ΤΠΟΤΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ ΔΙΕΤΘΤΝΗ ΜΕΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ εμινάρια Επιθεωρητών επτέμβριος 2013 Αναλυτικό Πρόγραμμα Αρχαίων Ελληνικών Διδακτικά εγχειρίδια Λουκία Φατζημιχαήλ, ΕΜΕ Υιλολογικών Οι Νεφέλες του Αριστοφάνη Έλενα Πηδιά, ύμβουλος Υιλολογικών Μαθημάτων
ΔΙΔΑΚΣΙΚΑ ΕΓΦΕΙΡΙΔΙΑ Α Γυμνασίου Αρχαία ελληνική γλώσσα (2 διδακτικές περίοδοι εβδομαδιαίως) 1. Οὐ φέρω τύχην ἐμήν θεῶν, ἀνθρώπων, ἡρώων πάθη (Έκδοση 2013, με ενοποίηση των δύο προηγούμενων τευχών) 2. Μύθων καὶ λόγων στέφανος (Ανατύπωση 2013) Από το Μύθων καὶ λόγων στέφανος διδάσκονται οι πρώτες τέσσερις ενότητες. Αρχαία ελληνική γραμματεία από μετάφραση (1 διδακτική περίοδος εβδομαδιαίως) Ομήρου Οδύσσεια, Α Γυμνασίου (Αναθεωρημένη έκδοση 2013) 2
Β Γυμνασίου Αρχαία ελληνική γλώσσα (2 περίοδοι εβδομαδιαίως) 1. Περίπλους. Αρχαία ελληνικά κείμενα για την Β Γυμνασίου Μέρος Α (Έκδοση 2013) 2. Περἰπλους. Αρχαία ελληνικά κείμενα για τη Β Γυμνασίου Μέρος Β (Έκδοση 2013) Αρχαία ελληνική γραμματεία από μετάφραση (1 1/2 περίοδοι εβδομαδιαίως, πιλοτικά: 1 περίοδος) 3. Ομήρου Ιλιάδα (Αναθεωρημένη έκδοση 2013) Απαραίτητη προϋπόθεση για τη διδασκαλία του Περίπλου είναι η κάλυψη της ύλης της Α Γυμνασίου μέχρι και το τέταρτο κεφάλαιο του βιβλίου Μύθων καὶ λόγων στέφανος. 3
Γ ΓΤΜΝΑΙΟΤ Αρχαία ελληνική γλώσσα (2 διδακτικές περίοδοι εβδομαδιαίως) 1. Περίπλους (Β τεύχος) Για τη φετινή σχολική χρονιά η Γ Γυμνασίου θα ξεκινήσει με το βιβλίο Περίπλους για να καλύψει την ύλη της Β Γυμνασίου (διδασκαλία μέχρι και το όγδοο κεφάλαιο στο Β τεύχος του βιβλίου Περίπλους). Σο Β τεύχος του βιβλίου (κεφ 5,6,7 και 8) θα αναρτηθεί εντός της εβδομάδας στο διαδίκτυο και θα σταλεί στα σχολεία εντός του επτεμβρίου. 2. Ευριπίδη Κύκλωψ (Β τετράμηνο) 3. Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής (Μιχ. Ι. Οικονόμου, ΟΕΔΒ) - Δόθηκε στους μαθητές στην Α Γυμνασίου. Αρχαία ελληνική γραμματεία από μετάφραση (1 1/2 διδακτικές περίοδοι εβδομαδιαίως, πιλοτικά: 2 περίοδοι) Αριστοφάνη Νεφέλες 4
ΝΕΥΕΛΕ Αρχαία Ελληνική Γραμματεία από Μετάφραση Φρόνος διδασκαλίας: 1 1/2 διδακτικές περίοδοι εβδομαδιαίως Πιλοτικά: 2 περίοδοι Σο βιβλίο λειτουργεί ταυτόχρονα ως εγχειρίδιο Σα σχολεία θα παραλάβουν τα βιβλία το αργότερο μέχρι τα τέλη επτεμβρίου. Σο βιβλίο είναι αναρτημένο στο διαδίκτυο. μαθητή και ως βιβλίο εκπαιδευτικού. 5
Βαςικά θέματα 6 Το έργο αυτό μπορεί να αποτελέςει αφορμή για γόνιμο προβληματιςμό πάνω ςε έννοιεσ όπωσ η παράδοςθ και ο νεωτεριςμόσ, το εκπαιδευτικό ςφςτθμα και η αγωγι των νζων, οι ςχζςεισ γονζων και παιδιών και το χάςμα των γενεών, αλλά και άλλα, ακόμη πιο βαθιά, όπωσ η ευκφνθ του πνευματικοφ ανκρώπου και του απλοφ πολίτθ ςε περιόδουσ θκικισ, οικονομικισ και πολιτικισ κρίςθσ.
ΣΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Το βιβλίο περιλαμβάνει αυτούσιο το κείμενο των Νεφελών του Αριστοφάνη σε μετάφραση Θρασύβουλου ταύρου. Διατηρήθηκαν οι σκηνικές οδηγίες και η ορθογραφία του μεταφραστή (σε μονοτονικό όμως). Προστέθηκαν πλαγιότιτλοι για τη διευκόλυνση της ανάγνωσης. Το κείμενο συνοδεύεται από υποσημειώσεις, οι οποίες παρέχουν λεξιλογικές κυρίως διευκρινίσεις. 7
Εισαγωγή στην κωμωδία Σχεδιάγραμμα της δομής των Νεφελών ΔΟΜΗ ΣΟΤ ΒΙΒΛΙΟΤ Το κείμενο χωρισμένο στις φυσικές του ενότητες: Πρόλογος, Πάροδος, Α Παράβαση, Μεταβατικό Επεισόδιο, Α Επιρρηματικός Αγώνας, Β Παράβαση, Ιαμβικές κηνές, Β Επιρρηματικός Αγώνας, Έξοδος. 8
Οι σκηνές που απαρτίζουν κάθε ενότητα Γενική Εισαγωγή στην ενότητα Ειδική Εισαγωγή Προκαταρκτικά στοιχεία Ερμηνευτικά χόλια μετά από κάθε Σκηνή (συνοδευόμενα ενίοτε από παράλληλα κείμενα) Ερωτήσεις-Δραστηριότητες (κατά κανόνα μετά από κάθε σκηνή) Προτάσεις για δημιουργικές δραστηριότητες Παράρτημα με πλούσιο φωτογραφικό υλικό στο τέλος του βιβλίου 9
ΕΙΑΓΩΓΗ ΘΕΜΑΣΑ- ΔΙΔΑΚΣΙΚΗ ΘΕΜΑΣΑ Η κωμωδία και το αρχαίο ελληνικό θέατρο Γενικά χαρακτηριστικά της Παλαιάς Κωμωδίας Κωμωδία και πόλις Η καταγωγή της κωμωδίας Ο Αριστοφάνης Οι Νεφέλες Δεν προτάσσεται γενική εισαγωγή στο αρχαίο ελληνικό θέατρο, διότι αυτή υπάρχει στο βιβλίο Κύκλωψ του Ευριπίδη. Επισημαίνεται ότι η εισαγωγή αυτή θα αναρτηθεί στο διαδίκτυο εντός των ημερών. 10
ΕΙΑΓΩΓΗ ΔΙΔΑΚΣΙΚΗ ΔΙΔΑΚΑΛΙΑ: Μόνο τα πιο κάτω θέματα της εισαγωγής θα διδαχθούν οι μαθητές πριν τη διδασκαλία του κειμένου. Σι γίνεται με τα υπόλοιπα θέματα της εισαγωγής; Η εισαγωγή αποτελεί σταθερό σημείο αναφοράς στη διάρκεια της διδασκαλίας της κωμωδίας, ως εκ τούτου θα ανατρέχουμε σε αυτήν μας ενδιαφέρει. για να συζητήσουμε το σημείο που 11
Γ. χόλια Σα σχόλια αφορούν σε: ΦΟΛΙΑ α. πραγματολογικές πληροφορίες β. ερμηνευτική ανάλυση του κειμένου Προσοχή στα ακόλουθα κατά τη διδασκαλία: Οι πληροφορίες που υπάρχουν στο βιβλίο (σχόλια και εισαγωγικά) δε δίνονται εκ των προτέρων στους μαθητές ως έτοιμη γνώση. Καταλήγουν οι μαθητές σε αυτά μέσα από διερεύνηση και προβληματισμό (φύλλα εργασίας με ερωτήσεις των οποίων οι απαντήσεις δεν είναι απλή αντιγραφή των σχολίων) 12
Προςοχι ςτα ακόλουκα: ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ Μθν κάνετε ανάγνωςθ των ςχολίων ςτθν τάξθ. Χρηςιμοποιήςτε τα ςχόλια ωσ αφορμή για προβληματιςμό και όχι ωσ τον τελικό λόγο για την ερμηνεία του κειμένου. Οι πλθροφορίεσ που υπάρχουν ςτο βιβλίο για κάκε ενότθτα είναι πολλζσ. Δεν είναι υποχρεωτικό να εντάξετε όλεσ τισ πλθροφορίεσ ςτο μάκθμά ςασ. Θα ακολουκείτε τουσ ςτόχουσ ςασ ςε κάκε περίπτωςθ. Έμφαςθ ςτισ ςυμβάςεισ τθσ κωμωδίασ (απόδοςθ του χρόνου, απόδοςθ του χώρου κλπ.) Θεατρικι προςζγγιςθ του κειμζνου (ερωτιςεισ που αφοροφν και ςτα ςκθνικά αντικείμενα, τθν είςοδο, τθν ζξοδο και τθ κζςθ των θκοποιών και του χοροφ ςτθ ςκθνι, δθμιουργικζσ δραςτθριότθτεσ που ςχετίηονται π.χ. με τα προςωπεία και τα κοςτοφμια των θκοποιών αλλά και κεατρικό παιχνίδι, κεατρικι ανάγνωςθ, κλπ.) 13
Κατ οίκον εργασία Ως κατ οίκον εργασία ανατίθεται στους/στις μαθητές/τριες Ενδεικτικά: Δραστηριότητες που βρίσκονται στο τέλος κάθε σκηνής Δημιουργικές δραστηριότητες που βρίσκονται στο τέλος του βιβλίου Επισημαίνεται ότι, όπου είναι δυνατόν, οι δραστηριότητες μπορούν να ενταχθούν σε ένα portfolio εργασιών. 14
την ιστοσελίδα του Τ.Π.Π. αναρτήθηκαν/θα αναρτηθούν: 15
ΕΠΙΜΟΡΥΩΕΙ υστηματική επιμόρφωση στο Π.Ι. Λευκωσίας και στο Π.Ι. Λεμεσού Κεντρική επιμόρφωση εμινάρια επτεμβρίου Ενδοσχολική επιμόρφωση Επισκέψεις από ΕΜΕ, συμβούλους, υποστηρικτές του Αναλυτικού Προγράμματος στα σχολεία για ενημέρωση και δειγματικές διδασκαλίες και συνδιδασκαλίες. Οργάνωση δειγματικών διδασκαλιών από σχολεία εμινάρια σε απογευματινό χρόνο Προαιρετικά Σεμινάρια Π.Ι. 16