ΑΕΡΙΟΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ (GAS CHROMATOGRAPHY) ΑΘΗΝΑ, ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015

Transcript

1 ΑΕΡΙΟΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ (GAS CHROMATOGRAPHY) ΑΘΗΝΑ, ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015

2 Η ΑΕΡΙΟΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ (GC) Η GC ξεκίνησε το 1940 με αναλύσεις ελαφρών κλασμάτων του πετρελαίου. Σήμερα αποτελεί μια σημαντική μέθοδο διαχωρισμού με ταχύτητα, με ταχύτητα, ποικιλία πληρωτικών υλικών και απλή οργανολογία. Ο διαχωρισμός λαμβάνει χώρα στην αέρια φάση. Τα δείγματα πρέπει να είναι πτητικά ή να καθιστώνται πτητικά με άνοδο της θερμοκρασίας χωρίς να παρατηρείται θερμική διάσπαση ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ. Παρέχει την δυνατότητα ποιοτικής και ποσοτικής ανάλυσης. Η GC μπορεί να χρησιμοποιηθεί επίσης ως μέθοδος απομόνωσης ενός συστατικού που περιέχεται σε ένα μίγμα (παρασκευαστική χρωματογραφία).

3 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ GC Μεγάλη διαχωριστική ικανότητα (Ν~ 10 6 ) Αποτελεσματικός διαχωρισμός πολύπλοκων μιγμάτων. Υψηλή ταχύτητα. Μικρή απαιτούμενη ποσότητα δείγματος. Μεγάλη επαναληψιμότητα. Απλή οργανολογία. Δυνατότητα ανάλυσης μέσω σύνθεσης πτητικών παραγώγων (derivatization) της υπό προσδιορισμό ουσίας (σε ορισμένες περιπτώσεις). Δυνατότητα σύζευξης με θερμοζυγό ή διάταξη πυρόλυσης για την ταυτοποίηση των εκπεμπόμενων αερίων κατά την θέρμανση/ πυρόλυση υλικών (TGA-GC-MS και Py-GC-MS).

4 ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ GC Ακατάλληλη για θερμικά ασταθείς ενώσεις. Η μέθοδος περιορίζεται από την πτητικότητα των ενώσεων (Απαιτούνται σημεία ζέσεως κάτω των 500 o C). Η μέγιστη θερμοκρασία των στηλών περιορίζεται περίπου στους 380 o C. Ορισμένα δείγματα μπορεί να απαιτήσουν ειδική προκατεργασία. Απαιτεί σύζευξη με φασματομετρικές τεχνικές προς επιβεβαίωση της ταυτότητας των χρωματογραφικών κορυφών.

5 ΟΡΓΑΝΟΛΟΓΙΑ GC Εισαγωγέας δείγματος. Στήλη. Ανιχνευτής. Καταγραφικό. Την διάταξη συμπληρώνει το φέρον αέριο. ΔΙΑΚΡΙΣΗ GC Στατική φάση: Υγρή. GLC. Μηχανισμός Κατανομής. Στατική φάση: Υγρή. GSC. Μηχανισμός Προσρόφησης.

6 ΟΡΓΑΝΟΛΟΓΙΑ GC

7 ΦΟΡΗΤΟΙ ΑΕΡΙΟΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΟΙ Διαθέσιμοι αεριοχρωματογράφοι αυτόνομοι ενεργειακά (λειτουργούν με μπαταρίες) και χρησιμοποιούνται για αναλύσεις πεδίου (field analysis).

8 ΦΕΡΟΝ ΑΕΡΙΟ Αδρανές αέριο (He, N 2, H 2 ) με ροή 1-25 ml/min, ανάλογα με τον τύπο της στήλης. Η ταχύτητα του φέροντος αερίου μπορεί να μετρηθεί με έγχυση ενός αερίου που δεν συγκρατείται από την στήλη (π.χ. Ar). Το αέριο πριν την διέλευση του από την στήλη διέρχεται από φίλτρα που περιέχουν ξηραντική ουσία προς απομάκρυνση ιχνών υγρασίας και αναγωγική ουσία για την απομάκρυνση τυχόν ιχνών οξυγόνου. Η κινητή φάση ΔΕΝ επηρεάζει την κατανομή της ουσίας μεταξύ των δυο φάσεων. Επηρεάζεται από το ιξώδες και την ροή της. Η πίεση στην κορυφή της στήλης σταθεροποιείται μηχανικά ή ηλεκτρονικά. Αύξηση της θερμοκρασίας στα αέρια προκαλεί αύξηση του ιξώδους και αύξηση της αντίστασης Θα πρέπει να αυξηθεί η πίεση.

9 ΕΙΣΑΓΩΓΕΑΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Αέρια δείγματα: Συλλέγονται σε αεροθυλάκια και εισάγονται με σύριγγα (τάξη ml). Άλλα συστήματα εισαγωγής: Θερμική εκρόφηση, ανάλυση υπερκείμενου χώρου του δείγματος, μικροεκχύλιση στερεάς φάσης, πυρολυτικές μονάδες. Υγρά δείγματα: Εισαγωγή ποσότητας τάξεως του 1 μl. Αυτόματοι δειγματολήπτες. Στερεά δείγματα: Εκχύλιση ή διάλυση με κατάλληλους διαλύτες (συνήθως υδρογονάνθρακες και χλωριωμένοι υδρογονάνθρακες). Ο εισαγωγέας διατηρείται συνήθως σε θερμοκρασία υψηλότερη της στήλης (περίπου κατά 50 o C υψηλότερη του Σ.Ζ. του λιγότερο πτητικού συστατικού) για την εξασφάλιση της ταχείας και ποσοτικής αεριοποίησης του δείγματος. Ζητούμενο: Η είσοδος του δείγματος στην στήλη να γίνει ως «βύσμα» (plug) ατμού. Η βραδεία εισαγωγή οδηγεί σε διεύρυνση κορυφών και κακό διαχωρισμό.

10 ΑΕΡΟΘΥΛΑΚΙΟ ΑΠΟ ΠΟΛΥΠΡΟΠΥΛΕΝΙΟ (TEDLAR BAG)

11 ΑΜΕΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Χρησιμοποιείται για στήλες μεγάλης διαμέτρου και μικρές ροές αερίου. Ο εισαγωγέας περιλαμβάνει ένα μεταλλικό περίβλημα με γυάλινη επένδυση. Η κινητή φάση παρασύρει το σύνολο του δείγματος στην κορυφή της στήλης.

12 ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΕ ΤΡΙΧΟΕΙΔΕΙΣ ΣΤΗΛΕΣ (ΔΙΑΜΟΙΡΑΣΜΟΣ ΡΟΗΣ) Χωρισμός ροής φέροντος αερίου σε δυο ρεύματα (από 1:20 έως 1:500) Το μικρότερο κλάσμα εισάγεται στην κορυφή της στήλης.

13 ΦΟΥΡΝΟΣ Ρόλος: Θερμοστάτηση της στήλης στην επιθυμητή θερμοκρασία από 40 έως τους 450 o C. Ομοιόμορφη κατανομή θερμότητας μέσα στον φούρνο (λειτουργία ανεμιστήρα). Χαμηλές θερμοκρασίες: Αυξάνουν την διαχωριστότητα. Ωστόσο αυξάνουν πολύ τον χρόνο έκλουσης των λιγότερο πτητικών συστατικών Αναγκαίος ο θερμοπρογραμματισμός του φούρνου. Η θερμοκρασία του φούρνου αυξάνεται σταδιακά (4-20 ο C/ min). Το αεριοχρωματογραφικό σύστημα αφήνεται για ένα διάστημα στην τελική θερμοκρασία για την απομάκρυνση τυχόν προσμίξεων.

14 ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΣΤΟΝ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟ Αύξηση θερμοκρασίας Μετατόπιση αεριοχρωματογραφικών κορυφών σε χαμηλότερους χρόνους ανάσχεσης.

15 ΣΤΗΛΕΣ GC Αποτελούν το κύριο μέρος του αεριοχρωματογράφου. Σχήμα έλικας, πολύ μικρή διάμετρος. Η (χαλύβδινη ή γυάλινη) στήλη περιέχει λεπτό στρώμα μιας μη πτητικής ουσίας επιστρωμένη πάνω στα τοιχώματα της στήλης (τριχοειδείς στήλες) ή επιστρωμένη ή χημικά ενωμένη πάνω σε αδρανές πορώδες στερεό που προστίθεται αργότερα στην στήλη (πληρωμένες στήλες). Σχετικά πρόσφατες οι στήλες ευρείας διαμέτρου. 1. Πληρωμένη στήλη. 2. Τριχοειδής στήλη υλικού πλήρωσης. 3. Τριχοειδής στήλη με επικάλυψη τοιχωμάτων.

16 ΤΡΙΧΟΕΙΔΕΙΣ ΣΤΗΛΕΣ (CAPILLARY COLUMNS) Έχουν εσωτερική διάμετρο μm και μήκος m. Έχουν περίπου 1000 φορές μεγαλύτερο αριθμό Ν από τις πληρωμένες στήλες. Συνήθως χρησιμοποιούνται τριχοειδείς στήλες με επικάλυψη τοιχωμάτων (wall coated). Η στατική φάση αποτελείται από ένα υμένιο (φιλμ) που καλύπτει την εσωτερική επιφάνεια της στήλης. Το υλικό της στήλης είναι τηγμένη πυριτία και η υγρή στατική φάση αποτίθεται στην εσωτερική επιφάνεια ή ενώνεται χημικά με δεσμούς τύπου Si-O-Si-C.

17 ΠΛΗΡΩΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Στερεές στατικές φάσεις: Διάφορα ροφητικά υλικά, όπως αλούμινα, πορώδες γυαλί, πηκτές πυριτίου, γραφίτης. Χρησιμοποιούνται κυρίως για αναλύσεις αερίων ή πολύ πτητικών ενώσεων. Υγρές στατικές φάσεις: Στην περίπτωση των τριχοειδών στηλών χρησιμοποιούνται πολυσιλοξάνες (μη πολικές φάσεις) (π.χ. Methyl silicone CH 3 Si(O)CH 3 ) και πολυαιθυλενογλυκόλες (πολικές φάσεις), π.χ. Carbowax (HO[CH 2 CH 2 O] n H). Πολυσιλοξάνες

18 ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ Α. ΔΙΑΚΡΙΣΗ Καθολικοί (μη εκλεκτικοί). Εκλεκτικοί. Β. ΕΙΔΗ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ Θερμικής αγωγιμότητας (Thermal Conductivity Detector, TCD). Ανιχνευτής φλόγας ιονισμού (Flame Ionization Detector, FID). Αζώτου- Φωσφόρου (Nitrogen Phosphorus Detector, NPD). Σύλληψης ηλεκτρονίου (Electron Capture Detector). Φλογοφωτομετρικός (Flame Photometry Detector). Φασματόμετρα Μάζας (Mass Spectrometry).

19 ΑΝΙΧΝΕΥΤΗΣ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΑΓΩΓΙΜΟΤΗΤΑΣ (TCD) Στηρίζεται στην θερμική αγωγιμότητα των αερίων μιγμάτων. Ο ανιχνευτής αποτελείται από δυο ζεύγη αντιστάσεων που σχηματίζουν γέφυρα wheatstone. Οι αντιστάσεις βρίσκονται σε μεταλλικό διαμέρισμα που διατηρείται σε θερμοκρασία υψηλότερη από εκείνης της στήλης. Στο ένα ζεύγος αντιστάσεων διοχετεύεται καθαρό φέρον αέριο που διαχωρίζεται από το αρχικό πριν την είσοδο του στον εισαγωγέα. Στο δεύτερο ζεύγος αντιστάσεων διαβιβάζεται το ρεύμα εξόδου από την στήλη. Έξοδος ουσίας από στήλη Αλλαγή σύνθεση κινητής φάσης Αλλαγή θερμικής αγωγιμότητας (οι οργανικές ουσίες έχουν πολύ μικρή τιμή θερμικής αγωγιμότητας) Μέτρηση απαιτούμενου ρεύματος για να ισορροπήσει η γέφυρα.

20 ΦΛΟΓΟΦΩΤΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΑΝΙΧΝΕΥΤΗΣ (FPD) Εκλεκτικός ανιχνευτής που αποκρίνεται κυρίως σε ενώσεις που φέρουν θείο και φώσφορο. Το έκλουσμα εισάγεται σε φλόγα χαμηλής θερμοκρασίας υδρογόνου και αέρα. Οπτικά φίλτρα χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση χαρακτηριστικής ακτινοβολίας του φωσφόρου (526 nm) και του θείου (319 nm). Χρησιμοποιείται κυρίως για τον προσδιορισμό ρυπαντών αέρα και νερού (π.χ. Φυτοφάρμακα).

21 ΑΝΙΧΝΕΥΤΗΣ ΣΥΛΛΗΨΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΩΝ (ECD) Ραδιενεργός πηγή χαμηλής έντασης ( 63 Ni) σωματιδίων β ιονίζει ρεύμα αζώτου μεταξύ δυο ηλεκτροδίων διαφοράς δυναμικού λίγων εκατοντάδων V Παραγωγή βασικού ρεύματος. Αν η οργανική ουσία που εκλούεται περιέχει ηλεκτραρνητικό άτομο (π.χ. F, Cl) συλλαμβάνει τα ηλεκτρόνια και ελαττώνεται το βασικό ρεύμα. Πολύ ευαίσθητος και εκλεκτικός ανιχνευτής με μικρή σχετικά δυναμική περιοχή (~10 4 ). Χρήσιμος για αναλύσεις ενώσεων που περιέχουν αλογόνα (π.χ. χλωριωμένοι H/C, παρασιτοκτόνα). Περιέχει ραδιενεργή πηγή Υπόκειται σε κανονισμούς.

22 ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ ΦΛΟΓΑΣ ΙΟΝΙΣΜΟΥ (FID) ΚΑΙ ΑΖΩΤΟΥ- ΦΩΣΦΟΡΟΥ (NPD) FID: Κατάλληλος για ανίχνευση οργανικών ενώσεων. Οι οργανικές ενώσεις καίγονται και δημιουργούν φορτισμένα σωματίδια (ιόντα και ηλεκτρόνια) Παραγωγή ρεύματος μεταξύ δυο ηλεκτροδίων. Όσο μεγαλύτερος ο αριθμός ατόμων C της ένωσης τόσο περισσότερα τα ιόντα και, άρα, το σήμα. Υψηλή ευαιθησία, μεγάλη δυναμική περιοχή. Δεν λειτουργεί με αέρια που δεν καίγονται. Απαιτεί υψηλή ροή αερίου (30 l/min) και είναι καταστροφικός για το δείγμα. NPD: Εκλεκτικοί για ενώσεις που περιέχουν P και Ν σε σχέση με C ( : : 1). Αποτελείται από κομμάτι κεραμικού που περιέχει ανθρακικά άλατα Με διέλευση ρεύματος παράγεται αλκαλιούχος φλόγα που ασκούν καταλυτική δράση σε ουσίες που περιέχουν N και P παράγοντας περισσότερα ιόντα από άλλες ουσίες.

23 ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΠΤΗΤΙΚΩΝ ΑΠΟ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ ΧΩΡΟ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ: ΣΤΑΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Για την ανάλυση πτητικών ουσιών από υπερκείμενο χώρο (head space) δείγματος χρησιμοποιούνται ειδικές διατάξεις δειγματοληψίας, οι οποίες συνδυάζονται με GC. Τεχνικές: Στατικής και δυναμικής λειτουργίας, μικροεκχύλιση στερεάς φάσης. Στατική λειτουργία: Το δείγμα (στερεό ή υγρό) τοποθετείται σε φυαλίδιο (μέχρι ενός ύψους) με ελαστικό πώμα και θερμαίνεται. Μετά την αποκατάσταση θερμοδυναικής ισορροπίας (30-60 min) λαμβάνεται δείγμα από τον αέρα με σύριγγα αερίων. Χαρακτηριστική εφαρμογή: Αναλύσεις αλλοιώσεων τροφίμων (παράγονται πτητικές οργανικές ενώσεις).

24 ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΠΤΗΤΙΚΩΝ ΑΠΟ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ ΧΩΡΟ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ: ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Ρεύμα αδρανούς αερίου (π.χ. ηλίου) διοχετεύεται μέσα στο υγρό ή πάνω από την επιφάνεια του στερεού δείγματος, παραλαμβάνει τις πτητικές ουσίες και τις μεταφέρει σε έναν προσροφητή-παγίδα. Η παγίδα εισάγεται στον αεριοχρωματογράφο και οι ουσίες εκροφούνται θερμικά. Τα δείγματα μπορεί να φυλάσσονται σε συνθήκες περιβάλλοντος ή σε θερμοκρασίες o C. Παράδειγμα εφαρμογής: Ανάλυση πτητικών οργανικών ενώσεων στο νερό.

25 ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΠΤΗΤΙΚΩΝ ΑΠΟ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ ΧΩΡΟ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ: ΜΙΚΡΟΕΚΧΥΛΙΣΗ ΣΤΕΡΕΑΣ ΦΑΣΗΣ (SOLID PHASE MICROEXTRACTION) I Πρόκειται για παραλλαγή του στατικού τρόπου λειτουργίας της δειγματοληψίας υπερκείμενου αερίου. Συνδέεται με συσκευή συγκράτησης που μοιάζει με μικροσύριγγα. Το ενεργό τμήμα είναι μια τριχοειδής ίνα τηγμένου SiO 2 1 cm επικαλυμμένο με στατική φάση. Το δείγμα τοποθετείται σε φιαλίδιο, με διάτρητο πώμα, που σφραγίζεται με διάφραγμα. Η ίνα απορροφά είτε να εμβαπτισθεί στο υγρό, είτε να τοποθετηθεί στον υπερκείμενο αέριο (αναλύσεις πτητικών/ ημιπτητικών ενώσεων). Παράγοντες που επηρεάζουν την προσυγκέντρωση στην ίνα: υλικό στατικής φάσης, ανάδευση, θερμοκρασία, ph, ιοντική ισχύς. Πολλοί τύποι ινών εμπορικοί διαθέσιμοι: διαφέρουν ως προς το πάχος και το υλικό της στατικής φάσης.

26 ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΠΤΗΤΙΚΩΝ ΑΠΟ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ ΧΩΡΟ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ: ΜΙΚΡΟΕΚΧΥΛΙΣΗ ΣΤΕΡΕΑΣ ΦΑΣΗΣ (SOLID PHASE MICROEXTRACTION) II Η SPME είναι ταυτόχρονα και μέθοδος προσυγκέντρωσης και καθαρισμού (clean up) του δείγματος από ουσίες που μπορούν να παρεμποδίσουν την ανάλυση.

27 ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΠΤΗΤΙΚΩΝ ΑΠΟ ΑΕΡΑ ΧΩΡΟΥ: ΜΟΝΑΔΑ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΕΚΡΟΦΗΣΗΣ Η τεχνική θερμικής εκρόφησης (thermal desorption) χρησιμοποιεί σωλήνες με ροφητικό υλικό στους οποίους διαβιβάζεται ρεύμα αερίου με συγκεκριμένη ροή και για συγκεκριμένο χρόνο. Ο σωλήνας συγκρατεί μόνο τις πτητικές ουσίες. Θερμική εκρόφηση και παγίδευση σε ψυχρή παγίδα υγρού αζώτου (-180 o C) υγροποίηση. Ταχεία θέρμανση, αεριοποίηση και είσοδος στο GC. Συμπύκνωση (προσυγκέντρωση) έως και 1000 φορές. Εφαρμογή: Αναλύσεις πτητικών οργανικών ενώσεων (Volatile Organic Compounds, VOCs) σε αέρα χώρου.

28 ΣΥΝΘΕΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ (DERIVATIZATION) Πρόκειται για προκατεργασία του δείγματος ΠΡΙΝ την εισαγωγή στο αεριοχρωματογραφικό σύστημα. Χρησιμοποιείται όταν οι ενώσεις εμφανίζουν έλλειψη πτητικότητας (ο κυριότερος λόγος σύνθεσης παραγώγων), θερμική αστάθεια, δυσκολία στον αεριοχρωματογραφικό διαχωρισμό ή μειωμένη απόκριση στον ανιχνευτή (π.χ. στον ECD). Χαρακτηριστικές ομάδες που απαιτούν μετατροπή: -ΟΗ, -SH, - NH 2. Χαρακτηριστικές αντιδράσεις: Αλκυλίωση, ακυλίωση, εστεροποίηση, σιλανοποίηση. Ενώσεις που συχνά απαιτούν σύνθεση παραγώγων είναι: Οργανικά οξέα, αμινοξέα, αμίνες, αμίδια, σακχαρίτες και στεροειδή.

29 ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΕΡΙΑ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ Με βάση τον χρόνο ανάσχεσης της ουσίας: Δεν οδηγούν όμως σε θετική ταυτοποίηση. Χρειάζεται επιβεβαίωση σε περίπτωση θετικής απάντησης με φασματοσκοπικά δεδομένα. Σε περίπτωση που δεν βρεθεί η χρωματογραφική κορυφή στον χρόνο ανάσχεσης σημαίνει απουσία της ένωσης από το δείγμα. Με την μέθοδο εμβολιασμού (spiking): Ανάλυση του δείγματος με αεριοχρωματογραφία. Προσθήκη γνωστής ποσότητας του αναλύτη και νέα ανάλυση. Η κορυφή που παρουσιάζει αύξηση μετά τον εμβολιασμό αντιστοιχεί στην ουσία. Με βάση τον δείκτη Kovats.

30 ΔΕΙΚΤΕΣ KOVATS Προκύπτουν από το χρωματογράφημα της ουσίας μαζί με δυο κανονικά αλκάνια με n και n+1 άτομα άνθρακα. Το αλκάνιο με n άνθρακες έχει μικρότερο t R από την ουσία και το αλκάνιο με n+1 άτομα άνθρακα έχει μεγαλύτερο t R από την ουσία. Κάθε n-αλκάνιο έχει δείκτη Kovats: 100 x N (N: αριθμός ατόμων C) ανεξαρτήτως στήλης και θερμοκρασίας. I x 100 n 100 logt logt R(x) R(n 1) - logt R(n) - logt R(n) t R : Διορθωμένος χρόνος ανάσχεσης Ποιοτική Ανάλυση: Σύγκριση δεικτών Kovats, Ix, των αγνώστων συστατικών στο χρωματογραφικό σύστημα και σύγκριση με βιβλιογραφικά δεδομένα για τα ίδια πληρωτικά υλικά.

31 ΑΣΚΗΣΗ Σε μια στήλη αεριοχρωματογραφίας διαπιστώνεται πως οι χρόνοι κατακράτησης του n- εξανίου και του n- επτανίου ήταν 40 και 55 s, αντίστοιχα. Ο χρόνος συγκράτησης του βενζολίου ήταν 50 s. Εάν ο νεκρός χρόνος ήταν 5.0 s να υπολογιστεί ο δείκτης Kovats του βενζολίου. Όλες οι μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν στην ίδια θερμοκρασία στήλης.

32 ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΕΡΙΑ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ Μέθοδος εξωτερικού προτύπου. Μέθοδος καμπύλης αναφοράς. Μέθοδος εσωτερικού προτύπου: Εξαλείφει σφάλματα λόγω μεταβολής του εισαγόμενου όγκου ΚΑΙ λόγω οργανολογικής αστάθειας. Με συσχέτιση σήματος- ποσότητα ουσίας (απόκριση ανιχνευτή) που συνήθως είναι διαφορετική για κάθε ουσία. % mol A x R x Ai R i 100 A: Εμβαδόν. R: Εμβαδόν/ mol

33 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΟΥΣΙΑΣ ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΩΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΣΤΗΝ GC Δεν αποτελεί συστατικό του δείγματος. Βρίσκεται σε καθαρή μορφή. Αδρανές με τα υπόλοιπα συστατικά. Η χρωματογραφική του κορυφή διαχωρίζεται επαρκώς από τα άλλα συστατικά του δείγματος. Παρόμοιος χρόνος ανάσχεσης με τα υπόλοιπα συστατικά. Στην περίπτωση ύπαρξης σταδίου προκατεργασίας (παράδειγμα: εκχύλιση), το εσωτερικό πρότυπο να παρουσιάζει παρόμοια συμπεριφορά με τον αναλύτη. Η συγκέντρωση του εσωτερικού προτύπου που θα προστεθεί στα πρότυπα και στα άγνωστα δείγματα να οδηγεί σε παρόμοιο σήμα με τα αναμενόμενα άγνωστα δείγματα.

34 ΑΣΚΗΣΗ (26-25 Skoog) Στον επόμενο Πίνακα δίνονται οι σχετικές επιφάνειες πέντε αεριοχρωματογραφικών κορυφών κατά τον διαχωρισμό πέντε στεροειδών. Επίσης δίνονται και οι αντίστοιχες σχετικές αποκρίσεις του ανιχνευτή. Να υπολογιστεί η % περιεκτικότητα κάθε συστατικού στο μίγμα. Στεροειδές Σχετική επιφάνεια κορυφής Δεϋδροεπιανδροστερόνη Οιστραδιόλη Οιστρόνη Τεστοστερόνη Οιστριόλη Σχετική απόκριση ανιχνευτή