Το Η + δεν μπορεί να υπάρξει ελεύθερο μέσα στο νερό και αντιδρά με αυτό και σχηματίζει το ιόν υδρονίου ή οξονίου (Η 3 Ο + )

Transcript

1

2 Οξύ είναι μια ουσία που όταν διαλυθεί στο νερό δίνει κατιόντα υδρογόνου (Η + ) Βάση είναι μια ουσία που όταν διαλυθεί στο νερό δίνει ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ ) Ισχυρό οξύ ή ισχυρή βάση είναι η ουσία που ιονίζεται εύκολα και δίνει μεγάλη συγκέντρωση πρωτονίων ή υδροξειδίων, αντίστοιχα Το Η + δεν μπορεί να υπάρξει ελεύθερο μέσα στο νερό και αντιδρά με αυτό και σχηματίζει το ιόν υδρονίου ή οξονίου (Η 3 Ο + ) Arrenhius proposed in his doctoral thesis (1883) that ionic compounds dissociate and can become free ions acting as separate entities in solution. Faraday had assumed ions were produced only during electrolysis and required an electric current. Due to his revolutionary theory, Arrenhius received low rating for his dissertation (he was awarded Nobel Prize in 1903 for this work). Svante August Arrhenius (19 February October 1927)

3 Ιόν οξονίου Το ιόν οξονίου ενώνεται μέσω δεσμών υδρογόνου με ένα αριθμό μορίων νερού (εδώ με 3 μόρια Η 2 Ο) Το θετικό φορτίο είναι κατανεμημένο σε όλο το ιόν H 9 O

4 Σύμφωνα με τον Arrhenius, ισχυρό οξύ είναι μια ουσία που διίσταται πλήρως σε υδατικό διάλυμα και σχηματίζει ιόν οξονίου Η 3 Ο + και ανιόν π.χ. ΗCl(aq) ( + H 2 O(l) () H 3 O + (aq) + Cl (aq) Άλλα ισχυρά οξέα είναι: Η 2 SO 4, HClO 4, HNO 3, HBr, HI Τα ασθενή οξέα δεν διίστανται πλήρως και βρίσκονται σε ισορροπία με τα αντίστοιχα ιόντα π.χ. CH 3 COOH(aq) + H 2 O(l) CH 3 COO (aq) + H 3 O + (aq)

5 Ισχυρή βάση είναι μια ουσία που διίσταται πλήρως σε υδατικό διάλυμα και σχηματίζει ιόν υδροξειδίου ΗΟ και κατιόν π.χ. NaOH(aq) Na + (aq) + OH (aq) Άλλες ισχυρές βάσεις: ΚΟΗ, LiOH, Ca(OH) 2, Sr(OH) 2, Ba(OH) 2 Οι ασθενής βάσης δεν διίστανται πλήρως και βρίσκονται σε ισορροπία με τα αντίστοιχα ιόντα π.χ. ΝH 3 (aq) + H 2 O(l) ΝH 4+ (aq) + HO (aq)

6 Αντίδραση εξουδετέρωσης Αντίδραση εξουδετέρωσης είναι η αντίδραση ενός οξέος με μια βάση που καταλήγει στο σχηματισμό μιας ιοντικής ένωσης και πιθανώς νερό. π.χ. ΗCl + ΝaOH NaCl + H 2 O Η ιοντική ένωση ονομάζεται άλας Αντίδραση εξουδετέρωσης είναι ο συνδυασμός ιόντων οξονίου και ιόντων υδροξειδίου προς σχηματισμό νερού Η 3 Ο + + ΟΗ 2Η 2 Ο

7

8

9 Άσκηση Ποίο από τα παρακάτω είναι το προϊόν της αντίδρασης εξουδετέρωσης του υδροξειδίου του βαρίου με το νιτρώδες οξύ; α) BaHNO 2 β) Ba(NO 3 ) 2 γ) Ba(OH) 2 δ)ba(no 2 ) 2 ε) BaNO 2

10 Το 1923 οι J. Brönsted ( ) και Τ. Lowry ( ) πρότειναν: Οξέα είναι δότες πρωτονίου (A Η + ) Βάσεις είναι δέκτες πρωτονίου (B + Η + ) Σε υδατικό διάλυμα η θεωρία των Brönsted Lowry είναι παρόμοια με την θεωρία Arrhenius In 1923, Bronsted (Danish) and Lowry (English) published independent papers on the same subject. Unlike the Arrenhius theory, their approach was not limited to aqueous solutions but for all proton (H+) containing systems. Johannes Nicolaus Brønsted (February 22, 1879 December 17, 1947) Thomas Martin Lowry (October 26, 1874 November 2, 1936)

11

12 Το ζεύγος NH 4+ NH 3 ονομάζεται συζυγή ζεύγη οξέος βάσης. Διαλύτης μπορεί να είναι οποιαδήποτε ουσία μπορεί να δώσει ή να πάρει ηλεκτρόνια Όσο ισχυρότερο είναι ένα οξύ, τόσο ασθενέστερη είναι η συζυγή του βάση. Το νερό είναι επαμφοτερίζον ερίζο δό διότι δρα ως οξύ (π.χ. με την ΝΗ 3 ) ή ως βάση (π.χ. με το HCl).

13 Άσκηση Το υδροξείδιο του αλουμινίου είναι επαμφοτερίζον ένωση, διότι δρα ως βάση με το ΗΝΟ 3 (aq) Al(OH) 3 (s) + 3HNO 3 (aq) Al(NO 3 ) 3 (aq) + 3H 2 O(l) αλλά και ως οξύ με το NaOH(aq) Al(OH) 3 (s) + NaOH(aq) NaAl(OH) 4 (aq)

14 Αμφιπρωτική είναι μια ουσία που περιέχει Η και δρα είτε ως οξύ είτε ως βάση, ανάλογα με το άλλο αντιδρών Ποιες από τις παρακάτω ενώσεις είναι αμφιπρωτικές; H 2 O, NO 3,HSO 3, H 2 CO 3, H 2 S,

15

16

17

18

19 Οξέα βάσεις κατά Lewis To 1923 o G. Lewis ( ) 1946) πρότεινε ότι οξέα είναι οι ουσίες που είναι δέκτες ηλεκτρονίων και βάσεις οι ουσίες που είναι δότες ηλεκτρονίων Α + :B A B Στις αντιδράσεις δεν είναι απαραίτητο να σχηματίζονται ιόντα ή να μεταφέρονται πρωτόνια, γίνεται μεταφορά ηλεκτρονίων οπότε σχηματίζεται ομοιοπολικός ή πολικός δεσμός.

20 Οξέα βάσεις κατά Lewis ΗαντίδρασητουBCl του 3 με αμμωνία είναι μια τυπική αντίδραση οξέως βάσης Ομοιοπολικός δεσμός

21 Οξέα βάσεις κατά Lewis Το ΑlCl 3 δρα ως οξύ Lewis όταν διαλυθεί μέσα σε υδροχλωρικό οξύ σχηματίζοντας ανιόντα AlCl 4 ηλεκτρονιόφιλο πυρινόφιλο

22 Οξέα βάσεις κατά Lux Flood ΟιH H. Lux το 1939 και H. Flood το 1947 πρότειναν: Οξύ ορίζεται μια ουσία που είναι δέκτης ενός ιόντος οξειδίου (O 2 ) και βάση που είναι δότης ιόντος οξειδίου. Για παράδειγμα, MgO (βάση) + CO 2 (οξύ) MgCO 3 CaO (βάση) + SiO 2 (οξύ) CaSiO 3 NO 3 (βάση) + S 2 O 7 2 (οξύ) NO SO 4 2 Ο ορισμός αυτός είναι χρήσιμος σε αντιδράσεις που γίνονται ρ μ ς ς χρή μ ς ρ ς γ σε υψηλή θερμοκρασία ή άνυδρες συνθήκες.

23 Σύγχρονες απόψεις Οξέων βάσεων ΟΜ Μ. Usanovich το 1954 πρότεινε μια επέκταση του ορισμού των οξέων και βάσεων κατά Lewis: Οξύ είναι κάθε ουσία που δίνει κατιόντα ή δέχεται ανιόντα ή ηλεκτρόνια. Βάση είναι κάθε ουσία που ενώνεται με κατιόντα ή δίνει ανιόντα ή ηλεκτρόνια. Ο ορισμός αυτός συμπεριλαμβάνει και τις οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις όπου λαμβάνει χώρα μεταφορά ηλεκτρονίων Οξύτητα είναι η ελάττωση του ηλεκτροθετικού χαρακτήρα μιας ένωσης Βασικότητα είναι η ελάττωση του ηλεκτραρνητικού χαρακτήρα μιας Βασικότητα είναι η ελάττωση του ηλεκτραρνητικού χαρακτήρα μιας χημικής ένωσης

24 Ισχύς των οξέων και βάσεων Ένα οξύ διίσταται μέσα σε ένα διάλυμα: HX H + + X Η σταθερά διάστασης ήιονισμού του οξέος είναι: K [ H ][ X [HX] Συνήθως ως μέτρο της ισχύος των οξέων λαμβάνεται: pk= log(k) ] Ανάλογα με την ισχύ τους, τα οξέα χωρίζονται: Πολύ ισχυρά pk < 3 HClO 4, HBrO 4 Ισχυρά 33 < pk < 11 HNO 3, H 2 SO 4 Μέτρια 1 < pk < 1 HClO 3, HBrO 3 Ασθενή 1 < pk < 3 HClO 2, HNO 2 Πολύ ασθενή pk > 3 H 3 BO 3, H 3 AsO 3

25 Άσκηση Υπολογίστε το ph υδατικού διαλύματος ΜΜ οξικού οξέως (K = a 1,7 ). Η αντίδραση ισορροπίας διάστασης του οξέως είναι: CH 3 COOH(aq) +H 2 O(l) CH 3 COO (aq) + H 3 O + (aq) H σταθερά διάστασης ισούται: K a =[MeCO 2 ][H 3 O + ]/[MeCO 2 H]=[H 3 O + ] 2 /[MeCO 2 H], ([MeCO 2 ]=[H 3 O + ]) [H 3 O + ]= (K a x[meco 2 H]) Καθώς ο βαθμός διάστασης είναι πολύ μικρός [MeCO 2 H]~0.02 mol/l [H 3 O + ]= (1, x0.02) = 5, mol/l ph = log[hl l O + ] = log[5, ] = 3,2 32

26 Παράγοντες που επηρεάζουν την ισχύ των οξέων και των βάσεων Η ισχύς των οξέων και βάσεων επηρεάζεται από την: Hλεκτραρνητικότητα και το μέγεθος του στοιχείου Οξύτητα οξο οξέωνοξέων Βασικότητα των μεταλλικών οξειδίων Βασικότητα υποκατεστημένων αμινών Αντιδράσεις εφυδάτωσης και υδρόλυσης

27 Hλεκτραρνητικότητα του στοιχείου Η ισχύς ενός δυαδικού δ οξέως Η n X εξαρτάται από i) την ισχύ του δεσμού Η Χ ii) τη σταθερότητα του προϊόντος Χ n στο διάλυμα Η ισχύς του δεσμού επηρεάζεται από την ηλεκτραρνητικότητα ρ η η και το μέγεθος του στοιχείου Χ. Για παράδειγμα,, σε μια περίοδο του Π.Π.,, η οξύτητα των υδρογονιδίων αυξάνει από αριστερά προς τα δεξιά PH 3 < H 2 S < HCl (ηλεκτραρνητικότητα: ρ ρ η η P < S < Cl, r ~ σταθερή) Αιτία: όσο πιο ηλεκτραρνητικό είναι το στοιχείο Χ τόσο ισχυρότερα ρ έλκει το ηλεκτρονιακό νέφος, χαλαρώνοντας το δεσμό Η Χ.

28 Μέγεθος του στοιχείου Σε μια ομάδα η οξύτητα αυξάνεται με τη σειρά: HF < HCl < HBr < HI αντίστροφα με την ηλεκτραρνητικότητα των ατόμων Χ(;) Εδώ, το μέγεθος των ατόμων Χ είναι πιο σημαντικός παράγοντας από την ηλεκτραρνητικότητα. Αιτία: το μεγαλύτερο άτομο Χ έλκει ασθενέστερα το ηλεκτρονιακό νέφος προς το μέρος του και, συνεπώς, αποσπάται ευκολότερα το Η + Παρόμοια ισχύουν και στις σειρές: H 2 O < H 2 S < H 2 Se < H 2 Te (ατομική ακτίνα: O<S<Se<Te) CH 4 << H 2 S << HI (ατομική ακτίνα: C<S<I)

29 Οξύτητα οξο οξέωνοξέων Η ισχύς των οξο οξέων, ξέ (ΟΗ) m XO n, εξαρτάται από τον αριθμό των ατόμων οξυγόνου n που δεν βρίσκονται ως υδροξείδια, ΟΗ. π.χ. (ΗΟ)Cl < (HO)ClO < (HO)ClO 2 < (HO)ClO 3 pk 7, Αιτία: Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός n τόσο ισχυρότερα το αδέσμευτό οξυγόνο έλκει το ηλεκτρονιακό νέφος προς το μέρος του και διευκολύνει την απομάκρυνση του Η +, αρά πιο ισχυρό είναι το οξύ

30 Οξύτητα οξο οξέωνοξέων Όταν τα κεντρικά άτομα των οξο οξέων ξ βρίσκονται στην ίδια ομάδα ή περίοδο του Π.Π., η οξύτητα του οξέος αυξάνει καθώς αυξάνει η ηλεκτραρνητικότητα των κεντρικών ατόμων π.χ. ΗΙΟ 3 < ΗBrO 3 < HClO 3 (ηλεκτραρνητικότητα: I<Br<Cl) Η 4 SiO 4 < H 3 PO 4 < H 2 SO 4 < HClO 4 (ηλεκτραρνητικότητα : Si<P<S<Cl) Η σταθερά διάστασης μπορεί να υπολογιστεί από την εμπειρική σχέση του Ricci: pk = 8 9x + 4y x είναι το τυπικό φορτίο του κεντρικού ατόμου (ομάδα του Π.Π. 1 / 2 αριθμός εξωτερικών e ) και y ο αριθμός των ατόμων οξυγόνου που δεν βρίσκονται ως υδροξείδια Ή από τον λόγο (φορτίο του ιόντος)/(άτομα οξυγόνου) αν λ< 1 / 2 το οξύ είναι ισχυρό (π.χ. ΗClO 4 ), αν λ> 1 / 2 το οξύ είναι ασθενές (π.χ.hclo)

31 Οξύτητα οξο οξέωνοξέων Η οξύτητα των πολυπρωτικών οξέων ελαττώνεται με τη διάσταση του οξέως (;) Για παράδειγμα η διάσταση του φωσφορικού οξέος Η 3 PO 4 H 2 PO 4 + H + (K 1 = 7, ) Η 2 PO 4 HPO H + (K 2 = 6, ) ΗPO 4 2 PO H + (K 3 = 2, ) Όπου Κ 1, Κ 2, Κ 3 οι διαδοχικές σταθερές διάστασης και Κ Όπου Κ 1, Κ 2, Κ 3 οι διαδοχικές σταθερές διάστασης και Κ = Κ 1 K 2 K 3 η ολική σταθερά διάστασης

32 Άσκηση Ποια η σειρά οξύτητας των παρακάτω ενώσεων; H 2 O, ΝΗ 3, ΗBr, HCl, HI, CH 4 H ισχύς των υδριδίων οξέων φαίνεται στο διπλανό σχήμα CH 4 <NH 3 <H 2 O<HCl<HBr<HI

33 Άσκηση Ποίο είναι πιο ισχυρό οξύ; α) PH 3, NH 3 β) ΗΙ, ΗTe ) H AO H AO γ) H 3 AsO 4, H 3 AsO 3 δ)h 2 SO 3, HSO ε) HSO 4, HSeO 4

34 Βασικότητα των μεταλλικών οξειδίων Μεταλλικά οξείδια είναι ενώσεις του οξυγόνου στην οξειδωτική κατάσταση 2 (π.χ. Μ x Ο 2 y) Τα βασικά οξείδια αντιδρούν με οξέα. Τα περισσότερα ρ μεταλλικά οξείδια είναι βασικά Τα όξινα οξείδια αντιδρούν με βάσεις. Τα οξείδια των αμετάλλων είναι όξινα Το οξείδιο που αντιδρούν είτε με οξύ είτε με βάση Το οξείδιο που αντιδρούν είτε με οξύ είτε με βάση ονομάζεται επαμφοτερίζον

35 Βασικότητα των μεταλλικών οξειδίων Μέσα σε μια ομάδα του Π.Π. η βασικότητα των οξειδίων αυξάνεται με τον ατομικό αριθμό του στοιχείου π.χ. η βασικότητα αυξάνει με τη σειρά:beo< SrO < BaO Αιτία: στο Be 2+ το φορτίο του μετάλλου εντοπίζεται σε μικρότερο όγκο, άρα το BO BeO είναι πιο όξινο ήλ λιγότερο βασικό Παρόμοια ισχύει: B 2 O 3 (όξινο) < Al 2 O 3 (επαμφοτερίζον) < Sc 2 O 3 (βασικό) Η βασικότητα εξαρτάται από το φορτίο και το μέγεθος του Η βασικότητα εξαρτάται από το φορτίο και το μέγεθος του κατιόντος. H Βασικότητα αυξάνει όσο μειώνεται το φορτίο και αυξάνει το μέγεθος του κατιόντος.

36 Βασικότητα των μεταλλικών Όξινα (κόκκινο) Βασικά (γαλάζιο) Επαμφοτερίζον (μοβ) οξειδίων Αυξανόμενος όξινος χαρακτήρας Αυξανόμεν νος βασικ κός χαρα κτήρας 36

37 Οξεοβασικές αντιδράσεις των οξειδίων Οξείδια μετάλλων (Βασικά οξείδια) Na 2 O(s) + H 2 O(l) 2NaOH(aq) Βασικό οξείδιο + νερό βάση (υδροξείδιο μετάλλου) Οξείδια αμετάλλων (Όξινα οξείδια) SO 3 (l) + H 2 O(l) H 2 SO 4 (aq) Όξινο οξείδιο + νερό οξύ (οξυγονούχο οξύ) Οξείδια αμετάλλων σε χαμηλές οξειδωτικές βαθμίδες (π.χ. CO, ΝΟ) δεν εμφανίζουν όξινες ιδιότητες Επαμφοτερίζον οξείδια Αl 2 O 3 (s) + 6HCl(aq) 2AlCl 3 (aq) + 3H 2 O(l) (βασικό) Αl 2 O 3 (s) + 2NaOH(aq) + 3H 2 O(l) 2NaAl(OH) 4 (aq) (όξινο)

38 Οξεοβασικές αντιδράσεις των οξειδίων Οξείδια μεταβατικών μετάλλων είναι βασικά ή επαμφοτερίζοντα ZnO 2 (s) + 2HCl(l) ZnCl 2 (aq) + H 2 O(l) ZnO 2 (s) + 2NaOH(aq) + H 2 O(l) Na 2 Zn(OH) 4 (aq) ή όξινα στις υψηλές οξειδωτικές βαθμίδες Mn 2 O 7 (s) + H 2 O(l) 2HMnO 4 (aq) Όξινο οξείδιο + νερό οξύ (οξυγονούχο οξύ)

39 Άσκηση Έχοντας υπόψη ότι: Όξινο οξείδιο + νερό οξύ Όξινο οξείδιο + βασικό οξείδιο άλας Όξινο οξείδιο + βάση άλας + νερό Βασικό οξείδιο + νερό βάση Βασικό οξείδιο + όξινο οξείδιο άλας Βασικό οξείδιο + οξύ άλας + νερό Να συμπληρώσετε τις παρακάτω αντιδράσεις: α) CaO + CH 3 COOH β) V 2 O 5 + KOH γ)so 3 + MgO δ)n 2 O 5 + NaOH ε) ) CO CrO 3 + H 2 O

40 Αντιδράσεις εφυδάτωσης υδρόλυσης Εφυδάτωση είναι η συναρμογή των μορίων νερού γύρω από ένα κατιόν χωρίς να συμβαίνει άλλη δευτερεύουσα αντίδραση Na + + nh 2 O [Na(H 2 O) n ] + Στην υδρόλυση προκαλείται διάσπαση του δεσμού Ο Η Al H 2 O [Al(H 2 O) 6 ] 3+ [Al(H 2 O) 5 (OH)] 2+ + H + Υδρόλυση προκαλείται όταν το κατιόν είναι μικρό σε μέγεθος (Be 2+, Al 3+ ) και έχει υψηλό φορτίο (Fe 3+, Sn 4+ ) Η αντίδραση των αλογονούχων ενώσεων των αμετάλλων με το νερό είναι μια αντίδραση υδρόλυσης PCl 3 + 6H 2 O P(OH) 3 + 3H 2 O + 3Cl + 3H +

41 Αντιδράσεις εφυδάτωσης Στις αντιδράσεις εφυδάτωσης το μεταλλικό ιόν δρα ως οξύ και το νερό δρα ως βάση κατά Lewis Στις αντιδράσεις υδρόλυσης μπορεί να έχουμε τον σχηματισμό δι ή πολυ πυρηνικών ενώσεων π.χ. 2[Cr(H 2 O) 5 (OH)] 2+ (aq) [(H 2 O) 4 Cr(μ OH) 2 Cr(H 2 O) 4 ] 4+ (aq) + 2H 2 O(l)

42 Βασικότητα υποκατεστημένων αμινών Στο μόριο της ΝΗ 3, αντικατάσταση ενός υδρογόνου με μια ηλεκτρονιόφιλη ομάδα ( ΟΗ, ΝΗ 2 ) μειώνει τη βασικότητα του αζώτου Από την άλλη, αντικατάσταση ενός υδρογόνου με μια πυρη νόφιλη ομάδα ( C n H 2n+1 ) αυξάνει τη βασικότητα του αζώτου Η βασικότητα αυξάνει με την σειρά: NH 3 < (CH 3 ) 2 NH < (CH 3 CH 2 ) 2 NH NH 2 OH < NH 2 NH < NH 3 NH 3 < (CH 3 ) 3 N < (CH 3 )NH 2 < (CH 3 ) 2 NH (?)

43 Σχετική ισχύς των οξέων και των βάσεων βάσεις Οξύ Βάση HClO ClO 4 4 H 2 SO 4 HSO 4 Αυ ξανόμενη ισχύς βά άσεων Ασθενή HI I HBr Br HCl Cl HNO 3 NO 3 H + 3 O H 2 O H 3 PO 4 H 2 PO 4 HNO 2 NO 2 HF F CH 3 COOH CH 3 COO H 2 CO 3 HCO 3 H 2 S HS NH 3 NH 2 H 2 H Ισχυρά οξέα Ισχυρές βάσεις Ασθενή οξέα Αυξαν νόμενη ισχ χύς οξέων Ένα ισχυρό οξύ σχηματίζει μια ασθενής συζυγή βάση και μια ισχυρή βάση σχηματίζει ένα ασθενές συζυγές οξύ

44 Άσκηση Καθορίστε τις συζυγίες οξέων βάσεων κατά Brönsted Lowry στις ακόλουθες χημικές αντιδράσεις και προβλέψτε την φορά τις αντίδρασης α) H 2 SO 4 (aq) + NH 3 (aq) NH 4+ (aq) + HSO 4 (aq) β) H 3 PO 4 (aq) + NO 3 (aq) HNO 3 (aq) + H 2 PO 4 (aq) Κανόνας: Σε κάθε αντίδραση οξέος βάσεως η θέση ισορροπίας είναι μετατοπισμένη προς την πλευρά του ασθενέστερου οξέος και της ασθενέστερης βάσεως

45 Σκληρά και μαλακά οξέα και βάσεις Ο Pearson όρισε ως σκληρά οξέα τα άτομα των μετάλλων που έχουν μικρό μέγεθος και σκληρές βάσεις τους συναρμοστές τους που έχουν μικρό μέγεθος. Σκληρά οξέα: το ηλεκτρονιακό νέφος των ατόμων με μικρό μέγεθος δεν μπορεί εύκολα να υποστεί πόλωση Αρχή του Pearson τα σκληρά οξέα προτιμούν τις σκληρές βάσεις και τα μαλακά οξέα τις μαλακές βάσεις Ηαρχή ο Pearson βοηθάε α ροβλεφ εί ο ο ά η αθερό η α Η αρχή του Pearson βοηθάει να προβλεφτεί ποιοτικά η σταθερότητα των ενώσεων που προκύπτουν από την αντίδραση οξέος με βάση

46 Σκληρά και μαλακά οξέα και βάσεις H σταθερότητα των συμπλόκων [FeΧ] 2+ και [HgΧ] + δίνεται στον παρακάτω πίνακα Η σταθερότητα σαθερόηατων συμπλόκων όω του Fe 3+ μειώνεται με τη σειρά: F < Cl < Br < I Η σταθερότητα των συμπλόκων του Hg 2+ μειώνεται με τη σειρά: I < Br < Cl < F Το Fe 3+ είναι σκληρό οξύ Lewis, ενώ το Hg 2+ είναι μαλακό οξύ Lewis Ο Pearson όρισε την παρακάτω σειρά των βάσεων: F > O > N > Cl > Br > C ~ I ~ S > Se > P > As > Sb Σκληρές βάσεις Μαλακές βάσεις

47 Σκληρά και μαλακά οξέα και βάσεις

48 Άσκηση Να ταξινομηθούν τα παρακάτω οξέα με σειρά αύξησης της ισχύος α) CH 3 COOH, HCOOH και CH 3 CH 2 COOH β) CH 2 ClCOOH, CH 2 BrCOOH και CH 2 FCOOH γ) Η 2 S, Η 2 Τe, Η 2 O και Η 2 Se

49 Άσκηση Ποια σχέση υπάρχει ανάμεσα στις σταθερές οξέος και βάσης; (Θεωρήστε το συζυγές ζεύγος οξέος βάσης ΝΗ + 4 και ΝΗ 3 )

50 Άσκηση Να συμπληρώσετε τις αντιδράσεις α) Μn 2 O 7 (s) + H 2 O(l) β)pcl 5 (s) + H 2 O(l) 5 2

51 Άσκηση Γράψτε τις αντιδράσεις σύνθεσης των παρακάτω όξινων αλάτων από κατάλληλα οξέα και βάσεις NaHCO 3, NaH 2 PO 4, Na 2 HPO 4 και NaHS

52 Άσκηση Συμπληρώστε τις αντιδράσεις και προβλέψτε την φορά της αντίδρασης α) Η 2 PO 4 (aq) + NH 3 (aq) β) H 2 O(l) + HS (aq)

53 Άσκηση Ποιο από τα παρακάτω άλατα δημιουργεί όξινο και ποιο βασικό διάλυμα μέσα σε νερό; ΝΗ 4 Cl, Fe(NO 3 ) 3, NaH 2 PO 4, CH 3 COONa, Na 2 CO 3, CrCl 3

54 CONCLUSIONS...what htto NEVER forget...

55

56

57

58

59