Αττική : Αλλαγές κάλυψης γης. Συνοπτική παρουσίαση αποτελεσμάτων προγράμματος χαρτογράφησης

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Αττική 1987-2007: Αλλαγές κάλυψης γης. Συνοπτική παρουσίαση αποτελεσμάτων προγράμματος χαρτογράφησης"

Πτολεμαῖος Αργυριάδης
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Αττική : Αλλαγές κάλυψης γης Συνοπτική παρουσίαση αποτελεσμάτων προγράμματος χαρτογράφησης WWF Ελλάς Εργαστήριο Δασικής Τηλεπισκόπησης & Χαρτογράφησης, ΑΠΘ Απρίλιος 2010

2 Περιεχόμενα Το πρόγραμμα χαρτογράφησης... 2 Απεικονιστικό υλικό βάσης... 2 Τι δεν παρέχει το πρόγραμμα χαρτογράφησης... 2 Α. Αγροτικές εκτάσεις που άλλαξαν κάλυψη... 3 B. Εκτάσεις που μετατράπηκαν σε αγροτικές... 3 Γ. Εκτάσεις που μετατράπηκαν σε άγονες/οικισμούς... 4 Δ. Δάση που άλλαξαν... 4 Ε. Δάση που μετατράπηκαν σε εκτάσεις χαμηλής βλάστησης... 5 Στ. Εκτάσεις χαμηλής βλάστησης που μετατράπηκαν σε δάση... 5 Βασικές διαπιστώσεις: οικιστική επέκταση... 6 Βασικές διαπιστώσεις: θιγόμενοι τύποι κάλυψης... 7 Βασικές διαπιστώσεις: ενδεικτικές περιοχές προτεραιότητας... 7 Βασικές διαπιστώσεις: ενδεικτικά αναγκαία μέτρα... 7

Δάση που μετατράπηκαν σε εκτάσεις χαμηλής βλάστησης... 5 Στ. Εκτάσεις χαμηλής βλάστησης που μετατράπηκαν σε δάση... 5 Βασικές διαπιστώσεις: οικιστική επέκταση.

3 Το πρόγραμμα χαρτογράφησης Αποτύπωση των καλύψεων της γης για τα έτη 1987 και 2007 και χαρτογράφηση των βασικών αλλαγών σε αυτές Σκοπός: η αποτύπωση των αλλαγών κάλυψης του ελληνικού χώρου, η ανάδειξη των προβλημάτων εντατικής αλλαγής των χρήσεών του και η δημιουργία ενός βασικού πλαισίου αναφοράς και διαλόγου για τον μελλοντικό σχεδιασμό. Αποτέλεσμα: η παραγωγή βασικής πληροφορίας με σημαντική χωρική διάσταση, η οποία τίθεται ανοιχτά και ευρέως στη διάθεση όλων. Η χαρτογράφηση εντάσσεται στα πλαίσια του προγράμματος του WWF Ελλάς «Το Μέλλον των Δασών» Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση της δράσης έγινε σε στενή συνεργασία με το τμήμα τηλεπισκόπησης της Δασολογίας του ΑΠΘ. Απεικονιστικό υλικό βάσης Χρήση δορυφορικών εικόνων μέσης ανάλυσης (LANDSAT 10m) Εκτεταμένες αυτοψίες και καταγραφές πεδίου σε όλη τη χώρα Δημιουργία αλγορίθμου απόδοσης καλύψεων Χρήση στοιχείων CORINE για γεωργικές εκτάσεις Χρήση δεδομένων CORINE, ILOTS, IKONOS, ΓΥΣ για επιβεβαιώσεις και ελέγχους Δευτερογενής έλεγχος αποτελεσμάτων για συγκεκριμένες περιπτώσεις Τι δεν παρέχει το πρόγραμμα χαρτογράφησης Καταγραφή χρήσεων γης της χώρας Χαρτογράφηση με αναγωγή σε νομικές πρόνοιες και κατηγοριοποιήσεις Απογραφή δασών ή υποκατάστατο των δασικών χαρτών και του δασολογίου Λεπτομέρεια ως προς τα χωρικά όρια Διάκριση των καλύψεων σε μικροκλίμακα 2

Αποτέλεσμα: η παραγωγή βασικής πληροφορίας με σημαντική χωρική διάσταση, η οποία τίθεται ανοιχτά και ευρέως στη διάθεση όλων.

4 Α. Αγροτικές εκτάσεις που άλλαξαν κάλυψη Κατηγορία κάλυψης γης έκταση (στρ) ποσοστό %* Δάσος κωνοφόρων ,18 Δάσος πλατυφύλλων 437 0,01 Θαμνώνες αειφύλλων /πλατυφύλλων - μεταβατικές δασώδεις περιοχές ,36 Θαμνότοπος ,94 Χορτολιβαδική έκταση ,84 Γυμνή/τεχνητή επιφάνεια ,97 Καμένη έκταση 389 0,01 Συνολική έκταση αλλαγών ,31 B. Εκτάσεις που μετατράπηκαν σε αγροτικές Κατηγορία κάλυψης γης: έκταση (στρ) ποσοστό %* Δάσος κωνοφόρων ,33 Δάσος πλατυφύλλων 380 0,01 Θαμνώνες αειφύλλων/πλατυφύλλων ,05 μεταβατικές δασώδεις περιοχές Θαμνότοπος ,19 Χορτολιβαδική έκταση ,01 Γυμνή/τεχνητή επιφάνεια ,68 Καμένη έκταση 55 0,00 Συνολική έκταση αλλαγών ,27 3

743 1,84 Γυμνή/τεχνητή επιφάνεια 112.538 2,97 Καμένη έκταση 389 0,01 Συνολική έκταση αλλαγών 239.233 6,31 B.

5 Γ. Εκτάσεις που μετατράπηκαν σε άγονες/οικισμούς Κατηγορία κάλυψης γης: έκταση (στρ) ποσοστό %* Δάσος κωνοφόρων ,13 Δάσος πλατυφύλλων Θαμνώνες αειφύλλων/πλατυφύλλων - μεταβατικές δασώδεις περιοχές ,04 Θαμνότοπος ,20 Χορτολιβαδική έκταση ,70 Αγροτική έκταση ,97 Καμένη έκταση 10 0,00 Συνολική έκταση αλλαγών ,04 Δ. Δάση που άλλαξαν Κατηγορία κάλυψης γης έκταση (στρ) ποσοστό %* Θαμνώνες αειφύλλων/πλατυφύλλων - μεταβατικές δασώδεις περιοχές ,06 Θαμνότοπος ,76 Χορτολιβαδική έκταση ,96 Αγροτική έκταση ,34 Γυμνή/τεχνητή επιφάνεια ,13 Καμένη έκταση ,60 Συνολική έκταση αλλαγών ,85 4

574 1,70 Αγροτική έκταση 112.538 2,97 Καμένη έκταση 10 0,00 Συνολική έκταση αλλαγών 191.224 5,04 Δ.

6 Ε. Δάση που μετατράπηκαν σε εκτάσεις χαμηλής βλάστησης Κατηγορία κάλυψης γης: έκταση (στρ) ποσοστό %* Θαμνώνες αειφύλλων/πλατυφύλλων - μεταβατικές δασώδεις περιοχές ,06 Θαμνότοπος ,76 Χορτολιβαδική έκταση ,96 Συνολική έκταση αλλαγών ,79 Στ. Εκτάσεις χαμηλής βλάστησης που μετατράπηκαν σε δάση Κατηγορία κάλυψης γης: έκταση (στρ) ποσοστό %* Θαμνώνες αειφύλλων/πλατυφύλλων - μεταβατικές δασώδεις περιοχές ,29 Θαμνότοπος ,35 Χορτολιβαδική έκταση ,29 Συνολική έκταση αλλαγών ,93 Κάλυψη 1987 Γεωργικές Δάση Κάλυψη 2007 Χαμηλής βλάστησης Χορτολιβαδικές Τεχνητες Γεωργικές Δάση Χαμηλής βλάστησης Ν/Α Χορτολιβαδικές Ν/Α Τεχνητες Σύνολα Συνολικές αλλαγές χρήσεων (τα νούμερα απεικονίζουν τα στρέμματα που άλλαξαν από τη μί χρήση προς την άλλη δεν παρουσιάζονται οι εκτάσεις που διατήρησαν τη χρήση τους. Σύνολα 5

Εκτάσεις χαμηλής βλάστησης που μετατράπηκαν σε δάση Κατηγορία κάλυψης γης: έκταση (στρ) ποσοστό %* Θαμνώνες αειφύλλων/πλατυφύλλων - μεταβατικές δασώδεις περιοχές 11.124 0,29 Θαμνότοπος 13.

7 Γεωργι κές Δάση Χαμηλής βλάστησης Χορτολιβαδικές Τεχνητες Αυξομειώσεις σε συγκεκριμένους τύπους καλύψεων γης, Βασικές διαπιστώσεις: οικιστική επέκταση Επέκταση του οικιστικού ιστού ( ) προς Δ. και Α. Β.Α., με όριο αφενός τις παρυφές της Πάρνηθας και αφετέρου τις εξάρσεις του Υμηττού και της Πεντέλης. Β Β.Α. κυριότερη είναι η τάση οικιστικής πύκνωσης των παλαιών οικισμών, με τις οικιστικές επεκτάσεις να προσδιορίζονται αφενός στη λωρίδα μεταξύ αυτών των οικισμών και του νοητού ορίου του άξονα Αγ.Στέφανος-Κρυονέρι και αφετέρου στις περιοχές του Διονυσοβουνίου. Έντονες πιέσεις προς νότο, κυρίως στη λωρίδα μεταξύ παράλιου μετώπου και νότιων παρυφών Υμηττού (περιοχές Βάρης, Βούλας, κοκ), με σημαντικές επεκτάσεις του ιστού στις πλαγιές του όρους. Δημιουργία οικιστικών συγκεντρώσεων γύρω από παλαιούς αγροτικούς και παραθεριστικούς οικισμούς, με μεγάλες επεκτάσεις και πιέσεις στην αγροτική γη. Σταδιακή «προαστιοποίηση» αυτών των περιοχών. Αντίστοιχες μεγάλες επεκτάσεις και πιέσεις στις βιομηχανικές ζώνες της Δυτικής Αττικής (Ελευσίνα-Μαγούλα, Μάνδρα-Ασπρόπυργος). Συνεχής δόμηση και αστικοποίηση του παράλιου μετώπου, είτε λόγω επεκτάσεων υπαρχόντων παραθεριστικών συγκεντρώσεων, είτε λόγω σποραδικής εξοχικής δόμησης. Σταδιακή (περιορισμένη την εποχή αναφοράς) αστική επέκταση στα Μεσόγεια, αφενός γύρω από παλαιούς οικισμούς (Κορωπί, Γέρακας, Καλύβια, Καρέλας, κοκ) και αφετέρου στον άξονα της Αττικής Οδού (εμπορικές χρήσεις). 6

Β.Α., με όριο αφενός τις παρυφές της Πάρνηθας και αφετέρου τις εξάρσεις του Υμηττού και της Πεντέλης. Β Β.Α. κυριότερη είναι η τάση οικιστικής πύκνωσης των παλαιών οικισμών, με τις οικιστικές επεκτάσεις να προσδιορίζονται αφενός στη λωρίδα μεταξύ αυτών των οικισμών και του νοητού ορίου του άξονα Αγ.

8 Βασικές διαπιστώσεις: θιγόμενοι τύποι κάλυψης Τα δάση, παρά τα φαινόμενα, δεν θίγονται τόσο από τις οικιστικές πιέσεις όσο από τις πυρκαγιές που οδηγούν σε πρωιμότερα στάδια εξέλιξης της βλάστησης (χαμηλή βλάστηση, χορτολιβαδικές). Η καταστροφή της δασικής κάλυψης λόγω οικιστικών ή παραγωγικών (γεωργία) πιέσεων είναι σποραδική και σημειακή. Οι πιέσεις για αλλαγές χρήσεων απορροφούνται κατά κύριο λόγο από τις γεωργικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις, οι περιορισμοί στην αλλαγή χρήσης των οποίων είναι στα όρια του ανύπαρκτου. Τα δάση θίγονται δευτερογενώς από αυτή την πίεση, και μόνο μετά την καθήλωση της βλάστησης λόγω επαναλαμβανόμενων πυρκαγιών ή την με άλλο τρόπο σταδιακή αλλαγή της φυσιογνωμίας τους. Οι δασικές εκτάσεις (χαμηλή βλάστηση) απορροφούν μεγάλες πιέσεις σημειακά σε κάποιες περιοχές (παραλιακό μέτωπο, Υμηττός), αν και περισσότερο πιέζονται ως ενδιάμεση κρίκοι στη διαδικασία καθήλωσης των δασών και σταδιακής αλλαγής της χρήσης τους. Βασικές διαπιστώσεις: ενδεικτικές περιοχές προτεραιότητας Βόρειες και Νότιες παρυφές όρους Πάρνηθας, με στόχο τον καθορισμό ορίων οικιστικής επέκτασης Όριο άξονα Αγ.Στεφάνου-Κρυονερίου, με στόχο τον καθορισμό ορίων οικιστικής επέκτασης Ανατολικό και Βόρειο Παραλιακό μέτωπο με έμφαση στη διατήρηση των λιγοστών αδόμητων ζωνών Αγροτικές περιοχές υπό «προαστιοποίηση»: Καπανδρίτι, Αφίδναι, Μαραθώνας, παλαιοί παραθεριστικοί οικισμοί Β.Α. και Ν.Δ. παραλίων, κοκ, με σκοπό τη ρύθμιση της επέκτασης και του χαρακτήρα τους Κάμποι Μεσογείων, Μεγάρων και Θριασίου, με στόχο την έστω μερικήδιατήρηση της φυσιογνωμίας τους «Παλαιά» προάστια της Βόρειας και Ανατολικής Αθήνας, με στόχο αφενός την ορθολογικότερη απορρόφηση των οικιστικών πιέσεων και αφετέρου τη διατήρηση των περιαστικών δασών που διατηρούν. Βασικές διαπιστώσεις: ενδεικτικά αναγκαία μέτρα Αυστηρή και κατά προτεραιότητα ρύθμιση της οικιστικής επέκτασης στις περιοχές που αποτελούν σημερινά «όρια», και οι οποίες διακρίνονται από τεράστιες ρυθμιστικές ελλείψεις (Αγ. Στέφανος, Αφίδναι, περιοχές παρυφών Υμηττού και Πεντέλης, Λιόσια, κοκ). Αυστηρή και κατά προτεραιότητα ρύθμιση της οικιστικής επέκτασης στις περιοχές όλου του παράλιου μετώπου της Αττικής 7

Οι πιέσεις για αλλαγές χρήσεων απορροφούνται κατά κύριο λόγο από τις γεωργικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις, οι περιορισμοί στην αλλαγή χρήσης των οποίων είναι στα όρια του ανύπαρκτου.

9 Περιφρούρηση του χαρακτήρα και της λειτουργικότητας επιλεγμένων αγροτικών ζωνών, μέσα από ρυθμίσεις, μέτρα αναδιάρθρωσης και προώθησης της παραγωγής και/ή υπαγωγής των επιλεγμένων περιοχών σε καθεστώτα ενισχύσεων δημόσιων αγαθών (αγροπεριβαλλοντικά) Επαναθεώρηση όρων δόμησης στα υπάρχοντα προάστια των Αθηνών, με στόχο την αποτελεσματικότερη απορρόφηση των οικιστικών πιέσεων, με ταυτόχρονη αυστηρή περιφρούρηση των σημερινών ανοικτών χώρων σε αυτά που επιτελούν λειτουργία περιαστικού «δάσους» της πρωτεύουσας. Χαρακτηρισμός και προστασία των τοπίων της Αττικής που έχουν ιδιαίτερη αισθητική, ιστορική και πολιτισμική σημασία: κάμπος και κόλπος Μαραθώνα, αμπελώνες Σταμάτας, τοπόσημα Πεντέλης και Υμηττού, ιστορικοί τόποι και ανάδειξή τους μέσα από ένα ενιαίο δίκτυο περιοχών, με στόχο την μακροχρόνια περιφρούρηση των χρήσεών τους. Δημιουργία πράσινων ζωνών πέριξ του κυρίως αστικού κέντρου, με στόχο τόσο την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής όσο και τη δημιουργία φυσικών ορίων στην επέκταση της πόλης. Ανάπλαση και αποκατάσταση των ορεινών όγκων της Αττικής, με τρόπο που θα αναβαθμίσει τις περιβαλλοντικές τους υπηρεσίες, χωρίς να οδηγήσει σε απώλεια της διαχρονικής φυσιογνωμίας τους. Αναθεώρηση του συστήματος μεταφορών στο Λεκανοπέδιο και του τρόπου διαχείρισης του μεταφορικού φόρτου, ώστε αφενός να αποθαρρυνθούν οι τάσεις απομακρυσμένης «προαστιοποίησης» και αφετέρου να μειωθούν οι επιπτώσεις από τις επιβεβλημένες σημερινές μεταφορές. Ανασχεδιασμός της λειτουργικότητας των πιο απομακρυσμένων οικισμών, με στόχο τη δημιουργία πόλων στη περιφέρεια της πόλης και τη μείωση του συνεχώς αυξανόμενου μεταφορικού έργου και τις συνεπούς ζήτησης για υποδομές. Εσωτερική απορρόφηση των οικιστικών πιέσεων από το πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας, μέσα από οργανωμένα σύνολα μέτρων που θα αφορούν όλους του τομείς της καθημερινότητας των πολιτών. Στόχος να καταστεί η παραμονή στο κυρίως πολεοδομικό συγκρότημα πιο συμφέρουσα για το μέσο νοικοκυριό σε σχέση με την μετοίκηση στα προάστια. Πληροφορίες: Κωνσταντίνος Λιαρίκος, Συντονιστής περιβαλλοντικών προγραμμάτων, WWF Ελλάς, τηλ , 8

αυστηρή περιφρούρηση των σημερινών ανοικτών χώρων σε αυτά που επιτελούν λειτουργία περιαστικού «δάσους» της πρωτεύουσας.

Σχετικά έγγραφα

Η Φυσική με Πειράματα

Α Γυμνασίου Η Φυσική με Πειράματα Πρόγραμμα Σπουδών Περιγραφή Το μάθημα της Φυσικής, η "Φυσική με Πειράματα", στην πρώτη τάξη του Γυμνασίου προβλέπεται να διδάσκεται μία ώρα την εβδομάδα, στην τάξη ή στο