ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΑΣΤΟΣ

Transcript

1 ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΑΣΤΟΣ Φωτεινή Μάλλη 1

2 ΤΟ ΘΩΡΑΚΙΚΟ ΤΟΙΧΩΜΑ Το τοίχωμα αυτό αποτελείται κυρίως από οστά (τους σπονδύλους, τις πλευρές και το στέρνο) και μύες. Είναι έτσι κατασκευασμένο, ώστε ο όγκος της θωρακικής κοιλότητας να μπορεί να μεταβάλλεται κατά την αναπνοή.

3

4 ΔΕΡΜΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΤΟΝΙΕΣ ΤΟΥ ΘΩΡΑΚΙΚΟΥ ΤΟΙΧΩΜΑΤΟΣ Το δέρμα της θωρακικής περιοχής αποτελείται από μια επιπολής στιβάδα, την επιδερμίδα και μια εν τω βάθει στιβάδα συνδετικού ιστού, το χόριο. Κάτω από το χόριο βρίσκονται: 1) Η επιπολής περιτονία, η οποία ονομάζεται και υποδερμάτιο πέταλο ή υποδερμίδα και αποτελείται από χαλαρό συνδετικό ιστό 2) Η εν τω βάθει περιτονία, η οποία είναι λεπτή, αλλά συνήθως πυκνής σύστασης και ελαφρά συμφυόμενη με την επιπολής περιτονία. ΟΣΤΑ ΤΟΥ ΘΩΡΑΚΙΚΟΥ ΤΟΙΧΩΜΑΤΟΣ Ο οστεοχόνδρινος θωρακικός κλωβός σχηματίζεται από: α) τμήμα της σπονδυλικής στήλης με 12 θωρακικούς σπόνδυλους και μεσοσπονδύλιους δίσκους β) 12 ζεύγη πλευρών και πλευρικών χόνδρων γ) Το στέρνο Οι πλευρές και οι πλευρικοί χόνδροι σχηματίζουν το μεγαλύτερο μέρος του θωρακικού κλωβού.

5 Χαρακτηριστικά των θωρακικών σπονδύλων Tα χαρακτηριστικά αυτών των σπονδύλων είναι τα πλευρικά ημιγλύνια για τη διάρθρωσή τους με τις πλευρές. Υπάρχουν μία ή περισσότερες επιφάνειες σε κάθε πλευρά του σώματος του θωρακικού σπονδύλου για την άρθρωση με την κεφαλή της πλευράς και μια εγκάρσια γλήνη σε κάθε εγκάρσια απόφυση των 10 ανώτερων σπονδύλων με το φύμα της πλευράς.

6 Χαρακτηριστικά των θωρακικών σπονδύλων Οι ακανθώδεις αποφύσεις τους είναι επιμήκης και λεπτές, κατευθύνονται προς τα κάτω καλύπτοντας τα σπονδυλικά τόξα των σπονδύλων που βρίσκονται από κάτω τους. Οι τέσσερις μεσαίοι θωρακικοί σπόνδυλοι είναι τυπικοί. Τα περιγράμματα των σωμάτων τους, όταν βλέπονται από πάνω, έχουν σχήμα καρδιάς και το σπονδυλικό τρήμα είναι κυκλικό.

7

8

9 ΟΙ ΠΛΕΥΡΕΣ Είναι 12 σε κάθε ημιμόριο του θώρακα και σχηματίζουν το μεγαλύτερο μέρος του οστεοχόνδρινου θωρακικού κλωβού. Οι πλευρές φέρονται λοξά από πάνω και πίσω προς τα εμπρός και κάτω και συνδέουν τη θωρακικοί μοίρα της σπονδυλικής στήλης με το στέρνο. Κάθε τυπική έχει κεφαλή, αυχένα, φύμα και σώμα.

10 ΟΙ ΠΛΕΥΡΕΣ Η κεφαλή της πλευράς έχει σφηνοειδές σχήμα και φέρει δυο αρθρικές επιφάνειες για την σύνταξή της με τα πλευρικά ημιγλήνια των δυο παρακείμενων θωρακικών σπονδύλων. Οι επιφάνειες αυτές διαχωρίζονται από την ακρολοφία της κεφαλής. Ο αυχένας της πλευράς βρίσκεται μεταξύ της κεφαλής και του φύματος, μπροστά από την εγκάρσια απόφυση του σπονδύλου, με τον οποίο συντάσσεται. Το άνω του χείλος καλείται ακρολοφία του αυχένα και είναι οξύ, ενώ το κάτω του χείλος είναι αμβλύ. Το φύμα της πλευράς βρίσκεται στην οπίσθια επιφάνεια και στα όρια μεταξύ αυχένα και σώματος. Στις άνω πλευρές προβάλλει περισσότερο. Τα φύματα των περισσότερων πλευρών έχουν μια λεία κυρτή επιφάνεια, η οποία συντάσσεται με την εγκάρσια γλήνη του σύστοιχου θωρακικού σπονδύλου και μια τραχεία περιοχή για την πρόσφυση του έξω πλευρεγκάρσιου συνδέσμου. Τα φύματα της 8ης και 10ης πλευράς φέρουν επίπεδες αρθρικές επιφάνειες για την άρθρωσή τους με τις σύστοιχες επιφάνειες των εγκαρσίων αποφύσεων των σπονδύλων. Το σώμα της πλευράς είναι αποπλατυσμένο από έξω προς τα μέσα. Οι πλευρές φέρονται στην αρχή προς τα πίσω και έξω και ύστερα κατευθύνονται λοξά προς τα κάτω, έξω και εμπρός (από την σπονδυλική στήλη προς το στέρνο). Το σώμα εμφανίζει δύο επιφάνειες, την έξω και την έσω και δυο χείλη, το άνω και το κάτω. Η πλευρά κατά την πορεία της σχηματίζει δυο κυρτώματα. Το οπίσθιο κύρτωμα ονομάζεται γωνία της πλευράς. Το πρόσθιο βρίσκεται λίγο πριν από τον πλευρικό χόνδρο. Η πλευρική αύλακα, η οποία βρίσκεται στην έσω επιφάνια του σώματος και κοντά στο κάτω χείλος της πλευράς, υποδέχεται τα μεσοπλεύρια αγγεία και νεύρα.

11

12 Φύμα Γωνία Αυχένας Κεφαλή Φλέβα Αρτηρία Νεύρο Αρθρική επιφάνεια για Άρθρωση με το σπόνδυλο Σώμα Αρθρική επιφάνεια για άρθρωση με τον Πλευρικό χόνδρο

13

14 Τις πλευρές τις ομαδοποιούμε με κριτήριο τα κοινά χαρακτηριστικά που έχουν μεταξύ τους Γνήσιες πλευρές : Προς τα εμπρός οι 7 πρώτες πλευρές συντάσσονται προς το στέρνο με τους πλευρικούς τους χόνδρους. Νόθες πλευρές : Η όγδοη, η ένατη και δέκατη πλευρά συντάσσονται μεταξύ τους καθώς και με την έβδομη πλευρά, μέσω των πλευρικών τους χόνδρων. Νόθες ασύντακτες : Η ενδέκατη και δωδέκατη πλευρά δεν έχουν πρόσθια πρόσφυση και για αυτό είναι ελεύθερες πλευρές.

15 Τυπικές πλευρές : Οι 3η έως 9η πλευρές είναι τυπικές, δηλ. παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά όπως περιγράφηκαν παραπάνω. Άτυπες πλευρές : Τα 1ο, 2ο και 10ο έως 12ο ζεύγη πλευρών είναι άτυπα. Η πρώτη πλευρά είναι η μικρότερη πλευρά από όλες, είναι αποπλατυσμένη από πάνω προς τα κάτω και δεν είναι ψηλαφητή. Έρχεται σε στενή σχέση με τα νεύρα του βραχιονίου πλέγματος και με τα κύρια αγγεία του άνω άκρου, δηλ. τα υποκλείδια αγγεία. Η δεύτερη πλευρά εμφανίζει ανάλογη μορφολογία με την πρώτη αλλά είναι περίπου διπλάσια. Φέρει μια τραχεία προεξοχή, το τράχυσμα της δεύτερης πλευράς, που προορίζεται για την έκφυση του πρόσθιου οδοντωτού μυός. Η δέκατη πλευρά. Συνήθως αρθρώνεται μόνο με τον Θ10 σπόνδυλο. Η 11η και η 12η πλευρά. Δεν έχουν ούτε αυχένα ούτε φύμα και είναι βραχείες, ιδιαίτερα το ζεύγος της 12ης.

16

17

18

19 Οι πλευρικοί χόνδροι Αποτελούνται από υαλοειδή χόνδρο και το πλευρικό άκρο του κάθε ενός συνδέεται με τη σύστοιχη πλευρά. Η παρουσία των πλευρικών χόνδρων αυξάνει την κινητικότητα και την ελαστικότητα των πλευρών. Τα πλευρικά χείλη Από τους πλευρικούς χόνδρους των νόθων πλευρών σχηματίζεται δεξιό και αριστερό χόνδρινο τόξο, το πλευρικό τόξο.

20 ΣΤΕΡΝΟ Το στέρνο είναι πλατύ οστό που μπορεί να διαιρεθεί σε τρία μέρη: την λαβή, το σώμα και την ξιφοειδής απόφυση. Η λαβή είναι το ανώτερο τμήμα του στέρνου και συντάσσεται με τις κλείδες και τους πρώτους πλευρικούς χόνδρους, καθώς επίσης και με το άνω ήμισυ των δεύτερων πλευρικών χόνδρων. Βρίσκεται αντίστοιχα προς τον τρίτο και τέταρτο θωρακικό σπόνδυλο.

21 ΣΤΕΡΝΟ Το σώμα του στέρνου συντάσσεται προς τα πάνω με την λαβή με συγχόνδρωση. Προς τα κάτω συντάσσεται με την ξιφοειδη απόφυση. Κάθε χείλος του στέρνου φέρει τις πλευρικές εντομές για να αρθρώνεται με τους πλευρικούς χόνδρους. Η ξιφοειδής απόφυση είναι το κατώτερο και μικρότερο τμήμα του στέρνου. Είναι πέταλο από υαλοειδή χόνδρο που στον ενήλικο οστεοποιείται. Στο σημείο συγχόνδρωσης της λαβής με το στέρνο σχηματίζεται ένα εγκάρσιο έπαρμα στην πρόσθια επιφάνεια του στέρνου που ονομάζεται στερνική γωνία (γωνία του Ludwig). Εγκάρσιο αυτό έπαρμα βρίσκεται στο ύψος του δεύτερου πλευρικού χόνδρου, που αποτελεί και το σημείο αναφοράς για την αρίθμηση όλων των πλευρών

22

23 Σφαγιτιδική εντομή Λαβή Στερνική Γωνία Σώμα Ξιφοειδής απόφυση Κλειδική εντομή Πλευρικές Εντομές για Άρθρωση με τους Χόνδρους ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ ΣΤΕΡΝΟΥ ΤΟΥ Η λαβοστερνική άρθρωση είναι συγχόνδρωση μεταξύ της λαβής και του σωματος. Στην αναπνοή επιτρέπονται υποτυπώδεις γωνιακές κινήσεις. Η στέρνοξιφοειδής άρθρωση είναι συγχόνδρωση μεταξύ της ξιφοειδούς απόφυσης και του σώματος του στέρνου. Περί τη μέση ηλικία η ξιφοειδής απόφυση συνοστεώνεται με το σώμα του στέρνου.

24 ΣΠΟΝΔΥΛΟΠΛΕΥΡΙΚΕΣ ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ Η τυπική πλευρά αρθρώνεται με την θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης. ΟΙ ΣΤΕΡΝΟΠΛΕΥΡΙΚΕΣ ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ Οι πλευρές, από την 1η έως την 7η, αρθρώνονται μέσω των πλευρικών τους χόνδρων με τα έξω χείλη του στέρνου. ΟΙ ΧΟΝΔΡΟΠΛΕΥΡΙΚΕΣ ΣΥΝΑΡΘΡΩΣΕΙΣ Είναι συγχονδρώσεις και ουδεμία κίνηση είναι δυνατή ΜΕΣΟΧΟΝΔΡΙΕΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΕΙΣ Οι αρθρώσεις μεταξύ των παρακείμενων χειλέων του έκτου και έβδομου, έβδομου και όγδοου, όγδοου και ένατου πλευρικού χόνδρου.

25 Πλευρεγκάρσια διάρθρωση Διάρθρωση της κεφαλής της πλευράς με τα πλευρικά ημιγλήνια των παρακείμενων σπονδύλων Στερνοπλευρική άρθρωση

26 Στόμια του Θώρακα Άνω θωρακικό στόμιο: ορίζεται από το σώμα του πρώτου θωρακικού σπονδύλου προς πίσω, το άνω μέρος της λαβής του στέρνου προς τα εμπρός και το πρώτο ζεύγος πλευρών και τους πλευρικούς τους χόνδρους προς τα εμπρός και έξω. Κάτω θωρακικό στόμιο: ορίζεται από το σώμα του δωδέκατου θωρακικού σπονδύλου προς πίσω, τη ξιφοειδή απόφυση του στέρνου προς τα εμπρός και το δωδέκατο ζεύγος πλευρών και τους πλευρικούς τους χόνδρους προς τα εμπρός και έξω.

27 ΜΥΕΣ ΤΟΥ ΘΩΡΑΚΑ Μεγάλος αριθμός μυών προσφύεται στις πλευρές, όπως οι πρόσθιοι και πλάγιοι μύες της κοιλιάς και μερικοί μύες της ράχης. Οι θωρακικοί μύες, που καλύπτουν το πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα, κινούν τα άνω άκρα, αλλά ο μείζων θωρακικός λειτουργεί και ως επικουρικός μυς της αναπνοής για τη διάταση της θωρακικής κοιλότητας, όταν η εισπνοή είναι βαθιά και βίαιοι (π.χ. μετά από ένα τρέξιμο 100 μ). Επίσης επικουρικός αναπνευστικός μυς είναι και ο πρόσθιος οδοντωτός μυς. Ο μυς αυτός έλκει και στρέφει την ωμοπλάτη προς τα εμπρός και άνω. Καταλαμβάνει το πλάγιο τοίχωμα του θώρακα και καταφύεται στην ωμοπλάτη.

28 ΙΔΙΩΣ ΘΩΡΑΚΙΚΟΙ ΜΥΕΣ Ανελκτήρας των πλευρών μυς Υπάρχουν 12 ζεύγη ανελκτήρων μυών των πλευρών. Καθένας από αυτούς έχει σχήμα τριγωνικό. Έκφυση : κορυφή της εγκάρσιας απόφυσης ενός σπονδύλου. Κατάφυση : στην αμέσως κατώτερη πλευρά. Ενέργεια : ανυψώνει την πλευρά στην οποία καταφύεται και συνεπώς ενεργεί ως εισπνευστικός μυς. Νεύρωση : οπίσθιοι κλάδοι των θωρακικών νεύρων. Άνω οπίσθιος οδοντωτός μυς Είναι ένας πλατύς λεπτός μυς. Έκφυση : ακανθώδεις αποφύσεις των Α7-Θ3 σπονδύλων. Κατάφυση : 2η 4η (ή 5η) πλευρά. Ενέργεια : ανυψώνει τις πλευρές και συνεπώς είναι εισπνευστικός μυς. Νεύρωση : μεσοπλεύρια νεύρα Κάτω οπίσθιος οδοντωτός μυς Είναι ένας πλατύς λεπτός μυς. Έκφυση : ακανθώδεις αποφύσεις των Θ10-Ο2 σπονδύλων. Κατάφυση : τρείς ή τέσσερις κατώτερες πλευρές. Ενέργεια : κινεί τις πλευρές προς τα κάτω και συνεπώς είναι εισπνευστικός Νεύρωση: μεσοπλεύρια νεύρα. μυς

29

30 ΜΕΣΟΠΛΕΥΡΙΟΙ ΜΥΣ Ο έξω μεσοπλεύριος μυς σχηματίζει την επιφανειακή στιβάδα. Ο μυς αυτός εκτείνεται από το φύμα της πλευράς προς τα πίσω έως το έξω άκρο των πλευρικών χόνδρων προς τα εμπρός. Ο έσω μεσοπλεύριος μυς σχηματίζει την ενδιάμεση στιβάδα. Ο μυς αυτός εκτείνεται από το στέρνο ως τις γωνίες των πλευρών. Ο εσώτατος μεσοπλεύριος μυς σχηματίζει την εν τω βάθει στιβάδα. Υποπλεύριοι μύες. Εκφύονται από την έσω επιφάνεια των πλευρών κοντά στην γωνία και καταφύονται στην έσω επιφάνεια της επόμενης ή μεθεπόμενης πλευράς. Οι εγκάρσιοι θωρακικοί μύες. Αποτελούνται από τέσσερις με πέντε ταινίες που προσφύονται προς τα πίσω στην ξιφοειδή απόφυση. Ενέργεια και νεύρωση των μεσοπλεύριων μυών. Η ανύψωση των πλευρών που επιτυγχάνεται με την δράση των μυών αυτών έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της εγκάρσιας και προσθιοπίσθιας διαμέτρου της θωρακικής κοιλότητας κατά την εισπνοή. Οι μεσοπλεύριοι μύες δέχονται νεύρωση από τα αντίστοιχα μεσοπλεύρια νεύρα.

31

32 Μεσοπλεύρια διαστήματα Τα διαστήματα μεταξύ των πλευρών. Κάθε διάστημα περιέχει τρείς μύες και ένα αγγειονευρώδες δεμάτιο (φλέβα, αρτηρία, νεύρο, συχνά αναφέρονται ως ΦΑΝ) Τα μεσοπλεύρια νεύρα Τα νεύρα αυτά είναι οι πρόσθιοι κλάδοι των 11 πρώτων θωρακικών νωτιαίων νεύρων και το 12 ο λέγεται υποπλεύριο. Τα δερμοτόμια Κάθε νωτιαίο νεύρο νευρώνει μια συνεχή ταινία δέρματος, η οποία εκτείνεται από την οπίσθια μέση γραμμή ως την πρόσθια μέση γραμμή. Αυτές οι ζώνες δέρματος ονομάζονται δερμοτόμια.

33 Οι οπίσθιες μεσοπλεύριες αρτηρίες Οι οπίσθιες μεσοπλεύριες αρτηρίες των δυο πρώτων μεσοπλεύριων διαστημάτων είναι κλάδοι της ανώτερης μεσοπλεύριας αρτηρίας, κλάδος του πλευραυχενικού στελέχους της υποκλειδίου αρτηρίας. Οι υπόλοιπες είναι κλάδοι της θωρακικής αορτής. Οι πρόσθιες μεσοπλεύριες αρτηρίες Οι πρόσθιες μεσοπλεύριες αρτηρίες των 6 πρώτων μεσοπλεύριων διαστημάτων είναι κλάδοι της έσω θωρακικής αρτηρίας. Οι υπόλοιπες είναι κλάδοι της μυοφρενικής (ένας από τους τελικούς κλάδους τις έσω θωρακικής αρτηρίας). Οι μεσοπλεύριες φλέβες Συνοδεύουν τις μεσοπλεύριες αρτηρίες και τα νεύρα. Οι περισσότερες μεσοπλεύριες φλέβες καταλήγουν στην άζυγη φλέβα, η οποία εκβάλλει στην άνω κοίλη φλέβα.

34

35

36 ΤΑ ΕΣΩ ΘΩΡΑΚΙΚΑ ΑΓΓΕΙΑ Έσω θωρακική (έσω μαστική) αρτηρία Αρδεύει το πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα του κορμού από την κλείδα μέχρι τον ομφαλό. Είναι κλάδος της πρώτης μοίρας της υποκλείδιας αρτηρίας στον τράχηλο. Έσω θωρακικές φλέβες Συνοδεύουν την έσω θωρακική αρτηρία εκβάλλουν στην ανώνυμη φλέβα. Η δεξιά μπορεί να εκβάλει στην άνω κοίλη φλέβα.

37 ΤΟ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑ Η θωρακική κοιλότητα επικοινωνεί προς τα κάτω με την κοιλιακή κοιλότητα. Αφορίζεται από τη στερνοξιφοειδή άρθρωση, το πλευρικό τόξο και το σώμα του δωδέκατου θωρακικού σπονδύλου. Φράσσεται με το διάφραγμα, δια μέσου του οποίου περνούν τα όργανα που πορεύονται μεταξύ θώρακος και κοιλιάς.

38 Δομή του διαφράγματος Το διάφραγμα είναι ο κύριος μυς της αναπνοής. Έχει σχήμα θολωτό και αποτελείται από περιφερική μυϊκή μοίρα, που εκφύεται από τα χείλη του κάτω θωρακικού στομίου και από κεντρική τενόντια μοίρα που λέγεται τενόντιο κέντρο. Η περιφερική μοίρα ανάλογα με τον τρόπο έκφυσης μπορεί να διαιρεθεί σε τρείς μοίρες τη στερνική, την πλευρική και την οσφυϊκή.

39 ΔΙΑΦΡΑΓΜΑ Εκφύσεις: Στερνική μοίρα, που εκφύεται από την οπίσθια επιφάνεια της ξιφοειδούς απόφυσης. Πλευρική μοίρα, που εκφύεται με έξι οδοντώματα από την έσω επιφάνεια των έξι κατώτερων πλευρών και των πλευρικών χόνδρων τους. Οσφυϊκή μοίρα, που εκφύεται από τους οσφυϊκούς σπονδύλους με τα σκέλη και από τους τοξοειδούς συνδέσμους. Κατάφυση: Κεντρική μοίρα του διαφράγματος Οι μυϊκές ίνες του διαφράγματος συγκλίνουν ακτινωτά σε ένα ισχυρό, πλατύ τένοντα ή απονεύρωση, που λέγεται τενόντιο κέντρο

40 Η νεύρωση του διαφράγματος: Το σύνολο της κινητικής νεύρωσης του διαφράγματος γίνεται μόνο με το φρενικό νεύρο (Α3- Α5 νευροτόμιο). Τα φρενικά νεύρα χορηγούν και αισθητικές ίνες στο μεγαλύτερο μέρος του διαφράγματος. Ενέργειες: Το διάφραγμα είναι ο κυριότερος αναπνευστικός μυς. Όταν συσπάται ο δεξιός και αριστερός θόλος κινούνται προς τα κάτω, με αποτέλεσμα η κυρτότητά του να επιπεδώνεται και να αυξάνει την κάθετη διάμετρο του θώρακα, έτσι μειώνεται η ενδοθωρακική πίεση και ο αέρας εισέρχεται στον πνεύμονα. Λειτουργίες του διαφράγματος : Εισπνευστικός μυς, Μυς αύξησης της ενδοκοιλιακής πίεσης, Μυς άρσης βαρών, Θωρακοκοιλιακή αντλία* * Η αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης με την ταυτόχρονη μείωση της ενδοθωρακικής πίεσης έχει ως αποτέλεσμα να συμπιέζεται το αίμα της κάτω κοίλης φλέβας, το οποίο προωθείται προς το δεξιό κόλπο της καρδιάς. Με τον ίδιο τρόπο προωθείται η λέμφος των κοιλιακών λεμφαγγείων στον μείζονα θωρακικό πόρο.

41

42 ΤΑ ΤΡΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΌΜΕΝΟ ΤΟΥΣ Το διάφραγμα παρουσιάζει ορισμένα τρήματα, τα οποία επιτρέπουν σε ορισμένα ανατομικά στοιχεία να διέρχονται από το θώρακα στην κοιλιά. Το τρήμα της κάτω κοίλης φλέβας: βρίσκεται στην οπίσθια συμβολή του δεξιού και του πρόσθιου φύλλου με το τενόντιο κέντρο και εντοπίζεται στο ύψος του μεσοσπονδύλιου δίσκου των Θ8 και Θ9 σπονδύλων, 2-3 εκ. στα δεξιά του μέσου οβελιαίου επιπέδου. Από εδώ διέρχονται η κάτω κοίλη φλέβα και οι τελικοί κλάδοι του δεξιού φρενικού νεύρου.

43 Το οισοφαγικό τρήμα: εντοπίζεται συνήθως στο δεξιό σκέλος του διαφράγματος, σε απόσταση 2-3 εκ., αριστερά του μέσου οβελιαίου επιπέδου, στο ύψος περίπου του Θ10 σπονδύλου. Από εδώ διέρχονται ο οισοφάγος, το πρόσθιο και οπίσθιο στέλεχος του πνευμονογαστρικού νεύρου καθώς και οισοφαγικοί κλάδοι των αριστερών γαστρικών αγγείων. Το αορτικό τρήμα: βρίσκεται μπροστά από το σώμα του δωδέκατου θωρακικού σπονδύλου μεταξύ των σκελών του διαφράγματος. Από εδώ διέρχονται η αορτή, ο μείζων θωρακικός πόρος, συνήθως η άζυγη φλέβα καθώς και δυο μεσοπλεύρια λεμφικά στελέχη.

44 ΤΑ ΑΓΓΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΣ Οι αρτηρίες του διαφράγματος Οι αρτηρίες που αιματώνουν την άνω επιφάνεια του διαφράγματος είναι οι άνω φρενικές αρτηρίες, εκφύονται από την θωρακική αορτή, καθώς και δυο κλάδοι της έσω θωρακικής αρτηρίας, η μυοφρενική και η περικαρδιοφρενική αρτηρία. Η κάτω επιφάνεια αρδεύεται από τις κάτω φρενικές αρτηρίες, κλάδους της κοιλιακής αορτής. Οι φλέβες του διαφράγματος Η άνω επιφάνεια παροχετεύεται από τις περικαρδιοφρενικές και μυοφρενικές φλέβες, οι οποίες εκβάλουν στις έσω θωρακικές φλέβες. Οι κάτω φρενικές απάγουν το αίμα από την κάτω επιφάνεια. Η λεμφική παροχέτευση του διαφράγματος Οι διαφραγματικοί λεμφαδένες εντοπίζονται στη θωρακική επιφάνεια του διαφράγματος. Λεμφαγγεία από αυτούς τους λεμφαδένες εκβάλουν στους φρενικούς λεμφαδένες και από αυτά η λέμφος διοχετεύεται στους παραστερνικούς και οπίσθιους μεσοπνευμόνιους λεμφαδένες.

45

46

47

48

49

50

51

52

53 1. Κερατοειδές φύμα 2. Σφηνοειδές φύμα 3. Γνήσιες φωνητικές χορδές 4. Αρυταινοεπιγλωττιδι κή πτυχή 5. Επιγλωττίδα

54 ΤΡΑΧΕΙΑ Εκτείνεται μετά τον κρικοειδή χόνδρο του λάρυγγα για 10-11cm οπότε και διχάζεται στους 2 κύριους( στελεχιαίους) βρόγχους Ο διχασμός της στο ύψος του Θ5 οπισθίως και της λαβής του στέρνου προσθίως ~20 χόνδρινοι δίσκοι σχήματος ημικύκλιου (ημικρίκια) απαρτίζουν το πρόσθιο και τα πλάγια τοιχώματά της και των κυρίων βρόγχων Το οπίσθιο τοίχωμα αυτής και των κυρίων βρόγχων είναι μεμβρανώδες Ακριβώς στο σημείο εισόδου των κυρίων βρόγχων στο παρέγχυμα οι χόνδροι περιβάλλουν πλήρως τους βρόγχους (εξαφάνιση μεμβρανώδους μοίρας)

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68 ΜΑΣΤΟΣ ΚΑΙ ΜΑΣΧΑΛΙΑΙΑ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑ Μαστοί Η θέση τους είναι στην πρόσθια επιφάνεια του θώρακα πάνω από τους θωρακικούς μύες (μείζονα θωρακικό και πρόσθιο οδοντωτό). Οι μαζικοί αδένες είναι επικουρικά όργανα του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας (συνήθως από την ηλικία των 12 έως 15 ετών) οι γυναικείοι μαστοί φυσιολογικά αναπτύσσονται και η ρόδινη κυκλική περιοχή γύρω από τη θηλή που ονομάζεται θηλαία άλως, μεγαλώνει. Οι γαλακτοφόροι πόροι δίνουν τη γέννηση σε πυρήνες, που σχηματίζουν 15 έως 20 λόβια αδενικού ιστού, που συνιστούν το μαζικό αδένα.

69 Μαστοί Οι γαλακτοφόροι πόροι δίνουν τη γέννηση σε πυρήνες, που σχηματίζουν 15 έως 20 λόβια αδενικού ιστού, που συνιστούν το μαζικό αδένα. Κάθε λόβιο παροχετεύεται από ένα γαλακτοφόρο πόρο, που καταλήγει στη θηλή. Εν τω βάθει της θηλαία άλω, κάθε πόρος έχει ένα διευρυμένο τμήμα που καλείται γαλακτοφόρος κόλπος, στον οποίο συσσωρεύεται το γάλα κατά το θηλασμό.

70 Μαστοί Η θηλαία άλως περιέχει πολυάριθμους σμηγματογόνους αδένες, οι οποίοι μεγαλώνουν κατά τη διάρκεια της κύησης και εκκρίνουν μια ελαιώδη ουσία, που παρέχει ένα προστατευτικό λιπαντικό για τη θηλαία άλω και τη θηλή. Η θηλή είναι μια κωνική ή κυλινδρική προεξοχή, που βρίσκεται στο κέντρο της θηλαίας άλω. Η κορυφή της θηλής έχει σχισμές και περιέχει τα στόμια των γαλακτοφόρων πόρων. Οι θηλές αποτελούνται κυρίως από διαταγμένες λείες μυϊκές ίνες, που συμπιέζουν τους γαλακτοφόρους πόρους και ανορθώνουν τις θηλές, όταν συσπώνται. Μεταξύ του μαστού και της εν τω βάθει περιτονίας υπάρχει μια περιοχή χαλαρού συνδετικού ιστού, που περιέχει μικρή ποσότητα λίπους Ο μαστός δεν είναι στέρεα συνδεδεμένος με την εν τω βάθει περιτονία, από την οποία εύκολα αποκολλάται. Αντίθετα ο μαζικός αδένας συμφύεται στερεά με το δέρμα του μαστού και τους κρεμαστήριους συνδέσμους (συνδέσμους Cooper). Οι σύνδεσμοι αυτοί είναι ινώδεις ταινίες, που στηρίζουν το μαστό και φέρονται μεταξύ του δέρματος και της εν τω βάθει περιτονίας. Το κυκλικό περίγραμμα των μαστών και το μεγαλύτερο μέρος του όγκου τους παράγεται από τα λόβια του λίπους, εκτός από τη διάρκεια της κύησης και του θηλασμού οπότε οι μαζικοί αδένες αυξάνονται σε μέγεθος.

71 ΑΓΓΕΙΩΣΗ ΝΕΥΡΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΜΦΙΚΗ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Αρτηριακή παροχή: οι αρτηρίες προέρχονται κυρίως από την έσω θωρακική αρτηρία, από την πλαγία θωρακική αρτηρία και τη ακρωμιοθωρακική αρτηρία. Φλεβική αποχέτευση: οι φλέβες εκβάλλουν στην έσω θωρακική φλέβα, τη μασχαλιαία φλέβα, την έξω θωρακική φλέβα και τη μεσοπλεύρια φλέβα. Νεύρωση του μαστού: νευρώνεται από πλάγιους και πρόσθιους διατιτρώντες κλάδους του δεύτερου έως έκτου μεσοπλεύριου νεύρου. Αυτά τα νεύρα περιλαμβάνουν αισθητικές και συμπαθητικές που νευρώνουν το δέρμα, τις λείες μυϊκές ίνες της θηλαία άλω και της θηλής, τα αιμοφόρα αγγεία και τους μαζικούς αδένες. Λεμφική αποχέτευση του μαστού: Το μεγαλύτερο μέρος της λέμφου περνά από το μαζικό αδένα κατά μήκος των μεσολόβιων λεμφικών αγγείων. Τα λεμφαγγεία ακολουθούν τις φλέβες του μαστού προς τη μασχάλη. Το μεγαλύτερο μέρος της λεμφικής αποχέτευσης (περίπου 75%) γίνεται μέσω των μασχαλιαίων λεμφαδένων, κυρίως από την ομάδα των θωρακικών λεμφαδένων. Από την οπίσθια επιφάνεια του μαστού τα λεμφαγγεία περνούν δια του μείζονος θωρακικού μυός και εκβάλουν στην κορυφαία ομάδα των μασχαλιαίων λεμφαδένων. Η λέμφος από το έσω τμήμα του μαστού παροχετεύεται από στους παραστερνικούς λεμφαδένες, οι οποίοι βρίσκονται στο θώρακα κατά μήκος των έσω θωρακικών αγγείων. Η λέμφος από το δέρμα του μαστού μπορεί να περνά προς το κοιλιακό τοίχωμα και τον άλλο μαστό

72

73

74 αυτοεξέταση των μαστών πραγματοποιείται μια φορά το μήνα ξεχωριστά από τον έλεγχο με μαστογραφία ή την κλινική εξέταση. Ο μαζικός αδένας επεκτείνεται από την θηλή έως την μασχάλη. Εύκολη, Χρόνος που απαιτείται: 15 min Τι χρειάζεται: Ένας καθρέφτης που να αφήνει να φαίνονται και οι δύο μαστοί, ένα μαξιλάρι για το κεφάλι και τους ώμους σας και απομόνωση

75 Καθορίστε μια ημέρα για αυτοεξέταση Αν έχετε έμμηνο ρήση: ξεκινήστε την εξέταση των μαστών λίγες ημέρες μετά από το τέλος της όπου τα επίπεδα των ορμονών είναι σχετικά σταθερά και οι μαστοί σας είναι λιγότερο ευαίσθητοι. Εάν δεν έχετε έμμηνο ρήση (δεν έχετε περίοδο για ένα έτος ή περισσότερο): διαλέξτε μια ημέρα το μήνα να κάνετε την αυτοεξέταση και να την επαναλαμβάνετε κάθε μήνα. Αυτό- Εξέταση Τα χέρια τοποθετούνται στα ισχία Στην απομόνωση του μπάνιου σας, γδυθείτε, τοποθετείστε τα χέρια στην μέση και σταθείτε εμπρός σε έναν καθρέπτη. Θα πρέπει να παρατηρήσετε και τους δύο μαστούς στο μέγεθος, στο σχήμα και στο περίγραμμα. Σημειώστε οποιαδήποτε αλλαγή στο χρώμα ή στη δομή του δέρματος και παρατηρείστε τις θηλές αν φαίνονται υγιείς.

76

77 Τα Χέρια πάνω από το κεφάλι σας Ενώ στέκεστε ακόμη μπροστά από τον καθρέφτη, σηκώστε τα χέρια σας πάνω από το κεφάλι σας και δείτε εάν οι μαστοί κινούνται με τον ίδιο τρόπο, και σημειώστε οποιεσδήποτε διαφορές. Εξετάστε το μέγεθος, μορφή, και σχήμα, ελέγχοντας τη συμμετρία. Δώστε προσοχή στις θηλές και τη θηλαία άλω, για να δείτε εάν υπάρχουν διογκώσεις, ή εισολκές. Παρατηρήστε τις μασχάλες σας αν υπάρχουν διογκωμένοι λεμφαδένες Ψηλάφηση Ανυψώστε το αριστερό χέρι πάνω από το κεφάλι σας και χρησιμοποιείστε τα δάκτυλα του δεξιού χεριού για να εφαρμόσετε ελαφρά πίεση στο μαστό. Ψηλαφήστε από την κορυφή προς τα κάτω τον μαστό, κινούμενη από το εσωτερικό του στήθους καταυτό τον τρόπο στην περιοχή της μασχάλης σας. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε κυκλική κίνηση, αλλά σιγουρευτείτε ότι θα καλύψετε όλη την περιοχή του μαστού. Επαναλάβετε την διαδικασία και στον άλλο μαστό. Είναι καλύτερα να γίνεται κατά την διάρκεια του μπάνιου μια και το υγρό δέρμα παρουσιάζει λιγότερη αντίσταση στην ψηλάφηση των δακτύλων σας

78

79

80 Ψηλάφηση έλεγχος των θηλών Ακόμα κοιτάζοντας τον καθρέφτη, Με το δείκτη και τα μέσα δάχτυλα του δεξιού χεριού σας, ήπια συμπιέστε την αριστερά θηλή και συμπιέστε την προς τα εμπρός. Η θηλή αναπηδά πίσω στη θέση της ; Έλκεται πίσω προς το μαστό; Υπάρχει οποιοδήποτε έκκριμα που ρέει ή όχι προς τα έξω. Αντιστρέψτε τα χέρια σας και ελέγξτε τη άλλη θηλή με τον ίδιο τρόπο. Ύπτια θέση και Ψηλάφηση Αυτό γίνεται καλύτερα στο κρεβάτι όπου μπορείτε να ξαπλώσετε. Τοποθετήστε ένα μαξιλάρι στο κρεβάτι έτσι ώστε μπορείτε να εναποθέσετε το κεφάλι σας και τους ώμους πάνω σε αυτό. Ξαπλώστε και βάλτε το αριστερό χέρι σας πίσω από το κεφάλι σας. Χρησιμοποιήστε το δεξί σας χέρι για να ψηλαφήσετε το μαστό και τη μασχάλη. Αντιστρέψτε τα χέρια σας και ελέγξτε τον άλλο μαστό με τον ίδιο τρόπο.

81

82

83

84

85 Ευχαριστώ!