ΕΚΘΕΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ EΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗ ΣΗΝ ΠΡΟΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

Transcript

1 ΕΚΘΕΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ EΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗ ΣΗΝ ΠΡΟΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ 2009

2 Πεξηερόκελα Πξόινγνο... ζει ρεηηθά κε ηε δηαδηθαζία Δζωηεξηθήο Αμηνιόγεζεο ηνπ ΣΔΑΠΗ... ζει ύληνκε παξνπζίαζε ηνπ ΣΔΑΠΗ... ζει Πξνγξάκκαηα πνπδώλ... ζει Πξόγξακκα Πξνπηπρηαθώλ πνπδώλ... ζει Πξνγξάκκαηα Μεηαπηπρηαθώλ πνπδώλ... ζει Πξόγξακκα πνπδώλ Γηδαζθαιείνπ Ν. Α.... ζει Πξόγξακκα Γηδαθηνξηθώλ πνπδώλ... ζει Γηδαθηηθό έξγν... ζει Δξεπλεηηθό έξγν... ζει ηξαηεγηθή αθαδεκαϊθήο αλάπηπμεο... ζει Γηνηθεηηθέο ππεξεζίεο θαη ππνδνκέο... ζει πκπεξάζκαηα θαη πξννπηηθέο... ζει Πίλαθεο... ζει Παξαξηήκαηα... ζει. 211 Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

3 Πξόινγνο Θεσξνχκε φηη ζθνπφο ηεο παξνχζαο Δζσηεξηθήο Αμηνιφγεζεο (ΔΑ) είλαη λα δηακνξθψζεη ην Σκήκα (ΣΔΑΠΖ) θαη ζηε ζπλέρεηα ην Παλεπηζηήκην (ΔΚΠΑ) θξηηηθή άπνςε γηα ηελ πνηφηεηα ηνπ επηηεινχκελνπ απ απηφ έξγνπ, κε βάζε θαηά ην δπλαηφλ αληηθεηκεληθά θξηηήξηα. Σαπηφρξνλα, αληηιακβαλφκαζηε ηελ αμηνιφγεζε σο κέξνο κηαο ζπλερνχο αλαζηνραζηηθήο δηαδηθαζίαο απφδνζεο ιφγνπ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ πξνο ηελ θνηλσλία. Σα θξηηήξηα ηεο αμηνιφγεζεο ζεσξνχκε φηη εμειίζζνληαη θαζψο νη αθαδεκατθέο δνκέο κεηαβάιινληαη θαη ζπλεπψο πξέπεη λα αλαδηαηππψλνληαη. Σελ ίδηα ζηηγκή ε αληηθεηκεληθφηεηά ηνπο απνηειεί πξντφλ δηαπξαγκάηεπζεο εληφο ηνπιάρηζηνλ ηεο αθαδεκατθήο θνηλφηεηαο σο εθ ηνχηνπ, ηφζν ε δηαηχπσζή ηνπο φζν θαη ε πνζνηηθνπνίεζή ηνπο πξνζθέξνπλ πνιιέο θνξέο παξαπιαλεηηθή πιεξνθφξεζε, εθηφο εάλ πξνθχπηνπλ κέζα απφ κηα ξεηή ζεσξία αλαπαξάζηαζεο ηεο δπλακηθήο ηεο (αθαδεκατθήο ζηελ πεξίπησζε) δνκήο πνπ αμηνινγνχλ 1. ηελ παξνχζα έθζεζε ΔΑ αθνινπζνχκε, ζε γεληθέο γξακκέο, ηηο επηινγέο ηεο ΑΓΗΠ ζε φηη αθνξά ηα θξηηήξηα πνπ ρξεζηκνπνηνχκε. Τπνζέηνπκε φηη ηα θξηηήξηα απηά έρνπλ κάιινλ εκπεηξηθή πξνέιεπζε. Χο εθ ηνχηνπ, ζεσξνχκε φηη ε παξνπζίαζε θαη ε ζπγθξηηηθή πνηνηηθή αλάιπζή ηνπο, πνπ αθνινπζεί (παξά ηηο δηαθνξνπνηήζεηο καο) κπνξεί λα πξνζθέξεη νξηαθά κφλν πιεξνθνξίεο πνπ εμππεξεηνχλ ηνπο αθφινπζνπο ζηφρνπο: 1. Σελ επηζήκαλζε ζεκείσλ/ παξαγφλησλ πνπ ζπληεινχλ ζηελ πξαγκαηνπνίεζε ηνπ έξγνπ (αλαπαξαγσγή) ή θαη ησλ επηηεπγκάησλ/ θαηλνηνκηψλ (παξαγσγή) ηεο Αθαδεκατθήο Μνλάδαο (ΣΔΑΠΖ), θαη σο εθ ηνχηνπ πξέπεη λα ζπληεξεζνχλ ή θαη λα ελδπλακσζνχλ. 2. Σελ επηζήκαλζε ζεκείσλ/ παξαγφλησλ πνπ δεκηνπξγνχλ πξνβιήκαηα ζηελ πξαγκαηνπνίεζε ηνπ έξγνπ ή θαη ησλ επηηεπγκάησλ/ θαηλνηνκηψλ θαη σο εθ ηνχηνπ ρξήδνπλ βειηίσζεο/ κεηαβνιήο. 3. Σελ θαηαζθεπή ππνζέζεσλ πνπ κπνξνχλ λα θαζνδεγήζνπλ ελέξγεηεο ζρεηηθέο κε ηε βειηίσζε/ κεηαβνιή ησλ αξλεηηθψλ παξαγφλησλ. 4. Σελ αλάιεςε πξσηνβνπιηψλ, ζηε βάζε ησλ παξαπάλσ ππνζέζεσλ, γηα απηνηειή δξάζε εληφο ηεο Μνλάδαο (ΣΔΑΠΖ), φπνπ θαη εθφζνλ είλαη εθηθηφ 5. Σε ιήςε απνθάζεσλ, ζηε βάζε ησλ παξαπάλσ ππνζέζεσλ, γηα απηνηειείο δξάζεηο εληφο ηνπ Ηδξχκαηνο (ΔΚΠΑ), φπνπ θαη εθφζνλ είλαη εθηθηφ. Με ηε ινγηθή απηή ε παξνχζα έθζεζε ΔΑ απνηειεί έλα θείκελν απηναμηνιφγεζεο, πνπ πξνζεγγίδεη ηελ ηαπηφηεηα ηεο Αθαδεκατθήο Μνλάδαο (ΣΔΑΠΖ), θαζψο 1 Γηα παξάδεηγκα, κηα ζεσξία ησλ πνιηηηζκηθώλ/θνηλσληθώλ δνκώλ όπσο απηή ηνπ Sewell (1992) πξνζαξκνζκέλε ζην παλεπηζηεκηαθό πιαίζην, ζα θαζνδεγνύζε κε δηαθνξεηηθό ηξόπν ηελ θαηαζθεπή θξηηεξίσλ γηα ηελ αμηνιόγεζε. Υξεζηκνπνηνύλ νη ζπληάθηεο ηεο ΑΓΗΠ θάπνηα εμεηδηθεπκέλε ζεσξία γηα ηε δπλακηθή ησλ αθαδεκατθώλ δνκώλ, ζηελ νπνία δελ αλαθέξνληαη; Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

4 απνηππψλεη θαη αλαδεηθλχεη ηα θαηά ηεθκήξην ζεηηθά θαη αξλεηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο, πξνβάιιεη ηε ζρέζε ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ απηψλ κε ηε ιεηηνπξγία ηνπ Ηδξχκαηνο (ΔΚΠΑ) θαη θαηαγξάθεη ηηο θηινδνμίεο ηεο. ηε βάζε απηή ηα απνηειέζκαηα θαη ηα ζπκπεξάζκαηά ηεο κπνξνχλ λα αμηνπνηεζνχλ (φπσο πξνβιέπεη θαη ν λφκνο) ζηε «ιήςε απνθάζεσλ απφ ηα αξκφδηα φξγαλα ζε φια ηα επίπεδα ιεηηνπξγίαο ηεο Αθαδεκατθήο Μνλάδαο ή ηνπ Ηδξχκαηνο» κπνξνχλ επίζεο λα ζπλεθηηκεζνχλ απφ ην Ίδξπκα γηα ηε δηακφξθσζε πξνηάζεσλ πνπ ζα θαζνδεγήζνπλ ηε ιήςε απνθάζεσλ απφ ηελ Πνιηηεία. Μπνξνχλ, ηέινο, λα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαη γηα ηελ επίξξσζε κηαο ζεσξίαο/κνληέινπ πνπ πεξηγξάθεη ηελ αθαδεκατθή δπλακηθή, πνπ κε ηε ζεηξά ηεο/ηνπ ζα κπνξνχζε λα αλακνξθψζεη θαη ηελ πξνηεηλφκελε απφ ηελ ΑΓΗΠ δνκή ηεο αμηνιφγεζεο. ην θείκελφ καο, ηέινο, ππάξρνπλ θαη αξθεηέο δηαθνξνπνηήζεηο ζε ζρέζε κε ην πξψηππν ηεο ΑΓΗΠ. Οη νπζηαζηηθφηεξεο δηαθνξνπνηήζεηο αθνξνχλ: 1. ην δηδαθηηθφ έξγν: πξνθιήζεθαλ απφ ην γεγνλφο φηη ην επηζηεκνληθφ αληηθείκελν ηνπ Σκήκαηνο (Δπηζηήκεο ηεο Δθπαίδεπζεο θαη ηεο Αγσγήο) δελ ηνπ επηηξέπεη λα ζπλεγνξήζεη κε θάπνηεο κάιινλ παξσρεκέλεο πξαθηηθέο αμηνιφγεζεο ηεο δηδαθηηθήο-καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο πνπ πηνζεηεί ε ΑΓΗΠ 2. ην επηζηεκνληθφ έξγν: πξνθιήζεθαλ απφ ην γεγνλφο φηη ε επηζηεκνληθή θνπιηνχξα ησλ Δπηζηεκψλ ηνπ Αλζξψπνπ ζπγθξνηείηαη κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν απφ απηή ησλ Θεηηθψλ Δπηζηεκψλ, πνπ αθνινπζεί ε ΑΓΗΠ ζηε κνξθνπνίεζε αξθεηψλ δεηθηψλ. Οη δηαθνξνπνηήζεηο απηέο δηθαηνινγνχληαη άιινηε ζεσξεηηθά θαη άιινηε εκπεηξηθά ζηα ζρεηηθά εδάθηα. Σα κέιε ηεο ΟΜΔΑ ζέινπλ λα επραξηζηήζνπλ ζεξκά ηνπο / ηηο ζπλαδέιθνπο ηνπ επηζηεκνληθνύ, δηδαθηηθνύ θαη δηνηθεηηθνύ πξνζωπηθνύ ηνπ Σκήκαηνο, πνπ ζπλέβαιιαλ κε πνηθίινπο ηξόπνπο ζηε ζύληαμε απηήο ηεο έθζεζεο. Ιδηαίηεξα επραξηζηνύκε ηηο ζπλαδέιθνπο πνπ έρνπλ ζηελ επζύλε ηνπο ηε δηνίθεζε ηωλ ΠΜ, πνπ επνπηεύνπλ ηηο Πξαθηηθέο Αζθήζεηο ηνπ ΣΔΑΠΗ, πνπ επνπηεύνπλ ηελ θηλεηηθόηεηα ηωλ θνηηεηξηώλ, δηαρεηξίδνληαη δηνηθεηηθά ηα δεδνκέλα πνπ απεηθνλίδνπλ ηηο κεηαβιεηέο ηνπ Σκήκαηνο, πξνζθέξζεθαλ λα δηαβάζνπλ θαη λα ζρνιηάζνπλ ην θείκελν... Δθ κέξνπο ηεο ΟΜΔΑ Βαζίιεο Σζειθέο Καζεγεηήο ΣΔΑΠΗ-ΔΚΠΑ Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

5 1. ρεηηθά κε ηε δηαδηθαζία Δζωηεξηθήο Αμηνιόγεζεο ηνπ ΣΔΑΠΗ Σα κέιε ηεο ΟΜΔΑ πνπ νξίζηεθε απφ ηε Γεληθή πλέιεπζε ηνπ ΣΔΑΠΖ είλαη ηα αθφινπζα: Β. Σζειθέο (πξφεδξνο), Δ. Εακπέηα, Γ. Καηή θαη Δ. Φινγαΐηε. Σα κέιε ηεο ΟΜΔΑ ζπλεξγάζηεθαλ κε ηα κέιε ΓΔΠ ηνπ Σκήκαηνο, κε ην δηνηθεηηθφ θαη εξεπλεηηθφ πξνζσπηθφ θαζψο θαη κε θνηηεηέο. Σα δεδνκέλα ηεο έθζεζεο πξνέθπςαλ απφ πιεξνθνξίεο πνπ έδσζαλ ηα κέιε ΓΔΠ θαη ην δηνηθεηηθφ πξνζσπηθφ ηνπ Σκήκαηνο. Πξνέθπςαλ επίζεο απφ ζηνηρεία ηεο βάζεο δεδνκέλσλ πνπ δηαηεξεί γηα ηνπο θνηηεηέο ην Παλεπηζηήκην, θαζψο ελ κέξεη θαη απφ βάζεηο απνηχπσζεο επηζηεκνληθψλ δεδνκέλσλ (ERIC, ISI, SCOPUS, θιπ). Οη δηαδηθαζίεο ηεο αμηνιφγεζεο ζπδεηήζεθαλ, ηφζν ζην πιαίζην ησλ Γεληθψλ πλειεχζεσλ ηνπ Σκήκαηνο φζν θαη ειεθηξνληθήο επηθνηλσλίαο κεηαμχ ησλ κειψλ ΓΔΠ. Γπζθνιίεο παξνπζίαζε ε ζπιινγή δεδνκέλσλ πνπ ζρεηίδνληαλ κε ηε ζπλεηζθνξά ησλ θνηηεηψλ ζηε ζχληαμε ηεο έθζεζεο, κηαο θαη, αθελφο, κηα απνθαζηζηηθά κεγάιε κεξίδα ηνπο δηαθσλεί αηηηνινγεκέλα θαη επί ηεο αξρήο κε ηε δηαδηθαζία ηεο αμηνιφγεζεο θαη αθεηέξνπ, κηα εμίζνπ κεγάιε κεξίδα αδηαθνξεί γηα ηελ νπζία ηεο αμηνιφγεζεο (κηαο θαη δελ «εμεηάδεηαη» νχηε «δίλεη βαζκνχο») θαη ηελ αληηκεησπίδεη σο δηνηθεηηθή δηεθπεξαίσζε πνπ αθνξά άιινπο. Έηζη, ε παξνχζα έθζεζε ΔΑ δελ αληηθαηνπηξίδεη πιήξσο ηηο απφςεηο ησλ θνηηεηψλ γηα ηελ πνξεία ηνπ Σκήκαηνο, παξά κφλν ζην βαζκφ πνπ νη ζπληάθηεο ηεο έθζεζεο εξκελεχνπλ ζσζηά ηηο γεληθφηεξεο απφςεηο ηνπο. Γπζθνιίεο παξνπζίαζε επίζεο ε ζχληαμε ηεο παξνχζαο έθζεζεο ιφγσ ηεο ζνβαξήο επηζηεκνληθήο θξηηηθήο πνπ δηαηχπσζαλ αξθεηά κέιε ηνπ ΓΔΠ ηνπ Σκήκαηνο, πνπ εηδηθεχνληαη ζην αληηθείκελν ηεο αμηνιφγεζεο. Ζ θξηηηθή απηή εθηηκνχκε φηη ηειηθά εηζέθεξε ζεηηθά ζηνηρεία ζηε ζχληαμε ηεο έθζεζεο αιιά άθεζε θαη ηε «γεχζε» κηαο επί ηεο νπζίαο αηεινχο δνπιεηάο, ε νπνία γηα λα νινθιεξσζεί απαηηεί ζεκαληηθφ επηπιένλ επηζηεκνληθφ έξγν. Με βάζε ηελ εκπεηξία απφ ηελ παξαπάλσ δηαδηθαζία πξνηείλνπκε ηα εμήο: 1. Δπεηδή ε ζχληαμε έθζεζεο ΔΑ απνηειεί επηζηεκνληθφ έξγν θαη φρη δηεθπεξαίσζε δηνηθεηηθήο ππνρξέσζεο, ζα πξέπεη κε θάπνην ηξφπν λα αλαγλσξίδεηαη ζηνπο ζπληάθηεο ηεο θαη λα αλαιακβάλεηαη απ απηνχο, σο ηέηνην. Γηαθνξεηηθά, ε βησζηκφηεηα ή ε πνηφηεηα ηεο ΔΑ ζα βξεζνχλ ζε θίλδπλν, κηαο θαη ηέηνηαο κνξθήο ζεζκηθέο ιεηηνπξγίεο δελ κπνξνχλ λα πξαγκαηνπνηνχληαη ρσξίο ηελ αλαγλψξηζε ηεο επηζηεκνληθήο ζπκβνιήο ησλ ζπλαδέιθσλ πνπ ηηο πινπνηνχλ. 2. Δπεηδή ηελ αμηνιφγεζε ηελ θάλεη απηφο πνπ θαηαζθεπάδεη ηα εξγαιεία ηεο (θαη απηφ ην γλσξίδνπλ φινη, ησλ θνηηεηψλ ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ), δεηήκαηα φπσο ην πνηνο είλαη ν ζθνπφο ηεο αμηνιφγεζεο ή πνηεο είλαη νη δπλαηέο ρξήζεηο ηεο ζα πξέπεη λα ζπδεηεζνχλ επηπιένλ, ηνπιάρηζηνλ ζην εζσηεξηθφ ηνπ Ηδξχκαηνο (ΔΚΠΑ) θαη θπξίσο κε ηνπο θνηηεηέο (νη νπνίνη δελ ζπκκεηέρνπλ είηε δηφηη αληηηίζεληαη είηε δηφηη αδηαθνξνχλ), ζηελ θαηεχζπλζε ηεο απνθάιπςεο φισλ ησλ πηπρψλ ηεο. Θα πξέπεη επίζεο λα ππάξμνπλ Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

6 δείγκαηα φηη θάπνηνο ιακβάλεη ππφςε ηνπ ηα ζπκπεξάζκαηά ηεο θαη πξνρσξά ζε παξεκβάζεηο. Γηαθνξεηηθά, ην «πέπιν» ηνπ ππνθξηηηθνχ ελδηαθέξνληνο γηα ηηο επηηπρίεο θαη ηα πξνβιήκαηα ηνπ Σκήκαηνο ή ηνπ Παλεπηζηεκίνπ, πνπ απηή ηε ζηηγκή ζθεπάδεη ηε δηαδηθαζία ηεο αμηνιφγεζεο, ζα κεηαηξαπεί ζχληνκα (θαη πξηλ θαιά-θαιά αξρίζεη λα απνδίδεη) ζε νπζηαζηηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο. Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

7 2. ύληνκε παξνπζίαζε ηνπ ΣΔΑΠΗ 2.1. Γευγπαθική θέζη ηος ΤΕΑΠΗ Σν ΣΔΑΠΖ είλαη Σκήκα «θεληξηθνχ» Παλεπηζηεκίνπ (ΔΚΠΑ) θαη βξίζθεηαη ζηελ Αζήλα. Σα θηήξηα πνπ ζηεγάδνπλ ηηο δηδαθηηθέο, εξεπλεηηθέο θαη δηνηθεηηθέο ιεηηνπξγίεο ηνπ βξίζθνληαη φια ζην «θέληξν» ηεο πφιεο (Ναπαξίλνπ 13α, Ηππνθξάηνπο 31, 33 θαη 35, Υεξζψλνο 8), φπνπ ζπζηεγάδεηαη ελ κέξεη κε ην Παηδαγσγηθφ Σκήκα Γεκνηηθήο Δθπαίδεπζεο θαη Σκήκαηα ηεο Ννκηθήο ρνιήο ηνπ ΔΚΠΑ. Ζ ζηέγαζε ηνπ Σκήκαηνο ζην «θέληξν» ηεο Αζήλαο έρεη ζεηηθέο θαη αξλεηηθέο ζπλέπεηεο ζηε ιεηηνπξγία ηνπ. ηηο ζεηηθέο, πξνζκεηξάκε ηε ζχλδεζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ Σκήκαηνο κε ηελ θνηλσληθή δσή ηεο πφιεο, θαζψο θαη ηελ ζπκκεηνρή ηνπ ζηε ζπγθξφηεζε ελφο δσληαλνχ παλεπηζηεκηαθνχ ηζηνχ ζε ζπλδπαζκφ κε ηα θηήξηα δηνίθεζεο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ θαη ηα θηήξηα πνπ ζηεγάδνπλ Σκήκαηα ηεο Ννκηθήο ρνιήο. Ο ηζηφο απηφο εθηείλεηαη απφ ηελ Πιαηεία πληάγκαηνο κέρξη ηα θηήξηα ηνπ Οηθνλνκηθνχ Παλεπηζηεκίνπ (ζηελ νδφ Παηεζίσλ) θαη πεξηιακβάλεη ηα ηζηνξηθά θηήξηα ηνπ Πνιπηερλείνπ, ηνπ Υεκείνπ (φπνπ ζηεγάδεηαη ην ΣΔΑΠΖ) θαη ηεο Ννκηθήο. Δγγξάθεη δσληαλά ηελ ηζηνξία θαη ην παξφλ ηνπ ΔΚΠΑ ζηε δσή ηεο πφιεο θαη ζα ήηαλ, θαηά ηελ άπνςή καο, αδηαλφεην λα κεηαηξαπεί ζε δίθηπν κνπζείσλ. ηηο αξλεηηθέο ζπλέπεηεο πξνζκεηξάκε ηηο αλαπφθεπθηεο δπζθνιίεο πνπ δεκηνπξγνχλ ζην «θέληξν» ηεο πφιεο νη θνηλσληθέο εληάζεηο πνπ θαηά θαηξνχο δεκηνπξγνχληαη, ηα πξνβιήκαηα ηεο ζπζηέγαζεο κε ην ΠΣΓΔ θαη ηε Ννκηθή, θαζψο θαη ην θφζηνο ηεο ελνηθίαζεο κέξνπο ησλ θηεξίσλ. Δλ ηνχηνηο, ζπλνιηθά θαη παξά ηα φπνηα αξλεηηθά, ζεσξνχκε ζεηηθή ηε ζηέγαζε ηνπ Σκήκαηνο ζην «θέληξν». πγθεθξηκέλα, επεηδή ν θαηαθεξκαηηζκφο θαη ε ρσξηθή δηάζπαζε δελ επλνεί ηελ αλάπηπμε ηνπ Παλεπηζηεκίνπ, θξίλνπκε σο εμαηξεηηθά ζεηηθφ ην γεγνλφο ηεο γεηηλίαζεο ηνπ ΣΔΑΠΖ κε άιια ηκήκαηα επηζηεκψλ ηεο Αγσγήο θαη Κνηλσληθψλ Δπηζηεκψλ, ζηνηρείν ην νπνίν κπνξεί λα εμππεξεηεί ζην κέιινλ θαη ηελ αλάπηπμε δξάζεσλ, φπσο π.ρ. ε Βηβιηνζήθε Κνηλσληθψλ Δπηζηεκψλ ηνπ ΔΚΠΑ. Δπηπιένλ, ζεσξνχκε ζεηηθή ηε ζπλχπαξμε κε άιια Σκήκαηα ελφο Σκήκαηνο πνπ ππεξεηεί έλα επηζηεκνληθφ πεδίν, ην νπνίν παιαηφηεξα δελ εληάζζνληαλ ζηηο παλεπηζηεκηαθέο ζπνπδέο. Με βάζε ηα παξαπάλσ, επηδηψθνπκε ιχζεηο ησλ πξνβιεκάησλ ζηέγαζεο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ΣΔΑΠΖ ζηελ θαηεχζπλζε ηεο παξακνλήο καο ζην ζπγθεθξηκέλν ρψξν, ζε ζπλεξγαζία κε ηε δηνίθεζε ηνπ Παλεπηζηεκίνπ θαη κε δεδνκέλε ηελ χπαξμε ζηελ ίδηα πεξηνρή ηδηφθηεησλ θηεξίσλ θαη νηθνπέδσλ ηνπ ΔΚΠΑ Ιζηοπικό ηηρ εξέλιξηρ ηος ΤΕΑΠΗ Σκοπόρ και ζηόσοι ηος Τμήμαηορ Θεσξνχκε φηη ην ηζηνξηθφ ηεο εμέιημεο ελφο Παλεπηζηεκηαθνχ Σκήκαηνο δελ είλαη δπλαηφλ λα απνηππσζεί αλεμάξηεηα απφ ηνπο ζθνπνχο θαη ηνπο ζηφρνπο ηνπ, νη νπνίνη έρνπλ θαζνξίζεη νπζηαζηηθά ηε δηακφξθσζε ηεο δπλακηθήο θαη ηεο εμέιημήο Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

8 ηνπ. Χο εθ ηνχηνπ, γηα ηελ αμηνινγηθή απνηχπσζε ηεο εμέιημεο, ησλ ζθνπψλ θαη ησλ ζηφρσλ ηνπ ΣΔΑΠΖ έρνπκε λα παξνπζηάζνπκε ηα αθφινπζα. Σν ΣΔΑΠΖ ηδξχζεθε κε βάζε ην Νφκν 1268/82 (άξζξν 1, παξάγξαθνο 2) θαζψο θαη ην Πξνεδξηθφ Γηάηαγκα 320/83 (άξζξν 2) ιεηηνχξγεζε γηα πξψηε θνξά κε ηελ επσλπκία Παηδαγσγηθφ Σκήκα Νεπηαγσγψλ ηνπ ΔΚΠΑ, ην παλεπηζηεκηαθφ έηνο ελψ νη πξψηνη θνηηεηέο/ηξηεο απνθνίηεζαλ ην Σν θζηλφπσξν ηνπ 1997 κεηνλνκάζηεθε ζε Σκήκα Δθπαίδεπζεο θαη Αγσγήο ζηελ Πξνζρνιηθή Ζιηθία (ΣΔΑΠΖ). Σν δήηεκα ηεο επσλπκίαο ηνπ Σκήκαηνο ζπλδέεηαη ηφζν κε ηε γεληθφηεξε εθπαηδεπηηθή πνιηηηθή φζν θαη κε ηελ πνιηηηθή ηνπ Παλεπηζηεκίνπ γηα ηελ νξγάλσζε ησλ Δπηζηεκψλ ηεο Δθπαίδεπζεο θαη Αγσγήο. Χο εθ ηνχηνπ, εθηηκνχκε φηη ν φξνο «Πξνζρνιηθή Ζιηθία» ηείλεη λα είλαη αλεπίθαηξνο πνιηηηθά (κεηά ηελ έληαμε ησλ Νεπηαγσγείσλ ζην πιαίζην ηεο ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο) αιιά θαη αδφθηκνο επηζηεκνληθά (κε βάζε ηελ ηξέρνπζα εληαία πξνζέγγηζε ηεο «πξνζρνιηθήο» θαη «πξψηεο ζρνιηθήο» ειηθίαο σο «πξσηνζρνιηθήο»). Ζ επσλπκία ηνπ Σκήκαηνο επνκέλσο απνηειεί έλα ζέκα πξνβιεκαηηζκνχ γηα ην άκεζν κέιινλ. Ζ νπζηαζηηθή εμέιημε ηνπ Σκήκαηνο ζρεηίδεηαη κε ην γεληθφηεξν πιαίζην ίδξπζεο ησλ Παηδαγσγηθψλ Σκεκάησλ αιιά θαη κε ηε δπλακηθή ηνπο: πγθεθξηκέλα, ε εθπαίδεπζε ησλ λεπηαγσγψλ θαη ησλ δαζθάισλ ηνπ δεκνηηθνχ ζρνιείνπ παξερφηαλ κέρξη θαη ηε δεθαεηία ηνπ 1980 ζε αλψηεξεο ζρνιέο δηεηνχο θνίηεζεο, δειαδή ηηο ρνιέο Νεπηαγσγψλ θαη ηηο Παηδαγσγηθέο Αθαδεκίεο ζρνιέο κε πξνγξάκκαηα ζπνπδψλ πνπ φξηδε απζηεξά ην Τπνπξγείν θαη θπξίαξρν ηνλ επαγγεικαηηθφ πξνζαλαηνιηζκφ ησλ ζπνπδψλ. Ζ λνκνζεηηθή ξχζκηζε ηνπ 1982 παξέπεκπε ζε έλα είδνο «αλαβάζκηζεο» ησλ επαγγεικαηηθψλ ζπνπδψλ αιιά ηαπηφρξνλα θαη ζε κηα νπζηαζηηθή αλαδφκεζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπο ζε επηζηεκνληθή θαηεχζπλζε. Ζ απνζηνιή ησλ λέσλ Παλεπηζηεκηαθψλ Σκεκάησλ νξηδφηαλ απφ ην λφκν σο εμήο: (α) λα θαιιηεξγνχλ θαη λα πξνάγνπλ ηηο παηδαγσγηθέο επηζηήκεο κέζσ ηεο αθαδεκατθήο θαη εθαξκνζκέλεο δηδαζθαιίαο θαη έξεπλαο, (β) λα παξέρνπλ ζηνπο/ζηηο πηπρηνχρνπο ηνπο ηα απαξαίηεηα εθφδηα πνπ ζα εμαζθαιίδνπλ ηελ άξηηα θαηάξηηζή ηνπο γηα ηελ επηζηεκνληθή θαη επαγγεικαηηθή ηνπο δξαζηεξηφηεηα, (γ) λα ζπκβάιινπλ ζηελ εμχςσζε ηνπ επηπέδνπ θαη ζηελ θάιπςε ησλ απμαλνκέλσλ αλαγθψλ ηεο εθπαίδεπζεο ζε δεηήκαηα παηδαγσγηθήο, (δ) λα ζπκβάιινπλ ζηελ αληηκεηψπηζε θαη επίιπζε παηδαγσγηθψλ πξνβιεκάησλ γεληθφηεξα. Γελ ππάξρεη ακθηβνιία φηη ηα παξαπάλσ νδεγνχζαλ ην λενζχζηαην Σκήκα ζε κηα δπλακηθή κεηάβαζεο απφ έλα πιαίζην ζπνπδψλ κε επαγγεικαηηθφ πξνζαλαηνιηζκφ πξνο ζπνπδέο ζρεηηθέο κε ηηο Δπηζηήκεο ηεο Δθπαίδεπζεο θαη ηεο Αγσγήο. Σε κεηάβαζε πξνο απηή ηε λέα κνξθή ζπνπδψλ ζηηο Δπηζηήκεο ηεο Δθπαίδεπζεο θαη ηεο Αγσγήο ζεσξνχκε φηη ην Σκήκα ηελ πξαγκαηνπνίεζε κε επηηπρία, εμειίζζνληαο θαη ηζνξξνπψληαο ηα πξνγξάκκαηα ζπνπδψλ ηνπ, θαζψο θαη ηελ επηζηεκνληθή ηνπ Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

9 παξαγσγή κε ζθνπφ λα εμππεξεηήζεη θαη ηηο δχν πιεπξέο ηεο θπζηνγλσκίαο ηνπ. Σελ επηηπρία απηή, εθηηκνχκε, φηη αληηθαηνπηξίδεη ε αλαγλψξηζε ηνπ έξγνπ καο απφ ηνλ θιάδν ησλ εθπαηδεπηηθψλ, ε αλαβάζκηζε ηεο θνηλσληθήο απνδνρήο θαη εθηίκεζεο ηνπ γλσζηηθνχ καο πεδίνπ (πνπ ελ κέξεη αληηθαηνπηξίδεηαη ζηε ζεκαληηθή άλνδν ηεο βάζεο γηα ηελ εηζαγσγή ησλ ππνςεθίσλ θνηηεηψλ ην Σκήκα) θαη ε ζηαδηαθή άξζε ηεο ακθηζβήηεζεο γηα ηελ «επηζηεκνζχλε» ηνπ αληηθεηκέλνπ καο απφ ην παξαδνζηαθφ πεξηβάιινλ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ. Ζ Παλεπηζηεκηαθή θνηλφηεηα, πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη, αληηκεηψπηζε ηνπιάρηζηνλ αξρηθά κε θαρππνςία θαη αξλεηηθή δηάζεζε (ξεηή θαη άξξεηε) ηελ έληαμε ησλ Δπηζηεκψλ ηεο Δθπαίδεπζεο θαη ηεο Αγσγήο ζηνπο θφιπνπο ηεο 2. ηελ εμέιημε απηή ζπλέβαιαλ απνθαζηζηηθά ηα κέιε ΓΔΠ ηνπ Σκήκαηνο, ηα νπνία πέηπραλ λα θαιχςνπλ επαξθψο ηφζν ηελ επαγγεικαηηθή ηνπ θπζηνγλσκία, κε αληηθείκελα εηδίθεπζεο ζηελ εθαξκνζκέλε παηδαγσγηθή θαη ηε δηδαθηηθή πνηθίισλ γλσζηηθψλ αληηθεηκέλσλ, φζν θαη ηε ζεσξία θαη έξεπλα ζε δηάθνξα πεδία ησλ θνηλσληθψλ, αλζξσπηζηηθψλ αιιά θαη ζεηηθψλ επηζηεκψλ, εζηηάδνληαο ηα ηδηαίηεξα ελδηαθέξνληά ηνπο ζην πεδίν ηεο εθπαίδεπζεο θαη ηεο αγσγήο. Σελ επηηπρία καο απηή ειπίδνπκε φηη θαηαθέξακε λα ηελ απνηππψζνπκε ζηα επφκελα εδάθηα απηήο ηεο έθζεζεο. ην ζεκείν απηφ ζα ζέιακε ελδεηθηηθά λα επηζεκάλνπκε φηη ην Σκήκα καο ιεηηνχξγεζε ήδε απφ ην 1994 ην πξψην δηαθξαηηθφ θαη δηαηκεκαηηθφ-δηαπαλεπηζηεκηαθφ Πξφγξακκα Μεηαπηπρηαθψλ πνπδψλ (ΠΜ), ην «Δθπαίδεπζε θαη Αλζξψπηλα Γηθαηψκαηα» 3, ζε ζπλεξγαζία κε ην Παλεπηζηήκην ηνπ Λνλδίλνπ, γηα ην νπνίν έρεη κέρξη ζήκεξα (γηα 15 ρξφληα) θαη ηελ θχξηα επζχλε. πκκεηέρεη επηπιένλ θαη ζε άιια ηέζζεξα ΠΜ (σο επηζπεχδνλ Σκήκα γηα ηα ηξία απ απηά) ελψ ηαπηφρξνλα ππνζηεξίδεη ην Πξφγξακκα πνπδψλ ηεο δηεηνχο κεηεθπαίδεπζεο ηνπ Γηδαζθαιείνπ Νεπηαγσγψλ Αζελψλ. Tν TEAΠH, βέβαηα, είλαη έλα απφ ηα παλεπηζηεκηαθά ηκήκαηα κε πξνλφκην λα πξνζθέξεη πηπρίν κε επαγγεικαηηθή πξννπηηθή θαη δπλαηφηεηεο ζχληνκεο ρξνληθά επαγγεικαηηθήο απνθαηάζηαζεο (ηνπιάρηζηνλ κε ηα ζεκεξηλά δεδνκέλα). Χο απνηέιεζκα (θαη ζε ζπλδπαζκφ κε ην γεγνλφο φηη είλαη Σκήκα «θεληξηθνχ» Παλεπηζηεκίνπ), επηιέγεηαη απφ ππνςεθίνπο πνπ πεηπραίλνπλ πςειέο βαζκνινγίεο 2 Υαξαθηεξηζηηθά παξαδείγκαηα γηα ηελ πξνθαηάιεςε πνπ δηαηξέρεη ηελ παξαδνζηαθή Παλεπηζηεκηαθή θνηλόηεηα απέλαληη ζηελ απνδνρή ζηνπο θόιπνπο ηεο λεόηεξσλ επηζηεκώλ (θαη δε Δπηζηεκώλ ηνπ Αλζξώπνπ), απνηεινύλ ηα όζα δηακείβνληαη, αθόκε θαη ζήκεξα (επηπρώο κε κεηνύκελε ζπρλόηεηα κεηά από 20 θαη πιένλ ρξόληα ιεηηνπξγίαο Σκεκάησλ εθπαίδεπζεο θαη αγσγήο / Παηδαγσγηθώλ), θαηά ηε δηάξθεηα ζπλεδξηάζεσλ εθιεθηνξηθώλ ζσκάησλ όπνπ ζπλαληηόληαη κέιε ΓΔΠ, π.ρ. από ην ΣΔΑΠΖ θαη ην Καζεκαηηθό Σκήκα. Δλώ δειαδή, ηα κέιε ΓΔΠ ηνπ Καζεκαηηθνύ Σκήκαηνο αλαγλσξίδνπλ ηελ αλάγθε λα ζπκπεξηιάβνπλ ζηα επηζηεκνληθά αληηθείκελα ηνπ Σκήκαηόο ηνπο ηε «Γηδαθηηθή ησλ Καζεκαηηθώλ» θαη πξνθεξύζζνπλ ηε ζρεηηθή ζέζε κέινπο ΓΔΠ, θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εθινγήο πξνπειαθίδνπλ θπξηνιεθηηθά ηνπο ζπλαδέιθνπο ηεο «Γηδαθηηθήο ησλ Καζεκαηηθώλ», ηνπο νπνίνπο νη ίδηνη έρνπλ θαιέζεη σο εηδηθνύο γηα ηελ εθινγή, κε θξάζεηο όπσο: «Ση κηιάο εζύ! Πόζεο δεκνζηεύζεηο έρεηο ζηα Καζεκαηηθά;»... ρσξίο λα έρνπλ ηδέα νύηε γηα ην αληηθείκελν ηεο «Γηδαθηηθήο», νύηε γηα ηε ζρέζε ηνπ κε ηα «Καζεκαηηθά», νύηε γηα ηε δηεζλή ηνπ παξνπζία θαη ζεκαζία, νύηε γηα ηα πεξηνδηθά ηνπ, νύηε γηα ηε ρξεκαηνδόηεζή ηνπ! 3 ΠΚ πνπ νδήγεζε κεηά από κηα επηηπρή ζπλεξγαζία θαη ζην πξώην ΘΟΗΛΟ (Joint) ΠΚ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Αζελώλ κε έλα από ηα ζεκαληηθόηεξα παλεπηζήκηα πνπ εμεηδηθεύνληαη ζην αληηθείκελν ησλ Δπηζηεκώλ ηεο Δθπαίδεπζεο, ην ΗΟΔ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηνπ Ινλδίλνπ. Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

10 ζηηο Παλειιήληεο εηζαγσγηθέο εμεηάζεηο. Σαπηφρξνλα, απνηεινχζε πάληα πξψηε πξνηίκεζε γηα ζεκαληηθφ αξηζκφ (θπξίσο) θνηηεηξηψλ. Δπηιέγεηαη επίζεο ζπρλά απφ ζεκαληηθφ αξηζκφ ππνςεθίσλ ζηηο θαηαηαθηήξηεο εμεηάζεηο γηα δεχηεξν πηπρίν 4. Ο ζπλδπαζκφο απηφο ζα κπνξνχζε λα δψζεη «θηεξά» ζην Σκήκα καο (ηδηαίηεξα κηα πεξίνδν φπνπ δηεζλψο ε πξνζρνιηθή ειηθία ηείλεη λα αληηκεησπίδεηαη εληαία κε ηελ πξψηε ζρνιηθή θαη ε εθπαίδεπζε ησλ παηδηψλ είλαη ή ηείλεη λα γίλεη ππνρξεσηηθή), αλ κηα πνηθηιία απφ παξάγνληεο (πνπ ειπίδνπκε, επίζεο, φηη ηνπο απνηππψλεη ηθαλνπνηεηηθά ε παξνχζα έθζεζε) δελ δπζρέξαηλαλ ην δηδαθηηθφ θαη επηζηεκνληθφ καο έξγν. Γηαρεηξηδφκελν ηα παξαπάλσ πιενλεθηήκαηα αιιά θαη εκπφδηα, ην ΣΔΑΠΖ πξνζπαζεί λα εθπιεξψλεη ην θηιφδνμν ζηφρν ηνπ: λα δίλεη ζηνπο απίζηεπηα πνιινχο θνηηεηέο ηνπ ηα θαηάιιεια εξγαιεία πνπ ζα επηηξέςνπλ ηελ θαηαλφεζε ηεο πνιππινθφηεηαο ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαηλνκέλσλ, ηελ αλάιπζε ησλ πνιιαπιψλ παξαγφλησλ (ςπρνινγηθψλ, θνηλσληθψλ, παηδαγσγηθψλ, πεξηερνκέλνπ) πνπ δηακνξθψλνπλ ηε ζρνιηθή πξαγκαηηθφηεηα θαη ηελ νξγάλσζε ηεο παηδαγσγηθήο πξαθηηθήο λα παξέρεη, παξάιιεια, ζηνπο/ζηηο απνθνίηνπο ηνπ βαζηθέο δεμηφηεηεο παλεπηζηεκηαθήο εθπαίδεπζεο ζην ρψξν ησλ Δπηζηεκψλ ηεο Δθπαίδεπζεο θαη ηεο Αγσγήο: αλάπηπμε ηεο θξηηηθήο ζθέςεο θαη εμνηθείσζε κε ηηο κεζφδνπο θαη ηα εξγαιεία ηεο επηζηεκνληθήο έξεπλαο, πνπ απνηεινχλ ηα νπζηαζηηθά εθφδηα γηα ηε ζπλέρηζε ησλ ζπνπδψλ ζε κεηαπηπρηαθφ επίπεδν θαη ζε ζπλαθή γλσζηηθά αληηθείκελα. Ζ παξνχζα έθζεζε ΔΑ πξνζπαζήζακε λα «θσηίζεη» ηελ παξαπάλσ δηαρείξηζε. Με ηε ινγηθή απηή δχζθνια ζα κπνξέζεη λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα καο «θαηαηάμεη» θαη λα καο ζπγθξίλεη πνζνηηθά κε άιια νκνεηδή ή κε Παλεπηζηεκηαθά Σκήκαηα κηα ζχγθξηζε πνπ ζεσξνχκε φηη ζα καο έβγαδε εχθνια ζηελ θνξπθή, κε ηνλ θίλδπλν φκσο λα ππεξεηήζεη ηελ θαιιηέξγεηα δηαθξίζεσλ (κηα ιεηηνπξγία πνπ ζήκεξα έρεη απνδπλακσζεί ζην ρψξν ηεο ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο αιιά θαίλεηαη λα πξαγκαηνπνηείηαη κε έληαζε ζην πιαίζην ησλ αλψηεξσλ θαη αλψηαησλ ζπνπδψλ) θαη λα απνδπλακψζεη ην επηζηεκνληθφ πεξηερφκελν ηεο αμηνιφγεζεο. Αληίζεηα, ε έθζεζή καο θηινδνμνχκε λα απνηειέζεη έλα «δείγκα γξαθήο» πνηνηηθήο αμηνιφγεζεο παλεπηζηεκηαθψλ κνλάδσλ πνπ ππεξεηνχλ Δπηζηήκεο ηνπ Αλζξψπνπ. Σν απνηέιεζκα νκνινγνχκε φηη δελ καο ηθαλνπνηεί πιήξσο απφ επηζηεκνληθή άπνςε θαη ζεσξνχκε φηη κπνξνχκε θαη πξέπεη λα ην βειηηψζνπκε Διοίκηζη ηος Τμήμαηορ Δπηηξνπέο ην ΣΔΑΠΖ ιεηηνπξγνχλ ζε ζηαζεξή βάζε πιήζνο επηηξνπψλ γηα ηε δηεθπεξαίσζε δηνηθεηηθψλ θαη άιισλ θαζεθφλησλ. Πεξηιακβάλνπλ ηνπιάρηζηνλ ηηο εμήο ζεκαηηθέο: 4 Σα ηειεπηαία ρξόληα ππνβάινπλ αίηεζε γηα ζπκκεηνρή ζηηο θαηαηαθηήξηεο εμεηάζεηο ηνπ ΣΔΑΠΖ 300 πεξίπνπ ππνςήθηνη θαη κεηέρνπλ νπζηαζηηθά ζ απηέο γύξσ ζηνπο 200. Απηό ζεκαίλεη όηη πξαγκαηηθή ε αλαινγία εηζεξρνκέλσλ / ππνςεθίσλ είλαη ηεο ηάμεο ηνπ 1/20. Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

11 Πξνγξάκκαηνο πξνπηπρηαθψλ ζπνπδψλ, Μεηαπηπρηαθψλ ζπνπδψλ, Γηνηθνχζεο Δπηηξνπέο ησλ ΠΜ θαη ηνπ Γηδαζθαιείνπ Νεπηαγσγψλ Αζελψλ, Κηηξηαθνχ, Παξαιαβήο Τιηθνχ. Δδψ ζεκεηψλνπκε (σο ηδηαηηεξφηεηα ηνπ Σκήκαηφο καο) ην θφξην εξγαζίαο θάπνησλ επηηξνπψλ, φπσο ηεο επηηξνπήο γηα ηελ θηηξηαθή ππνδνκή, πνπ δελ ζπλαληάκε ζε Σκήκαηα πνπ έρνπλ ιχζεη ηφζν βαζηθά πξνβιήκαηα ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπο. Πξνβιήκαηα ζηε ιεηηνπξγία ησλ επηηξνπψλ πξνθαιεί ν κηθξφο αξηζκφο κειψλ ΓΔΠ ηνπ Σκήκαηνο πνπ θαινχληαη λα ηηο ζηειερψζνπλ, επηβαξπλφκελα ππέξκεηξα κε ηα ζρεηηθά δηνηθεηηθά θαζήθνληα. Σα πξνβιήκαηα απηά εκθαλίδνληαη ζπλήζσο κε ηε κνξθή ρξνληθήο θαζπζηέξεζεο ζηε ζχληαμε ησλ πξνηάζεσλ γηα ηα δεηήκαηα πνπ νη επηηξνπέο αλαιακβάλνπλ λα δηεξεπλήζνπλ θαη λα εηζεγεζνχλ, ζε ζπλδπαζκφ κε ην θξηηηθφ πλεχκα πνπ απφ παξάδνζε απαηηεί ε Γ ηνπ Σκήκαηνο θξηηηθφ πλεχκα πνπ απνθιείεη εθ ησλ πξνηέξσλ ηηο κε επαξθψο ηεθκεξησκέλεο εηζεγήζεηο. Σα πξνβιήκαηα απηά ην Σκήκα πξνζπαζεί λα ηα επηιχζεη ζπγθξνηψληαο θαηά ην δπλαηφλ νιηγνκειείο επηηξνπέο (π.ρ. ησλ δχν κειψλ ΓΔΠ). Με ηνλ ηξφπν απηφ απνθεχγεη ηελ δηάζπαζε ηνπ ελδηαθέξνληνο ησλ κειψλ ησλ επηηξνπψλ ζε πεξηζζφηεξα απφ έλα δεηήκαηα ηελ ίδηα ρξνληθή πεξίνδν θαη επηηαρχλεη ηελ παξαγσγή απνηειέζκαηνο, δηεπθνιχλνληαο κέζσ ηνπ κηθξνχ αξηζκνχ ηε ζπλελλφεζε ησλ κειψλ Καλνληζκνί Σν ΣΔΑΠΖ εθαξκφδεη ηηο απνθάζεηο ησλ Γεληθψλ ηνπ πλειεχζεσλ, νη νπνίεο σο πξνο ηηο δηδαθηηθέο ηνπ ιεηηνπξγίεο θαηαγξάθνληαη ζηνλ Οδεγφ πνπδψλ πνπ εθδίδεηαη θάζε αθαδεκατθή ρξνληά. Γηνηθεηηθά, ην Σκήκα αθνινπζεί ηνπο εζσηεξηθνχο θαλνληζκνχο ηνπ ΔΚΠΑ (πνπ θέηνο ηείλνπλ λα ζπγθξνηεζνχλ ζε εληαίν θείκελν). Σέινο, νη απνθάζεηο ησλ Γεληθψλ πλειεχζεσλ ηνπ Σκήκαηνο ζπγθξνηνχλ έλα ζψκα «άηππσλ θαλνληζκψλ», πνπ ιεηηνπξγεί ζην εζσηεξηθφ ηνπ ΣΔΑΠΖ κε ηε κνξθή «άηππνπ εζηκηθνχ δηθαίνπ» θαη επί ηεο νπζίαο αλαζεσξείηαη κφλν κεηά απφ λέα ηεθκεξησκέλε απφθαζε ηεο Γεληθήο πλέιεπζεο. Σν ηειεπηαίν απηφ ραξαθηεξηζηηθφ, αλ θαη άηππν, είλαη εμαηξεηηθά ιεηηνπξγηθφ θαη «παηδαγσγηθφ», ζηελ θαηεχζπλζε ηεο δηαηήξεζεο πςεινχ αθαδεκατθνχ ήζνπο ήζνπο, πνπ ην Σκήκα ζεσξεί φηη απνηειεί ηελ ηζρπξφηεξε αζπίδα πξνζηαζίαο ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ, κε δεδνκέλε ηελ πνιπδηάζπαζε θαη ηνλ θαηαθεξκαηηζκφ ηνπ λνκηθνχ πιαηζίνπ πνπ δηέπεη ηε ιεηηνπξγία ηνπ Σνκείο Σν ΣΔΑΠΖ είλαη ην κφλν Σκήκα ηνπ ΔΚΠΑ ζην νπνίν δελ ιεηηνπξγνχλ αθφκε Σνκείο, παξφιν πνπ απηή ηε ζηηγκή δηαζέηεη 27 δηνξηζκέλα κέιε ΓΔΠ θαη δχν επηπιένλ εθιεγκέλα ζε θελέο νξγαληθέο ζέζεηο (πνπ πεξηκέλνπλ ην γλσζηφ κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα ην δηνξηζκφ ηνπο ελψ πξνζθέξνπλ κε δηάθνξνπο ηξφπνπο δηδαθηηθφ έξγν ζην Σκήκα). Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

12 Ζ απνπζία ηνκέσλ έρεη πξνθχςεη θαηαξρήλ απφ ην κηθξφ αξηζκφ κειψλ ΓΔΠ πνπ δηαζέηεη (ηα 6 απφ ηα 29 ελεξγά κέιε ηνπ εθιέρηεθαλ -ηα 4- ή κεηαθηλήζεθαλ -ηα 2- ζην Σκήκα κέζα ζηα ηειεπηαία δχν ρξφληα). Έρεη πξνθχςεη επίζεο απφ ην ζπλεθηηθφ θαη απνδνηηθφ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ιεηηνπξγεί ε Γεληθή πλέιεπζε ηνπ Σκήκαηνο γεγνλφο πνπ δελ δεκηνχξγεζε ηελ νπζηαζηηθή αλάγθε γηα ηε δεκηνπξγία Σνκέσλ. Δπηπιένλ, ην Σκήκα ππεξεηεί κεγάιε πνηθηιία γλσζηηθψλ αληηθεηκέλσλ, πνπ ε έληαμή ηνπο ζε επξχηεξνπο Σνκείο ζα δεκηνπξγνχζε πξνβιήκαηα ζηελ έληαμε θαη ηελ εμέιημε ησλ κειψλ ΓΔΠ φπσο θαη ζηελ νξγάλσζε ηνπ πξνγξάκκαηνο καζεκάησλ, θαζψο ζα απαηηνχζε απφ ηα κέιε ΓΔΠ λα ιεηηνπξγνχλ άηππα έζησ ζε πεξηζζφηεξνπο απφ έλα ηνκείο. Σα πξνβιήκαηα απηά εθηηκνχκε φηη πξνθχπηνπλ απφ ην ζρεηηθφ κε ηε ιεηηνπξγία ησλ Σνκέσλ λφκν, ν νπνίνο έρεη ζπληαρζεί κε ηε ινγηθή ησλ παξαδνζηαθψλ Παλεπηζηεκηαθψλ Σκεκάησλ πνπ ππεξεηνχλ επηζηήκεο δηακνξθσκέλεο κέζα απφ ηζηνξία αηψλσλ θαη δελ έρνπλ θαηά βάζε ηφζν δηεπηζηεκνληθφ ραξαθηήξα φζν ηα Σκήκαηα ησλ Δπηζηεκψλ ηεο ηεο Δθπαίδεπζεο θαη Αγσγήο. Παξφια απηά, ζην Σκήκα βξίζθεηαη ζε εμέιημε ε ζπδήηεζε γηα ηελ ίδξπζε Σνκέσλ κηα ζπδήηεζε πνπ εθηηκνχκε φηη ζα θαηαιήμεη ζχληνκα 5, κηαο θαη έρνπλ δηαθαλεί ελαιιαθηηθέο πξνηάζεηο πνπ μεπεξλνχλ ζε θάπνην βαζκφ ηα πξνβιήκαηα πνπ βάδεη ν (κάιινλ αλαζηαιηηθφο θαηά ηελ άπνςή καο γηα ηελ αλάπηπμε λέσλ επηζηεκνληθψλ πεδίσλ) λφκνο. Ζ απφθαζε απηή πάλησο, ζα πξνθχςεη σο αλάγθε ππνηαγήο ζηε λνκηκφηεηα θαη δελ πξφθεηηαη (ηνπιάρηζηνλ ζην πξψην ζηάδην εθαξκνγήο) λα δηαηαξάμεη ηελ νπζηαζηηθή θαη θπξίαξρε ζπιινγηθή ιεηηνπξγία ηεο Γεληθήο πλέιεπζεο ηνπ Σκήκαηνο κηα ιεηηνπξγία πνπ ζεσξνχκε φηη εμαζθαιίδεη ηελ εμέιημε θαη ηελ πξφνδν ηνπ Σκήκαηνο θαη ηνπ επηζηεκνληθνχ πεδίνπ πνπ ππεξεηεί, ζε αληίζεζε κε ηε ιεηηνπξγία ησλ Σνκέσλ, πνπ αλ πξαγκαηνπνηεζεί νπζηαζηηθά θαη θπξίαξρα είλαη πνιχ πηζαλφ φηη ζα νδεγήζεη ζε αγθπιψζεηο θαη ζηαζηκφηεηα. 5 πγθεθξηκέλα ζπδεηνύληαη πξνηάζεηο πνπ ππνδεηθλύνπλ δύν δηαθνξεηηθέο πξννπηηθέο αλάπηπμεο ησλ Σνκέσλ θαη ζπλαθόινπζα ηνπ Σκήκαηνο: ε κία πξόηαζε «βιέπεη» ηνπο Σνκείο λα αλαπηύζζνληαη ζε ηξεηο «θαηεγνξίεο» επηζηεκνληθώλ αληηθεηκέλσλ: κηα πνπ πξνζεγγίδεη ην εθπαηδεπηηθό δήηεκα ςπρνινγηθά, κηα πνπ ην αληηκεησπίδεη θνηλσληνινγηθά θαη κηα πνπ πξνάγεη ηηο παηδαγσγηθέο θαη δηδαθηηθέο εθαξκνγέο. Ζ άιιε πξόηαζε, πνπ επί ηεο νπζίαο είλαη πην ιεηηνπξγηθή αιιά αλακέλεηαη λα δεκηνπξγεί πνιιά πξνβιήκαηα ζηε ζρέζε ηεο κε ην αγθηζηξσκέλν ζηηο «παιηέο» επηζηήκεο λνκηθό πιαίζην, βιέπεη ηνπο Σνκείο εζηηαζκέλνπο ζε δεηήκαηα εθπαηδεπηηθήο έξεπλαο θαη εθαξκνγήο, όπσο «Παηδηθή Ζιηθία», «Αλαιπηηθά Πξνγξάκκαηα», «Δπηκόξθσζε / κεηεθπαίδεπζε εθπαηδεπηηθώλ», «Γηδαθηηθέο θαηλνηνκίεο» θ.ν.θ. Δίλαη πξνθαλέο όηη ε δεύηεξε πξόηαζε ππεξεηεί κηα δπλακηθή εμέιημε θαη εμππεξεηεί ηηο δηεπηζηεκνληθέο πξνζεγγίζεηο πνπ επηβάιιεη ην πεξηερόκελν ζπνπδώλ θαη ην γεληθόηεξν επηζηεκνληθό αληηθείκελν ηνπ Σκήκαηνο. Πνηνο λνκνζέηεο / ηερλνθξάηεο όκσο ζα ην θαηαιάβαηλε απηό θαη δελ ζα απαηηνύζε ηα γλσζηηθά αληηθείκελα ησλ ζέζεσλ ΓΔΠ πνπ πξνθεξύζζνπλ νη Σνκείο λα πεξηιακβάλνπλ ηνλ ηίηιν ηνπο; Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

13 3. Πξνγξάκκαηα πνπδώλ 3.1. Ππόγπαμμα Πποπηςσιακών Σποςδών Ανηαπόκπιζη ηος Ππογπάμμαηορ Πποπηςσιακών Σποςδών ζηοςρ ζηόσοςρ ηος Τμήμαηορ και ηιρ ανάγκερ ηηρ κοινυνίαρ. ε γεληθέο γξακκέο ζεσξνχκε φηη ην Πξφγξακκα Πξνπηπρηαθψλ πνπδψλ (ΠΠ) ηνπ ΣΔΑΠΖ αληαπνθξίλεηαη ζεηηθά ηφζν ηνπο ζηφρνπο ηνπ Σκήκαηνο φζν θαη ζηηο αλάγθεο ηεο θνηλσλίαο. ηεξίδεη επαξθψο θαη ηελ επαγγεικαηηθή πξννπηηθή θαη ηελ επηζηεκνληθή θαηάξηηζε ησλ θνηηεηψλ, εμππεξεηψληαο ηνπο ζηφρνπο καο φπσο απηνί παξνπζηάζηεθαλ ζηα εηζαγσγηθά θεθάιαηα απηήο ηεο έθζεζεο. Οη επαγγεικαηίεο απφθνηηνί καο, σο εθ ηνχηνπ, απαζρνινχληαη ζε δηάθνξεο θνηλσληθά επαίζζεηεο ζέζεηο εξγαζίαο (απφ ηηο ζεζκνζεηεκέλεο ησλ Νεπηαγσγψλ, ησλ Βξεθνλεπηνθφκσλ θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ Α θαη Β ηάμεο ησλ Ηδησηηθψλ Γεκνηηθψλ ρνιείσλ, κέρξη ηηο ζέζεηο παξνρήο ππεξεζηψλ ζηε θχιαμε θαη δεκηνπξγηθή απαζρφιεζε / ςπραγσγία κηθξψλ παηδηψλ) θαη ηα κελχκαηα γηα ηνλ επαγγεικαηηζκφ θαη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηά ηνπο είλαη απνιχησο ηθαλνπνηεηηθά. Σα παξαπάλσ ηεθκεξηψλνληαη ζε θάπνην βαζκφ ζηηο ακέζσο επφκελεο παξαγξάθνπο. Τπάξρνπλ δηαδηθαζίεο ειέγρνπ ηεο αληαπφθξηζεο απηήο; Πφζν απνηειεζκαηηθά εθαξκφδνληαη; ην ΣΔΑΠΖ ιεηηνπξγεί ζε ζηαζεξή βάζε ε επηηξνπή Πξνγξάκκαηνο Πξνπηπρηαθψλ πνπδψλ (ΠΠ). ε φιε ηε δηάξθεηα ηεο αθαδεκατθήο ρξνληάο ζπιιέγεη δεδνκέλα γηα ηηο ηπρφλ δπζιεηηνπξγίεο ηνπ ΠΠ, γηα ηελ αληαπφθξηζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ζηηο επηζηεκνληθέο εμειίμεηο πνπ αθνξνχλ ηελ εθπαίδεπζε θαη αγσγή ησλ παηδηψλ πξνζρνιηθήο θαη πξψηεο ζρνιηθήο ειηθίαο, ηνπο πξνβιεκαηηζκνχο θαη ηηο πξνηάζεηο ησλ θνηηεηψλ (ζε ζπλεξγαζία κε ην ζχιινγφ ηνπο), θαζψο θαη ηηο ζπνξαδηθέο ελδείμεηο απφ ηηο ζεηηθέο ή αξλεηηθέο αληηδξάζεηο εθπαηδεπηηθψλ θαη θνηλσληθψλ παξαγφλησλ ζην έξγν καο. ην ηέινο θάζε αθαδεκατθήο πεξηφδνπ ε επηηξνπή εηζεγείηαη ζηε Γεληθή πλέιεπζε κηα ζεηξά αιιαγψλ πνπ ηεθκεξησκέλα ζα πξνσζνχζαλ ηνπο ζθνπνχο καο. Ζ δηαδηθαζία απηή νδεγεί ζε έλα πάληα ελεκεξσκέλν θαη απνηειεζκαηηθφ ΠΠ αθφκε θαη αλ απηφ δεκηνπξγεί πξφζζεηα βάξε ζηηο δηνηθεηηθέο ππεξεζίεο ηνπ Σκήκαηνο, πνπ ππνρξεψλνληαη λα παξαθνινπζνχλ ηηο αιιαγέο θαη λα πξνζαξκφδνπλ ηηο πξαθηηθέο ηνπο ζηελ εμππεξέηεζε ησλ θνηηεηψλ. Αξσγφο ζηελ απαηηεηηθή απηή πξνζέγγηζε είλαη ε δηνίθεζε ηνπ Παλεπηζηεκίνπ, ε νπνία καο παξέρεη πηα, ρσξίο ηδηαίηεξεο πηέζεηο, ηνλ αλαγθαίν αξηζκφ πηζηψζεσλ 407 γηα ηελ θάιπςε θαη ησλ πάγησλ δηδαθηηθψλ αλαγθψλ καο θαη ησλ απνιχησο ιεηηνπξγηθψλ θαηλνηνκηψλ καο. Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

14 Τπάξρνπλ δηαδηθαζίεο αμηνιφγεζεο θαη αλαζεψξεζεο ηνπ Πξνγξάκκαηνο πνπδψλ; Πφζν απνηειεζκαηηθά εθαξκφδνληαη; Ζ δηαδηθαζία αλαζεψξεζεο ηνπ ΠΠ πεξηγξάθηεθε ζηελ πξνεγνχκελε παξάγξαθν. απηή, ζπκπεξηιακβάλεηαη ε δηαδηθαζία ηεο εκπεηξηθήο αμηνιφγεζήο ηνπ απφ ηε Γεληθή πλέιεπζε ηνπ Σκήκαηνο. πζηεκαηηθή δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο δελ έρεη εθαξκνζηεί γηα ην ΠΠ ηνπ ΣΔΑΠΖ. Ζ δηαδηθαζία απηή είλαη επηζηεκνληθή θαη ην Σκήκα ζθνπεχεη λα ηελ πξαγκαηνπνηήζεη κε πξψηε επθαηξία ζην πιαίζην θάπνηνπ εξεπλεηηθνχ πξνγξάκκαηνο 6. Πψο δεκνζηνπνηείηαη ην Πξφγξακκα πνπδψλ; Σν ΠΠ δεκνζηνπνηείηαη ζηελ αξρή θάζε αθαδεκατθήο ρξνληάο κέζσ ελφο απηφλνκνπ θεηκέλνπ πνπ κνηξάδεηαη ζηνπο θνηηεηέο θαη ηηο θνηηήηξηεο θαη ζηε ζπλέρεηα, αλαιπηηθά, κέζσ ηνπ Οδεγνχ πνπδψλ πνπ εθδίδεη ην Σκήκα. Σν ΠΠ δεκνζηνπνηείηαη επίζεο επξχηεξα θαη κέζσ ηεο ηζηνζειίδαο ηνπ Σκήκαηνο. Τπάξρεη απνηειεζκαηηθή δηαδηθαζία παξαθνινχζεζεο ηεο επαγγεικαηηθήο εμέιημεο ησλ απνθνίησλ; Πψο ρξεζηκνπνηνχληαη ηα απνηειέζκαηά ηεο; Σν εξψηεκα απηφ είλαη εμαηξεηηθά ελδηαθέξνλ θαη ζα επηζπκνχζακε πξαγκαηηθά λα είκαζηε ζε ζέζε λα ην απαληήζνπκε ζεηηθά. Χζηφζν ε ζεηηθή απάληεζή ηνπ πξνυπνζέηεη ζνβαξή έξεπλα, ηήξεζε βάζεο δεδνκέλσλ ησλ απνθνίησλ ε νπνία λα ελεκεξψλεηαη ζπλερψο, πξάγκα ην νπνίν πξνυπνζέηεη πιηθνχο θαη αλζξψπηλνπο πφξνπο. ρεηηθέο έξεπλεο κπνξνχλ λα γίλνληαη απφ ηα Γξαθεία Γηαζχλδεζεο ησλ παλεπηζηεκίσλ, εθφζνλ εμαζθαιίδνληαη νη αλάινγνη πφξνη. ήκεξα ζην ΣΔΑΠΖ δελ ππάξρεη ζπζηεκαηηθή παξαθνινχζεζε ηεο επαγγεικαηηθήο εμέιημεο ησλ απνθνίησλ καο. Σελ επαγγεικαηηθή ηνπο απνθαηάζηαζε ηελ παξαθνινπζνχκε απνζπαζκαηηθά κφλν, κέζσ π.ρ. ησλ πηλάθσλ επηηπρφλησλ ηνπ ΑΔΠ. Σεθκήξηα γηα ηελ εμέιημή ηνπο ζπιιέγνπκε επίζεο απνζπαζκαηηθά απφ ηηο θνηηήηξηεο πνπ καο επηζθέπηνληαη κεηά ηελ απφθηεζε ηνπ πηπρίνπ ηνπο γηα λα δεηήζνπλ θάπνηνπ είδνπο βνήζεηα γηα ηελ δνπιεηά ηνπο ή απφ ηηο απνθνίηνπο καο πνπ επαλέξρνληαη γηα κεηαπηπρηαθέο ζπνπδέο ζηα ΠΜ καο ή κεηεθπαίδεπζε ζην Γηδαζθαιείν καο. Οη πιεξνθνξίεο απηέο ζπγθξνηνχλ έλα εκπεηξηθφ ζχλνιν πιεξνθνξηψλ πνπ έρεη αμηνπνηεζεί, γηα παξάδεηγκα, ζηελ πξφηαζε ηνπ Σκήκαηφο καο γηα δηεχξπλζε ησλ επαγγεικαηηθψλ δηθαησκάησλ ησλ απνθνίησλ ηνπ ΣΔΑΠΖ πξνο ην ΤΠΔΠΘ. πζηεκαηηθή παξαθνινχζεζε ηεο επαγγεικαηηθήο εμέιημεο έρεη πξαγκαηνπνηεζεί κφλν γηα ζπγθεθξηκέλεο θαηεγνξίεο θνηηεηψλ καο (π.ρ. κε αλαπεξίεο), ζην πιαίζην εηδηθψλ εξεπλεηηθψλ πξνγξακκάησλ. 6 Από ην ΣΔΑΠΖ είρε ππνβιεζεί ζην παξειζόλ ζρεηηθή πξόηαζε γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ πξνπηπρηαθνύ πξνγξάκκαηνο ζπνπδώλ ζην πιαίζην ηνπ ΔΠΔΑΔΘ, αιιά νη ζπλήζεηο πξνηεξαηόηεηεο πνπ πξνθξίλνπλ ηηο παξαδνζηαθέο ηεξαξρίεο εληόο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ δελ επέηξεςαλ ηελ έγθξηζή ηνπ, παξά ην γεγνλόο όηη ην ΣΔΑΠΖ είλαη έλα από ηα πιένλ δπλακηθά ηκήκαηα ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ζηελ επηηπρή δηεθδίθεζε εξεπλεηηθώλ πξνγξακκάησλ ζην δηεζλέο πεδίν ρξεκαηνδόηεζεο ηεο έξεπλαο. Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

15 Δομή, ζςνεκηικόηηηα και λειηοςπγικόηηηα ηος Ππογπάμμαηορ Πποπηςσιακών Σποςδών. Πνην είλαη ην πνζνζηφ ησλ καζεκάησλ θνξκνχ/εηδίθεπζεο/θαηεπζχλζεσλ ζην ζχλνιν ησλ καζεκάησλ; ην ΣΔΑΠΖ ηα πξνπηπρηαθά καζήκαηα δελ ιεηηνπξγνχλ θαη κάιινλ νχηε ζα κπνξνχζαλ λα ιεηηνπξγήζνπλ κε ηε ινγηθή καζεκάησλ θνξκνχ θιπ.. Ο θχθινο ησλ πξνπηπρηαθψλ ζπνπδψλ ζηηο επηζηήκεο ηεο εθπαίδεπζεο θαη ηεο αγσγήο ζεσξνχκε φηη πξέπεη λα πξνσζεί ηε κχεζε ζηε δηεπηζηεκνληθή πξνζέγγηζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πεδίνπ νη εηδηθεχζεηο θαη νη θαηεπζχλζεηο ζεσξνχκε φηη απνηεινχλ θαηαξρήλ ζηφρνπο κεηαπηπρηαθψλ ζπνπδψλ. Έηζη ην ΠΠ ηνπ ΣΔΑΠΖ είλαη νξγαλσκέλν, θαηαξρήλ, ζε «ελφηεηεο» καζεκάησλ πνπ πξνζεγγίδνπλ ηελ εθπαίδεπζε κέζα απφ ηνπο «θαθνχο» δηαθνξεηηθψλ επηζηεκψλ (ελφηεηεο Παηδαγσγηθήο, Φπρνινγίαο, Κνηλσληνινγίαο, Μεζνδνινγίαο θιπ). Δληφο ησλ «ελνηήησλ» νξίδνληαη νη ζεκειηψδεηο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ απφθηεζε πηπρίνπ θαη ν ειάρηζηνο απαηηνχκελνο αξηζκφο δηδαθηηθψλ / πηζηνηηθψλ κνλάδσλ θαηά ελφηεηα. Απηή ε αξρή δηαζθαιίδεη ηελ επηζηεκνληθή επάξθεηα ηνπ πηπρίνπ. ηε ζπλέρεηα ην ΠΠ επηρεηξεί λα νινθιεξψζεη θαη λα «ζηαζεξνπνηήζεη» ηηο δηαθνξεηηθέο απηέο πξνζεγγίζεηο κέζσ ηεο Πξαθηηθήο Άζθεζεο ησλ θνηηεηψλ/ηξηψλ, θαζψο θαη θάπνησλ θαηλνηφκσλ δηεπηζηεκνληθψλ καζεκάησλ. Ζ Πξαθηηθή Άζθεζε πξαγκαηνπνηείηαη ππνρξεσηηθά γηα πέληε (5) εμάκελα ζπνπδψλ (πεξηγξάθεηαη αλαιπηηθά ζε επφκελεο παξαγξάθνπο). Πφζα καζήκαηα ειεχζεξεο επηινγήο πξνζθέξνληαη; Ο αξηζκφο ησλ καζεκάησλ ειεχζεξεο επηινγήο αιιάδεη (φρη ζεκαληηθά) απφ ρξνληά ζε ρξνληά, κηαο θαη νη θαηλνηνκίεο πνπ εηζάγνληαη ζην ΠΠ «πεξλάλε» ζπλήζσο κέζα απ απηά. ην ΠΠ ηεο αθαδεκατθήο ρξνληάο πξνζθέξνληαη νγδφληα ηέζζεξα (84) καζήκαηα ειεχζεξεο επηινγήο θαηαλεκεκέλα ζηηο δηάθνξεο ελφηεηεο. Δθηά (7) απφ ηα καζήκαηα απηά πξέπεη λα επηιεγνχλ ππνρξεσηηθά ζε ζπγθεθξηκέλεο ελφηεηεο. Έηζη, σο πξνο ηελ πνζφηεηα, ηα καζήκαηα ειεχζεξεο επηινγήο κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ φηη είλαη εβδνκήληα εθηά (77). Πνην είλαη ην πνζνζηφ ησλ ππνρξεσηηθψλ καζεκάησλ/καζεκάησλ ππνρξεσηηθήο επηινγήο/καζεκάησλ ειεχζεξεο επηινγήο ζην ζχλνιν ησλ καζεκάησλ; ην ΠΠ ηνπ ΣΔΑΠΖ πξνζθέξνληαη (ηελ αθαδεκατθή ρξνληά ) είθνζη ηέζζεξα (24) ππνρξεσηηθά καζήκαηα. Γέθα ηξία (13) απφ απηά ζεσξνχληαη καζήκαηα ππνρξεσηηθήο επηινγήο - εθηά (7) επηιέγνληαη απφ ηα ειεχζεξεο επηινγήο πνπ πξνζθέξνληαη ζηηο δηάθνξεο ελφηεηεο θαη έλα απφ ηα έμη (6) πξνζθεξφκελα ζηε «Θεκαηηθή βδνκάδα». Δβδνκήληα εθηά (77) καζήκαηα είλαη απνιχησο ειεχζεξεο επηινγήο. ε έλα ζχλνιν, δειαδή, εθαηφ δέθα ηεζζάξσλ (114) πξνζθεξφκελσλ καζεκάησλ ην πνζνζηφ ησλ ππνρξεσηηθψλ είλαη 21%, ησλ ππνρξεσηηθψλ επηινγήο 11,5% θαη ησλ ειεχζεξεο επηινγήο 67,5%. Γηα ηελ απφθηεζε πηπρίνπ νη θνηηεηέο/ηξηεο πξέπεη πξνθαλψο λα παξαθνινπζήζνπλ κε επηηπρία ηα 24 ππνρξεσηηθά καζήκαηα, ηα 8 ππνρξεσηηθήο επηινγήο θαη έλαλ αξηζκφ Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

16 καζεκάησλ ειεχζεξεο επηινγήο, γηα λα θαιχςνπλ ηηο 161 δηδαθηηθέο κνλάδεο ή ηα 250 ECTS πνπ απαηηνχληαη. Δδψ ηα πνζνζηά κπνξνχλ λα αλαπαξαζηαζνχλ θπξίσο κέζσ ησλ κνλάδσλ (δηδαθηηθψλ ή ECTS), θαηά πξνζέγγηζε, σο 70% ππνρξεσηηθά θαη 30% ειεπζέξσο επηιεγφκελα. Πνηα είλαη ε πνζνζηηαία ζρέζε κεηαμχ καζεκάησλ ππνβάζξνπ, καζεκάησλ επηζηεκνληθήο πεξηνρήο, καζεκάησλ γεληθψλ γλψζεσλ θαη καζεκάησλ αλάπηπμεο δεμηνηήησλ ζην ζχλνιν ησλ καζεκάησλ; Ζ θαηεγνξηνπνίεζε απηή θαλεξψλεη ηελ επηζηεκνληθή παξάδνζε ησλ ζπληαθηψλ ηεο δνκήο ηεο αμηνιφγεζεο αιιά δελ κπνξεί λα θαηεγνξηνπνηήζεη ηα καζήκαηα ελφο Σκήκαηνο πνπ ππεξεηεί δηεπηζηεκνληθά ην αληηθείκελφ ηνπ. Μηα πξνζπάζεηα ζπκβηβαζκνχ ησλ δχν ζαθψο δηαθνξεηηθψλ ηάζεσλ ζα κπνξνχζε λα θαηαιήμεη ζηελ απάληεζε φηη ηα 24 ππνρξεσηηθά καζήκαηα είλαη καζήκαηα ππφβαζξνπ. Απφ εθεί θαη κεηά κφλν επηζηήκνλεο γηα παξάδεηγκα απφ ηελ πεξηνρή ησλ εξγαζηεξηαθψλ επηζηεκψλ (θαηά Hacking, 1992, 1995) 7 ζα κπνξνχζαλ λα ππνζηεξίμνπλ φηη ππάξρνπλ καζήκαηα πνπ δελ αλαπηχζζνπλ ζεκαληηθέο δεμηφηεηεο αθφκε θαη αλ απνηεινχλ καζήκαηα ππφβαζξνπ. Δκείο πάλησο δελ κπνξνχκε, γηα παξάδεηγκα, λα κελ ζεσξήζνπκε ηα πέληε καζήκαηα Πξαθηηθήο Άζθεζεο σο καζήκαηα ππφβαζξνπ θαη ηαπηφρξνλα σο καζήκαηα πνπ πξνάγνπλ νπζηαζηηθέο γλψζεηο απφ επηζηεκνληθέο πεξηνρέο, νπζηαζηηθέο γεληθέο γλψζεηο θαη αζθαιψο απνθαζηζηηθέο δεμηφηεηεο γηα ηνπο κέιινληεο επαγγεικαηίεο εθπαηδεπηηθνχο! Αληίζεηα, νη πεξηζζφηεξεο δνκέο Παλεπηζηεκηαθήο εθπαίδεπζεο ζηηο ζεηηθέο επηζηήκεο δελ ζα ζεσξνχζαλ θαλ ηελ Πξαθηηθή Άζθεζε σο κάζεκα. Πψο θαηαλέκεηαη ν ρξφλνο κεηαμχ ζεσξεηηθήο δηδαζθαιίαο, αζθήζεσλ, εξγαζηεξίσλ, άιισλ δξαζηεξηνηήησλ; Καη εδψ νη ζπληάθηεο ηεο δνκήο ηεο αμηνιφγεζεο θαίλεηαη λα αθνινπζνχλ ηελ «πεπαηεκέλε» ηεο παλεπηζηεκηαθήο παξάδνζεο κάιινλ ησλ Σκεκάησλ ζεηηθψλ επηζηεκψλ. Με θαλέλα ηξφπν έλα Σκήκα εθπαίδεπζεο θαη αγσγήο έλα Σκήκα πνπ εξεπλά θαη δηδάζθεη πσο γίλεηαη ε δηδαζθαιία δελ κπνξεί λα δηεπζεηήζεη κε αθξίβεηα ηελ παξαπάλσ θαηεγνξηνπνίεζε. ην ΣΔΑΠΖ, κηα «ζεσξεηηθή» δηδαζθαιία πεξηιακβάλεη ζπλήζσο ραξαθηεξηζηηθά ζεκηλαξίνπ ή θαη άζθεζεο (νη θνηηεηέο/ηξηεο παξάγνπλ θείκελα, παξνπζηάζεηο, ελαιιαθηηθέο απφςεηο, θαζνδεγνχκελνη απφ ηνπο δηδάζθνληεο). Σα καζήκαηα «αζθήζεσλ» ηνπ Μαζεκαηηθνχ ή ηνπ Φπζηθνχ Σκήκαηνο δελ λνκίδνπκε φηη έρνπλ θάπνηα ζέζε ζην Σκήκα καο. Σα καζήκαηα «εξγαζηεξίνπ» ηνπ Φπζηθνχ, αλ πξνζεγγηζηνχλ σο καζήκαηα φπνπ νη θνηηεηέο/ηξηεο παξεκβαίλνπλ ζην θπζηθφ ππφβαζξν ηνπ αληηθεηκέλνπ ηνπο, ζα έκνηαδαλ κε ηε δηθή καο πξαθηηθή άζθεζε. Σα ακηγψο ζεκηλαξηαθά καζήκαηα πνπ πξνσζνχληαη ζην Σκήκα καο θαίλνληαη λα ζπαλίδνπλ 7 Hacking, I. (1992). The Self Vindication of the Laboratory Sciences, In A. Pickering (Ed.) Science as Practice and Culture (29-64). Chicago: The University Chicago Press. Hacking, I. (1995, 11 th ed). Representing and Intervening. US: Cambridge University Press. Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

17 αιινχ (πεξηιακβάλνληαη ίζσο ζηελ θαηεγνξία «άιισλ δξαζηεξηνηήησλ» ηεο πξνηεηλφκελεο δνκήο αμηνιφγεζεο). Δθείλν πάλησο πνπ θάλεη δχζθνιε ηελ ηνπνζέηεζε ζην εξψηεκα απηήο ηεο ελφηεηαο κε βάζε ηελ είλαη ε δηδαθηηθή-καζεζηαθή άπνςε φηη ε δηδαθηηθή πξνζέγγηζε ελφο αληηθεηκέλνπ θαζνξίδεηαη, δνθηκάδεηαη θαη αιιάδεη αξθεηά ζπρλά, κε επζχλε ηνπ δηδάζθνληα θαη κε βάζε ηεθκήξηα πνπ απηφο παξάγεη αμηνινγψληαο ηε. Οη δηδαθηηθέο πξνζεγγίζεηο εμαξηψληαη ηφζν απφ ηνπ ζηφρνπο φζν θαη απφ ην πεξηερφκελν ηνπ καζήκαηνο, ππάξρεη κηα κεγάιε πνηθηιία απ απηέο θαη αζθαιψο ν θαηάιιεινο ζπλδπαζκφο ηνπο θαη φρη ην «άζξνηζκα» ηνπο κπνξεί λα πιεζηάζεη ηνπο νπνηνπζδήπνηε ζηφρνπο. Πψο νξγαλψλεηαη θαη ζπληνλίδεηαη ε χιε κεηαμχ ησλ καζεκάησλ; Παξαηεξείηαη επηθάιπςε χιεο κεηαμχ ησλ καζεκάησλ; Τπάξρνπλ θελά χιεο; Δίλαη νξζνινγηθή ε έθηαζε ηεο χιεο ησλ καζεκάησλ; Τπάξρεη δηαδηθαζία επαλεθηίκεζεο, αλαπξνζαξκνγήο θαη επηθαηξνπνίεζεο ηεο χιεο ησλ καζεκάησλ; Σα καζήκαηα νξγαλψλνληαη κε βάζε ηνπο ζηφρνπο ηνπο. Ζ ιεγφκελε «χιε» απνηειεί εξγαιείν γηα ηελ εμππεξέηεζε ησλ ζηφρσλ, νη νπνίνη ζπλδένληαη κε ηε γλψζε πνπ νηθνδνκνχλ πξνζσπηθά νη θνηηεηέο θαη φρη κε ηα θείκελα πνπ ρξεζηκνπνηνχλ. Ζ νξγάλσζε ησλ καζεκάησλ κε βάζε ηελ «χιε» παξαπέκπεη ζηελ επηιαζεκκέλε, απφ ηε δεθαεηία ηνπ 60, δηδαθηηθή-καζεζηαθή πξνζέγγηζε ηεο κεηαθνξάο ηεο γλψζεο. Αλ ε «ίδηα χιε» ρξεηάδεηαη ζε δχν δηαθνξεηηθά καζήκαηα γηα λα επηηεπρζνχλ δηαθνξεηηθνί ζηφρνη, ηφηε ε χιε δελ είλαη ίδηα. Ζ παξαδνζηαθή αληηζηνίρηζε ηεο «χιεο» κε κηα πνζφηεηα θεηκέλσλ αγλνεί βάλαπζα ην γεγνλφο φηη ηα θείκελα είλαη ηερλήκαηα πξνο ρξήζε θαη φρη απνζήθεο γλψζεο. Αγλνεί φηη ηα θείκελα, αθφκε θαη ηα επηζηεκνληθά, αθφκε θαη απηά ησλ ζεηηθψλ επηζηεκψλ 8, απνθηνχλ δηαθνξεηηθφ λφεκα φηαλ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ επηδίσμε δηαθνξεηηθψλ ζηφρσλ. Παξφια απηά, ν φξνο «χιε» ρξεζηκνπνηείηαη ζην Σκήκα ζηελ επηθνηλσλία κε ηνπο θνηηεηέο θαη ηηο θνηηήηξηεο θαη ζεκαίλεη ην ζχλνιν ησλ θεηκέλσλ πνπ ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ απ απηνχο. Έηζη, ε δηαδηθαζία επαλεθηίκεζεο, αλαπξνζαξκνγήο θαη επηθαηξνπνίεζεο ηεο «χιεο» ησλ καζεκάησλ είλαη αλαπφθεπθηα ζπρλή γηα ηνπο εμήο ηνπιάρηζηνλ ιφγνπο: ε δηεζλήο επηζηεκνληθή παξαγσγή ζην ρψξν ησλ επηζηεκψλ ηεο εθπαίδεπζεο θαη ηεο αγσγήο είλαη εληαηηθή, ζην ΣΔΑΠΖ νη θαηλνηνκίεο πηνζεηνχληαη επραξίζησο θαη δνθηκάδνληαη ζηα καζήκαηα θαη νη θνηηεηέο/ηξηεο είλαη ππνρξεσκέλνη αξθεηέο θνξέο λα επηιέγνπλ θείκελα απφ ηε βηβιηνγξαθία πνπ δελ πξνζδηνξίδνληαη απζηεξά απφ ην δηδάζθνληα. Ζ δηαδηθαζία απηή, πάλησο, είλαη αξκνδηφηεηα ησλ δηδαζθφλησλ, πνπ θάπνηεο θνξέο ηελ πξαγκαηνπνηνχλ κε δηθή ηνπο πξσηνβνπιία θαη ζε νκάδεο. 8 Υξεζηκνπνηεί άξαγε έλαο θπζηθόο ηελ έλλνηα / όξν ηεο «ζεξκνθξαζίαο» κε ην ίδην πεξηερόκελν όηαλ θαηαζθεπάδεη έλα θείκελν ζην πιαίζην ηεο ζεξκνδπλακηθήο θαη όηαλ κεηξά ηε ζεξκνθξαζία ζην ρώξν ηνπ θξπνζηάηε ηνπ κε έλα ζεξκνδεύγνο; Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

18 Δθαξκφδεηαη ζχζηεκα πξναπαηηνχκελσλ καζεκάησλ; Πφζν ιεηηνπξγηθφ είλαη; Πνην είλαη ην πνζνζηφ ησλ καζεκάησλ πνπ εληάζζνληαη ζην ζχζηεκα; Σν ζχζηεκα ησλ πξναπαηηνχκελσλ καζεκάησλ εθαξκφδεηαη κεηαβαιιφκελν ζην ΣΔΑΠΖ γηα κηα πεξίπνπ δεθαεηία, αλ θαη ζε ζρεηηθά πεξηνξηζκέλν βαζκό ζε ζύγθξηζε κε άιια Σκήκαηα (κε δεδνκέλε κηα ζρεηηθή ειεπζεξία ζηελ νηθνδόκεζε ηνπ πξνζσπηθνύ πξνγξάκκαηνο ζπνπδώλ). Οη ιφγνη γηα ηνπο νπνίνπο εθαξκφδεηαη είλαη δηάθνξνη. Γηα παξάδεηγκα, ζε θάπνηα καζήκαηα πξαθηηθψλ αζθήζεσλ ζεσξνχλ πξναπαηηνχκελεο γλψζεηο θαη δεμηφηεηεο απφ θάπνηα καζήκαηα δηδαθηηθήο αληηθεηκέλσλ. Δδψ ηα πξναπαηηνχκελα κπνξνχλ λα είλαη ζαθή θαη ππνρξεσηηθά. Κάπνηα άιια καζήκαηα, π.ρ. δηεπηζηεκνληθά, ζεσξνχλ πξναπαηηνχκελεο γλψζεηο θαη δεμηφηεηεο απφ καζήκαηα πνπ κπνξνχλ λα επηιεγνχλ απφ ηνπο θνηηεηέο/ηξηεο κέζα απφ πεξηζζφηεξα πξνζθεξφκελα καζήκαηα επηινγήο (κε ηνλ ηξφπν απηφ εμαζθαιίδνπλ ηελ πνηθηιία ησλ πξνζεγγίζεσλ πνπ ζεσξνχλ φηη εμππεξεηεί ηε δηδαθηηθή ηνπο ζηξαηεγηθή). ηελ ηειεπηαία απηή πεξίπησζε ην ζχζηεκα θαηαγξαθήο θαη παξαθνινχζεζεο ησλ δειψζεσλ καζεκάησλ ησλ θνηηεηψλ δελ εμππεξεηεί ηελ επηινγή «or»! Έηζη ζην ΠΠ ηα πξναπαηηνχκελα απηά παξνπζηάδνληαη σο ζπληζηψκελα απφ ηνπο δηδάζθνληεο (κε δπλαηφηεηα «ή») θαη ειέγρνληαη απ απηνχο (κέζσ ησλ αληηγξάθσλ ηεο πξνφδνπ ησλ θνηηεηψλ/ηξηψλ πνπ εθδίδεη ε Γξακκαηεία). Πφζα καζήκαηα πξνζθέξνληαη απφ άιια θαη πφζα ζε άιια πξνγξάκκαηα ζπνπδψλ; Πνηα είλαη απηά; Οη θνηηεηέο/ηξηεο έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα επηιέμνπλ θαη λα παξαθνινπζήζνπλ έλα κφλν κάζεκα πνπ πξνζθέξεηαη απφ άιιν Σκήκα ηνπ ΔΚΠΑ. ην Σκήκα πάλησο θαη ζην ΠΠ δηδάζθνπλ κε αλάζεζε απφ άιια παλεπηζηήκηα ή Σκήκαηα ηνπ ΔΚΠΑ θαηά θαηξνχο δηάθνξα κέιε ΓΔΠ. Π.ρ. ηελ αθαδεκατθή ρξνληά δηδάζθνληαη ηξία καζήκαηα ζρεηηθά κε ηελ Παηδηθή Λνγνηερλία κε αλάζεζε ζε δηδάζθνπζα ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηνπ Αηγαίνπ, έλα κάζεκα δεκηνπξγηθψλ κνπζηθψλ δξαζηεξηνηήησλ κε αλάζεζε ζε δηδάζθνληα ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαιίαο, έλα κάζεκα Φπρνινγίαο κε αλάζεζε ζε δηδάζθνληα ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαιίαο, έλα κάζεκα Γιψζζαο θαη έλα κάζεκα Μεζνδνινγίαο κε αλάζεζε ζε δηδάζθνληεο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Παηξψλ. Αληίζηνηρα, ζην ΣΔΑΠΖ επηιέγεη λα παξαθνινπζεί καζήκαηα έλαο κηθξφο ζρεηηθά αξηζκφο θνηηεηψλ απφ ηα Σκήκαηα ΦΠΦ, ΜΜΔ, ΠΣΓΔ, Μνπζηθψλ πνπδψλ θαη άιια, ηνπ ΔΚΠΑ. Γηδάζθνληεο ηνπ Σκήκαηφο καο πξαγκαηνπνηνχλ κε αλάζεζε καζήκαηα Γηδαθηηθήο (π.ρ. ζην Βηνινγηθφ Σκήκα ηνπ ΔΚΠΑ) αιιά θαη καζήκαηα άιισλ αληηθεηκέλσλ (π.ρ. ζην ΜΗΘΔ ηνπ ΔΚΠΑ, ζην Λατθήο θαη Παξαδνζηαθήο Μνπζηθήο ηνπ ΣΔΗ Ζπείξνπ θιπ) ζε πξνπηπρηαθά θαη κεηαπηπρηαθά πξνγξάκκαηα Σκεκάησλ ΑΔΗ θαη ΣΔΗ ηεο ρψξαο. Πνηεο μέλεο γιψζζεο δηδάζθνληαη ζην Σκήκα; Δίλαη ππνρξεσηηθά ηα ζρεηηθά καζήκαηα; Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

19 ην ΣΔΑΠΖ δηδάζθεηαη ε Αγγιηθή γιψζζα κε ηξία ππνρξεσηηθά καζήκαηα θαη έλα επηιεγφκελν (αξραξίσλ), πνπ δελ πξνζθέξεη κνλάδεο Το εξεηαζηικό ζύζηημα. Δθαξκφδνληαη, θαη ζε πνηα έθηαζε, πνιιαπινί (ζε είδνο θαη ρξφλν) ηξφπνη αμηνιφγεζεο ησλ θνηηεηψλ; Πνηνη ζπγθεθξηκέλα; ην ΣΔΑΠΖ πξνζπαζνχκε λα αληηκεησπίδνπκε ηελ αμηνιφγεζε ησλ θνηηεηψλ/ηξηψλ ηφζν σο κέξνο ηεο ζπλνιηθήο δηδαθηηθήο-καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο φζν θαη σο κέξνο ηεο αμηνιφγεζεο ησλ καζεκάησλ. Απηφ, πνιιέο θνξέο δελ είλαη εθηθηφ ιφγσ ηνπ κεγάινπ αξηζκνχ θνηηεηψλ πνπ παξαθνινπζνχλ θάπνηα καζήκαηα. Έηζη, πέξα απφ ηηο γξαπηέο εμεηάζεηο, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ππνρξεσηηθά ζηα καζήκαηα κε πνιππιεζή αθξναηήξηα (πάλσ απφ 300 θνηηεηέο/ηξηεο), εθαξκφδεηαη κεγάιε πνηθηιία απφ ηξφπνπο αμηνιφγεζεο πνπ μεπεξλά αξθεηέο απφ ηηο θιαζηθέο κνξθέο αμηνιφγεζεο (πξνθνξηθή εμέηαζε, εξγαζία θιπ) κηα πνηθηιία πνπ δείρλεη ηξφπνπο κεηαηξνπήο ηεο αμηνιφγεζεο ησλ θνηηεηψλ ζε «δηδαθηηθφ εξγαιείν» αιιά θαη «εξγαιείν αμηνιφγεζεο» ηνπ καζήκαηνο. Γηα παξάδεηγκα: ζε κάζεκα πνπ ζα κπνξνχζε λα πεξηγξαθεί σο «εξγαζηεξηαθφ» θαη ζηνρεχεη ζε θάπνην πεξηερφκελν αιιά θαη αλάπηπμε δεμηνηήησλ θαη θαιιηέξγεηα ηεο δεκηνπξγηθφηεηαο ησλ θνηηεηψλ/ηξηψλ, φπνπ νη θνηηεηέο/ηξηεο εξγάδνληαη ζε νκάδεο θαη παξάγνπλ ζε θάζε ζπλάληεζε απφ έλα ηνπιάρηζηνλ θείκελν, ε αμηνιφγεζε πξνθχπηεη θαηά έλα κέξνο απφ ηε ζπγθξηηηθή αλάιπζε ησλ θεηκέλσλ πνπ παξάγνπλ νη νκάδεο ησλ θνηηεηψλ/ηξηψλ (ηα θείκελα απηά ρξεζηκνπνηνχληαη παξάιιεια θαη γηα ηελ αμηνιφγεζε ηνπ καζήκαηνο) θαη θαηά έλα δεχηεξν κέξνο απφ κηα ηειηθή ζπλέληεπμε κε θάζε νκάδα ρσξηζηά. ζε κάζεκα πνπ ζα κπνξνχζε λα πεξηγξαθεί σο ζπλδπαζκφο ζεκηλαξίνπ θαη δηαιέμεσλ, κε ζηφρνπο ζπλδεδεκέλνπο κε θάπνην πεξηερφκελν θαη κε ηελ αλάπηπμε ηεο δεκηνπξγηθφηεηαο ησλ θνηηεηψλ, ε εμέηαζε πεξηιακβάλεη έλα pre θαη έλα post test, ηε δεκφζηα παξνπζίαζε κηαο εξγαζίαο θαη έλα θείκελν πνπ παξάγνπλ νη θνηηεηέο κεηά ηελ παξνπζίαζε ηεο εξγαζίαο ηνπο ζηε βάζε ηεο θξηηηθήο πνπ αζθήζεθε ζε απηνχο απφ ην δηδάζθνληα θαη ηνπο ζπλαδέιθνπο ηνπο. ζε κάζεκα πνπ ζα κπνξνχζε λα ραξαθηεξηζηεί σο «εξγαζηεξηαθφ», κε ζηφρνπο ζπλδεδεκέλνπο θπξίσο κε ηελ αλάπηπμε ησλ δεμηνηήησλ θαη ηεο δεκηνπξγηθφηεηαο ησλ θνηηεηψλ, ε εμέηαζε πεξηιακβάλεη ηελ παξνπζίαζε ζε θνηλφ, φρη απνθιεηζηηθά παλεπηζηεκηαθφ, ησλ ηειηθψλ πξντφλησλ απφ ηηο δνπιεηέο ησλ νκάδσλ θαη ηε ζπκκεηνρή ζε ηειηθή, απνινγηζηηθή δηαδηθαζία ζπδήηεζεο-ζπλέληεπμεο, θ.ν.θ. Ζ πνηθηιία ησλ κνξθψλ αμηνιφγεζεο ησλ θνηηεηψλ επηβάιιεηαη απφ ηα δεδνκέλα ηνπ ζπλνιηθνχ «εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο», ηα νπνία απφ παξάδνζε έρνπλ θαηαζηήζεη ηηο εμεηαζηηθέο δξαζηεξηφηεηεο σο ηηο πιένλ ζεκαληηθέο γηα ηνπο θνηηεηέο. Δκείο απιά ρξεζηκνπνηνχκε απηή ηελ πεπνίζεζε γηα λα ζηξέςνπκε ηηο εμεηάζεηο ζε Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος

20 θαηεπζχλζεηο πνπ ζα ππνρξεψζνπλ ηνπο θνηηεηέο λα κάζνπλ θάηη πεξηζζφηεξν θαη δηαθνξεηηθφ απφ «ηξφπνπο κε ηνπο νπνίνπο θάπνηνο πεηπραίλεη ζηηο εμεηάζεηο». Δδψ δελ ρξεηάδεηαη λα είλαη θάπνηνο επηζηήκνλαο γηα λα θαηαιάβεη γηαηί ε πεπνίζεζε πνπ πξναλαθέξακε θαζηζηά ηηο εμεηαζηηθέο δξαζηεξηφηεηεο θαηαζηξνθηθέο γηα ην ζχλνιν ησλ φπνησλ άιισλ εθπαηδεπηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ κπνξεί λα έρνπλ πξνεγεζεί: Ζ επαλαιακβαλφκελε ζε κεγάιν αξηζκφ καζεκάησλ γξαπηή ή πξνθνξηθή εμέηαζε, πνπ ζηνρεχεη ζηελ απνθάιπςε ηνπ αλ ν θνηηεηήο κπνξεί λα δηαρεηξηζηεί κε ζπγθεθξηκέλνπο ηξφπνπο έλα πεξηερφκελν (λα ην επαλαιάβεη φπσο είλαη ζηα πξσηφηππα θείκελα, λα απαληήζεη ζρεηηθέο εξσηήζεηο, λα ιχζεη αζθήζεηο ή πξνβιήκαηα θ.ν.θ.), ηνλ θαζνδεγεί λα κάζεη ηξφπνπο δηαρείξηζεο ηεο εμέηαζεο θαη φρη ηνπ πεξηερνκέλνπ. Καη φινη νη θνηηεηέο ησλ παλεπηζηεκίσλ καο είλαη «εηδηθνί» ζηελ ηειεπηαία απηή δηαρείξηζε, κηαο θαη έρνπλ επηηχρεη ζηηο παλειιήληεο / παλειιαδηθέο εμεηάζεηο! Πψο δηαζθαιίδεηαη ε δηαθάλεηα ηεο δηαδηθαζίαο αμηνιφγεζεο ησλ θνηηεηψλ; ηηο πεξηπηψζεηο ελαιιαθηηθψλ κνξθψλ αμηνιφγεζεο φπσο απηέο πνπ πεξηγξάςακε παξαπάλσ, εθηηκνχκε φηη δελ ηίζεηαη δήηεκα δηαθάλεηαο. ηηο πεξηπηψζεηο γξαπηψλ εμεηάζεσλ, ηα απνηειέζκαηα δεκνζηνπνηνχληαη θαη νη φπνηεο ελζηάζεηο ησλ θνηηεηψλ εμεηάδνληαη θαηαξρήλ απφ ην δηδάζθνληα θαη ζηε ζπλέρεηα αλ ρξεηαζηεί απφ ηε Γεληθή πλέιεπζε ηνπ Σκήκαηνο (αλ θαη ε ηειεπηαία απηή δηαρείξηζε δελ έρεη ρξεηαζηεί λα ιεηηνπξγήζεη κέρξη ζήκεξα ζην Σκήκα καο). Τπάξρεη δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο ηεο εμεηαζηηθήο δηαδηθαζίαο θαη πνηα είλαη απηή; Ναη. Ζ εμεηαζηηθή δηαδηθαζία (αθφκε θαη ε παξαδνζηαθή γξαπηή εμέηαζε) αμηνινγείηαη, φπσο πξνείπακε, ζην πιαίζην ηεο αμηνιφγεζεο ησλ καζεκάησλ. Πφζν δηαθαλήο είλαη ε δηαδηθαζία αλάζεζεο θαη εμέηαζεο ηεο πηπρηαθήο/ δηπισκαηηθήο εξγαζίαο; Τπάξρνπλ ζπγθεθξηκέλεο πξνδηαγξαθέο πνηφηεηαο γηα ηελ πηπρηαθή/ δηπισκαηηθή εξγαζία; Πνηεο; Ζ δηπισκαηηθή εξγαζία είλαη πξναηξεηηθή ζην ΣΔΑΠΖ. Ο ιφγνο γη απηφ είλαη ν ηεξάζηηνο αξηζκφο θνηηεηψλ/ηξηψλ ζε ζρέζε κε ηα κέιε ΓΔΠ. Θα ππνβαζκίδνληαλ δξαζηηθά ε πνηφηεηα ησλ πηπρηαθψλ απηψλ εξγαζηψλ αλ νη ηειεπηαίεο κεηαηξέπνληαλ ζε ππνρξεσηηθέο (πνιχ πεξηζζφηεξν γηαηί ηα ιίγα ζρεηηθά κέιε ΓΔΠ είλαη επηθνξηηζκέλα κε ηηο δηπισκαηηθέο ησλ κεηαπηπρηαθψλ πξνγξακκάησλ). Σα δεηήκαηα δηαθάλεηαο ζηελ αλάζεζε θαη ηελ εμέηαζε θαζψο θαη ηελ πνηφηεηα ηεο ηειηθήο παξαγσγήο θαιχπηνληαη απνιχησο ηθαλνπνηεηηθά ζην ΣΔΑΠΖ. Γηα ηα δεηήκαηα απηά ππάξρεη εθηελέο εδάθην ζηνλ νδεγφ ζπνπδψλ ηνπ Σκήκαηνο, ην πεξηερφκελν ηνπ νπνίνπ ιεηηνπξγεί ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε σο θαλνληζκφο Διεθνήρ διάζηαζη ηος Ππογπάμμαηορ Πποπηςσιακών Σποςδών. Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΣΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Έκδοση 1, Νοέμβριος