ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: ΘΕΜΑ: ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ: ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ

Transcript

1 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: ΘΕΜΑ: ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ: ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ Υπεύθυνος Καθηγητής:Σαχπατζίδης Χρήστος

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ονόματα Μαθητών σελ. 3 ΚΑΡΠΑ.σελ..4-9 Κατάγματα.σελ Πνιγμός..σελ Εγκαύματα..σελ Δημητηρίαση..σελ Εξαρθήματα σελ Τραύματα σελ Τσιμπήματα σελ Έρευνα...σελ Πηγές.σελ.50 2

3 ONOMATA ΜΑΘΗΤΩΝ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Βουλγαράκης Σωκράτης Βούρος Ευάγγελος Δημητριάδης Γεώργιος Δούλης Φιλοποίμην Ίλτσου Αικατερίνη Καραπαναγιώτης Θεόδωρος Λαζαρίδου Ευθυμία Ματαράκης Δημήτριος Μητσοκάπα Ευριδίκη Μπίνος Χρήστος Παπαϊωάννου Γεώργιος Προκοπάκη Ζωή Σιώκατας Γεώργιος Τσατίρη Μαγδαληνή Τσελεπίδης Παναγιώτης Φιλιππίδης Αθανάσιος Φωτιάδη-Ευσταθίου Μυρτώ Χατζηκωστής Κωσταντίνος 3

4 ΚΑΡΔΙΟΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ (ΚΑΡΠΑ) ΟΡΙΣΜΟΣ Καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση είναι η αλληλουχία ενεργειών που αποσκοπούν στην επανοφαρά του πάσχοντος στη ζωή και τη βαθμιαία αποκατάσταση των βλαβών. Η βασική ΚΑΡΠΑ είναι η διατήρηση της βατότητας του αεραγωγού και η υποστήριξη της κυκλοφορίας χωρίς εξοπλισμό ή με ελάχιστα απλά μέσα. Σκοπός της βασικής υποστήριξης της ζωής είναι να ελαχιστοποιήσει τον κρίσιμο χρόνο, με διατήρηση ικανοποιητικής αναπνοής και κυκλοφορίας, μέχρι την πλήρη αναζοωογόνηση. Κρίσιμος χρόνος είναι τα 4 λεπτά που απαιτούνται από την ανακοπή μέχρι την αρχή της εγκεφαλικής βλάβης, και τα δέκα λεπτά στο σύνολο μέχρι το βέβαιο εγκεφαλικό θάνατο. ΒΑΣΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ ΚΑΡΠΑ 1. Να γίνει έλεγχος της ασφάλειας του περιβάλλοντος 4

5 2. Να γίνει έλεγχος αν το άτομο έχει τις αισθήσεις του Κουνήστε ελαφρά από τους ώμους το θύμα και φωνάξτε: Είσαι καλά; Φωνάξτε: Βοήθεια 3. Να γίνει έλεγχος στην αναπνοή. Σηκώστε το κεφάλι προς τα πίσω με: α) το ένα σας χέρι πάνω στο μέτωπο και 5

6 β) τον δείκτη και το μέσο δάκτυλο του άλλου χεριού σας στο πηγούνι Ελέγξτε τη στοματική κοιλότητα για τυχόν περιεχόμενο Πλησιάστε το μάγουλό σας, στο στόμα του ατόμου, για 10 δευτερόλεπτα: ακούστε την αναπνοή του κοιτάξτε εάν το στήθος του κινείται δείτε νοιώστε αν βγαίνει αέρας Για να κάνετε τεχνητή αναπνοή": 1. Αν το θύμα αντιδρά και αναπνέει - Αφήστε το στη θέση που το βρήκατε (εκτός αν ο χώρος που 6

7 βρίσκεται είναι επικίνδυνος) - Ζητήστε βοήθεια, εάν χρειάζεται και μείνετε δίπλα του ελέγχοντας την κατάστασή του. 2. Αν το θύμα δεν αντιδρά αλλά αναπνέει κανονικά Γυρίστε το στην πλάγια θέση, Καλέστε βοήθεια και Ελέγξτε εάν συνεχίζει να αναπνέει. 3. Αν το θύμα δεν αντιδρά και δεν αναπνέει Χρησιμοποιήστε το τηλέφωνο (κινητό ή σταθερό) και Καλέστε το 166 αναφέροντας ποιός είστε, πού είστε και αν το θύμα έχει ή όχι δική του αναπνοή, κάντε τεχνητή αναπνοή (κάντε καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση) για ένα λεπτό περίπου πριν αφήσετε το θύμα για να τηλεφωνήσετε). Τεχνητή Αναπνοή γίνεται με την παρακάτω σειρά ενεργειών: 1. Μετακινούμε το θύμα με την πλάτη να βρίσκεται σε επίπεδη και ανελαστική επιφάνεια. Αν υπάρχει υποψία αυχενικής κάκωσης δεν προβαίνουμε σε καμία μετακίνηση. 2. Έλξη του κεφαλιού προς τα πίσω για να ελευθερωθούν οι αεροφόροι αγωγοί. 3. Αφαίρεση κάθε αντικειμένου που σφίγγει τον λαιμό του πάσχοντα (π.χ. στενός κολάρο) καθώς και καθαρισμός από εκκρίσεις, αίματα, ξένα αντικείμενα (π.χ. οδοντοστοιχίες) 7

8 4. Με βαθιά αναπνοή εφαρμόζουμε τα χείλια γύρω από τα χείλια του πάσχοντα αφού πρώτα κλείσουμε τα ρουθούνια για να μην διαφεύγει από εκεί ο αέρας που διοχετεύουμε. 5. Εκπνέουμε δυνατά μέσα στο στόμα του πάσχοντα παρατηρώντας με την άκρη του ματιού μας αν ανεβαίνει ο θώρακας του σε κάθε εκπνοή μας. Αν δεν γίνεται αυτό είναι πολύ πιθανό να υπάρχει απόφραξή των αεροφόρων οδών από κάποιο αντικείμενο. Δεν χρειάζεται να δώσουμε ιδιαίτερα μεγάλη ποσότητα αέρα: ml. είναι συνήθως αρκετά. 6. Τοποθετούμε τα χέρια στο κέντρο του στήθους, εφαρμόζοντας την δεύτερη παλάμη πάνω στην πρώτη. Πιέζουμε τον θώρακα με την βοήθεια του βάρους του σώματος μας που θα πρέπει να πέφτει πάνω στα τεντωμένα άνω άκρα μας. Κάνουμε 15 συμπιέσεις (καρδιακές μαλάξεις) με γρήγορο ρυθμό και σε τρόπο ώστε το στέρνο να υποχωρεί 3-5 εκ. κάθε φορά. Αν είμαστε μόνοι κάνουμε 15 μαλάξεις και δίνουμε 2 αναπνοές. Με κάθε συμπίεση ο θώρακας πρέπει να υποχωρεί 3 με 5 εκατοστά περίπου. 8

9 Συνεχίζουμε μέχρι... να συνέλθει το θύμα να έρθει εκπαιδευμένο προσωπικό να εξαντληθούμε 9

10 ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ Κάταγμα είναι το σπάσιμο ή η συντριβή ενός οστού. Τα οστά δε θρυμματίζονται όπως η κιμωλία, αντίθετα, είναι σκληρά και ανθεκτικά. Όταν λυγίζουν ή περιστρέφονται, κάμπτονται όπως τα κλαδιά ενός δέντρου. Γενικά χρειάζεται σημαντική δύναμη για να σπάσει ένα οστό, εκτός αν υπάρχει κάποια πάθηση ή το άτομο είναι ηλικιωμένο. Κάθε τύπος κατάγματος μπορεί να συνοδεύεται από ανοιχτό τραύμα και να έχουμε κάκωση νεύρων, μυών, αιμοφόρων αγγείων και οργάνων. Τα κατάγματα διακρίνονται σε κλειστά και σε ανοιχτά. Σε ένα ανοιχτό κάταγμα, το υπερκείμενο δέρμα σχίζεται. Έτσι, το οστό είναι εκτεθειμένο σε μόλυνση από μικρόβια της επιφάνειας του δέρματος και του αέρα. Όταν το δέρμα γύρω από ένα σπασμένο οστό είναι άθικτο, το κάταγμα λέγεται κλειστό. Συχνά υπάρχει μελανιά και οίδημα γύρω από τη θέση του κατάγματος. Επίσης ένα κάταγμα μπορεί να είναι απλό δηλαδή καθαρό σπάσιμο ή ράγισμα του οστού, μπορεί να είναι συντριπτικό όπου σχηματίζονται πολλά θραύσματα οστού ή μπορεί να είναι κάταγμα ρωγμώδες, όπου αυτό είναι σύνηθες στα παιδιά των οποίων τα οστά είναι ανώριμα, σύνθετο όπου έχουμε κάταγμα πέρα του ενός οστού, εγκάρσιο όπου το κάταγμα γίνεται εγκάρσια και σπειροειδές σε κάθετη φορά στο οστό. 10

11 Γενικά συμπτώματα και σημεία των καταγμάτων: Πόνος στην περιοχή της κάκωσης Δυσχέρεια χρησιμοποίησης του μέλους που υπέστη κάταγμα Παραμόρφωση στη θέση του κατάγματος, λόγω της μετατόπισης των τμημάτων του οστού Οίδημα Εκχυμώσεις Μεγάλη ευαισθησία της περιοχή Πρώτες βοήθειες 11

12 Στον τόπο του ατυχήματος είναι σχεδόν αδύνατον να αποφασίσουμε με βεβαιότητα, για την ύπαρξη ή όχι κατάγματος, σε ένα τραυματία. Όταν είναι δυνατόν πρέπει να συγκρίνεται το σχήμα του τραυματισμένου μέρους με το σύστοιχο υγιές. Δεν μετακινούμε τον πάσχοντα παρά μόνο αν είναι απόλυτη ανάγκη και τον τοποθετούμε σε μια θέση στην οποία αισθάνεται άνετα Αν υπάρχει απώλεια των αισθήσεων ή δυσκολία στην αναπνοή ή αιμορραγία ασχολούμαστε πρώτα με αυτό και αντιμετωπίζουμε το κάταγμα αργότερα. Εφαρμόζουμε παγοκύστες για τη μείωση του πόνου και του πρηξίματος. Ειδοποιούμε όσο πιο γρήγορα γίνεται το ασθενοφόρο και αν νομίζουμε ότι θα έρθει σύντομα κρατάμε μόνο το τραυματισμένο μέλος με το χέρι μας ώστε να παραμείνει ακίνητο. Αν το οστό προεξέχει από το δέρμα, θα πρέπει να αντιμετωπισθεί άμεσα για να προληφθεί τυχόν μόλυνση. Δεν αναπνέουμε πάνω από την πληγή και δεν δοκιμάζουμε να την ψηλαφίσουμε. Αν είναι δυνατόν, ξεπλένουμε ελαφρά το τραύμα για να αφαιρέσουμε τυχόν βρώμα (χώμα κλπ.), αλλά δεν τρίβουμε δυνατά ή ρίχνουμε πολύ υγρό πάνω του. Το καλύπτουμε με αποστειρωμένους επιδέσμους. Αν χρειάζεται, ακινητοποιούμε το σπασμένο οστό με νάρθηκα ή αναρτήρα. Πρόχειροι νάρθηκες γίνονται με μια εφημερίδα τυλιγμένη ρολό ή ένα κομμάτι ξύλο. Ακινητοποιούμε την περιοχή πάνω και κάτω από το τραυματισμένο οστό. 12

13 Κατάγµατα κρανίου και σπονδυλικής στήλης Ειδική περίπτωση κατάγµατος αποτελούν τα κατάγµατα του κρανίου και της σπονδυλικής στήλης. Είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα, εξαιτίας του υποκείμενου τραυματισμού. Έτσι, το κάταγµα του κρανίου αφενός υποδηλώνει τραυµατισµό του εγκεφάλου, αφετέρου υπάρχει ο κίνδυνος απόφραξης των αναπνευστικών οδών και αδυναµία αναπνοής. Τι πρέπει να κάνετε: Σε κάταγµα του κρανίου, διατηρείτε τον πάσχοντα ακίνητο και παρατηρείτε συνεχώς για σηµεία δυσκολίας στην αναπνοή. Εάν παρουσιαστούν τέτοια σηµεία, τοποθετήστε τον ασθενή σε θέση ανάνηψης µέχρι να φτάσει η ιατρική βοήθεια. Μην εφαρµόσετε επίδεση στο πρόσωπο. Σε κάταγµα της σπονδυλικής στήλης, διατηρείτε τον πάσχοντα ακίνητο, προσέχοντας ιδιαίτερα να µη µετακινείται ο αυχένας, µέχρι να φτάσει η ιατρική βοήθεια. Εάν χρειαστεί να ξεκινήσετε καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ), γυρίστε το κεφάλι προς τα πίσω πολύ πιο ήπια απ ό,τι σε άλλη περίπτωση. Σε ειδικές περιπτώσεις όταν ο πάσχοντας κινδυνεύει (πυρκαγιά κλπ) μετακινούμε κατά μήκος του άξονα της σπονδυλικής στήλης. Κάταγμα Λεκάνης: Συμπτώματα: πόνος, αστάθεια βαδίσματος Πρώτες Βοήθειες: 13

14 Ακινησία Για να τον βάλουμε σε φορείο του περνάμε σεντόνι ή κουβέρτα κλπ κάτω από την λεκάνη και τα γόνατα. Αν δεν έχου σεντόνι του περνάμε πολλές λωρίδες υφάσματος (η μια δίπλα στην άλλη) και τις δένουμε. Ακινητοποιήμε τα πόδια δένοντας τους αστραγάλους (κάνουμε οχτάρια ανάμεσα στους αστραγάλους.) Βάζουμε σεντόνι, κουβέρτα κλπ ανάμεσα στους μηρούς ΠΝΙΓΜΟΣ Ο όρος Πνιγμός χωρίζεται σε 3 κατηγορίες ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης: 1. Πνιγμονή (από στερεά σώματα) 2. Πνιγμός (από οποιοδήποτε υγρό) 3. Πνιγμός σε μικρά παιδιά Εάν η απόφραξη του αεραγωγού είναι μερική, τότε το θύμα με το βήχα μπορεί να απομακρύνει το ξένο σώμα. Εάν η απόφραξη είναι πλήρης, κάτι τέτοιο είναι αδύνατο. Το θύμα συνήθως φέρνει τα χέρια του στο λαιμό και δεν μπορεί να μιλήσει, το χρώμα του δέρματος γίνεται μπλε και στη συνέχεια χάνει τις αισθήσεις του. Γενικά τα συμπτώματα και σημεία του θύματος πνιγμού είναι τα εξής: ωχρότητα ή κυάνωση, αίσθημα δυσφορίας που συνεχώς μεγαλώνει, δυσκολία στην αναπνοή, απώλεια σφυγμού, σταδιακή απώλεια συνείδησης, ανακοπή και θάνατος 14

15 . Αντιμετώπιση Πνιγμονής Όταν πρόκειται για πνιγμονή από ξένο σώμα ο αλγόριθμος είναι ο εξής: Πλήξεις στην πλάτη: Εάν το θύμα είναι όρθιο ή καθιστό, στεκόμαστε στο πλάι και ελαφρώς πιο πίσω, στηρίζουμε το θώρακα με το ένα χέρι, γέρνοντας τον προς τα εμπρός, έτσι ώστε το ξένο σώμα να βγει προς τα έξω με τη δύναμη της βαρύτητας και δίνουμε 5 κτυπήματα στην πλάτη του μεταξύ των δύο ωμοπλατών. Εάν το θύμα είναι πεσμένο κάτω, γονατίζουμε και το φέρνουμε προς εμάς, υποστηρίζοντας το θώρακα του με το ισχίο μας, δίνουμε πέντε κτυπήματα στην πλάτη. 15

16 Κοιλιακές Ωθήσεις: Για τις κοιλιακές ωθήσεις, εφαρμόζουμε το χειρισμό Heimlich. Εάν το θύμα είναι όρθιο ή καθιστό, στεκόμαστε από πίσω, τοποθετούμε τα χέρια μας γύρω από τη μέση του και το γέρνουμε όσο το δυνατόν προς τα εμπρός. Κάνουμε το ένα χέρι γροθιά και το τοποθετούμε μεταξύ της ξιφοειδούς αποφύσεως του στέρνου και του ομφαλού. Φέρνουμε το άλλο χέρι από πάνω και τραβάμε δυνατά προς τα μέσα και άνω. Το ξένο σώμα πρέπει κανονικά να μετακινηθεί και να εκδιωχθεί προς τα έξω. Εάν το θύμα είναι πεσμένο, το γυρίζουμε σε ύπτια θέση. 16

17 Γονατίζουμε δίπλα του και τοποθετούμε τη μία παλάμη μας μεταξύ ξιφοειδούς αποφύσεως του στέρνου και ομφαλού. Τοποθετούμε την άλλη παλάμη από επάνω και δίνουμε ώθηση πιέζοντας προς τα κάτω και προς το κεφάλι. Αν μετά τον αλγόριθμο το ξένο σώμα δεν έχει βγει, τότε ελέγχουμε το στόμα μήπως είναι ορατό και μπορούμε πλέον να το απομακρύνουμε με το χέρι. Διαφορετικά επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία από την αρχή. Εάν κάποια χρονική στιγμή το θύμα χάσει τις αισθήσεις του, τότε καταργείται ο μυικός τόνος και χαλαρώνουν οι μύες γύρω από το λάρυγγα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την πιθανή είσοδο αέρα στους πνέυμονες και πλέον εφαρμόζουμε τον αλγόριθμο της βασικής ΚΑΡΠΑ. Όταν πρόκειται για πνιγμονή από νερό ο αλγόριθμος είναι ο εξής: Όταν πρόκειται για πνιγμό στο νερό, αρχικά ελέγχουμε την αναπνοή και την καρδιακή λειτουργία. Αν αυτά απουσιάζουν τότε εφαρμόζουμε ΚΑΡΠΑ. Αν το θύμα αναπνέει, το τοποθετούμε σε θέση ανάνηψης και το ενθαρρύνουμε να αποβάλλει το νερό με το βήχα και με πλήξεις στην πλάτη. Παράλληλα το θερμαίνουμε για να αντιμετωπίσουμε την υποθερμία. Στα θύματα πνιγμού σε νερό, η ΚΑΡΠΑ συνεχίζεται μετά την αναθέρμανση του θύματος. 17

18 Στα μικρά παιδιά Πνιγμονή από εισρόφηση Υγρή ή στερεή τροφή, ή ακόμα και ένα μικρό αντικείμενο που βρίσκεται στο στόμα, αντί να πάει στον οισοφάγο που οδηγεί στο στομάχι, αλλάζει πορεία και πάει από το λάρυγγα προς την αναπνευστική οδό (τραχεία, βρόγχους, βρογχιόλια, κυψελίδες). Αυτό ονομάζεται εισρόφηση. Το πόσο επικίνδυνη μπορεί να είναι εξαρτάται από το είδος και το μέγεθος του αντικειμένου. Αντιμετώπιση Αν το μωρό σας στραβοκαταπιεί το γάλα του, σφίγγεται, πνίγεται, βήχει, βγάζει γάλα από τη μύτη, κοκκινίζει ή μελανιάζει, και δεν επανέλθει από μόνο του σε μερικά δευτερόλεπτα και πραγματικά δυσκολεύεται, πιάστε το από τους αστραγάλους και κρεμάστε το ανάποδα, ακριβώς όπως το κρατά ο μαιευτήρας την ώρα που γεννιέται. Ο σκοπός είναι ακριβώς ο ίδιος, δηλαδή, λόγω βαρύτητας, τα υγρά που βρίσκονται στην αναπνευστική οδό κυλάνε προς τα έξω. 18

19 Αν το μωρό σας είναι μεγαλύτερο των 6 μηνών και αρχίσει ξαφνικά να βήχει συνεχώς, να πνίγεται και να μην μπορεί να αναπνεύσει, καθίστε ή γονατίστε και βάλτε το παιδί μπρούμυτα στο γόνατό σας και χτυπήστε την πλάτη του με το χέρι σας ανάμεσα στις ωμοπλάτες αρκετές φορές. ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ Ορισμός Έγκαυμα καλείται η καταστροφή του δέρματος εξαιτίας της επίδρασης σε αυτό κάποιου βλαβερού αιτίου. Ανάλογα με το είδος του αιτίου τα εγκαύματα διακρίνονται σε: Θερμικά εγκαύματα: Προκαλούνται από την επίδραση θερμότητας άμεσα στο δέρμα όπως φωτιά, φλεγόμενα ρούχα, θερμά αντικείμενα, θερμό νερό (ζεματιστό), θερμοκρασία από τριβή. 19

20 Αντιμετώπιση Απομάκρυνση του θύματος από την πηγή της θερμότητας. Μπορεί να χρειαστεί να του ρίξουμε από πάνω μια κουβέρτα, η οποία θα περιορίσει την παροχή οξυγόνου και θα συμβάλλει στο σβήσιμο της φωτιάς. Ψύξη της εγκαυματικής περιοχής με δροσερό νερό τουλάχιστον για 5 λεπτά. Εναλλακτικά μπορούμε να εμβυθίσουμε ένα άκρο σε δροσερό νερό ή να τοποθετήσουμε κρύες κομπρέσες. Η ψύξη ελαττώνει το οίδημα και ανακουφίζει από τον πόνο. Επικάλυψη της εγκαυματικής ζώνης με αποστειρωμένες γάζες. Πρέπει να αποφεύγεται η άσκηση πίεσης. Η επίδεση προστατεύει το δέρμα που έχει καεί από πιθανές λοιμώξεις, από τον αέρα και μειώνει τον πόνο. 20

21 Λήψη αναλγητικών από το στόμα. Αυτά μπορεί να είναι από το πιο απλό, μέχρι ισχυρά αναλγητικά, ανάλογα με την κατάσταση του θύματος. Σε περίπτωση που το έγκαυμα είναι σοβαρό, πρέπει να δράσουμε διαφορετικά. Βασικός κανόνας εδώ είναι η επείγουσα κλήση εξειδικευμένης βοήθειας (166). Μέχρι την άφιξη της ομάδας που θα παράσχει εξειδικευμένη υποστήριξη στο θύμα, πρέπει εμείς να ακολουθήσουμε τα παρακάτω βήματα: Απαγορεύεται να αφαιρούμε καμένα ενδύματα που έχουν κολλήσει στο δέρμα. Ποτέ δε βυθίζουμε μεγάλα σοβαρά εγκαύματα σε κρύο νερό. Αυτή η κίνηση μπορεί να προκαλέσει στον ασθενή shock (καταπληξία). Καλύπτουμε την εγκαυματική περιοχή με δροσερούς, υγρούς, αποστειρωμένους και αντικολλητικούς επιδέσμους. Χημικά εγκαύματα: Επαφή χημικών ουσιών πάνω στο δέρμα (αλκάλια όπως ΚΟΗ, οξέα όπως ΗΝΟ3, άσβεστος, φώσφορος, υδροφθόριο, κ.τ.λ.). Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν λιποθυμία, χλομή επιδερμίδα ή πολύ αργή αναπνοή. 21

22 Αντιμετώπιση Βεβαιωθείτε ότι έχετε απομακρύνει την αιτία του εγκαύματος. Ξεπλύνετε τα χημικά από το δέρμα τοποθετώντας την περιοχή κάτω από μια βρύση με δροσερό νερό για τουλάχιστον 20 λεπτά. Αν το χημικό είναι σε μορφή σκόνης, όπως ο ασβέστης, βγάλτε το πρώτα από το δέρμα πριν το ξεπλύνετε. Βγάλτε του τα ρούχα και τα κοσμήματα που έχουν έρθει σε επαφή με τη χημική ουσία. Τυλίξτε την καμένη περιοχή με στεγνό αποστειρωμένο επίδεσμο ή καθαρό πανί. Πλύντε ξανά την περιοχή για μερικά λεπτά, αν ο ασθενής νιώθει ακόμα κάψιμο. Ηλεκτρικά εγκαύματα: προκαλούνται από την επίδραση του ηλεκτρικού ρεύματος πάνω στο δέρμα. Δεν πρέπει να συγχέεται το ηλεκτρικό έγκαυμα με ένα θερμικό έγκαυμα που έχει προκληθεί από μια ηλεκτρική συσκευή, πχ. Επαφή με καυτό ηλεκτρικό σίδερο ρούχων. Αντιμετώπιση 22

23 -Διακοπή ηλεκτρικού κυκλώματος. -Απομάκρυνση από την ηλεκτρική πηγή. -Καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση. Ακτινικά εγκαύματα: Προέρχονται από την επίδραση ακτινοβολίας (ήλιου, πυρηνικής). Τα εγκαύματα αυτά συνήθως έχουν μεγάλη έκταση, εμφανίζονται μέσα σε 1-2 ημέρες από την έκθεση του ατόμου και είναι 1ου και 2ου βαθμού. Συνθήκες που ευνοούν την εμφάνιση του ακτινικού εγκαύματος είναι η μακρά έκθεση στον ήλιο του ιδρωμένου ή βρεγμένου ατόμου με παρουσία ρεύματος αέρος, ή στα μεγάλα υψόμετρα. Αντιμετώπιση Οι Πρώτες Βοήθειες που παρέχονται στις περιπτώσεις αυτές αποσκοπούν κυρίως στην πρόληψη της καταπληξίας του ατόμου και την έγκαιρη διακομιδή του σε νοσηλευτική μονάδα. Μηχανικά εγκαύματα: Τα εγκαύματα τριβής προκαλούνται από την επαφή (τριβή) με οποιαδήποτε σκληρή επιφάνεια. 23

24 Αντιμετώπιση Αντιμετωπίζονται με παρόμοιο τρόπο με τα θερμικά εγκαύματα: Ψύξη της εγκαυματικής περιοχής με δροσερό νερό τουλάχιστον για 5 λεπτά. Εναλλακτικά μπορούμε να εμβυθίσουμε ένα άκρο σε δροσερό νερό ή να τοποθετήσουμε κρύες κομπρέσες. Η ψύξη ελαττώνει το οίδημα και ανακουφίζει από τον πόνο. Επικάλυψη της εγκαυματικής ζώνης με αποστειρωμένες γάζες. Πρέπει να αποφεύγεται η άσκηση πίεσης. Η επίδεση προστατεύει το δέρμα που έχει καεί από πιθανές λοιμώξεις, από τον αέρα και μειώνει τον πόνο. Λήψη αναλγητικών από το στόμα. Διαχωρισμός εγκαυμάτων Τα εγκαύματα χωρίζονται σε 3 βαθμούς: Πρώτου βαθμού: Στα λιγότερο σοβαρά εγκαύματα καίγεται μόνο το εξωτερικό στρώμα του δέρματος, η επιδερμίδα. Το δέρμα συνήθως κοκκινίζει, μπορεί να πρηστεί και να πονά. Ωστόσο, το εξωτερικό στρώμα του δέρματος δεν έχει καεί βαθιά. 24

25 Δευτέρου βαθμού: Όταν καεί το πρώτο στρώμα δέρματος και το έγκαυμα περάσει στο δεύτερο στρώμα, το χορίο, το έγκαυμα είναι δευτέρου βαθμού. Σχηματίζονται φουσκάλες και το δέρμα αποκτά πολύ κόκκινο χρώμα και φαίνεται λερωμένο. Τα συμπτώματα είναι έντονος πόνος και πρήξιμο. Τρίτου βαθμού: Τα πιο σοβαρά εγκαύματα περιλαμβάνουν όλα τα στρώματα του δέρματος. Το λίπος, τα νεύρα, τους μυς, ακόμα και τα οστά μπορούν να επηρεαστούν. Συνήθως υπάρχουν κατάμαυρα σημεία ή ξερές λευκές περιοχές. Ο πόνος μπορεί να είναι πολύ έντονος ή, αν έχουν καταστραφεί τα νεύρα, να μην υπάρχει καθόλου πόνος. 25

26 Πρώτες βοήθειες 1ου βαθμού/ 2ου βαθμού Αρχικά η περιοχή περιλούζεται με άφθονο κρύο νερό και ο ασθενής μπορεί να κάνει ντους ή μπάνιο. Καλύπτονται με βαζελινούχες και αποστειρωμένες γάζες. Οι φυσαλίδες δεν πρέπει να σπάζονται. Η τοποθέτηση κρέμας ή λοσιόν στο δέρμα το βοηθά στο να διατηρεί την υγρασία του. Η συχνή χρήση των προϊόντων αυτών βοηθά επίσης στην ανακούφιση από τον πόνο. Πρέπει να αποφεύγονται οι κρέμες και λοσιόν που περιέχουν αλκοόλ, αρώματα, μυρωδιές ή αναισθητικές ουσίες. Προϊόντα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι: Nivea, Aquaphor, Eucerin και άλλα. Ο πόνος μπορεί να αντιμετωπισθεί με αναλγητικά φάρμακα όπως η παρακεταμόλη. Για την αποφυγή δημιουργίας οιδήματος είναι καλύτερα η περιοχή που υπέστη το έγκαυμα να ανυψώνεται. Αυτό είναι εύκολο εάν πρόκειται για τα κάτω ή άνω μέλη του σώματος. Εάν τα εγκαύματα είναι στο κεφάλι ή στο πρόσωπο μπορούν να τοποθετηθούν μαξιλάρια κάτω από την κεφαλή του στρώματος για περισσότερη ανύψωση. 26

27 3ου βαθμού Καλέστε το 166. Μέχρι να φτάσει το ασθενοφόρο, ακολουθήστε τα εξής βήματα: Μην αφαιρέσετε τα καμένα ρούχα, αλλά βεβαιωθείτε ότι το θύμα δεν έρχεται σε επαφή με αντικείμενα που σιγοκαίνε. Βεβαιωθείτε ότι το θύμα αναπνέει. Καλύψτε την περιοχή εγκαύματος με ένα δροσερό, υγρό αποστειρωμένο επίδεσμο ή με ένα καθαρό πανί. Προσοχή Μη χρησιμοποιήσετε πάγο. Αν βάλετε πάγο απευθείας στο κάψιμο, μπορεί να προκληθεί κρυοπάγημα και επιπλέον βλάβη του δέρματος. Μη σπάτε τις φουσκάλες. Οι γεμάτες υγρό φουσκάλες προστατεύουν από τη μόλυνση. Αν σπάσουν, πλύνετε την περιοχή με μαλακό σαπούνι και νερό και μετά βάλτε λίγη αντιβιοτική κρέμα και μια γάζα. Να καθαρίζετε και να αλλάζετε τους επιδέσμους καθημερινα. 27

28 ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ Οι τροφικές δηλητηριάσεις αποτελούν τις πιο κοινές παθολογικές καταστάσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Όμως, στη χώρα μας απειλούν ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. ΑΙΤΙΑ Το χαλασμένο φαγητό είναι η πιο συχνή αιτία τροφικής δηλητηρίασης, ωστόσο δεν είναι η μόνη. Συγκεκριμένα, οι τροφικές δηλητηριάσεις προκαλούνται από την κατανάλωση μολυσμένων τροφών ή ποτών και οφείλονται σε βακτήρια, ιούς ή παράσιτα, τα οποία είτε αναπτύχθηκαν πάνω σε μη καλοσυστημένα τρόφιμα είτε επιμόλυναν τα τρόφιμα εξαιτίας κακών συνθηκών υγιεινής. Τέτοιοι μικροοργανισμοί είναι τα κολοβακτηρίδια, η σαλμονέλα, ο σταφυλόκοκκος, η λιστέρια, η σιγκέλα και διάφορα άλλα που μπορούν να μολύνουν μια μεγάλη ποικιλία τροφίμων. Σοβαρές και άκρως επικίνδυνες για τη ζωή μας τροφικές δηλητηριάσεις μπορεί να πάθουμε και από την κατανάλωση τροφών που από τη φύση τους έχουν δηλητηριώδεις ουσίες, όπως για παράδειγμα ορισμένα είδη μανιταριών. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Τα συμπτώματα μιας τροφικής δηλητηρίασης ποικίλλουν γιατί εξαρτώνται συνήθως από το μικρόβιο που την προκάλεσε. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι η ναυτία, ο εμετός, η διάρροια, ο πόνος στην κοιλιά, η ατονία. 28

29 Σε πιο σοβαρές τροφικές δηλητηριάσεις μπορεί να εμφανιστούν αιμορραγικές προσμείξεις στις διαρροϊκές κενώσεις, πονοκέφαλος, πυρετός, αίσθημα αδυναμίας και αρθραλγίες. Η ένταση επίσης των συμπτωμάτων θα εξαρτηθεί από τη φυσική σας κατάσταση και από την ποσότητα του μικροβίου ή της τοξίνης που θα πάρετε. Όσο, δηλαδή, μεγαλύτερη ποσότητα μολυσμένης τροφής καταναλώσετε, τόσο πιο σοβαρή θα είναι και η δηλητηρίαση που θα πάθετε. Τα συμπτώματα της δηλητηρίασης δεν εμφανίζονται αμέσως μετά τη λήψη της μολυσμένης τροφής. Ο χρόνος εκδήλωσης ποικίλλει ανάλογα και πάλι με το μικρόβιο που την έχει προκαλέσει. Μπορεί, λοιπόν, να εκδηλωθούν 30 λεπτά μετά, αλλά και έπειτα από μία ή δύο μέρες ή και περισσότερες. Αυτό σημαίνει ότι κάποιες φορές χρειάζεται να αναζητήσετε τα αίτια σε τροφές που καταναλώσατε λίγες μέρες πριν. Οι ενοχλήσεις, πάντως, διαρκούν μία ή δύο μέρες, αλλά σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να φτάσουν και τις δέκα. 29

30 Τι πρέπει να κάνετε: Τις περισσότερες φορές η τροφική δηλητηρίαση περνάει χωρίς να απαιτείται ιατρική υποστήριξη. Αρκεί να πίνετε νερό για να αντικαταστήσετε τα υγρά που χάθηκαν με τους εμετούς και τις διάρροιες και να ακολουθήσετε μια ελαφριά δίαιτα με περιορισμένα λιπαρά και φυτικές ίνες, που επιβαρύνουν το έντερο. -Αποφύγετε την κατανάλωση φυτικών ινών (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά), καθώς αυξάνουν την κινητικότητα του εντέρου. Για τον ίδιο λόγο καλό είναι να αποφύγετε το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. -Καταναλώνετε στερεές τροφές, όπως ρύζι, λευκό κρέας, κοτόπουλο και πατάτες βραστές. -Πίνετε πολλά υγρά, καθώς ο εμετός και η διάρροια μπορεί να προκαλέσουν απώλεια ηλεκτρολυτών και αφυδάτωση. -Αλατίζετε ελαφρά τις τροφές σας, καθώς το αλάτι περιέχει κάλιο και νάτριο που βοηθούν στην αναπλήρωση των ηλεκτρολυτών. ΠΟΤΕ ΝΑ ΖΗΤΗΣΕΤΕ ΙΑΤΡΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ - Η διάρροια και οι εμετοί διαρκούν πάνω από 2-3 μέρες. - Η διάρροια και οι εμετοί συνοδεύονται από υψηλό πυρετό, πόνο στην κοιλιά, ζάλη ή αίμα στα κόπρανα. - Έχετε επίμονους εμετούς ή νιώθετε αφυδατωμένοι. - Εμφανίσετε υπόταση και σύγχυση, η προσφυγή σας στο γιατρό ή στο νοσοκομείο θα πρέπει να είναι άμεση. Ανήκετε σε ευπαθείς ομάδες (ηλικιωμένα άτομα, βρέφη και μικρά παιδιά, διαβητικοί, καρκινοπαθείς, άτομα που έχουν υποβληθεί σε εγχειρίσεις στο στομάχι κλπ) 30

31 ΕΞΑΡΘΡΗΜΑΤΑ Ως εξάρθρημα ορίζεται η τέλεια και μόνιμη εκτόπιση των αρθρικών επιφανειών μιας άρθρωσης. Στην περίπτωση που η εκτόπιση είναι μερική και μόνιμη τότε έχουμε υπεξάρθρημα της άρθρωσης. Τα τραυματικά εξαρθρώματα συνοδεύονται από ρήξη συνδέσμων και κλινικά παρουσιάζουν επιπλέον του πόνου και του οιδήματος, παραμόρφωση της άρθρωσης και απώλεια κινητικότητας. Η διάγνωση γίνεται με απλές ακτινογραφίες που είναι απαραίτητες για τον καθορισμό του είδους του εξαρθρώματος αλλά και τον έλεγχο παρουσίας συνυπάρχοντος κατάγματος. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ -Ευαισθησία στην περιοχή. -Πρήξιμο. -Δυνατός πόνος. 31

32 -Μούδιασμα. -Ανώμαλο σχήμα πάνω στην άρθρωση. -Αδυναμία κίνησης. Τι να κάνετε ; Αν η εξάρθρωση συμβαίνει στην κλείδα, συνιστάται η ακινητοποίησή του με ανάρτηση από τον αυχένα είτε με επίδεση πάνω στο θώρακα. Σε περίπτωση εξάρθρωσης του ώμου, τοποθετήστε ένα μαξιλάρι ανάμεσα στο βραχίονα και το θώρακα και κάντε επίδεση πάνω στο θωρακικό τοίχωμα, προκειμένου να εξασφαλιστεί ή όσο το δυνατόν ανώδυνη μεταφορά του στο νοσοκομείο. Σε κάθε περίπτωση βάλτε τον πάσχοντα σε άνετη θέση και οδηγήστε τον στο νοσοκομείο. Τι να μην κάνετε ; Μην προσπαθείτε να βάλετε το κόκαλο στη θέση του. 32

33 ΤΡΑΥΜΑΤΑ Τραύμα ονομάζεται στην ιατρική "κάθε βίαιη καταστροφή ιστών, εσωτερική ή εξωτερική, ανεξάρτητα από το αίτιο που την προκάλεσε". Αυτός είναι ο ορισμός που επικρατεί στο Νοσοκομείο Ατυχημάτων (ΚΑΤ) και ακολουθεί τον ορισμό της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας. Οι τραυματισμοί (κακώσεις) ταξινομούνται σε ανοικτές και κλειστές" Πέραν των σωματικών τραυμάτων, υπάρχουν και τα λεγόμενα Ψυχικά Τραύματα αλλά δεν αποτελούν αντικείμενο του παρόντος άρθρου. Πέραν των θανατηφόρων τραυματισμών, η χειρότερη μορφή τραυματισμού είναι ο Τραυματικός Ακρωτηριασμός. Η ταξινόμηση των τραυμάτων είναι πολλαπλή και εξαρτάται από το κριτήριο ταξινόμησης. Για παράδειγμα τα τραύματα από μηχανική βία λέγονται μηχανικά τραύματα (πχ από μαχαίρι, από λαμαρίνα, από τόρνο, από πέτρα, από ξύλο κλπ). Τα τραύματα από θερμότητα λέγονται Θερμικά Εγκαύματα. Τα τραύματα από χημικές ουσίες λέγονται Χημικά Εγκαύματα. Τα τραύματα από όπλα και εκρηκτικά λέγονται Πολεμικά Τραύματα. Οι ανθρώπινοι ιστοί στα μεμονωμένα Ατυχήματα και τις Μαζικές καταστροφές, μπορεί να υποστούν βλάβες διάφορης βαρύτητας, από μεγάλη ποικιλία βλαπτικών παραγόντων και φαινομένων, με αποτέλεσμα από τον απλό τραυματισμό έως το θάνατο του θύματος. Οι εξωτερικοί αυτοί παράγοντες μπορεί να είναι μηχανική βία (εμπλοκή σε μηχάνημα περιστροφής), βία δυναμικής ενέργειας (πτώση από ύψος), κινητική βία (τροχαίο ατύχημα), θερμική ενέργεια (έγκαυμα), νερό (πνιγμός), ηλεκτρικό ρεύμα (ηλεκτροπληξία), χημικές ουσίες (χημικό έγκαυμα), τοξικές ουσίες (δηλητηρίαση), ακτινοβολίες (ακτινοπληξία), στερητικές καταστάσεις κάθε είδους (ασφυξία) κλπ ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΣΕ ΤΡΑΥΜΑΤΑ 33

34 Απαιτείται σύντομη βοήθεια. Γενικώς τα τραύματα χρειάζονται καλό μηχανικό καθαρισμό, αντισηψία και αιμοστατική επίδεση μέχρι τη διακομιδή του θύματος σε ιατρικό κέντρο. Εάν το κέντρο είναι μακριά και έχουμε γνώσεις μπορούμε να ράψουμε το τραύμα με τη προϋπόθεση ότι είμαστε βέβαιοι ότι κάτωθεν αυτού δεν τρώθηκαν σημαντικά ευγενή μόρια όμως είναι οι τένοντες, νεύρα, αγγεία, κλπ. Για την επίδεση ενός τραύματος χρειαζόμαστε αποστειρωμένες γάζες και επιδέσμους. Αν αυτά δεν υπάρχουν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μια καθαρή πετσέτα και απλό σχοινί. Τι κάνουμε σε ένα απλό τραύμα του δέρματος αν δεν υπάρχει γιατρός και το Νοσοκομείο είναι μακριά; Μια απλή αντισηψία και επίδεση του τραύματος είναι αρκετά για κάποιες ώρες. Στη συνέχεια, αν η ιατρική βοήθεια είναι ανέφικτη, μπορεί να κλεισθεί το τραύμα με ταινίες Steri - Strips, ή με χαρτοταινία, ή με λευκοπλάστ, ή να συρραφεί αν διαθέτουμε τα υλικά. Για τη συρραφή απλού τραύματος χρειάζονται απαραιτήτως ένα βελονοκάτοχο, μία λαβίδα, ένα ράμμα αποστειρωμένο, και ένα ψαλίδι, ή νυστέρι, αντισηπτικό και γάζες ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΤΡΑΥΜΑΤΟΣ Μηχανικός καθαρισμός του τραύματος: Είναι η άκρως απαραίτητη διαδικασία, που αποσκοπεί στην απομάκρυνση κάθε ξένου σώματος από ένα τραύμα. Εάν η διαδικασία αυτή δεν γίνει ή γίνει πλημμελώς, τότε οι πιθανότητες μόλυνσης του τραύματος (διαπύηση) είναι μεγάλες.χειρουργικός καθαρισμός του τραύματος: Ορισμένα τραύματα, δεν είναι ομαλά και καθαρά οπότε αντιμετωπίζουν προβλήματα στην επούλωση και ορισμένες φορές παρουσιάζουν διαπύηση και νεκρώσεις των ιστών. Στα τραύματα αυτά είναι απαραίτητος ο λεγόμενος χειρουργικός καθαρισμός. Ονομάζουμε χειρουργικό καθαρισμό την ιατρική διαδικασία απομάκρυνσης κάθε ξένου σώματος ή νεκρού ιστού ή πύου από την επιφάνεια ή από το βάθος ενός τραύματος. Ανάλογα με το μέγεθος του τραύματος η 34

35 διαδικασία αυτή μπορεί να γίνει χωρίς αναισθησία, αν το τραύμα είναι πολύ μικρό, με τοπική αναισθησία με Xylocaine 2% αν το τραύμα είναι μεσαίου μεγέθους, και σπάνια με γενική αναισθησία αν το τραύμα είναι μεγάλου μεγέθους. Σε κάθε περίπτωση, αν δεν υπάρξει επαρκής αναισθησία, ο χειρουργικός καθαρισμός είναι επώδυνος. Μετά το πέρας του χειρουργικού καθαρισμού, ουδέποτε συρράπτουμε το τραύμα αλλά το αφήνουμε να κλείσει με τη μέθοδο πού ονομάζεται «κατά δεύτερο σκοπό». Επιτρέπεται απλώς να συμπλησιάσουμε τα χείλη του τραύματος για να μην υπάρχει άνοιγμα. Τέλος αναφέρεται, ότι ενίοτε σε σοβαρά τραύματα γίνονται πολλαπλοί χειρουργικοί καθαρισμοί. Τα τραύματα που έχουν επιμολυνθεί, και υποβλήθηκαν σε χειρουργικό καθαρισμό πάντα αφήνουν δύσμορφη ουλή. η οποία μπορεί α αποκατασταθεί στο μέλλον, για αισθητικούς λόγους, με μεθόδους τα πλαστικής χειρουργικής. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΡΑΥΜΑΤΟΣ Τα τραύματα του δέρματος είναι συχνότατα, ανεξάρτητα από το είδος του ατυχήματος ή του οργάνου που τα προκάλεσε. Η ανατομία του τραύματος είναι κλασσική. Δέρμα, υποδόριο λίπος, υποδόρια αγγεία, τένοντες, μυϊκή περιτονία, μύες, περιόστεο, και οστό. Κάθε τραύμα μπορεί να υποκρύπτει βλάβη οποιουδήποτε από τα περιγραφέντα μαλακά μόρια συμπεριλαμβανομένων των νεύρων, των τενόντων και των αγγείων. Πέραν τούτου μπορεί μέσα στο τραύμα να κρύβονται ξένα σώματα (γυαλιά, ρινίσματα, χώματα, σπόρια, κλπ) ή να κρύβεται και κάταγμα κάτω από το τραύμα. Ο αλγόριθμος δράσης ενός γιατρού σε οποιοδήποτε τραύμα πρέπει να είναι ο εξής. Κάθε παράβαση κάποιου από τους κατωτέρω κανόνες οδηγεί συνήθως σε επιπλοκές. Ελέγξτε συνολικά τον τραυματία: Ασχοληθείτε με τον τραυματία συνολικά, και ιεραρχήστε τις βλάβες του. Λάθη: Μπορεί να σας εντυπωσιάσει ένα ασήμαντο τραύμα στο χέρι το 35

36 οποίο προσπαθείτε να ράψετε και ο ασθενής να πεθάνει από εσωτερική αιμορραγία την οποία ουδείς αντελήφθη, ή τετραπληγία από κάταγμα σπονδύλου. Ελέγξτε το τραύμα: Με καλό φωτισμό, ελέγξτε προσεκτικά το τραύμα και πάρτε πληροφορίες από το ιστορικό. Καταγράψτε τι έχει κοπεί. Μόνο δέρμα; Υποδόριο λίπος; Τένοντες; Αγγεία; Νεύρα; Μύες; Περιόστεο; Όργανα; Λάθη: Αναφέρονται θάνατοι τραυματιών διότι δεν δόθηκαν στο γιατρό χρήσιμες πληροφορίες για αυτό, ή δεν φρόντισε ο γιατρός να τις εκμαιεύσει δεόντως. Παράδειγμα: Ένας τοξικομανής μεταφέρθηκε από φίλους του σε κώμα σε νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης (οι φίλοι "την κοπάνησαν" αμέσως) με ένα ασήμαντο τραύμα 1mm στο θώρακα, που ουδείς αντελήφθη. Οι γιατροί έβαλαν ένα «ορό» στον ασθενή και τον άφησαν σε φορείο να «συνέλθει». Ο ασθενής όμως πέθανε και η έρευνα και νεκροτομή απεκάλυψε ότι ήταν γιος δικαστικού και ο θάνατος ήταν αποτέλεσμα δολοφονικής πράξης. Κάποιος από τον χώρο των ναρκωτικών τον κάρφωσε με μεγάλη βελόνα (σουφλί) η οποία τρύπησε τον πνεύμονα με αποτέλεσμα αιμοπνευμοθώρακα και θάνατο. Μην υποτιμάτε ποτέ κλινικά ένα ασθενή ή τραυματία που δεν επικοινωνεί. Μην υποτιμάτε ποτέ το ποιος είναι και τι έχει. Αναισθητοποιήστε το τραύμα για να μην πονάει ο ασθενής: Πολλές φορές η διαδικασία προ της συρραφής του τραύματος διαρκεί αρκετά και ο τραυματίας πονάει. Αυτό επηρεάζει το γιατρό να βιάζεται και μπορεί να κάνει ένα ή περισσότερα από τα λάθη πού περιγράφονται. Γι αυτό πάντα χειριζόμαστε ένα τραύμα αφού το ναρκώσουμε με τοπική αναισθησία με Xylocaine 2%. Η νάρκωση μπορεί να είναι τοπική στα χείλη του τραύματος ή στελεχιαία εκεί που έρχεται ο κλάδος του νεύρου της περιοχής. Λάθη: Ένα συχνό λάθος πού κάνουν νέοι γιατροί σε τραύματα των δακτύλων είναι ότι κάνουν την Ξυλοκαίνη στο τραύμα με αποτέλεσμα ανεπαρκές, ενώ το σωστό 36

37 είναι να γίνει στα δακτυλικά νεύρα στη μεσοδακτύλια περιοχή. Προχωρήστε σε μηχανικό καθαρισμό: Αυτό σημαίνει ότι πρέπει το τραύμα να καθαρισθεί πλήρως από ορατά και αόρατα ξένα σώματα. Εάν αυτό δεν γίνει το τραύμα θα διαπυηθεί. Ο μηχανικός καθαρισμός γίνεται με τους εξής τρόπους. Με νερό βρύσης υπό πίεση (είναι χλωριωμένο, άρα αποστειρωμένο), με πλύση του τραύματος με αφρίζον απορρυπαντικό αντισηπτικό και έκπλυση με νερό ή φυσιολογικό ορό, με καθάρισμα του τραύματος με γάζα την οποία στριφογυρίζουμε παντού να μαζέψει ότι μπορεί, και τέλος με λαβίδα υπό οπτικό έλεγχο. ΔΕΝ πρέπει στο τραύμα μέσα να μείνει τίποτα. Εάν το τραύμα δεν είναι εφικτό να καθαρισθεί πλήρως, μη το ράψετε πλήρως, ή αφήστε το ανοικτό να παροχετεύει. Θα κλείσει με τη μέθοδο «κατά δεύτερο σκοπό». Λάθη: Πολλές φορές σε τραύματα έχουν βρεθεί τζάμια μπαρπρίζ αυτοκινήτου, ξύλα, τρίχες, γρέζια κλπ, αντικείμενα πού κάποιος βιαστικός και απρόσεκτος γιατρός άφησε μέσα. Όλα αυτά τα τραύματα διαπυήθηκαν και χρειάσθηκε να ξανανοιχθούν. Προχωρήστε σε αντισηψία: Η αντισηψία είναι κάτι εύκολο και γρήγορο. Ένα ήπιο αντισηπτικό χύνεται στο τραύμα και ξεπλένεται με φυσιολογικό ορό. Μη χρησιμοποιείται εντός του τραύματος ισχυρά αντισηπτικά που προορίζονται για εξωτερική χρήση. Ηπια αντισηπτικά για χρήση εντός του τραύματος είναι το Octenisept και λιγότερο το αραιωμένο Betadine. Λάθη: Σε ένα τραυματία με ανοικτή την παλάμη και ορατούς τους τένοντες και το μέσο νεύρο, εκ παραδρομής μια νοσοκόμα έριξε δερματικό Αλκοολικό Βάμμα Ιωδίου αντί για αραιωμένη Ποβιδόνη (Betadine). Αποτέλεσμα ήταν να προκληθεί χημικό έγκαυμα με όλες τις επιπτώσεις στα ευαίσθητα μαλακά μόρια. Φλεγμονές και αποστήματα: Πολλές φορές σε τραύματα με είσοδο ξένου σώματος οι ασθενείς δεν δίνουν τη δέουσα σημασία 37

38 και αργοπορούν να πάνε στο γιατρό. Εάν ποτέ έρθει ένας τέτοιος ασθενής, να θυμάστε πάντα μερικές βασικές αρχές. Πρώτον έχει πεθάνει άνθρωπος από τσίμπημα αγκαθιού τριαντάφυλλου. Δεύτερο. Κάθε απόστημα πρέπει να παροχετεύεται «πριν τη δύση του ηλίου» όπως έλεγαν τα παλιά βιβλία. Τρίτον κάθε φλεγμονή ή απόστημα υποδηλοί με μεγάλη πιθανότητα ύπαρξη ξένου σώματος και χρειάζεται καλός χειρουργικός καθαρισμός από έμπειρο χειρουργό. Τέταρτον χορηγήστε αμέσως αντιβιοτικά, και αντιτετανικό ορό. Αν δεν έχετε πείρα ειδικευμένου τραυματολόγου Μη σκαλίζετε ένα τέτοιο τραύμα και μην αμελείτε τους ανωτέρω κανόνες. Κάθε παράβαση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές με κίνδυνο για τη σωτηρία ενός μέλους ή και για τη ζωή του τραυματία. Προχωρήστε σε χειρουργικό καθαρισμό: Μη δοκιμάσετε να ράψετε ένα τραύμα που έχει ανώμαλα χείλη. Ανώμαλα χείλη σημαίνει κακοποιημένο δέρμα ή καμμένο δέρμα που ισχαιμεί και θα νεκρωθεί. Νεαροποιείστε τα ανώμαλα χείλη κάνοντας με νυστέρι ή ψαλίδι ευθείες τις ανώμαλες παρυφές. Η αρχή αυτή δεν ισχύει για το πρόσωπο όπου κάθε κομμάτι ιστού είναι πολύτιμο και υπάρχουν άλλες αρχές. Λάθη: Συρραφή τραυμάτων που είχαν ανώμαλα χείλη ή ήταν εγκαύματα εκ τριβής, μολύνθηκαν όλα και διεσπάσθησαν. Ελέγξτε αν ράβεται το τραύμα: Για να ραφτεί ένα τραύμα πρέπει να είναι καθαρό από ξένα σώματα,, να έχει ομαλά χείλη ή να τα έχει νεαροποιήσει ο γιατρός, και τέλος να μην κρύβει βλάβες ευγενών μορίων από κάτω. Εάν συμβαίνει κάτι τέτοιο προηγείται η χειρουργική διόρθωση των βλαβών (πχ συρραφή τένοντος). Τέλος θα πρέπει τα δύο χείλη του τραύματος να συμπλησιάζουν το ένα με το άλλο χωρίς τάση (=τέντωμα). Εάν υπάρχει τάση το τραύμα θα νεκρωθεί. Υπάρχουν ειδικές τεχνικές χαλάρωσης της τάσης. Εάν ισχύουν όλα τα ανωτέρω, τότε προχωρήστε σε συρραφή. Λάθη: Αρκετά συχνά γίνεται συρραφή 38

39 τραύματος με τα χείλη υπό τάση. Σε λίγες μέρες νεκρώνεται και μετά από πολλούς χειρουργικούς καθαρισμούς κλείνει κατά δεύτερο σκοπό με μεγάλη καθυστέρηση. Ράψτε το τραύμα: Πριν ράψετε τραύμα βεβαιωθείτε ότι έχετε όλα τα απαραίτητα υλικά και σε επάρκεια. Επιλέξτε όποια ραφή επιθυμείτε ή ταιριάζει στην περιοχή. Μπορεί να είναι "απλή", μπορεί"συνεχής", μπορεί "καναδέζικη" και μπορεί "ενδοδερμική". Το πάχος της κλωστής του ράμματος πρέπει να είναι ανάλογο της περιοχής που ράβουμε. Για παράδειγμα στο πρόσωπο συνιστούμε 5/0 ή 4/0 ΕΤΗΙLON. Στο χέρι συνιστούμε 3/0. Στο μηρό και στην κοιλιά 2/0 ή 3/0. Στην πτέρνα 2/0 ή 3/0. Για να θεωρηθεί σωστή η συρραφή πρέπει πρώτον η συχνότητα των ραμμάτων να είναι αριθμητικώς λογική (ούτε πολλά στενά, ούτε αραιά λίγα) και δεύτερον να έχουμε σωστή συμπλησίαση των χειλέων του τραύματος: Λάθη: Τα συχνότερα λάθη που γίνονται στις συρραφές είναι λάθος επιλογή ράμματος (υλικό ή νούμερο), λάθος αριθμός ραμμάτων και λάθος συμπλησίαση χειλέων. Εδώ τα λάθη είναι τριών ειδών: Τα χείλη του τραύματος ενίοτε εκστρέφονται ("κοιτούν τον ουρανό"), ενίοτε συστρέφονται ("κοιτούν μέσα στο τραύμα") και ενίοτε έχουμε εφίππευση ("το ένα καβαλάει το άλλο"). Και στις τρεις περιπτώσεις θα έχουμε διαταραχή της επούλωσης του τραύματος με διάφορα επακόλουθα. Συμβουλή: Μετά το τέλος κάθε συρραφής τραύματος, καλό είναι να γίνεται έλεγχος της καλής επαφής των χειλέων του τραύματος και κάθε παρεκτροπή να διορθώνεται επί τόπου. ΤΣΙΜΠΗΜΑΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Τα Έντομα τσιμπούν για να τραφούν με αίμα. Τα τσιμπήματα συνήθως δεν πονούν, αλλά ο κνησμός που ακολουθεί προκαλεί ενόχληση. 39

40 Είναι ιδιαίτερα ενοχλητικό όταν τα τσιμπήματα είναι πολλά ή επαναλαμβάνονται. Αυτό ισχύει συχνά με μασητικά έντομα στο σπίτι, ιδίως σε περιπτώσεις ψύλλων ή κοριών. ΕΝΤΟΜΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΜΑΣ ΤΣΙΜΠΗΣΟΥΝ : Στην θάλασσα: 1) ΤΣΟΥΧΤΡΕΣ 2) ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΑΝΕΜΩΝΕΣ 3) ΑΧΙΝΟΙ 4) ΔΡΑΚΑΙΝΕΣ ΣΚΟΡΠΙΝΕΣ Στην ξηρά: 1) ΣΦΗΚΕΣ - ΜΕΛΙΣΣΕΣ ΑΡΑΧΝΕΣ 2) ΤΣΙΜΠΟΥΡΙΑ 3) ΦΙΔΙΑ 4) ΨΥΛΛΟΙ 5) ΣΚΟΡΠΙΟΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΤΣΙΜΠΗΜΑΤΑ ΕΝΤΟΜΩΝ: 1)Καθαρισμός πληγής. 2)Αφαίρεση υπολειμμάτων. 3)Τοποθετούμε πάγο πάνω στο τσίμπημα. 4)Παροχή αντισταμινικών κρεμών ή χαπιών 5)Αποφυγή ξυσίματος του τσιμπήματος. Προκαλεί μολύνσεις. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΤΣΙΜΠΗΜΑΤΑ ΦΙΔΙΩΝ : Ακινητοποιούμε το θύμα. Δίνουμε άφθονο νερό 40

41 Αφαιρούμε ρολόι, βραχιόλια, δακτυλίδια. Καθαρίζουμε την περιοχή γύρω από το δάγκωμα Διατηρούμε την αναπνοή. Καλούμε αμέσως 166. Ακινητοποιείστε το δαγκωμένο σημείο και αφαιρέστε το δηλητήριο. 41

42 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ-ΓΝΩΣΕΙΣ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 42

43 Πόσο συχνά γινόμαστε μάρτυρες ατυχημάτων; ΣΠΙΤΙ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΧΩΡΟΙ Ποια είναι τα ατυχήματα που συμβαίνουν πιο συχνά στο σπίτι; 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% ΠΝΙΓΜΟΣ ΚΑΤΑΓΜΑ ΔΙΑΣΤΡΕΜΑ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ ΛΥΠΟΘΥΜΙΑ ΕΓΚΑΥΜΑ ΤΣΙΜΠΙΜΑ ΤΡΑΥΜΑΤΑ 43

44 Ποια είναι τα ατυχήματα που συμβαίνουν πιο συχνά στο σχολείο; 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% ΠΝΙΓΜΟΣ ΚΑΤΑΓΜΑ ΔΙΑΣΤΡΕΜΑ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ ΛΥΠΟΘΥΜΙΑ ΕΓΚΑΥΜΑ ΤΣΙΜΠΙΜΑ ΤΡΑΥΜΑΤΑ Συχνότητα ατυχημάτων στο σπίτι και στο σχολειο Σπάνια Ποτέ Συχνά Καθημερινά 25% 14% 46% 15% 44

45 Πόσο σημαντική θεωρείται η γνώση πρώτων βοηθειών; ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΑΜΕΛΗΤΕΑ ΑΧΡΗΣΤΗ 9% 3% 32% 56% Πόσοι έχουμε γνώσεις Πρώτων Βοηθειών; 34% 66% ΝΑΙ ΟΧΙ 45

46 Πώς αποκτήσαμε τις γνώσεις Πρώτων Βοηθειών; 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΜΕ ΕΝΤΥΠΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ Πόσοι έχουν κάνει χρήση των γνώσεών τους; ΝΑΙ 4% ΟΧΙ 96% 46