Μικροαδενικοί και ηθμοειδείς σχηματισμοί σε βιοψία προστάτη. Κίττυ Παυλάκη

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μικροαδενικοί και ηθμοειδείς σχηματισμοί σε βιοψία προστάτη. Κίττυ Παυλάκη"

Αφροδίσια Παπαδάκης
2 χρόνια πριν
Προβολές:

Transcript

1 Μικροαδενικοί και ηθμοειδείς σχηματισμοί σε βιοψία προστάτη Κίττυ Παυλάκη

2 Εάν υπάρχει καρκίνος Εάν υπάρχουν ευρήματα που να καθιστούν απαραίτητη την επανάληψη της βιοψίας σε σύντομο χρονικό διάστημα

3 Ker 903 PSA p63 P504S

4 Μπορεί να ήμαστε τόσο σίγουροι που να μην κάνουμε ανοσοϊστοχημική διερεύνηση Μπορεί να μη μπορούμε να κάνουμε ανοσοϊστοχημεία Μπορεί να μην κάνουμε σωστή ανοσοϊστοχημεία Μπορεί κάποιες καλοήθεις αλλοιώσεις να έχουν κοινό ανοσοφαινότυπο με τον καρκίνο Μπορεί μια ύποπτη εστία να εξαφανιστεί στις βαθύτερες τομές

5 Να γνωρίζουμε τις αλλοιώσεις που μπορούν να μιμηθούν τον καρκίνο του προστάτη

6 Αλλοιώσεις περιφερικής ζώνης Σπερματοδόχες κύστεις Μετα-φλεγμονώδης ατροφία Αδένες του Cowper Προστατικά παραγάγγλια Αλλοιώσεις κεντρικής / μεταβατικής ζώνης Σκληρυντική αδένωση Μεσονεφρικά υπολείμματα Νεφρογενες αδένωμα Υπερπλασία βλεννογόνου σπερματικού λοφιδίου Άτυπη αδενοματωδης υπερπλασία Προστατική ατροφία Υπερπλασία βασικών κυττάρων

7 Όλες αυτές τις αλλοιώσεις, αν τις σκεφτείς, έχεις απόλυτο βοήθημα την ανοσοϊστοχημεία ΕΚΤΟΣ Νεφρογενες αδένωμα Άτυπη αδενοματωδη υπερπλασία

8 Νεφρογενες αδενωμα Απαντάται συνήθως στην προστατική ουρήθρα Θεωρείται μια καλοήθης μεταπλαστική απάντηση του ουροθηλιου σε τραυματισμό Η αλλοίωση μπορεί να είναι εξωφυτικη η επίπεδη και να περιορίζεται στο βλεννογόνο η σε μια στενή ζώνη κάτω από αυτόν Ενίοτε μικροί σωληνίσκοι μπορούν να επεκτείνονται στο προστατικό παρέγχυμα

9 Αγγειοματωδες πρότυπο ανάπτυξης Σωληνώδες πρότυπο ανάπτυξης με θυρεοειδοποιηση

10 Μιμείται ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ το προστατικό αδενοκαρκίνωμα Υπάρχει απουσία βασικών κυττάρων

11 H&E P504S Ker 903

12 Νεφρογενες αδένωμα Σε μια πρόσφατη μελέτη, ΕΣΤΙΑΚΗ θετικότητα στο PSA και το PSAP βρέθηκε στο 38% και 50% αντίστοιχα σε περιπτώσεις νεφρογενους αδενώματος. Αλλά Το νεφρογενες αδένωμα μιμείται το καλά διαφοροποιημένο προστατικό αδενοκαρκίνωμα στο οποίο το PSA και το PSAP εμφανίζουν ΔΙΑΧΥΤΗ θετικότητα.

13 Άτυπη αδενοματωδης υπερπλασία Αλλοίωση της κεντρικής / μεταβατικής ζώνης Χαρακτηρίζεται από τον πολλαπλασιασμό μικρών συρρεόντων αδενικών σχηματισμών Μπορεί να υπάρχουν πυρήνια αλλά δεν είναι προέχοντα Ο βασικός κυτταρικός στοίχος δεν είναι συνεχόμενος

14 Άτυπη αδενοματωδης υπερπλασία

15 Άτυπη αδενοματώδης υπερπλασία σε βιοψία προστάτη

16 Στοιχεία που πρέπει να προσέχουμε: Αυλικά ηωσινοφιλικά κρυσταλλοειδή και βασεοφιλική αυλική βλέννη μπορεί να υπάρχει σε άτυπη αδενοματώδη υπερπλασία Προέχον πυρήνιο δεν αναγνωρίζεται σε ένα 10% των καλά διαφοροποιημένων προστατικών καρκίνων

17 Διακεκομμένος στοίχος βασικών κυττάρων όπως καταδεικνύεται με την Ker 903/34βE12 Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχει θετική ανοσοαντίδραση στο P504S

18 Υπάρχει κακόηθες δυναμικό στην ΑΑΥ? Ο δείκτης κυτταρικού πολλαπλασιασμού είναι πολύ κοντά σε αυτόν του προστατικού αδενοκαρκινώματος (Ki- 67) Υπάρχουν χρωμοσωμικες ανωμαλίες στο 9% των περιπτώσεων Υπάρχουν κοινές γενετικές διαταραχές με το πρώιμο προστατικό αδενοκαρκίνωμα Με αυτά τα ευρήματα μπορεί κανείς να υποθέσει ότι η άτυπη αδενοματώδης υπερπλασία αποτελεί μια ετερογενή ομάδα και ότι σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να θεωρηθεί ως πρόδρομος αλλοίωση του προστατικού αδενοκαρκινώματος

19 Σκληρυντική αδένωση Η σκληρυντική αδένωση είναι ένας οζώδης, απερίγραπτος σχηματισμός μικρών αδενιων με μυοεπιθηλιακή διαφοροποίηση και ένα ατρακτοκυτταρικό σκληρυντικό στρώμα

20 Σκληρυντική αδένωση: παρασκεύασμα υπερυβικης προστατεκτομής

21 Σκληρυντική αδένωση : Σωλήνες, χορδές, ομάδες κυττάρων η μεμονωμένα κύτταρα σε ινοβλαστικό στρώμα Μπορεί να υπάρχουν πυρήνια Συνήθως αναγνωρίζονται βασικά κύτταρα

22 Σκληρυντική αδένωση σε βιοψία προστάτη

23 Σκληρυντική αδένωση: ανοσοϊστοχημεία 34betaE12 SMA S-100 protein

25 Μεσονεφρικά υπολείμματα Αποτελούνται από σωληνάρια που διατάσσονται σε λόβια η αναπτύσσονται διηθητικά ανάμεσα σε δεσμίδες λείων μυϊκών ινών

26 Μεσονεφρικά υπολείμματα PSA and PSAP (-) 34betaE12 (+)

27 Ανησυχητικά μορφολογικά στοιχεία Ενίοτε προέχον πυρήνιο Εστίες υπαινικτικές διήθησης του στρώματος Επέκταση προς τον αυχένα της κύστεως Αναγνώριση σε περινευρικούς χώρους Βοηθητικοί διαγνωστικοί χαρακτήρες Η προβολή μικροθηλών

28 Υπερπλασία των βλεννογονιων αδένων του σπερματικού λοφιδιου

29 Διαγνωστικά στοιχεία Σκούρο καφε πορτοκαλί έκκριμα Παρουσία βασικών κυττάρων Απουσία προέχοντος πυρηνιου Συχνή παρουσία λιποφουσκινης

31 Προστατική ατροφία Η ατροφία διαγιγνώσκετε καλύτερα σε μικρή η μέτρια μεγέθυνση Οι ατροφικοί αδένες δεν αναγνωρίζονται ποτέ ανάμεσα σε μεγαλύτερα καλοήθη αδένια Οι ατροφικοί αδένες έχουν μια βασεοφιλική εμφάνιση Μπορεί να υπάρχει ινωση

33 Προσοχή στην άτυπη ατροφία: Μεγάλοι πυρήνες μεγάλο πυρήνιο Διαφορική διάγνωση: Προστατικό αδενοκαρκίνωμα με ατροφικούς χαρακτήρες Η αυξημένη συχνότητα προστατικού αδενοκαρκινώματος με ατροφικούς χαρακτήρες μπορεί να οφείλεται στη χρήση φλουταμιδης για τη θεραπεία της υπερπλασίας του προστάτη.

34 Υπερπλασία βασικών κυττάρων Στις περισσότερες περιπτώσεις η διάγνωση είναι εύκολη Ker 903 έντονα θετική Η άτυπη υπερπλασία των βασικών κυττάρων μπορεί να δημιουργήσει διαγνωστικό πρόβλημα

36 Μετα-φλεγμονώδης ατροφία (ΡΙΑ) Σε μικρή μεγέθυνση αναγνωρίζονται αδένια διάφορου μεγέθους, σχήματος και κυτταροπλασματικών χαρακτήρων Τα κύτταρα έχουν από ελάχιστο έως απόν (ατροφικό) η περισσότερα άφθονο (υπερπλαστικό) κυτταρόπλασμα Μπορεί να υπάρχει προέχον πυρήνιο

37 Μετα-φλεγμονώδης ατροφία Διάφορο μέγεθος αδενιων Αυξημένο Ki-67 Ενίσχυση του χρωμοσώματος 8q

38 Σπερματοδόχες κύστεις Στο 5% των βιοψιών του προστάτη Σύνθετες θηλές, σχισμές και περιελιγμένοι αυλοί Κύτταρα με μεγάλους βαθυχρωματικούς πυρήνες και προέχον πυρήνιο Λιποσταγονίδια και λιποφουσκινη

39 Σπερματοδόχες κύστεις Γιγάντια κύτταρα Λιποσταγονίδια Λιποφουσκινη

41 Αδένες του Cowper Αναγνωρίζονται μέσα σε σκελετικές μυϊκές ίνες Διαγνωστικά στοιχεία: Λοβώδης διαμόρφωση Δυο τύποι κυττάρων Άφθονη κυτταροπλασματική βλέννη

42 Αδένες του Cowper Αδένες του Cowper Βλεννώδης μετάπλαση Foamy gland carcinoma

43 Προστατικά παραγάγγλια Βρίσκονται στον οπίσθιο πλάγιο περιπροστατικό συνδετικό ιστό Είναι σπάνια στο προστατικό στρώμα

44 Η έννοια των: atypical small acinar proliferations (ASAP) William Murphy: ASAP is a bad idea We legitimize uncertainty by expressing it in terms that can look like diagnosis

48 P504S Ker903

49 Σε βαθύτερες τομές η εστία δεν αναγνωρίστηκε

50 Ker903 (-) P504S (-) Ύποπτο κακοήθειας

51 Ker903 (-) P504S (+) Προστατικό αδενοκαρκίνωμα?

52 ker903 P504S

53 Άνδρας 80 ετών με PSA 100!!! Θα το λέγατε καρκίνωμα? PSA P504S

54 Can basal cells be seen in adenocarcinoma of the prostate? An immunohistochemical study using high molecular weyght cytokeratin (clone 34βE12) antibody. Oliai BR., Kahane H., Epstein JI.: Am J Surg Pathol, 2002 Sep, 26(9):

55 Negative 34βE12 staining in a small focus of atypical glands on prostate needle biopsy: a follow-up study of 332 cases. Halushka MK., Kahane H., Epstein JI.: Hum Pathol 2004 Jan, 35 (1),43-6. Στο 43% των ασθενών δεν διαπιστώθηκε καρκίνος σε πολλές επαναληπτικές βιοψίες.

56 ΑΡΑ: πολύ προσεκτικός συνδυασμός μορφολογικών και ανοσοιστοχημικών ευρημάτων σε συνδυασμό και με τις κλινικές πληροφορίες.

57 Distorted rectal tissue on prostate needle biopsy: a mimicker of prostate cancer Schowinsky JT., and Epstein JI. Am J Surg Pathol., 2006, Jul:30(7):

58 Βοηθητικά διαγνωστικά στοιχεία: Συνήθως ο ιστός είναι αποκολλημένος από το υπόλοιπο βιοπτικό υλικό (63%) Υπάρχει φλεγμονή (63%) Αναγνώριση καλυκοειδών κυττάρων (44%) Παρουσία μυϊκού τοιχώματος εντέρου (37%)

59 Βοηθητικά διαγνωστικά στοιχεία: Συνήθως ο ιστός είναι αποκολλημένος από το υπόλοιπο βιοπτικό υλικό (63%) Υπάρχει φλεγμονή (63%) Αναγνώριση καλυκοειδών κυττάρων (44%) Παρουσία μυϊκού τοιχώματος εντέρου (37%) Ανοσοϊστοχημεία: Ker903, p63: αρνητικά P504S: μπορεί να είναι θετική PSA και CDX2

60 Διαφορική διάγνωση ηθμοειδών σχηματισμών ΡΙΝ Ιστολογία κεντρικής ζώνης Ενδοπορικό καρκίνωμα Ηθμοειδές καρκίνωμα Καρκίνωμα προστατικών πόρων Διαυγοκυτταρικού τύπου ηθμοειδής υπερπλασία

61 Υψηλόβαθμο ΡΙΝ Διακεκομμένος στοίχος βασικών κυττάρων

62 Κεντρική ζώνη

63 Ενδοπορικό καρκίνωμα Μελέτη 26 περιστατικών με αμιγώς ενδοπορικό καρκίνωμα στη βιοψία Mod Pathol,2006

64 Ηθμοειδές καρκίνωμα

65 Ηθμοειδής υπερπλασία διαυγοκυτταρικού τύπου

66 Αδενοκαρκίνωμα προστατικών πόρων: υπάρχει? 338 ριζικές προστατεκτομες: Σε 17 αναγνωρίστηκε καρκίνωμα με χαρακτήρες καρκινώματος προστατικών πόρων που καταλάμβανε μόνο την περιφερική ζώνη Ηπαρουσία σε βιοψία προστάτη καρκινώματος με θηλωδες η ηθμοειδές πρότυπο ανάπτυξης συνήθως προέρχεται από καρκίνωμα της περιφερικής ζώνης και δεν αφορά σε καρκίνωμα πόρων.

67 1 st HELLENIC- JORDANIAN CONGRESS OF PATHOLOGY APRIL 29-30, 2007 HERAKLIO, CRETE, H E L L A S General Secretariat: Ass. Prof. A. Batistatou : Institute of Pathology, University of Ioannina, Medical School, Ioannina, Greece Tel: (++30), , : (++30), Fax: (++30) ,

Σχετικά έγγραφα

Επίδραση θεραπειών στον καλοήθη και κακοήθη προστατικό ιστό. Θ. Γεωργιάδης Επιμελητής A, ΔΘΚΑ ΥΓΕΙΑ

Επίδραση θεραπειών στον καλοήθη και κακοήθη προστατικό ιστό Θ. Γεωργιάδης Επιμελητής A, ΔΘΚΑ ΥΓΕΙΑ Προεγχειρητικός ανδρογονικός αποκλεισμός LHRH αγωνιστές (μερικός ) ή και μη στεροειδές αντιανδρογόνο (πλήρης