9 o ΓΕΛ Πατρών, Β Τάξη, Ερευνητική Εργασία Α τετραμήνου Σχολικό Έτος 2012-13 Θέμα: Δικαιώματα των Α.M.Ε.Α Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Παπαδοπούλου Π. Ερευνητική Ομάδα: Τζερμπίνου Γεωργία, Παρίδη Κωνσταντίνα, Συκιώτης Γεράσιμος, Χριστοπούλου Χαρά, Τσεκίνης Νίκος
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Περίληψη. 2. Πρόλογος. 3. Εισαγωγή. 4. Ερευνητική Δραστηριότητα Δομή 5. Έρευνα. 5.1 Αποσαφήνιση όρων... 5.2 Δικαιώματα των Α.M.E.Α και καταπάτηση αυτών... 5.3 Καταπάτηση δικαιωμάτων Α.M.Ε.Α. 5.3.1 Καταπατώντας:. 5.3.2 Λόγοι καταπάτησης:. 5.4 Φορείς αποκατάστασης των Α.M.E.Α... 6. Συμπεράσματα Επίλογος.. Σελ. 2 Σελ. 3 Σελ. 4 Σελ. 4 Σελ. 6 Σελ. 6 Σελ. 8 Σελ. 10 Σελ. 10 Σελ. 11 Σελ. 12 Σελ. 17-1 -
1. Περίληψη Αντικείμενο της παρούσας ερευνητικής εργασίας είναι η μελέτη του φαινομένου της καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πιο συγκεκριμένα των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες (Α.Μ.Ε.Α). Ως ένα είδος δικαιωμάτων τα οποία καταπατούνται, απαιτείται έγκαιρη ευαισθητοποίηση και αντιμετώπιση από το κοινωνικό σύνολο, καθιστώντας απαραίτητη τη βαθύτερη διερεύνηση του προβλήματος. Σκοπός της εργασίας είναι τόσο να αποσαφηνίσει τους όρους Α.Μ.Ε.Α, όσο και να παρουσιάσει ποια είναι τα θεμελιώδη δικαιώματα τους καθώς επίσης και τους λόγους που οδηγούν στην καταπάτηση τους. Τέλος να συμβάλει στην αναγνώριση, τη μελέτη και την ευαισθητοποίηση του κοινωνικού/επιστημονικού συνόλου. Η συγκεκριμένη έρευνα διαπραγματεύεται τα εξής πέντε, βασικά θέματα: i. αποσαφήνιση όρων ii. απαρίθμηση δικαιωμάτων iii. αίτια καταπάτησης/ καταπατώντες iv. τρόποι καταπάτησης v. φορείς και προγράμματα πρόνοιας Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για τη διεξαγωγή της ερευνητικής εργασίας είναι κυρίως βιβλιογραφική, με τη χρήση του διαδικτύου (σχετικές έρευνες, ιστοσελίδες, συγγράμματα κλπ.) ως βασική πηγή άντλησης υλικού και πληροφοριών. - 2 -
2. Πρόλογος Οι εποχές που οι κοινωνίες απέρριπταν τα άτομα με αναπηρίες και υιοθετούσαν τις πιο απάνθρωπες συμπεριφορές απέναντί τους έχουν βέβαια παρέλθει. Τώρα πλέον έχει γίνει ευρύτατα αποδεκτό από όλους (διεθνείς οργανισμούς, κυβερνήσεις, κοινωνικούς φορείς κ.α.) ότι τα άτομα αυτά έχουν ίσα δικαιώματα και ίδιες υποχρεώσεις (όταν μπορούν να τις εκπληρώσουν) με όλους τους άλλους και ο βαθμός που διασφαλίζεται αυτή η θεμελιώδης αρχή δείχνει και το πολιτιστικό επίπεδο που βρίσκεται κάθε χώρα. Η αναγνώριση των δικαιωμάτων των ατόμων με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ) είναι αδιαπραγμάτευτο συνταγματικό δικαίωμα κάθε πολιτισμένης κοινωνίας. Αυτά σαν διακηρυγμένες αρχές διότι η εφαρμογή τους προχώρησε με διαφορετικό βηματισμό σε κάθε χώρα και μπροστά στα τρέχοντα κοινωνικά προβλήματα η ευαισθησία απέναντι στα AMEA αποδείχθηκε εξαιρετικά μειωμένη. Η εποχή που ζούμε δεν χαρακτηρίζεται βέβαια από ιδιαίτερο ιδεαλισμό. Οι περισσότεροι άνθρωποι μπροστά στα καθημερινά προβλήματα ζωής που αντιμετωπίζουν ή στο κυνηγητό του κέρδους και της επιτυχίας είναι εύκολο να χάσουν την ευαισθησία τους για τις κοινωνικές ομάδες που θέλουν στήριξη. Στην εργασία έγινε μια προσπάθεια να αναλυθούν όλα τα παραπάνω με σκοπό την ευαισθητοποίηση τόσο του μαθητικού, όσο και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου. - 3 -
3. Εισαγωγή Ένας από τους σημαντικότερους και πρωταρχικούς στόχους κάθε μελέτης, είναι να συγκεντρώσει όσο το δυνατόν περισσότερη γνώση από έναν τομέα έρευνας. Στην παρούσα ερευνητική εργασία, κεντρικός στόχος είναι η κατάθεση στοιχείων από τη βιβλιογραφία και το διαδίκτυο για τον ορισμό των δικαιωμάτων και την καταπάτηση αυτών. Με αφορμή την ερευνητική εργασία, αναζητήσαμε τα δικαιώματα των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Τα Α.M.Ε.Α. είναι μια κοινωνική ομάδα με ξεχωριστά δικαιώματα σε όλους τους τομείς (π.χ. παιδεία, υγεία κτλ.). 4. Ερευνητική Δραστηριότητα Δομή Πιο αναλυτικά, παρατίθεται βιβλιογραφική και διαδικτυακή έρευνα, με τη βοήθεια των οποίων θα δοθούν απαντήσεις σε τρία βασικά ερωτήματα: i. Σε πρώτη φάση εισάγονται οι πιο βασικές έννοιες και αναλύονται με τέτοιο τρόπο ώστε ο αναγνώστης να κατανοήσει τόσο τον ορισμό των ατόμων με αναπηρία όσο και αυτόν που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και να γίνει ο συσχετισμός με σκοπό η έρευνα να αποτελεί ευκολονόητο κομμάτι για τα άτομα αυτά που έρχονται σε επαφή πρώτη φορά με το θέμα. ii. Σε δεύτερη φάση γίνεται διευκρίνιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχουν στην κατοχή τους τα Α.M.Ε.Α.. Επιπλέον ως υποερώτημα αναλύονται οι τρόποι που τα δικαιώματα καταπατούνται και επίσης ποιοί είναι αυτοί (άλλα άτομα, πολιτεία, κοινωνία) που αφαιρούν τα δικαιώματα αυτά και ολοκληρώνεται με τους λόγους για τους οποίους συμβαίνει οποιαδήποτε πράξη ασέβειας προς τα Α.M.Ε.Α.. - 4 -
iii. Στην τελευταία φάση η έρευνα καταλήγει και αναφέρει την κατοχύρωση των δικαιωμάτων, παρουσιάζοντας διαφόρους σχετικούς φορείς και προγράμματα πρόνοιας που ασχολούνται και κάνουν προσπάθειες να διαφυλάξουν τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία. - 5 -
5. Έρευνα 5.1 Αποσαφήνιση όρων Η αναπηρία ως όρος καλύπτει ένα ευρύ πλαίσιο και με πολυπληθείς μελέτες (όπως Brunel University, 2002 Council of Europe, 2002 OECD, 2002) έγινε μια μεγάλη προσπάθεια καθορισμού και αποσαφήνισης του όρου αναπηρία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η αναπηρία κατηγοριοποιήθηκε ως προς το πού συναντάται. Συνοπτικά αναφέρουμε: Στις σωματικές λειτουργίες, δηλαδή οι φυσιολογικές σωματικές λειτουργίες συμπεριλαμβανομένων και των ψυχικών. Στις σωματικές δομές, δηλαδή τα ανατομικά μέρη του σώματος (πχ. όργανα και άκρα). Βλάβες, δηλαδή πρόβλημα στη λειτουργία ή στη δομή (πχ. σημαντική παρέκκλιση ή απώλεια). Δραστηριότητες, δηλαδή μόνιμο ή περιορισμένο πρόβλημα στην εκτέλεση πράξης ή έργου από το άτομο. Συμμετοχή, δηλαδή μόνιμα ή προσωρινά προβλήματα στην εμπλοκή σε καταστάσεις ζωής. Γενικά, ως αναπηρία ορίζεται το αποτέλεσμα μη φυσιολογικής σχέσης ανάμεσα στη σωματική και ψυχική υγεία του ατόμου και των περιβαλλοντικών παραγόντων (το κοινωνικό φυσικό περιβάλλον και οι κοινωνικές στάσεις μέσα στις οποίες το άτομο ζει και διαμορφώνει τις συμπεριφορές του). Για την καλύτερη προσέγγιση του θέματος διακρίνουμε τα άτομα με αναπηρία στο ιατρικό και κοινωνικό μοντέλο. Στο ιατρικό μοντέλο η αναπηρία θεωρείται προσωπικό ατομικό πρόβλημα και στο άτομο παρέχεται ιατρική φροντίδα σε μορφή ατομικής θεραπείας. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος κινητοποιούνται παθητικές, προνοιακές έως το 1960, όπου με την εισαγωγή των ανθρώπινων δικαιωμάτων η αναπηρία εισάγεται στο - 6 -
κοινωνικό μοντέλο. Για την καλύτερη αντιμετώπιση των ατόμων με αναπηρία υπάρχει τόσο εξασφάλιση παθητικών προνοιακών πολιτικών, όσο και ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Σε αυτό το σημείο, εισάγεται μια εξίσου σημαντική έννοια, αυτή των ανθρώπινων δικαιωμάτων και είναι απαραίτητη η συσχέτιση τους με τα άτομα με αναπηρία. Τα ανθρώπινα δικαιώματα διακρίνονται στα εξής: Ατομικά (civil rights) Πολιτικά (political rights) Κοινωνικά (social rights) Τα ατομικά δικαιώματα ή ατομικές ελευθερίες στηρίζονται στην αποχή της κρατικής εξουσίας από τη νομική κατάσταση των κυβερνωμένων. Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται τα δικαιώματα του αστικού δικαίου αλλά και μια ευρύτερη κατηγορία πολιτικών, κοινωνικών, πολιτιστικών, οικονομικών δικαιωμάτων. Τα πολιτικά δικαιώματα αναφέρονται στο δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι και στηρίζονται στην ενεργή συμμετοχή των κυβερνωμένων στην κρατική εξουσία. Τα κοινωνικά δικαιώματα βρίσκονται σε αλληλεξάρτηση με τις ατομικές και πολιτικές ελευθερίες. Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε, πως σε αντίθεση με τα παραπάνω δικαιώματα, τα κοινωνικά δεν συνεπάγονται πολιτική, αστική ή πειθαρχική ευθύνη, εάν καταπατηθούν από την κρατική εξουσία. Για την κατάλληλη σύνδεση των ατόμων με αναπηρία και ισότιμη παροχή ανθρώπινων δικαιωμάτων, θα ήταν χρήσιμο να αναλυθεί ο όρος mainsteaming. Σύμφωνα με αυτό τον όρο, η αναπηρία δεν προβλέπει την καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων αλλά σέβεται και εντάσσεται στο πλαίσιο αναπηρίας κάθε ατόμου με σκοπό να προσαρμοστεί και να εξυπηρετήσει καλύτερα το ίδιο το άτομο. - 7 -
5.2 Δικαιώματα των Α.M.E.Α και καταπάτηση αυτών Σε πρώτο στάδιο μετά την παρουσίαση και την ανάλυση των ορισμών προχωρούμε και παραθέτουμε ποια είναι τα δικαιώματα των Α.M.Ε.Α.: Σύμφωνα με το Ελληνικό Σύνταγμα άρθρο 4, οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου και οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις. Μέσω του άρθρου αυτού το κράτος καθιερώνει την αρχή της ισότητας των Α.M.E.Α. έναντι του νόμου. Κατά το άρθρο 21 παρ. 2 του Συντάγματος, οι ανάπηροι πολέμου και ειρηνικής περιόδου, τα θύματα πολέμου καθώς και όσοι πάσχουν από ανίατη σωματική ή πνευματική νόσο έχουν δικαίωμα ειδικής φροντίδας από το κράτος, ενώ, σύμφωνα µε την παράγραφο 3, το κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία της αναπηρίας. Επίσης, το άρθρο 21 παρ. 6, αναφέρεται ρητά στα δικαιώματα των ατόμων µε αναπηρία, ορίζοντας τα εξής: Τα άτομα µε αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας. Με το άρθρο 22 του Συντάγματος, θεμελιώνεται, επίσης, το δικαίωμα των Α.M.E.Α στην εργασία και η προστασία της εργασίας που παρέχουν. Εν γένει, ρυθμίζεται η παροχή της εργασίας, οι συνθήκες απασχόλησης, η αμοιβή, οι προαγωγές, η εκπαίδευση στην εργασία και όλο το καθεστώς της παροχής εργασίας από τα Α.M.E.Α, υπό την έννοια ότι απαγορεύονται διακρίσεις στα παραπάνω θέματα σε βάρος των Α.M.E.Α εξαιτίας της αναπηρίας τους. - 8 -
Κάθε κτήριο θα έπρεπε να είναι προσβάσιμο σε άτομα με ειδικές ανάγκες. Δηλαδή να έχει ευρύχωρο ανελκυστήρα, ράμπα δίπλα από τις σκάλες της εισόδου κ.λ.π.. Σε κάθε γωνία του δρόμου θα έπρεπε να υπάρχουνε, ράμπες για καροτσάκια, πλακάκια για άτομα με μη επαρκή όραση (στα οποία απαγορεύετε το παρκάρισμα), ήχοι στα φανάρια οι οποίοι προειδοποιούνε για το αν είναι κόκκινο η πράσινο. Σε κάθε δημόσιο πάρκινγκ θα έπρεπε να υπάρχουν θέσεις ειδικά για αναπήρους και δίπλα από αυτές μπάρες για να στηρίζονται καθώς βγαίνουνε από το αμάξι. Σε δημόσιες τουαλέτες θα έπρεπε να υπάρχουνε μπάρες για στήριξη. - 9 -
5.3 Καταπάτηση δικαιωμάτων Α.M.Ε.Α Σε δεύτερο στάδιο αναφέρονται αυτοί οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την καταπάτηση των δικαιωμάτων και συγκεκριμενοποιείται ξεχωριστά πως προσβάλλονται: Τα άτομα με ειδικές ανάγκες αδικούνται και καταπατώνται συνεχώς και σε μεγάλη κλίμακα τα δικαιώματα τους. 5.3.1 Καταπατώντας: Α. Το ίδιο το κράτος: Το ίδιο το κράτος καταπατεί τα δικαιώματα των ατόμων με ειδικές ανάγκες μέσω της έλλειψης βασικών υποδομών και υπηρεσιών που θα έπρεπε να προσφέρει σε αφθονία. Β. Από τους συμπολίτες τους: Οι συμπολίτες τους όχι μόνο δεν δείχνουν συμπόνια και κατανόηση στο τραγικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα άτομα με ειδικές ανάγκες αλλά πολλές φορές τους ασκούν ψυχολογική βία και κοινωνικό αποκλεισμό. Γ. Από τον ιδιωτικό τομέα: Κάθε κτίριο/ μαγαζί δεν πλήρη τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την εξυπηρέτηση των ατόμων με ειδικές ανάγκες με αποτέλεσμα να αποκλείονται κοινωνικά. - 10 -
5.3.2 Λόγοι καταπάτησης: Τρίτον έχουμε τους λόγους για τους οποίους η κοινωνική ομάδα των Α.M.Ε.Α. αναγκάζεται να είναι ευάλωτη στην καταπάτηση των δικαιωμάτων τους; Α. Η αδυναμία των Α.M.Ε.Α να αντιδράσουν: Τα άτομα με ειδικές ανάγκες λόγω των προβλημάτων τους, είτε κινητικών είτε εγκεφαλικών, αδυνατούν να αντιδράσουν στην βάναυση καταπάτηση των δικαιωμάτων τους με αποτέλεσμα οι απόλυτα <<υγιείς>> άνθρωποι να τους παραμελούν ή ακόμα και να τους εκμεταλλεύονται. B. Το αίσθημα της υπεροχής: Οι άνθρωποι αδυνατούν να δεχτούν την ισότητα μεταξύ των ατόμων με ειδικές ανάγκες και των <<υγειών>> ανθρώπων και τους διακατέχει ένα συναίσθημα υπεροχής, υπερηφάνειας και υπεροψίας σε βάρος των Α.M.Ε.Α. με αποτέλεσμα να τους αδικούν και να καταπατούν τα δικαιώματά τους. Γ. Η αδιαφορία του κράτους: Τα άτομα με ειδικές ανάγκες επειδή αποτελούν μειονότητα, το κράτος δεν φροντίζει αναλόγως διότι χρειάζεται μεγάλη δημόσια δαπάνη για την εξυπηρέτησή τους. - 11 -
5.4 Φορείς αποκατάστασης των Α.M.E.Α Ενδεικτικά αφιερώνουμε το τελευταίο ερώτημα της εργασίας στους φορείς που έχουν δημιουργηθεί και ευαισθητοποιηθεί για να προστατεύσουν τα άτομα αυτά και να τα βοηθήσουν να ανταπεξέλθουν από το ρατσισμό και τις προσβολές που βιώνουν καθημερινά ως πολίτες και άνθρωποι. ΕΣΑμεΑ (Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία) ΠΑΣΙΠΚΑ (Πανελλαδικός Σύνδεσμος Παραπληγικών & Κινητικών Αναπήρων) ΕΟΚΑ (Εθνική Ομοσπονδία Κινητικά αναπήρων) ΟΜΚΕ (Ομοσπονδία Κωφών Ελλάδος) ΠΕΣΠΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Σπανίων Παθήσεων) ΠΟΣΓΑμεΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Γονέων και Κηδεμόνων Ατόμων με Αναπηρία) ΠΟΝ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Νεφροπαθών) ΕΟΤ (Εθνική Ομοσπονδία Τυφλών) ΠΟΣΜΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Μεσογειακής Αναιμίας) ΠΟΣΟΨΥ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία) - 12 -
Ελληνική Εταιρία για τη Σκλήρυνση κατά Πλάκας Σύλλογος Ατόμων με Σκλήρυνση κατά Πλάκας Σύλλογος Ατόμων με νόσο του Crohn και Ελκώδη Κολίτιδα Αττικής Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Συλλόγων ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη) Ε.Α.ΟΜ.Α.ΜΕ.Α (Ελληνική Αθλητική Ομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία) ΑΜΥΜΩΝΗ (Πανελλήνιος Σύλλογος Γονέων, Κηδεμόνων & Φίλων Ατόμων με Προβλήματα Όρασης και Πρόσθετες Αναπηρίες) MDA Ελλάς (Σωματείο για τη φροντίδα των ατόμων με νευρομυϊκές παθήσεις) ΑΛΜΑ ΖΩΗΣ (Πανελλήνιος Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο Μαστού) Ελ.Ο.Δι (Ελληνική Ομοσπονδία Για τον Διαβήτη) Π.Ε.Α.Ν.Δ (Πανελλήνια Ένωση Αγώνος κατά του Νεανικού Διαβήτη) ΕΛΙΚΑΡ (Ελληνικό Ίδρυμα Καρδιολογίας) Ε.Σ.Υ.Α.Ο (Ελληνικός Σύλλογος Υποστήριξης Ασθενών με Οστεοπόρωση) ΕΛΠΙΔΑ (Σύλλογος Φίλων Παιδιών με Καρκίνο) Ηλιαχτίδα (Ένωση Γονέων και Φίλων Ατόμων με Σύνδρομο Ντάουν) - 13 -
Ίδρυμα Δράσης Κατά του Καρκίνου του Μαστού Κ.Ο. Αγάπη (Κοινωνική Οργάνωση "Αγάπη") Μέριμνα (Εταιρία για την φροντίδα Παιδιών και Οικογενειών στην Αρρώστια και στον Θάνατο) Επίκουρος - κίνηση (Ελληνική Εταιρεία εθελοντών και ασθενών για την Νόσο του Πάρκινσον) Ο.Ε.Κ.Κ (Όμιλος Εθελοντών Κατά του Καρκίνου AγκαλιάΖΩ) Πανελλήνια Ένωση Αμφιβληστροειδοπαθών Σύλλογος "Η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ" (Πανελλήνιος Σύλλογος Ασθενών Και Φίλων Πασχόντων Από Νόσο GAUCHER και άλλες Λυσοσωμικές Διαταραχές) Πανελλήνιος Σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών, Δοτών Ιστών, Οργάνων και Βιολογικού Υλικού ΠΑ.Σ.ΠΑ.Μ.Α (Πανελλήνιος Σύλλογος Πασχόντων από Μεσογειακή Αναιμία) Η Καρδιά του Παιδιού (Πανελλήνιος Σύνδεσμος Πασχόντων από Συγγενείς Καρδιοπάθειες) Κρίκος Ζωής (Σύλλογος Ασθενών με Μεταβολικά Νοσήματα Θεσ/νίκη) Σύλλογος Ατόμων με Γενετικά Προβλήματα Το Μέλλον Σύλλογος Ατόμων με νόσο του Crohn και Ελκώδη Κολίτιδα Αττικής - 14 -
Σύλλογος για την Κυστική Ίνωση Σύλλογος Γονέων Κηδεμόνων και Φίλων Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες Tο Εργαστήρι Σύλλογος Μυασθενών Ελλάδος Η αγκαλιά (Σύλλογος Προστασίας Αγέννητου Παιδιού) ΣΥ.Π.ΠΑ.ΔΡΕ.ΜΙ.Α (Σύλλογος Προστασίας Πασχόντων απο Δρεπανοκυτταρική και Μικροδρεπανοκυτταρική Αναιμία) Σ.Π.Ε.Α (Σύλλογος Προστασίας των Ελλήνων Αιμορροφιλικών) Σ.Σ.Α.Π.Υ. (Σύλλογος Στήριξης και Αλληλοβοήθειας Πασχόντων από Πνευμονική Υπέρταση) Σύλλογος Συνδρόμου Down Σύλλογος ΑΡΤΕΜΙΣ για την Ιστιοκύττωση Σωματείο Υποστήριξης Γονιμότητας «ΚΥΒΕΛΗ» Σωματείο Υποστήριξης Ψωριασικών ασθενών «ΚΑΛΥΨΩ» Φάρος Τυφλών της Ελλάδος Φλόγα (Σύλλογος Γονιών Παιδιών με Νεοπλασματική Ασθένεια) ΚΙΝΑΨΥ (Κίνηση Αδερφών Ατόμων με προβλήματα Ψυχικής Υγείας) - 15 -
ΜΑΖΙ (Ελληνική Εταιρεία Διαταραχών Διάθεσης "ΜΑΖΙ") ΣΥΠΠΑΔΡΕΜΙΑ (Πανελλήνιος Σύλλογος Προστασίας Πασχόντων από Δρεπανοκυτταρική και Μικροδρεπανοκυτταρική Αναιμία) - 16 -
6. Συμπεράσματα - Επίλογος Με βάση την ερευνητική εργασία που πραγματοποιήθηκε, καταλήγουμε στα εξής συμπεράσματα. Ο αποκλεισμός των ατόμων με ειδικές ανάγκες στερεί τη συνεισφορά τους από τους υπόλοιπους. Έπειτα διογκώνονται προβλήματα που ήδη υπάρχουν, υποβιβάζεται η κοινωνική συνοχή και οι άνθρωποι διαχωρίζονται σε προνομιούχους και μη. Ανάλογες συνέπειες παρατηρούνται στη μόρφωση και την επαγγελματική σταδιοδρομία. Επακόλουθο αυτού είναι η απόρριψη των ατόμων με ειδικές ανάγκες από το κοινωνικό σύνολο και ο ρατσισμός, με αποτέλεσμα να επικρατεί το δίκαιο του ισχυρότερου. Μια προοπτική των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με την αναπηρία απαιτεί από την κοινωνία και, μια προοπτική των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με την αναπηρία απαιτεί ιδιαίτερα από τις κυβερνήσεις, να προωθήσουν ενεργά τις προϋποθέσεις για όλους,τα άτομα να αξιοποιήσουν πλήρως τα δικαιώματά τους. Πρέπει να γίνει για την εξασφάλιση των ατόμων με αναπηρίες, για την απόλαυση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών τους. - 17 -
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ -Βιβλία: Ζώνιου- Σιδέρη, Α. (1998). Οι Ανάπηροι και η Εκπαίδευση τους. 3η Έκδοση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Ηνωμένα Έθνη (1994), Οι Πρότυποι Κανόνες του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την Εξίσωση των Ευκαιριών για τα Άτομα με Αναπηρίες, Αθήνα: Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία, 1η έκδοση 1997, 2η έκδοση 2001 Ε.Σ.Α.μεΑ. (2008): Προτάσεις της Ε.Σ.Α.μεΑ επί του τελικού Σχεδίου Νόμου «Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες» Σύνταγμα της Ελλάδος, 2001 Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2011 Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (2003), Ίσες ευκαιρίες για τα άτομα με αναπηρίες: ένα ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης, COM (2003) 650 τελικό, Βρυξέλλες, 30.10.2003 Προαιρετικό Πρωτόκολλο στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες UN Document A/61/611 (2006) International Disability Network, (2007), International Disability Rights Monitor Regional Report of Europe, Chicago -Άρθρα: http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=333093 http://www.amea-amyntaio.gr/index2.php?id=31 -Εργασία: http://nefeli.lib.teicrete.gr/browse/seyp/ker/2010/kapousinantia,kourletipinel opi,foniamyrsini/attached-document-1279266821-795935- 19751/Kapousi2010.pdf - 18 -