Εταιρικοί μετασχηματισμοί και προστασία των διαφωνούντων εταίρων

Transcript

1 Εταιρικοί μετασχηματισμοί και προστασία των διαφωνούντων εταίρων Γ. Ψαρουδάκης Επίκ. Καθηγητής Νομικής Σχολής Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκη, 25/1/2019

2 Δικαίωμα εξόδου (ή εξαγοράς) Δεν παρέχεται γενικό δικαίωμα εξόδου, που θα αύξανε υπέρμετρα το κόστος του μετασχηματισμού, και εν τέλει θα περιόριζε υπέρμετρα την οικονομική ελευθερία (της πλειοψηφίας). Παρέχονται ειδικά δικαιώματα εξόδου στους εξής διαφωνήσαντες: στους εταίρους προσωπικής εταιρίας [ως εναλλακτική λύση έναντι της ομοφωνίας]: σχέση εμπιστοσύνης στους συνεταίρους: σχέση εμπιστοσύνης στους εταίρους εταιρίας που απορροφάται από συνεταιρισμό: πρόληψη αυξημένης ευθύνης [οι εταίροι χωρίς προσωπική ευθύνη εταιρίας που απορροφάται από προσωπική γίνονται ούτως ή άλλως ετερόρρυθμοι] στους εταίρους της ασυμμέτρως διασπώμενης εταιρίας: αλλαγή σύνθεσης περιουσίας στους εταίρους της υπό μετατροπή εταιρίας: περιορισμένη αξία μετασχηματισμού.

3 Ακυρότητα (1) Διάφορη της ακυρότητας του κοινού δικαίου, καθώς απαγγέλλεται με διαπλαστική απόφαση και ισχύει ex nunc. Σταδιακός περιορισμός της ακυρότητας, που υποκαθίσταται από τον εκ των προτέρων έλεγχο και από αποζημιωτικές αξιώσεις, χωρίς πάντως να καταργείται. Οι σημερινοί λόγοι ακυρότητας αφορούν τις αποφάσεις των εταίρων προς έγκριση του μετασχηματισμού. Οικονομία της δίκης: το ελάττωμα της απόφασης περί μετασχηματισμού δεν προβάλλεται με αγωγή περί ακυρότητας ή ακυρωσίας της, αλλά ευθέως με την αίτηση προς κήρυξη της ακυρότητας του μετασχηματισμού.

4 Ακυρότητα (2) Εάν απόφαση των εταίρων ελλείπει πλήρως ή είναι ανυπόστατη, συντρέχει λόγος ακυρότητας. Εάν είναι υποστατή αλλά ελαττωματική, τότε: Το δικαστήριο έχει ευχέρεια να μην κηρύξει την ακυρότητα αν αυτή είναι «δυσανάλογη» με το ελάττωμα. Προς αξιολόγηση του δυσαναλόγου, λαμβάνονται υπόψη δύο άξονες: το βάρος του ελαττώματος και οι συνέπειες της ακυρότητας στις συναλλαγές. Ειδικώς επί ΑΕ με εισηγμένες μετοχές, δεν κηρύσσεται ποτέ ακυρότητα λόγω ελαττώματος υποστατής απόφασης. Όποτε δεν κηρύσσεται ακυρότητα, παρέχεται αποζημιωτική προστασία.

5 Μη δίκαιη σχέση ανταλλαγής Κεντρικό ζήτημα του μετασχηματισμού, καθώς από αυτό εξαρτάται η διατήρηση της αξίας της συμμετοχής. Παράλληλα, το δυσχερέστερο ζήτημα του μετασχηματισμού, λόγω των υποκειμενικών στοιχείων της αποτίμησης. Επέκταση της μόνον αποζημιωτικής προστασίας στους διαφωνούντες εταίρους όλων των συμμετεχουσών εταιριών. Η αποζημιωτική προστασία απολήγει σε μερικό squeeze out, το οποίο εισάγει ο νόμος επειδή αποδίδει μεγαλύτερο βάρος στην ασφαλή συντέλεση του μετασχηματισμού.

6 Ευθύνη διαχειριστών και εμπειρογνωμόνων Άμεση ευθύνη έναντι των εταίρων, επειδή εδώ δεν θίγεται η περιουσία της εταιρίας παρά (ενδεχομένως) η αξία των εταιρικών συμμετοχών. Αναγνωρίζεται, ως εγγενές στοιχείο του ορισμού της επιμέλειας, ότι οι διαχειριστές και εμπειρογνώμονες έχουν περιθώριο επιχειρηματικής εκτίμησης. Επειδή η ζημία είναι συλλογική, με την έννοια ότι αφορά ομοιόμορφα και αναλογικά όλους τους εταίρους μιας συμμετέχουσας εταιρίας, παρέχεται η (μη αποκλειστική) δυνατότητα ορισμού ειδικού εκπροσώπου προς διεξαγωγή της δίκης. Ο ειδικός εκπρόσωπος ορίζεται από το δικαστήριο (εκουσία), που πιθανολογεί την ύπαρξη της αξίωσης, και ασκεί κατόπιν αγωγή ως μη δικαιούχος διάδικος.