχίσουν να αγωνίζονται ή να προπονούνται. Κάτι τέτοιο βέβαια μπορεί να έχει ως επακόλουθο ο αθλητής να συνεχίζει τη δραστηριότητα του δίχως να αντιλαμβάνεται το εύρος ή τη σοβαρότητα του τραυματισμού του, με αποτέλεσμα την υποτροπή του τραυματισμού ή την πρόκληση μιας μόνιμης βλάβης Παρενέργειες Ναρκωτικών: Η κακή χρήση των ναρκωτικών αναλγητικών ενδέχεται να προκαλέσει: Υπνηλία Καταστολή της αναπνοής Ναυτία και εμετό Δυσκοιλιότητα Εφίδρωση Απώλεια συγκέντρωσης, ισορροπίας και συντονισμού των κινήσεων. Άλλες παρενέργειες των ναρκωτικών αναλγητικών είναι: λιποθυμικές καταστάσεις, ταχυπαλμία, καταστολή, νευρικότητα και αλλαγές της διάθεσης. Επίσης υπάρχει υψηλός κίνδυνος εθισμού στο φάρμακο. Λήψη υπερβολικών δόσεων ναρκωτικών αναλγητικών μπορεί να προκαλέσει καταστολή της αναπνοής με αποτέλεσμα κώμα και θάνατο. Όταν χορηγούνται ενδοφλέβια ελλοχεύει ο κίνδυνος μετάδοσης μολυσματικών ασθενειών.
ΔΙΕΓΕΡΤΙΚΑ Τα διεγερτικά δρουν άμεσα στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ) και αυξάνουν τη διέγερση του εγκεφάλου και του σώματος. Είναι παράγωγα της αδρεναλίνης. Διαθέτουν επίσης περιφερικές δράσεις (έξω από το ΚΝΣ). Παραδείγματα Απαγορευμένων Διεγερτικών: Συμπαθομιμητικοί παράγοντες: Εφεδρίνη Αμφεταμίνες: Μεθαμφεταμίνη, η 3,4-Μεθυλενεδιοξυαμφεταμίνη (MDA) και Έκσταση (MDMA). Επινεφρίνη, Κοκαΐνη κ.α Που βρίσκονται τα Διεγερτικά; Τα διεγερτικά βρίσκονται σε ποικίλα φυτικά και διατροφικά συμπληρώματα, σε φάρμακα που χρησιμοποιούνται κατά του κρυολογήματος και της αλλεργικής ρινίτιδας. Οι αθλητές οφείλουν να ενημερώνουν το φαρμακοποιό ή τον ιατρό τους, σχετικά με το ενδεχόμενο να υποβληθούν σε έλεγχο απαγορευμένων ουσιών. Κοινά χρησιμοποιούμενα προϊόντα που περιέχουν Καφεΐνη είναι: Καφές, τσάι, σοκολάτα, Red Bull / Red kick και άλλα ενεργειακά ποτά, μερικά αναψυκτικά (τύπου κόλα), Feminax, Pro - plus, Panadol Extra ή Hedex Extra. Αναφέρεται ότι η Guarana περιέχει έως και 5% καφεΐνη, ενώ άλλες πηγές καφεΐνης, όπως ο καφές, το τσάι και η σοκολάτα περιέχουν περίπου 4%. Λόγοι χρησιμοποίησης των Διεγερτικών από τους αθλητές: Τα διεγερτικά επιδρούν με ποικίλους τρόπους πάνω στην αθλητική απόδοση, συγκεκριμένα: Αυξάνουν την ετοιμότητα και την αυτοσυγκέντρωση Μειώνουν το αίσθημα της κόπωσης, με το να συγκαλύπτουν τις εκδηλώσεις της. Συγκαλύπτουν τον πόνο. Αυξάνουν την ανταγωνιστικότητα και την επιθετικότητα. Προκαλούν βελτίωση στον συντονισμό των κινήσεων, στη δύναμη και στην αντοχή του αθλητή. Ελαττώνουν την όρεξη Αυξάνουν τη λίμπιντο Διαστέλλουν τις κόρες των ματιών και επιταχύνουν τις δραστηριότητες του ΚΝΣ. Συμπτώματα στέρησης: Αυτά τα συμπτώματα κάνουν την εμφάνισή τους 2 με 4 μέρες μετά την χρήση ενός διεγερτικού και συμπεριλαμβάνουν: κόπωση, διαταραχές του ύπνου, εφιάλτες, πονοκέφαλο, μυϊκές κράμπες, στομαχικά άλγη, εφίδρωση, αυξημένη όρεξη, κατάθλιψη, ανησυχία, ψυχωτικές διαταραχές, εθισμό στο φάρμακο-ουσία. Παρενέργειες Διεγερτικών: Βραχυπρόθεσμες: Αύξηση του καρδιακού ρυθμού (ταχυκαρδία), υπέρταση, πόνος στο στήθος, καταστολή αναπνευστικής λειτουργίας, εφίδρωση, ρίγος, ναυτία, έμετος, ψευδαισθήσεις, πανικός, παραλήρημα, επιθετικότητα, μυϊκή αδυναμία, τρέμουλο, ανεξέλεγκτες επαναλαμβανόμενες κινήσεις, έλλειψη μυϊκής συνεργασίας, πονοκέφαλος, καρδιακές αρρυθμίες, έμφραγμα μυοκαρδίου, κρίσεις υπέρτασης, εγκεφαλική αιμορραγία, κυκλοφορική καταπληξία (σοκ), κώμα, θάνατος. Μακροπρόθεσμες: Παράνοια, κατάθλιψη, τάσεις αυτοκτονίας, προβλήματα μνήμης, ψύχωση, απώλεια βάρους, μόνιμα ψυχολογικά προβλήματα, απώλεια κρίσης, αφυδάτωση. Οι απαγορευμένες ουσίες για την αντιμέτωπη του άσθματος είναι: Μεθαμφεταμίνη Κοκαΐνη Διεγερτικά του ΚΝΣ και οι σχετικές ουσίες.
ΚΑΝΝΑΒΙΝΟΕΙΔΗ (ΚΑΝΝΑΒΗ) Η κάνναβη είναι πλούσια σε ψυχοενεργά συστατικά (κανναβινοειδή), με κυριότερο εκπρόσωπο τη δέλτα-9-τετραϋδροκανναβινόλη ή Δ9- THC. Σε πολλές δυτικές κοινωνίες η κάνναβη θεωρείται ναρκωτικό και η νομοθεσία απαγορεύει την εμπορεία, κατοχή και κατανάλωσή της. Ονομασίες κάνναβης: Μαριχουάνα: ο όρος αυτός υποδηλώνει τα ξηρά και συνθλιμμένα άνθη και τα μικρά φύλλα από το φυτό της κάνναβης. Χασίς: η ονομασία χασίς τυπικά αναφέρεται μόνο στο ρετσίνι (ρητίνη) της κάνναβης, μετά την αφαίρεσή του από το φυτό. Χασισέλαιο: είναι ένα συμπυκνωμένο απόσταγμα ρητίνης και η πιο δραστική μορφή κάνναβης που χρησιμοποιείται. Η Ιατρική Επιτροπή της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (Δ.Ο.Ε), αποφάσισε στις 28 Απριλίου του 1998 να συμπεριλάβει τα κανναβινοειδή στη λίστα των ουσιών που θεωρούνται ως φάρμακα. Λόγοι χρησιμοποίησης των κανναβινοειδκών από τους αθλητές: Τα κανναβινοειδή είναι παραισθησιογόνες ουσίες. Σε μικρές ποσότητες προκαλούν αίσθημα χαλάρωσης, μειώνουν τις αναστολές και ευθύνονται για διαταραχές αντίληψης του χρόνου και του τόπου. Τα κανναβινοειδή συνήθως χρησιμοποιούνται προκειμένου να μειωθεί ο φόβος του αγνώστου και να διατηρηθεί η ψυχραιμία. Αρνητικές επιδράσεις Παρενέργειες: Μεγάλες ποσότητες μπορούν να βλάψουν τη νοητική λειτουργία. Ταυτόχρονα μπορεί να ελαττώσουν το συντονισμό των κινήσεων και την ικανότητα του ατόμου να εκτελεί πολύπλοκες δραστηριότητες. Οι επιδράσεις αυτές μπορούν να αποβούν καθοριστικές όσον αφορά την ικανότητα ενός αθλητή να εκτελέσει πολύπλοκες δραστηριότητες, ενώ ταυτόχρονα θέτουν σε κίνδυνο και τους συναθλητές του.
ΑΝΑΒΟΛΙΚΑΤι είναι τα Αναβολικά Ανδρογόνα Στεροειδή; Τα αναβολικά ανδρογόνα στεροειδή είναι φυσικές ή τεχνητές ενώσεις που δρουν με τρόπο παρόμοιο με την ορμόνη τεστοστερόνη. Η τεστοστερόνη προκαλεί την ανάπτυξη των ανδρικών χαρακτηριστικών του φύλου (ανδρογόνος δράση) και τη σταδιακή αύξηση του μυϊκού ιστού (αναβολική δράση). Απαγορεύονται: Αναβολικά Ανδρογόνα Στεροειδή: Νανδρολόνη, Στανοζόλη, Τεστοστερόνη, Μπολντενόνη, Ανδροστενεδιόνη, Ανδροστενεδιόλη, 19-νορανδροστενεδιόνη, 19-νορανδροστενεδιόλη και DHEA (δεϋδροεπιανδροστερόνη) κ.α Άλλοι Αναβολικοί Παράγοντες (β2-αγωνιστές): Κλενβουτερόλη και Ζερανόλη Παραδείγματα ουσιών και σκευασμάτων: Μερικές αναβολικές απαγορευμένες ουσίες, όπως η ανδροστενεδιόνη και η DHEA μπορεί να βρεθούν σε προϊόντα διατροφής. Τα αναβολικά ανδρογόνα στεροειδή, που συχνά καλούνται απλά «αναβολικά στεροειδή», υπάρχουν και σε σκευάσματα για κτηνιατρική χρήση. Μερικά από τα πιο συνήθη εμπορικά σκευάσματα αναβολικών στεροειδών είναι τα παρακάτω: Κοινόχρηστη ονομασία Δροστανολόνη Μεθανανδιενόνη Μεθενολόνη Νανδρολόνη Οξανδρολόνη Οξυμεθολόνη Στανοζόλη Τεστοστερόνη
Λόγοι χρησιμοποίησης Αναβολικών Ανδρογόνων Στεροειδών από τους αθλητές : Οι αθλητές χρησιμοποιούν τα αναβολικά ανδρογόνα στεροειδή για να βελτιώσουν την αθλητική τους επίδοση και συγκεκριμένα για να: Αυξήσουν το μέγεθος, και την ισχύ των μυών τους. Μπορούν να προπονούνται σκληρότερα και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, δηλαδή να αυξήσουν την αντοχή τους και να μειώσουν την προκαλούμενη κόπωση. Αυξήσουν την επιθετικότητα και την ανταγωνιστικότητα τους. Προκαλέσουν ήπιου βαθμού ευφορία. Τα Αναβολικά Στεροειδή βοηθούν τον αθλητή να προπονείται σκληρότερα και να ανακάμπτει ταχύτερα με αποτέλεσμα την αυξανόμενη ενδυνάμωσή του. Αθλητές που προπονούνται σκληρά και κάνουν ταυτόχρονα λήψη αναβολικών στεροειδών, ίσως επωφεληθούν αν ακολουθούν ένα εντατικό πρόγραμμα προπόνησης σε συνδυασμό με μια δίαιτα υψηλή σε πρωτεΐνη και ενέργεια. Η ανάπτυξη λοιπόν μυϊκής δύναμης εξαρτάται από την κατάλληλη δίαιτα και το πρόγραμμα άσκησης. Αθλητές που τα χρησιμοποιούν: Μερικές από τις πιο καταφανείς ομάδες αθλητών που εμπλέκονται στην χρήση τους είναι, οι bodybuilders, οι «αναρριχώμενοι» (φιλόδοξοι) αθλητές και οι φανατικοί της διατήρησης της φόρμας τους. Τα αναβολικά στεροειδή όλο και περισσότερο λαμβάνονται από αυτούς που επιθυμούν μια πιο μυώδη σωματική ανάπτυξη για καθαρά αισθητικούς λόγους ή αυξημένη επιθετικότητα. Οι πλειονότητα αυτών των αθλητών ασχολούνται με προπόνηση με βάρη. Παρενέργειες Αναβολικών: Στους άνδρες: Ακμή, αυξημένη επιθετικότητα και σεξουαλική διάθεση. Χρήση για μεγάλο διάστημα μπορεί να προκαλέσει στειρότητα και ανικανότητα, αναστολή της σπερματογένεσης, συρρίκνωση και σκλήρυνση των όρχεων, νεφρική βλάβη, γυναικομαστία, αλωπεκία, υπερτροφία προστάτη, μειωμένη παραγωγή ενδογενούς τεστοστερόνης και γοναδοτροπινών. Στις γυναίκες: Ακμή, ανάπτυξη ανδρικών χαρακτηριστικών, μεταξύ αυτών τριχοφυΐα στο πρόσωπο και στο σώμα, βάθυνση του τόνου της φωνής, διαταραχές εμμήνου ρύσεως (περιόδου), αυξημένη επιθετικότητα και σεξουαλική διάθεση, υπερτροφία κλειτορίδας, συρρίκνωση του στήθους, αλωπεκία ανδρικού τύπου, πολύ αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης, μειωμένα επίπεδα ωοθυλακιοτρόπου ορμόνης. Στους εφήβους: Σοβαρή ακμή στο πρόσωπο και στο σώμα, ανδρογενής σωματοκατασκευή στις κοπέλες, αναστολή της σωματικής ανάπτυξης εξαιτίας της πρώιμης σύγκλισης των επιφύσεων των οστών*. * Οι παρενέργειες αυτές μπορεί να είναι μόνιμες. Καρδιαγγειακές βλάβες: Σχηματισμός θρόμβων, αυξημένη πίεση αίματος, υπέρταση, ταχυκαρδία, καρδιακή προσβολή, υπερινσουλιναιμία. Ενδοκρινικές βιοχημικές διαταραχές: Μειωμένη ανοχή στη γλυκόζη, αλλαγές στο λιποπρωτεϊνικό προφίλ (αλλαγές στο ισοζύγιο HDL / LDL), αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων. Ηπατικές βλάβες: Ηπατίτιδα, καρκίνος, ίκτερος, ηπατοκυτταρικό αδένωμα. Άλλες βλάβες: Νανισμός (πολύ μικρό ύψος). Ψυχολογικές παρενέργειες: Κατάθλιψη, ερεθιστικότητα, αδυναμία συγκέντρωσης, επιθετικότητα, βιαιότητα, παράνοια, υπερδιέγερση.
ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΕΣ ΜΕ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΔΡΑΣΗ Κατηγορίες απαγορευμένων ορμονών και ουσιών με παρόμοια δράση: Γοναδοτροπίνες (hcg, LH), απαγορεύεται και στους άνδρες και στις γυναίκες.κορτικοτροπίνες (ACTH, tetracosactide).αυξητική ορμόνη (GH), αυξητικός παράγοντας ινσουλινόμορφος της ινσουλίνης (IGF -1), και όλοι οι αντίστοιχοι παράγοντες απελευθέρωσης και τα ανάλογά τους.ερυθροποιητίνη (EPO).Ινσουλίνη. Επιτρέπεται μόνο για την θεραπεία αθλητών που πάσχουν αποδεδειγμένα από ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη. Είναι αναγκαία η γραπτή διάγνωση του ινσουλινοεξαρτώμενου διαβήτη από ενδοκρινολόγο ιατρό ή τον ιατρό της ομάδας.δράσεις ορμονών και ουσιών με παρόμοια δράση: Οι πεπτιδικές και οι γλυκοπρωτεϊνικές ορμόνες μεταφέρουν μηνύματα σε όλο το σώμα προκειμένου να διεγείρουν ορισμένες λειτουργίες. Για παράδειγμα: Προωθούν την ανάπτυξη του σώματος. Επηρεάζουν τη σεξουαλική και τις άλλες συμπεριφορές Ελέγχουν τον πόνο Διεγείρουν την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Τα ανάλογα μιμούνται την δράση των ορμονών που φυσιολογικά υπάρχουν στον σώμα. Λόγοι χρησιμοποίησής τους από τους αθλητές: Οι αθλητές ενδέχεται να χρησιμοποιούν κακώς αυτές τις ουσίες. Μερικοί από τους λόγους χρήσης είναι οι εξής: Για να διεγείρουν την παραγωγή των ορμονών που φυσιολογικά υπάρχουν στο σώμα. Για να αυξήσουν το μέγεθος και την δύναμη της μυϊκής τους μάζας Προκειμένου να βοηθήσουν την επιδιόρθωση των ιστών, γεγονός που θα αποφέρει ταχύτερη ανάνηψη από κάποιο τραυματισμό ή την προπόνηση Για να βελτιώσουν την ικανότητα του αίματος να μεταφέρει οξυγόνο Χοριακή Γοναδοτροπίνη (hcg, Ανθρώπινη Χοριακή Γοναδοτροπίνη)Η χορήγηση hcg, ή άλλων ουσιών με παρόμοια δράση στους άνδρες, προκαλεί αυξημένη παραγωγή τεστοστερόνης και έτσι ή χρήση της θεωρείται ανάλογη με τη λήψη τεστοστερόνης. Έχει συναγωνιστική δράση με την ωχρινοποιητική ορμόνη (LH). Ανεπιθύμητες ενέργειες: Στις ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνονται η διόγκωση των ωοθηκών, και η υποογκαιμία. Οι πολύδυμες κυήσεις δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο. Οι άνδρες μπορεί να αναπτύξουν γυναικομαστία. αρχή Κορτικοτροπίνες (ACTH Φλοιοεπινεφριδιοτρόπος ορμόνη):η κορτικοτροπίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από την υπόφυση για διεγείρει την παραγωγή κορτικοστεροειδών. Η κορτικοτροπίνη βοηθάει στην αναδόμηση των τραυματισμένων ιστών και μυών, άλλά όταν χρησιμοποιείται πέραν του προβλεπόμενου χρονικού διαστήματος, μπορεί να προκαλέσει εκφυλισμό των μυών. Λόγοι πρόσληψης κορτικοτροπινών από τους αθλητές: Η κορτικοτροπίνη ενδεχομένως χρησιμοποιείται αλόγιστα από τους αθλητές, προκειμένου να αποκομίσουν ένα αίσθημα ευφορίας, καθώς η κορτιζόλη διεγείρει τη φυσιολογική ανταπόκριση του οργανισμού σε οποιοδήποτε κατάσταση στρες. Η χορήγηση κορτικοτροπίνης θεωρείται ισοδύναμη με τη στοματική, ενδομυϊκή ή ενδοφλέβια χορήγηση κορτικοστεροειδών και για αυτό απαγορεύεται. Ανεπιθύμητες ενέργειες: Είναι ανάλογες με εκείνες των γλυκοκορτικοειδών. αρχή
Αυξητική ορμόνη (GH) & Αυξητικός παράγοντας ινσουλινόμορφος της ινσουλίνης (IGF -1):Η αυξητική ορμόνη εκκρίνεται από την υπόφυση και διεγείρει την αύξηση των οστών, των μυών και των ιστών. Η GH πιθανώς να χρησιμοποιείται κακώς από τους αθλητές σε μια προσπάθειά τους να προκαλέσουν μυϊκή και ιστική ανάπτυξη. O IGF -1 είναι μια ορμόνη που εκκρίνεται από το ήπαρ και άλλους ιστούς του σώματος, ως απάντηση στην GH. Η πλειονότητα των δράσεων της GH, όσον αφορά την προαγωγή της ανάπτυξης, στην πραγματικότητα οφείλεται στη δράση του IGF -1 στα κύτταρα στόχους. Η κυκλοφορούσα ποσότητα IGF -1 πρέπει να θεωρείται περισσότερο σαν ένας «δείκτης» της δράσης της GH στο ήπαρ, παρά ένας μηχανισμός με τον οποίο η GH ασκεί τις επιδράσεις της. Η κύρια δράση της αυξητικής ορμόνης είναι η διέγερση της πρωτεϊνοσύνθεσης. Είναι τόσο ισχυρή τουλάχιστον όσο και η τεστοστερόνη στον τομέα αυτό. Επιπρόσθετα προκειμένου να διεγείρει την πρωτεϊνοσύνθεση, η GH ταυτόχρονα κινητοποιεί το λίπος μέσω μιας άμεσης λιπολυτικής δράσης. Η GH έχει χρησιμοποιηθεί ως φάρμακο κατάχρησης στον αθλητισμό από τις αρχές του 1980. Λέγεται ότι πολλοί μεγάλοι αθλητές έκαναν κατάχρηση GH για πολλά χρόνια και πράγματι αρκετοί είναι αυτοί που έχουν ομολογήσει κάτι τέτοιο. Το πιο γνωστό παράδειγμα είναι αυτό του Ben Johnson, ο οποίος αφού του αφαιρέθηκε το χρυσό μετάλλιο επειδή βρέθηκε θετικός στα αναβολικά στεροειδή στον τελικό των 100 μέτρων στους Ολυμπιακούς της Σεούλ, παραδέχθηκε σε εκ των υστέρων έρευνα ότι έκανε χρήση GH για πολλά χρόνια (σε συνδυασμό με αναβολικά στεροειδή). Πολλά τέτοια κρούσματα έχουν έκτοτε αναφερθεί. Λόγοι χρησιμοποίησης της GH από τους αθλητές: Οι τραυματισμοί είναι συχνοί στα περισσότερα αθλήματα και οι αθλητές πιστεύουν ότι η πρόληψη ή η αντιμετώπισή τους είναι δυνατή μέσα από μια συνετή χρήση διατροφικών συμπληρωμάτων και περισσότερο αναβολικών παραγόντων, όπως η GH. Υπάρχει επίσης η άποψη ότι η GH ίσως προλαμβάνει τα κατάγματα που προκαλούνται από φυσική πίεση και επιταχύνει τη διαδικασία επούλωσης. Από την άλλη η GH είναι διαθέσιμη σε μεγάλες ποσότητες, είναι συγκριτικά ασφαλής και δύσκολα ανιχνεύσιμη. Παρενέργειες GH : Αλλεργικές αντιδράσεις, μυοκαρδιοπάθεια (και γενικά μυοπάθειες), υπέρταση, δυσανεξία στην γλυκόζη / σακχαρώδης διαβήτης, αυξημένη εφίδρωση, οστική υπερτροφία και αρθρίτιδα (πολλές φορές μόνιμη), οστεοπόρωση. Επιπλέον μπορεί να προκληθούν περιφερικές νευροπάθειες, σπλαχνική υπερτροφία, επιδείνωση καρδιαγγειακών παθήσεων, όγκος ή καρκίνος. Δυσμενείς επιδράσεις - Παρενέργειες IGF -1: Η κατάχρηση IGF -1 μπορεί να προκαλέσει: τρόμο, εφίδρωση, ανησυχία, υποθερμία, ακατάσχετες επιθυμίες, επιδείνωση κάποιας καρδιαγγειακής νόσου, αναφυλλακτικό σοκ, αλλεργία στην ινσουλίνη. Ακόμα μπορούν να προκληθούν ποικίλες αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα που χορηγούνται εκ των υστέρων. Η κατανάλωση αλκοόλ γενικά πρέπει να περιορίζεται. Γενικά, η λήψη υπερβολικών δόσεων IGF -1, μπορεί να προκαλέσει υπογλυκαιμία από μη καλά υπολογισμένη δόση ινσουλίνης, φτωχή πρόσληψη υδατανθράκων και απροσδόκητα μεγάλη φυσική προσπάθεια. Η χορήγηση GH και IGF -1 αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσηςμολυσματικών ασθενειών αν δεν χρησιμοποιηθούν σύριγγες μιας χρήσεως. Φάρμακα που διεγείρουν την απελευθέρωση αυξητικής ορμόνης: Η κλονιδίνη (clonidine), η λεβοντόπα (levodopa) και η βασοπρεσίνη (vasopressin), μπορούν όλες να διεγείρουν την παραγωγή της αυξητικής ορμόνης και έχουν χρησιμοποιηθεί καταχρηστικά για αυτόν ακριβώς τον σκοπό. αρχή
Ερυθροποιητίνη (EPO)Η ερυθροποιητίνη παράγεται από τα νεφρά για να ρυθμίσει την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Το 1987 η ανασυνδυασμένη EPO έγινε διαθέσιμη στην Ευρώπη, ενώ έως το 1990 (1987-1990) ένας αριθμός θανάτων Ολλανδών και Βέλγων ποδηλατών συνδέθηκε με τη χρήση της. Έτσι το 1990 η Δ.Ο.Ε απαγόρευσε τη χρήση της. Υπήρξαν περιπτώσεις χρυσών Ολυμπιονικών που βρέθηκαν θετικοί και τιμωρήθηκαν. Μηχανισμός δράσης: Η μειωμένη παροχή οξυγόνου και / ή η αναιμία διεγείρει την παραγωγή ερυθροποιητίνης, που διαδοχικά διεγείρει την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Αυτό οδηγεί σε μια αύξηση της μάζας των ερυθροκυττάρων, σε αύξηση της αιμοσφαιρίνης και του αιματοκρίτη. Γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα να προκαλείται βελτίωση της ικανότητας μεταφοράς οξυγόνου και αύξηση της αντοχής. Παρόμοιο αποτέλεσμα επιτυγχάνεται μέσω προπόνησης σε υψόμετρο και μετάγγισης αίματος. Η ανθρώπινη ανασυνδυασμένη ερυθροποιητίνη (r - HuEPO) χρησιμοποιήθηκε από μερικούς αθλητές, ιδιαίτερα σε αθλήματα αντοχής για να αυξήσουν τα επίπεδα της αιμοσφαιρίνης τους. Λόγοι χρησιμοποίησης της Ερυθροποιητίνης από τους αθλητές: Η ερυθροποιητίνη χρησιμοποιείται κακώς από τους αθλητές, για να επιφέρει αποτελέσματα παρόμοια με αυτά του ντόπινγκ αίματος. Αθλητές αντοχής, όπως μαραθωνοδρόμοι, cross country σκιέρ και ποδηλάτες κάνουν παράνομη χρήση της, με αποτέλεσμα να εμπλουτίζεται το αίμα σε οξυγόνο. Η EPO παρέχει τα οφέλη του ντόπινγκ αίματος, χωρίς τους κινδύνους που εμπεριέχει μια μετάγγιση αίματος. Παρενέργειες: Παρενέργειες που σχετίζονται με την χρήση ερυθροποιητίνης είναι ο πονοκέφαλος, η υπέρταση και η αποπληξία. Ακόμη μπορεί να υπερφορτώσει την καρδιακή λειτουργία και να αυξήσει τον κίνδυνο σχηματισμού θρόμβων αίματος, απλασία ερυθρών αιμοσφαιρίων (ανάπτυξη αντισωμάτων), εμφράγματος, καρδιακής ανακοπής και θανάτου. Δαρβεποετίνη άλφα (Darbepoetin alfa): Συγκρινόμενη με την rhuepo έχει μεγαλύτερο χρόνο ημίσειας ζωής στον ορό, μεγαλύτερη in vivo δραστικότητα και μπορεί όταν χορηγείται σε αραιότερα διαστήματα να επιφέρει την ίδια βιολογική απάντηση. αρχή Ινσουλίνη:Η ινσουλίνη όπως και η GH, έχει καταστεί μια σημαντική απειλή για τον χώρο του αθλητισμού. Η Δ.Ο.Ε έσπευσε να τις απαγορεύσει, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν μέθοδοι ανίχνευσης της κατάχρησης τους. Ινσουλίνη & αθλητική απόδοση: Η ινσουλίνη μπορεί να αποτελέσει παράγοντα αύξησης της αθλητικής απόδοσης με διαφορετικούς τρόπους: Διευκολύνοντας την είσοδο της γλυκόζης στα κύτταρα, σε ποσά μεγαλύτερα από αυτά που απαιτούνται για την κυτταρική αναπνοή, διεγείρεται ο σχηματισμός γλυκογόνου. Διαμέσου της χρήσης παρόμοιων σκευασμάτων ινσουλίνης, προαγωνιστικά ή κατά τη διάρκεια της προπόνησης, είναι δυνατό να βελτιωθεί η αντοχή του αθλητή και η ικανότητα ανάνηψης μετά τον αγώνα. Απ' ότι είναι γνωστό οι body builders και οι αρσιβαρίστες κάνουν συχνές ενέσεις ινσουλίνης βραχείας δράσης σε συνδυασμό με μια δίαιτα υψηλή σε υδατάνθρακες. Μέσω αυτής της αγωγής, είναι πολύ πιθανό να αυξάνεται ο μυϊκός όγκος και η απόδοση λόγω αναστολής του καταβολισμού των μυϊκών πρωτεϊνών. Πράγματι τα σημερινά δεδομένα δείχνουν ότι η ινσουλίνη δεν διεγείρει άμεσα την πρωτεϊνοσύνθεση. αρχή Κατηγορίες απαγορευμένων ουσιώνδιεγερτικάναρκωτικάκανναβινοειδήαναβολικάορμόνες και ουσίες με παρόμοια δράσηβ2 αγωνιστέςπαράγοντες με αντι-οιστρογόνο δράσηδιουρητικά και άλλοι παράγοντες συγκάλυψης (μάσκες)γλυκοκορτικοστεροειδή copyright 2004: ΙΦΕΤ info@ifet.gr
β2 ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΜΕ ΑΝΤΙ-ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΟ ΔΡΑΣΗ β2 ΑΓΩΝΙΣΤΕΣΟι β2 αγωνιστές απαγορεύονται με εξαίρεση τις: Φορμοτερόλη, Φαιντερμίνη, Σαλβουταμόλη, Σαλμετερόλη, Τερβουταλίνη οι οποίες επιτρέπονται μόνο με χρήση συσκευής εισπνοής για την πρόληψη και/ ή τη θεραπεία του άσθματος και του άσθματος που προκαλείται από την άσκηση. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΜΕ ΑΝΤΙ-ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΟ ΔΡΑΣΗ Απαγορεύονται (και σε άνδρες και σε γυναίκες). Αναστολείς της αρωματάσης όπως: αναστοζόλη, λετροζόλη, αμινογλουτεμίδη, εξεμεστάνη, φορμεστάνη, τεστολακτόνη Εκλεκτικοί τροποποιητές υποδοχέα οιστρογόνων όπως: ραλοξιφαίνη, ταμοξιφαίνη, τορεμιφαίνη Άλλες ουσίες με αντι-οιστρογόνο δράση όπως η κλομιφαίνη και άλλες
ΔΙΟΥΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΥΓΚΑΛΥΨΗΣ (ΜΑΣΚΕΣ) Παραδείγματα τέτοιων ουσιών είναι: τα διουρητικά, η επιτεστοστερόνη (epitestosterone), η προβενεσίδη (probenecid), τα υποκατάστατα του πλάσματος (π.χ υδροξυαιθυλάμυλο). Οι παράγοντες συγκάλυψης (μάσκες) συγκαλύπτουν την παρουσία μιας ουσίας (π,χ αναβολικών στεροειδών), στα δείγματα που προορίζονται για έλεγχο ντόπινγκ, ούτως ώστε να μην προκύπτει θετικό δείγμα. Αυτό το γεγονός μπορεί να δημιουργήσει στον αθλητή την ψευδαίσθηση ότι είναι ασφαλής και ότι δεν πρόκειται να βρεθεί θετικός σε κάποιο ενδεχόμενο έλεγχο ντόπινγκ, παραβλέποντας τους κινδύνους για την υγεία που κρύβει η χρησιμοποίηση καλυπτικών παραγόντων. ΔΙΟΥΡΗΤΙΚΑΤα φάρμακα που αυξάνουν την αποβολή των ούρων ονομάζονται διουρητικά. Τα διουρητικά αυξάνουν τον όγκο των ούρων και συχνά μεταβάλλουν το ph και την ιοντική σύνθεση των ούρων και του αίματος, ενώ μειώνουν και την αρτηριακή πίεση. Τα διουρητικά βοηθούν στην ελάττωση των υγρών του σώματος αυξάνοντας τη διούρηση. Παραδείγματα απαγορευμένων διουρητικών ουσιών: Ακεταζολαμίδη (acetazolamide), Βουμετανίδη (bumetanide), Χλωρθαλιδόνη (chlorthalidone), Αιθακρυνικό οξύ (ethacrynic acid), Φουροσεμίδη (furosemide or frusemide), Υδροχλωροθειαζίδη (hydrochlorothiazide), Μαννιτόλη (mannitol) (απαγορεύεται με ενδοφλέβια ένεση), Μερσαλύλη (mersalyl), Σπιρονολακτόνη (spironolactone), Τριαμτερένη (triamterene) και οι σχετικές ουσίες. Φάρμακα που περιέχουν Διουρητικά: Διουρητικές ουσίες είναι δυνατό να περιλαμβάνουν εκείνα τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την θεραπεία της υπέρτασης, της καρδιακής ανεπάρκειας, των νεφρικών και ηπατικών διαταραχών καθώς και της προεμμηνορροϊκής κατακράτησης υγρών. Λόγοι χρησιμοποίησής τους από τους αθλητές: Η κατάχρηση των διουρητικών από τους αθλητές γίνεται συνήθως για δύο βασικούς λόγους: Για να επιτύχουν ταχεία απώλεια βάρους, όσον αφορά αθλήματα όπου υπάρχουν κατηγορίες βάρους, με απώτερο στόχο την συμμετοχή σε κάποια μικρότερη κατηγορία βάρους. Για να αυξήσουν τον ρυθμό παραγωγής και αποβολής ούρων. Καθιστώντας με αυτόν τον τρόπο τα ούρα πιο αραιά, μειώνεται η συγκέντρωση των διαφόρων ουσιών στα ούρα, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολη την ανίχνευση απαγορευμένων ουσιών στα ούρα. Ποιοι αθλητές τα χρησιμοποιούν; Αθλητές που κάνουν συχνότερα χρήση διουρητικών, είναι οι πυγμάχοι, οι αθλητές άλλων πολεμικών τεχνών, οι αρσιβαρίστες. Παρενέργειες Διουρητικών: Βραχυπρόθεσμες: Τα διουρητικά μπορούν να προκαλέσουν απώλεια βάρους, πυρετό, ούρηση κατά τη διάρκεια του ύπνου, συχνοουρία, αφυδάτωση, πονοκεφάλους, δίψα, διαταραχές στην εμμηνόρροια, απώλεια συντονισμού, ναυτία, νεφρική ανεπάρκεια, μεταβολή της όρεξης, γαστρεντερικές διαταραχές. Μακροπρόθεσμες: Μακροπρόθεσμα μπορεί να προκληθεί νεφρική και ηπατική ανεπάρκεια, έκπτωση της νεφρικής και καρδιακής λειτουργίας, η οποία είναι δυνατό να αποδειχθεί θανατηφόρα. Για αυτό πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση είναι απαραίτητο να λαμβάνονται επαρκείς ποσότητες υγρών.
ΓΛΥΚΟΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΗΧρήση κορτικοστεροειδών : Τα κορτικοστεροειδή είναι οι πιο ισχυροί αντιφλεγμονώδεις παράγοντες που είναι διαθέσιμοι στην ιατρική. Ωστόσο όταν χορηγούνται συστηματικά μπορούν να προκαλέσουν ένα αίσθημα ευφορίας. Η δράση των κορτικοστεροειδών είναι σε γενικές γραμμές αναβολική στο ήπαρ (γλυκονεογένεση) και καταβολική στους μυς, στο δέρμα, στη λέμφο, στο λιπώδη και συνδετικό ιστό. Όλο το φάσμα των δράσεων και των παρενεργειών των γλυκοκορτικοστεροειδών μπορεί είτε να βελτιώσει, είτε να επιδεινώσει την αθλητική απόδοση. Αναφορικά με την πρώτη περίπτωση μεγάλες δόσεις μπορεί να συγκαλύψουν την ύπαρξη μιας ερεθισμένης άρθρωσης ή τραυματισμένου μυός, αυξάνοντας έτσι την αθλητική απόδοση σε έναν κατά τα άλλα τραυματισμένο αθλητή. Η ικανότητά τους εξάλλου να προκαλούν αύξηση της γλυκόζη στο αίμα θα μπορούσε, επιπρόσθετα, να βοηθήσει στον τομέα της αντοχής. Επίσης η επίδραση των γλυκοκορτικοστεροειδών στην αύξηση της ερυθροποίησης και διέγερσης του πρώτου σταδίου στην παραγωγή στεροειδών μπορεί να δράσει ευεργετικά όσον αφορά στην απόδοση. Από την άλλη οι παρενέργειες που ενδέχεται να προκύψουν από την αλόγιστη χρήση τους μπορεί να επηρεάσουν την αυτοσυγκέντρωση του αθλητή, την ικανότητά του να ανταποκρίνεται σε αγώνες αντοχής και να εμποδίσουν τη συμμετοχή του σε κάποιο άθλημα δύναμης. Είδη φαρμάκων που περιέχουν κορτικοστεροειδή Χρήσεις: Η χρήση των κορτικοστεροειδών απαγορεύεται όταν χορηγούνται από το στόμα, πρωκτικά ή με ενδοφλέβια ή ενδομυϊκή ένεση. Η χορήγηση επιτρέπεται για: Τοπική χρήση (στον πρωκτό, στα αυτιά, στο δέρμα, στη μύτη και στα μάτια Επιτρέπονται μόνο κρέμες, αλοιφές και σταγόνες για τα μάτια). Εισπνοή Ενδο-αρθρικές ή τοπικές ενέσεις (στην άρθρωση ή σε μαλακό ιστό), π.χ κορτιζόνη, πρεδνιζολόνη. Η χορήγηση κορτικοστεροειδών με μορφή δισκίου ή σιροπιού απαγορεύεται.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΑΥΞΗΣΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΟΞΥΓΟΝΟΥ Ντόπινγκ αίματοςχορήγηση προϊόντων που αυξάνουν την πρόσληψη, μεταφορά ή διάθεση οξυγόνουντόπινγκ αίματοςντόπινγκ Αίματος πραγματοποιείται σε έναν αθλητή, προκειμένου να αυξηθεί τεχνητά ο αριθμός των ερυθροκυττάρων στο σώμα. Τρόπος πραγματοποίησης ντόπινγκ αίματος: 2-3 μήνες πριν τον αγώνα ή τη διοργάνωση, λαμβάνεται από τον αθλητή μερική ποσότητα από το αίμα του. Το αίμα αυτό αποθηκεύεται, ενώ το σώμα του αθλητή παράγει φυσιολογικά περισσότερο αίμα για να επιστρέψει σε μια φυσιολογική κατάσταση. Το αποθηκευμένο αίμα χορηγείται στον αθλητή περίπου 1 εβδομάδα πριν τον αγώνα ή τη διοργάνωση. Η χορήγηση επιπλέον αίματος αυξάνει τον αριθμό των ερυθροκυττάρων και έτσι βελτιώνει την ικανότητα του σώματος του αθλητή να μεταφέρει οξυγόνο. Εναλλακτικά ο αθλητής μπορεί να λάβει αίμα (μετάγγιση αίματος) ή ερυθρά αιμοσφαίρια από κάποιον άλλο αθλητή. Λόγοι για τους οποίους οι αθλητές χρησιμοποιούν το ντόπινγκ αίματος: Αυξάνοντας τον αριθμό των ερυθροκυττάρων αυξάνεται παράλληλα η ικανότητα του σώματος να μεταφέρει οξυγόνο στους ιστούς. Βρίσκει εφαρμογή σε αθλήματα αντοχής όπως οι αγώνες δρόμου (μεγάλων συνήθως αποστάσεων), η ποδηλασία, το cross country σκι και άλλα. Δυσμενείς επιδράσεις-παρενέργειες: Αλλεργικές αντιδράσεις (ποικίλουν από εξανθήματα, πυρετό μέχρι νεφρική βλάβη, εάν χρησιμοποιηθεί λάθος τύπος αίματος). Μετάδοση μολυσματικών ασθενειών (π.χ ηπατίτιδας, AIDS). Υπερφόρτωση κυκλοφορικού συστήματος. Σχηματισμός θρόμβων αίματος. αρχή Χορήγηση προϊόντων που αυξάνουν την πρόσληψη, μεταφορά ή διάθεση οξυγόνουπαραδείγματα τέτοιων προϊόντων είναι: τα τροποποιημένα προϊόντα αιμοσφαιρίνης, συμπεριλαμβανομένων αιμοσφαιρίνης βοοειδών και ανασυνδυασμένης αιμοσφαιρίνης, τα ενθυλακωμένα προϊόντα αιμοσφαιρίνης, τα υπερφθοροχημικά και το RSR 13*. *το RSR 13 δρα τροποποιώντας την αλλοστερική δομή της αιμοσφαιρίνης, γεγονός που επιτρέπει την απελευθέρωση περισσότερου οξυγόνου στους ιστούς. Τεχνητοί μεταφορείς οξυγόνου: Είναι χημικά προϊόντα, όπως οι υπερφθοράνθρακες (PFC) και οι βασισμένοι στην αιμοσφαιρίνη μεταφορείς οξυγόνου, που χρησιμοποιούνται ώστε να αυξηθεί το ποσό του οξυγόνου που μπορεί να μεταφερθεί και να χρησιμοποιηθεί από τους μυς που βρίσκονται σε λειτουργία. Διαστολείς πλάσματος: Είναι σκευάσματα βασισμένα στην ζελατίνη, στην πολυγελίνη (polygeline) και στο χετάμυλο, όπως για παράδειγμα το Gelofusine και το Haemaccel. Οι αθλητές ενδέχεται να τα χρησιμοποιούν προκειμένου να συγκαλύψουν τις επιδράσεις που προκύπτουν από τη χρήση ερυθροποιητίνης (EPO).
ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΗ, ΧΗΜΙΚΗ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ Φαρμακολογική, Χημική και Φυσική Τροποποίηση ορίζεται η χρήση ουσιών και μεθόδων, συμπεριλαμβανομένων των Παραγόντων Συγκάλυψης (Μάσκες), οι οποίοι αλλάζουν, επιχειρούν να αλλάξουν ή αναμένεται ότι θα αλλάξουν την ακεραιότητα της σύστασης και την αξιοπιστία των δειγμάτων ούρων που χρησιμοποιούνται για τους ελέγχους ντόπινγκ, συμπεριλαμβανομένων, του καθετηριασμού, της αντικατάστασης ούρων και /ή της παραποίησης και της αναστολής της απέκκρισης ούρων. Για την επίτευξη των ανωτέρω γίνεται χρήση προβενεσίδης (probenecid) και σχετικών ουσιών, καθώς επίσης και τροποποίηση των επιπέδων τεστοστερόνης και επιτεστοστερόνης, με τη χορήγησηεπιτεστοστερόνης ή βρομαντάνης (bromantan).
ΓΟΝΙΔΙΑΚΟ ΝΤΟΠΙΝΓΚ Ως γονιδιακό ντόπινγκ ορίζεται η μη θεραπευτική χρήση γονιδίων, γενετικών στοιχείων και / ή κυττάρων, που έχουν την ικανότητα να βελτιώνουν την αθλητική απόδοση. Σε 3 έως 5 χρόνια από τώρα αναμένεται να έχουμε τις πρώτες κλινικές εφαρμογές γονιδιακής θεραπείας.
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Παρότι η υγιεινή και η ισορροπημένη διατροφή είναι ο θεμέλιος λίθος για τη διασφάλιση της καλής υγείας και αθλητικής απόδοσης, πολυάριθμα συμπληρώματα διατροφής διακινούνται στην αγορά στοχεύοντας τη βελτίωση της υγείας και στην ενίσχυση της αθλητικής απόδοσης. Ως συμπλήρωμα, ορίζεται οποιαδήποτε τρόφιμο, πόσιμο υγρό (εκτός από νερό), χάπι, gel, συμπυκνωμένο διάλυμα, σκόνη, κάψουλα, κάλυμμα ζελατίνης, ταμπλέτα ζελατίνης (geltab) ή σταγόνες, που σκοπό έχει να επηρεάσει τη δομή του σώματος, τη λειτουργία του ή τη διατροφική κατάσταση, κατά τέτοιο τρόπο ούτως ώστε να έχει αξία για τους σωματικά δραστήριους ανθρώπους. Το συμπλήρωμα διατροφής, λοιπόν, ορίζεται ως προϊόν τροφής, προστιθέμενο στη συνολική διατροφή, το οποίο περιέχει τουλάχιστον ένα από τα εξής συστατικά: βιταμίνες, ανόργανα συστατικά, βότανα, αμινοξέα, μεταβολίτες, αποστάγματα ή συνδυασμό οποιωνδήποτε από τα παραπάνω συστατικά. Πρέπει να τονισθεί εδώ ότι ένα συμπλήρωμα δεν μπορεί να παρουσιάζεται ως συμβατική τροφή που μπορεί να αντικαταστήσει ένα φυσιολογικό γεύμα. Έτσι τα συμπληρώματα διατροφής μπορεί να περιέχουν απαραίτητα θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες, ανόργανα συστατικά, αμινοξέα, αλλά επίσης και άλλες μη απαραίτητες ουσίες. Πολλοί κατασκευαστές παρουσιάζουν τα προϊόντα τους στην αθλητική κοινότητα ως μέσα αύξησης της αθλητικής επίδοσης. Η προώθηση αυτών των προϊόντων συχνά δεν στηρίζεται σε επιστημονικές έρευνες ή αξιόπιστα στοιχεία. Έχει διαπιστωθεί ότι μερικά συμπληρώματα διατροφής και φαρμακευτικά σκευάσματα βοτάνων περιέχουναπαγορευμένες ουσίες και συγκεκριμένα εφεδρίνη. Τα προϊόντα αυτά χρησιμοποιούνται με προσωπικό ρίσκο και πρέπει να λαμβάνονται με κάθε επιφύλαξη. Ο αθλητής δεν πρέπει λαμβάνει κάτι που δίνεται από οποιονδήποτε, χωρίς προηγουμένως να έχει ελεγχθεί η ταυτότητά και η νομιμότητα του προϊόντος αυτού. Ειδικά συμπληρώματα πρωτεϊνηςσυμπληρώματα βιταμινών και μετάλλωνσυμπληρώματα βοτάνωνσυμπληρώματα αμινοξέωνσυμπληρώματα λιπιδίωνπλήρη-διατροφικά/ενεργειακά ποτάενεργειακές ράβδοιgel υδατανθράκων
Κανόνες που ένας αθλητής δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάει, πριν λάβει οποιοδήποτε φάρμακο ή διατροφικό συμπλήρωμα. ΠΟΤΕ δεν πρέπει να λαμβάνει ένα φάρμακο ή συμπλήρωμα που κάποιος -πέραν του γιατρού ή του φαρμακοποιού, του υπεύθυνου για θέματα ντόπινγκ (γνώστη των απαγορευμένων ουσιών) και γνώστη των αθλητικών δραστηριοτήτων κάθε αθλητή- θέλει να του χορηγήσει.ελέγχει από μόνος του τη σύσταση και την προέλευση του εκάστοτε προϊόντος. Ποτέ δεν λαμβάνει ένα χάπι ή διάλυμα πριν κοιτάξει προσεκτικά τα όσα αναγράφονται στη συσκευασία. Φροντίζει να το πάρει ο ίδιος από την αυθεντική συσκευασία.ο αθλητής πρέπει να ρωτάει πάντα τη γνώμη του αρμόδιου αθλητικού επιστήμονα, για τις επιδράσεις που μπορεί να έχει το συγκεκριμένο φάρμακο ή συμπλήρωμα στον οργανισμό του και το λόγο για τον οποίο θα ήταν σκόπιμο να το λάβει.ποτε δεν λαμβάνει προϊόντα ξένης προέλευσης, που δεν κυκλοφορούν νόμιμα στην Ελληνική αγορά, ελέγχοντας προσεκτικά τη συσκευασία.πριν από κάθε έλεγχο ντόπινγκ ο αθλητής ενημερώνει πάντα τις αρμόδιες αρχές για οποιαδήποτε πρόσληψη περιορισμένων ουσιών και να προσκομίζει την ανάλογη ιατρική εντολή (συνταγή) και εάν χρειαστεί μια κατάλληλη θεραπευτική απόδειξη. Ο αθλητής πρέπει να θυμάται πάντα ότι το σώμα του καταβάλλει σκληρή προσπάθεια και έτσι χρειάζεται να ακολουθεί ένα υγιεινό τρόπο ζωής (επαρκής σωματική ανάπαυση, ενυδάτωση, σωστή διατροφή κ.α)ο αθλητής πρέπει να θυμάται εξίσου ότι έχει το δικαίωμα να πάρει ένα φάρμακο, εάν είναι άρρωστος ή τραυματισμένος, αλλά παράλληλα έχει και την υποχρέωση να σταματήσει να ασκείται εάν του ζητηθεί από το γιατρό του.
Παρενέργειες στην καρδιά Αναβολικά ανδρογόνα στεροειδή Κοκαΐνη, Εφεδρίνη Αμφεταμίνη, Αλκοόλ Αυξητική ορμόνη (hgh) Β-2 αγωνιστές Κανναβινοειδή Γλυκοκορτικοστεροει δή Ερυθροποιητίνη Διουρητικά Ναρκωτικά Αιφνίδιος καρδιακός θάνατος Αρρυθμίες Έμφραγμα του μυοκαρδίου Καρδιακή ανεπάρκεια Υπέρταση Στεφανιαία νόσος Υπερτροφία της αριστερής κοιλίας
WADA (World Anti-ντόπινγκ Agency) Παγκόσμιος Οργανισμού Αντι-Ντόπινγκ (World Anti-ντόπινγκ Agency) WADA, ουσίες και μέθοδοι, όπως αυτές ορίζονται στους πίνακες του Παγκόσμιου Οργανισμού Αντι-Ντόπινγκ (World Anti-ντόπινγκ Agency) WADA, χρησιμοποιούνται ευρέως στην πλειονότητα των χωρών και στις 5 κατοικήσιμες ηπείρους του πλανήτη.
Αν και η WADA ασχολείται κυρίως με την αντιμετώπιση του φαινομένου στον αθλητισμό, το φαινόμενο έχει διεισδύσει έντονα στην κοινωνία και εκτείνεται πέρα από το αθλητικό πλαίσιο. Άνθρωποι χρησιμοποιούν αυτές τις ουσίες για να χάσουν βάρος, να φτιάξουν ένα μυώδες σώμα, να διασκεδάσουν σε ρέιβ πάρτι. Ακόμη, χρήση των ουσιών γίνεται στο στρατό για μεγαλύτερη αντοχή των στρατευμένων κτλ. Παρακάτω παραθέτονται οι παράμετροι και τα στοιχεία που καθιστούν εμφανή την κοινωνική διάσταση και διείσδυση του φαινομένου.
Αιτίες εξάπλωσης του ντοπινγκ Κακή παρεχόμενη παιδεία Απουσία αθλητικής παιδείας Αδυναμία μόρφωσης ήθους,χαρακτήρα Ευρύτερη κρίση σε όλους τους τομείς. Ευρύτερα φαινόμενα εκφυλισμού της κοινωνίας Εμπορευματοποίηση πολλών εκφάνσεων της ζωής (θρησκεία,τεχνολογία,αθλητισμος) Χαρακτηριστικά σύγχρονης ζωής (υλισμός, ατομισμός, ιδιοτέλεια) Εισχώρηση της πολιτικής στον αθλητισμό Έλλειψη ιδανικών-αξιών Κακή επίδραση των ΜΜΕ (τηλεόραση, περιοδικά)
Πιθανά κίνητρα και λόγοι χρήσης ντόπινγκ από νεαρούς ανήλικους αθλητές Εισαγωγή σε ΑΕΙ/ ΤΕΙ. Οικονομικά κίνητρα. Συναισθηματική αναγνώριση και δημόσια αναγνωρισιμότητα. Προβλήματα στην προσωπική τους ζωή. Χαλαρή απόδοση στα μαθήματα. Να μοιάσουν στα είδωλά τους. Ελλιπή γνώση και συναίσθηση της επικινδυνότητας των ουσιών. Απόλυτη εμπιστοσύνη στον προπονητή. Ανεξέλεγκτη λήψη διατροφικών συμπληρωμάτων.