ΔΛΡΛΩΜΑΤΛΚΘ ΕΓΑΣΛΑ. Ανάπηςξη Πποζσεδίος Δπάζηρ για ηην Αειθόπο Ενέπγεια για ηο Δήμο Αποκοπώνος. Παναγιϊτα Κωνςτάντιου. Επιβλζπων: Λωάννθσ Ψαρράσ

Transcript

1 Ανάπηςξη Πποζσεδίος Δπάζηρ για ηην Αειθόπο Ενέπγεια για ηο Δήμο Αποκοπώνος ΔΛΡΛΩΜΑΤΛΚΘ ΕΓΑΣΛΑ Παναγιϊτα Κωνςτάντιου Επιβλζπων: Λωάννθσ Ψαρράσ Κακθγθτισ ΕΜΡ Ακινα, Λοφλιοσ 2013

2

3 Ανάπηςξη Πποζσεδίος Δπάζηρ για ηην Αειθόπο Ενέπγεια για ηο Δήμο Αποκοπώνος ΔΛΡΛΩΜΑΤΛΚΘ ΕΓΑΣΛΑ Παναγιϊτα Κωνςτάντιου Επιβλζπων: Λωάννθσ Ψαρράσ Κακθγθτισ ΕΜΡ Εγκρίκθκε από τθν τριμελι εξεταςτικι επιτροπι τθν 19 θ Λουλίου Λωάννθσ Ψαρράσ Κακθγθτισ Ε.Μ.Ρ.... Δθμιτριοσ Αςκοφνθσ Αν. Κακθγθτισ Ε.Μ.Ρ.... Βαςίλειοσ Αςθμακόπουλοσ Κακθγθτισ Ε.Μ.Ρ.

4 ... ΡΑΝΑΓΛΩΤΑ Ε. ΚΩΝΣΤΑΝΤΛΟΥ Διπλωματοφχοσ Θλεκτρολόγοσ Μθχανικόσ και Μθχανικόσ Υπολογιςτϊν Ε.Μ.Ρ. Copyright Ραναγιϊτα Ε. Κωνςτάντιου, 2013 Με επιφφλαξθ παντόσ δικαιϊματοσ. All rights reserved. Απαγορεφεται θ αντιγραφι, αποκικευςθ και διανομι τθσ παροφςασ εργαςίασ, εξ ολοκλιρου ι τμιματοσ αυτισ, για εμπορικό ςκοπό. Επιτρζπεται θ ανατφπωςθ, αποκικευςθ και διανομι για ςκοπό μθ κερδοςκοπικό, εκπαιδευτικισ ι ερευνθτικισ φφςθσ, υπό τθν προχπόκεςθ να αναφζρεται θ πθγι προζλευςθσ και να διατθρείται το παρόν μινυμα. Ερωτιματα που αφοροφν τθ χριςθ τθσ εργαςίασ για κερδοςκοπικό ςκοπό πρζπει να απευκφνονται προσ τθ ςυγγραφζα. Οι απόψεισ και τα ςυμπεράςματα που περιζχονται ςε αυτό το ζγγραφο εκφράηουν τθ ςυγγραφζα και δεν πρζπει να ερμθνευκεί ότι αντιπροςωπεφουν τισ επίςθμεσ κζςεισ του Εκνικοφ Μετςόβιου Ρολυτεχνείου.

5 Πρόλογοσ Θ διπλωματικι αυτι εργαςία εκπονικθκε κατά το ακαδθμαϊκό ζτοσ υπό τθν επίβλεψθ του κ. Λωάννθ Ψαρρά, κακθγθτι του Εκνικοφ Μετςόβιου Ρολυτεχνείου (Ε.Μ.Ρ.) τθσ ςχολισ Θλεκτρολόγων Μθχανικϊν και Μθχανικϊν Υπολογιςτϊν, ςτον οποίο και οφείλω ιδιαίτερεσ ευχαριςτίεσ. Κα ικελα να ευχαριςτιςω κερμά τθν Αλεξάνδρα Ραπαδοποφλου, Διδάκτορα του Ε.Μ.Ρ., για το ενδιαφζρον και τθν άριςτθ κακοδιγθςθ τθσ κατά τθν εκπόνθςθ τθσ παροφςασ εργαςίασ. Ραράλλθλα κα ικελα να ευχαριςτιςω τον κφριο Γρθγόρθ Μαρκάκθ, Διμαρχο του Διμου Αποκορϊνου και τον κφριο Κανάςθ Καρακανάςθ για τθν πολφτιμθ ςτιριξθ και βοικεια τουσ. Επιπλζον κα ικελα να ευχαριςτιςω τθν οικογζνεια μου για τθν υποςτιριξθ που μου παρζχει και τουσ φίλου μου για τθ βοικεια που μου προςζφεραν ςε όλθ τθ διάρκεια των ςπουδϊν. Ραναγιϊτα Ε. Κωνςτάντιου Πρόλογος 5

6 Πρόλογος 6

7 Περίλθψθ Το Σφμφωνο των Δθμάρχων είναι μια κίνθςθ που δίνει τθν ευκαιρία ςτισ τοπικζσ αρχζσ να ςυμμετζχουν ςτον αγϊνα κατά τθσ κλιματικισ αλλαγισ. Ειδικότερα οι Διμαρχοι που κα υπογράψουν δεςμεφονται να μειϊςουν τισ εκπομπζσ CO 2 ςτα όρια του διμου τουσ τουλάχιςτον κατά 20% μζχρι το 2020, με τθν ενςωμάτωςθ τεχνολογιϊν Ανανεϊςιμων Ρθγϊν Ενζργειασ (ΑΡΕ) και Εξοικονόμθςθσ Ενζργειασ (ΕΞΕΝ). Είναι μια ςθμαντικι πρωτοβουλία κακϊσ προωκεί τθ μείωςθ των εκπομπϊν από ζνα μικρότερο τοπικά πλαίςιο προκειμζνου ςταδιακά να εκπλθρωκεί ο ςτόχοσ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ. Στθν παροφςα Διπλωματικι Εργαςία, θ οποία αποτελεί ζνα Ρροςχζδιο Δράςθσ για τθν Αειφόρο Ενζργεια, πραγματοποιείται αναλυτικι καταγραφι όλων των ενεργειακϊν καταναλϊςεων ςτο Διμο Αποκορϊνου, για το ζτοσ βάςθσ και γίνεται θ απογραφι των εκπομπϊν CO 2 ςφμφωνα με δείκτεσ κακοριςμζνουσ από τισ οδθγίεσ του Συμφϊνου των Δθμάρχων. Στθ ςυνζχεια, προτείνονται δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν ανά τομζα με βαςικά τουσ ςτοιχεία τθν ενεργειακι αποδοτικότθτα και τθν οικονομικι βιωςιμότθτα. Αναπτφςςονται δφο ςενάρια ενεργειακισ πολιτικισ με διαφορετικι ςυμμετοχι των τομζων ςτθν τελικι μείωςθ των εκπομπϊν και κρίνεται ότι ο ςτόχοσ του 20% είναι εφικτόσ, με τθν υιοκζτθςθ των προτεινόμενων δράςεων. Λζξεισ κλειδιά: Σφμφωνο των Δθμάρχων, Σχζδιο Δράςθσ για τθν Αειφόρο Ενζργεια, Απογραφι Τελικϊν Καταναλϊςεων, Απογραφι Εκπομπϊν, Μείωςθ Εκπομπϊν CO 2, Ενεργειακι Αποδοτικότθτα, Βιϊςιμθ Ενζργεια, Διμοσ Αποκορϊνου Περίληψη 7

8 Abstract The Covenant of Mayors is an European initiative that gives the opportunity for local authorities to participate in the fight against climate change. Specifically, the signatories commit themselves voluntarily to improve the energy efficiency and reduce by at least 20% greenhouse gas emissions within the limits by 2020, by the integration of technologies of Renewable Energy Sources (RES) and Energy Efficiency (RUE). It is an important initiative as it promotes the reduction of emissions from a smaller local context in order to gradually achieve the objective of the European Union. This thesis, which is a Sustainable Energy Action Plan, embodies a detailed recording of the energy consumption within the Municipality of Apokoronas for the baseline year and determines a CO 2 emission inventory according to specific indicators set by the directives of the Covenant of Mayors. In addition, actions, with the characteristics of energy efficiency and economic viability, are proposed to reduce emissions for every sector. Two energy policy scenarios are developed, each with different involvement ofωsectors in the final emissions reduction and it is concluded that the target of 20% is feasible, through the adoption of the proposed actions. Keywords: Covenant of Mayors, Action Plan for Sustainable Energy, Final Consumption Inventory, Emission Inventory, Reduction of CO 2 Emissions, Energy Efficiency, Sustainable Energy, Municipality of Apokoronas. Περίληψη 8

9 Περιεχόμενα Πρόλογοσ..5 Περίλθψθ..7 Abstract..8 Κεφάλαιο 1: Ειςαγωγι Αντικείμενο διπλωματικισ εργαςίασ Φάςεισ υλοποίθςθσ τθσ εργαςίασ Δομι τθσ εργαςίασ.20 Κεφάλαιο 2: Παρακολοφκθςθ και ζλεγχοσ των ΔΑΕ Επαρχία τθσ Βαρκελϊνθσ Οδθγοί αναφοράσ για τισ πρωτεφουςεσ τθσ Βαλτικισ Παραδείγματα παρακολοφκθςθσ από υποβλθκζντα ΔΑΕ Κοινότθτα του Maranello, Ιταλία Διμοσ του Birmingham, Αγγλία Διμοσ Νζασ μφρνθσ Διμοσ Αμυνταίου Διμοσ Μεγαρζων Mulhouse Αλςατίασ, Γαλλία Περιφζρεια του Liverpool, Αγγλία Κομθτεία του Manchester, Αγγλία Μεκοδολογίεσ και εργαλεία γι τθν ανάπτυξθ των ΔΑΕ MUSEC (MUltiplying Sustainable Energy Communities) PEPESEC (Partnership Energy Planning as a tool for realising European Sustainable Energy Communities)..38 Κεφάλαιο 3: Διμοσ Αποκορϊνου Χαρακτθριςτικά Διμου Αποκορϊνου Δθμογραφικά ςτοιχεία Οικονομικά ςτοιχεία Δθμοτικά διαμερίςματα Διμου Αποκορϊνου..44 Περιεχόμενα 9

10 3.2.1 Δθμοτικό διαμζριςμα Άςθσ Γωνιάσ : Δθμοτικό διαμζριςμα Αρμζνων Δθμοτικό διαμζριςμα Βάμου : Δθμοτικό διαμζριςμα Γεωργιοφπολθσ Δθμοτικό διαμζριςμα Κρυονερίδασ Δθμοτικό διαμζριςμα Φρε Δυναμικι για ΑΠΕ Κλιματολογικά χαρακτθριςτικά υμπεράςματα Τφιςτάμενθ κατάςταςθ 61 Κεφάλαιο 4: Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Διμου Αποκορϊνου Αρχικζσ παραδοχζσ Ζτοσ βάςθσ υντελεςτζσ εκπομπϊν Γεωργία Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ Κατανάλωςθ καυςίμων Δθμοτικά κτίρια/ εγκαταςτάςεισ και φωτιςμόσ Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςε δθμοτικά κτίρια Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςε δθμοτικζσ εγκαταςτάςεισ Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ και πετρελαίου κζρμανςθσ ςτα ςχολεία Κατανάλωςθ καυςίμου ςτα δθμοτικά κτίρια Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτο δθμοτικό δθμόςιο φωτιςμό Οικιακόσ τομζασ Βιομθχανίεσ, κτίρια, εγκαταςτάςεισ τριτογενοφσ τομζα Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτον τριτογενι τομζα Κατανάλωςθ καυςίμου τον τριτογενι τομζα 82 Περιεχόμενα 10

11 4.6 Δθμοτικζσ, δθμόςιεσ, ιδιωτικζσ και εμπορικζσ μεταφορζσ Κατανάλωςθ καυςίμου ςτο δθμοτικό ςτόλο Κατανάλωςθ πετρελαίου κίνθςθσ Κατανάλωςθ βενηίνθσ Κατανάλωςθ καυςίμου ςτισ δθμόςιεσ μεταφορζσ Κατανάλωςθ καυςίμου ςε Εμπορικζσ και Ιδιωτικζσ μεταφορζσ Σελικι κατανάλωςθ ενζργειασ Τπολογιςμόσ εκπομπϊν CO Σοπικι θλεκτροπαραγωγι : υμπεράςματα : Ενεργειακι κατανάλωςθ : Εκπομπζσ CO Κεφάλαιο 5: Δράςεισ για τθ μείωςθ εκπομπϊν CO 2 ζωσ το Γεωργία Ανανζωςθ αγροτικϊν ελκυςτιρων Αλλαγζσ ςτθν άρδευςθ Αναβάκμιςθ ςυλλογικϊν δικτφων άρδευςθ Αυτόματθ θλεκτρονικι υδρολθψία Αλλαγζσ ςτα ςυςτιματα άρδευςθσ Ενθμζρωςθ αγροτϊν Δθμοτικά κτίρια/ εγκαταςτάςεισ και φωτιςμόσ Δθμοτικά κτίρια και εγκαταςτάςεισ Ενεργειακζσ επικεωριςεισ ςε κτίρια του διμου χολικά κτίρια Φωτιςμόσ ςχολείων και δθμοτικϊν κτιρίων Δθμοτικζσ πράςινεσ προμικειεσ-εξοπλιςμόσ γραφείου Αντλιοςτάςια Δθμοτικόσ δθμόςιοσ φωτιςμόσ..116 Περιεχόμενα 11

12 Αντικατάςταςθ λαμπτιρων Εγκατάςταςθ ςυςτιματοσ ελζγχου φωτιςμοφ Οικιακόσ τομζασ Πρόγραμμα «Εξοικονομϊ κατ οίκον» Αλλαγι ενεργειακισ ςυμπεριφοράσ πολιτϊν Πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά ςτισ ςτζγεσ» Κτίρια, Εξοπλιςμόσ/Εγκαταςτάςεισ Σριτογενοφσ τομζα Πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά ςτισ ςτζγεσ» Εξοικονόμθςθ ενζργειασ γραφεία, καταςτιματα και ξενοδοχεία Χτίηοντασ το μζλλον Δθμοτικζσ, δθμόςιεσ, ιδιωτικζσ και εμπορικζσ μεταφορζσ Δθμοτικόσ ςτόλοσ Eco driving Ειςαγωγι βιοκαυςίμων Αντικατάςταςθ ελαςτικϊν οχθμάτων με ελαςτικά εξαιρετικά χαμθλισ αντίςταςθσ τριβισ κφλιςθσ Αντικατάςταςθ των πιο ενεργοβόρων οχθμάτων με υβριδικά Βελτίωςθ ενεργειακισ αποδοτικότθτασ Δθμόςιεσ μεταφορζσ Eco driving Ειςαγωγι βιοκαυςίμων Ιδιωτικζσ και εμπορικζσ μεταφορζσ Eco driving Ειςαγωγι βιοκαυςίμων Αντικατάςταςθ ελαςτικϊν οχθμάτων με ελαςτικά εξαιρετικά χαμθλισ αντίςταςθσ τριβισ κφλιςθσ Ζργα οδοποιίασ Car-pooling, car-sharing και εναλλακτικοί τρόποι μετακίνθςθσ Οργάνωςθ γραφείου εξοικονόμθςθσ ενζργειασ Σοπικι θλεκτροπαραγωγι Θλεκτρικι ενζργεια από φωτοβολταϊκά πάρκα Θλεκτρικι ενζργεια από αιολικά πάρκα..152 Περιεχόμενα 12

13 5.8 ενάρια δράςθσ Ο ενάριο δράςθσ ο ενάριο δράςθσ Σελικι απογραφι μειϊςεων εκπομπϊν CO Κεφάλαιο 6: υμπεράςματα-προοπτικζσ υμπεράςματα Προοπτικζσ..166 Βιβλιογραφία 167 Περιεχόμενα 13

14 Περιεχόμενα 14

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο : ΕΙΑΓΩΓΗ Κεφϊλαιο 1 ο :Εισαγωγή 15

16 Κεφϊλαιο 1 ο :Εισαγωγή 16

17 1.1 ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ ΔΙΠΛΩΜΑΣΙΚΘ ΕΡΓΑΙΑ Τα τελευταία χρόνια παρατθροφνται όλο και πιο ζντονα τα αποτελζςματα τθσ κλιματικισ αλλαγισ ςτο περιβάλλον και το οικοςφςτθμα, από τθν αφξθςθ τθσ κερμοκραςίασ και τθν τιξθ των πολικϊν παγετϊν ζωσ τθ ςυχνότερθ εμφάνιςθ καταιγίδων και πλθμμφρων. Θ μζςθ κερμοκραςία τθσ γθσ ςυγκεκριμζνα ζχει αυξθκεί κατά 0,8 ςε ςχζςθ με τα επίπεδα τθσ προβιομθχανικισ περιόδου ενϊ κφρια υπεφκυνθ αυτισ τθσ αφξθςθσ κεωρείται θ ανκρϊπινθ δραςτθριότθτα. θ κατανάλωςθ ενζργειασ αυξάνεται ςυνζχεια με τισ ενεργειακζσ ανάγκεσ του πλθκυςμοφ να ακολουκοφν αυξθτικι τάςθ. Θ καφςθ ςτερεϊν καυςίμων για τθν κάλυψθ των ενεργειακϊν αναγκϊν ζχει ωσ αποτζλεςμα το φαινόμενο του κερμοκθπίου και τθν υπερκζρμανςθ του πλανιτθ. Οι εκπομπζσ αερίων του κερμοκθπίου ζχουν αυξθκεί ςθμαντικά από το 1750, το διοξείδιο του άνκρακα (CO 2 ) κατά 31%, το μεκάνιο(ch 4 ) κατά 150% και το υποξείδιο του αηϊτου κατά (N 2 O) κατά 16%, με μεγαλφτερθ ςυνειςφορά ςτο φαινόμενο να ζχει το διοξείδιο του άνκρακα. Σφμφωνα με επιςτθμονικζσ ζρευνεσ τθσ IPCC, θ κερμοκραςία τθσ Γθσ ενδζχεται να αυξθκεί κατά C εντόσ τθσ χρονικισ περιόδου 1990 και 2100 και οι ςυνζπειεσ μιασ τζτοιασ αφξθςθσ κα είναι ραγδαίεσ, κακϊσ προβλζπονται αφξθςθ τθσ ςτάκμθσ τθσ κάλαςςασ και ακραία καιρικά φαινόμενα όπωσ πλθμμφρεσ, τυφϊνεσ ι ακόμα και εξαφάνιςθ βιολογικϊν ειδϊν. Οι ςυνζπειεσ ςτα οικοςυςτιματα, τουσ υδάτινουσ πόρουσ, τθ δθμόςια υγεία, τθν προςφορά τροφισ, τθν βιομθχανία, τισ γεωργικζσ καλλιζργειεσ, τισ μεταφορζσ και τισ υποδομζσ κα είναι ςοβαρζσ, για αυτό κρίνεται πολφ ςθμαντικό να λθφκοφν τα κατάλλθλα μζτρα από τθ διεκνι κοινότθτα οφτωσ ϊςτε να αντιμετωπιςτεί θ κλιματικι αλλαγι. Γίνονται προςπάκειεσ ςε παγκόςμιο και περιφερειακό επίπεδο να περιοριςτοφν οι εκπομπζσ των αερίων του κερμοκθπίου και με τθν χριςθ νζασ τεχνολογίασ να προωκθκεί το μοντζλο τθσ πράςινθσ οικονομίασ χαμθλϊν ι μθδενικϊν εκπομπϊν άνκρακα. Αυτό μπορεί να ςυμβεί με κατάλλθλεσ παρεμβάςεισ ςε πολλοφσ τομείσ όπωσ ςτθν βιομθχανία, τθν γεωργία, τον οικιακό και κτιριακό και άλλουσ τομείσ αλλά και με τθν επζνδυςθ ςτισ ανανεϊςιμεσ πθγζσ ενζργειασ. Με ςκοπό τθν αντιμετϊπιςθ του προβλιματοσ, ςτισ αρχζσ του 90 θ διεκνισ κοινότθτα ίδρυςε το Διακυβερνθτικό Ράνελ για τθν Κλιματικι Αλλαγι( IPCC). Τα ςυμπεράςματα τθσ Διακυβερνθτικισ Επιτροπισ ϊκθςαν τισ κυβερνιςεισ να δθμιουργιςουν τθ Σφμβαςθ-Ρλαίςιο των Θνωμζνων Εκνϊν για τισ Κλιματικζσ Μεταβολζσ (UNFCCC) και το 2005 τα κράτθ μζλθ τθσ διεκνοφσ κοινότθτασ υπζγραψαν το Ρρωτόκολλο του Κιότο το οποίο περιλαμβάνει τα βιματα για τθ μακροπρόκεςμθ αντιμετϊπιςθ τθσ κλιματικισ αλλαγισ. Υπογράφοντασ το πρωτόκολλο οι χϊρεσ δεςμεφονταν να μειϊςουν τισ εκπομπζσ αερίων του κερμοκθπίου κατά τθν πρϊτθ περίοδο ανάλθψθσ υποχρεϊςεων ( ) κατά ζνα ςυγκεκριμζνο ποςοςτό, κατά μζςο όρο 8%. Το 2009 κατά τθ διάςκεψθ των Θνωμζνων Εκνϊν για τθν κλιματικι αλλαγι οι χϊρεσ που αντιπροςωπεφουν πάνω Κεφϊλαιο 1 ο :Εισαγωγή 17

18 από το 80% των εκπομπϊν υπζγραψαν τθ «Συμφωνία τθσ Κοπεγχάγθσ», ςτθν οποία ουςιαςτικά ςυμφωνοφν ότι είναι απαραίτθτο θ υπερκζρμανςθ του πλανιτθ να μθν ξεπεράςει τουσ 2 για να μετριαςτοφν οι επικίνδυνεσ ςυνζπειεσ τθσ αλλαγισ του κλίματοσ. Το 2007, το Ευρωπαϊκό Συμβοφλιο προχϊρθςε ςτθν μονομερι δζςμευςθ να μειϊςει τισ εκπομπζσ CO 2 κατά τουλάχιςτον 20% μζχρι το 2020, ςε ςχζςθ με τα επίπεδα του Στθ ςυνζχεια υιοκετικθκαν οι παρακάτω απαιτιςεισ, γνωςτζσ ωσ ςτόχοι , με ςτόχο τθν αφξθςθ τθσ ανταγωνιςτικότθτασ, τθν ενεργειακι αςφάλεια και τθ μετατροπι τθσ ςε μια οικονομία χαμθλϊν εκπομπϊν. Να μειϊςει τισ εκπομπζσ CO 2 κατά τουλάχιςτον 20% μζχρι το 2020, ςε ςχζςθ με τα επίπεδα του Το 20% τθσ ενζργειασ που καταναλϊνεται να προζρχεται από ανανεϊςιμεσ πθγζσ ενζργειασ. Να μειωκεί θ χριςθ πρωτογενοφσ ενζργειασ ςε ςφγκριςθ με τα προβλεπόμενα επίπεδα μζςω τθσ βελτίωςθσ τθσ ενεργειακισ απόδοςθσ. Σε αυτό το πλαίςιο, το 2008 θ Ευρωπαϊκι επιτροπι ανζπτυξε το Σφμφωνο των Δθμάρχων με ςκοπό να ενιςχφςει τισ προςπάκειεσ των τοπικϊν αρχϊν για τθν εφαρμογι πολιτικϊν ςχετικά με τθν βιϊςιμθ ενζργεια. Δίνεται με αυτό τον τρόπο θ ευκαιρία ςτισ μικρότερεσ κοινωνίεσ να αναλάβουν ενεργό ρόλο ςτθν αντιμετϊπιςθ τθσ αλλαγισ του κλίματοσ και με τθν κατάλλθλθ ςτιριξθ να πάρουν πρωτοβουλίεσ για να μετατραποφν ςε κοινωνίεσ χαμθλϊν εκπομπϊν. Δυνατότθτα προςχϊρθςθσ ςτο Σφμφωνο ζχουν ευρωπαϊκζσ τοπικζσ αρχζσ κάκε μεγζκουσ, που δεςμεφονται να βελτιϊςουν τθν ενεργειακι απόδοςθ και να επενδφςουν ςε ανανεϊςιμεσ πθγζσ ενζργειασ. Οι υποχρεϊςεισ που αναλαμβάνουν οι τοπικζσ αρχζσ που υπογράφουν το Σφμφωνο είναι θ ςφνταξθ Βαςικισ Απογραφισ Εκπομπϊν για ζνα ζτοσ βάςθσ που κα επιλεχκεί και θ υποβολι ενόσ Σχεδίου Δράςθσ Βιϊςιμθσ Ενζργειασ εντόσ ενόσ ζτουσ από τθν θμερομθνία υπογραφισ του Συμφϊνου. Το Σχζδιο Δράςθσ περιζχει τισ εφαρμόςιμεσ δράςεισ που ςκοπεφουν να εφαρμόςουν για να επιτφχουν τουσ ςτόχουσ που ζχουν τεκεί. 1.2 ΦΑΕΙ ΤΛΟΠΟΙΘΘ ΣΘ ΕΡΓΑΙΑ Θ παροφςα διπλωματικι εργαςία εκπονικθκε το ακαδθμαϊκό ζτοσ και υλοποιικθκε ςτα παρακάτω ςτάδια: Κεφϊλαιο 1 ο :Εισαγωγή 18

19 1 ςτάδιο: Ανάλθψθ διπλωματικισ και μελζτθ του Συμφϊνου των Δθμάρχων. Σε πρϊτθ φάςθ μετά τθν ανάλθψθ τθσ διπλωματικισ, αναηθτικθκαν πλθροφορίεσ ςχετικά με τθν ενεργειακι κατάςταςθ τθσ Ευρϊπθσ και τουσ περιβαλλοντικοφσ ςτόχουσ που ζχουν τεκεί. Επίςθσ μελετικθκε το Σφμφωνο των Δθμάρχων, οι δυνατότθτεσ και θ ςτιριξθ που προςφζρει θ προςχϊρθςθ ενόσ διμου ςε αυτό αλλά και οι προοπτικζσ τθσ βιϊςιμθσ ενζργειασ κι ο τρόποσ ανάπτυξθσ Σχεδίου Δράςθσ Αειφόρου Ενζργειασ. 2 ςτάδιο: Επικοινωνία με το διμο Αποκορϊνου. Στθ ςυνζχεια ζγινε θ επαφι με το διμο Αποκορϊνου, οι οποίοι εκδιλωςαν ενδιαφζρον για το Σφμφωνο και ζδειξαν προκυμία να ςυνεργαςτοφν. Ζγινε ενθμζρωςθ ςχετικά με τα Σφμφωνο και τα κετικά αποτελζςματα που κα ζχει για τθν περιοχι μια πικανι προςχϊρθςθ ςε αυτό, τα οποία κα αφοροφν το περιβάλλον, τθν οικονομία, τθν ανάπτυξθ αλλά και τθν ποιότθτα ηωισ των κατοίκων τθσ περιοχισ. 3 ςτάδιο : Αναηιτθςθ πλθροφοριϊν για το διμο Αποκορϊνου Σε αυτό το ςτάδιο, αναηθτικθκαν ςτοιχεία ςχετικά με το διμο Αποκορϊνου αλλά και για κάκε επιμζρουσ δθμοτικό διαμζριςμα. Τα ςτοιχεία αφοροφν τθν γεωγραφία, ιςτορία και οικονομία του τόπου, οφτωσ ϊςτε να δθμιουργθκεί μια γενικότερθ εικόνα για το διμο, τα χαρακτθριςτικά και τισ πικανζσ παρεμβάςεισ που μπορεί να γίνουν ςτθ ςυνζχεια ςχετικά με το ςχζδιο δράςθσ. Οι πλθροφορίεσ αντλικθκαν από το διαδίκτυο και τθν Ελλθνικι Στατιςτικι Υπθρεςία. Επίςθσ επιλζχκθκε ωσ ζτοσ βάςθσ το 2011 κακϊσ ιταν το ζτοσ για το οποίο ιταν ευκολότερο να βρεκοφν τα επικυμθτά ςτοιχεία ςχετικά με τισ ενεργειακζσ καταναλϊςεισ. 4 ςτάδιο: Καταγραφι ενεργειακϊν καταναλϊςεων και εκπομπϊν CO 2 Σε αυτι τθν φάςθ ςυγκεντρϊκθκαν ςτοιχεία ςχετικά με τισ ενεργειακζσ καταναλϊςεισ του διμου, που αφοροφν τθν θλεκτρικι ενζργεια και τα καφςιμα, ςτουσ τομείσ τθσ γεωργίασ, των μεταφορϊν, των κτιρίων και εγκαταςτάςεων και τον τριτογενι τομζα και βιομθχανία. Οι πλθροφορίεσ αντλικθκαν από τθ ΔΕΘ, τθν Ελλθνικι Στατιςτικι Υπθρεςία, το ΚΤΕΛ Χανίων, αρχεία του διμου, τθ διεφκυνςθ Ρετρελαϊκισ Ρολιτικισ του Υπουργείου Ρεριβάλλοντοσ, Ενζργειασ και Κλιματικισ Αλλαγισ και από μελζτεσ που ζχουν ιδθ δθμοςιευτεί. Στθ ςυνζχεια υπολογίςτθκαν οι εκπομπζσ διοξειδίου του άνκρακα ςε επίπεδο διμου, χρθςιμοποιϊντασ τουσ αντιςτοιχοφν ςυντελεςτζσ εκπομπϊν. Κεφϊλαιο 1 ο :Εισαγωγή 19

20 5 ςτάδιο: Ρρόταςθ δράςεων για τθν εξοικονόμθςθ ενζργειασ και τθν αειφόρο ανάπτυξθ Σε αυτό το ςτάδιο προτείνονται παρεμβάςεισ ςτουσ προαναφερκζντεσ τομείσ για να επιτευχκεί εξοικονόμθςθ ενζργειασ, βελτίωςθ τθσ ενεργειακισ απόδοςθσ και μείωςθ των εκπομπϊν διοξειδίου του άνκρακα. Δίνεται βαρφτθτα ςτα χαρακτθριςτικά, τισ δυνατότθτεσ και τισ προοπτικζσ του διμου οφτωσ ϊςτε οι δράςεισ που προτείνονται να ανταποκρίνονται ςτθν πραγματικότθτα και να είναι πραγματοποιιςιμεσ και αποτελεςματικζσ. Επίςθσ αξιολογείται θ ικανότθτα του διμου να ικανοποιιςει τισ δεςμεφςεισ του Συμφϊνου. 6 ςτάδιο: Συμπεράςματα και προοπτικζσ Στο τελικό αυτό ςτάδιο παρατίκενται τα ςυμπεράςματα που προζκυψαν από τθν παροφςα εργαςία και οι προοπτικζσ τθσ περιοχισ τθσ περιοχισ. 1.3 ΔΟΜΘ ΕΡΓΑΙΑ Θ εργαςία απαρτίηεται από τα ακόλουκα κεφάλαια: 1 κεφάλαιο: Ρεριγράφεται το αντικείμενο τθσ εργαςίασ, τα ςτάδια εκπόνθςθσ τθσ και τα κεφάλαια από τα οποία αποτελείται. 2 κεφάλαιο: Ρεριζχονται πλθροφορίεσ για τθν αλλαγι του κλίματοσ, τθν αντιμετϊπιςθ τθσ από τθ διεκνι κοινότθτα, το Σφμφωνο των Δθμάρχων και τισ προτεινόμενεσ δράςεισ για αειφόρο ανάπτυξθ από υποβλθκζντα ςχζδια δράςθσ. 3 κεφάλαιο: Καταγράφονται γενικζσ πλθροφορίεσ για το διμο Αποκορϊνου και τα δθμοτικά διαμερίςματα του,γεωγραφικά, οικονομικά, ιςτορικά, δθμογραφικά και κλιματολογικά ςτοιχεία δθλαδι. 4 κεφάλαιο: Ζγινε καταγραφι των ενεργειακϊν καταναλϊςεων ςε θλεκτρικι ενζργεια και καφςιμα ςε όλεσ τισ δραςτθριότθτεσ των κατοίκων και των αντίςτοιχων εκπομπϊν CO 2. 5 κεφάλαιο: Ρροτείνονται δράςεισ για τθν εξοικονόμθςθ ενζργειασ, τθν βελτίωςθ τθσ ενεργειακισ απόδοςθσ και τθν ανάπτυξθ των ανανεϊςιμων πθγϊν ενζργειασ. Στόχοσ είναι θ μείωςθ των εκπομπϊν CO 2 κατά τουλάχιςτον 20% μζχρι το 2020 ςε ςχζςθ με τα επίπεδα του ζτουσ αναφοράσ. Επίςθσ ςε πολλζσ δράςεισ εξετάηεται το κόςτοσ τουσ και θ οικονομικι τουσ βιωςιμότθτα. 6 κεφάλαιο: Ραρουςιάηονται τα ςυμπεράςματα τθσ εργαςίασ που προκφπτουν από τθν προςεκτικι παρατιρθςθ των αποτελεςμάτων και οι προοπτικζσ του διμου. Κεφϊλαιο 1 ο :Εισαγωγή 20

21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο : ΕΠΙΚΟΠΗΗ ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΩΝ ΓΙΑ ΣΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΗΗ ΣΩΝ ΔΑΕ Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 21

22 Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 22

23 2.1 ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΘΘ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟ ΣΩΝ ΔΑΕ Θ παρακολοφκθςθ είναι ζνα πολφ ςθμαντικό μζροσ τθσ διαδικαςίασ του Σχεδίου Δράςθσ για τθ Αειφόρο Ενζργεια(ΣΔΑΕ). Θ τακτικι παρακολοφκθςθ ακολουκείται από επαρκι προςαρμογζσ του ςχεδίου θ οποία επιτρζπει τθν ζναρξθ μιασ ςυνεχοφσ βελτίωςθσ τθσ διαδικαςία. Οι υπογράφοντεσ το Σφμφωνο των Δθμάρχων δεςμεφονται να υποβάλουν μια «ζκκεςθ εφαρμογισ» κάκε δεφτερο ζτοσ μετά τθν υποβολι τθσ ΣΔΑΕ για τθν αξιολόγθςθ, παρακολοφκθςθ και επαλικευςθ. Ζνασ ειδικόσ οδθγόσ για τθν παρακολοφκθςθ και τθν υποβολι εκκζςεων κα δθμοςιευτεί από τθν Ευρωπαϊκι Επιτροπι το 2013.*1+ Θ ζκκεςθ υλοποίθςθσ πρζπει να περιλαμβάνει μια ενθμερωμζνθ απογραφι των εκπομπϊν CO 2. Οι τοπικζσ αρχζσ ενκαρρφνονται να καταρτίηουν απογραφζσ των εκπομπϊν CO 2 ςε ετιςια βάςθ. Ωςτόςο, εάν θ τοπικι αρχι κεωρεί ότι θ εν λόγω τακτικι απαιτεί πολλοφσ ανκρϊπινουσ ι οικονομικοφσ πόρουσ, μπορεί να αποφαςίςει να πραγματοποιιςει τθν ζκκεςθ ανά μεγαλφτερα χρονικά διαςτιματα, με τθν απαίτθςθ οι τοπικζσ αρχζσ να ςυντάςςουν απογραφι εκπομπϊν τουλάχιςτον κάκε τζςςερα χρόνια. Ρρακτικά αυτό ςθμαίνει τθν υποβολι εναλλακτικά κάκε 2 χρόνια μιασ Ζκκεςθ δράςθσ χωρίσ απογραφι εκπομπϊν και μια Ζκκεςθ Εφαρμογισ με απογραφι ανά 4 χρόνια. Θ ζκκεςθ εφαρμογισ περιζχει ποςοτικζσ πλθροφορίεσ ςχετικά με τα μζτρα που υλοποιοφνται, τισ επιπτϊςεισ τουσ ςτθν κατανάλωςθσ ενζργειασ και τισ εκπομπϊν CO 2, κακϊσ και μια ανάλυςθ τθσ διαδικαςίασ εφαρμογισ του ΣΔΑΕ, ςυμπεριλαμβανομζνων των διορκωτικϊν και προλθπτικϊν μζτρων όταν αυτό απαιτείται. Θ Ζκκεςθ Δράςθσ περιζχει ποιοτικζσ πλθροφορίεσ ςχετικά με τθν υλοποίθςθ του ΣΔΑΕ. Επίςθσ. περιλαμβάνει τθν ανάλυςθ τθσ κατάςταςθσ και των διορκωτικϊν και προλθπτικϊν μζτρων. Θ Ευρωπαϊκι Επιτροπι κα παρζχει ζνα ςυγκεκριμζνο πρότυπο για κάκε τφπο τθσ ζκκεςθσ. Ππωσ αναφζρκθκε προθγουμζνωσ, οριςμζνοι δείκτεσ χρειάηονται προκειμζνου να αξιολογιςει τθν πρόοδο και τθν απόδοςθ του ΣΔΑΕ. Το Κοινό Κζντρο Ερευνϊν προτείνει τθ χριςθ οριςμζνων δεικτϊν για τθν παρακολοφκθςθ τθσ προόδου και τθσ απόδοςθσ του ΣΔΑΕ. Σχετικόσ οδθγόσ από τον ίδιο φορζα κα εκδοκεί με ςκοπό τθν κακοδιγθςθ ςχετικά με τον τφπο των επιλεγμζνων παραμζτρων. Ο παρακάτω πίνακασ περιζχει τουσ πικανοφσ δείκτεσ για τθν εκτίμθςθ τθσ προόδου ενόσ ΣΔΑΕ που προτείνονται από τισ Οδθγίεσ του Συμφϊνου των Δθμάρχων και τον τρόπο ςυλλογισ των δεδομζνων: Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 23

24 Πίνακασ 2.1:Πικανοί δείκτεσ για τθν παρακολοφκθςθ των ΔΑΕ ΔΕΙΚΣΕ ΣΟΜΕΑ:ΜΕΣΑΦΟΡΕ Ετιςιοσ αρικμόσ επιβατϊν ςτα ΜΜΜ Χιλιόμετρα ποδθλατοδρόμων Χιλιόμετρα πεηόδρομων/χιλιόμετρα δθμοτικϊν οδϊν Αρικμόσ διερχόμενων οχθμάτων από ςυγκεκριμζνο αντιπροςωπευτικό ςθμείο Συνολικι ενεργειακι κατανάλωςθ δθμοτικοφ ςτόλου Συνολικι ενεργειακι κατανάλωςθ ανανεϊςιμων καυςίμων δθμοτικοφ ςτόλου Ροςοςτό πλθκυςμοφ που ηει ςε απόςταςθ <400m από ςτάςθ λεωφορείου Μζςθ τιμι χιλιομζτρων ςε κυκλοφοριακι ςυμφόρθςθ Τόνοι ορυκτϊν καυςίμων που πουλικθκαν ςε επιλεγμζνουσ ςτακμοφσ αερίων ΔΤΚΟΛΙΑ ΤΛΛΟΓΘ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΤΛΛΟΓΘ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΘΕΣΙΚΘ ΣΑΘ 1 Συμφωνία με τθ εταιρία δθμοςίων μεταφορϊν. Επιλογι αντιπροςωπευτικϊν γραμμϊν για παρακολοφκθςθ. Αφξθςθ 1 Δθμοτικό Συμβοφλιο Αφξθςθ 1 Δθμοτικό Συμβοφλιο Αφξθςθ 2 Εγκατάςταςθ μετρθτι οχθμάτων ςε αντιπροςωπευτικζσ οδοφ 1 Λογαριαςμοί προμθκευτϊν καυςίμων. Μετατροπι ςε ενζργεια 1 Λογαριαςμοί προμθκευτϊν ανανεϊςιμων καυςίμων. Μετατροπι ςε ενζργεια. Ρρόςκεςθ ςτον προθγοφμενο δείκτθ και ςφγκριςθ 3 Ζρευνεσ ςε επιλεγμζνεσ περιοχζσ του διμου 2 Ανάλυςθ κυκλοφοριακισ ροισ ςε επιλεγμζνα ςθμεία 2 Συμφωνία με επιλεγμζνουσ ςτακμοφσ αερίου του διμου Μείωςθ Μείωςθ Μείωςθ Αφξθςθ Μείωςθ Μείωςθ ΣΟΜΕΑ:ΚΣΙΡΙΑ Ροςοςτό νοικοκυριϊν 2 Δθμοτικό Συμβοφλιο, Αφξθςθ Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 24

25 με πιςτοποιθτικό ενεργειακισ αποδοτικότθτασ A/B/C Συνολικι ενεργειακι κατανάλωςθ δθμοτικϊν κτιρίων Συνολικι επιφάνεια θλιακϊν ςυλλεκτϊν Συνολικι θλεκτρικι κατανάλωςθ νοικοκυριϊν Συνολικι κατανάλωςθ καυςίμου νοικοκυριϊν ΣΟΜΕΑ:ΣΟΠΙΚΘ ΘΛΕΚΣΡΟΠΑΡΑΓΩΓΘ Ραραγόμενθ θλεκτρικι ενζργεια από τοπικζσ εγκαταςτάςεισ ΣΟΜΕΑ:ΤΜΜΕΣΟΧΘ ΙΔΙΩΣΙΚΟΤ ΣΟΜΕΑ Αρικμόσ εταιριϊν εμπλεκομζνων ςε ενεργειακζσ υπθρεςίεσ ΣΟΜΕΑ:ΤΜΜΕΣΟΧΘ ΠΟΛΙΣΩΝ Αρικμόσ πολιτϊν που παρακολουκοφν εκδθλϊςεισ για ΑΡΕ εκνικό/τοπικό γραφείο ενζργειασ 1 Δθμοτικό Συμβοφλιο Μείωςθ 3 Δθμοτικό Συμβοφλιο, εκνικοί/τοπικοί οργανιςμοί και ζρευνεσ 2 Δθμοτικό Συμβοφλιο, εκνικοί/τοπικοί οργανιςμοί και ζρευνεσ 2 Δθμοτικό Συμβοφλιο, εκνικοί/τοπικοί οργανιςμοί και ζρευνεσ 2 Δθμοτικό Συμβοφλιο, εκνικοί/τοπικοί οργανιςμοί και ζρευνεσ 2 Δθμοτικό Συμβοφλιο, εκνικοί/τοπικοί οργανιςμοί και ζρευνεσ 1 Δθμοτικό Συμβοφλιο, εκνικοί/τοπικοί οργανιςμοί και ζρευνεσ Αφξθςθ Μείωςθ Μείωςθ Αφξθςθ Αφξθςθ Αφξθςθ ΣΟΜΕΑ:ΠΡΑΙΝΕ ΔΘΜΟΙΕ ΤΜΒΑΕΙ Κακιζρωςθ ενόσ δείκτθ για κάκε κατθγορία και ςφγκριςθ με μια τυπικι τιμι 2 Δθμοτικό Συμβοφλιο Αφξθςθ Να ςθμειωκεί ότι όςον αφορά τθ δυςκολία ςυλλογισ των δεδομζνων ιςχφει: 1: εφκολο 2:μζτριο 3:δφςκολο 2.2 ΕΠΑΡΧΙΑ ΣΘ ΒΑΡΚΕΛΩΝΘ Ιδθ το τοπικζσ αρχζσ τθσ Επαρχίασ τθσ Βαρκελϊνθσ που βρίςκεται ςτθν ανατολικι Λςπανία, είχαν υπογράψει το Σφμφωνο, από τισ οποίεσ οι 158 ζχουν υποβάλλει ςχζδιο δράςθσ. Θ Επαρχία ζχει υποβάλλει μοντζλο παρακολοφκθςθσ των ςχεδίων δράςθσ, το οποίο ζχει δοκιμαςτεί από αρκετζσ τοπικζσ αρχζσ.*2+ Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 25

26 Ο ςχεδιαςμόσ του μοντζλου βαςίςτθκε ςτα ακόλουκα κριτιρια: Τθν καταλλθλότθτα για όλουσ τουσ διμουσ και κοινότθτεσ τθσ επαρχίασ. Το Συμβοφλιο τθσ Βαρκελϊνθσ απαρτίηεται από διμουσ κάκε πλθκυςμοφ, οι οποίοι διαχωρίηονται ςε τουριςτικοφσ, αςτικοφσ και αγροτικοφσ. Τθν επάρκεια πλθροφοριϊν για τθν αποτελεςματικότθτα τθσ εφαρμογισ του ςχεδίου. Τθν ευελιξία προκειμζνου να καλφπτει τθ μεγάλθ ποικιλία των διμων τθσ περιοχισ. Να ςθμειωκεί ότι δεν ζχουν όλεσ οι αρχζσ τθ δυνατότθτα να καταγράψουν τα δεδομζνα με ακρίβεια, επομζνωσ το μοντζλο κα πρζπει να παρζχει τθ δυνατότθτα υπολογιςμοφ των αποτελεςμάτων μζςω προςζγγιςθσ. Το λογιςμικό που χρθςιμοποιείται πρζπει να είναι ευρείασ χριςεωσ, οφτωσ ϊςτε να είναι εφχρθςτο και να μθν απαιτείται θ εγκατάςταςθ και εκμάκθςθ νζου software. Τθν πρόβλεψθ αλλαγϊν. Το μοντζλο πρζπει ςυνεχϊσ να προςαρμόηεται ςτισ ςυνκικεσ που διαμορφϊνονται και να τροποποιεί τισ δράςεισ ι να προςκζτει νζεσ. Να υπάρχει τυποποιθμζνο μοντζλο. Κάκε διμοσ μπορεί να διαμορφϊνει τθ δικιά του ζκκεςθ παρακολοφκθςθσ αλλά είναι προτιμότερο να υπάρχει ζνα κοινό μοντζλο. Τθν ομογενοποίθςθ. Είναι πολφ ςθμαντικό να δίνεται θ δυνατότθτα ςυγκζντρωςθσ των αποτελεςμάτων ςε όλθ τθν επαρχία για να πραγματοποιθκεί ςυγκριτικι μελζτθ. Να είναι εφκολο ςτθν υιοκζτθςθ του για να απαιτεί τθν ελάχιςτθ δυνατι εναςχόλθςθ των τοπικϊν αρχϊν. Αρχικά το Συμβοφλιο τθσ Βαρκελϊνθσ ανζπτυξε το μοντζλο βαςιηόμενο ςτα παραπάνω κριτιρια και το εφάρμοςε ςε κάποιεσ πόλεισ για να εντοπίςει τισ αδυναμίεσ του και να το βελτιϊςει. Ζτςι οι δθμοτικζσ αρχζσ τθσ περιοχισ ςυμπλθρϊνουν ςυγκεκριμζνουσ δείκτεσ ςτο excel και παρακολουκοφν τθν εξζλιξθ του ςχεδίου δράςθσ και κατά πόςο καλφπτονται οι δεςμεφςεισ που ζχουν αναλθφκεί. Ριο ςυγκεκριμζνα χρθςιμοποιοφνται δφο μζκοδοι που βαςίηονται ςτισ παρακάτω κατθγορίεσ δεικτϊν: Δείκτεσ δράςθσ: αφοροφν απευκείασ τθν εκτζλεςθ του ςχεδίου, επιτρζποντασ τθν εκτίμθςθ τθσ προόδου. Συγκεκριμζνα θ εκτίμθςθ κα βαςιςτεί ςε αρικμθτικά δεδομζνα που ςυγκεντρϊνονται από τισ τοπικζσ υπθρεςίεσ. Οι δείκτεσ μπορεί να είναι για παράδειγμα ο αρικμόσ των οδθγϊν που κα υιοκετιςουν τισ αρχζσ του eco-driving και θ ζκταςθ φωτοβολταϊκϊν πάνελ που κα εγκαταςτακοφν. Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 26

27 Δείκτεσ αντίδραςθσ: απεικονίηουν τθν τάςθ που υπάρχει ςε ενεργειακό και περιβαλλοντικό πλαίςιο. Είναι πολφ ευαίςκθτεσ ςτισ αλλαγζσ εξωτερικϊν παραγόντων. Ραράδειγμα τζτοιου δείκτθ είναι θ παραγωγι ενζργειασ από ΑΡΕ ςε ςχζςθ με τθ ςυνολικι ενζργεια που καταναλϊνεται. 2.3 ΟΔΘΓΟΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΓΙΑ ΣΙ ΠΡΩΣΕΤΟΤΕ ΣΘ ΒΑΛΣΙΚΘ Οι τζςςερισ παραπάνω πόλεισ τθσ Βαλτικισ οργάνωςαν το project με τθν ονομαςία Covenant Of Mayors in the Central-Baltic Capitals (COMBAT) με ευρωπαϊκι χρθματοδότθςθ με ςκοπό τθ ςυνεργαςία και τθν ανταλλαγι ιδεϊν και τεχνογνωςίασ μεταξφ τουσ, προκειμζνου να επιτφχουν τουσ ςτόχουσ ποφ ζκεςαν με τθν υπογραφι του Συμφϊνου.*3+ Επιπρόςκετα προτείνεται θ χριςθ κατάλλθλων δεικτϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ςχεδίων δράςθσ. Να ςθμειωκεί ότι λιφκθκαν οι διαφορζσ των πόλεων ςτο ςτάδιο δθμιουργίασ του ςχεδίου, οι οποίεσ επθρζαςαν και το ςτάδιο εφαρμογισ τουσ. Στθ ςυνζχεια είναι πολφ ςθμαντικό να εκτιμθκεί κατά πόςο κάκε διμοσ καλφπτει το ςτόχο μζςω των προτεινόμενων μζτρων. Ρροτείνεται θ πραγματοποίθςθ ετιςιασ ζκκεςθσ εκπομπϊν ϊςτε να παρακολουκοφνται οι μειϊςεισ εκπομπϊν κάκε πόλθσ ςτο ςφνολο τθσ και ανά τομζα, προκειμζνου να εντοπίηονται οι αδυναμίεσ του ςχεδίου και να προτείνονται οι απαραίτθτεσ αλλαγζσ. Θ παρακολοφκθςθ των εκπομπϊν είναι χρονοβόρα και περίπλοκθ διαδικαςία ενϊ πολλζσ φορζσ χρθςιμοποιοφνται προςεγγίςεισ και παραδοχζσ κακϊσ είναι δφςκολο να βρεκοφν τα ηθτοφμενα δεδομζνα με ακρίβεια. Στθ ςυνζχεια, είναι πολφ ςθμαντικό τα ςυμπεράςματα που προκφπτουν από τθν αναφορά εκπομπϊν να γνωςτοποιθκοφν ςτο κοινό και ςτουσ ενδιαφερόμενουσ. 2.4 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΣΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΘΘ ΑΠΟ ΤΠΟΒΛΘΘΕΝΣΑ ΔΑΕ Κοινότθτα του Maranello, Ιταλία Στισ 21/09/09 το ςυμβοφλιο του Μαρανζλλο, το οποίο βρίςκεται ςτθν Λταλία, προςχϊρθςε ςτο Σφμφωνο των Δθμάρχων, δεςμευόμενο ζτςι να μειϊςει τισ αζριεσ εκπομπζσ CO 2 και τθν κατανάλωςθ ενζργειασ κατά 20% και να αυξιςει τθν χριςθ ΑΡΕ κατά 20%. *4+ Βαςικό κομμάτι του ΣΔΑΕ είναι θ παρακολοφκθςθ του για ζλεγχο τθσ εξζλιξθσ του όςον αφορά τθν οικονομικι και φυςικι πρόοδο των προτεινόμενων δράςεων. Τα αποτελζςματα τθσ παρακολοφκθςθσ κα παρατεκοφν ςε μια ζκκεςθ που κα εκδοκεί. Οι δείκτεσ που κα χρθςιμοποιθκοφν ανικουν ςτα δφο ακόλουκα είδθ: Δείκτεσ αποτελεςμάτων και επιπτϊςεων που αποςκοποφν ςτθν μζτρθςθ τθσ επίτευξθσ των ςτόχων. Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 27

28 Δείκτεσ επιτεφγματοσ που απορρζουν από τθν φυςικι και οικονομικι παρακολοφκθςθ των δράςεων του ΣΔΑΕ Διμοσ του Birmingham, Αγγλία Το 2009 ο διμοσ του Μπζρμιγχαμ τθσ Αγγλίασ υπζγραψε το Σφμφωνο των Δθμάρχων ςτο πλαίςιο τθσ προςπάκειασ για αειφόρο ανάπτυξθ και υπζβαλε Σχζδιο Δράςθσ.*5+ Με απϊτερο ςτόχο τθ ςυνζπεια ςτισ δεςμεφςεισ του ςχεδίου, κεωρείται ςκόπιμθ θ ετιςια παρακολοφκθςθ τθσ εφαρμογισ των αναφερόμενων δράςεων. Κατά τθν πάροδο του χρόνου ενδζχεται να προτακοφν επιπλζον παρεμβάςεισ ι αλλαγζσ ςτισ υπάρχουςεσ. Θ παρακολοφκθςθ απαρτίηεται από τα ακόλουκα ςτάδια: Ετιςια κριτικι των ςτόχων που ζχουν τεκεί και των δραςτθριοτιτων που προτείνονται για τθν επίτευξθ τουσ λαμβάνοντασ υπόψθ τισ πολιτικζσ και οικονομικζσ αλλαγζσ που λαμβάνουν χϊρα ςτθν πόλθ. Ραρακολοφκθςθ των δράςεων. Σε αυτι τθν φάςθ γίνεται καταγραφι τθσ ενζργειασ που ζχει εξοικονομθκεί, τθσ μείωςθσ των εκπομπϊν ρφπων, των κζςεων εργαςίασ που δθμιουργικθκαν αλλά και των προβλθμάτων που αντιμετωπίηουν. Επανεξζταςθ τθσ ςτρατθγικισ που ςτθρίηει το ςχζδιο δράςθσ. Στο μζλλον κα εξεταςτεί θ πικανότθτα να χρθςιμοποιθκοφν άλλα μοντζλα και εργαλεία το πλαίςιο των πολιτικϊν και οικονομικϊν αλλαγϊν. Ετιςια ζκκεςθ για τθν απόδοςθ του ΣΔΑΕ. Ρεριλαμβάνει ςχόλια και προςαρμογζσ για τθν πρόοδο του και βαςίηεται ςε ποςοτικζσ και ποιοτικζσ πλθροφορίεσ. Ραρακολοφκθςθ ςε πραγματικό χρόνο. Συνιςτάται θ δθμιουργία ιςτοςελίδασ ςτθν οποία κα δθμοςιοποιοφνται δεδομζνα που αφοροφν το ΣΔΑΕ και τθν βιϊςιμθ ενζργεια από πολίτεσ και φορείσ και κα παρακολουκείται θ εξζλιξθ των δραςτθριοτιτων. Λκανοποίθςθ των υποχρεϊςεων. Ο διμοσ είναι υποχρεωμζνοσ από το Σφμφωνο να υποβάλλει Αναφορά Ραρακολοφκθςθ Εκπομπϊν, Ζκκεςθ Εφαρμογισ και Ζκκεςθ Δράςθσ. Ριο αναλυτικά, θ αναφορά παρακολοφκθςθσ αφορά τισ εκπομπζσ διοξειδίου του άνκρακα. Θ Ζκκεςθ Εφαρμογισ πραγματοποιείται κάκε δφο χρόνια και περιλαμβάνει ποςοτικά ςτοιχεία ςχετικά με τα μζτρα που υλοποιοφνται, τισ επιπτϊςεισ τουσ ςτθν κατανάλωςθ ενζργειασ και τισ εκπομπζσ διοξειδίου του άνκρακα κακϊσ και μια ανάλυςθ τθσ διαδικαςίασ εφαρμογισ του ΣΔΑΕ, ςυμπεριλαμβανομζνων των διορκωτικϊν και προλθπτικϊν μζτρων, όπου είναι απαραίτθτα. Θ Ζκκεςθ Δράςθσ, τζλοσ, περιλαμβάνει ποιοτικζσ πλθροφορίεσ ςχετικά με τθν εφαρμογι του ΣΔΑΕ, ανάλυςθ τθσ κατάςταςθσ και ποιοτικά, διακρωτικά και προλθπτικά μζτρα. Ρροτεινόμενο χρονοδιάγραμμα εκκζςεων. Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 28

29 2.4.3 Διμοσ Νζασ μφρνθσ Τον Απρίλιο του 2011 ο διμοσ Νζασ Σμφρνθσ ςτθν Αττικι προςχϊρθςε ςτο Σφμφωνο των Δθμάρχων με αντικειμενικό ςτόχο τθν προϊκθςθ των αρχϊν τθσ αειφόρου ανάπτυξθσ και τθσ προςταςίασ του περιβάλλοντοσ μζςω μιασ «πράςινθσ» ςτρατθγικισ και αναπτυξιακισ πολιτικισ με κφριο άξονα τθν εξοικονόμθςθ ενζργειασ.*6+ Βαςικό ςτάδιο εφαρμογισ του υποβλθκζντοσ ςχεδίου δράςθσ είναι θ παρακολοφκθςθ του μζςω τθσ χριςθσ επιλεγμζνων δεικτϊν απεικόνιςθσ περιβαλλοντικϊν πιζςεων ςτο διμο. Με τθν ποςοτικι απεικόνιςθ των επιπτϊςεων των μζτρων κρίνεται θ αποτελεςματικότθτα τουσ και θ φπαρξθ προβλθμάτων που αντιμετωπίηουν αλλά είναι δυνατι και θ ςφγκριςθ των δεικτϊν ςε ςχζςθ με άλλουσ διμουσ ςτθν Ελλάδα ι το εξωτερικό. Σθμαντικά ςυμπεράςματα ςχετικά με τθν ζνταςθ των μζτρων και τα αποτελζςματα των κοινωνικϊν και οικονομικϊν ςυνκθκϊν που επικρατοφν εξάγονται από τθν παρατιρθςθ τθσ διαχρονικισ εξζλιξθσ των τιμϊν των δεικτϊν. Επίςθσ, μζςω τθσ δθμοςίευςθσ των επιλεγμζνων δεικτϊν ενθμερϊνονται οι τοπικοί φορείσ και οι πολίτεσ για τθν πρόοδο του ςχεδίου και τισ αλλαγζσ που κρίνονται απαραίτθτεσ. Βαςικό κριτιριο για τθν επιλογι των δεικτϊν είναι να μποροφν να ενθμερϊνονται ςε τακτικι βάςθ (κατά προτίμθςθ ετιςια) με αξιόπιςτο τρόπο. Αυτό ςυνεπάγεται, λαμβάνοντασ υπόψθ τθν υφιςτάμενθ κατάςταςθ ςτθ Νζα Σμφρνθ, τθν ανάπτυξθ οργανωμζνων διαδικαςιϊν ςυλλογισ επεξεργαςίασ ςτοιχείων και ςχετικϊν θλεκτρονικϊν βάςεων δεδομζνων. Ραρ όλα αυτά, είναι γεγονόσ ότι είναι πολφ ευκολότερθ θ ενθμζρωςθ δεικτϊν που αφοροφν ςτισ δθμοτικζσ δραςτθριότθτεσ που ςυνεπάγονται ενεργειακζσ καταναλϊςεισ απ ότι δραςτθριότθτεσ που αναφζρονται ςτον οικιακό τομζα, ςτον ιδιωτικό τριτογενι τομζα ι ςτισ ιδιωτικζσ μεταφορζσ. Να ςθμειωκεί ότι χρθςιμοποιοφνται 14 δείκτεσ, για τον υπολογιςμό των 8 από τουσ οποίουσ είναι απαραίτθτα μόνο ςτοιχεία του διμου και θ καταγραφι τουσ είναι ςχετικά απλι. Μερικοί δείκτεσ που χρθςιμοποιοφνται είναι για παράδειγμα θ ειδικι κατανάλωςθ θλεκτριςμοφ ςτα δθμοτικά κτίρια, θ κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτον οδοφωτιςμό και οι κατά κεφαλιν εκπομπζσ αερίων κερμοκθπίου Διμοσ Αμυνταίου Ο Διμοσ Αμυνταίου, που ανικει ςτο Νομό Φλϊρινασ, προςχϊρθςε τον Απρίλιο του 2011 ςτο Σφμφωνο των Δθμάρχων και κατζςτρωςε ςχζδιο δράςθσ με ςτόχο τθ μείωςθ των εκπομπϊν CO 2 ζωσ το 2020 ςε ςχζςθ με το ζτοσ απογραφισ 2009 κατά 21,8%.*7+ Τελικό ςτάδιο εφαρμογισ του ΣΔΑΕ είναι θ παρακολοφκθςθ του θ οποία βαςίηεται ςε ποςοτικζσ πλθροφορίεσ που αφοροφν επιλεγμζνουσ δείκτεσ. Ζχουν επιλεχκεί δείκτεσ από κάκε τομζα ςτον οποίο εφαρμόηονται μζτρα εξοικονόμθςθσ ενζργειασ, δθλαδι για τουσ ακόλουκουσ τομείσ: γεωργία, δθμοτικά κτίρια, οικιακόσ Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 29

30 τομζασ, τριτογενισ τομζασ, δθμοτικόσ φωτιςμόσ, μεταφορζσ, δθμοτικζσ προμικειεσ και τοπικι θλεκτροπαραγωγι. Στον παρακάτω πίνακα καταγράφονται οι επιλεγμζνοι δείκτεσ που όριςε ο Διμοσ Αμυνταίου για τθν παρακολοφκθςθ του ΣΔΑΕ. Πίνακασ 2.2: Δείκτεσ παρακολοφκθςθσ του ΔΑΕ του Διμου Αμυνταίου ΣΟΜΕΑ ΔΕΙΚΣΘ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΘΘ Κατανάλωςθ ενζργειασ ςτο αγροτικό τομζα Αρικμόσ πολιτϊν που εξυπθρετικθκαν από το Τμιμα Αγροτικισ Ανάπτυξθσ Διμοσ Αμυνταίου ΕΛ.ΣΤΑΤ. ΓΕΩΓΛΑ Αρικμόσ εκδθλϊςεων ενθμζρωςθσ Αρικμόσ ζντυπου υλικοφ που ζγινε διανομι Ειδικι ενεργειακι κατανάλωςθ για άρδευςθ ΔΕΘ Τοπικόσ Αγροτικόσ Συνεταιριςμόσ Κατανάλωςθ ενζργειασ δθμοτικϊν κτιρίων και Δθμοτικά κτίρια, εξοπλιςμόσ/εγκαταςτάςεισ Οικιακόσ τομζασ Τριτογενισ τομζασ εγκαταςτάςεων Ενεργειακι κατθγορία δθμοτικϊν κτιρίων και εγκαταςτάςεων Αρικμόσ απαςχολουμζνων ςτο Τμιμα Εξοικονόμθςθσ Ενζργειασ Κζςπιςθ του ρόλου του ενεργειακοφ υπευκφνου του Διμου Κατανάλωςθ ενζργειασ ςτισ κατοικίεσ Αρικμόσ εκδθλϊςεων ενθμζρωςθσ για τουσ πολίτεσ Αρικμόσ ζντυπου υλικοφ που ζγινε διανομι ςτουσ πολίτεσ Αρικμόσ πολιτϊν που εξυπθρετικθκαν από το Τμιμα Εξοικονόμθςθσ Ενζργειασ Κατανάλωςθ ενζργειασ ςτον τριτογενι τομζα Αρικμόσ εκδθλϊςεων ενθμζρωςθσ για τουσ Διμοσ Αμυνταίου ΔΕΘ ΔΕΤΕΡΑ Διμοσ Αμυνταίου ΔΕΘ ΔΕΤΕΡΑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. Δείκτεσ από ςχετικζσ μελζτεσ τθσ βιβλιογραφίασ Διμοσ Αμυνταίου ΔΕΘ ΔΕΤΕΡΑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 30

31 Δθμοτικόσ φωτιςμόσ Μεταφορζσ Τοπικι Θλεκτροπαραγωγι επαγγελματίεσ Αρικμόσ ζντυπου υλικοφ που ζγινε διανομι ςτουσ επαγγελματίεσ Αρικμόσ επαγγελματιϊν που εξυπθρετικθκαν από το Τμιμα Εξοικονόμθςθσ Ενζργειασ Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτο δθμοτικό φωτιςμό Εκπόνθςθ μελζτθσ φωτιςμοφ Αρικμόσ λαμπτιρων που αντικαταςτάκθκαν από αποδοτικότερουσ νζασ τεχνολογίασ Εγκατάςταςθ ςυςτιματοσ διαχείριςθσ φωτιςμοφ Κατανάλωςθ ενζργειασ ςτισ μεταφορζσ Αρικμόσ δθμοτικϊν οχθμάτων με νζα αποδοτικότερα Αρικμόσ οδθγϊν του Διμου που εκπαιδεφτθκαν το πλαίςιο του Eco Driving Αρικμόσ εκδθλϊςεων ενθμζρωςθσ για τουσ πολίτεσ Αρικμόσ ζντυπου υλικοφ που ζγινε διανομι ςτουσ πολίτεσ Αρικμόσ πολιτϊν που εκπαιδεφτθκαν το πλαίςιο του Eco Driving Αρικμόσ επιβατϊν που χρθςιμοποίθςαν τισ δθμόςιεσ ςυγκοινωνίεσ Αρικμόσ δθμοτικϊν δρομολογίων που δρομολογικθκαν εκ νζου Συνολικά χιλιόμετρα πεηοδρομίων και ποδθλατοδρόμων Συνολικι παραγόμενθ ενζργεια από ΑΡΕ εντόσ τθσ περιοχισ του Διμου Συνολικι εγκατεςτθμζνθ ιςχφσ φωτοβολταϊκϊν ςτισ Τμιμα Ρετρελαϊκισ Ρολιτικισ, ΥΡΕΚΑ Δείκτεσ από ςχετικζσ μελζτεσ τθσ βιβλιογραφίασ Διμοσ Αμυνταίου ΔΕΘ Διμοσ Αμυνταίου Τμιμα Ρετρελαϊκισ Ρολιτικισ, ΥΡΕΚΑ Διεφκυνςθ Οργάνωςθσ και Ρλθροφορικισ του Υπουργείου Ανάπτυξθσ, Ανταγωνιςτικότθτασ, Υποδομϊν, Μεταφορϊν και Δικτφων ΕΛ.ΣΤΑΤ. Δείκτεσ από ςχετικζσ μελζτεσ τθσ βιβλιογραφίασ Διμοσ Αμυνταίου ΔΕΘ Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 31

32 Τοπικά Ραραγόμενθ Κζρμανςθ ςτζγεσ δθμοτικϊν κτιρίων Συνολικι εγκατεςτθμζνθ ιςχφσ φωτοβολταϊκϊν ςτισ ςτζγεσ κατοικιϊν Συνολικι εγκατεςτθμζνθ ιςχφσ φωτοβολταϊκϊν ςτισ ςτζγεσ κτιρίων του τριτογενοφσ τομζα Αρικμόσ φωτιςτικϊν ςθμείων με φωτοβολταϊκό πλαίςιο ςε δρόμουσ και πλατείεσ Συνολικι εγκατεςτθμζνθ ιςχφσ φωτοβολταϊκϊν ςε αγροτικζσ εκτάςεισ Συνολικι εγκατεςτθμζνθ ιςχφσ μικρϊν φραγμάτων και υδροθλεκτρικϊν ςτακμϊν Ραραγόμενθ ενζργεια για κζρμανςθ από τθν επζκταςθ εγκαταςτάςεων τθλεκζρμανςθσ Ραραγόμενθ ενζργεια για κζρμανςθ από τθν εγκατάςταςθ ςυςτθμάτων τθλεκζρμανςθσ με βιομάηα ςε τοπικζσ κοινότθτεσ Ραραγόμενθ ενζργεια από τισ υποδομζσ παραγωγισ βιοαερίου Μείωςθ απωλειϊν κερμότθτασ ςτο δίκτυο τθλεκζρμανςθσ Διμοσ Αμυνταίου ΔΕΤΕΡΑ Διμοσ Μεγαρζων Ο Διμοσ Μεγαρζων, ςε ςυνζχεια των αποφάςεων και δράςεων που ζχει υιοκετιςει για τθν εξοικονόμθςθ ενζργειασ και αειφόρο ανάπτυξθ υπζγραψε το Σφμφωνο των Δθμάρχων ςτισ 24 Λανουαρίου 2011 και ξεκίνθςε να υλοποιεί τισ δεςμεφςεισ που απορρζουν από αυτό.*8+ Θ παρακολοφκθςθ τθσ προόδου υλοποίθςθσ αποτελεί μία ςθμαντικι διαδικαςία του Σχεδίου Δράςθσ για τθν Αειφόρο Ενζργεια. Θ τακτικι παρακολοφκθςθ και θ επικαιροποίθςθ του Σχεδίου Δράςθσ ζχει ςαν ςτόχο τθν βελτίωςι και προςαρμογι του ςτα εκάςτοτε πραγματικά δεδομζνα. Ππωσ ζχει προαναφερκεί ςτισ οδθγίεσ του Συμφϊνου των Δθμάρχων, ο Διμοσ υποχρεοφται να υποβάλει μία «Αναφορά Υλοποίθςθσ» κάκε 2 χρόνια μετά τθν υποβολι του αρχικοφ Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 32

33 Σχεδίου Δράςθσ. Στθν αναφορά κα περιζχεται ζνασ ανακεωρθμζνοσ υπολογιςμόσ των εκπομπϊν CO2 εντόσ του Διμου και πλθροφορίεσ για τα μζτρα που υλοποιικθκαν και τα αποτελζςματά τουσ ςτο ενδιάμεςο χρονικό διάςτθμα. Ζμφαςθ κα δοκεί ςτο να περιζχονται ποςοτικά ςτοιχεία για τθν κάκε δράςθ/ μζτρο που υλοποιικθκε. Ριο ςυγκεκριμζνα κα χρθςιμοποιθκοφν οι εξισ δείκτεσ: Πίνακασ 2.3: Δείκτεσ παρακολοφκθςθσ του ΔΑΕ του Διμου Μεγαρζων ΣΟΜΕΑ Εμπλεκόμενοι φορείσ Δθμοτικζσ προμικειεσ Δθμοτικά κτίρια και εγκαταςτάςεισ Δθμοτικά οχιματα Δθμοτικόσ φωτιςμόσ ΔΕΙΚΣΘ Αρικμόσ πολιτϊν/εμπλεκόμενων φορζων που παρακολουκοφν γεγονότα που οργανϊνονται ςτο Διμο Αρικμόσ φυλλαδίων που τυπϊνονται και διανζμονται Αρικμόσ και μζγεκοσ εταιρειϊν που δραςτθριοποιοφνται ςτο χϊρο τθσ ενζργειασ / ΑΡΕ / εξοικονόμθςθσ ενζργειασ Ροςοςτό προμθκειϊν προϊόντων και υπθρεςιϊν που περιλαμβάνουν όρουσ πράςινων προμθκειϊν Ζνασ κοινόσ δείκτθσ για όλεσ τισ προμικειεσ, π.χ. kwh/ϊρα λειτουργίασ για προϊόν ίδιασ χριςθσ και απόδοςθσ με παλαιότερο. Θ αναγωγι ςε kwh κα γίνεται με τουσ του Σχεδίου Δράςθσ για θλεκτρικι ενζργεια / πετρζλαιο /ςυντελεςτζσ βενηίνθ ι άλλο καφςιμο Συνολικι κατανάλωςθ ενζργειασ από δθμοτικά κτίρια και εγκαταςτάςεισ Κατανομι ενεργειακισ κλάςθσ κτιρίων Συνολικι κατανάλωςθ καυςίμων Κατανάλωςθ ανά χιλιόμετρο Συνολικι κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ για φωτιςμό Ροςοςτό αντικατάςταςθσ λαμπτιρων από εξοικονόμθςθσ ενζργειασ ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΠΘΓΕ ΣΟΙΧΕΙΩΝ Υπθρεςίεσ Διμου Υπθρεςίεσ Διμου Εμπλεκόμενοι φορείσ Υπθρεςίεσ Διμου Υπθρεςίεσ Διμου Υπθρεςίεσ Διμου Υπθρεςίεσ Διμου Υπθρεςίεσ Διμου Υπθρεςίεσ Διμου Υπθρεςίεσ Διμου Υπθρεςίεσ Διμου Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 33

34 Οικιακόσ τομζασ Τριτογενισ τομζασ Ανανεϊςιμεσ πθγζσ ενζργειασ Λδιωτικζσ μεταφορζσ Συνολικι κατανάλωςθ ενζργειασ από κτίρια Κατανομι ενεργειακισ κλάςθσ κτιρίων εντόσ του Διμου Εγκατάςταςθ ςυςτθμάτων ΑΡΕ ςε κτίρια (π.χ. ποςοςτό χριςθσ θλιακϊν) Συνολικι κατανάλωςθ ενζργειασ από κτίρια Κατανομι ενεργειακισ κλάςθσ κτιρίων εντόσ του Διμου Εγκατάςταςθ ςυςτθμάτων ΑΡΕ ςε κτίρια (π.χ. ποςοςτό χριςθσ θλιακϊν) Εγκατεςτθμζνθ ιςχφσ ΑΡΕ ςτα όρια του Διμου Συνολικι παραγωγι ενζργειασ από ΑΡΕ ςτα όρια του Διμου Αρικμόσ οχθμάτων εντόσ του Διμου Αρικμόσ χιλιομζτρων που διανφονται εντόσ του Διμου / Αρικμόσ οχθμάτων που διζρχονται κεντρικά ςθμεία τθσ πόλθσ Συνολικι κατανάλωςθ καυςίμων από ιδιωτικζσ και δθμόςιεσ μεταφορζσ Πγκοσ καυςίμων κίνθςθσ που διακινικθκαν από πρατιρια εντόσ του Διμου Αρικμόσ επιβατϊν ςτισ δθμόςιεσ ςυγκοινωνίεσ Στοιχεία από παρόχουσ ενζργειασ, ερωτθματολόγια προσ τουσ πολίτεσ και ςυμφωνία με πρατιρια εντόσ του Διμου για παροχι ςτοιχείων Εκνικζσ ςτατιςτικζσ και ερωτθματολόγια προσ τουσ πολίτεσ Ερωτθματολόγια προσ τουσ πολίτεσ Στοιχεία από παρόχουσ ενζργειασ, ερωτθματολόγια προσ τουσ πολίτεσ και ςυμφωνία με πρατιρια εντόσ του Διμου για παροχι ςτοιχείων Εκνικζσ ςτατιςτικζσ και ερωτθματολόγια προσ τουσ πολίτεσ Ερωτθματολόγια προσ τουσ πολίτεσ υκμιςτικι Αρχι Ενζργειασ Ραραγωγοί εντόσ του Διμου Δθμόςιεσ υπθρεςίεσ Κυκλοφοριακι μελζτθ και εκνικζσ ςτατιςτικζσ Κυκλοφοριακι μελζτθ, εκνικζσ ςτατιςτικζσ και ςυμφωνία με παρόχουσ ςυγκοινωνιϊν για παροχι ςτοιχείων Συμφωνία με πρατιρια εντόσ του Διμου για παροχι ςτοιχείων Συμφωνία με παρόχουσ ςυγκοινωνιϊν για παροχι ςτοιχείων Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 34

35 Χιλιόμετρα πεηοδρομίων & ποδθλατοδρόμων / Χριςθ πεηοδρομίων & ποδθλατοδρόμων Υπθρεςίεσ Διμου και κυκλοφοριακι μελζτθ Mulhouse Αλςατίασ, Γαλλία Στισ 11 Λουλίου του 2007 το Mulhouse τθσ Αλςατίασ, που βρίςκεται ςτθν Γαλλία, υπζβαλλε Σχζδιο Δράςθσ για τθν Αειφόρο Ενζργεια ςτο οποίο τίκεται ςτόχοσ θ μείωςθ εκπομπϊν CO 2 κατά 20% ςε ςχζςθ με τα επίπεδα του 2003.*9+ Για τθ διαδικαςία αξιολόγθςθσ του Σχεδίου Δράςθσ για το Κλίμα είναι απαραίτθτθ μια κοινι μεκοδολογία ςχετικά με τα εργαλεία και τισ ςυςκευζσ που χρθςιμοποιοφνται. Θ παρακολοφκθςθ γίνεται μζςω τθσ καταγραφισ ποιοτικϊν και ποςοτικϊν δεδομζνων ανά τακτά διαςτιματα. Θ παρατιρθςθ του ςχεδίου βαςίηεται ςτα ακόλουκα ςθμεία: Θ ετιςια αναςκόπθςθ των προςπακειϊν που καταβάλλονται από τθ χϊρα όςον αφορά τον περιοριςμό των αερίων του κερμοκθπίου Οι προςπάκειεσ ποιοτικισ αξιολόγθςθσ ςχετικά με τθν εκπομπι αερίων του κερμοκθπίου όςον αφορά τθν ευαιςκθτοποίθςθ και επικοινωνία Θ προοπτικι από εκλεγμζνουσ αξιωματοφχουσ και εμπειρογνϊμονεσ, τα αποτελζςματα και πρόταςθ κακοδιγθςθσ ςχετικά με τισ προτεραιότθτεσ για τθν ανάλθψθ δράςθσ. Συνζχιςθ τθσ ενεργοφ ςυμμετοχισ των εταίρων που ςυμμετζχουν διευρφνοντασ τον κφκλο εταίρουσ και τισ δράςεισ ςτο ζδαφοσ. Ρροτεραιότθτα για τθν ανακοίνωςθ των αποτελεςμάτων, ςυμπεριλαμβανομζνου του ευρφτερου κοινοφ. Το περιφερειακό παρατθρθτιριο είναι υπεφκυνο για τθν παρακολοφκθςθ και καταγράφει τθν εξζλιξθ των επιλεγμζνων δεικτϊν, οι οποίοι είναι: Ροςοτικοί: υπολογιςμόσ ςυνολικϊν εκπομπϊν CO 2. Ροιοτικοί: παραδείγματοσ χάρθ ζνασ τζτοιοσ δείκτθσ είναι ο αρικμόσ των ευαιςκθτοποιθμζνων πολιτϊν. Ρζρα από τα μζλθ τθσ Συντονιςτικισ Επιτροπισ για το ςχζδιο δράςθσ κρίνεται απαραίτθτθ θ φπαρξθ ανταποκριτϊν ςε κάκε οργανιςμό-εταίρο που κα είναι υπεφκυνα για τθ ςυλλογι και αξιολόγθςθ πλθροφοριϊν. Ρροβλζπεται θ ετιςια ζκκεςθ εκπομπϊν CO 2 και θ δθμιουργία ιςτοςελίδασ ςτθν οποία κα ειςάγονται τα δεδομζνα για να διευκολφνεται θ παρακολοφκθςθ τουσ από τισ αρμόδιεσ υπθρεςίεσ. Σκοπόσ είναι θ εκτίμθςθ τθσ προόδου τθσ εφαρμογισ του ςχεδίου ςε περιβαλλοντικό και οικονομικό επίπεδο ο υπολογιςμόσ τθσ μείωςθσ των εκπομπϊν από ζτοσ ςε ζτοσ. Για αυτό το ςκοπό ζχει δθμιουργθκεί μια διαδραςτικι πλατφόρμα Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 35

36 θ οποία περιζχει τα αρχεία που αφοροφν τισ δράςεισ και παρζχει τθ δυνατότθτα ςτα μζλθ-εταίρουσ να ειςάγουν ςτοιχεία με τρόπο εξατομικευμζνο και εφκολο. Ραράλλθλα ζχουν εκδοκεί οδθγοί για παροχι ςυμβουλϊν ϊςτε να διευκολφνεται θ χριςθ τθσ πλατφόρμασ. Επίςθσ χρθςιμοποιείται θ οπτικοποίθςθ του GIS(Geographic Information System) για τθν παρατιρθςθ των εξελίξεων ςτθν ζκταςθ του διμου. Το περιφερειακό παρατθρθτιριο είναι υπεφκυνο για τθν αξιολόγθςθ τθσ προόδου του ςχεδίου μζςω των δεικτϊν και τθσ εφαρμογισ των δράςεων, κακϊσ και για τθ διοργάνωςθ θμερϊν ενζργειασ για τθν ενθμζρωςθ κοινοφ και εταίρων και τθν ανταλλαγι εμπειριϊν με άτομα από άλλεσ περιοχζσ Περιφζρεια του Liverpool, Αγγλία Θ Ρεριφζρεια του Λίβερπουλ, το οποίο βρίςκεται τθν Αγγλία, υπζβαλε το 2012 το ΣΔΑΕ με ςτόχο τθ μείωςθ των εκπομπϊν CO 2. [10] Για τθν παρακολοφκθςθ και τον ζλεγχο του ςχεδίου προτείνονται οριςμζνοι δείκτεσ, εκ των οποίων μερικοί είναι οι εξισ: Κατανάλωςθ ενζργειασ (GWh) και εγκατεςτθμζνθ ιςχφσ (GW) Οι μειϊςεισ εκπομπϊν CO 2 μετρθμζνεσ ωσ ιςοδφναμεσ εκπομπζσ CO 2. Αρικμόσ ζργων και αρικμόσ προςφορϊν για χρθματοδότθςθ. Απαςχόλθςθ, μετρθμζνθ ςε αρικμό κζςεων εργαςίασ που δθμιουργοφνται ςτον τομζα τθσ ενζργειασ. Οικονομικι ανάπτυξθ, μετρθμζνθ ςε Ακακάριςτθ Ρροςτικζμενθ αξία. Ρροτεινόμενεσ κινιςεισ για ο ΣΔΑΕ είναι οι παρακάτω: Ρροετοιμαςία και αναβάκμιςθ του ΣΔΑΕ: Ανάπτυξθ επιλογϊν και λεπτομερισ πρόβλεψθ τθσ ενεργειακισ κατανάλωςθσ και τω εκπομπϊν. Συλλογι δεδομζνων και δεικτϊν: Μζτρθςθ τω δράςεων Ρροετοιμαςία/ Συγκριτικι αξιολόγθςθ με τα δεδομζνα του ζτουσ αναφοράσ: Ζρευνα και ςυλλογι δεδομζνων για τθν βελτίωςθ τθσ ποιότθτασ και ακρίβειασ των ςτοιχείων που αφοροφν τθν ενεργειακι κατανάλωςθ. Ανάλυςθ δεδομζνων και τάςεων: Κριτικι των ςτόχων Κομθτεία του Manchester, Αγγλία Θ Κομθτεία του Μάντςεςτερ βρίςκεται ςτο βορειοδυτικό τμιμα τθσ Αγγλίασ και περιλαμβάνει 10 διμουσ. Πςον αφορά το ςθμαντικό ςτάδιο τθσ παρακολοφκθςθσ του ΣΔΑΕ ςχεδιάςτθκαν, μετά από διαβοφλευςθ με τα ενδιαφερόμενα μζρθ, δφο ςτάδια ενθμζρωςθσ, θ ετιςια παρακολοφκθςθ και θ επανάλθψθ του ΣΔΑΕ.*11+ Σε αρχικό ςτάδιο θ ετιςια παρακολοφκθςθ εξετάηει τα ακόλουκα βαςικά ςθμεία: Ροιεσ δράςεισ ζχουν αναλθφκεί. Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 36

37 Ροίεσ δράςεισ παρουςιάηουν προβλιματα. Ρωσ αποδίδει θ Κομθτεία ςε ςχζςθ με τουσ κυριότερουσ δείκτεσ παρακολοφκθςθσ. Σε δεφτερο ςτάδιο, προτείνεται θ πραγματοποίθςθ ζκκεςθσ αναφοράσ ανά τριετία, χρονικό περικϊριο που δίνει τθ δυνατότθτα για τθν αλλαγι ςτρατθγικισ όποτε είναι αναγκαία. Στθν ζκκεςθ αναφοράσ κα εξεταςτοφν τα παρακάτω κζματα: Οι αλλαγζσ ςε εκνικό, περιφερειακό και υποπεριφερειακο πλαίςιο ςε ςχζςθ με τθν τελευταία δθμοςίευςθ. Οι δράςεισ που ζχουν προκφψει ςε εκνικό επίπεδο και οδθγοφν ςτθ αλλαγι των ςτόχων τθσ Κομθτείασ. Αν οι προτεινόμενεσ δράςεισ κινοφνται προσ τθ ςωςτι κατεφκυνςθ και αν θ ανάπτυξθ νζων δράςεων οδθγεί ςε ζνα βιϊςιμο ενεργειακό ςφςτθμα. Τα «μακιματα» που διδάχκθκαν από τθν εκτίμθςθ των δράςεων. Αν οι ςτόχοι και οι δείκτεσ παρακολοφκθςθσ παραμζνουν ςωςτοί. Ρολφ ςθμαντικό κομμάτι τθσ παρακολοφκθςθσ αποτελεί θ επιλογι δεικτϊν. Θ Κομθτεία επζλεξε τουσ ακόλουκουσ δείκτεσ: 1. Συνολικζσ εκπομπζσ CO 2 ςτθν Κομθτεία. 2. Συνολικζσ εκπομπζσ CO 2 κατά κεφαλιν. 3. Εγχϊριεσ εκπομπζσ CO 2 κατά κεφαλιν. 4. Εκπομπζσ CO 2 ανά λίρα Ακακάριςτθσ Ρροςτικζμενθσ Αξίασ. 5. Ραραγόμενθ θλεκτρικι ενζργεια και κζρμανςθ ςτθν Κομθτεία (μετρθμζνθ ςε GWh ανά ζτοσ) από ΑΡΕ και πθγζσ χαμθλισ περιεκτικότθτασ ςε άνκρακα. 6. Ροςοςτό παραγόμενθσ ενζργειασ από όλεσ τισ πθγζσ καυςίμων ςτθν Κομθτεία. 2.5 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΣΘΝ ΑΝΑΠΣΤΞΘ ΣΩΝ ΔΑΕ Σε αυτό το ςτάδιο παρουςιάηονται οριςμζνεσ μεκοδολογίεσ για τθν υλοποίθςθ των ΣΔΑΕ ςε ευρωπαϊκζσ πόλεισ, οι οποίεσ ζχουν αναπτυχκεί οργανιςμοφσ και εταιρείεσ που ςυμμετζχουν ςτθ διαδικαςία MUSEC (MUltiplying Sustainable Energy Communities) Σε αυτό το ζργο εμπλζκονται αρκετζσ χϊρεσ είναι θ Λταλία, θ Ολλανδία, θ Γερμανία, θ Δανία και θ Βουλγαρία και ζχει ωσ ςτόχο τθν βελτίωςθ του ενεργειακοφ ςυςτιματοσ μζςω τθσ εφαρμογισ βιϊςιμων ενεργειακά ςτρατθγικϊν.*12+ Ενεργειακά Βιϊςιμεσ Κοινότθτεσ (SEC) είναι τοπικζσ κοινότθτεσ ςτισ οποίεσ οι πολιτικοί, οι αρμόδιοι για το ςχεδιαςμό και τθν ανάπτυξθ, οι παράγοντεσ τθσ αγοράσ και οι πολίτεσ ςυνεργάηονται ενεργά για να αναπτφξουν ενεργειακό εφοδιαςμό υψθλοφ βακμοφ αποκζντρωςθσ, που ευνοεί τισ ανανεϊςιμεσ πθγζσ Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 37

38 ενζργειασ και τθν εφαρμογι μζτρων ενεργειακισ απόδοςθσ ςε όλουσ τουσ τομείσ τελικισ χριςθσ. Ειδικζσ επιτροπζσ που ςυγκροτοφνται από ειδικοφσ ςε κζματα ενζργειασ κα προτείνουν τισ καλφτερεσ πρακτικζσ, οι οποίεσ κα είναι εφκολο να υιοκετθκοφν και να εφαρμοςτοφν ςτισ κοινωνίεσ του project. Τα κυριότερα αποτελζςματα κα είναι: Το προςχζδιο τθσ αειφόρου ενζργειασ. Θ δθμιουργία Εκνικισ Συμβουλευτικισ Ομάδασ για κάκε χϊρα που ςυμμετζχει. Θ ανάπτυξθ 7 SEC ςτρατθγικϊν. Θ ανάπτυξθ ενόσ ΣΔΑΕ. Να ςθμειωκεί ότι το βαςικό αποτζλεςμα του ζργου κα είναι θ δθμιουργία ενόσ αειφόρου Ρροςχεδίου για τθν Ενεργειακι Κοινότθτα που κα παρζχει μια περιγραφι τθσ διαδικαςίασ ςχετικά με το πϊσ να αναπτφξει μια ςτρατθγικι SEC. Θ ζννοια Ρροςχζδιο κα βαςίηεται κυρίωσ ςε μια βιμα προσ βιμα ανάλυςθ και ςφγκριςθ των SEC ςτρατθγικϊν που αναπτφςςονται από κάκε MUSEC κοινότθτα. Το προςχζδιο κα είναι μια πολφ πρακτικι κατευκυντιρια γραμμι, κακϊσ και τεκμθρίωςθ των αποτελεςμάτων που ζχουν επιτευχκεί για τισ ομάδεσ-ςτόχουσ και τισ κοινότθτεσ ςτθν Ευρϊπθ που ενδιαφζρονται για τθν ανάπτυξθ τθσ διαδικαςίασ SEC και επικυμοφν να ξεκινιςουν τθ δικι τουσ ςτρατθγικι SEC PEPESEC (Partnership Energy Planning as a tool for realising European Sustainable Energy Communities) Το ζργο "Ενεργειακόσ Σχεδιαςμόσ εταιρικισ ςχζςθσ ωσ ζνα εργαλείο για τθν υλοποίθςθ των Ευρωπαϊκϊν Ενεργειακά Βιϊςιμων Κοινοτιτων" (PEPESEC) διιρκεςε από τον Λανουάριο του 2008 μζχρι τον Λοφνιο του 2010 για 30 μινεσ.*13+ Το ζργο υποςτιριξε τθν ανάδειξθ των ευρωπαϊκϊν κοινοτιτων βιϊςιμθσ ενζργειασ μζςω τθσ αφξθςθσ του τοπικοφ ςχεδιαςμοφ των κοινοτιτων για τθν αποτελεςματικι παροχι, διανομι και χριςθ των ΑΡΕ (Ανανεϊςιμων Ρθγϊν Ενζργειασ) και ςυμβατικϊν πθγϊν ενζργειασ και τθ διαχείριςθ τθσ ηιτθςθσ. Για τθν εκπλιρωςθ των ςτόχων του το ζργο PEPESEC προχϊρθςε ςτθ διεφρυνςθ τθσ χριςθσ των υφιςτάμενων βζλτιςτων πρακτικϊν μεκοδολογιϊν ςχεδιαςμοφ ενζργειασ και τθν περαιτζρω ανάπτυξθ αυτϊν με τθν προςκικθ των καινοτόμων τεχνικϊν για τθ διευκόλυνςθ τθσ ςυμμετοχισ των εμπλεκομζνων φορζων. Θ καινοτομία του PEPESEC είναι ο ςυνδυαςμόσ των καλφτερων ςτοιχείων τθσ LA21/Sustainable Κοινοτικισ Στρατθγικισ με ςφγχρονα εργαλεία και τεχνικζσ για ζνα πολυμερζσ ςτρατθγικό ςχζδιο ανάπτυξθσ. Κεφάλαιο 2 ο : Επιςκόπθςθ των προτεινόμενων μεκοδολογιϊν για τθν παρακολοφκθςθ των ΣΔΑΕ 38

39 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 0 : ΔΗΜΟ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΤ Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 39

40 Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 40

41 3.1 ΧΑΡΑΚΣΘΡΙΣΙΚΑ ΔΘΜΟΤ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΤ Ο Διμοσ Αποκορϊνου είναι διμοσ τθσ Ρεριφζρειασ Κριτθσ που ςυςτάκθκε με το Ρρόγραμμα Καλλικράτθσ από τθ ςυνζνωςθ των προχπαρχόντων διμων Άρμενων, Φρε, Βάμου, Κρυονερίδασ, Γεωργιοφπολθσ και τθσ κοινότθτασ Άςθσ Γωνιάσ. Ζδρα του διμου ορίςτθκαν οι Βρφςεσ και ιςτορικι ζδρα ο Βάμοσ. *14+ χιμα 3.1: φνορα Καλλικρατικοφ Διμου Αποκορϊνου Ππωσ φαίνεται και από το παραπάνω ςχιμα, ο Διμοσ ςυνορεφει με του καλλικρατικοφσ Διμουσ Σφακίων και Χανίων ενϊ ανατολικά ςυνορεφει με το νομό εκφμνου. Θ ζκταςθ του είναι 313 km 2 από τα οποία τα 98 είναι πεδινά, τα 103 θμιορεινά και τα 112 θμιορεινά. Σφμφωνα με τθν απογραφι του 2011 ζχει κατοίκουσ Δθμογραφικά ςτοιχεία Σφμφωνα με τθν απογραφι του 2011 ο πλθκυςμόσ του Διμου είναι από τουσ οποίουσ οι είναι άρρενεσ και οι κιλυσ, θ πυκνότθτα μόνιμου πλθκυςμοφ είναι 308,1 άτομα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Το 2001 ιταν ενϊ το 1991 ιταν Άρα τθ δεκαετία ο ςυνολικόσ πλθκυςμόσ αυξικθκε κατά 876 άτομα δθλαδι κατά 7,41%.τθ δεκαετία ο πλθκυςμόσ αυξικθκε κατά 157 άτομα δθλαδι κατά 1,26%.*15+ Ακολουκεί θ κατανομι ςε θλικιακζσ ομάδεσ ςφμφωνα με τθν απογραφι του 2001: Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 41

42 Πίνακασ 3.1: Θλικιακι κατανομι κατοίκων Διμου Αποκορϊνου Θλικιακι ομάδα Απογραφι Ραρατθρείται ότι θ μεγαλφτερθ πλθκυςμιακά κατθγορία είναι θ Αυτό είναι αιςιόδοξο για τθν περιοχι γιατί είναι μποροφν να ςυμβάλλουν ςτθν ανάπτυξθ τθσ περιοχισ. Ενδιαφζρον παρουςιάηει για τθν περιοχι το επίπεδο εκπαίδευςθσ των κατοίκων τθσ και πωσ αυτό ζχει εξελιχκεί ςτο χρονικό διάςτθμα *15+, ςφμφωνα με τισ απογραφζσ αυτϊν των ετϊν. Ραρατίκεται πίνακασ με τα ςχετικά ςτοιχεία: Πίνακασ 3.2: Κατανομι πλθκυςμοφ Διμου Αποκορϊνου με βάςθ το επίπεδο εκπαίδευςθσ Επίπεδο Εκπαίδευςθσ Διδακτορικό 0 8 Μάςτερ 7 25 Ρτυχίο ΑΕΛ Ρτυχίο ΤΕΛ, ΚΑΤΕ, ΚΑΤΕΕ, Ανϊτερθσ Σχολισ και Εκκλθςιαςτικισ εκπ/ςθσ Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 42

43 Ρτυχίο Μεταδευτεροβάκμιασ Εκπαίδευςθσ (ΛΕΚ, Κολζγια κλπ) Απολυτιριο Γεν. Λυκείου ι 6τάξιου Γυμναςίου ι ΕΡΛ Ρτυχίο ΤΕΛ Ρτυχίο ΤΕΣ Απολ. 3τάξιου Γυμναςίου Απολυτιριο Δθμοτικοφ Φοιτά ςτο Δθμοτικό Εγκατζλειψε το Δθμοτικό, αλλά γνωρίηει γραφι και ανάγνωςθ Δεν γνωρίηει γραφι και ανάγνωςθ Ραρατθρείται ότι αυξικθκαν οι πτυχιοφχοι ΑΕΛ και οι κάτοχοι μάςτερ και διδακτορικοφ. Αξιοςθμείωτθ είναι επίςθσ θ μείωςθ του ποςοςτοφ αυτϊν που δεν γνωρίηουν γραφι και ανάγνωςθ από 20,5 % το 1991, ςε 9,2% το Οικονομικά ςτοιχεία Οι κφριεσ επαγγελματικζσ αςχολίεσ των κατοίκων του Διμου Αποκορϊνου είναι θ γεωργία, κακϊσ θ περιοχι είναι εφφορθ και παράγει μεγάλεσ ποςότθτεσ εξαιρετικισ ποιότθτασ ελαιολάδου και άλλων αγροτικϊν προϊόντων και ο τουριςμόσ. Επίςθσ αςχολοφνται με τθν κτθνοτροφία, τθν παραγωγι τυροκομικϊν, μελιοφ και παξιμαδιϊν. Ραρατίκεται το παρακάτω ςχιμα με τισ εκτάςεισ των διαφόρων αγροτικϊν καλλιεργειϊν του Διμου*15+: ΕΛΑΛΟΔΕΝΤΑ ΗΩΟΤΟΦΕΣ ΑΜΡΕΛΛΑ ΔΕΝΔΩΔΕΛΣ ΚΑΛΛΛΕΓΕΛΕΣ ΟΣΡΛΟΕΛΔΘ ΕΣΡΕΛΔΟΕΛΔΘ ΛΟΛΡΑ ΣΛΤΘΑ ΚΘΡΕΥΤΛΚΑ ΑΑΒΟΣΛΤΟΣ ΡΟΤΛΣΤΛΚΟΣ ΚΑΡΟΛ ΜΕ ΚΕΛΥΦΟΣ χιμα 3.2: Καλλιεργιςιμεσ εκτάςεισ με βάςθ το είδοσ καλλιζργειασ Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 43

44 Ραρατθρείται ότι οι περιςςότερεσ καλλιεργιςιμεσ εκτάςεισ καταλαμβάνονται από ελαιόδεντρα και δενδρϊδεισ καλλιζργειεσ. 3.2 ΔΘΜΟΣΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΜΑΣΑ ΔΘΜΟΤ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΤ Ο Διμοσ αποτελείται από πζντε πρϊθν καποδιςτριακοφσ και μια κοινότθτα. Ρροκειμζνου να διαμορφωκεί ολοκλθρωμζνθ εικόνα για το Διμο Αποκορϊνου, κεωρείται ςκόπιμθ θ εκτενζςτερθ μελζτθ κάκε δθμοτικοφ διαμερίςματοσ ξεχωριςτά Δθμοτικό διαμζριςμα Άςθσ Γωνιάσ Το δθμοτικό διαμζριςμα Άςθσ Γωνιάσ είναι ορεινι κοινότθτα ςτα ανατολικά του Νομοφ Χανίων με πλθκυςμό 586 κατοίκουσ και ζκταςθ 18,27 km 2. Βρίςκεται ςε υψόμετρο 585 μ. ςτθν ανατολικι πλευρά του όρουσ Αγκάκεσ ςε απρόςιτθ γεωγραφικι κζςθ.*14+ χιμα 3.3: Δθμοτικό διαμζριςμα Άςθσ Γωνιάσ Ιςτορικά και πολιτιςμικά ςτοιχεία Θ Άςθ Γωνιά αποτζλεςε κζντρο επαναςτατϊν λόγω τθσ απρόςιτθσ γεωγραφικισ κζςθσ τθσ. Αξιοςθμείωτθ είναι και θ προζλευςθ του ονόματοσ τθσ κακϊσ asi είναι τοφρκικθ λζξθ που ςθμαίνει λεβζντθσ, επομζνωσ Άςθ Γωνιά ςθμαίνει άντρο επαναςτατϊν. Κοντά ςτθν κοινότθτα βρίςκεται το Χαϊνόςπθλιο ςτο οποίο κατζφυγαν τα διωκόμενα μζλθ τθσ Επαναςτατικισ Συνζλευςθσ το 1866 ενϊ το Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 44

45 1867 πραγματοποιικθκε μάχθ μεταξφ του τοφρκικου ςτρατοφ και κρθτϊν επαναςτατϊν κοντά ςτο χωριό. Μια ακόμα ςθμαντικι μάχθ ζλαβε χϊρα ςτθν Άςθ τον Οκτϊβριο του 1895 μεταξφ του οκωμανικοφ ςτρατοφ και των εξεγερκζντων Κρθτϊν κατά τθν ζναρξθ τθσ τελευταίασ Κρθτικισ Επανάςταςθσ του Οικονομικά ςτοιχεία Οι κάτοικοι τθσ κοινότθτασ αςχολοφνται κατά κφριο λόγο με τθν κτθνοτροφία και τθν γεωργία. Βαςικά γεωργικά προϊόντα τθσ περιοχισ είναι το ελαιόλαδο, οι ηωοτροφζσ και τα φροφτα. Ενδεικτικά ακολουκεί πίνακασ με τισ αγροτικζσ καλλιζργειεσ του δθμοτικοφ διαμερίςματοσ, ςφμφωνα με ςτοιχεία τθσ ΕΛ.ΣΤΑΤ.*15+ Πίνακασ 3.3: Είδθ αγροτικϊν καλλιεργειϊν Άςθσ Γωνιάσ ΕΛΔΟΣ ΚΑΛΛΛΕΓΕΛΑΣ ΣΤΕΜΜΑΤΑ ΕΛΑΙΟΔΕΝΣΡΑ ΕΠΕΡΙΔΟΕΙΔΘ 70 ΗΩΟΣΡΟΦΕ 235 ΑΜΠΕΛΙΑ 80 ΚΘΠΕΤΣΙΚΑ 31 ΔΕΝΔΡΩΔΕΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕ 1500 ΟΠΡΙΟΕΙΔΘ 6 ΜΕΛΙ : Δθμοτικό διαμζριςμα Αρμζνων Το δθμοτικό διαμζριςμα Αρμζνων αποτζλεςε καποδιςτριακό διμο τθν περίοδο , ενϊ το 2011 εντάχκθκε ςτον καλλικρατικό διμο Αποκορϊνου. Βρίςκεται ςτα βόρεια και ανατολικά του νομοφ Χανίων και βρζχεται βόρεια από τα κάλαςςα. Οι Αρμζνοι ζχουν ςυνολικι ζκταςθ 55,29 km 2 και ςφμφωνα με τθν απογραφι του 2001 ζχει ςυνολικό πλθκυςμό κατοίκουσ. Το δθμοτικό διαμζριςμα των Αρμζνων αποτελείται από τα διαμερίςματα Καλφβεσ, Αρμζνοι, Νζο Χωριό, άμνθ, Καρζσ, Μαχαιροί και Στφλο και ζδρα του ζχει οριςτεί το χωριό Καλφβεσ.*14+ Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 45

46 χιμα 3.4:Δθμοτικό διαμζριςμα Αρμζνων Ιςτορικά και πολιτιςμικά ςτοιχεία Θ περιοχι διακζτει πολλά ιςτορικά αξιοκζατα, όπωσ το αρχαίο Λπποκορϊνιον που βρίςκεται ςτισ Καλφβεσ και ζδωςε το όνομα ςτθν επαρχία. Αρχαία ευριματα ζχουν βρεκεί και ςτο Στφλο ενϊ ςτο λόφο Αηωγυρζσ βρζκθκε ςθμαντικόσ μινωικόσ τάφοσ και ζνα αρχαίο νεκροταφείο. Αξιομνθμόνευτο είναι και το φροφριο του Αγίου Νικολάου που ζχτιςε ο κόμθσ τθσ Μάλτασ Ερίκο Ρεςκαντόρι ςτον οικιςμό Κυριακοςζλλια. Επίςθσ, ςτθν ομϊνυμθ εκκλθςία που χτίςτθκε μεταξφ 11 Ο και 12 Ο αιϊνα, υπάρχουν τοιχογραφίεσ και χαράγματα του 1362, 1382, 1388 και 1397 μχ. Αξίηει ακόμθ να αναφερκεί ο ιςτορικόσ πλάτανοσ που βρίςκεται ςτουσ Αρμζνουσ, όπου οι αρχθγοί τθσ Κριτθσ υπζγραψαν το Σφνταγμα τθσ Επιδαφρου το Μάιο του 1822.[16] Οικονομικά ςτοιχεία Οι κάτοικοι τθσ περιοχισ αςχολοφνται με τθν γεωργία και τθν κτθνοτροφία κακϊσ θ μεγαλφτερθ επιφάνεια (55%) καλφπτεται από βοςκοτόπια και το 36 % από καλλιεργοφμενεσ εκτάςεισ. Ραράγουν ποιοτικό λάδι ενϊ ςτο Στφλο γίνεται εμφιάλωςθ του νεροφ Σαμαριά. Επίςθσ ςε ανάπτυξθ βρίςκεται ο τουριςμόσ λόγω των βραβευμζνων παραλιϊν που διακζτει θ περιοχι. Στον ακόλουκο πίνακα απεικονίηονται τα είδθ αγροτικϊν καλλιεργειϊν των Αρμζνων, ςφμφωνα με ςτοιχεία που δόκθκαν από τθν ΕΛ.ΣΤΑΤ.*15+: Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 46

47 Πίνακασ 3.4: Είδθ Αγροτικϊν καλλιεργειϊν Αρμζνων ΕΛΔΟΣ ΚΑΛΛΛΕΓΕΛΑΣ ΣΤΕΜΜΑΤΑ ΕΛΑΙΟΔΕΝΣΡΑ ΕΠΕΡΙΔΟΕΙΔΘ 2752 ΗΩΟΣΡΟΦΕ 700 ΛΟΙΠΑ ΙΣΘΡΑ 276 ΑΜΠΕΛΙΑ 575 ΚΘΠΕΤΣΙΚΑ 947 ΔΕΝΔΡΩΔΕΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕ ΑΡΑΒΟΙΣΟ ΠΟΣΙΣΙΚΟ ΟΠΡΙΟΕΙΔΘ 30 ΜΕΛΙ Δθμοτικό διαμζριςμα Βάμου Ο Βάμοσ αποτζλεςε καποδιςτριακό διμο μζχρι το 2011 που εντάχκθκε ςτον καλλικρατικό διμο Αποκορϊνου. Βρίςκεται βόρεια και ανατολικά ςτο νομό Χανίων και βρζχεται από το Κρθτικό Ρζλαγοσ. Θ ζκταςθ του είναι 67,035 km 2 και ζχει πλθκυςμό ςφμφωνα με τθν απογραφι του Αποτελείται από τα εξισ διαμερίςματα: Βάμοσ, Γαβαλοχϊρι, Καίνα, Καλαμίτςι Αλεξάνδρου, Κεφαλάσ, Κόκκινο Χωρίο, Ξθροςτζρνι, Ρλάκα και Σζλλια.*14+ Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 47

48 χιμα 3.5:Δθμοτικό διαμζριςμα Βάμου Ιςτορικά και πολιτιςμικά ςτοιχεία Ο Βάμοσ είναι γνωςτόσ για τθν Γενικι Επαναςτατικι Συνζλευςθ των Κρθτϊν που ζλαβε χϊρα εκεί το 1866, μετά τθν πολιορκία του από τουσ Τοφρκουσ όπου και υποχϊρθςαν. Θ περιοχι διακζτει ιςτορικά αξιοκζατα, όπωσ είναι το δίκλινο κολωτό ελαιοτριβείο, το ςυγκρότθμα από ενετικά πθγάδια, το ρωμαϊκό νεκροταφείο και ο ναόσ του Αγίου Ραφλου. Αξιοςθμείωτοσ είναι ο χαρακτθριςμόσ του Γαβαλοχωρίου και των γφρω μικρϊν οικιςμϊν ωσ προςτατευόμενουσ.*17+ Οικονομικά ςτοιχεία Κφριεσ αςχολίεσ των κατοίκων τθσ περιοχισ είναι θ γεωργία, θ κτθνοτροφία και το ψάρεμα, ενϊ παράγουν εξαιρετικό λάδι και τςικουδιά. Το είδοσ των αγροτικϊν καλλιεργειϊν φαίνεται τον παρακάτω πίνακα*15+: Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 48

49 Πίνακασ 3.5:Είδοσ γεωργικϊν καλλιεργειϊν Βάμου ΕΛΔΟΣ ΚΑΛΛΛΕΓΕΛΑΣ ΣΤΕΜΜΑΤΑ ΕΛΑΙΟΔΕΝΣΡΑ ΕΠΕΡΙΔΟΕΙΔΘ 127 ΗΩΟΣΡΟΦΕ 672 ΛΟΙΠΑ ΙΣΘΡΑ 637 ΑΜΠΕΛΙΑ 664 ΚΘΠΕΤΣΙΚΑ 635 ΔΕΝΔΡΩΔΕΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕ ΑΡΑΒΟΙΣΟ ΠΟΣΙΣΙΚΟ ΟΠΡΙΟΕΙΔΘ 37 ΜΕΛΙ 292 Σθμαντικι είναι θ τουριςτικι ανάπτυξθ που γνωρίηει θ περιοχι του Βάμου τα τελευταία χρόνια, ειδικότερα μετά τον χαρακτθριςμό τθσ παραλιακισ ηϊνθσ ωσ προςτατευόμενθ από το πρόγραμμα Natura Επίςθσ ςε άνκθςθ είναι ο κτθματομεςιτικόσ κλάδοσ κακϊσ ξζνοι επενδυτζσ δείχνουν ενδιαφζρον για τα ακίνθτα τθσ περιοχισ. Το ιδρυκζν Κζντρο Ρεριβαλλοντικισ Εκπαίδευςθσ του νομοφ Χανίων ςτο παλιό ςχολείο του Κεφαλά παρζχει ευκαιρίεσ για ανάπτυξθ ςτθν περιοχι : Δθμοτικό διαμζριςμα Γεωργιοφπολθσ Θ Γεωργιοφπολθ είναι παρακαλάςςιο δθμοτικό διαμζριςμα του νομοφ Χανίων που αποτελοφςε καποδιςτριακό διμο μζχρι το 2011, όταν εντάχκθκε ςτον καλλικρατικό διμο Αποκορϊνου. Είναι χτιςμζνθ ςτον κόλπο του Αλμυροφ και ςυνορεφει με το νομό εκφμνου από τα ανατολικά. Ζχει ζκταςθ 53,498 km 2 και πλθκυςμό κατοίκουσ ςφμφωνα με τθν απογραφι του Επίςθσ αποτελείται από τα διαμερίςματα Κουρνά, Γεωργιοφπολθ, Καλαμίτςι Αμυγδαλίου, Κάςτελλο και Φυλακι. [14] Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 49

50 χιμα 3.6: Δθμοτικό διαμζριςμα Γεωργιοφπολθσ Ιςτορικά και πολιτιςμικά ςτοιχεία Θ περιοχι κατοικείται από τα αρχαία χρόνια κακϊσ ζχουν βρεκεί ευριματα λατρευτικϊν χϊρων, ζνασ τάφοσ μινωικοφ τφπου και αρχαίεσ τοποκεςίεσ κοντά ςτθν Γεωργιοφπολθ. Στθ ςφγχρονθ ιςτορία το δθμοτικό διαμζριςμα παρουςιάηει ιςτορικό ενδιαφζρον κακϊσ ςε αυτιν ζχουν πραγματοποιθκεί πολλζσ μάχεσ. Ριο ςυγκεκριμζνα, ςτο φροφριο του ποταμοφ Αλμυροφ ζχουν λάβει χϊρα αρκετζσ μάχεσ μζχρι τθν καταςτροφι του το 1821 από τουσ Κρθτικοφσ επαναςτάτεσ, ενϊ μεγάλθ μάχθ ςυνζβθ το 1835 ςτον Κάςτελλο εναντίων των Τοφρκων, οι οποίοι θττικθκαν. Αξιοςθμείωτο είναι ότι ο Κουρνάσ υπιρξε ζδρα τθσ Επαναςτατικισ Κυβζρνθςθσ το 1866 και Ζδρα τθσ Γενικισ Εκνοςυνζλευςθσ των Κρθτϊν το 1897.[14] Οικονομικά ςτοιχεία Λόγω τθσ φυςικισ ομορφιάσ που διακζτει το δθμοτικό διαμζριςμα τθσ Γεωργιοφπολθσ, ο τουριςτικόσ κλάδοσ αναπτφςςεται και απαςχολεί πολλοφσ εργαηομζνουσ. Ρόλοι ζλξθσ για τουσ τουρίςτεσ αποτελοφν θ παραλία τθσ Γεωργιοφπολθσ μικουσ 1,5 χλμ., ο ποταμόσ Αλμυρόσ που φιλοξενεί πολλά είδθ πουλιϊν και ηϊων και το ςπιλαιο και λίμνθ Κουρνά. Θ Λίμνθ Κουρνά είναι άξια αναφοράσ κακϊσ είναι θ μοναδικι λίμνθ γλυκοφ νεροφ ςτθν Κριτθ.*18+ Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 50

51 Ρροκειμζνου να καλυφκοφν οι ανάγκεσ των τουριςτϊν και των μόνιμων κατοίκων, ςτθν περιοχι λειτουργοφν πολλζσ επιχειριςεισ και καταςτιματα. Επίςθσ, όπωσ και ςτα υπόλοιπα διαμερίςματα του διμου Αποκορϊνου, αρκετοί κάτοικοι απαςχολοφνται ςτουσ τομείσ γεωργίασ και κτθνοτροφίασ με κφρια προϊόντα το ελαιόλαδο, τα φροφτα και τισ ηωοτροφζσ. Ραρατίκεται πίνακασ με το είδοσ των γεωργικϊν καλλιεργειϊν του δθμοτικοφ διαμερίςματοσ τθσ Γεωργιοφπολθσ, ςφμφωνα με ςτοιχεία που δόκθκαν από τθν ΕΛ.ΣΤΑΤ.*15+: Πίνακασ 3.6:Είδοσ γεωργικϊν καλλιεργειϊν Γεωργιοφπολθσ ΕΛΔΟΣ ΚΑΛΛΛΕΓΕΛΑΣ ΣΤΕΜΜΑΤΑ ΕΛΑΙΟΔΕΝΣΡΑ ΕΠΕΡΙΔΟΕΙΔΘ 77 ΗΩΟΣΡΟΦΕ ΛΟΙΠΑ ΙΣΘΡΑ 110 ΑΜΠΕΛΙΑ 376 ΚΘΠΕΤΣΙΚΑ 379 ΔΕΝΔΡΩΔΕΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕ ΑΡΑΒΟΙΣΟ ΠΟΣΙΣΙΚΟ ΟΠΡΙΟΕΙΔΘ 46 ΚΑΡΠΟΙ ΜΕ ΚΕΛΤΦΟ 11 ΜΕΛΙ Δθμοτικό διαμζριςμα Κρυονερίδασ Το δθμοτικό διαμζριςμα Κρυονερίδασ αποτελοφςε καποδιςτριακό διμο μζχρι το 2011, οπότε εντάχκθκε ςτο διμο Αποκορϊνου. Είναι θμιορεινόσ και βρίςκεται ςτα ανατολικά του νομοφ Χανίων. Θ ζκταςθ του είναι 67,56 km 2 και ο πλθκυςμόσ του είναι 2.330, ςφμφωνα με τθν απογραφι του Επίςθσ περιλαμβάνει τα εξισ διαμερίςματα: Βρφςεσ, Αλίκαμπο, Βαφζ, Εμπροςνερό, Μάηα και Νίπποσ και ζδρα του ζχουν οριςτεί οι Βρφςεσ.*14+ Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 51

52 χιμα 3.7:Δθμοτικό διαμζριςμα Κρυονερίδασ Ιςτορικά και πολιτιςμικά ςτοιχεία Γενικά θ περιοχι παρουςιάηει και ιςτορικό ενδιαφζρον κακϊσ ζχει οικιςμοφσ που ζχουν πολλά χρόνια φπαρξθσ και ζχουν υπάρξει κζατρο μαχϊν κατά τθν τουρκοκρατία και τθ Μάχθ τθσ Κριτθσ. Λςτορικό και καλλιτεχνικό ενδιαφζρον παρουςιάηουν οι βυηαντινζσ εκκλθςίεσ με παλιζσ τοιχογραφίεσ. Λδιαίτερο ενδιαφζρον ζχει θ Ελλθνικι Καμάρα που βρίςκεται ςτισ Βρφςεσ, θ οποία χτίςτθκε τθν Ελλθνιςτικι περίοδο. Επίςθσ τθν ίδια περίοδο πικανότθτα χτίςτθκε και ο αρχαίοσ οικιςμόσ Φιλίππου ςτισ Βρφςεσ, ςτον οποίο ζχουν βρεκεί Μινωικά και ωμαϊκά όςτρακα.*14+ Οικονομικά ςτοιχεία Δεδομζνου ότι οι Βρφςεσ είναι θ ζδρα του διμου Αποκορϊνου, ςτθν περιοχι λειτουργοφν αρκετζσ υπθρεςίεσ του διμου αλλά και πολλζσ εμπορικζσ επιχειριςεισ. Οι κάτοικοι τθσ Κρυονερίδασ αςχολοφνται επίςθσ με τθν γεωργία και τθν κτθνοτροφία και παράγουν ελαιόλαδο, ελιζσ, κραςί και ςουλτανίνα. Ακολουκεί πίνακασ με ςτοιχεία τθσ ΕΛ.ΣΤΑΤ. με τα είδθ αγροτικϊν καλλιεργειϊν τθσ Κρυονερίδασ.*15+ Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 52

53 Πίνακασ 3.7:Είδοσ γεωργικϊν καλλιεργειϊν Κρυονερίδασ ΕΛΔΟΣ ΚΑΛΛΛΕΓΕΛΑΣ ΣΤΕΜΜΑΤΑ ΕΛΑΙΟΔΕΝΣΡΑ ΕΠΕΡΙΔΟΕΙΔΘ 825 ΗΩΟΣΡΟΦΕ 363 ΛΟΙΠΑ ΙΣΘΡΑ 385 ΑΜΠΕΛΙΑ 543 ΚΘΠΕΤΣΙΚΑ 498 ΔΕΝΔΡΩΔΕΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕ ΑΡΑΒΟΙΣΟ ΠΟΣΙΣΙΚΟ ΟΠΡΙΟΕΙΔΘ 49 ΜΕΛΙ Δθμοτικό διαμζριςμα Φρε Το δθμοτικό διαμζριςμα του Φρε ιταν διμοσ που ςυςτάκθκε το 1880 και το 2011 εντάχκθκε ςτον καλλικρατικό διμο του Αποκορϊνου. Είναι μεςόγειοσ διμοσ, χτιςμζνοσ τουσ πρόποδεσ των Λευκϊν Ορζων ςε υψόμετρο 220 μ. Θ ζκταςθ του είναι 53,82 km 2 και ζχει πλθκυςμό κατοίκουσ ςφμφωνα με τθν απογραφι του Ρεριλαμβάνει τα εξισ διαμερίςματα: Φρε, Μελιδόνι, Ραϊδοχϊρι, Ρεμόνια και Τηίτηιφεσ.*14+ Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 53

54 χιμα 3.8:Δθμοτικό διαμζριςμα Φρε Ιςτορικά και πολιτιςμικά ςτοιχεία Το όνομα του διμου εικάηεται ότι προζρχεται από τθ λατινικι λζξθ frère που ςθμαίνει αδελφόσ μοναχόσ επειδι υπιρχε ςχολι ςτθν οποία δίδαςκαν Φραγκοπαπάδεσ. Ππωσ προαναφζρκθκε ςυςτάκθκε το 1880 και είχε 14 χωριά και κατοίκουσ ςφμφωνα με τθν απογραφι του Επίςθσ ενδιαφζρον παρουςιάηει το χωριό Τηίτηιφεσ κακϊσ είναι πολφ παλιό, με αναφορζσ από το 960 μ.χ., ενϊ πολλζσ φορζσ πραγματοποίθςαν εκεί ςυνζλευςθ οι θγζτεσ των Κρθτικϊν Επαναςτάςεων του 1866,1878 και [19] Οικονομικά ςτοιχεία Ρζραν των ςυνθκιςμζνων αςχολιϊν των κατοίκων τθσ περιοχισ ςε γεωργία και κτθνοτροφία, ςτο διαμζριςμα του Φρε λειτουργοφν παραδοςιακζσ βιοτεχνίεσ που αξίηουν τθν προςοχι κακϊσ διατθροφν τθν τοπικι παράδοςθ. Αναλυτικότερα λειτουργοφν τυροκομεία, βιοτεχνίεσ παραδοςιακϊν επίπλων που αξιοποιοφν τα κυπαρίςςια τθσ περιοχισ και ελαιουργεία που παράγουν άφκονο και άριςτθσ ποιότθτασ ελαιόλαδο χαμθλισ οξφτθτασ. Επίςθσ αξιοποιείται θ τοπικι παραγωγι χαρουπιοφ από το μφλο τθσ περιοχισ για τθν παραγωγι ηωοτροφϊν. Ρρόςφατα, άρχιςαν να γίνονται προςπάκειεσ για τθ δθμιουργία παραδοςιακϊν καταλυμάτων για να γίνει τουριςτικι εκμετάλλευςθ τθσ κζςθσ του διαμερίςματοσ, κάτω από τον ορεινό όγκο των Λευκϊν Ορζων. Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 54

55 Ραρατίκεται πίνακασ με τα είδθ γεωργικϊν καλλιεργειϊν του Φρε, βαςιςμζνοσ ςε ςτοιχεία τθσ ΕΛ.ΣΤΑΤ.*15+ Πίνακασ 3.8:Είδοσ γεωργικϊν καλλιεργειϊν Φρε ΕΛΔΟΣ ΚΑΛΛΛΕΓΕΛΑΣ ΣΤΕΜΜΑΤΑ ΕΛΑΙΟΔΕΝΣΡΑ ΕΠΕΡΙΔΟΕΙΔΘ 55 ΗΩΟΣΡΟΦΕ 223 ΛΟΙΠΑ ΙΣΘΡΑ 65 ΑΜΠΕΛΙΑ 419 ΚΘΠΕΤΣΙΚΑ 143 ΔΕΝΔΡΩΔΕΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕ ΟΠΡΙΟΕΙΔΘ 16 ΜΕΛΙ ΔΤΝΑΜΙΚΘ ΓΙΑ ΑΠΕ Ρροκειμζνου να εξαχκοφν ςυμπεράςματα για τισ δυνατότθτεσ ανάπτυξθσ των ΑΡΕ ςτθν περιοχι, κεωρείται ςκόπιμο να μελετθκοφν τα κλιματολογικά χαρακτθριςτικά τθσ, με ςτοιχεία που δίνονται από τθν θλεκτρονικι ςελίδα τθσ ΕΜΥ για το Νομό Χανίων.* Κλιματολογικά χαρακτθριςτικά Ο νομόσ Χανίων ανικει ςτθν Α κλιματικι ηϊνθ. Επομζνωσ ο διμοσ Αποκορϊνου υπάγεται ςτθν Α κλιματικι ηϊνθ. Στθν Ελλάδα υπάρχουν ςυνολικά τζςςερισ κλιματικζσ ηϊνεσ. Οι νομοί που υπάγονται ςε κάκε ηϊνθ φαίνονται ςτον ακόλουκο πίνακα. Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 55

56 Πίνακασ 3.9: Κατανομι νομϊν ανά κλιματικι ηϊνθ Ουςιαςτικά θ αρίκμθςθ των κλιματικϊν ηωνϊν ξεκινά από τισ κερμότερεσ προσ τισ ψυχρότερεσ. Άρα ο Διμοσ ανικει ςτθ κερμότερθ ηϊνθ. Να ςθμειωκεί ότι ςε κάκε νομό αν το κτίριο βρίςκεται ςε υψόμετρο άνω των 500μ τότε αυτόματα εντάςςεται ςτθν επόμενθ ψυχρότερθ ηϊνθ από αυτι που ανικει ενϊ για τθ ηϊνθ Δ όλεσ οι περιοχζσ τθσ ανικουν ςε αυτιν ανεξάρτθτα υψομζτρου. Από τθν θλεκτρονικι ςελίδα τθσ ΕΜΥ λιφκθκαν τα ακόλουκα κλιματικά δεδομζνα για το νομό Χανίων, τα οποία ιςχφουν και για το Διμο Αποκορϊνου. Μελετικθκαν, ςυγκεκριμζνα, τα επίπεδα κερμοκραςίασ, υγραςίασ, βροχόπτωςθσ και ανζμων. 1.ΚΕΜΟΚΑΣΛΑ Θ απόλυτθ μζγιςτθ κερμοκραςία το νομό Χανίων μετρικθκε 42,5 και θ απόλυτθ ελάχιςτθ 0. Τα ςτοιχεία που ςυλλζχκθκαν τθν περίοδο , χρθςιμοποιικθκαν για το ακόλουκο πίνακα και το διάγραμμα με τθν ελάχιςτθ, μζςθ και μζγιςτθ μθνιαία κερμοκραςία. Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 56

57 χιμα 3.9: Διάγραμμα ελάχιςτθσ, μζςθσ και μζγιςτθσ μθνιαίασ κερμοκραςίασ Πίνακασ 3.10: Ελάχιςτθ, μζςθ και μζγιςτθ μθνιαία κερμοκραςία Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 57

58 2.ΥΓΑΣΛΑ χιμα 3.10: Διάγραμμα μζςθσ μθνιαίασ υγραςίασ Πίνακασ 3.11: Μζςθ μθνιαία υγραςία Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 58

59 3.ΒΟΧΟΡΤΩΣΘ χιμα 3.11: Διάγραμμα βροχοπτϊςεων και ιςτόγραμμα ςυνολικϊν θμερϊν βροχισ Πίνακασ 3.12: Μζςθ μθνιαία βροχόπτωςθ και ςυνολικζσ θμζρεσ βροχισ Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 59

60 4.ΑΝΕΜΟΛ χιμα 3.12 : Μζςθ μθνιαία ζνταςθ του ανζμου Πίνακασ 3.13: Μζςθ μθνιαία ζνταςθ και διεφκυνςθ ανζμων Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 60

61 5.ΜΕΣΘ ΕΝΤΑΣΘ ΑΚΤΛΝΟΒΟΛΛΑΣ Πίνακασ 3.14: Μζςθ μθνιαία ζνταςθ ακτινοβολίασ υμπεράςματα Μετά από προςεκτικι μελζτθ των κλιματολογικϊν χαρακτθριςτικϊν τθσ περιοχισ εξάγονται τα παρακάτω ςυμπεράςματα ςχετικά με τισ δυνατότθτεσ ανάπτυξθσ ςτον τομζα των ΑΡΕ: Θ περιοχι χαρακτθρίηεται από υψθλι μζςθ κερμοκραςία και μζςθ ακτινοβολία, χαρακτθριςτικά που ευνοοφν τισ επενδφςεισ ςτα φωτοβολταϊκά, κακϊσ ζχουν υψθλι απόδοςθ. Το επίπεδο τθσ μζςθσ ζνταςθσ των ανζμων είναι καλό, για αυτό ενδείκνυται θ εγκατάςταςθ αιολικϊν ςτακμϊν. Τα επίπεδα βροχόπτωςθσ τθσ περιοχισ μποροφν να αξιοποιθκοφν από υδροθλεκτρικοφσ ςτακμοφσ Τφιςτάμενθ κατάςταςθ Στθν παροφςα φάςθ ο τομζασ των ΑΡΕ δεν ζχει αναπτυχκεί ςτο ζπακρο και υπάρχουν δυνατότθτεσ για περαιτζρω ανάπτυξθ. Συγκεκριμζνα ςφμφωνα με ςτοιχεία τθσ ΑΕ και ΔΕΘ λειτουργοφν οι ακόλουκεσ μονάδεσ*21+,*22+: Αιολικό πάρκο εγκατεςτθμζνθσ ιςχφοσ 30 MW ςτθ κζςθ Βορεινά των διμων Αποκορϊνου και Σφακίων. Θ εγκατεςτθμζνθ ιςχφσ των φωτοβολταϊκϊν ςτθν περιοχι Αποκορϊνου είναι 921,04 kw p. Υδροθλεκτρικόσ ςτακμόσ τθσ ΔΕΘ ςτο δθμοτικό διαμζριςμα τθσ Γεωργιοφπολθσ ιςχφοσ 0,30 MW ο οποίοσ λειτουργεί από το Το 2011 εγκρίκθκε θ μελλοντικι εγκατάςταςθ των εξισ μονάδων: Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 61

62 Αιολικό πάρκο ςτθν Άςθ Γωνιά εγκατεςτθμζνθσ ιςχφοσ 2,40 MW. Αιολικό πάρκο εγκατεςτθμζνθσ ιςχφοσ 45 MW ςτθ κζςθ Ανεμοκζφαλα που ανικει ςτουσ διμουσ Αποκορϊνου και Σφακίων. Κεφάλαιο 3 ο : Διμοσ Αποκορϊνου 62

63 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 0 : ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΣΕΛΙΚΩΝ ΚΑΣΑΝΑΛΩΕΩΝ & ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΑΝΑΦΟΡΑ ΔΗΜΟΤ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΤ Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 63

64 Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 64

65 4.1 ΑΡΧΙΚΕ ΠΑΡΑΔΟΧΕ Ζτοσ βάςθσ Σφμφωνα με τθν μεκοδολογία του Συμφϊνου των Δθμάρχων, το ςυνιςτϊμενο ζτοσ αναφοράσ τθσ απογραφισ των εκπομπϊν είναι το Ωςτόςο, αν δεν είναι δυνατι θ εφρεςθ αξιόπιςτων δεδομζνων για το ςυγκεκριμζνο ζτοσ, κεωρείται ωσ ζτοσ αναφοράσ το παλαιότερο ζτοσ για το οποίο διατίκενται πλιρθ και αξιόπιςτα ςτοιχεία. Στθν περίπτωςθ του Διμου Αποκορϊνου, θ ςυλλογι δεδομζνων πραγματοποιικθκε για το ζτοσ 2011, το οποίο ορίςκθκε ωσ ζτοσ αναφοράσ υντελεςτζσ εκπομπϊν Για τθν απογραφι εκπομπϊν, χρθςιμοποιικθκαν οι πρότυποι ςυντελεςτζσ εκπομπϊν ςφμφωνα με τισ αρχζσ τθσ IPCC (Διακυβερνθτικι Επιτροπι για τθν Κλιματικι Αλλαγι). Ρρόκειται για εκπομπζσ που προκαλοφνται από τθν κατανάλωςθ ενζργειασ εντόσ των ορίων του Διμου, είτε άμεςα, με τθν καφςθ καυςίμων εντόσ του Διμου, είτε ζμμεςα, με τθν κατανάλωςθ θλεκτριςμοφ που παράγεται εκτόσ του Διμου. Οι ςυντελεςτζσ εκπομπϊν βαςίηονται ςτο ανκρακικό περιεχόμενο του κάκε καυςίμου, ακολουκϊντασ τθν μεκοδολογία υπολογιςμοφ των εκπομπϊν αερίων του κερμοκθπίου ςτα πλαίςια τθσ Σφμβαςθσ-Ρλαιςίου των Θνωμζνων Εκνϊν για τθν Αλλαγι του Κλίματοσ (UNFCCC) και του Ρρωτοκόλλου του Κιότο. Με βάςθ τα παραπάνω, το ςθμαντικότερο αζριο του κερμοκθπίου κεωρείται το CO 2, και γι αυτό το λόγο οι εκπομπζσ των CH 4 και N 2 O δεν χρειάηεται να ςυνυπολογιςτοφν. Επίςθσ, να ςθμειωκεί ότι οι εκπομπζσ από χριςθ βιοκαυςίμων και χριςθ θλεκτρικισ ενζργειασ από ΑΡΕ κεωροφνται μθδενικζσ. Ζνασ άλλοσ τρόποσ υπολογιςμοφ των εκπομπϊν χρθςιμοποιεί τουσ ςυντελεςτζσ Ανάλυςθσ Κφκλου Ηωισ, οι οποίοι λαμβάνουν υπόψθ τον ςυνολικό κφκλο ηωισ του ενεργειακοφ φορζα. Απαιτείται δθλαδι, ο υπολογιςμόσ όλων των εκπομπϊν τθσ αλυςίδασ εφοδιαςμοφ. Κάτι τζτοιο όμωσ οδθγεί ςε μεγαλφτερθ απόκλιςθ από τισ πραγματικζσ εκπομπζσ και γι αυτό το λόγο ο ςυγκεκριμζνοσ τρόποσ αποφεφγεται. Στο παρόν ςχζδιο δράςθσ ακολουκείται θ εξισ μεκοδολογία απογραφισ των βαςικϊν εκπομπϊν. Το πρϊτο βιμα αφορά τθν ςυλλογι δεδομζνων ςχετικά με τθν κατανάλωςθ κάκε μορφισ ενζργειασ ςτα όρια του Διμου Αποκορϊνου. Φυςικά αυτό πραγματοποιείται ςε ςυνεργαςία με τον οργανιςμό τοπικισ αυτοδιοίκθςθσ. Στα ςθμεία που δεν εντοπίηονται άμεςα οι καταναλϊςεισ, γίνονται προςεγγίςεισ, όπωσ ςτατιςτικζσ αναγωγζσ με βάςθ τον πλθκυςμό. Στθ ςυνζχεια, εκφράηονται οι καταναλϊςεισ ςε μια κοινι μονάδα μζτρθςθσ, τισ kwh. Αυτό επιτυγχάνεται χρθςιμοποιϊντασ τουσ ςυντελεςτζσ μεταςχθματιςμοφ, οι Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 65

66 οποίοι ςφμφωνα με τισ οδθγίεσ του Συμφϊνου των Δθμάρχων ςτισ κατευκυντιριεσ γραμμζσ τθσ IPCC 2006*23+, είναι: Πίνακασ 4.1 : Θερμογόνοσ δφναμθ κυριότερων καυςίμων ΕΛΔΟΣ ΚΑΥΣΛΜΟΥ ΡΕΤΕΛΑΛΟ ΚΛΝ/ΚΕΜ (KWh/lt) 10 ΒΕΝΗΛΝΘ ΑΜΟΛ/ΣΟΥΡΕ (kwh/lt) 9,2 ΞΥΛΟ(kWh/kg) 2,9 ΚΕΜΟΓΟΝΟΣ ΔΥΝΑΜΘ Θ επόμενθ κίνθςθ είναι ο υπολογιςμόσ των εκπομπϊν των ρφπων ςε τόνουσ διοξειδίου του άνκρακα, θ μετατροπι δθλαδι των kwh ςε tn CO 2. Απαραίτθτοι ςε αυτό το βιμα είναι οι ςυντελεςτζσ εκπομπϊν, οριςμζνοι εκ των οποίων είναι πρότυποι ςφμφωνα με τισ Οδθγίεσ IPCC 2006 *24+ και άλλοι υπολογίηονται ακολουκϊντασ ςυγκεκριμζνουσ κανόνεσ από τισ οδθγίεσ του Συμφϊνου των Δθμάρχων. Συγκεκριμζνα, για τον υπολογιςμό των εκπομπϊν από τθν κατανάλωςθ πετρελαίου κίνθςθσ χρθςιμοποιείται διορκωμζνοσ ςυντελεςτισ, κακϊσ το βιοντίηελ αναμιγνφεται με το ςυμβατικό πετρζλαιο κίνθςθσ ςε ποςοςτό 5% κατ όγκο. *26+Ζτςι ο υπολογιςμόσ του πραγματικοφ ςυντελεςτι εκπομπϊν CO2 για το πετρζλαιο κίνθςθσ γίνεται ωσ εξισ: F diesel-new = PCD * F diesel + PBD * 0 F diesel-new = 95% * {0,267 (tn CO2 / MWh)} + 5% * {0 (tn CO2 / MWh)} = 0,254 tn CO 2 / MWh Οι τυπικοί ςυντελεςτζσ εκπομπϊν φαίνονται ςτον ακόλουκο πίνακα. Πίνακασ 4.2: υντελεςτζσ εκπομπϊν CO 2 ΚΑΥΣΛΜΘ ΥΛΘ ΘΛΕΚΤΛΣΜΟΣ 0,819 ΡΕΤΕΛΑΛΟ ΚΛΝΘΣΘΣ 0,254 ΡΕΤΕΛΑΛΟ ΚΕΜΑΝΣΘΣ 0,267 ΒΕΝΗΛΝΘ 0,249 ΞΥΛΟ 0 ΤΥΡΛΚΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΘΣ ΕΚΡΟΜΡΩΝ(tn CO 2 /MWh) Να ςθμειωκεί ότι επιλζχκθκε ο τοπικόσ ςυντελεςτισ εκπομπϊν θλεκτριςμοφ για τθν Κριτθ. Επίςθσ κεωρείται ότι το ξφλο είναι ανανεϊςιμο ςτισ αγροτικζσ περιοχζσ του Διμου. Ζτςι ο αντίςτοιχοσ ςυντελεςτισ παίρνει μθδενικι τιμι. Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 66

67 4.2 ΓΕΩΡΓΙΑ Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ Σφμφωνα με τα ςτοιχεία τθσ ΕΛ.ΣΤΑΤ. το 2011 ςτο Νομό Χανίων καταναλϊκθκαν MWh θλεκτρικισ ενζργειασ. Με αναγωγι με κριτιριο τθσ καλλιεργοφμενθ ζκταςθ προκφπτει ότι ςτο Διμο Αποκορϊνου καταναλϊκθκαν 3.335,35 MWh θλεκτρικισ ενζργειασ, κακϊσ οι καλλιεργοφμενεσ εκτάςεισ του Νομοφ Χανίων ανζρχονται ςτα ςτρζμματα και ςτο διμο ςε ,84 ςτρζμματα.*15+ Οι αντίςτοιχεσ εκπομπζσ είναι 2.731,65 tn Κατανάλωςθ καυςίμων Εκτόσ από τθν θλεκτρικι ενζργεια ςτθν γεωργία απαραίτθτθ είναι και θ κατανάλωςθ πετρελαίου κίνθςθσ για τθ λειτουργία των γεωργικϊν μθχανθμάτων. Για να υπολογιςτεί θ κατανάλωςθ πετρελαίου χρθςιμοποιοφνται οι δείκτεσ κατανάλωςθσ πετρελαίου (lt/ ςτρζμμα) που δθμοςίευςε θ Εφθμερίδα τθσ Κυβερνιςεωσ. Με ςτοιχεία τθσ ΕΛ.ΣΤΑΤ.*15+ ζγινε καταγραφι τθσ ζκταςθσ κάκε είδουσ καλλιζργειασ του διμου. Οι εκτάςεισ κακϊσ και οι καταναλϊςεισ πετρελαίου κίνθςθσ φαίνονται ςτον παρακάτω πίνακα: Πίνακασ 4.3: Κατανάλωςθ πετρελαίου κίνθςθσ ςτθν αγροτικι παραγωγι διμου Αποκορϊνου ΕΙΔΟ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΚΣΑΘ (ΣΡ) ΔΕΙΚΣΘ ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ΠΕΣΡΕΛΑΙΟΤ (lt/ςτρ) ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ΠΕΣΡΕΛΑΙΟΤ (lt) ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ΠΕΣΡΕΛΑΙΟΤ (kwh) ΕΛΑΙΟΔΕΝΣΡΑ ,00 10, , ,00 ΕΠΕΡΙΔΟΕΙΔΘ 3.081,00 19, , ,00 ΗΩΟΣΡΟΦΕ 3.607,00 16, , ,00 ΛΟΙΠΑ ΙΣΘΡΑ 1.088,00 16, , ,00 ΑΜΠΕΛΙΑ 2.114,00 13, , ,00 ΚΘΠΕΤΣΙΚΑ 2.135,00 12, , ,00 ΔΕΝΔΡΩΔΕΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕ ΑΡΑΒΟΙΣΟ ΠΟΣΙΣΙΚΟ ,00 21, , ,00 210,00 30, , ,00 ΟΠΡΙΟΕΙΔΘ 135,00 7,20 972, ,00 ΚΑΡΠΟΙ ΜΕ ΚΕΛΤΦΟ 11,00 3,60 39,60 396,00 Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 67

68 ΜΕΛΙ 710,84 7, , ,48 ΤΝΟΛΟ , ,50 Θλεκτρικι ενζργεια Ρετρζλαιο 16% 84% χιμα 4.1: Σελικι κατανάλωςθ ενζργειασ ςτον αγροτικό τομζα Ππωσ γίνεται αντιλθπτό από το παραπάνω γράφθμα θ χριςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςυμμετζχει με ποςοςτό 16% ςτισ ενεργειακζσ καταναλϊςεισ του αγροτικοφ τομζα και θ καφςθ πετρελαίου κίνθςθσ με ποςοςτό 84%. Ραρατθρείται ότι το ποςοςτό πετρελαίου είναι πολφ μεγαλφτερο, κακϊσ το πετρζλαιο κινεί τουσ γεωργικοφσ ελκυςτιρεσ και άλλα αγροτικά οχιματα. Στον τομζα τθσ γεωργίασ καταναλϊνεται ενζργεια λόγω πετρελαίου ίςθ με ,5 kwh. Με χριςθ του ςυντελεςτι εκπομπϊν για το πετρζλαιο κίνθςθσ, οι εκπομπζσ CO 2 προκφπτουν ίςεσ με 4.810,29 tn. Μετά από παρατιρθςθ του παρακάτω γραφιματοσ προκφπτει ότι οι εκπομπζσ CO 2 που αντιςτοιχοφν ςτθν κατανάλωςθ πετρελαίου ςτον αγροτικό τομζα είναι ςχεδόν διπλάςιεσ από τισ εκπομπζσ λόγω τθσ χριςθσ θλεκτρικισ ενζργειασ, παρότι ο ςυντελεςτισ εκπομπϊν για το πετρζλαιο είναι αρκετά μικρότεροσ του ςυντελεςτι τθσ θλεκτρικισ ενζργειασ. Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 68

69 Θλεκτρικι ενζργεια Ρετρζλαιο 36% 64% χιμα 4.2: Εκπομπζσ CO 2 ςτον αγροτικό τομζα 4.3 ΔΘΜΟΣΙΚΑ ΚΣΙΡΙΑ/ΕΓΚΑΣΑΣΑΕΙ ΚΑΙ ΦΩΣΙΜΟ Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςε δθμοτικά κτίρια Στο διμο Αποκορϊνου υπάρχουν κτίρια διοίκθςθσ και υπθρεςίεσ για τθ λειτουργία των οποίων υπεφκυνοσ είναι ο Διμοσ. Αναλυτικότερα ςτα δθμοτικά κτίρια περιλαμβάνονται κοινοτικά και δθμοτικά γραφεία ςτα δθμοτικά διαμερίςματα του διμου, ςφνδεςμοι κοινοτιτων ςε Βάμο και Φρε, το λιμενικό ταμείο, το πολιτιςτικό κζντρο και τα κοιμθτιρια. Θ ςυνολικι κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ για το διάςτθμα Μάιοσ 2011-Λανουάριοσ 2011 φαίνεται ςτον ακόλουκο πίνακα και προζκυψε από τα τιμολόγια τθσ ΔΕΘ για το αντίςτοιχο διάςτθμα.*27+ Πίνακασ 4.4: Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτα δθμοτικά κτίρια ΔΘΜΟΣΙΚΟ ΔΙΑΜΕΡΙΜΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ (kwh) ΕΚΠΟΜΠΕ CO 2 ΑΘ ,50 26,12 ΑΡΜΕΝΟΙ ,50 639,23 ΒΑΜΟ ,00 554,51 ΓΕΩΡΓΙΟΤΠΟΛΘ ,50 780,63 ΚΡΤΟΝΕΡΙΔΑ ,00 473,48 ΦΡΕ ,50 138,01 ΤΝΟΛΟ , ,98 Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 69

70 4.3.2 Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςε δθμοτικζσ εγκαταςτάςεισ Αυτζσ οι καταναλϊςεισ αφοροφν εγκαταςτάςεισ ςχετικζσ με άρδευςθ και φδρευςθ όπωσ αντλιοςτάςια και γεωτριςεισ και μετριοφνται ςε kwh. Ακολουκεί πίνακασ με τισ καταναλϊςεισ αυτοφ του τομζα για το ζτοσ 2011.[27] Πίνακασ 4.5: Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ και εκπομπζσ CO 2 ςτισ δθμοτικζσ εγκαταςτάςεισ ΔΘΜΟΣΙΚΟ ΔΙΑΜΕΡΙΜΑ ΑΝΣΛΙΟΣΑΙΑ ΤΔΡΕΤΘ ΑΝΣΛΙΟΣΑΙΑ ΑΔΡΕΤΘ ΑΘ 514, ,00 ΑΡΜΕΝΟΙ , ,00 ΒΑΜΟ ,50 0,00 ΓΕΩΡΓΙΟΤΠΟΛΘ ,50 0,00 ΚΡΤΟΝΕΡΙΔΑ 48, ,00 ΦΡΕ ,50 0,00 ΤΝΟΛΟ , ,50 ΕΚΠΟΜΠΕ CO 2 (tn) 132,81 66, Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ και πετρελαίου κζρμανςθσ ςτα ςχολεία Οι καταναλϊςεισ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτα ςχολεία προζκυψαν από τα τιμολόγια τθσ ΔΕΘ και οι καταναλϊςεισ πετρελαίου κζρμανςθσ από ςτοιχεία που παρείχε ο Διμοσ*27+,*28+: Πίνακασ 4.6: Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ και πετρελαίου κζρμανςθσ ςτα ςχολεία ΧΟΛΕΙΟ ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ Θ.Ε. (KWh) ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ΠΕΣΡΕΛΑΙΟΤ( LT) ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ΠΕΣΡΕΛΑΙΟΤ (KWh) ΔΘΜΟΣΙΚΟ ΚΑΒΡΟΤ 1.028, ΔΘΜΟΣΙΚΟ ΚΟΤΡΝΑ 47, ΔΘΜΟΣΙΚΟ ΓΕΩΡΓΙΟΤΠΟΛΘ 8.451,00 ΔΘΜΟΣΙΚΟ ΒΡΤΩΝ 1.705, ΔΘΜΟΣΙΚΟ ΚΑΛΤΒΩΝ , ΝΘΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΛΤΒΩΝ ,25 ΔΘΜΟΣΙΚΟ 1.093, Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 70

71 ΕΜΠΡΟΝΕΡΟΤ ΔΘΜΟΣΙΚΟ ΣΤΛΟΤ 19, ΔΘΜΟΣΙΚΟ ΝΕΟΤ ΧΩΡΙΟΤ 6.414,00 ΔΘΜΟΣΙΚΟ ΦΡΕ 4.083, ΕΠΑΛ ΒΡΤΩΝ , ΔΘΜΟΣΙΚΟ ΓΑΒΑΛΟΧΩΡΙΟΤ 4.324,50 ΔΘΜΟΣΙΚΟ ΒΑΜΟΤ 2.725, ΔΘΜΟΣΙΚΟ ΑΘ ΓΩΝΙΑ 466,50 ΓΤΜΝΑΙΟ/ΛΤΚΕΙΟ ΒΑΜΟΤ 8.031,00 ΝΘΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΛΑΚΑ 1.543,50 ΤΝΟΛΟ , Γνωρίηοντασ τουσ ςυντελεςτζσ εκπομπϊν για θλεκτριςμό και πετρζλαιο κζρμανςθσ προκφπτει ότι ςυνολικά οι εκπομπζσ CO 2 κα είναι 156,77 tn Κατανάλωςθ καυςίμου ςτα δθμοτικά κτίρια Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται οι καταναλϊςεισ πετρελαίου κζρμανςθσ ςε δθμοτικά κτίρια ανά δθμοτικό διαμζριςμα ςφμφωνα με ςτοιχεία του Διμου για το [28] Πίνακασ 4.7: Κατανάλωςθ πετρελαίου κζρμανςθσ ςτα δθμοτικά κτίρια ΔΘΜΟΣΙΚΟ ΔΙΑΜΕΡΙΜΑ ΚΑΤΙΜΟ (lt) ΕΝΕΡΓΕΙΑ ( kwh) ΕΚΠΟΜΠΕ CO 2 ΚΡΤΟΝΕΡΙΔΑ 5.846, ,000 15,609 ΒΑΜΟ 5.200, ,000 13,884 ΑΡΜΕΝΟΙ 2.274, ,000 6,072 ΤΝΟΛΟ , ,000 35, Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτο δθμοτικό δθμόςιο φωτιςμό Θ κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ για τον φωτιςμό του Διμου ςφμφωνα με ςτοιχεία τθσ ΔΕΘ φαίνεται ςτον παρακάτω πίνακα.*27+ Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 71

72 Πίνακασ 4.8: Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτο δθμοτικό φωτιςμό ΔΘΜΟΣΙΚΟ ΔΙΑΜΕΡΙΜΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ (Kwh) ΑΘ - - ΕΚΠΟΜΠΕ CO 2 (tn) ΑΡΜΕΝΟΙ ,50 465,23 ΒΑΜΟ ,00 503,84 ΓΕΩΡΓΙΟΤΠΟΛΘ ,00 267,71 ΚΡΤΟΝΕΡΙΔΑ ,50 163,77 ΦΡΕ ,00 136,23 ΤΝΟΛΟ , ,77 ΑΜΕΝΟΛ ΒΑΜΟΣ ΓΕΩΓΛΟΥΡΟΛΘ ΚΥΟΝΕΛΔΑ ΦΕ 9% 11% 30% 17% 33% χιμα 4.3: Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτο δθμοτικό φωτιςμό ανά δθμοτικό διαμζριςμα Ππωσ είναι φανερό από το παραπάνω γράφθμα, τθ μεγαλφτερθ κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ για δθμοτικό φωτιςμό ζχουν τα δθμοτικά διαμερίςματα του Βάμου και των Αρμζνων, ενϊ για τθν Άςθ δεν υπιρχαν ςτοιχεία για τον τομζα αυτό. Ραρατίκεται ςυγκεντρωτικόσ πίνακασ που απεικονίηει τισ καταναλϊςεισ θλεκτρικισ ενζργειασ και πετρελαίου κζρμανςθσ ςτα δθμοτικά κτίρια και τισ δθμοτικζσ εγκαταςτάςεισ. Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 72

73 Πίνακασ 4.9: Κατανάλωςθ ενζργειασ ςτα δθμοτικά κτίρια, ςχολεία και εγκαταςτάςεισ ΚΑΣΘΓΟΡΙΑ ΔΘΜΟΣΙΚΑ ΚΣΙΡΙΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ΘΛΕΚΣΡΙΚΘ ΕΝΕΡΓΕΙΑ( kwh) ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ΠΕΣΡΕΛΑΙΟΤ ΘΕΡΜΑΝΘ(kWh) , ΧΟΛΕΙΑ , ΔΘΜΟΣΙΚΕ ΕΓΚΑΣΑΣΑΕΙ ,50 - ΤΝΟΛΟ , Ππωσ είναι φανερό, θ κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ είναι πολφ μεγαλφτερθ τθσ κατανάλωςθσ πετρελαίου. Θ παρατιρθςθ αυτι επιβεβαιϊνεται και από το παρακάτω ςχιμα: ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΘ ΘΛΕΚΤΛΚΘΣ ΕΝΕΓΕΛΑΣ( kwh) ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΘ ΡΕΤΕΛΑΛΟΥ ΚΕΜΑΝΣΘΣ(kWh) 12% 88% χιμα 4.4: Κατανάλωςθ ενζργειασ τα δθμοτικά κτίρια, ςχολεία και εγκαταςτάςεισ 4.4 ΟΙΚΙΑΚΟ ΣΟΜΕΑ Σφμφωνα με ςτοιχεία τθσ ΕΛ.ΣΤΑΤ. ςτο νομό Χανίων καταναλϊκθκαν MWh για οικιακι χριςθ το 2011.*15+ Εφαρμόηοντασ αναγωγι με πλθκυςμιακά κριτιρια υπολογίηεται ότι ςτο Διμο Αποκορϊνου καταναλϊκθκαν ,7 MWh που αντιςτοιχοφν ςε ,68 tn, χρθςιμοποιϊντασ τον τοπικό ςυντελεςτι εκπομπϊν του θλεκτριςμοφ για τθν Κριτθ. Το επόμενο βιμα είναι να βρεκεί θ κατανάλωςθ καυςίμου για κζρμανςθ ςτισ οικίεσ του Διμου. Αρχικά χρθςιμοποιικθκαν ςτοιχεία από τθν Ελλθνικι Στατιςτικι Αρχι που αντλικθκαν από τθν απογραφι του 2001 προκειμζνου να γίνει διάκριςθ των Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 73

74 κατοικιϊν του Διμου ςε κατθγορίεσ ανάλογα με τον τφπο τθσ κατοικίασ, τθν χρονικι περίοδο καταςκευισ τθσ και τθν επιφάνεια τθσ. Στθ ςυνζχεια ςυλλζχκθκαν πλθροφορίεσ από μελζτθ «Εκτίμθςθ τθσ κατανάλωςθσ ενζργειασ για κζρμανςθ ςε κτίρια κατοικιϊν 36 ελλθνικϊν πόλεων» του Λνςτιτοφτου Μελετϊν Ρεριβάλλοντοσ και Βιϊςιμθσ Ανάπτυξθσ ςχετικά με τθν κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ οικίασ εκτόσ τθσ ενζργειασ κζρμανςθσ. Στθν Ελλθνικι πιλοτικι εφαρμογι που πραγματοποιικθκε το 2007 περιλαμβάνονται 118 πολυκατοικίεσ και 58 μονοκατοικίεσ με μεγάλο εφροσ τιμϊν ςχετικά με το ζτοσ καταςκευισ και το ςυνολικό εμβαδόν τουσ. Θ μζςθ κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτισ πολυκατοικίεσ ιταν 44 kwh/ και ςτισ μονοκατοικίεσ 51 kwh/. Θ μελζτθ «Εκτίμθςθ τθσ κατανάλωςθσ ενζργειασ για κζρμανςθ ςε κτίρια κατοικιϊν 36 ελλθνικϊν πόλεων» βαςίηεται ςτθ μζκοδο των βακμοθμερϊν μεταβλθτισ βάςθσ και δίνει μια εκτίμθςθ των εποχιακϊν αναγκϊν ςε ενζργεια. Οι προχποκζςεισ για να είναι αυτι θ εκτίμθςθ ακριβισ είναι θ εςωτερικι κερμοκραςία και οι εςωτερικζσ πθγζσ ενζργειασ του κτιρίου να είναι ςτακερζσ και το ςφςτθμα κζρμανςθσ να ζχει ςτακερό βακμό απόδοςθσ όλο το χειμϊνα. Στθ μελζτθ αυτι εκτιμϊνται οι ενεργειακζσ απαιτιςεισ και θ κατανάλωςθ καυςίμου για κζρμανςθ ςε κτίρια-μοντζλα μονοκατοικιϊν και πολυκατοικιϊν ςτα οποία χρθςιμοποιοφνται ςυμβατικά ςυςτιματα κζρμανςθσ (κεντρικι κζρμανςθ κερμοφ νεροφ με λζβθτα πετρελαίου). Σφμφωνα με τθ μελζτθ αυτι λοιπόν ςτα Χανιά που ζχει ίδιο κλίμα με το διμο Αποκορϊνου θ εκτιμϊμενθ κατανάλωςθ ενζργειασ είναι για τισ μονοκατοικίεσ 123,8 kwh/ χωρίσ κερμικι μόνωςθ και 38 kwh/ με κερμικι μόνωςθ. Για τισ πολυκατοικίεσ είναι 93,1 kwh/ χωρίσ κερμικι μόνωςθ και 26,0 kwh/ με κερμικι μόνωςθ. Ακολουκοφν πίνακεσ με τα ςτοιχεία από τθν Ελλθνικι Στατιςτικι Αρχι όπου διαχωρίηονται οι κατοικίεσ ανάλογα με τθν επιφάνεια τουσ, τον τφπο του κτιρίου, τθν φπαρξθ κερμομόνωςθσ και αν διακζτουν κεντρικι κζρμανςθ ι όχι. Να ςθμειωκεί ότι κεωρείται ότι τα κτίρια που καταςκευάςτθκαν πριν το 1980 δεν διακζτουν κερμομόνωςθ ενϊ αυτά που καταςκευάςτθκαν μετά από το 1980 διακζτουν. *30+ Πίνακασ 4.10: Αρικμόσ κατοικιϊν με κεντρικι κζρμανςθ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΚΑΣΟΙΚΙΑ ΚΕΝΣΡΙΚΘ ΘΕΡΜΑΝΘ-ΑΡΙΘΜΟ ΚΑΣΟΙΚΙΩΝ ΜΟΝΟΚΑΤΟΛΚΛΕΣ ΧΩΛΣ Κ.Μ. ΜΕ Κ.Μ. ΡΟΛΥΚΑΤΟΛΚΛΕΣ ΧΩΛΣ Κ.Μ. ΜΕ Κ.Μ. < Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 74

75 ΤΝΟΛΟ Πίνακασ 4.11: Αρικμόσ κατοικιϊν με άλλου είδουσ κζρμανςθ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΚΑΣΟΙΚΙΑ ΑΛΛΟΤ ΕΙΔΟΤ ΘΕΡΜΑΝΘ-ΑΡΙΘΜΟ ΚΑΣΟΙΚΙΩΝ ΜΟΝΟΚΑΤΟΛΚΛΕΣ ΧΩΛΣ Κ.Μ. ΜΕ Κ.Μ. ΡΟΛΥΚΑΤΟΛΚΛΕΣ ΧΩΛΣ Κ.Μ. ΜΕ Κ.Μ. < ΤΝΟΛΟ Ρροκειμζνου να υπολογιςκεί θ κατανάλωςθ κερμικισ ενζργειασ χρθςιμοποιοφνται οι παρακάτω τφποι: ΜΟΝΟΚΑΤΟΛΚΛΕΣ Κατ. Μον. Χ.Κ.Μ.= Αρ. Μον. Χ.Κ.Μ. * Μ.Ο. Επιφ. * Ειδ. Κατ. Μον. Χ.Κ.Μ. Κατ. Μον. Μ.Κ.Μ.= Αρ. Μον. Μ.Κ.Μ. * Μ.Ο. Επιφ. * Ειδ. Κατ. Μον. Μ.Κ.Μ. Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 75

76 ΡΟΛΥΚΑΤΟΛΚΛΕΣ Κατ. Ρολ. Χ.Κ.Μ.= Αρ. Ρολ. Χ.Κ.Μ. * Μ.Ο. Επιφ. * Ειδ. Κατ. Ρολ. Χ.Κ.Μ. Κατ. Ρολ. Μ.Κ.Μ.= Αρ. Ρολ. Μ.Κ.Μ. * Μ.Ο. Επιφ. * Ειδ. Κατ. Ρολ. Μ.Κ.Μ. Ππου : Κατ. Μον. Χ.Κ.Μ (kwh): κατανάλωςθ μονοκατοικιϊν χωρίσ κερμομόνωςθ Κατ. Μον. Μ.Κ.Μ (kwh): κατανάλωςθ μονοκατοικιϊν με κερμομόνωςθ Κατ. Ρολ. Χ.Κ.Μ (kwh): κατανάλωςθ πολυκατοικιϊν χωρίσ κερμομόνωςθ Κατ. Ρολ. Μ.Κ.Μ (kwh): κατανάλωςθ πολυκατοικιϊν με κερμομόνωςθ Αρ. Μον. Χ.Κ.Μ.: αρικμόσ μονοκατοικιϊν χωρίσ κερμομόνωςθ Αρ. Μον. Μ.Κ.Μ.: αρικμόσ μονοκατοικιϊν με κερμομόνωςθ Αρ. Ρολ. Χ.Κ.Μ.: αρικμόσ πολυκατοικιϊν χωρίσ κερμομόνωςθ Αρ. Ρολ. Μ.Κ.Μ.: αρικμόσ πολυκατοικιϊν με κερμομόνωςθ Μ.Ο. Επιφ. ( ): μζςοσ όροσ επιφάνειασ κατοικίασ Ειδ. Κατ. Μον. Χ.Κ.Μ.: ειδικι κατανάλωςθ μονοκατοικιϊν χωρίσ κερμομόνωςθ Ειδ. Κατ. Μον. Μ.Κ.Μ.: ειδικι κατανάλωςθ μονοκατοικιϊν με κερμομόνωςθ Ειδ. Κατ. Ρολ. Χ.Κ.Μ.: ειδικι κατανάλωςθ πολυκατοικιϊν χωρίσ κερμομόνωςθ Ειδ. Κατ. Ρολ. Μ.Κ.Μ.: ειδικι κατανάλωςθ πολυκατοικιϊν με κερμομόνωςθ Αυτοί οι τφποι ςε ςυνδυαςμό με τα ςτοιχεία τθσ ΕΛ.ΣΤΑΤ. δίνουν τουσ ακόλουκουσ πίνακεσ: ΚΕΝΣΡΙΚΘ ΘΕΡΜΑΝΘ Πίνακασ 4.12: Εκτιμϊμενθ κατανάλωςθ κερμικισ ενζργειασ από πετρζλαιο κατοικιϊν με κεντρικι κζρμανςθ ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ΘΕΡΜΙΚΘ ΕΝΕΡΓΕΙΑ (kwh) ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΚΑΣΟΙΚΙΑ Μ.Ο. ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΚΕΝΣΡΙΚΘ ΘΕΡΜΑΝΘ-ΑΡΙΘΜΟ ΚΑΣΟΙΚΙΩΝ ΜΟΝΟΚΑΣΟΙΚΙΕ ΠΟΛΤΚΑΣΟΙΚΙΕ ΧΩΡΙ Θ.Μ. ΜΕ Θ.Μ. ΧΩΡΙ Θ.Μ. ΜΕ Θ.Μ. <49 24, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,0 0,0 0,0 Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 76

77 , ,0 0,0 0, , ,0 0,0 0, ,0 0,0 0, , ,0 0,0 0, ,0 0,0 0,0 ΤΝΟΛΟ , , , ,0 Συνολικά θ εκτιμϊμενθ κατανάλωςθ κερμικισ ενζργειασ των κατοικιϊν με κεντρικι κζρμανςθ το 2011 ιταν ,9 kwh. ΑΛΛΟΤ ΕΙΔΟΤ ΘΕΡΜΑΝΘ Πίνακασ 4.13:Εκτιμϊμενθ κατανάλωςθ κερμικισ ενζργειασ κατοικιϊν με άλλου είδουσ κζρμανςθσ ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ΘΕΡΜΙΚΘ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΚΑΣΟΙΚΙΑ Μ.Ο. ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΑΛΛΟΤ ΕΙΔΟΤ ΘΕΡΜΑΝΘ-ΑΡΙΘΜΟ ΚΑΣΟΙΚΙΩΝ ΜΟΝΟΚΑΣΟΙΚΙΕ ΠΟΛΤΚΑΣΟΙΚΙΕ ΧΩΡΙ Θ.Μ. ΜΕ Θ.Μ. ΧΩΡΙ Θ.Μ. ΜΕ Θ.Μ. <49 24, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,0 0,0 0, , ,0 0,0 0, , ,0 0,0 0, , ,0 0,0 0, , ,0 0,0 0, ,0 0,0 0,0 0,0 ΤΝΟΛΟ , , , ,0 Συνολικά θ εκτιμϊμενθ κατανάλωςθ κερμικισ ενζργειασ των κατοικιϊν με άλλου είδουσ κζρμανςθ το 2011 ιταν ,4 kwh. Σκόπιμο κεωρείται να εξεταςκεί θ ζμμεςθ οικιακι χριςθ τθσ ενζργειασ του ιλιου για τθ κζρμανςθ του νεροφ. Με τθν βοικεια τθσ μελζτθσ «Οι πλζον υποςχόμενεσ αγορζσ Ρεριγραφι και Απεικόνιςθ» *31+ μπορεί να υπολογιςκεί θ εξοικονόμθςθ ενζργειασ μζςω τθσ χριςθσ θλιακϊν ςυλλεκτϊν για τθν παραγωγι ηεςτοφ νεροφ. Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 77

78 Σφμφωνα με τθ μελζτθ αυτι θ ςυνολικι εγκατεςτθμζνθ ιςχφσ των θλιακϊν ςυλλεκτϊν το 2008 ςτθν Ελλάδα ιταν ενϊ θ μζςθ αφξθςθ τθσ από το 2004 και μετά είναι τθ διετία. Άρα το 2011 προςεγγιςτικά θ εγκατεςτθμζνθ επιφάνεια ιταν Μετά από αναγωγι με βάςθ πλθκυςμιακά κριτιρια θ εγκατεςτθμζνθ ιςχφσ ςτο Διμο Αποκορϊνου υπολογίηεται 5.060,1 για το Στθ ςυνζχεια με βάςθ τθ μελζτθ «Ανάλυςθ των περιβαλλοντικϊν επιπτϊςεων των ενεργθτικϊν θλιακϊν ςυςτθμάτων ςτο ελλθνικό ενεργειακό ςφςτθμα» *32+ υπολογίηεται θ μζςθ επιφάνεια εγκατεςτθμζνθσ επιφάνειασ θλιακϊν ςυλλεκτϊν ανά κατοικία. Το 2005 αντιςτοιχοφςαν ςε ελλθνικζσ κατοικίεσ δθλαδι 2,645 ανά κατοικία. Επιπρόςκετα, μποροφν να χρθςιμοποιθκοφν ςτοιχεία τθσ μελζτθσ «Ρεριβαλλοντικζσ επιπτϊςεισ και εξοικονόμθςθ ενζργειασ για κζρμανςθ ςε Ελλθνικζσ πολυκατοικίεσ» *33+ όπου εξετάηεται το κζμα τθσ εξοικονόμθςθσ ενζργειασ από τθν χριςθ θλιακϊν ςυλλεκτϊν ςε ςχζςθ με τισ κλιματικζσ ηϊνεσ. Ακολουκεί ο ςχετικόσ πίνακασ: Πίνακασ 4.14: Εξοικονόμθςθ ενζργειασ από χριςθ θλιακϊν ςυλλεκτϊν ανά κλιματικι ηϊνθ Κλιματικι ηϊνθ Ελάχιςτθ (kwh/ ) Μζγιςτθ (kwh/ ) Μ.Ο. (kwh/ ) Α 8, ,5 Β 7,4 29,9 16,4 Γ 6,6 30,1 14,9 Για τον προςδιοριςμό τθσ εξοικονομοφμενθσ ενζργειασ, κεωρείται ζνασ μζςοσ όροσ εξοικονόμθςθσ ίςοσ με 13,5 kwh/, ςφμφωνα με τον πίνακα Τελικά ο αρικμόσ των κατοικιϊν με θλιακοφσ ςυλλζκτεσ είναι: =1913, κακϊσ είναι γνωςτά τα ακόλουκα ςτοιχεία: Θ εγκατεςτθμζνθ ιςχφσ ςτο διμο είναι 5.060,1. Σε κάκε ελλθνικι κατοικία αντιςτοιχεί μζςθ επιφάνεια θλιακϊν ςυλλεκτϊν 2,645. Συμπεραίνεται ότι το 25,05 % των κατοικιϊν διακζτουν ςυλλζκτεσ. Θ εξοικονόμθςθ ενζργειασ προκφπτει ίςθ με αρικμό κατοικιϊν *ποςοςτό κατοικιϊν με θλιακό ςυλλζκτθ *ςυντελεςτι εξοικονόμθςθσ ενζργειασ μζςω θλιακϊν ςυλλεκτϊν* μζςο όρο επιφάνειασ κατοικιϊν. Ζτςι προκφπτει ο παρακάτω πίνακασ: Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 78

79 Πίνακασ 4.16: Εξοικονόμθςθ ενζργειασ μζςω θλιακϊν ςυλλεκτϊν ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΚΑΣΟΙΚΙΑ (Kwh) ΜΕΟ ΟΡΟ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΑΡΙΘΜΟ ΚΑΣΟΙΚΙΩΝ ΜΕ ΘΛΙΑΚΟ ΤΛΛΕΚΣΘ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ ΕΝΕΡΓΕΙΑ (kwh) <49 24, , , , , , , , , , , , ,00 ΤΝΟΛΟ ,8 Από τα ςτοιχεία που παρζχει θ Ελλθνικι Στατιςτικι υπθρεςία λαμβάνονται πλθροφορίεσ για το αν οι κατοικίεσ ζχουν κεντρικι κζρμανςθ ι όχι αλλά δεν υπάρχουν πλθροφορίεσ για τα υπόλοιπα είδθ κζρμανςθσ. Άλλοι τρόποι κζρμανςθσ είναι θ χριςθ θλεκτριςμοφ, πυρθνόξυλου και ξυλείασ. Για τον υπολογιςμό των καταναλϊςεων διαφόρων καυςίμων αντλικθκαν ςτοιχεία από τθ μελζτθ «Energy efficiency Policies and measures in Greece 2006» [35] από τθν οποία λαμβάνεται τθν αναλογία θλεκτριςμοφ και ξυλείασ για κζρμανςθ όπωσ ιταν το 2004 και είναι ίςθ με: = 2,78 ενϊ από τθ φ μελζτθ «Ζρευνα για τθν κοινωνικι διάςταςθ τθσ ενεργειακισ ηιτθςθσ ςτθν Κριτθ» προκφπτει ότι θ ενεργειακι φτϊχια ςτθν Κριτθ κυμαίνεται ςτο 30% [36]. Επομζνωσ προκφπτει ότι θ κατανάλωςθ πετρελαίου κζρμανςθσ για τισ κατοικίεσ με κεντρικι κζρμανςθ κα είναι ίςθ με ,13 kwh ενϊ θ κατανάλωςθ ενζργειασ για κατοικίεσ με άλλου είδουσ κζρμανςθ είναι ίςθ με ,98 kwh. Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 79

80 χιμα 4.5: Κατανομι τελικισ κατανάλωςθσ ενζργειασ ςτισ ελλθνικζσ κατοικίεσ Από το TABULA προκφπτει ότι για τισ κατοικίεσ με άλλου είδουσ κζρμανςθ ςτθν Α κλιματικι ηϊνθ, οι ανάγκεσ για κζρμανςθ καλφπτονται κατά 25% από καφςθ βιομάηασ, κατά 40% από ςόμπεσ πετρελαίου και κατά 35% από θλεκτριςμό. Με βάςθ τα ςτοιχεία του TABULA υπολογίηονται οι καταναλϊςεισ ενζργειασ για κάκε τφπο καυςίμου για τθ κζρμανςθ κατοικιϊν με άλλου είδουσ κζρμανςθ το 2011[37]: Καφςθ βιομάηασ: ,75 kwh Σόμπεσ πετρελαίου: ,79 kwh Θλεκτριςμόσ: ,44 kwh Δεν υπολογίηονται ςε αυτό το ςθμείο οι εκπομπζσ διοξειδίου του άνκρακα από τθν κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ γιατί εμπεριζχονται ςτθν κατανάλωςθ για οικιακι χριςθ. Ο ςυντελεςτισ εκπομπϊν τθσ βιομάηασ είναι μθδενικόσ άρα δεν υπολογίηονται οι εκπομπζσ διοξειδίου του άνκρακα. Οι καταναλϊςεισ ενζργειασ για οικιακι χριςθ το 2011 απεικονίηονται ςτον παρακάτω πίνακα: Πίνακασ 4.17: Καταναλϊςεισ ενζργειασ για οικιακι χριςθ ςτο διμο Αποκορϊνου ΣΤΠΟ ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ΕΝΕΡΓΕΙΑ(kWh) ΘΛΕΚΣΡΙΚΘ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ,00 ΠΕΣΡΕΛΑΙΟ ,92 Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 80

81 ΘΕΡΜΑΝΘ ΒΙΟΜΑΗΑ ,75 ΘΛΙΟΘΕΡΜΙΚΘ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ,80 ΤΝΟΛΟ ,47 ΘΛΕΚΤΛΚΘ ΕΝΕΓΕΛΑ ΒΛΟΜΑΗΑ ΡΕΤΕΛΑΛΟ ΚΕΜΑΝΣΘΣ ΘΛΛΟΚΕΜΛΚΘ ΕΝΕΓΕΛΑ 3% 41% 35% 21% χιμα 4.6: Καταναλϊςεισ ενζργειασ για οικιακι χριςθ ςτο διμο Αποκορϊνου Ππωσ είναι φανερό από τον πίνακα και το αντίςτοιχο γράφθμα, το 41% των ενεργειακϊν αναγκϊν τον οικιακό τομζα ςτο Διμο Αποκορϊνου καλφπτεται από τθν καφςθ βιομάηασ, δθλαδι ξυλείασ, με το ποςοςτό τθσ θλεκτρικισ ενζργειασ να ακολουκεί με 32%. Στθ ςυνζχεια ζπεται θ καφςθ πετρελαίου κζρμανςθσ με 21% και θ θλιοκερμικι ενζργεια με 4%. Είναι κετικό ότι το μεγαλφτερο ποςοςτό ανικει ςτθν καφςθ ξυλείασ κακϊσ ζχει μθδενικό ςυντελεςτι εκπομπϊν CO 2 αλλά δεν είναι ιδιαίτερα αιςιόδοξο το ποςοςτό τθσ θλιοκερμικισ ενζργειασ που δεδομζνου και τθσ θλιοφάνειασ που επικρατεί ςτθν Κριτθ κα μποροφςε να είναι μεγαλφτερο. 4.5, ΚΣΙΡΙΑ, ΕΓΚΑΣΑΣΑΕΙ ΣΡΙΣΟΓΕΝΟΤ ΣΟΜΕΑ Κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτον τριτογενι τομζα Θ θλεκτρικι ενζργεια που κατανάλωςε ο τριτογενισ τομζασ του διμου το 2011 δεν είναι γνωςτι αλλά μπορεί να υπολογιςτεί από τθν κατανάλωςθ ςε όλο το νομό με αναγωγι με βάςθ τον πλθκυςμό. Σφμφωνα με ςτοιχεία τθσ ΕΛ.ΣΤΑΤ. θ κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτο νομό Χανίων το 2011 ςτον τριτογενι τομζα, ο οποίοσ περιλαμβάνει βιοτεχνίεσ, καταςκευαςτικζσ εργαςίεσ και εμπορικζσ επιχειριςεισ, είναι MWh. Επομζνωσ γνωρίηοντασ τον πλθκυςμό του Νομοφ Χανίων και του Διμου Αποκορϊνου, με αναγωγι θ Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 81

82 κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ του τριτογενισ τομζα ςτο διμο υπολογίςτθκε ,35 MWh*15+. Οι αντίςτοιχεσ εκπομπζσ του διοξειδίου του άνκρακα είναι ,72 tn με χριςθ του κατάλλθλου ςυντελεςτι εκπομπϊν Κατανάλωςθ καυςίμου τον τριτογενι τομζα Το 2011 θ κατανάλωςθ πετρελαίου κζρμανςθσ ςτο νομό Χανίων ιταν tn ςφμφωνα με τθν Ζκκεςθ πετρελαιοειδϊν του Υπουργείου Ρεριβάλλοντοσ, Ενζργειασ και Κλιματικισ Αλλαγισ*38+. Με αναγωγι με βάςθ πλθκυςμιακά κριτιρια εκτιμάται ότι θ κατανάλωςθ πετρελαίου κζρμανςθσ του διμου είναι ίςθ με ,62 lt. Αυτι θ ποςότθτα πετρελαίου κζρμανςθσ διατίκεται για τισ ανάγκεσ κζρμανςθσ ςτον οικιακό τομζα, ςτα ςχολεία και δθμοτικά κτίρια και ςτον τριτογενι τομζα. Για τον υπολογιςμό τθσ κατανάλωςθσ πετρελαίου κζρμανςθσ ςτον τριτογενι τομζα λαμβάνονται υπόψθ τα εξισ δεδομζνα: Στον οικιακό τομζα καταναλϊκθκαν ,92 kwh πετρελαίου κζρμανςθσ που αντιςτοιχοφν ςε ,7 lt. Στα ςχολεία καταναλϊκθκαν lt πετρελαίου κζρμανςθσ. Στα δθμοτικά κτίρια καταναλϊκθκαν lt πετρελαίου κζρμανςθσ. Συνεπϊσ υπολογίηεται ότι ςτον τριτογενι τομζα καταναλϊνονται ,92 lt, που μεταφράηονται ςε ,2 kwh και αντιςτοιχοφν ςε 1.929,33 tn CO 2 μετά από χριςθ του ςυντελεςτι εκπομπϊν για το πετρζλαιο κζρμανςθσ. 4.6 ΔΘΜΟΣΙΚΕ, ΔΘΜΟΙΕ, ΙΔΙΩΣΙΚΕ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕ ΜΕΣΑΦΟΡΕ Στθν παροφςα ενότθτα εξετάηεται θ κατανάλωςθ καυςίμου ςτον τομζα μεταφορϊν ο οποίοσ διακρίνεται ςε τρείσ κατθγορίεσ: δθμόςιεσ μεταφορζσ, δθμοτικόσ ςτόλοσ και εμπορικζσ και ιδιωτικζσ μεταφορζσ. Οι δθμόςιεσ μεταφορζσ αφοροφν τισ μετακινιςεισ των λεωφορείων του ΚΤΕΛ που εξυπθρετοφν πολλοφσ κατοίκουσ τθσ περιοχισ. Ο δθμοτικόσ ςτόλοσ περιλαμβάνει φορτθγά, λεωφορεία, επιβατικά και απορριμματοφόρα, που καλφπτουν τισ ανάγκεσ του διμου ςτισ μεταφορζσ και τθν κακαριότθτα. Στισ ιδιωτικζσ και εμπορικζσ μεταφορζσ περιλαμβάνονται μετακινιςεισ ιδιωτϊν για προςωπικοφσ και επαγγελματικοφσ λόγουσ. Στισ ακόλουκεσ ενότθτεσ παρουςιάηονται τα δεδομζνα για κάκε κατθγορία. Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 82

83 4.6.1 Κατανάλωςθ καυςίμου ςτο δθμοτικό ςτόλο Από ςτοιχεία του Διμου το 2011 καταγράφθκαν οι παρακάτω καταναλϊςεισ του δθμοτικοφ ςτόλου ςε καφςιμα*28+: Κατανάλωςθ πετρελαίου κίνθςθσ Πίνακασ 4.18: Κατανάλωςθ πετρελαίου κίνθςθσ ςτο δθμοτικό ςτόλο ΟΧΘΜΑ ΜΑΚΑ ΕΛΔΟΣ ΡΕΤΕΛΑΛΟ ΚΛΝΘΣΘΣ(lt) ΚΘΤ ΚΘΤ ΚΘΤ ΚΘΤ ΚΘΤ ΚΘΙ ΚΘΙ ΚΘΙ ΚΘΤ ΚΘΙ ΚΘΙ ΚΘΤ ΚΘΤ ΚΘΙ ΚΘΤ MAN ΦΟΤΘΓΟ 3.434,24 IVEGO MAGIRUS NISSAN MOTOR ΦΟΤΘΓΟ 4.656,54 ΦΟΤΘΓΟ 1.014,51 TOYOTA ΦΟΤΘΓΟ 829,90 MERCEDES ΦΟΤΘΓΟ 1.504,04 IVECO ΦΟΤΘΓΟ 9.316,00 IVECO ΑΡΟΛΜΑΤΟΦΟΟ ,00 DAIMLER CHRYSL ΑΡΟΛΜΑΤΟΦΟΟ 2.603,63 MERCEDES ΑΡΟΛΜΑΤΟΦΟΟ 4.321,46 MERCEDES ΦΟΤΘΓΟ 2.271,21 MERCEDES ΦΟΤΘΓΟ 6.664,04 TOYOTA ΦΟΤΘΓΟ 1.239,57 MERCEDES ΦΟΤΘΓΟ 422,11 NISSAN EUROPE ΦΟΤΘΓΟ 478,00 FIAT IVECO ΛΕΩΦΟΕΛΟ 2.810,65 Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 83

84 ΚΘΤ ΚΘΤ ΚΘΤ ΚΘΙ ΚΘΤ ΚΘΤ ΚΘΤ- 771Ο MERCEDES ΛΕΩΦΟΕΛΟ 1.028,63 MERCEDES ΛΕΩΦΟΕΛΟ 1.244,71 MERCEDES ΛΕΩΦΟΕΛΟ 695,07 MERCEDES ΛΕΩΦΟΕΛΟ 0,00 DAIMLER CHRYSL ΛΕΩΦΟΕΛΟ 1.029,10 MERCEDES ΛΕΩΦΟΕΛΟ 1.317,47 MERCEDES ΛΕΩΦΟΕΛΟ 1.499,96 ΤΝΟΛΟ , Κατανάλωςθ βενηίνθσ Πίνακασ 4.19: Κατανάλωςθ βενηίνθσ ςτο δθμοτικό ςτόλο ΟΧΘΜΑ ΜΑΚΑ ΕΛΔΟΣ ΑΜΟΛΥΒΔΘ ΒΕΝΗΛΝΘ(lt) ΚΘΤ ΚΘΤ ΚΘΤ ΚΘΤ ΚΘΤ ΚΘΤ ΚΘΤ ΚΘΤ ΚΘΤ VOLKSWAGEN ΦΟΤΘΓΟ 454,00 MAZDA ΦΟΤΘΓΟ 1.443,96 MAZDA ΕΡΛΒΑΤΛΚΟ 2.130,35 TOYOTA ΕΡΛΒΑΤΛΚΟ 726,82 HYUNDAI MOTOR HYUNDAI MOTOR ΕΡΛΒΑΤΛΚΟ 855,00 ΦΟΤΘΓΟ 773,31 MAZDA ΦΟΤΘΓΟ 863,00 SUZUKI ΦΟΤΘΓΟ 720,28 VOLKSWAGEN ΦΟΤΘΓΟ 358,45 Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 84

85 ΚΘΤ ΚΘΙ MAZDA ΦΟΤΘΓΟ 1.234,00 HYUNDAI MOTOR ΕΡΛΒΑΤΛΚΟ 642,14 ΧΛΟΟΚΟΡΤΛΚΟ 1.041,85 ΤΝΟΛΟ ,16 Επομζνωσ ςυνολικά καταναλϊκθκαν ,84 lt πετρελαίου κίνθςθσ και ,16lt βενηίνθσ. Σχετικά με το πετρζλαιο κίνθςθσ ςε κοινι βάςθ kwh καταναλϊκθκαν ,4 kwh και οι εκπομπζσ ιταν 150,580 tn. Πςο αφορά τθν βενηίνθ καταναλϊκθκαν kwh και οι εκπζμφκθκαν 25,755 tn. Άρα ςυνολικά οι εκπομπζσ ιταν 176,34 tn Κατανάλωςθ καυςίμου ςτισ δθμόςιεσ μεταφορζσ Το ΚΤΕΛ Χανίων εκφμνου εκτελεί κακθμερινά δρομολόγια προσ το Διμο Αποκορϊνου και ςυγκεκριμζνα προσ τισ Βρφςεσ και τθν Γεωργιοφπολθ. Δεδομζνου ότι ςτο δρόμο προσ τθν Γεωργιοφπολθ βρίςκονται ο Βρφςεσ χρειαηόμαςτε τθν απόςταςθ Χανιά Γεωργιοφπολθ που είναι 38 χιλιόμετρα. Κακθμερινά πραγματοποιοφνται 33 δρομολόγια από Χανιά για Γεωργιοφπολθ και το αντίςτροφο. Άρα ςυνολικά καλφπτονται χιλιόμετρα τθν θμζρα. Επομζνωσ το ζτοσ. Σφμφωνα με υπεφκυνουσ του ΚΤΕΛ τα οχιματα καταναλϊνουν 40lt ανά 100 km[39+. Συμπεραςματικά καταναλϊνονται lt πετρελαίου κίνθςθσ τον χρόνο που αντιςτοιχοφν ςε kwh και ςε 465,03 tn Κατανάλωςθ καυςίμου ςε Εμπορικζσ και Ιδιωτικζσ μεταφορζσ Οι ιδιωτικζσ και εμπορικζσ μεταφορζσ αφοροφν τισ μετακινιςεισ ιδιωτικϊν οχθμάτων ςτο Διμο Αποκορϊνου για επαγγελματικοφσ και προςωπικοφσ λόγουσ. Για να βρεκεί θ κατανάλωςθ καυςίμου ςε αυτό τον τομζα χρθςιμοποιικθκε θ καταγραφι των παραδόςεων πετρελαίου κίνθςθσ και βενηίνθσ ςτο Νομό Χανίων που πραγματοποιικθκε για το 2011 από το Υπουργείο Ρεριβάλλοντοσ, Ενζργειασ και Κλιματικισ Αλλαγισ[38+. Στθ ςυνζχεια ζγινε αναγωγι με πλθκυςμιακά κριτιρια για το Διμο Αποκορϊνου και αφαιρζκθκαν οι καταναλϊςεισ καυςίμου ςτισ δθμοτικζσ και δθμόςιεσ μεταφορζσ. *15+ Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 85

86 Πίνακασ 4.20: Κατανάλωςθ καυςίμου ςτισ ιδιωτικζσ και εμπορικζσ μεταφορζσ του Δ. Αποκορϊνου ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ΚΑΤΙΜΟΤ Ν. ΧΑΝΙΩΝ(tn) ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ΚΑΤΙΜΟΤ Δ. ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΤ(tn) ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ΚΑΤΙΜΟΤ Δ. ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΤ(kWh) ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ΚΑΤΙΜΟΤ ΙΔΙΩΣΙΚΩΝ ΟΧΘΜΑΣΩΝ Δ. ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΤ(kWh) ΚΑΤΙΜΟ ΡΕΤΕΛΑΛΟ ΚΛΝΘΣΘΣ , , ,26 ΒΕΝΗΛΝΘ , , ,10 ΑΜΟΛΥΒΔΘ ΒΕΝΗΛΝΘ , ,33 ΣΥΝΟΛΟ , , ,36 Συνεπϊσ προκφπτει ότι θ κατανάλωςθ πετρελαίου κίνθςθσ ςτισ ιδιωτικζσ και εμπορικζσ μεταφορζσ ιταν ,26 kwh που αντιςτοιχοφν ςτθν εκπομπι ,95 tn CO 2 μζςω του ςυντελεςτι εκπομπϊν για το πετρζλαιο κίνθςθσ. Επίςθσ θ κατανάλωςθ βενηίνθσ ανιλκε ςε ,10 kwh. Μζςω του ςυντελεςτι εκπομπϊν για τθν βενηίνθ οι ,10 kwh μεταφράηονται ςε ,17 tn CO 2. Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 86

87 4.7 ΣΕΛΙΚΘ ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Συνοπτικά θ κατανάλωςθ ενζργειασ ςτουσ διάφορουσ τομείσ για το Διμο Αποκορϊνου το ζτοσ 2011 παρουςιάηεται ςτον ακόλουκο πίνακα: Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 87

88 Πίνακασ 4.21: Σελικι κατανάλωςθ ενζργειασ ςτο Διμο Αποκορϊνου το 2011 Κατθγορία ΚΣΘΡΙΑ, ΕΞΟΠΛΙΜΟ/ΕΓΚΑΣΑΣΑΕΙ ΚΑΙ ΒΙΟΜΘΧΑΝΙΕ: Δθμοτικά κτιρια, εξοπλιςμόσ/εγκαταςτάςεισ Κτιρια, εξοπλιςμόσ/εγκαταςτάςεισ τριτογενοφσ τομζα (μθ δθμοτικά) Kατοικίεσ Δθμοτικόσ δθμόςιοσ φωτιςμόσ Θλεκτρικι ενζργεια Πετρζλαιο κζρμανςθσ ΣΕΛΙΚΘ ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ΕΝΕΡΓΕΙΑ *MWh+ ΟΡΤΚΣΑ ΚΑΤΙΜΑ Πετρζλαιο ντίηελ Βενηίνθ ΑΝΑΝΕΩΙΜΕ ΠΘΓΕ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Άλλο είδοσ Θλιοκερμικι βιομάηασ φνολο 3.507, , , , , , , , , , , , ,41 Τποςφνολο για κτιρια, εξοπλιςμό/εγκαταςτάςεισ και , ,217 0,000 0, , , ,83 βιομθχανίεσ ΜΕΣΑΦΟΡΕ: Δθμοτικόσ ςτόλοσ 592,84 103,44 696,28 Δθμόςιεσ μεταφορζσ 1.830, ,84 Λδιωτικζσ και εμπορικζσ , , ,96 Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 88

89 μεταφορζσ Τποςφνολο για μεταφορζσ , , ,07 ΑΓΡΟΣΙΚΟ ΣΟΜΕΑ Γεωργία 3.335, , , , , , , , , ,41 φνολο Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 89

90 4.8 ΤΠΟΛΟΓΙΜΟ ΕΠΟΜΠΩΝ CO 2 Στισ προθγοφμενεσ ενότθτεσ προςδιορίςτθκε θ κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ και καυςίμων ςτα όρια του διμου. Οι καταναλιςκόμενεσ ποςότθτεσ καυςίμων μετατράπθκαν ςε kwh ςφμφωνα με τουσ ςυντελεςτζσ IPCC. Για τον υπολογιςμό των εκπομπϊν κα χρθςιμοποιθκοφν οι τυπικοί ςυντελεςτζσ εκπομπϊν CO2 για το πετρζλαιο κζρμανςθσ, τθ βενηίνθ και τθν θλιοκερμικι ενζργεια, όπωσ προκφπτουν από τισ οδθγίεσ του Συμφϊνου των Δθμάρχων. Για τα υπόλοιπα καφςιμα, οι ςυντελεςτζσ εκπομπϊν προςδιορίηονται ακολοφκωσ. Θλεκτρικι ενζργεια Χρθςιμοποιείται ο τοπικόσ ςυντελεςτισ τθσ Κριτθσ που ιςοφται με 0,819 tn/mwh Ρετρζλαιο κίνθςθσ Ο ςυντελεςτισ εκπομπϊν για το πετρζλαιο κίνθςθσ προκφπτει ςυνυπολογιηόμενου του ποςοςτοφ βιοντιηελ, ςφμφωνα με τθν ακόλουκθ εξίςωςθ: Fdiesel new = P D Fdiesel + PBD Fbiodiesel Ππου Fdiesel new: Ο διορκωμζνοσ ςυντελεςτισ εκπομπϊν για το ντιηελ κίνθςθσ ςτο ζτοσ αναφοράσ. Fdiesel: Ο τυπικόσ ςυντελεςτισ εκπομπϊν για το ντιηελ κίνθςθσ (t/mwh). Fbiodiesel: Ο τυπικόσ ςυντελεςτισ εκπομπϊν για το βιοντιηελ (t/mwh). PCD: Ροςοςτό ςυμβατικοφ πετρελαίου κίνθςθσ. PBD: Ροςοςτό βιοντιηελ. Το ποςοςτό ςυμμετοχισ του βιοντιηελ ςτο ντθηελ κίνθςθσ το 2011 ιταν 5%, άρα ο διορκωμζνοσ ςυντελεςτισ του πετρελαίου κίνθςθσ είναι: Fdiesel new= 0,95 0, ,05 0 = 0,2588 =0,254 tn 2/MWh. Βιομάηα Ο ςυντελεςτισ εκπομπϊν τθσ ξυλείασ επιλζχκθκε μθδενικόσ, κακϊσ θ περιοχι είναι αγροτικι και γίνονται προςπάκειεσ για βιϊςιμθ διαχείριςθ των δαςϊν. Με χριςθ των ςυντελεςτϊν εκπομπϊν και τα καταγεγραμμζνθσ κατανάλωςθσ ενζργειασ, προκφπτει ο παρακάτω πίνακασ, ο οποίοσ παρουςιάηει τισ τελικζσ εκπομπζσ CO 2 ςτο Διμο Αποκορϊνου το Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 90

91 Πίνακασ 4.22: Σελικζσ εκπομπζσ CO 2 ςτο Διμο Αποκορϊνου το 2011 Κατθγορία ΚΣΘΡΙΑ, ΕΞΟΠΛΙΜΟ/ΕΓΚΑΣΑΣΑΕΙ ΚΑΙ ΒΙΟΜΘΧΑΝΙΕ: Δθμοτικά κτιρια, εξοπλιςμόσ/εγκαταςτάςεισ Κτιρια, εξοπλιςμόσ/εγκαταςτάςεισ τριτογενοφσ τομζα (μθ δθμοτικά) Kατοικίεσ Δθμοτικόσ δθμόςιοσ φωτιςμόσ Θλεκτρικι ενζργεια Πετρζλαιο κζρμανςθσ Εκπομπζσ CO2 *t+/ ιςοδφναμεσ εκπομπζσ CO2 *t+ ΟΡΤΚΣΑ ΚΑΤΙΜΑ Πετρζλαιο ντίηελ Βενηίνθ ΑΝΑΝΕΩΙΜΕ ΠΘΓΕ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Άλλο είδοσ Θλιοκερμικι βιομάηασ φνολο 2.872,39 131, , , , , , ,74 0, , , ,78 Τποςφνολο για κτιρια, εξοπλιςμό/εγκαταςτάςεισ και , ,75 0,00 0,00 0, ,31 βιομθχανίεσ ΜΕΣΑΦΟΡΕ: Δθμοτικόσ ςτόλοσ 150,58 25,76 176,34 Δθμόςιεσ μεταφορζσ 465,03 465,03 Λδιωτικζσ και εμπορικζσ μεταφορζσ , , ,22 Τποςφνολο για μεταφορζσ 0,00 0, , ,03 0, ,59 Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 91

92 ΑΓΡΟΣΙΚΟ ΣΟΜΕΑ Γεωργία 2.731, , , , , , ,03 0, ,85 φνολο Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 92

93 4.9 ΣΟΠΙΚΘ ΘΛΕΚΣΡΟΠΑΡΑΓΩΓΘ Θ μελζτθ τθσ τοπικισ θλεκτροπαραγωγισ κα περιοριςτεί ςτον τομζα των ανανεϊςιμων πθγϊν ενζργειασ κακϊσ δεν λειτουργεί κερμικόσ ςτακμόσ ςτα όρια του διμου παρά μόνο αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα. Ρροσ το παρόν ςφμφωνα με τθ ρυκμιςτικι αρχι ενζργειασ λειτουργοφν: αιολικό πάρκο ςτθν Άςθ Γωνιά ιςχφοσ 2,40 MW αιολικό πάρκο 45 MW ςτθ κζςθ Ανεμοκζφαλα, που ανικει ςτουσ Διμουσ Αποκορϊνου και Σφακίων. αιολικό πάρκο ςτθ κζςθ Βορεινά των διμων Αποκορϊνου και Σφακίων Φωτοβολταϊκά ςυςτιματα ςυνολικισ εγκατεςτθμζνθσ ιςχφοσ 921,04 kw p. Υδροθλεκτρικόσ ςτακμόσ τθσ ΔΕΘ ςτο δθμοτικό διαμζριςμα τθσ Γεωργιοφπολθσ ιςχφοσ 0,30 MW ο οποίοσ λειτουργεί από 1954 και ςφμφωνα με τθν θλεκτρονικι ςελίδα τθσ ΔΕΘ ζχει μζςθ ετιςια παραγωγι ίςθ με 1,25 GWh και ςυμβάλλει ςτθν ετιςια αποφυγι εκπομπϊν ρφπων CO 2 κατά tn ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ Σε αυτι τθν ενότθτα τα αποτελζςματα για τθν ενεργειακι κατανάλωςθ και τισ εκπομπζσ CO 2 για το Δ. Αποκορϊνου το 2011 παρουςιάηονται και αναλφονται μζςω διαγραμμάτων Ενεργειακι κατανάλωςθ Στο παρακάτω διάγραμμα φαίνεται θ ςυνολικι ενεργειακι κατανάλωςθ ανά τομζα. Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 93

94 Αγροτικόσ τομζασ Μεταφορζσ Κτίρια, Εξοπλιςμόσ, Εγκαταςτάςεισ 10% 39% 51% χιμα 4.7: Κατανομι ενεργειακισ κατανάλωςθσ ςτουσ τομείσ μεταφορϊν, κτιρίων και αγροτικοφ τομζα Ραρατθρείται ότι οι μεγαλφτερεσ ενεργειακζσ καταναλϊςεισ εμφανίηονται ςτουσ τομείσ των μεταφορϊν και των κτιρίων. Στθν πρϊτθ κζςθ με ποςοςτό 50% βρίςκονται οι μεταφορζσ και ςτθν τελευταία ο αγροτικόσ τομζασ με ποςοςτό 10%. Θλεκτρικι ενζργεια Άλλο είδοσ βιομάηασ Ρετρζλαιο κζρμανςθσ Θλιοκερμικι ενζργεια 7% 2% 30% 61% χιμα 4.8: Ενεργειακι κατανάλωςθ ανά τφπο καυςίμου ςτον κτιριακό τομζα Στον κτιριακό τομζα, το μεγαλφτερο ποςοςτό κατανάλωςθσ κατζχει θ θλεκτρικι ενζργεια και το χαμθλότερο θ θλιοκερμικι ενζργεια με ποςοςτά 54% και 2% αντίςτοιχα. Κετικό είναι το γεγονόσ ότι θ βιομάηα κατζχει μεγάλο ποςοςτό κακϊσ ζχει μθδενικό ςυντελεςτι εκπομπϊν. Αυτό το ποςοςτό αναμζνεται να αυξθκεί λόγω τθσ αφξθςθσ τθσ τιμισ του πετρελαίου κζρμανςθσ. Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 94

95 54% 2% 5% 39% Δθμοτικά κτίρια, εξοπλιςμόσ, εγκαταςτάςεισ Κτίρια, εξοπλιςμόσ, εγκαταςτάςεισ τριτογενοφσ τομζα Κατοικίεσ Δθμοτικόσ, δθμόςιοσ φωτιςμόσ χιμα 4.9: Ενεργειακι κατανάλωςθ ςτον κτιριακό τομζα ανά κατθγορία Από το παραπάνω διάγραμμα ςυμπεραίνεται ότι ςτον κτιριακό τομζα τθ μεγαλφτερθ κατανάλωςθ ενζργειασ κατζχουν οι κατοικίεσ με 63% και ακολουκεί ο τριτογενισ τομζασ με 33%. Τα δθμοτικά κτίρια και ο δθμοτικόσ φωτιςμόσ ζχουν ελάχιςτεσ ενεργειακζσ καταναλϊςεισ. Ρετρζλαιο κίνθςθσ Βενηίνθ 40% 60% χιμα 4.10: Ενεργειακι κατανάλωςθ ανά τφπο καυςίμου ςτον τομζα των μεταφορϊν Στον τομζα των μεταφορϊν κυρίαρχο καφςιμο είναι το πετρζλαιο κίνθςθσ με ποςοςτό 60% και ακολουκεί θ βενηίνθ με 40%. Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 95

96 Δθμοτικόσ ςτόλοσ Δθμόςιεσ μεταφορζσ Λδιωτικζσ και εμπορικζσ μεταφορζσ χιμα 4.11: Κατανομι ενεργειακισ κατανάλωςθσ ςτον τομζα των μεταφορϊν Ππωσ φαίνεται και από το παραπάνω ςχιμα οι καταναλϊςεισ καυςίμου των δθμόςιων και δθμοτικϊν μεταφορϊν είναι ελάχιςτεσ ςε ςχζςθ με τθν κατανάλωςθ καυςίμου ςτισ ιδιωτικζσ και εμπορικζσ μεταφορζσ. Θλεκτρικι ενζργεια Ρετρζλαιο κζρμανςθσ Άλλο είδοσ βιομάηασ Θλιοκερμικι ενζργεια Ρετρζλαιο κίνθςθσ Βενηίνθ 31% 25% 12% 29% 2% 1% χιμα 4.12: υνολικι κατανάλωςθ ανά καφςιμο Στο παραπάνω διάγραμμα φαίνεται θ κυριαρχία των προϊόντων πετρελαίου ςτθ ςυνολικι κατανάλωςθ ενζργειασ. αυτό αποδίδεται ςτθν εκτεταμζνθ χριςθ τθσ βενηίνθσ και του πετρελαίου κίνθςθσ ςτισ ιδιωτικζσ και εμπορικζσ μεταφορζσ και του πετρελαίου κζρμανςθσ τον οικιακό τομζα. Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 96

97 Εκπομπζσ CO 2 Ραρατίκεται το διάγραμμα των εκπομπϊν CO 2 ανά κατθγορία για το Δ. Αποκορϊνου το 2011 προκειμζνου να ςχθματιςτεί ολοκλθρωμζνθ εικόνα για τθν εκπομπι ρφπων. Κατοικίεσ 28% 25% Μεταφορζσ Αγροτικόσ τομζασ 3% 2% 9% 33% Δθμοτικόσ δθμόςιοσ φωτιςμόσ Δθμοτικά κτίρια/εγκαταςτάςεισ Τριτογενισ τομζασ χιμα 4.13: υνολικζσ εκπομπζσ CO 2 ανά κατθγορία Συνεπϊσ για το μεγαλφτερο ποςοςτό των εκπομπϊν ρφπων είναι, με αρκετά μεγάλθ διαφορά από τουσ υπόλοιπουσ, ο τομζασ των μεταφορϊν και ο τριτογενισ τομζασ. Ο θλεκτριςμόσ ζχει το μεγαλφτερο ςυντελεςτι εκπομπϊν, για αυτό το λόγο ςτουσ τομείσ που υπάρχει μεγάλθ κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ, οι εκπομπζσ είναι αντίςτοιχα μεγάλεσ. Να ςθμειωκεί ότι ςτον οικιακό τομζα θ χριςθ βιομάηασ είναι εκτεταμζνθ και λόγω του μθδενικοφ ςυντελεςτι εκπομπϊν, οι εκπομπζσ είναι ςχετικά περιοριςμζνεσ. Αυτά επιβεβαιϊνονται και από το παρακάτω διάγραμμα. Θλεκτρικι ενζργεια Ρετρζλαιο κίνθςθσ Ρετρζλαιο κζρμανςθσ Βενηίνθ 20% 19% 53% 8% χιμα 4.14: Κατανομι εκπομπϊν ανά τφπο καυςίμου Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 97

98 Αξιοςθμείωτο είναι ότι πάνω από το 50% των εκπομπϊν αφοροφν τθν θλεκτρικι ενζργεια, το οποίο αποτελεί ζνα πολφ μεγάλο ποςοςτό και αποδίδεται ςτο μεγάλο ςυντελεςτι εκπομπϊν όπωσ αναφζρκθκε και παραπάνω. Κεφάλαιο 4 ο : Απογραφι τελικϊν καταναλϊςεων & εκπομπϊν αναφοράσ Δ. Αποκορϊνου 98

99 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 0 : ΔΡΑΕΙ ΓΙΑ ΣΗ ΜΕΙΩΗ ΣΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ CO 2 ΕΩ ΣΟ 2020 Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

100 Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

101 5.1 ΓΕΩΡΓΙΑ Ο τομζασ τθσ γεωργίασ είναι πολφ ςθμαντικόσ για τθν Ελλάδα κακϊσ το ποςοςτό ςυμμετοχισ τθσ ςτθ ςυνολικι απαςχόλθςθ είναι 11,3%,που είναι αρκετά υψθλό ειδικά ςε ςχζςθ με άλλεσ ευρωπαϊκζσ χϊρεσ, ενϊ οι εξαγωγζσ αγροτικϊν προϊόντων αποτελοφν το 28% των ςυνολικϊν εξαγωγϊν τθσ χϊρασ*40]. Αξιοςθμείωτο είναι ότι ςτο Διμο Αποκορϊνου οι αγροτικζσ εκτάςεισ καταλαμβάνουν το 39,67% τθσ ςυνολικισ ζκταςθσ. Ο τομζασ αυτόσ αντιμετωπίηει προβλιματα κακϊσ το αγροτικό ειςόδθμα ςυρρικνϊνεται ςυνεχϊσ ενϊ τα αγροτικά μθχανιματα είναι παλαιά ςε μεγάλο ποςοςτό, γεγονόσ που μειϊνει τθν απόδοςθ τουσ αλλά επιβαρφνει και το περιβάλλον. Ζτςι θ αντικατάςταςθ των αγροτικϊν μθχανθμάτων προςφζρει οικονομικά οφζλθ, αφξθςθ τθσ απόδοςθσ και μείωςθ των αζριων ρφπων. Ο Διμοσ ζχει τθ δυνατότθτα να ενθμερϊςει και να παρακινιςει τουσ αγρότεσ να υιοκετιςουν τισ προτεινόμενεσ αλλαγζσ αλλά είναι προφανζσ ότι δεν ζχει δυνατότθτα να παρζμβει. Ρροβλζπεται θ δθμιουργία γραφείου εξοικονόμθςθσ ενζργειασ το οποίο κα ςτθρίηει και κα πλθροφορεί τουσ πολίτεσ για τθν εξοικονόμθςθ ςε όλουσ τουσ τομείσ, τα διακζςιμα προγράμματα που υπάρχουν και τισ ευκαιρίεσ χρθματοδότθςθσ που παρουςιάηονται. Θ ενθμζρωςθ μπορεί να γίνει μζςω φυλλαδίων και άρκρων ςε τοπικζσ εφθμερίδεσ. Πςον αφορά τον αγροτικό τομζα οι προτεινόμενεσ δράςεισ είναι οι εξισ: Πίνακασ 5.1:Εξοικονόμθςθ ενζργειασ και μείωςθ εκπομπϊν CO 2 ςτον αγροτικό τομζα Εκτιμϊμενθ εξοικονόμθςθ ενζργειασ (MWh/ ζτοσ) Εκτιμϊμενθ μείωςθ εκπομπϊν CO 2 (tn/ ζτοσ) ΔΡΑΘ ΑΝΑΝΕΩΘ ΑΓΡΟΣΙΚΩΝ ΕΛΚΤΣΘΡΩΝ 405,82 103,08 ΑΝΑΒΑΘΜΙΘ ΤΛΛΟΓΙΚΩΝ ΔΙΚΣΤΩΝ ΑΡΔΕΤΘ 300,18 245,85 ΑΤΣΟΜΑΣΘ ΘΛΕΚΣΡΟΝΙΚΘ ΤΔΡΟΛΘΨΙΑ 333,54 273,17 ΑΛΛΑΓΕ ΣΑ ΤΣΘΜΑΣΑ ΑΡΔΕΤΘ 133,41 109,27 ΕΝΘΜΕΡΩΘ ΑΓΡΟΣΩΝ 668,21 226,26 ΤΝΟΛΟ 1.841,16 957,63 Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

102 5.1.1 Ανανζωςθ αγροτικϊν ελκυςτιρων Σφμφωνα με μελζτθ του Λδρφματοσ Οικονομικϊν και Βιομθχανικϊν Ερευνϊν (ΛΟΒΕ)*40+ θ αγορά ενόσ καινοφριου γεωργικοφ ελκυςτιρα νεότερθσ τεχνολογίασ ζχει ωσ αποτζλεςμα τθν αφξθςθ των εςόδων ενόσ παραγωγοφ κατά 10%, μείωςθ του κόςτουσ παραγωγισ κατά 32% και αφξθςθ του κζρδουσ κατά 21%. Επίςθσ θ κατανάλωςθ καυςίμων μειϊνεται άρα και οι εκπομπζσ ρφπων. Ριο ςυγκεκριμζνα θ κατανάλωςθ πετρελαίου μειϊνεται κατά 37,5 %. Ζτςι, γενικά θ αντικατάςταςθ ελκυςτιρων ωφελεί αφοφ αυξάνονται θ αποδοτικότθτα, οι εξαγωγζσ και θ ανταγωνιςτικότθτα ενϊ μειϊνεται ο απαιτοφμενοσ χρόνοσ εργαςίασ. Στο Διμο Αποκορϊνου ςυγκεκριμζνα, ςφμφωνα με ςτοιχεία, ο ςτόλοσ των γεωργικϊν ελκυςτιρων χαρακτθρίηεται γεραςμζνοσ κακϊσ οι περιςςότεροι ζχουν θλικία ετϊν, οπότε θ ανανζωςθ τουσ κρίνεται αποτελεςματικι. Μια πρόταςθ είναι θ ανανζωςθ περίπου του 40% του ςτόλου μζχρι το 2020 προβλζπεται μείωςθ των εκπομπϊν διοξειδίου του άνκρακα με αρχι το Άρα θ ετιςια εξοικονόμθςθ ενζργειασ είναι: 0,40* *0,375*18.938,16=405,82 MWh /ζτοσ, αφοφ θ κατανάλωςθ ενζργειασ ιταν ,16 MWh το ζτοσ. Αντίςτοιχα θ ετιςια μείωςθ εκπομπϊν κα είναι: 405,82* 0,254=103,08 tn CO 2 Είναι προφανζσ ότι πρζπει να γίνει ενθμζρωςθ των αγροτϊν ςχετικά με τα πλεονεκτιματα των νζων ελκυςτιρων και το κζρδουσ που κα ζχουν από τθν χριςθ τουσ. Εκδθλϊςεισ και ςεμινάρια μποροφν να οργανωκοφν για να ενθμερωκοφν και να παρακινθκοφν οι αγρότεσ να αντικαταςτιςουν τουσ ελκυςτιρεσ. Στθ μελζτθ του ΛΟΒΕ αναφζρονται θ επιβολι φορολογίασ ςτουσ παλαιοφσ ελκυςτιρεσ αλλά και θ χοριγθςθ κονδυλίων για τουσ νζουσ, κινιςεισ που κα προωκιςουν τθ δράςθ αυτι. Για τθν οικονομικι αξιολόγθςθ τθσ αντικατάςταςθσ των ελκυςτιρων λαμβάνεται υπόψθ ότι θ μζςθ τιμι ενόσ νζου ελκυςτιρα με ΦΡΑ ανζρχεται ςτα Σε μια υποκετικι αγροτικι καλλιζργεια τα οικονομικά ςτοιχεία είναι τα ακόλουκα: Τα ζςοδα είναι: πριν τθν αντικατάςταςθ και,ςφμφωνα με τθν πρϊτθ παράγραφο αυτισ τθσ ενότθτασ, μετά τθν αντικατάςταςθ. Τα ζξοδα πετρελαίου ιταν και τα νζα είναι 1.562,5. Θ εργαςία πριν τθν αντικατάςταςθ είχε κόςτοσ και 690,92. Θ ςυντιρθςθ είχε κόςτοσ 780 και μετά 385. Το παλαιό κόςτοσ ιταν και το νζο Ρριν τθν αντικατάςταςθ το κζρδοσ ιταν και το νζο ,58. Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

103 Πίνακασ 5.2: Τπολογιςμόσ ΚΠΑ αντικατάςταςθσ ελκυςτιρων ΕΣΟ ΑΡΧΙΚΟ ΚΟΣΟ( ) ΚΑΘΑΡΘ ΣΑΜΕΙΑΚΘ ΡΟΘ ( ) [1/(1+r)] n ΑΝΘΓΜΕΝΘ ΣΑΜΕΙΑΚΘ ΡΟΘ( ) , ,58 0, , ,58 0, , ,58 0, , ,58 0, , ,58 0, , ,58 0, , ,58 0, , ,58 0, , ,58 0, , ,58 0, , ,58 0, , ,58 0, , ,58 0, , ,58 0, , ,58 0, ,358 ΚΠΑ 6550, Αλλαγζσ ςτθν άρδευςθ Στθν Ελλάδα ςτον τομζα τθσ γεωργίασ καταναλϊνεται το 87% *41+ του νεροφ οπότε, αν και είναι μια χϊρα πλοφςια ςε νερό, ίςωσ αντιμετωπίςει προβλιματα λειψυδρίασ ςτο μζλλον. Θ ηιτθςθ νεροφ για άρδευςθ είναι μεγάλθ. Θ ςπατάλθ νεροφ ςτθν γεωργία είναι τόςο μεγάλθ εξαιτίασ των ακόλουκων παραγόντων: Το νερό είναι φκθνό Απαρχαιωμζνεσ μεκόδουσ άρδευςθσ Ρεπαλαιωμζνο δίκτυο Οι γεωτριςεισ είναι ανεξζλεγκτεσ Θ κατανάλωςθ νεροφ είναι μεγαλφτερθ από όςο χρειάηεται και λόγω ζλλειψθσ ενθμζρωςθσ των αγροτϊν, αφοφ πολλοί πιςτεφουν λανκαςμζνα ότι όςο πιο πολφ ποτίηονται οι καλλιζργειεσ, τόςο πιο αποδοτικζσ είναι. Αυτό δεν ιςχφει όπωσ φαίνεται από το ακόλουκο διάγραμμα παραγωγισ-νεροφ*41]: Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

104 χιμα 5.1: χζςθ αγροτικισ παραγωγισ-νεροφ άρδευςθσ Επομζνωσ το ηιτθμα εξοικονόμθςθσ νεροφ και τθσ αποτελεςματικότερθσ άρδευςθσ είναι πολφ ςθμαντικό και παρακάτω κα προτακοφν λφςεισ: Αναβάκμιςθ ςυλλογικϊν δικτφων άρδευςθσ Το ςφςτθμα μεταφοράσ του νεροφ αντιμετωπίηει προβλιματα λόγω παλαιότθτασ των δικτφων αλλά και κατεςτραμμζνων κομματιϊν του. Ζτςι κάποια ποςότθτα νεροφ χάνεται και ενδζχεται να μειωκεί και θ ποιότθτα του λόγω αυτϊν των προβλθμάτων. Για τθν αντιμετϊπιςθ αυτισ τθσ κατάςταςθσ προτείνεται θ επιςκευι των αγωγϊν όπου είναι απαραίτθτο. Αποτελεςματικό είναι και ζνα μζτρο που προτείνει μια μελζτθ του Λνςτιτοφτου Αγροτικισ και Συνεταιριςτικισ Οικονομίασ*42+, το οποίο είναι θ αντικατάςταςθ των ανοικτϊν ςυλλογικϊν δικτφων από κλειςτά δίκτυα, κακϊσ τα πρϊτα φράηουν και ξεχειλίηουν ευκολότερα. Σφμφωνα με τθν προαναφερκείςα μελζτθ το μζτρο αυτό μπορεί να ζχει προκαλζςει 30% μείωςθ των απωλειϊν νεροφ ςε εφαρμογζσ ευρείασ κλίμακασ που ςθμαίνει 30% μείωςθσ τθσ κατανάλωςθσ θλεκτρικισ ενζργειασ. Άρα, εφόςον το μζτρο κα ζχει εφαρμοςτεί ςτο 30% του κοινόχρθςτου αρδευτικοφ δικτφου μζχρι το 2020,θ εξοικονόμθςθ ενζργειασ ςε ςχζςθ με το ζτοσ αναφοράσ 2011 κα είναι: 0,3*0,3* 3.335,35 MWh= 300,18 MWh. Οι εκπομπζσ διοξειδίου του άνκρακα κα μειωκοφν κατά: 0,819*335,36 = 245,85 tn ενϊ το κόςτοσ υπολογίηεται ςτα Αυτόματθ θλεκτρονικι υδρολθψία Θ τιμολόγθςθ νεροφ για γεωργικι χριςθ ςτθν Ελλάδα ζχει ωσ εξισ: ανάλογα με τα ςτρζμματα που ποτίηονται και τθν περιοχι που βρίςκονται οι εκτάςεισ προκφπτει ζνα πόςο που αγρότθσ πρζπει να καταβάλλει. Οι αγρότεσ μετά μποροφν να Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

105 καταναλϊςουν όςο νερό κζλουν αρκεί να είναι διακζςιμο. Με αυτό τον τρόπο θ κατανάλωςθ νεροφ είναι αλόγιςτθ και πολλζσ φορζσ άςκοπθ με τουσ γεωργοφσ να ξοδεφουν νερό ανεξάρτθτα από τισ πραγματικζσ τουσ ανάγκεσ. Για τθν βελτίωςθ τθσ κατάςταςθσ ο Οργανιςμόσ Διαχείριςθσ Νεροφ ανζπτυξε το ςφςτθμα τθσ αυτόματθσ θλεκτρονικισ υδρολθψίασ. Ουςιαςτικά παρζχει ςτουσ αγρότεσ μια ειδικι επαναφορτιηόμενθ κάρτα με τθν οποία προπλθρϊνουν ςυγκεκριμζνο όγκο νεροφ και τθν τοποκετοφν ςτθν θλεκτρονικι υδρολθψία. Με αυτόν τον τρόπο οι γεωργοί διαχειρίηονται με μεγαλφτερθ προςοχι και ςφνεςθ το νερό εφόςον ζχουν προπλθρϊςει ςυγκεκριμζνθ ποςότθτα και το ςφςτθμα ελζγχει πότε θ κάρτα χρειάηεται ανανζωςθ.*43+ Ρροβλζπεται ότι το ςυγκεκριμζνο μζτρο μπορεί να προκαλζςει ζωσ και 20% μείωςθ ςτθν κατανάλωςθ νεροφ, ςυνεπϊσ και ενζργειασ. [42] Υποκζτοντασ ότι το ςφςτθμα κα εγκαταςτακεί ςτο 50% των καλλιεργειϊν θ ετιςια εξοικονόμθςθ ενζργειασ προκφπτει :0,2*0,5*3.335,35 = 333,54 MWh και θ ετιςια μείωςθ εκπομπϊν κα είναι: 0,819* 372,62= 273,17 tn CO Αλλαγζσ ςτα ςυςτιματα άρδευςθσ Μια ευρζωσ διαδεδομζνθ μζκοδοσ άρδευςθσ είναι ο καταιονιςμόσ, ο ψεκαςμόσ δθλαδι των καλλιεργειϊν ζτςι ϊςτε το νερό να πζφτει ςαν βροχι. Θ χριςθ κανονιοφ ανικει ςε αυτι τθν κατθγορία και ευκφνεται για μεγάλθ απϊλεια νεροφ. Γενικά με τον καταιονιςμό χάνεται μεγάλθ ποςότθτα νεροφ κακϊσ όταν ζχει αζρα το νερό ςκορπίηεται, όταν ζχει ηζςτθ εξατμίηεται ενϊ γενικά δεν γίνεται ςωςτι κατανομι ςτθν καλλιζργεια. Επίςθσ αυξάνεται θ υγραςία ςτα φυτά με αποτζλεςμα να αναπτφςςουν μφκθτεσ και αςκζνειεσ. Μια παλαιότερθ μζκοδοσ που όμωσ ακόμα χρθςιμοποιείται είναι θ χριςθ αυλακιϊν κατά τθν οποία θ απϊλεια νεροφ είναι πολφ μεγάλθ*41]. Θ μζκοδοσ που προτείνεται και από τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ είναι θ άρδευςθ με ςταγόνεσ ι αλλιϊσ ςτάγδθν άρδευςθ. Είναι θ μζκοδοσ με τθ μικρότερθ ςπατάλθ νεροφ αφοφ τα φυτά εφοδιάηονται με νερό που παρζχεται με τθ μορφι ςταγόνων, από ςωλινεσ που «απλϊνονται» κατά μικοσ των γραμμϊν φφτευςθσ και δεν υπάρχει κακόλου εξάτμιςθ. Εκτόσ από τθ μικρι κατανάλωςθ νεροφ ζχει και άλλα πλεονεκτιματα, όπωσ μεγαλφτερεσ αποδόςεισ, δυνατότθτα να αρδευτοφν επικλινι και ανϊμαλα εδάφθ, ελαχιςτοποίθςθ των ηιηανίων και μυκιτων κακϊσ μειϊνονται τα επίπεδα υγραςίασ. Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

106 χιμα 5.2:Επιφανειακι ςτάγδθν άρδευςθ Θ καλφτερθ μζκοδοσ ποτίςματοσ καλλιεργειϊν ίςωσ είναι θ υπόγεια ςτάγδθν άρδευςθ, θ οποία βαςίηεται ςτθν τοποκζτθςθ υπόγειων ςωλθνϊςεων, από τισ οποίεσ το ριηικό ςφςτθμα των φυτϊν τροφοδοτείται με τισ απαραίτθτεσ ποςότθτεσ νεροφ. Βζβαια πρόκειται για ακριβι επζνδυςθ. Σε ςχζςθ με τθ μζκοδο του καταιονιςμοφ, θ εξοικονόμθςθ που επιτυγχάνεται με τθν επιφανειακι ςτάγδθν είναι 30% ενϊ με υπόγεια ςτάγδθν είναι 40%. Ροςοτικά θ εξοικονόμθςθ ενζργειασ ςτισ δφο περιπτϊςεισ είναι: Αν ςτο 10% των εκτάςεων που χρθςιμοποιοφν καταιονιςμό εγκαταςτακεί ςφςτθμα επιφανειακισ ςτάγδθν άρδευςθσ κάκε χρόνο, θ εξοικονόμθςθ ενζργειασ κα είναι: 0,1*0,3*3.335,35= 100,06 MWh και οι εκπομπζσ διοξειδίου του άνκρακα κα μειωκοφν κατά: 0,819* 100,06=81,95 tn. Αν ςτο 10% των εκτάςεων που χρθςιμοποιοφν καταιονιςμό εγκαταςτακεί ςφςτθμα υπόγειασ ςτάγδθν άρδευςθσ κάκε χρόνο, θ εξοικονόμθςθ ενζργειασ κα είναι: 0,1*0,4*3.335,35= 133,41 MWh και οι εκπομπζσ διοξειδίου του άνκρακα κα μειωκοφν κατά: 0,819* 100,06=109,27tn. Στθ ςυνζχεια κα εξεταςτοφν δφο πικανά ςενάρια που αφοροφν μια καλλιζργεια εςπεριδοειδϊν, προκειμζνου να αξιολογθκοφν οικονομικά οι δυο μζκοδοι άρδευςθσ. Ραράδειγμα Σε καλλιζργεια εςπεριδοειδϊν 27 ςτρεμμάτων χρθςιμοποιείται ςφςτθμα άρδευςθσ καταιονιςμοφ με ςυντθρθτικι πολιτικι άρδευςθσ. Το ςφςτθμα αποτελείται από μπεκ που αποδίδουν 120 lt/h /δζντρο, με 45 δζντρα ανά ςτρζμμα και χρθςιμοποιεί αντλία ιςχφοσ 38 kw, βάκουσ 200 m και απόδοςθσ 30 m 3 /h. Σφμφωνα με αυτό, απαιτοφνται 5 ϊρεσ πότιςμα, 4 φορζσ το μινα, που ςυνεπάγεται ετιςια κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ kwh. [44] Τα παρακάτω οικονομικά ςτοιχεία είναι απαραίτθτα για να αξιολογθκοφν οικονομικά τα δφο ςενάρια: Τιμι αγροτικοφ ρεφματοσ: 0,06412 / kwh [45] Κόςτοσ εγκατάςταςθσ ςυςτιματοσ επιφανειακισ ςτάγδθν άρδευςθσ : /ςτρζμμα. Άρα το κόςτοσ κεωρείται ίςο με 110 /ςτρζμμα. Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

107 Κόςτοσ εγκατάςταςθσ ςυςτιματοσ υπόγειασ ςτάγδθν άρδευςθσ : 10-15% μεγαλφτερο από το κόςτοσ για τθν επιφανειακι ςτάγδθν άρδευςθ. Άρα το κόςτοσ κα είναι ίςο με 1,125*110 /ςτρζμμα= 123,75 /ςτρζμμα*46]. 1 ο ςενάριο: επιφανειακ ςτάγδην άρδευςη Εξοικονόμθςθ θλεκτρικισ ενζργειασ: 0,3*9.120kWh=2.736 kwh Εξοικονόμθςθ χρθμάτων: 0,06412 / kwh * kwh= 175,43 Κόςτοσ εγκατάςταςθσ: 110 /ςτρζμμα* 27ςτρζμματα=2.970 Θ ΚΡΑ μετά από 10 χρόνια κα είναι: Πίνακασ 5.3: Τπολογιςμόσ ΚΠΑ εγκατάςταςθσ επιφανειακισ ςτάγδθν άρδευςθσ ΕΣΟ ΕΣΘΙΑ ΕΟΔΑ( ) ΑΡΧΙΚΟ ΚΟΣΟ( ) ΚΑΘΑΡΘ ΣΑΜΕΙΑΚΘ ΡΟΘ ( ) [1/(1+r)] n ΑΝΘΓΜΕΝΘ ΣΑΜΕΙΑΚΘ ΡΟΘ( ) , , , ,43 0,95 166, , ,43 0,91 159, , ,43 0,86 150, , ,43 0,82 143, , ,43 0,78 136, , ,43 0,75 131, , ,43 0,71 124, , ,43 0,68 119, , ,43 0,64 112, , ,43 0,61 107,01 ΚΠΑ ,43 2 ο ςενάριο: υπόγεια ςτάγδην άρδευςη Εξοικονόμθςθ θλεκτρικισ ενζργειασ: 0,4*9.120kWh=3.648 kwh Εξοικονόμθςθ χρθμάτων: 0,06412 / kwh * kwh= 231,91 Κόςτοσ εγκατάςταςθσ: 123,75 /ςτρζμμα* 27ςτρζμματα=3.341,25 Θ ΚΡΑ μετά από 10 χρόνια κα είναι: Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

108 Πίνακασ 5.4: Τπολογιςμόσ ΚΠΑ εγκατάςταςθσ υπόγειασ ςτάγδθν άρδευςθσ ΕΣΟ ΕΣΘΙΑ ΕΟΔΑ( ) ΑΡΧΙΚΟ ΚΟΣΟ( ) ΚΑΘΑΡΘ ΣΑΜΕΙΑΚΘ ΡΟΘ ( ) [1/(1+r)] n ΑΝΘΓΜΕΝΘ ΣΑΜΕΙΑΚΘ ΡΟΘ( ) , , , ,91 0,95 220, , ,91 0,91 211, , ,91 0,86 199, , ,91 0,82 190, , ,91 0,78 180, , ,91 0,75 173, , ,91 0,71 164, , ,91 0,68 157, , ,91 0,64 148, , ,91 0,61 141,47 ΤΝΟΛΟ ,97 Ραρατθρείται ότι και ςτισ δφο περιπτϊςεισ θ ΚΡΑ ζλαβε αρνθτικζσ τιμζσ, οπότε θ επζνδυςθ κρίνεται οικονομικά μθ βιϊςιμθ και δεν προτείνεται. Ωςτόςο λόγω των περιβαλλοντικϊν οφελϊν τθσ και ειδικότερα τθν εξοικονόμθςθ νεροφ αν βρεκεί χρθματοδότθςθ από προγράμματα τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ προτείνεται θ υπόγεια ςτάγδθν άρδευςθ. Σε αυτι τθν περίπτωςθ, αν εφαρμοηόταν υπόγεια ςτάγδθν άρδευςθ θ ετιςια εξοικονόμθςθ ενζργειασ κα είναι ίςθ με: 0,1*0,4*3.335,35= 133,41 MWh και οι εκπομπζσ διοξειδίου του άνκρακα κα μειωκοφν κατά: 0,819* 100,06=109,27tn Ενθμζρωςθ αγροτϊν Ρροτείνεται θ διοργάνωςθ εκδθλϊςεων ενθμζρωςθσ και θ διανομι φυλλαδίων με ςκοπό τθν υποςτιριξθ και βοικεια των αγροτϊν ςτθν προςπάκεια για εξοικονόμθςθ ενζργειασ. Ρολφ χριςιμο κα ιταν να οριςτεί υπεφκυνοσ του Διμου, ειδικόσ ςε κζματα αγροτικισ πολιτικισ που κα κακοδθγεί και κα προτρζπει τουσ αγρότεσ να υιοκετιςουν ςυμφζρουςεσ πρακτικζσ για τθν εξοικονόμθςθ ενζργειασ αλλά και που κα ενθμερϊνεται για τα προγράμματα χρθματοδότθςθσ. Εκτιμάται ότι θ εξοικονόμθςθ ενζργειασ κα είναι ίςθ με 668,21 MWh και θ μείωςθ εκπομπϊν CO 2 221,26tn ανά ζτοσ κακϊσ κεωρείται ότι το ποςοςτό εξοικονόμθςθσ κα είναι 3% επί τθσ ςυνολικισ ενεργειακισ κατανάλωςθσ του αγροτικοφ τομζα. Να ςθμειωκεί ότι το κόςτοσ διανομισ φυλλαδίων είναι Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

109 5.2 ΔΘΜΟΣΙΚΑ ΚΣΙΡΙΑ/ΕΓΚΑΣΑΣΑΕΙ ΚΑΙ ΦΩΣΙΜΟ Κα εξεταςτοφν δράςεισ για να εξοικονομθκεί ενζργεια άρα και να μειωκοφν οι εκπομπζσ CO 2 ςτα δθμοτικά κτίρια, τισ κατοικίεσ, τον τριτογενι τομζα και το δθμοτικό φωτιςμό. Θ εξοικονόμθςθ ςε αυτό τον τομζα είναι πολφ ςθμαντικι κακϊσ είναι αποδεδειγμζνο ότι το 36% τθσ ενζργειασ που καταναλϊνεται ςτθν Ελλάδα καταναλϊνεται ςε αυτό τον τομζα. Επίςθσ υπάρχει θ τάςθ θ κατανάλωςθ αυτι να αυξάνεται ςυνεχϊσ, κυρίωσ λόγω παλαιότθτασ και προβλθματικισ ενεργειακισ προςταςίασ των κτιρίων αλλά και λόγω απουςίασ ενεργειακισ ςυνείδθςθσ των πολιτϊν. Σε αυτό τον τομζα ο διμο διακζτει τθ δυνατότθτα νε επζμβει κακϊσ ζχει απόλυτθ δικαιοδοςία. Ραρακάτω προτείνονται δράςεισ που αποςκοποφν ςτθ μείωςθ τθσ κατανάλωςθσ ενζργειασ και του λειτουργικοφ κόςτουσ των κτιρίων Δθμοτικά κτίρια και εγκαταςτάςεισ Ακολουκοφν προτεινόμενεσ δράςεισ για να μειωκοφν οι εκπομπζσ και θ κατανάλωςθ ενζργειασ αλλά και το λειτουργικό κόςτοσ των δθμοτικϊν κτιρίων και εγκαταςτάςεων. Ο Διμοσ ζχει τθ δικαιοδοςία να εφαρμόςει αλλαγζσ ςτα κτίρια αυτά και με τθν εφαρμογι αυτϊν των μζτρων κα αποτελζςει παράδειγμα για τουσ πολίτεσ και κα οδθγιςει ςτθν αφφπνιςθ τθσ ενεργειακισ τουσ ςυνείδθςθσ. Πίνακασ 5.5:Εξοικονόμθςθ ενζργειασ και μείωςθ εκπομπϊν CO 2 ςτα δθμοτικά κτίρια Δράςθ Εκτιμϊμενθ εξοικονόμθςθ ενζργειασ (MWh/ ζτοσ) Εκτιμϊμενθ μείωςθ εκπομπϊν CO2 (tn/ ζτοσ) ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕ ΕΠΙΘΕΩΡΘΕΙ 200,01 150,20 Ε ΚΣΙΡΙΑ ΣΟΤ ΔΘΜΟΤ ΠΑΡΕΜΒΑΕΙ Ε ΧΟΛΙΚΑ 90,22 25,77 ΚΣΙΡΙΑ Φ/Β ΣΙ ΣΕΓΕ ΧΟΛΕΙΩΝ 54,00 44,23 ΦΩΣΙΜΟ ΧΟΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΔΘΜΟΣΙΚΩΝ ΚΣΙΡΙΩΝ ΔΘΜΟΣΙΚΕ ΠΡΑΙΝΕ ΠΡΟΜΘΘΕΙΕ 685,47 561,40 590,01 483,22 ΑΝΣΛΙΟΣΑΙΑ 60,82 49,81 ΤΝΟΛΟ 1.680, , Ενεργειακζσ επικεωριςεισ ςε κτίρια του διμου Είναι πολφ ςθμαντικό να διενεργθκοφν ενεργειακζσ επικεωριςεισ ςε όςο το δυνατόν περιςςότερα δθμοτικά κτίρια. Τα άμεςα οφζλθ δεν είναι πολλά αλλά μακροπρόκεςμα κα ωφελιςουν πολφ κακϊσ κα είναι ευκολότερο να ςχεδιαςτοφν Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

110 αποτελεςματικζσ παρεμβάςεισ. Σε ετιςια βάςθ υπολογίηεται μια μείωςθ τθσ ενεργειακισ κατανάλωςθσ κατά 5%, οπότε θ ετιςια εξοικονόμθςθ ενζργειασ είναι 200,01 MWh και θ αντίςτοιχθ μείωςθ εκπομπϊν είναι 150,20 tn. Το κόςτοσ τθσ δράςθσ είναι χολικά κτίρια Οι καταναλϊςεισ ενζργειασ ςτα ςχολικά κτίρια είναι υψθλζσ λόγω παλαιότθτασ κτιρίων και ελλιπι ενεργειακοφ ςχεδιαςμοφ. Ζτςι ζχουν αυξθμζνο λειτουργικό κόςτοσ αλλά χειρότερεσ ςυνκικεσ για τουσ μακθτζσ και το διδακτικό προςωπικό. Συγκεκριμζνα ςτα ςχολικά κτίρια του διμου καταναλϊκθκαν KWh θλεκτρικισ ενζργειασ και KWh κερμικισ. Επιλζγεται ζνα ςχολείο από κάκε δθμοτικό διαμζριςμα και πιο ςυγκεκριμζνα αυτά με τισ μεγαλφτερεσ καταναλϊςεισ. Πίνακασ 5.6:Ενεργειακζσ καταναλϊςεισ επιλεγμζνων ςχολείων ΧΟΛΕΙΟ ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ Θ.Ε.(KWh) ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ΠΕΣΡΕΛΑΙΟΤ (KWh) ΕΠΑΛ ΒΡΤΩΝ , ΓΤΜΝΑΙΟ/ΛΤΚΕΙΟ 8.031, ΒΑΜΟΤ ΔΗΜΟΣΙΚΟ 8.451, ΓΕΩΡΓΙΟΤΠΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΚΟ ΚΑΛΤΒΩΝ , ΔΗΜΟΣΙΚΟ ΑΗ 466, ΓΩΝΙΑ ΔΗΜΟΣΙΚΟ ΥΡΕ 4.083, ΤΝΟΛΟ , Ακολουκεί πίνακασ με προτεινόμενα μζτρα για τα ςχολικά κτίρια που αποςκοποφν ςτθ μείωςθ τθσ κατανάλωςθσ ενζργειασ*47]: Πίνακασ 5.7:τοιχεία προτεινόμενων δράςεων για εξοικονόμθςθ ενζργειασ ςε ςχολεία ΜΕΣΡΟ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ ΘΛΕΚΣΡΙΚΘ ΕΝΕΡΓΕΙΑ (%) ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ ΘΕΡΜΙΚΘ ΕΝΕΡΓΕΙΑ(%) ΜΕΟ ΚΟΣΟ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΘ ,9 / τοίχου ΕΞΩΣΕΡΙΚΩΝ ΣΟΙΧΩΝ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΘ ,1/ οροφισ ΟΡΟΦΘ ΔΙΠΛΑ ΤΑΛΟΣΑΙΑ / Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

111 ΑΝΣΙΚΑΣΑΣΑΘ ΛΕΒΘΣΩΝ ΘΕΡΜΟΣΑΣΕ ΑΝΣΙΣΑΘΜΙΘ ΘΕΡΜΟΣΑΣΕ ΧΩΡΩΝ υαλοςταςίου /κτίριο /κτίριο 5 19,3/κερμοςτάτθ Άρα τελικά μζςω αυτϊν των μζτρων προκφπτει θ ακόλουκθ εξοικονόμθςθ, γνωρίηοντασ ότι θ εξοικονόμθςθ από κάκε μζτρο εφαρμόηεται ςτθ ςυνολικι κατανάλωςθ ενζργειασ πλθν των μειϊςεων ενζργειασ από : Πίνακασ 5.8:Εξοικονόμθςθ ενζργειασ από τισ προτεινόμενεσ δράςεισ ςτα ςχολεία ΜΕΣΡΟ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ ΘΛΕΚΣΡΙΚΘ ΕΝΕΡΓΕΙΑ (kwh) ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ ΘΕΡΜΙΚΘ ΕΝΕΡΓΕΙΑ (kwh) ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΘ ΕΞΩΣΕΡΙΚΩΝ ΣΟΙΧΩΝ 2.063, ,00 ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΘ ΟΡΟΦΘ 990, ,00 ΔΙΠΛΑ ΤΑΛΟΣΑΙΑ ,63 ΑΝΣΙΚΑΣΑΣΑΘ ΛΕΒΘΣΩΝ ,90 ΘΕΡΜΟΣΑΣΕ ΑΝΣΙΣΑΘΜΙΘ 3.757,92 ΘΕΡΜΟΣΑΣΕ ΧΩΡΩΝ 3.570,03 ΤΝΟΛΟ 3.054, ,48 Επομζνωσ με τα μζτρα αυτά ςυνολικά οι εκπομπζσ διοξειδίου του άνκρακα μειϊνονται κατά 25,77 tn ςε ετιςια βάςθ. Ο Διμοσ ςε αυτι τθ δράςθ κα επενδφςει Σαν επιπλζον μζτρο προτείνεται θ εγκατάςταςθ φωτοβολταϊκϊν πάνελ ςτισ ςτζγεσ των παραπάνω ςχολείων, εκτόσ από το ΕΡΑΛ Βρυςϊν ςτο οποίο ζχουν ιδθ εγκαταςτακεί. Πίνακασ 5.9: Φ/Β ςτισ ςτζγεσ ςχολείων ΧΟΛΕΙΟ ΔΙΑΘΕΙΜΗ ΕΠΙΥΑΝΕΙΑ (m 2 ) EΓΚΑΣΕΣΗΜΕΝΗ ΙΦΤ(KW) ΓΤΜΝΑΙΟ/ΛΤΚΕΙΟ ΒΑΜΟΤ ΔΗΜΟΣΙΚΟ 80 8 Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

112 ΓΕΩΡΓΙΟΤΠΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΚΟ ΚΑΛΤΒΩΝ 60 6 ΔΗΜΟΣΙΚΟ ΑΗ 60 6 ΓΩΝΙΑ ΔΗΜΟΣΙΚΟ ΥΡΕ 60 6 ΤΝΟΛΟ 36 Συνολικά κα εγκαταςτακοφν 36 kwp τα οποία, δεδομζνου ότι θ απόδοςθ φωτοβολταϊκϊν ςτθν Κριτθ είναι (kwh/ζτοσ)/kwp, κα παράγουν 54 MWh και αντίςτοιχα κα αποφευχκεί θ ζκλυςθ 44,23 tn CO 2. Είναι ςκόπιμο να αξιολογθκεί οικονομικά θ επζνδυςθ και για να γίνει αυτό χρειάηονται τα ακόλουκα ςτοιχεία: Τιμι πϊλθςθσ τθσ κιλοβατϊρασ που κα ιςχφει από τον Φεβρουάριο του 2013 και μετά είναι 0,125 /kwh[48]. Το κόςτοσ εγκατάςταςθ φωτοβολταϊκϊν 36 kwp είναι ςυμπεριλαμβανομζνου ΦΡΑ [49,50]. Το ετιςιο κόςτοσ ςυντιρθςθσ είναι ίςο με 150. Ετιςιο επιτόκιο 5% ΕΣΟ Διάρκεια ηωισ 25 χρόνια. Πίνακασ 5.10: Τπολογιςμόσ ΚΠΑ εγκατάςταςθσ φ/β ςτισ ςτζγεσ ςχολείων ΕΣΘΙΑ ΕΟΔΑ( ) ΕΣΘΙΑ ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ( ) ΑΡΧΙΚΟ ΚΟΣΟ( ) ΚΑΘΑΡΘ ΣΑΜΕΙΑΚΘ ΡΟΘ ( ) [1/(1+r)] n ΑΝΘΓΜΕΝΘ ΣΑΜΕΙΑΚΘ ΡΟΘ( ) , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,83 Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

113 , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,08 ΚΡΑ ,42 Θ επζνδυςθ κρίνεται βιϊςιμθ, εφόςον θ ΚΡΑ μετά από 25 χρόνια είναι κετικι Φωτιςμόσ ςχολείων και δθμοτικϊν κτιρίων Σθμαντικόσ παράγοντασ για τθν ενεργειακι αποδοτικότθτα των κτιρίων είναι θ υψθλι φωτεινι απόδοςθ, οπότε πολφ ςθμαντικι είναι θ επιλογι λαμπτιρων που πρζπει να βαςίηεται ςε διάφορα κριτιρια όπωσ το κόςτοσ, ο λόγοσ φωτεινισ ροισ προσ κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ, θ ενεργειακι κατανάλωςθ, θ διάρκεια ηωισ και ο δείκτθσ χρωματικισ απόδοςθσ. Ρροτείνεται θ αντικατάςταςθ των λαμπτιρων με αποδοτικότερουσ, μια κίνθςθ με μεγάλο αρχικό κόςτοσ άλλα με γριγορθ απόςβεςθ κακϊσ κα υπάρξει 50% εξοικονόμθςθ ενζργειασ.*51] Αρχικά πρζπει να υπολογιςτεί θ ενζργεια που καταναλϊνεται ςτα κτίρια για φωτιςμό. Χρθςιμοποιοφνται ςτοιχεία τθσ ζρευνασ «Ενεργειακι κατανάλωςθ κτιρίων και οι νζεσ τεχνικζσ για τθ μείωςθ τουσ» του Ματκαίου Σανταμοφρθ*50+ από τθν οποία προκφπτει ότι το 61% τθσ καταναλιςκόμενθσ ενζργειασ ςτα ςχολικά κτίρια αντιςτοιχεί ςε φωτιςμό. Άρα προκφπτουν οι καταναλϊςεισ για φωτιςμό ςτα τζςςερα επιλεγμζνα ςχολεία: ΕΡΑΛ Βρυςϊν : 0,61* ,5=12.488,84 KWh Δθμοτικό ςχολείο Καλυβϊν: 0,61*10.091,25=6.155,66 KWh Δθμοτικό ςχολείο Γεωργιοφπολθσ : 0,61*8.451=5.155,11 KWh Δθμοτικό ςχολείο Άςθσ Γωνιάσ: 0,61*466,5=284,57 KWh Δθμοτικό ςχολείο Φρε: 0,61*4.083=2.490,63 KWh Γυμνάςιο/Λφκειο Βάμου: 0,61*8.031= 4.898,91 KWh Στα δθμοτικά κτίρια, από τθν ίδια ζρευνα προζκυψε ότι ςτο δθμόςιο τομζα το ποςοςτό του φωτιςμοφ είναι 42%. Άρα προκφπτει ότι τα δθμοτικά κτίρια καταναλϊκθκαν 0,42* = ,24 KWh. Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

114 ΚΣΙΡΙΑ Ζτςι προζκυψε ο ακόλουκοσ πίνακασ ςχετικά με τθν εξοικονόμθςθ ςτον τομζα του φωτιςμοφ ςε ςχολικά και δθμοτικά κτίρια: Πίνακασ 5.11:Εξοικονόμθςθ ενζργειασ και μείωςθ εκπομπϊν CO 2 από τθν αντικατάςταςθ λαμπτιρων ςτα δθμοτικά κτίρια ΚΑΣΑΝΑΛΩ Θ ΘΛ. ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΓΙΑ ΦΩΣΙΜΟ (kwh) ΠΟΟΣΟ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ(% ) ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘ Θ ΕΝΕΡΓΕΙΑ (kwh/ ζτοσ) ΜΕΙΩΘ ΕΚΠΟΜΠΩ Ν (tn/ ζτοσ) ΕΠΑΛ ΒΡΤΩΝ , ,42 5,11 ΓΤΜΝΑΙΟ/ΛΤΚΕΙ Ο ΒΑΜΟΤ , ,46 2,01 ΔΗΜΟΣΙΚΟ ΓΕΩΡΓΙΟΤΠΟΛΗ , ,56 2,11 ΔΗΜΟΣΙΚΟ ΚΑΛΤΒΩΝ , ,83 2,52 ΔΗΜΟΣΙΚΟ ΑΗ ΓΩΝΙΑ ,57 142,28 0,12 ΔΗΜΟΣΙΚΟ ΥΡΕ 2.490, ,32 1,02 ΔΘΜΟΣΙΚΑ ΚΣΙΡΙΑ , ,60 548,51 ΤΝΟΛΟ ,50 561,40 Το κόςτοσ τθσ ςυγκεκριμζνθσ δράςθσ καλφπτεται από τον προχπολογιςμό των ενεργειακϊν επικεωριςεων και των δράςεων ςτα ςχολικά κτίρια Δθμοτικζσ πράςινεσ προμικειεσ-εξοπλιςμόσ γραφείου Τα τελευταία χρόνια οι ενεργειακζσ καταναλϊςεισ των τεχνολογιϊν πλθροφορικισ ζχουν αυξθκεί ενϊ αναμζνεται περαιτζρω ςθμαντικι αφξθςθ τθσ τάξθσ του 40% ςτα επόμενα χρόνια. Με χριςθ ενεργειακά αποδοτικϊν και αποδοτικότερθ χριςθ του υπάρχοντοσ εξοπλιςμοφ ςτα δθμοτικά γραφεία μπορεί να περιοριςτεί θ ενεργειακι κατανάλωςθ αυτοφ του τομζα κατά 40-50% και να δοκεί το παράδειγμα ςτουσ πολίτεσ ςχετικά με τα οφζλθ τθσ εξοικονόμθςθσ ενζργειασ. Θ Ευρωπαϊκι Ζνωςθ προτρζπει τουσ πολίτεσ να χρθςιμοποιοφν ενεργειακά, οικονομικά και περιβαλλοντικά αποδοτικότερεσ ςυςκευζσ εξοπλιςμοφ γραφείου, οι οποίεσ φζρουν τθν ζνδειξθ «Energy star». Ρροκειμζνου να χαρακτθριςτεί μια ςυςκευι γραφείου ωσ Energy star πρζπει να καλφπτει τισ προδιαγραφζσ του προγράμματοσ ENERGY STAR ωσ προσ τθν κατανάλωςθ ενζργειασ. Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

115 Στθ διπλωματικι εργαςία «Θ ενεργειακι επικεϊρθςθ ωσ μζςο αξιολόγθςθσ εφαρμογϊν εξοικονόμθςθσ ενζργειασ» προτείνονται οι ακόλουκοι τρόποι εξοικονόμθςθσ ενζργειασ που αφοροφν τισ προμικειεσ*52]: Αντικατάςταςθ των ςυμβατικϊν οκόνων με επίπεδεσ (LCD). Το μζτρο αυτό επαλθκεφεται και από τθν υπολογιςτικι μθχανι του ENERGY STAR ενϊ θ δυνατότθτα εξοικονόμθςθσ ενζργειασ μπορεί να είναι μζχρι και 50%. Αντικατάςταςθ των ςυμβατικϊν Θ/Υ με υπολογιςτζσ τφπου Notebook ωσ λιγότερο ενεργοβόρεσ ςυςκευζσ που απαιτοφν και μικρότερα φορτία UPS και κλιματιςτικϊν μονάδων. Θ δυνατότθτα εξοικονόμθςθσ ενζργειασ μπορεί να φτάςει 50-80%. Εγκατάςταςθ κεντρικϊν πολυλειτουργικϊν ςυςκευϊν αντί για μεμονωμζνεσ λειτουργικζσ μονάδεσ κακϊσ και αντικατάςταςθ μεμονωμζνων εκτυπωτϊν από κεντρικό ςωςτά διαςταςιολογθμζνο εκτυπωτι, με δυνατότθτα εξοικονόμθςθσ ενζργειασ πάνω από 50%. Σωςτι διαςταςιολόγθςθ των ςυςκευϊν αναλόγωσ τισ ανάγκεσ του εκάςτοτε εργαςιακοφ χϊρου. Επιλογι ενεργειακά αποδοτικϊν ςυςκευϊν ςφμφωνα με τα κριτιρια ENERGY STAR και τα κριτιρια GEEA ( Group of Energy Efficient Appliances), ενόσ οργανιςμοφ δθλαδι πολυεκνικοφ που δραςτθριοποιείται ςε χϊρεσ όπωσ Σουθδία, Δανία, Νορβθγία, Γαλλία και Αυςτρία πάνω ςε ςυςκευζσ ςπιτιοφ και ςε εξοπλιςμό γραφείου ενεργειακά αποδοτικό. Τα κριτιρια αυτά παρζχουν πλθροφορίεσ όπωσ θ κατανάλωςθ ιςχφοσ για τθν εκάςτοτε ςυςκευι όταν είναι ςε κατάςταςθ κανονικισ λειτουργίασ, ςε κατάςταςθ αναμονισ και ςε κατάςταςθ απενεργοποίθςθσ Με τθν χριςθ πράςινων προμθκειϊν κεωρείται ότι κα επιτευχκεί 50% εξοικονόμθςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτα δθμοτικά γραφεία. Στο προθγοφμενο κεφάλαιο καταγράφθκε θ κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτα δθμοτικά κτίρια και είναι ίςθ με 2.114,63 MWh ενϊ θ κατανάλωςθ που αντιςτοιχεί ςτισ ςυςκευζσ ςτο δθμόςιο τομζα αντιςτοιχεί ςτο 37% τθσ ςυνολικισ*53+. Συνολικά θ εξοικονόμθςθ θλεκτρικισ ενζργειασ υπολογίηεται : 0,37*0,5*3.189,22 MWh= 590,01 MWh και θ μείωςθ εκπομπϊν CO 2 είναι: 0,819* 590,01=483,21 tn. Το κόςτοσ τθσ δράςθσ εκτιμάται Αντλιοςτάςια Ο διμοσ μπορεί να επζμβει ςτουσ θλεκτρολογικοφσ πίνακεσ και να διορκϊςει το ςυνθμίτονο μζςω τθσ εγκατάςταςθσ ςυςτοιχίασ πυκνωτϊν και να προβεί ςτθν εξοικονόμθςθ ςτισ εγκαταςτάςεισ αντλιοςταςίων από 10% μζχρι και 40%. Το 2011 θ κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτα αντλιοςτάςια ,5 kwh και οι εκπομπζσ ιταν 199,25 tn. Με εκτιμϊμενο ποςοςτό εξοικονόμθςθσ 25%, θ ετιςια Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

116 εξοικονόμθςθ ενζργειασ κα είναι ,13 kwh και θ ετιςια μείωςθ εκπομπϊν κα είναι 49,81 tn. Να ςθμειωκεί ότι το κόςτοσ τθσ κα καλυφκεί από τον προχπολογιςμό για τν αναβάκμιςθ δικτφων άρδευςθσ κακϊσ είναι χαμθλό Δθμοτικόσ δθμόςιοσ φωτιςμόσ Οι προτεινόμενεσ δράςεισ είναι οι εξισ: Πίνακασ 5.12:Εξοικονόμθςθ ενζργειασ και μείωςθ εκπομπϊν CO 2 ςτο δθμοτικό φωτιςμό ΔΡΑΘ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ ΕΝΕΡΓΕΙΑ(MWh/ ζτοσ) ΜΕΙΩΘ ΕΚΠΟΜΠΩΝ CO 2 (tn/ ζτοσ) ΑNΣΙΚΑΣΑΣΑΘ ΛΑΜΠΣΘΡΩΝ 263,56 215,86 ΣΕΧΝΙΚΘ DIMMING 281,46 230,52 ΤΝΟΛΟ 545,02 446, Αντικατάςταςθ λαμπτιρων Το 2011 για το δθμοτικό φωτιςμό καταναλϊκθκαν ςυνολικά kwh. Μπορεί να λθφκοφν μζτρα ςε αυτό τον τομζα που δεν κα ζχουν μεγάλο κόςτοσ με ςκοπό τθ μείωςθ τθσ κατανάλωςθσ ενζργειασ. Από το διμο δόκθκαν τα ςτοιχεία για τον αρικμό και το είδοσ λαμπτιρων : Πίνακασ 5.13:Αρικμόσ και ςτοιχεία λαμπτιρων δθμοτικοφ φωτιςμοφ διμου Αποκορϊνου Είδοσ λαμπτιρων Ιςχφσ (KW) Αρικμόσ Λάμπεσ υδραργφρου Λάμπεσ νατρίου Λάμπεσ φκοριςμοφ Ρροτείνεται θ αντικατάςταςθ των υπαρχόντων λαμπτιρων από άλλουσ για τα επιτευχκεί εξοικονόμθςθ ενζργειασ. Οι λάμπεσ υδραργφρου 125W μποροφν να αντικαταςτακοφν από λάμπεσ Metal Halide 70W, οι λάμπεσ νατρίου 250W από λάμπεσ ατμϊν νατρίου χαμθλισ πίεςθσ 131W και οι λάμπεσ φκοριςμοφ 25W από LED 10W. Αυτοί οι τφποι λαμπτιρων ζχουν εκτιμϊμενθ διάρκεια ηωισ: Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

117 Πίνακασ 5.14:Εκτιμϊμενθ διάρκεια ηωισ νζων λαμπτιρων ςε ϊρεσ Είδοσ λαμπτιρων Εκτιμϊμενθ διάρκεια ηωισ(h) Metal Halide LED Ατμϊν νατρίου Ατμϊν υδραργφρου Φκοριςμοφ Σφμφωνα με ςτοιχεία τθσ ΔΕΘ ο δθμοτικόσ φωτιςμόσ λειτουργεί κατά μζςο όρο επί 11 ϊρεσ κακθμερινά που αντιςτοιχοφν ςε h/ζτοσ, ζτςι υπολογίηεται θ εκτιμϊμενθ διάρκεια ηωισ των λαμπτιρων ςε ζτθ: Πίνακασ 5.15:Εκτιμϊμενθ διάρκεια ηωισ νζων λαμπτιρων ςε ζτθ Είδοσ λαμπτιρων Εκτιμϊμενθ διάρκεια ηωισ(h) Metal Halide 3 LED 12,5 Ατμϊν νατρίου 7 Ατμϊν υδραργφρου 3 Φκοριςμοφ 2,5 Τθ μεγαλφτερθ διάρκεια ηωισ ζχουν οι λαμπτιρεσ LED και τθν χαμθλότερθ οι λαμπτιρεσ φκοριςμοφ. Στον ακόλουκο πίνακα υπολογίηεται θ εξοικονόμθςθ ενζργειασ από τθν αντικατάςταςθ των λαμπτιρων*54]: Πίνακασ 5.16:Ετιςια εξοικονόμθςθ ενζργειασ από αντικατάςταςθ λαμπτιρων Είδοσ παλαιοφ λαμπτιρα Τδραργφρο υ 125W Νατρίου υψθλισ πίεςθσ 250W Είδοσ νζου λαμπτιρα METAL HALIDE 70W Νατρίου χαμθλισ πίεςθσ 131W Αρικμό σ Κατανάλως θ παλαιϊν λαμπτιρων (kwh) Κατανάλωςθ νζων λαμπτιρων (kwh) Εξοικονόμθς θ (kwh)/ζτοσ , , , , , ,650 Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

118 Φκοριςμοφ 25W LED 10W , , ,550 φνολο , , ,675 Επομζνωσ οι εκπομπζσ διοξειδίου του άνκρακα κα μειωκοφν κατά 215,86 tn ετθςίωσ. Κρίνεται ςκόπιμο να αξιολογθκοφν οικονομικά τα δφο ακόλουκα ςενάρια: Σενάριο 1 ο : κάκε φορά που ζνασ παλαιόσ λαμπτιρασ εξαντλεί τθ διάρκεια ηωισ του, αντικακίςταται από ζναν του ίδιου ακριβϊσ τφπου. Άρα ςε αυτό το ςενάριο δεν ςυμβαίνει καμία αλλαγι ςτον τομζα του φωτιςμοφ. Το αρχικό κόςτοσ είναι μθδενικό, ζςοδα δεν υπάρχουν ενϊ το επιτόκιο είναι 5%. Κακϊσ θ τιμι τθσ κιλοβατϊρασ για τον οδικό φωτιςμό είναι 0,0813 / kwh[45+ και θ κατανάλωςθ παλαιϊν λαμπτιρων είναι ,375 kwh, τα ετιςια λειτουργικά ζξοδα είναι ,375 kwh * 0,0813 / kwh = ,67. Το κόςτοσ ςυντιρθςθσ για αυτό το ςενάριο είναι: Είδοσ παλαιοφ λαμπτιρα Πίνακασ 5. 17: Κόςτοσ ςυντιρθςθσ πρϊτου ςεναρίου Αρικμό σ Κόςτοσ παλαιοφ λαμπτιρα( ) Μζςθ διάρκεια ηωισ(ζτθ) Αρικμόσ αλλαγϊν ςτθ 10ετία Κόςτοσ ςυντιρθςθ σ ςε κάκε αλλαγι( ) Τδραργφρο υ 125W 563 4,2 3, ,8 Νατρίου υψθλισ πίεςθσ 250W 90 60,0 7, ,0 Φκοριςμοφ 25W ,0 2, ,0 φνολο ,80 Για αυτό το ςενάριο θ ΚΡΑ μετά από 10 χρόνια είναι: Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

119 ΕΣΟ ΤΝΟΛ Ο ΕΣΘΙΑ ΕΞΟΔΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ( ) Πίνακασ 5.18: ΚΠΑ πρϊτου ςεναρίου ΕΣΘΙΑ ΕΞΟΔΑ ΤΝΣΘΡΘΘ ( ) ΕΣΘΙΑ ΤΝΟΛΙΚΑΕΞΟΔΑ( ) [1/(1+r)] n ΑΝΘΓΜΕΝ Θ ΣΑΜΕΙΑΚΘ ΡΟΘ( ) 0 0 0,0 0 1, ,67 0, ,67 0, , ,67 0, ,67 0, , , , ,67 0, , , , ,47 0, , , , ,67 0, , ,67 0, ,67 0, , , , ,47 0, , , , ,67 0, , , , ,67 0, , , , ,47 0, , ,46 Σενάριο 2 ο : κάκε φορά που ζνασ παλαιόσ λαμπτιρασ εξαντλεί τθ διάρκεια ηωισ του, αντικακίςταται από ζναν νζου τφπου. Το αρχικό κόςτοσ είναι μθδενικό, ζςοδα δεν υπάρχουν ενϊ το επιτόκιο είναι 5%. Κακϊσ θ τιμι τθσ κιλοβατϊρασ για τον οδικό φωτιςμό είναι 0,0988 / kwh και θ κατανάλωςθ των νζων λαμπτιρων είναι ,7kWh, τα ετιςια λειτουργικά ζξοδα είναι ,7 kwh * 0,0813 kwh = ,86. Το κόςτοσ ςυντιρθςθσ για αυτό το ςενάριο είναι: Πίνακασ 5.19: Κόςτοσ ςυντιρθςθσ δεφτερου ςεναρίου Είδοσ νζου λαμπτιρα Αρικμόσ Κόςτοσ( ) Μζςθ διάρκεια ηωισ(ζτθ) Αρικμόσ αλλαγϊν ςτθ 10ετία Κόςτοσ ςυντιρθςθσ ςε κάκε αλλαγι( ) METAL HALIDE 70W ,0 3, ,0 Νατρίου χαμθλισ πίεςθσ 131W ,0 7, ,0 LED 10W ,0 12,0 0 0,0 φνολο ,00 Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

120 Θ ΚΡΑ μετά από 10 χρόνια είναι: ΕΣΟ ΤΝΟΛΟ ΕΣΘΙΑ ΕΞΟΔΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΘ ( ) Πίνακασ 5.20: ΚΠΑ δεφτερου ςεναρίου ΕΣΘΙΑ ΕΞΟΔΑ ΤΝΣΘΡΘΘ ( ) ΕΣΘΙΑ ΤΝΟΛΙΚΑΕΞΟΔΑ ( ) [1/(1+r)] n ΑΝΘΓΜΕΝΘ ΣΑΜΕΙΑΚΘ ΡΟΘ( ) 0 0 0,0 0 1, ,86 0, ,86 0, , ,86 0, ,86 0, , ,86 0, ,86 0, , , , ,86 0, , ,86 0, ,86 0, , ,86 0, ,86 0, , , , ,86 0, , , , ,86 0, , ,86 0, ,86 0, , , , ,86 0, , ,71 Ππωσ ιταν αναμενόμενο, θ ΚΡΑ είναι αρνθτικι και ςτισ δφο περιπτϊςεισ κακϊσ δεν υπάρχουν ζςοδα. Οικονομικότερθ λφςθ είναι θ αντικατάςταςθ των λαμπτιρων επειδι ζχει λιγότερα ζξοδα ςε ςχζςθ με τθν υπάρχουςα κατάςταςθ. Επίςθσ, ςε χρονικό διάςτθμα είκοςι χρόνων κα υπάρχει χρθματικό κζρδοσ από τθν εξοικονόμθςθ θλεκτρικισ ενζργειασ, ςυμπεριλαμβανομζνων και των εξόδων ια τθν αλλαγι λαμπτιρων. Θ αντικατάςταςθ λαμπτιρων μπορεί να γίνει ςταδιακά, κάκε φορά που ζνασ λαμπτιρασ χαλάει Εγκατάςταςθ ςυςτιματοσ ελζγχου φωτιςμοφ Σκοπόσ τθσ εγκατάςταςθσ ενόσ ςυςτιματοσ διαχείριςθσ ςτο δθμοτικό φωτιςμό είναι κυρίωσ θ δυνατότθτα απομακρυςμζνθσ αυξομείωςθσ τθσ ςτάκμθσ του φωτόσ ανάλογα με τισ ανάγκεσ του δικτφου. Με τον τρόπο αυτό θ ςτάκμθ του φωτόσ μπορεί να μειωκεί ωσ και κατά 70% τισ ϊρεσ μειωμζνθσ κυκλοφορίασ και επιτυγχάνεται ςυνεπϊσ εξοικονόμθςθ ενζργειασ. Οι βαςικζσ λειτουργίεσ του ςυςτιματοσ είναι οι εξισ*55,56]: Πποια φωτιςτικά δεν είναι αναγκαίο να χρθςιμοποιοφνται κατά τθ διάρκεια τθσ μζρασ, τίκενται εκτόσ λειτουργίασ. Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

121 Το ςφςτθμα ρυκμίηει κατάλλθλα τθν φωτεινι απόδοςθ των φωτιςτικϊν ζτςι ϊςτε να παράγεται όςοσ ακριβϊσ φωτιςμόσ χρειάηεται. Τα ςυςτιματα ελζγχου φωτιςμοφ δρόμων λειτουργοφν με δφο ειδϊν τεχνολογίεσ: Τεχνολογία ρφκμιςθσ φωτιςμοφ (dimming technology) Τεχνολογία ελζγχου φωτιςμοφ (control technology). Συνικωσ το ςφςτθμα ελζγχου αποτελείται από αςφρματουσ ελεγκτζσ, που εγκακίςτανται ςτουσ λαμπτιρεσ και μποροφν να μεταβάλλουν και να κζςουν το επίπεδο φωτιςμοφ ςτα επικυμθτά επίπεδα, κόμβουσ επικοινωνίασ και λογιςμικό διαχείριςθσ που επικοινωνεί και οργανϊνει τουσ κόμβουσ και τουσ ελεγκτζσ ςφμφωνα με τισ ανάγκεσ του διμου. Επίςθσ ζνασ άλλοσ τρόποσ ελζγχου είναι με χριςθ χρονοδιακοπτϊν. Αρχικά θ χριςθ χρονοδιακοπτϊν ιταν δθμοφιλισ αλλά δεν ιταν ιδιαίτερα αποδοτικι γιατί ςε κάποιεσ περιπτϊςεισ άφθνε ζνα μεγάλο κενό ςτον φωτιςμό. Θ δθμοφιλζςτερθ μζκοδοσ είναι πλζον θ τεχνικι αυξομείωςθσ του φωτιςμοφ (dimming) κατά τθν οποία μειϊνεται θ τάςθ του ρεφματοσ ςτα φωτιςτικά ςϊματα με τθν βοικεια ειδικϊν διατάξεων και θ φωτεινι απόδοςθ μειϊνεται με τρόπο ευζλικτο. Επομζνωσ θ τεχνικι dimming είναι προτιμότερθ και αν εγκαταςτακεί ςτο 50 % των φωτιςτικϊν, με ζτοσ υλοποίθςθσ το 2014, κα επιτευχκεί 30 % εξοικονόμθςθ. Άρα θ εξοικονόμθςθ κα είναι: 0,5*0,3* kwh= ,05 kwh και οι εκπομπζσ CO 2 κα μειωκοφν κατά 230,52 tn. Το κόςτοσ για τθν εκπόνθςθ μελζτθσ και τθν εγκατάςταςθ του ςυςτιματοσ υπολογίηεται ΟΙΚΙΑΚΟ ΣΟΜΕΑ Ππωσ αναφζρκθκε και προθγουμζνωσ ο οικιακόσ τομζασ ςτθν Ελλάδα είναι πολφ ενεργοβόροσ. Αυτό οφείλεται ςε αρκετοφσ παράγοντεσ όπωσ θ ζλλειψθ κερμομόνωςθσ, θ παλαιότθτα των κτιρίων και των κουφωμάτων, προβλθματικι θλιοπροςταςία, θ χαμθλι απόδοςθ των ςυςτθμάτων κζρμανςθσ και κλιματιςμοφ λόγω κακισ ςυντιρθςθσ αλλά και λόγω μικρισ εκμετάλλευςθσ τθσ θλιακισ ενζργειασ. Επιπρόςκετα ςφμφωνα με το Υπουργείο Ρεριβάλλοντοσ Ενζργειασ και Κλιματικισ Αλλαγισ(Υ.Ρ.Ε.Κ.Α) θ κατανάλωςθ ενζργειασ των κατοικιϊν αυξάνεται κατά 2% το ζτοσ. Θ ςθμαντικότερθ ευκφνθ του διμου όςον αφορά τθν εξοικονόμθςθ ενζργειασ ςτον οικιακό τομζα είναι θ ενθμζρωςθ των πολιτϊν μζςω του γραφείου εξοικονόμθςθσ ενζργειασ. Ειδικά καταρτιςμζνοι υπάλλθλοι του διμου κα ενθμερϊνουν τουσ κατοίκουσ για τουσ τρόπουσ εξοικονόμθςθσ. ιδθ υπάρχοντεσ και νζουσ, και κα παρακολουκοφν τισ εξελίξεισ ςτα ςχετικά προγράμματα. Οι προτεινόμενεσ δράςεισ είναι οι εξισ: Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

122 Πίνακασ 5.21:Εξοικονόμθςθ ενζργειασ και μείωςθ εκπομπϊν CO 2 ςτισ κατοικίεσ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ ΕΝΕΡΓΕΙΑ(MWh/ ζτοσ) Εκτιμϊμενθ μείωςθ εκπομπϊν CO2 (tn/ ζτοσ) ΔΡΑΘ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΚΑΣ 'ΟΙΚΟΝ 969,05 434,43 ΑΛΛΑΓΘ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΘ ΤΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 1.040,07 569,90 ΦΩΣΟΒΟΛΣΑΪΚΑ ΣΙ ΣΕΓΕ 2.467, ,00 ΕΝΘΜΕΡΩΘ ΚΑΣΟΙΚΩΝ 1.389,14 645,73 ΤΝΟΛΟ 5.865, , Πρόγραμμα «Εξοικονομϊ κατ οίκον» Για τθν βελτίωςθ τθσ κατάςταςθσ το Υ.Ρ.Ε.Κ.Α οργανϊνει προγράμματα για τθν ενεργειακι αναβάκμιςθ των κατοικιϊν ενϊ παρζχει οικονομικά κίνθτρα ςτουσ κατοίκουσ. Το πρόγραμμα «Εξοικονομϊ κατ οίκον» ςυγχρθματοδοτείται από ευρωπαϊκά κονδφλια του Ευρωπαϊκοφ Ταμείου Ρεριφερειακισ Ανάπτυξθσ και από εκνικοφσ πόρουσ και προτρζπει τουσ κατοίκουσ να βελτιϊςουν τθν ενεργειακι απόδοςθ τθσ οικίασ τουσ για να εξοικονομιςουν ενζργεια και χριματα. Θ χρθματοδότθςθ εκ μζρουσ τθσ Ελλάδοσ γίνεται μζςω των Ρεριφερειακϊν Επιχειρθςιακϊν Ρρογραμμάτων και των Επιχειρθςιακϊν Ρρογραμμάτων «Ανταγωνιςτικότθτα και Επιχειρθματικότθτα» και «Ρεριβάλλον και Αειφόροσ Ανάπτυξθ» του ΕΣΡΑ. Επιλζξιμεσ για το πρόγραμμα κατοικίεσ αποτελοφν όςεσ πλθροφν τα ακόλουκα δφο κριτιρια : 1. Βρίςκονται ςε περιοχζσ με τιμι ηϊνθσ χαμθλότερθ ι ίςθ με / m 2.ϋ 2. Ζχουν καταταχκεί ςε κατθγορία ίςθ ι χαμθλότερθ με Δ με βάςθ το Ριςτοποιθτικό Ενεργειακισ Απόδοςθσ. Απαραίτθτθ είναι και θ πραγματοποίθςθ ενεργειακϊν επικεωριςεων, πριν και μετά τισ παρεμβάςεισ ςτο κτίριο, το κόςτοσ των οποίων καλφπτει το πρόγραμμα. Τα ζξοδα των παρεμβάςεων καλφπτονται από επιχοριγθςθ από το πρόγραμμα και από ζνα άτοκο δάνειο που κα λάβουν οι ςυμμετζχοντεσ πολίτεσ. Το ποςοςτό του ποςοφ που κα καλυφκεί από τθν επιχοριγθςθ εξαρτάται από το ςε ποια κατθγορία εντάςςεται ο ιδιοκτιτθσ ανάλογα με το ειςόδθμα του. Για παράδειγμα, ςε περίπτωςθ που ζχει ατομικό ειςόδθμα λιγότερο από ι οικογενειακό λιγότερο από το ποςοςτό τθσ επιχοριγθςθσ αντιςτοιχεί ςε 70% επί του τελικοφ προχπολογιςμοφ και το ποςοςτό του άτοκου δανείου είναι 30%. Συνολικά Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

123 οι κατθγορίεσ ανάλογα με το ειςόδθμα είναι τρεισ και όςο αυξάνεται το ειςόδθμα μειϊνεται το ποςοςτό επιχοριγθςθσ. Τελικά οι παρεμβάςεισ πρζπει να οδθγιςουν ςε ενεργειακι αναβάκμιςθ του κτιρίου κατά μια κατθγορία ι ςε 30% εξοικονόμθςθ τθσ κατανάλωςθσ ενζργειασ του. Επίςθσ, ο μζγιςτοσ επιλζξιμοσ προχπολογιςμόσ των παρεμβάςεων, ςυμπεριλαμβανομζνου Φ.Ρ.Α είναι ανά ιδιοκτθςία. Ρροτεινόμενεσ παρεμβάςεισ ςτισ κατοικίεσ είναι οι εξισ: Αντικατάςταςθ κουφωμάτων και τοποκζτθςθ ςυςτθμάτων ςκίαςθσ. Επίςθσ μπορεί να γίνει αντικατάςταςθ εξωτερικισ πόρτασ, κουφωμάτων κλιμακοςταςίου, παντηουριϊν, ρολϊν και τεντϊν. Αναβάκμιςθ του ςυςτιματοσ κζρμανςθσ και παροχισ ηεςτοφ νεροφ χριςθσ. Επίςθσ μπορεί να γίνει εγκατάςταςθ θλιακοφ κερμοςίφωνα, ςυςτθμάτων ελζγχου και αυτονομίασ κζρμανςθσ κακϊσ και αντικατάςταςθ εξοπλιςμοφ λεβθτοςταςίου και δικτφου διανομισ. Τοποκζτθςθ κερμομόνωςθσ ςτο κζλυφοσ του κτιρίου. Μποροφν να εκτελεςτοφν και πρόςκετεσ εργαςίεσ όπωσ επεμβάςεισ ςτθ ςτζγθ, αντικατάςταςθ κεραμιδιϊν, αποξθλϊςεισ και αποκομιδι. Για τον υπολογιςμό τθσ εξοικονόμθςθσ ενζργειασ και τθσ μείωςθσ εκπομπϊν CO 2 με τθν εφαρμογι αυτϊν των μζτρων, χρθςιμοποιικθκαν ςτοιχεία από τθ διατριβι «Ενεργειακι ηιτθςθ: Κτιριακόσ τομζασ Ρλαίςιο κεϊρθςθσ» του Ρανεπιςτθμίου Αιγαίου*51+ και από τθ μελζτθ «Δυναμικό εξοικονόμθςθσ ενζργειασ ςτα κτίρια Επικεωριςεισ κτιρίων» του Λνςτιτοφτου Ερευνϊν, Ρεριβάλλοντοσ και Βιϊςιμθσ Ανάπτυξθσ*47+. Ζτςι προζκυψε ο ακόλουκοσ πίνακασ με τθν εξοικονόμθςθ ενζργειασ και το μζςο κόςτοσ των μζτρων: ΜΕΣΡΟ Πίνακασ 5.22: τοιχεία προτεινόμενων παρεμβάςεων για εξοικονόμθςθ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτισ κατοικίεσ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΘ ΕΞΩΣΕΡΙΚΩΝ ΣΟΙΧΩΝ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ ΘΛ.ΕΝΕΡΓΕΙΑ(%) ΜΕΟ ΚΟΣΟ /m 2 τοίχου ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΘ ΟΡΟΦΘ / m 2 οροφισ ΔΙΠΛΑ ΤΑΛΟΣΑΙΑ /m 2 υαλοςταςίου ΕΞΩΣΕΡΙΚΘ ΚΙΑΘ /m 2 ςκίαςθσ ΘΛΙΑΚΟΙ ΤΛΛΕΚΣΕ /κατοικία Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

124 Οι τρείσ πρϊτεσ δράςεισ αφοροφν τθν κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ για κζρμανςθ που είναι ,44 kwh, θ τζταρτθ δράςθ αφορά τθν κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ για ψφξθ που δεν είναι γνωςτι και θ πζμπτθ δράςθ αφορά τθν κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ για χριςθ ηεςτοφ νεροφ. Από τθν κατανομι τθσ θλεκτρικισ κατανάλωςθσ ανά τελικι χριςθ ςτον οικιακό τομζα για το 2010, από μελζτθ του ΚΑΡΕ προκφπτει ότι θ κατανάλωςθ ενζργειασ για ψφξθ αποτελεί το 5% τθσ θλεκτρικισ κατανάλωςθσ εκτόσ κζρμανςθσ και θ παραγωγι ηεςτοφ νεροφ αποτελεί το 16% *57]. Ζτςι από τα παραπάνω ςτοιχεία και από τα αποτελζςματα του προθγοφμενου κεφαλαίου προκφπτει ότι: Συνολικι θλεκτρικι κατανάλωςθ: ,00 kwh Θλεκτρικι κατανάλωςθ για κζρμανςθ: ,44 kwh Θλεκτρικι κατανάλωςθ εκτόσ κζρμανςθσ: ,56 kwh Θλεκτρικι κατανάλωςθ για ψφξθ: ,03 kwh Θλεκτρικι κατανάλωςθ για ηεςτό νερό: ,89 kwh Επομζνωσ τϊρα είναι δυνατόσ ο υπολογιςμόσ τθσ εξοικονόμθςθσ ενζργειασ όςον αφορά τθν θλεκτρικι ενζργεια ςτθν περίπτωςθ που οι παρεμβάςεισ εφαρμόηονταν ςε όλεσ τισ οικίεσ. Τονίηεται ότι θ εξοικονόμθςθ ενζργειασ κάκε μζτρου υπολογίηεται λαμβάνοντασ υπόψθ ότι τα ποςοςτά εφαρμόηονται επί των καταναλϊςεων πλθν των μειϊςεων από τα προθγοφμενα μζτρα που ζχουν ιδθ εφαρμοςτεί. Πίνακασ 5.23:Εξοικονόμθςθ θλεκτρικισ ενζργειασ από προτεινόμενα μζτρα ΜΕΣΡΟ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΘ ΕΞΩΣΕΡΙΚΩΝ ΣΟΙΧΩΝ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ ΘΛ.ΕΝΕΡΓΕΙΑ(%) 47 ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ ΘΛ.ΕΝΕΡΓΕΙΑ (kwh) ,14 ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΘ ΟΡΟΦΘ ,63 ΔΙΠΛΑ ΤΑΛΟΣΑΙΑ ,88 ΕΞΩΣΕΡΙΚΘ ΚΙΑΘ ,60 ΘΛΙΑΚΟΙ ΤΛΛΕΚΣΕ ,98 Στον παρακάτω πίνακα απεικονίηονται οι προτεινόμενεσ δράςεισ για τθν εξοικονόμθςθ κερμικισ ενζργειασ : Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

125 ΜΕΣΡΟ Πίνακασ 5.24:τοιχεία προτεινόμενων μζτρων για εξοικονόμθςθ κερμικισ ενζργειασ ςτισ κατοικίεσ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΘ ΕΞΩΣΕΡΙΚΩΝ ΣΟΙΧΩΝ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ ΘΕΡ.ΕΝΕΡΓΕΙΑ(%) ΜΕΟ ΚΟΣΟ /m 2 τοίχου ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΘ ΟΡΟΦΘ / m 2 οροφισ ΔΙΠΛΑ ΤΑΛΟΣΑΙΑ /m 2 υαλοςταςίου ΑΝΣΙΚΑΣΑΣΑΘ ΛΕΒΘΣΩΝ /καυςτιρα μονοκατοικίασ /καυςτιρα πολυκατοικία ΘΕΡΜΟΣΑΣΕ ΑΝΣΙΣΑΘΜΙΘ /κατοικία ΘΕΡΜΟΣΑΣΕ ΧΩΡΩΝ /καυςτιρα μονοκατοικίασ /καυςτιτα πολυκατοικίασ Πλεσ οι δράςεισ αφοροφν τθν κατανάλωςθ κερμικισ ενζργειασ που είναι γνωςτι από το προθγοφμενο κεφάλαιο και ίςθ με kwh. Ακολουκεί πίνακασ με τθν εξοικονόμθςθ κερμικισ ενζργειασ που κα είχε θ εφαρμογι των δράςεων ςε όλεσ τισ κατοικίεσ, ο τρόποσ υπολογιςμοφ είναι ίδιοσ με πριν. Πίνακασ 5.25:Εξοικονόμθςθ κερμικισ ενζργειασ από προτεινόμενα μζτρα ΜΕΣΡΟ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΘ ΕΞΩΣΕΡΙΚΩΝ ΣΟΙΧΩΝ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΘ ΟΡΟΦΘ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ ΘΕΡ.ΕΝΕΡΓΕΙΑ(%) ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ ΘΕΡ.ΕΝΕΡΓΕΙΑ(kWh) , ,24 ΔΙΠΛΑ ΤΑΛΟΣΑΙΑ ,79 ΑΝΣΙΚΑΣΑΣΑΘ ΛΕΒΘΣΩΝ ,17 ΘΕΡΜΟΣΑΣΕ ΑΝΣΙΣΑΘΜΙΘ ,21 ΘΕΡΜΟΣΑΣΕ ΧΩΡΩΝ ,24 Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

126 Λαμβάνοντασ υπόψθ ότι το 5% των κατοικιϊν κα λάβει μζροσ ςτο πρόγραμμα, υπολογίηονται θ εξοικονόμθςθ θλεκτρικισ και κερμικισ ενζργειασ και θ αντίςτοιχεσ μειϊςεισ εκπομπϊν CO 2.2 ΜΕΣΡΟ Πίνακασ 5.26:Σελικι εξοικονόμθςθ ενζργειασ από προτεινόμενα μζτρα ςτον οικιακό τομζα ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ ΘΛ.ΕΝΕΡΓΕΙΑ (kwh) ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ ΘΕΡ.ΕΝΕΡΓΕΙΑ(kWh) ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΘ ΕΞΩΣΕΡΙΚΩΝ ΣΟΙΧΩΝ ,16 ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΘ ΟΡΟΦΘ ,18 ΔΙΠΛΑ ΤΑΛΟΣΑΙΑ ,29 ΕΞΩΣΕΡΙΚΘ ΚΙΑΘ 4.485,93 ΘΛΙΑΚΟΙ ΤΛΛΕΚΣΕ ,90 ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΘ ΕΞΩΣΕΡΙΚΩΝ ΣΟΙΧΩΝ ,00 ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΘ ΟΡΟΦΘ ,00 ΔΙΠΛΑ ΤΑΛΟΣΑΙΑ ,00 ΑΝΣΙΚΑΣΑΣΑΘ ΛΕΒΘΣΩΝ ,00 ΘΕΡΜΟΣΑΣΕ ΑΝΣΙΣΑΘΜΙΘ ,00 ΘΕΡΜΟΣΑΣΕ ΧΩΡΩΝ ,00 ΤΝΟΛΟ , ,31 Επομζνωσ ςυνολικά εξοικονομοφνται ,46 kwh θλεκτρικισ ενζργειασ και οι εκπομπζσ CO 2 μειϊνονται κατά 260,67 tn λόγω αυτισ τθσ εξοικονόμθςθσ. Επίςθσ εξοικονομοφνται ,31 kwh κερμικισ ενζργειασ που αντιςτοιχοφν ςε καφςθ πετρελαίου άρα οι εκπομπζσ CO 2 μειϊνονται κατά 173,76 tn. Ζτςι ςυνολικά οι εκπομπζσ μειϊνονται κατά 434,43 tn. Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

127 5.3.2 Αλλαγι ενεργειακισ ςυμπεριφοράσ πολιτϊν χιμα 5.3: Οικολογικι οικιακι ςυμπεριφορά Ππωσ είναι λογικό αν οι πολίτεσ αλλάξουν τθν ενεργειακι τουσ ςυμπεριφορά ςτισ κατοικίεσ τουσ, μπορεί να επιτευχκεί κατ οίκον εξοικονόμθςθ. Το ΚΑΡΕ παρζχει απλζσ και εφαρμόςιμεσ ςυμβουλζσ ςε αυτό τον τομζα, οι οποίεσ είναι ςθμαντικό να γνωςτοποιθκοφν ςτο ευρφ κοινό κακϊσ είναι πολφ αποτελεςματικζσ. Ραρατίκενται οι προτάςεισ ανά χριςθ τθσ ενζργειασ ςτισ κατοικίεσ*58]. ΚΕΜΟΜΟΝΩΣΘ Βαςικι προχπόκεςθ για τθν προςταςία κάκε κτιρίου από το κρφο και τθ ηζςτθ είναι θ κατάλλθλθ μόνωςθ. Για τον περιοριςμό των απωλειϊν κερμότθτασ προτείνονται τα ακόλουκα μζτρα: Κλείςιμο χαραμάδων ςε πόρτεσ και παράκυρα με μονωτικό υλικό, αυτοκόλλθτεσ ταινίεσ εμπορίου ι ςιλικόνθ Πχι υπερβολικόσ αεριςμόσ Κλείςιμο παντηουριϊν και κουρτινϊν τισ κρφεσ νφχτεσ του χειμϊνα, για να μθν διαφεφγει θ κερμότθτα Για τα κτίρια που καταςκευάςτθκαν πριν το 1980 και τα περιςςότερα δεν ζχουν κερμομόνωςθ προτείνονται επιπλζον: Ρρόςκεςθ κερμομόνωςθσ ςτθν οροφι του κτιρίου Αντικατάςταςθ παρακφρων με μονά τηάμια με νζα κερμομονωτικά με διπλά τηάμια Ρρόςκεςθ μόνωςθσ ςτουσ τοίχουσ, με μεγαλφτερθ απόδοςθ εξωτερικά Τελικά επιτυγχάνεται 15-40% εξοικονόμθςθ ενζργειασ. ΚΕΜΑΝΣΘ ΧΩΩΝ Αξιοποίθςθ τθσ θλιακισ ενζργειασ για τθ κζρμανςθ, τον χειμϊνα να επιτρζπεται ςτον ιλιο να ειςχωριςει από τα νότια παράκυρα Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

128 Αν υπάρχει αυτόνομθ κζρμανςθ, ο κερμοςτάτθσ να μθ ρυκμίηεται πάνω από τουσ 20. Για κάκε επιπλζον βακμό ςπαταλιζται μζχρι και 7% περιςςότερθ ενζργεια. Τα κερμαντικά ςϊματα να μθν καλφπτονται με καλφμματα γιατί θ απόδοςθ τουσ μειϊνεται ςθμαντικά. Κλειςτά παράκυρα όταν λειτουργοφν τα ςυςτιματα κζρμανςθσ Πχι ζπιπλα μπροςτά από τα κερμαντικά ςϊματα Ρρζπει να γίνεται ςωςτι ρφκμιςθ και ςυντιρθςθ του καυςτιρα και κακαριςμόσ του λζβθτα κάκε καλοκαίρι από ειδικό ςυντθρθτι, ο οποίοσ εκδίδει και το πιςτοποιθτικό ςυντιρθςθσ. Εφαρμόηοντασ τα παραπάνω μζτρα και ειδικά το τελευταίο οδθγοφν ςε εξοικονόμθςθ ενζργειασ. ςυγκεκριμζνα ςε 11% ετιςια εξοικονόμθςθ κερμικισ ενζργειασ πετρελαίου. ΨΥΞΘ-ΚΛΛΜΑΤΛΣΜΟΣ ΧΩΩΝ Το ΚΑΡΕ προτείνει ςτουσ πολίτεσ να εξετάςουν τισ εναλλακτικζσ τουσ όςον αφορά τον κλιματιςμό, πριν αγοράςουν κλιματιςτικό κακϊσ τα κλιματιςτικά είναι ενεργοβόρα, ζχουν ακριβι λειτουργία και κερμαίνουν το περιβάλλον. Για τθν προςταςία του κτιρίου από τον ιλιο και τθ ηζςτθ το καλοκαίρι ςθμαντικά είναι τα παρακάτω: Θ ςκίαςθ όλων των παρακφρων ανάλογα με τον προςανατολιςμό κάκε παρακφρου. Στο νότο προτείνονται οριηόντια ςκίαςτρα, ςτακερά ι κινθτά, ςτθν ανατολι και τθ δφςθ κατακόρυφα. Καλφτερθ είναι θ ςκίαςθ είναι εξωτερικά του παρακφρου. Θ φπαρξθ δζντρων για τθ ςκίαςθ του κτιρίου αλλά και για τθ δθμιουργία καλφτερου μικροκλίματοσ και θ βλάςτθςθ ςτθν οροφι και τα μπαλκόνια. Τα ανοιχτά χρϊματα ςτισ τζντεσ, τισ οροφζσ και τουσ εξωτερικοφσ τοίχουσ. Θ μείωςθ των εςωτερικϊν πθγϊν κερμότθτασ. Ο αεριςμόσ να γίνεται μόνο τισ νφχτεσ το καλοκαίρι. Ο κατακόρυφοσ αεριςμόσ από καμινάδεσ αεριςμοφ και φεγγίτεσ. Θ χριςθ ανεμιςτιρων προςαγωγισ και απαγωγισ του αζρα. Οι ανεμιςτιρεσ οροφισ δροςίηει με ελάχιςτθ κατανάλωςθ ενζργειασ. ΚΛΛΜΑΤΛΣΤΛΚΑ: Κλειςτά παράκυρα όταν λειτουργοφν τα ςυςτιματα ψφξθσ Σωςτι ρφκμιςθ του κερμοςτάτθ: καλοκαίρι C ι ψθλότερα Απενεργοποίθςθ του κλιματιςτικοφ τουλάχιςτον μιςι ϊρα πριν τθν ζξοδο από το δωμάτιο. φκμιςθ του κλιματιςτικοφ ςε κζςθ auto και επιλογι μζγιςτθσ ταχφτθτασ ανεμιςτιρα Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

129 Αντικατάςταςθ παλαιϊν κλιματιςτικϊν. Με τισ παραπάνω δράςεισ, ιδιαίτερα τθν τελευταία, μπορεί να εξοικονομθκεί ζωσ και 60% τθσ ενζργειασ για ψφξθ. ΦΩΤΛΣΜΟΣ Να επιτρζπεται ςτο φυςικό φωσ να μπει από όςο το δυνατόν πιο πολλζσ πλευρζσ για μεγαλφτερθ επάρκεια και κατανομι. Για τθ ρφκμιςθ του φυςικοφ φωτιςμοφ να προτιμϊνται κινθτά ςτόρια από κουρτίνεσ ςτα παράκυρα. Καλφτερα είναι τα ανοιχτά χρϊματα ςτουσ τοίχουσ γιατί κάνουν το εςωτερικό περιβάλλον πιο φωτεινό. Πταν δεν είναι απαραίτθτο τα φϊτα ςτα δωμάτια να είναι κλειςτά. Ρροτείνεται θ φπαρξθ χαμθλοφ γενικοφ φωτιςμοφ και θ χριςθ πρόςκετου τοπικοφ φωτιςμοφ όπου κρίνεται απαραίτθτο. Γενικά προτείνεται θ χριςθ λαμπτιρων χαμθλισ ενεργειακισ κατανάλωςθσ αφοφ οι κοινζσ λάμπεσ καταναλϊνουν ζωσ και φορζσ περιςςότερθ ενζργεια από τισ λάμπεσ φκοριςμοφ ενϊ προςφζρουν ίδιο φωτιςμό. τα φωτιςτικά ςϊματα και οι λαμπτιρεσ να κακαρίηονται τακτικά. Οι παραπάνω τρόποι ενεργειακισ ςυμπεριφοράσ και κυρίωσ ο τελευταίοσ οδθγοφν ςε εξοικονόμθςθ ζωσ και 50% τθσ κατανάλωςθσ θλεκτρικισ ενζργειασ για φωτιςμό. ΚΕΜΟΣΛΦΩΝΑΣ-ΗΕΣΤΟ ΝΕΟ Ο κερμοςτάτθσ ςτο κερμοςίφωνα να μθ ρυκμίηεται πάνω από τουσ 50. Ο κερμοςίφωνασ να μθν μζνει άςκοπα αναμμζνοσ αλλά να λειτουργεί μόνο όςο και όταν χρειάηεται ανάλογα με τισ ανάγκεσ ςε ηεςτό νερό. Το ντουσ να προτιμάται από το μπάνιο ςτθν μπανιζρα γιατί ξοδεφεται 3 φορζσ λιγότερο νερό και ενζργεια. Οι βρφςεσ να μθν ςτάηουν για να μθν ξοδεφεται άςκοπα ηεςτό νερό. Ρροτείνεται θ χριςθ θλιακοφ κερμοςίφωνα αντί για θλεκτρικό κακϊσ ο θλιακόσ μπορεί να καλφψει κατά 70% τισ ετιςιεσ ανάγκεσ ςε ηεςτό νερό με αντίςτοιχθ μείωςθ ςτθν κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ. ΘΛΕΚΤΛΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ Επιλογι ςυςκευϊν μεγζκουσ ανάλογα με τισ ανάγκεσ του νοικοκυριοφ Τοποκζτθςθ του ψυγείου μακριά από κουηίνεσ και πθγζσ κζρμανςθσ Φυςικόσ αεριςμόσ τθσ πλάτθσ του ψυγείου Πχι τοποκζτθςθ ηεςτϊν αντικειμζνων ςτο ψυγείο και τον καταψφκτθ Διατιρθςθ του χϊρου ςυντιρθςθσ του ψυγείου ςτουσ 4-5 και τθσ κατάψυξθσ ςτουσ 16. Πχι πάγοσ πάνω από 0,5 cm ςτον καταψφκτθ Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

130 Λειτουργία του πλυντθρίου ςε χαμθλζσ κερμοκραςίεσ (30 ι 40 αντί για 90 ), χωρίσ πρόπλυςθ και όταν είναι γεμάτο. Επιλογι παραδοςιακοφ τρόπου για ςτζγνωμα ροφχων και όχι χριςθ ςτεγνωτθρίου Αντικατάςταςθ των υπαρχόντων θλεκτρικϊν ςυςκευϊν με ενεργειακά αποδοτικότερεσ. Με τθν εφαρμογι των δράςεων ςχετικά με το ψυγείο και τον καταψφκτθ ζχουν ωσ αποτζλεςμα ζωσ και 30% εξοικονόμθςθ για ψφξθ τροφίμων. Οι δράςεισ που αναφζρονται ςτο πλυντιριο μποροφν να επιφζρουν ωσ και 15% εξοικονόμθςθ θλεκτρικισ ενζργειασ για πλφςιμο ροφχων. STAND BY & OFF MODE ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΘ Πταν μια θλεκτρικι ςυςκευι βρίςκεται ςε κατάςταςθ αναμονισ, όταν δθλαδι δεν ζχει αποςυνδεκεί από τθν πρίηα, τότε θ ςυςκευι καταναλϊνει υπολογίςιμθ ιςχφ (από 1 W ζωσ αρκετά W). Για να αποφεφγεται θ κατανάλωςθ ενζργειασ κατά τθ λειτουργία αναμονισ προτείνεται: Ζλεγχοσ κατά τθν αγορά των ςυςκευϊν για χαμθλι κατανάλωςθ ενζργειασ ςτθν κατάςταςθ αναμονισ Ρλιρθσ απενεργοποίθςθ τθσ ςυςκευισ κατά τον τερματιςμό τθσ Χριςθ ςυςκευϊν απενεργοποίθςθσ (stand by killers), οι οποίεσ υποδεικνφουν πότε μια ςυςκευι βρίςκεται ςε κατάςταςθ αναμονισ. Τότε είτε απενεργοποιοφν πλιρωσ τθ ςυςκευι αυτι, είτε απενεργοποιοφν άλλεσ ςυςκευζσ που ςυνδζονται με αυτι. Οι ςυςκευζσ απενεργοποίθςθσ εφαρμόηονται ςε κάκε είδουσ θλεκτρικισ ςυςκευισ (τθλεοράςεισ, υπολογιςτζσ, ςτερεοφωνικά κ.α.). Μζςω αυτϊν επιτυγχάνεται εξοικονόμθςθ ενζργειασ ζωσ και 20%. Από τθν κατανομι τθσ θλεκτρικισ κατανάλωςθσ ανά τελικι χριςθ ςτον οικιακό τομζα για το 2010, από μελζτθ του ΚΑΡΕ προκφπτει ότι θ κατανάλωςθ ενζργειασ για ψφξθ αντιςτοιχεί ςτο 5% τθσ θλεκτρικισ ενζργειασ εκτόσ κζρμανςθσ, για τθ λειτουργία του ψυγείου/καταψφκτθ ςτο 16%, για πλυντιριο πιάτων/ροφχων ςτο 8%, για τον φωτιςμό ςτο 11% και για λοιπζσ χριςεισ ςτο 16%*57+. Στο Διμο Αποκορϊνου για το 2011 θ κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ εκτόσ κζρμανςθσ ιταν ,95 kwh. Άρα από τα παραπάνω προκφπτει: Θλεκτρικι κατανάλωςθ για ψφξθ: ,03 kwh Θλεκτρικι κατανάλωςθ για ψυγείο/καταψφκτθ: ,89 kwh Θλεκτρικι κατανάλωςθ για πλυντιριο πιάτων/ροφχων: ,44 kwh Θλεκτρικι κατανάλωςθ για φωτιςμό: ,86 kwh Θλεκτρικι κατανάλωςθ για λοιπζσ χριςεισ: ,89 kwh Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

131 Κεωρϊντασ ότι μετά από τθν παρακολοφκθςθ ςχετικϊν ςεμιναρίων τουλάχιςτον το 25% των πολιτϊν κα αλλάξει ενεργειακι ςυμπεριφορά, εφόςον τα μζτρα απλά και φκθνά, θ ετιςια εξοικονόμθςθ κα είναι για τουσ διάφορουσ τομείσ: Πίνακασ 5.27: Εξοικονόμθςθ ενζργειασ από αλλαγι ενεργειακισ ςυμπεριφοράσ ΔΡΑΕΙ ΠΟΟΣΟ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘ Θ ΘΛ.ΕΝΕΡΓΕΙΑ (%) ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘ Θ ΘΛ.ΕΝΕΡΓΕΙΑ (kwh) ΠΟΟΣΟ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘ Θ ΘΕΡ.ΕΝΕΡΓΕΙΑ (%) ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘ Θ ΘΕΡ.ΕΝΕΡΓΕΙΑ (kwh) ΜΕΙΩΘ ΕΚΠΟΜ ΠΩΝ CO 2 (tn) ΦΩΣΙΜΟ ,11 134,71 ΨΤΓΕΙΟ/ΚΑ ,77 117,57 ΣΑΨΤΚΣΘ ΠΛΤΝΣΘΡΙΟ ,44 29,39 ΘΕΡΜΑΝΘ ,20 136,37 STAND ,84 78,38 BY&OFF MODE ΚΑΣΑΝΑΛΩ Θ ΨΤΞΘ ,60 73,48 ΤΝΟΛΟ , ,20 569, Πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά ςτισ ςτζγεσ» Ζνα ακόμα πρόγραμμα του Υπουργείου Ρεριβάλλοντοσ, Ενζργειασ και Κλιματικισ Αλλαγισ που ςτθρίηει τθν πράςινθ ανάπτυξθ και τθν χριςθ ανανεϊςιμων πθγϊν ενζργειασ είναι το Ειδικό Ρρόγραμμα Ανάπτυξθσ φωτοβολταϊκϊν ςυςτθμάτων μζχρι 10 KW P ςε κτιριακζσ εγκαταςτάςεισ κατοικιϊν ι πολφ μικρϊν επιχειριςεων. χιμα 5.4: Φωτοβολταϊκά ςτισ ςτζγεσ Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

132 Επίςθσ δικαίωμα ζνταξθσ ςτο πρόγραμμα ζχουν Νομικά Ρρόςωπα Δθμοςίου Δικαίου και τα Νομικά Ρρόςωπα Λδιωτικοφ Δικαίου μθ κερδοςκοπικοφ χαρακτιρα τα οποία ζχουν ςτθν κυριότθτα τουσ τον χϊρο που εγκακίςταται το φωτοβολταϊκό ςφςτθμα. Μια προχπόκεςθ για τθν ζνταξθ ςτο Ρρόγραμμα είναι ότι μζροσ των κερμικϊν αναγκϊν ςε ηεςτό νερό χριςθσ τθσ ιδιοκτθςίασ του κτιρίου του φωτοβολταϊκοφ, εφόςον χρθςιμοποιείται για κατοικία, πρζπει να καλφπτεται με χριςθ ανανεϊςιμων πθγϊν ενζργειασ,όπωσ θλιοκερμικά και θλιακοί κερμοςίφωνεσ. Μζςω αυτοφ του προγράμματοσ του Υ.Ρ.Ε.Κ.Α. Ρροςφζρεται θ ευκαιρία ςε κάκε πολίτθ να αξιοποιιςει τθν ενζργεια από τον ιλιο για τθν παραγωγι θλεκτρικισ ενζργειασ που είναι ζνα ςθμαντικό αγακό. Αίτθςθ πρζπει να υποβλθκεί ςτθ ΔΕΘ Α.Ε. για τθν ενεργοποίθςθ του φωτοβολταϊκοφ ςυςτιματοσ. Επιπρόςκετα, το Υ.Ρ.Ε.Κ.Α μελετάει τθν εφαρμογι μιασ νζασ πρόταςθσ που αφορά τθν υποχρεωτικι εγκατάςταςθ φωτοβολταϊκϊν ςτισ ςτζγεσ και τισ ταράτςεσ νζων κτιρίων. Στθ ςυνζχεια ακολουκεί παράκεςθ ςτοιχείων για τον υπολογιςμό τθσ ετιςιασ παραγόμενθσ ενζργειασ και του κόςτουσ εγκατάςταςθσ του ςυςτιματοσ*59]. Απόδοςθ 1500 (KWh/ ζτοσ)/kw p εγκατεςτθμζνθσ ιςχφοσ. Στθν Κριτθ ζνα φωτοβολταϊκό ςφςτθμα αποδίδει KWh/ ζτοσ)/kw και ςτθν Ακινα KWh/ ζτοσ)/ KW. Πλα τα κόςτθ ανάγονται ανά εγκατεςτθμζνο KW p το οποίο ιςοφται με / KW p, εκτόσ από το πικανό κόςτοσ που αφορά τθν αςφάλιςθ του εξοπλιςμοφ. Στισ περιςςότερεσ περιπτϊςεισ ο εξοπλιςμόσ καλφπτεται με δεκαετι τουλάχιςτον εγγφθςθ. Θ τιμι τθσ παραγόμενθσ μονάδασ ενζργειασ είναι 0,125 / KWh. Για τθν εγκατάςταςθ 1 KW p φωτοβολταϊκοφ απαιτοφνται 10 τμ. περίπου για κεραμοςκεπι και 15 τμ. για δϊμα. Νότιοσ προςανατολιςμόσ και κλίςθ 30 των ςυςτοιχιϊν όπου επιτυγχάνεται μεγιςτοποίθςθ τθσ ςυνολικισ ετιςιασ θλιακισ ακτινοβολίασ που προςπίπτει ςτουσ θλιακοφσ ςυλλζκτεσ. Οι κατοικίεσ με επιφάνεια μικρότερθ από 100 m 2 είναι υποψιφιεσ για τθν εγκατάςταςθ φωτοβολταϊκοφ ςυςτιματοσ 5 KW και οι κατοικίεσ με επιφάνεια μεγαλφτερθ από 100 m 2 για 10 kw. Γνωρίηοντασ ότι ςτο Διμο υπάρχουν κατοικίεσ επιφάνειασ μικρότερθ από 100 m 2 και επιφάνειασ μεγαλφτερθσ από 100 m 2 και με τθν υπόκεςθ ότι ςτο 5% αυτϊν κα γίνει εγκατάςταςθ φωτοβολταϊκοφ προκφπτει*15+: Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

133 Πίνακασ5.28: Παραγόμενθ θλεκτρικι ενζργεια και μείωςθ εκπομπϊν CO 2 από τθν εγκατάςταςθ φωτοβολταϊκϊν ςτισ ςτζγεσ κατοικιϊν ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΑΡΙΘΜΟ ΚΑΣΟΙΚΙΩΝ ΕΓΚΑΣΕΣΘΜΕΝΘ ΙΧΤ (kw) ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΘ ΕΝΕΡΓΕΙΑ (kwh) ΜΕΙΩΘ ΕΚΠΟΜΠΩΝ C0 2 (tn) <100 m ,64 >100 m ,25 ΤΝΟΛΟ , ΚΣΙΡΙΑ, ΕΞΟΠΛΙΜΟ ΚΑΙ ΕΓΚΑΣΑΣΑΕΙ ΣΡΙΣΟΓΕΝΟΤ ΣΟΜΕΑ Τα κτίρια και οι εγκαταςτάςεισ του τριτογενοφσ τομζα απορροφοφν μεγάλα ποςά ενζργειασ. Στα πλαίςια του ευρωπαϊκοφ προγράμματοσ EPA-ED ςυγκρίκθκαν οι καταναλϊςεισ ενζργειασ των γραφείων ςε διάφορεσ χϊρεσ τθσ Ευρϊπθσ και θ Ελλάδα αναδείχκθκε ωσ θ χϊρα με τθ μεγαλφτερθ κατανάλωςθ. Άρα είναι ςθμαντικό να παρκοφν μζτρα για τθ μείωςθ τθσ ενεργειακισ κατανάλωςθσ ςτον τριτογενι τομζα. Λόγω τθσ οικονομικισ κρίςθσ οι επαγγελματίεσ δείχνουν ενδιαφζρον για τθν εξοικονόμθςθ ενζργειασ και ςυνεπϊσ για εξοικονόμθςθ χρθμάτων. Θ ενθμζρωςθ των επαγγελματιϊν κα γίνει μζςω του γραφείου εξοικονόμθςθσ. Ακολουκοφν οι προτεινόμενεσ δράςεισ: Πίνακασ 5.29:Εξοικονόμθςθ ενζργειασ και μείωςθ εκπομπϊν CO 2 ςτον τριτογενι τομζα Εκτιμϊμενθ μείωςθ ΔΡΑΘ Εκτιμϊμενθ εξοικονόμθςθ ενζργειασ (MWh/ζτοσ) εκπομπϊν CO2 (tn/ζτοσ) Φ/Β ΣΙ ΣΕΓΕ 2.295, ,61 ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ ΣΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ 1.273, ,29 ΕΝΘΜΕΡΩΘ ΕΠΑΓΓΕΜΑΣΙΩΝ 1.016,11 712,53 ΤΝΟΛΟ 4.584, , Πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά ςτισ ςτζγεσ» Μζςω ςεμιναρίων που κα διοργανωκοφν για πολίτεσ και επαγγελματίεσ για τθν ενθμζρωςθ ςχετικά με το πρόγραμμα, κα ευαιςκθτοποιθκοφν και επιχειρθματίεσ τθσ περιοχισ. Στο διμο Αποκορϊνου υπάρχουν επιχειριςεισ ςφμφωνα με το Επιμελθτιριο Χανίων*60+, εκ των οποίων το 5 % κα ενταχκεί ςτο πρόγραμμα Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το

134 ςφμφωνα με εκτιμιςεισ. Κεωρείται ότι ςε κάκε μια από αυτζσ τισ 153 επιχειριςεισ κα εγκαταςτακεί φωτοβολταϊκό ςφςτθμα εγκατεςτθμζνθσ ιςχφοσ 10 kw. Επομζνωσ θ ςυνολικι εγκατεςτθμζνθ ιςχφσ κα είναι kw και γνωρίηοντασ ότι θ απόδοςθ είναι 1500 (KWh/ ζτοσ)/kw p,προκφπτει ότι θ ετιςια παραγόμενθ ενζργεια κα είναι ίςθ με MWh. Θ αντίςτοιχθ μείωςθ των εκπομπϊν κα είναι ίςθ με : 0,819 tn/mwh= 1.879,61 tn CO 2, με τθ δράςθ να υλοποιείται ςτο διάςτθμα Εξοικονόμθςθ ενζργειασ γραφεία, καταςτιματα και ξενοδοχεία Ξενοδοχεία Κρίνεται ςκόπιμο να μελετθκεί ο ξενοδοχειακόσ τομζασ κακϊσ ο τουριςμόσ βρίςκεται ςε άνκθςθ. Συνολικά ςτο Διμο λειτουργοφν 63 ξενοδοχεία ςυνολικισ δυναμικότθτασ κλίνεσ, ςφμφωνα με το ξενοδοχειακό επιμελθτιριο Ελλάδοσ. Το 78% αυτϊν λειτουργοφν τθν περίοδο Απρίλιο Οκτϊβριο και τα υπόλοιπα όλο τον χρόνο*61]. Θ κατανάλωςθ ενζργειασ είναι υψθλι προκειμζνου να καλυφκοφν οι ανάγκεσ των τουριςτϊν και να παρζχονται οι κατάλλθλεσ ανζςεισ. χιμα 5.5: Κατανομι ενεργειακϊν καταναλϊςεων ανά χριςθ*62] Ππωσ φαίνεται και από το παραπάνω ςχιμα τα μεγαλφτερα ποςοςτά ενζργειασ καταναλϊνονται για κζρμανςθ/κλιματιςμό και ςτα μαγειρεία. Για να προςδιοριςτεί θ ενεργειακι κατανάλωςθ των ξενοδοχείων του διμου, γίνεται χριςθ δεδομζνων τθσ ζρευνασ που διενζργθςε θ Κερμοκοιτίδα Νζων Επιχειριςεων Χανίων για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «SUSTAINABLE ENERGY IN TOURISM DOMINATED COMMUNITIES» (SETCOM) [63+. Σε αυτι τθν ζρευνα με δείγμα 10 ξενοδοχειακϊν μονάδων του Νομοφ Χανίων προςδιορίςτθκε θ μζςθ ενεργειακι κατανάλωςθ και οι μζςεσ εκπομπζσ CO 2 ανά κλίνθ. Μζςθ ενεργειακι κατανάλωςθ : kwh/ bed*year Μζςεσ εκπομπζσ CO 2 : 1.592,6 kg CO 2 /bed*year Δεδομζνου ότι ο αρικμόσ κλινϊν είναι προκφπτει: Κεφάλαιο 5 ο : Δράςεισ για τθ μείωςθ των εκπομπϊν C0 2 ζωσ το