Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο

Transcript

1 Δημοσιονομικό Δίκαιο ΠΜΣ Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο Ανδρέας Τσουρουφλής

2 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 2 Σύστημα ιδίων πόρων Άρθρο 311 ΣΛΕΕ Η Ένωση προικίζεται με επαρκή μέσα για την επίτευξη των στόχων της και την επιτυχή εφαρμογή των πολιτικών της. Πλήρης χρηματοδότηση από ιδίους πόρους Διαδικασία Απόφαση του Συμβουλίου μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απαιτείται ομοφωνία η απόφαση αυτή τίθεται σε ισχύ μόνο μετά την έγκρισή της από τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τους αντίστοιχους συνταγματικούς κανόνες τους. Οι κατηγορίες ιδίων πόρων καθορίζονται από την Απόφαση.

3 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 3 Σύστημα ιδίων πόρων Απόφαση του Συμβουλίου Παρακολουθεί το Πολυετές Οικονομικό Πλαίσιο Δεν έχει ημερομηνία λήξης Εξακολουθεί να ισχύει μέχρι να τεθεί σε ισχύ η επόμενη Η επόμενη τίθεται σε ισχυ αναδρομικά Ίδιοι πόροι Παραδοσιακοί Πόρος ΦΠΑ Πόρος ΑΕΕ (Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημα) Μηχανισμοί διόρθωσης

4 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 4 Σύστημα ιδίων πόρων Ίδιοι πόροι Παραδοσιακοί Είδη Γεωργικές εισφορές και εισφορές ζάχαρης Δασμοί στα εισαγόμενα γεωργικά προϊόντα Εισφορά στην παραγωγή ζάχαρης Τελωνειακοί δασμοί Κοινοί τελωνειακοί δασμοί Δασμοί αντιντάμπινγκ Τα Κ-Μ παρακρατούν ποσοστό επί των εισπραττομένων (τώρα 25%, στο μέλλον 20%) Μείωση λόγω των συμφωνιών με τον ΔΟΕ Πόρος ΦΠΑ Βάση υπολογισμού για κάθε Κ-Μ ανάλογα με τα έσοδα ΦΠΑ Περιορίζεται στο 50% σύμφωνα με το ΑΕΕ Εφαρμόζεται ενιαίος συντελεστής (τώρα 0,30%)

5 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 5 Σύστημα ιδίων πόρων Ίδιοι πόροι Πόρος ΑΕΕ (Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημα) Εισφορά κάθε Κ-Μ με βάση το ΑΕΕ του Εισήχθη το 1988 Επικουρικού χαρακτήρα σε σχέση με τους άλλους ιδίους πόρους Χρησιμεύει στην ισοσκέλιση του προϋπολογισμού Πλέον καταλαμβάνει το 75% των εσόδων της ΕΕ

6 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 6 Σύστημα ιδίων πόρων Ίδιοι πόροι Μηχανισμοί διόρθωσης Εισήχθη το 1984 για το Ηνωμ. Βασίλειο Στην πραγματικότητα πολιτικός συμβιβασμός Υπολογίζεται η ανισορροπία των εισφορών Επιστρέφεται το 66% στο Ηνωμ. Βασίλειο Η επιπλέον επιβάρυνση κατανέμεται μεταξύ των υπόλοιπων Κ-Μ Ανάλογα συστήματα εφαρμόζονται για Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Αυστρία, Ολλανδία Λοιποί πόροι Φόροι επί των εισοδημάτων του προσωπικού της ΕΕ Συνεισφορές τρίτων κρατών σε κοινοτικά προγράμματα Επιστροφές κοινοτικών ενισχύσεων Πρόστιμα και χρηματικές ποινές που επιβάλλει η Επιτροπή

7 0

8

9

10 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 10 Σύστημα ιδίων πόρων Νομικό πλαίσιο Άρθρο 311 ΣΛΕΕ Απόφαση του Συμβουλίου 2014/335/ΕΕ της 26 Μαΐου 2014 σχετικά με το σύστημα των ιδίων πόρων της ΕΕ Εκτελεστικός Κανονισμός Κανονισμός απόδοσης

11 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 11 Σύστημα ιδίων πόρων Νομικό πλαίσιο Απόφαση του Συμβουλίου 2014/335/ΕΕ της 26 Μαΐου 2014 σχετικά με το σύστημα των ιδίων πόρων της ΕΕ Ορίζει τις κατηγορίες ιδίων πόρων Ορίζει τις μεθόδους για τον υπολογισμό τους Ποσοστό παρακράτησης των Κ-Μ (20%) Ανώτατο όριο των ιδίων πόρων: 1,23% του αθροίσματος των ΑΕΕ των Κ-Μ Ανώτατο όριο πιστώσεων για αναλήψεις υποχρεώσεων που εγγράφονται στον προϋπολογισμό της Ένωσης: 1,29% του συνολικού ΑΕΕ των Κ-Μ Ενιαίος συντελεστής του πόρου ΦΠΑ: 0,30% Γερμανία, Ολλανδία, Σουηδία: 0,15%

12 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 12 Σύστημα ιδίων πόρων Νομικό πλαίσιο Απόφαση του Συμβουλίου 2014/335/ΕΕ της 26 Μαΐου 2014 σχετικά με το σύστημα των ιδίων πόρων της ΕΕ Διορθωτικός μηχανισμός υπέρ του Ηνωμ. Βασιλείου Υπολογισμός διαφοράς βάσης υπολογισμού ΦΠΑ και εισφοράς ΑΕΕ Επιστροφή ποσοστού 66% Χρηματοδότηση του διορθωτικού μηχανισμού υπέρ του Ηνωμ. Βασιλείου Κατανομή στα υπόλοιπα Κ-Μ Μείωση στο ¼ του ποσοστού Γερμανίας, Ολλανδίας, Αυστρίας, Σουηδίας

13 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 13 Σύστημα ιδίων πόρων Νομικό πλαίσιο Εκτελεστικός Κανονισμός (Implementation Regulation) Κανονισμός 608/2014/EE,Ευρατόμ του Συμβουλίου της 26ης Μαΐου 2014 θέσπιση εκτελεστικών μέτρων για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υπολογισμός και εγγραφή του υπολοίπου στον προϋπολογισμό Μέτρα ελέγχου και εποπτείας Κανονισμός απόδοσης ("making-available" Regulation) Κανονισμός 609/2014/EE,Ευρατόμ του Συμβουλίου της 26ης Μαΐου 2014 Ορίζει τις μεθόδους και τη διαδικασία απόδοσης των παραδοσιακών ιδίων πόρων και των ιδίων πόρων που βασίζονται στον ΦΠΑ και το ΑΕΕ Ορίζει τα μέτρα αντιμετώπισης των ταμειακών αναγκών

14 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 14 Σύστημα ιδίων πόρων Κύρια χαρακτηριστικά Εγγυημένο ύψος οικονομικών πόρων της ΕΕ Ειδικός νομικός χαρακτήρας των πόρων Επιδίωξη δίκαιης κατανομής

15 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 15 Σύστημα ιδίων πόρων Κύρια χαρακτηριστικά Εγγυημένο ύψος οικονομικών πόρων της ΕΕ Στη δεκαετία του 1980 ραγδαία αύξηση των δαπανών της ΕΕ Μείωση των εσόδων ΦΠΑ 1988: Σύνδεση πόρων με δαπάνες Εισαγωγή Εισφοράς ΑΕΕ Οροφή ιδίων πόρων σε σχέση με το συνολικό ΑΕΕ των Κ-Μ Νομική φύση των πόρων Οριστική μεταφορά εισοδήματος από τα Κ-Μ με ειδική διαδικασία Συνέπεια: αυτόματη πληρωμή Η ΕΕ δεν διαθέτει ίδιο σύστημα είσπραξης Τα Κ-Μ εισπράττουν για λογαριασμό της ΕΕ

16 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 16 Σύστημα ιδίων πόρων Κύρια χαρακτηριστικά Επιδίωξη δίκαιης κατανομής Αντίστροφη προοδευτικότητα του ΦΠΑ Οροφή στον πόρο ΦΠΑ Αντικατάσταση από την εισφορά ΑΕΕ Μηχανισμοί διόρθωσης ανισορροπιών Διορθωτικός μηχανισμός Ηνωμ. Βασιλείου Μείωση ποσοστού κατανομής της διόρθωσης για ορισμένα Κ-Μ Μειωμένος συντελεστής πόρου ΦΠΑ για Αυστρία, Γερμανία, Σουηδία, Ολλανδία Μειωμένη εισφορά ΑΕΕ για Ολλανδία, Σουηδία, Δανία, Αυστρία Μείωση της διόρθωσης Ηνωμ. Βασιλείου για δαπάνες εισδοχής νέων Κ-Μ το 2004

17 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 17 Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο Η μεταρρύθμιση του 1988 έθεσε νέο πλαίσιο στη δημοσιονομική διαχείριση Η σύνδεση εσόδων με δαπάνες καθιστά αναγκαία μια μακροπρόθεσμη πολιτική Το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο θέτει ετήσια όρια στις δαπάνες ανά κατηγορία Νομικό πλαίσιο Άρθρο 312 ΣΛΕΕ Κανονισμός 1311/2013 του Συμβουλίου για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο Διοργανική Συμφωνία της 2ας Δεκεμβρίου 2013 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση

18 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 18 Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο Αποσκοπεί στην εξασφάλιση της ομαλής εξέλιξης των δαπανών της Ένωσης εντός των ορίων των ιδίων της πόρων. Θεσπίζεται για περίοδο τουλάχιστον πέντε ετών. Ο ετήσιος προϋπολογισμός της Ένωσης καταρτίζεται τηρουμένου του πολυετούς δημοσιονομικού πλαι σίου. Καθορίζει το ύψος των ετήσιων ανώτατων ορίων των πιστώσεων για αναλήψεις υποχρεώσεων ανά κατηγορία δαπανών το ύψος πληρωμές. του ετήσιου ανώτατου ορίου των πιστώσεων για οποιαδήποτε άλλη διάταξη χρήσιμη για την ομαλή διεξαγωγή της ετήσιας διαδικασίας του προϋπολογισμού.

19 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 19 Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο Αποτελέσματα Το ΠΔΔ δεν αντικαθιστά τον ετήσιο Προϋπολογισμό Διευκολύνει την έγκριση του ετήσιου Προϋπολογισμού Απαλλάσσει τις διαβουλεύσεις από τις μακροπρόθεσμες αποφάσεις Καθιστά περισσότερο προβλέψιμο τον Προϋπολογισμό

20 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 20 Ετήσιος προϋπολογισμός Έννοια (άρθρο 7 Δημοσιονομικού Κανονισμού - ΚΑΝ 2018/1046): Η πράξη που προβλέπει και εγκρίνει το σύνολο των εκτιμώμενων ως αναγκαίων εσόδων και δαπανών της Ένωσης

21 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 21 Ετήσιος προϋπολογισμός Γενικές αρχές Αρχή της ενότητας Αρχή της ακρίβειας Αρχή της καθολικότητας Αρχή της ετήσιας διάρκειας (ενιαυσίου) Αρχή της ισοσκέλισης Αρχή της ειδικότητας Αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης Αρχή της διαφάνειας

22 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 22 Αρχή της ενότητας (principle of unity) Νομική βάση: άρθρο 310 ΣΛΕΕ «Όλα τα έσοδα και τα έξοδα της Ένωσης, πρέπει να προβλέπονται για κάθε οικονομικό έτος και να εγγράφονται στον προϋπολογισμό.» Συνέπειες: Ένας ενιαίος προϋπολογισμός Όλα τα έσοδα και τα έξοδα πρέπει να περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό Αν δεν περιλαμβάνονται, δεν μπορούν να εκτελεστούν

23 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 23 Αρχή της ενότητας (principle of unity) Εφαρμογή Στην πράξη δεν εφαρμόζεται πλήρως Ενιαίος προϋπολογισμός από το 1971 παλαιότερα έως και 5 ξεχωριστοί Ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει: έσοδα και δαπάνες της Ένωσης έσοδα και δαπάνες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας. την εγγραφή των εγγυήσεων των δανειοδοτικών και δανειοληπτικών πράξεων που συνάπτει η Ένωση, συμπεριλαμβανομένων των πράξεων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και του μηχανισμού στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών

24 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 24 Αρχή της ενότητας (principle of unity) Παρεκκλίσεις Δραστηριότητες που δεν ενσωματώνονται στον προϋπολογισμό: Παροχή και λήψη δανείων Όμως, οι εγγυήσεις για την παροχή και λήψη δανείων της Ένωσης περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (European Development Fund) στηρίζει δράσεις σε αναπτυσσόμενες χώρες και εδάφη για την προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και ανθρώπινης ανάπτυξης, καθώς και της περιφερειακής συνεργασίας Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ΕΤΕπ (European Investment Bank) Τράπεζα για τη χρηματοδότηση των αναγκαίων έργων προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της Ένωσης

25 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 25 Αρχή της ενότητας (principle of unity) Παρεκκλίσεις Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας Διοικητικές δαπάνες: βαρύνουν όλες τον προϋπολογισμό Λειτουργικές δαπάνες: Βαρύνουν κατά κανόνα τον προϋπολογισμό Εξαιρούνται Δαπάνες για ενέργειες με στρατιωτικές ή αμυντικές συνέπειες Δαπάνες για τις οποίες το Συμβούλιο λαμβάνει ομόφωνα διαφορετική απόφαση. Στις περιπτώσεις που οι δαπάνες δεν καταλογίζονται στον προϋπολογισμό της Ένωσης, αυτές βαρύνουν τα Κ-Μ ανάλογα με το ΑΕΠ τους

26 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 26 Αρχή της ακρίβειας (principle of accuracy) Έννοια: η Ένωση δεν διενεργεί δαπάνες πέραν των αναγκαίων (άρθρο 8 ΔημΚαν) Κανένα έσοδο δεν μπορεί να εισπραχθεί και καμία δαπάνη δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί εάν δεν καταλογισθεί σε γραμμή του προϋπολογισμού Καμία δαπάνη δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο ανάληψης ή εντολής πέραν των εγκεκριμένων πιστώσεων Πιστώσεις: appropriations Καμία πίστωση δεν μπορεί να εγγραφεί στον προϋπολογισμό αν δεν αντιστοιχεί σε δαπάνη που εκτιμάται ως αναγκαία.

27 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 27 Αρχή της καθολικότητας (principle of universality) Απορρέει από την αρχή της ενότητας Νομική βάση: άρθρο 20 ΔημΚαν Έννοια: το σύνολο των εσόδων καλύπτει το σύνολο των πιστώσεων πληρωμών (μη ειδικός προσδιορισμός των εσόδων, nonassignment rule) τα έσοδα και οι δαπάνες εγγράφονται χωρίς συμψηφισμό μεταξύ τους (αρχή του ακαθάριστου προϊόντος, gross budget rule) Συνέπειες Τα έσοδα σωρεύονται και χρησιμοποιούνται αδιακρίτως για τις δαπάνες Συγκεκριμένα έσοδα δεν μπορούν να προορισθούν για συγκεκριμένες δαπάνες Στον προϋπολογισμό αναγράφεται το ακαθάριστο ποσό των εσόδων-δαπανών Μια δαπάνη δεν μπορεί να εξαρτηθεί από συγκεκριμένη πηγή εσόδων

28 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 28 Αρχή της καθολικότητας Εξαιρέσεις από την απαγόρευση ειδικού προορισμού (άρθρο 21 ΔημΚαν) Εξωτερικά έσοδα χρηματοδοτικές συνεισφορές των κρατών μελών για ορισμένα ερευνητικά προγράμματα τόκοι από καταθέσεις και πρόστιμα για την επιτάχυνση και τη διασαφήνιση της εφαρμογής της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος έσοδα αντιστοιχούντα σε συγκεκριμένο προορισμό, όπως τα έσοδα ιδρυμάτων, οι επιδοτήσεις, οι δωρεές και τα κληροδοτήματα κ.λπ. Εσωτερικά έσοδα έσοδα από τρίτους για προμήθειες, παροχή υπηρεσιών ή εργασίες που εκτελούνται για λογαριασμό τους έσοδα που προέρχονται από την πώληση δημοσιεύσεων και ταινιών κ.λπ.

29 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 29 Αρχή της καθολικότητας Εξαιρέσεις από την απαγόρευση συμψηφισμού (άρθρο 27 ΔημΚαν) Από τα ποσά των αιτήσεων πληρωμής μπορούν να γίνονται περικοπές, και στη συνέχεια να εκδίδονται εντάλματα πληρωμής για το καθαρό ποσό: ποινές που επιβάλλονται στα μέρη των δημόσιων συμβάσεων και στους δικαιούχους επιδοτήσεων προεξοφλήσεις, επιστροφές και εκπτώσεις σε επιμέρους τιμολόγια και παραστατικά εξόδων τόκοι από την πληρωμή προχρηματοδοτήσεων προσαρμογές για αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά Το κόστος των αγαθών και υπηρεσιών που παρέχονται προς την Ένωση, όταν περιλαμβάνει φορολογικές επιβαρύνσεις επιστρεφόμενες από τα Κ-Μ καταλογίζεται στον προϋπολογισμό κατά το ποσό εκτός φορολογικών επιβαρύνσεων. Μπορούν να γίνονται προσαρμογές για τις συναλλαγματικές διαφορές

30 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 30 Αρχή της καθολικότητας Αρνητικό εισόδημα (Negative Revenue) άρθρο 48 ΔημΚαν Ο προϋπολογισμός δεν περιλαμβάνει αρνητικά έσοδα Η παρακράτηση επί των ίδιων πόρων από τα Κ-Μ αναγραφόταν : δαπάνη προϋπολογισμού (budgetary expenditure} : «αρνητικό εισόδημα» (negative revenue) 2002-σήμερα: οι ίδιοι πόροι παρουσιάζονται ως καθαρά ποσά

31 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 31 Αρχή της ετήσιας διάρκειας (principle of annuality) Νομική βάση Άρθρο 310 ΣΛΕΕ Άρθρο 9 ΔημΚαν Έννοια: όλες οι ενέργειες του προϋπολογισμού πρέπει να ανάγονται σε ένα οικονομικό έτος Από τη σκοπιά της πρόβλεψης Από τη σκοπιά της εκτέλεσης Το οικονομικό έτος (financial year) συμπίπτει με το ημερολογιακό έτος

32 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 32 Αρχή του ενιαυσίου (principle of annuality) Δίπολο: αρχή του ενιαυσίου μακροπρόθεσμoς σχεδιασμός Παρεκκλίσεις από την αρχή του ενιαυσίου Πιστώσεις (άρθρο 11 επ. ΔημΚαν) Μη διαχωριζόμενες πιστώσεις (non-differentiated appropriations) Διαχωριζόμενες πιστώσεις (differentiated appropriations) Πίστωση ανάληψης υποχρέωσης (commitment appropriation): ανάληψη νομικής υποχρέωσης για τη διενέργεια δαπάνης Πίστωση πληρωμής (non-committed appropriation): διενέργεια της πληρωμής σε εκτέλεση της ανάληψης υποχρέωσης

33 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 33 Αρχή του ενιαυσίου (principle of annuality) Παρεκκλίσεις από την αρχή του ενιαυσίου Χρονικό διάστημα μεταξύ ανάληψης υποχρέωσης και πληρωμής: εκκρεμής δέσμευση (outstanding commitment) Μέτρα για περιορισμό των εκκρεμών δεσμεύσεων Ορισμός καταληκτικής ημερομηνίας εκτέλεσης σύμφωνα με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (άρθρο 114 ΔημΚαν) Κανόνας των 3 ετών (n+3 rule): ακύρωση της πίστωσης (Διαρθρωτικά Ταμεία)

34 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 34 Αρχή του ενιαυσίου (principle of annuality) Παρεκκλίσεις από την αρχή του ενιαυσίου Μεταφορά πιστώσεων Νομική βάση Άρθρο 316 ΣΛΕΕ Άρθρα ΔημΚαν Έννοια: Οι πιστώσεις που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί έως το τέλος του οικονομικού έτους για το οποίο έχουν εγγραφεί ακυρώνονται Ωστόσο, μπορούν να μεταφερθούν στο επόμενο οικονομικό έτος Διάκριση Αυτόματη μεταφορά Μη αυτόματη μεταφορά αίτηση του ενδιαφερομένου οργάνου απόφαση της Επιτροπής Η μεταφορά γίνεται στο αμέσως επόμενο οικ. έτος

35 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 35 Αρχή του ενιαυσίου (principle of annuality) Παρεκκλίσεις από την αρχή του ενιαυσίου Μεταφορά εσόδων (άρθρο 12 ΔημΚαν) Εξωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό: μεταφέρονται αυτομάτως μέχρι να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα ή η δράση Εσωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό: μεταφέρονται για ένα μόνον έτος Ετήσιες δόσεις Νομική βάση: άρθρο 112 παρ. 2 ΔημΚαν Οι δημοσιονομικές δεσμεύσεις για την ανάληψη ενεργειών των οποίων η υλοποίηση εκτείνεται σε περισσότερα του ενός οικονομικά έτη μπορούν να υποδιαιρούνται σε ετήσιες δόσεις, μόνον εφόσον τούτο προβλέπεται από τη βασική πράξη ή όταν αφορούν διοικητικές δαπάνες.

36 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 36 Αρχή του ενιαυσίου (principle of annuality) Παρεκκλίσεις από την αρχή του ενιαυσίου Παράταση Για ένα μήνα (30 ΔημΚαν) Για πιστώσεις του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Εγγυήσεων Ως 31 Ιανουαρίου του επόμενου οικ. έτους Προκαταβολική ανάληψη υποχρεώσεων για το επόμενο οικ. Έτος (11 ΔημΚαν) Ανασύσταση αποδεσμευμένων πιστώσεων (15 ΔημΚαν) σε περίπτωση προδήλου σφάλματος αποδιδόμενου αποκλειστικά στην Επιτροπή οι πιστώσεις για ερευνητικά προγράμματα που αποδεσμεύθηκαν λόγω μη εκτέλεσης μπορούν να ανασυσταθούν, αν αυτό είναι ουσιώδες για την εκτέλεση του αρχικού προγράμματος

37 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 37 Αρχή του ενιαυσίου (principle of annuality) Έσοδα Τα έσοδα καταλογίζονται σε ένα οικονομικό έτος βάσει των ποσών που εισπράττονται κατά τη διάρκειά του (10 ΔημΚαν) Αρχή των εισπραττομένων εσόδων (principle cash budget) Το πλεόνασμα ενός έτους μεταφέρεται στο επόμενο

38 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 38 Αρχή του ενιαυσίου (principle of annuality) Σχέση ενιαυσίου με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο Ο προϋπολογισμός κάθε έτους πρέπει να περιλαμβάνεται στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) Το ΠΔΠ θέτει οροφές σε κατηγορίες δαπανών για περιόδους τουλάχιστον 5 ετών Το ΠΔΠ θέτει οροφές σε ανάληψη πιστώσεων Οι οροφές δεν συνιστούν έγκριση Οι οροφές ισχύουν για κάθε έτος και δεν συναθροίζονται

39 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 39 Αρχή της ισοσκέλισης (principle of equilibrium) Έννοια: Ο προϋπολογισμός πρέπει να είναι ισοσκελισμένος ως προς τα έσοδα και τις πιστώσεις πληρωμών. Νομική βάση 310 ΣΛΕΕ 17 ΔημΚαν Η Ένωση δεν έχει τη δυνατότητα να δανείζεται Εξαίρεση: σχέδια απόκτησης ακινήτων μπορούν να χρηματοδοτούνται μέσω δανεισμού (266 ΔημΚαν)

40 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 40 Αρχή της ισοσκέλισης (principle of equilibrium) Εφαρμογή της αρχής της ισοσκέλισης Αναπόφευκτες οι αποκλίσεις στα έσοδα και τα έξοδα Στάδιο έγκρισης: αυστηρή εφαρμογή της αρχής Στάδιο εφαρμογής: Η εγκριθείσα ανάληψη πιστώσεων αποτελεί οροφή Οι εκτελούμενες δαπάνες πρέπει να παρακολουθούν τα έσοδα Η Ένωση οφείλει να επιδιώκει την εξασφάλιση της ισοσκέλισης Δυνατότητα διορθωτικών προϋπολογισμών (17 ΔημΚαν)

41 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 41 Αρχή της ισοσκέλισης (principle of equilibrium) Εφαρμογή της αρχής της ισοσκέλισης Το υπόλοιπο του οικονομικού έτους εγγράφεται στον προϋπολογισμό του επόμενου (άρθρο 18 ΔημΚαν) Το πλεόνασμα εγγράφεται στα έσοδα Το έλλειμμα εγγράφεται στις πιστώσεις πληρωμών Τελευταία φορά το 1986 Αρνητικό αποθεματικό (negative reserve) (άρθρο 50 ΔημΚαν) Μπορεί να εγγράφεται στο τμήμα της Επιτροπής Ανώτατο ύψος 200 εκ. ευρώ. Περιλαμβάνει αποκλειστικά πιστώσεις πληρωμών.

42 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 42 Αρχή της ειδικότητας (principle of specification) Νομική βάση 316 ΣΛΕΕ 28 ΔημΚαν Αφορά έσοδα και δαπάνες Έννοια: Οι πιστώσεις εξειδικεύονται κατά κεφάλαια, στα οποία περιλαμβάνονται τα έξοδα αναλόγως της φύσεως ή του προορισμού τους. Οι διάφορες πηγές εσόδων πρέπει να είναι σαφώς προσδιορισμένες Συνέπεια: Κάθε πίστωση πρέπει να έχει καθορισμένο σκοπό πρέπει να ανάγεται σε συγκεκριμένη δραστηριότητα Κάθε έσοδο πρέπει να μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια

43 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 43 Αρχή της ειδικότητας (principle of specification) Παρέκκλιση: Μεταφορές πιστώσεων από κεφάλαιο σε κεφάλαιο Η Επιτροπή δύναται να προβαίνει σε μεταφορές πιστώσεων του προϋπολογισμού είτε από κεφάλαιο σε κεφάλαιο είτε από υποδιαίρεση σε υποδιαίρεση (317 ΣΛΕΕ, άρθρο 30 ΔημΚαν) Θεσμικά όργανα πλήν Επιτροπής (άρθρο 29 ΔημΚαν) Οι μεταφορές αποσκοπούν Στη διόρθωση των προβλέψεων από το Ευρωκοινοβούλιο και το Συμβούλιο Στην ευχερέστερη υλοποίηση του προϋπολογισμού Άρθρα ΔημΚαν: λεπτομερείς κανόνες για τη μεταφορά μεταξύ τίτλων, κεφαλαίων, άρθρων του προϋπολογισμού

44 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 44 Αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (principle of sound financial management) Νομική βάση: 310, 317 ΣΛΕΕ Άρθρα ΔημΚαν Περιλαμβάνει 3 επιμέρους στοιχεία Οικονομικότητα (economy) Τα μέσα που χρησιμοποιούνται από το αρμόδιο όργανο πρέπει να καθίστανται εγκαίρως διαθέσιμα, στην ενδεδειγμένη ποσότητα και ποιότητα και στην ενδεδειγμένη τιμή Αποδοτικότητα (efficiency) Σχέση μεταξύ των χρησιμοποιηθέντων μέσων και των επιτευχθέντων αποτελεσμάτων Αποτελεσματικότητα (effectiveness) Εκπλήρωση των ειδικών στόχων που έχουν οριστεί Επίτευξη των αναμενόμενων αποτελεσμάτων

45 Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο 45 Αρχή της διαφάνειας (principle of transparency) Νομική βάση ΔημΚαν Έννοια: Ο προϋπολογισμός και όλα τα σχετικά έγγραφα πρέπει να δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ Ενοποιημένοι ετήσιοι λογαριασμοί Έκθεση για τη δημοσιονομική και χρηματοοικονομική διαχείριση από κάθε όργανο Δανειοληπτικές και δανειοδοτικές πράξεις Πράξεις του Ταμείου Εγγυήσεων για εξωτερικές δράσεις