ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΕ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ. ΔΙΑΤΑΡΑΓΜΕΝΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΊΕΣ ΣΚΕΨΗΣ (disturbed thought processes)

Transcript

1 ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΕ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΓΜΕΝΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΊΕΣ ΣΚΕΨΗΣ (disturbed thought processes) Συντάκτης: Ασπασία Παναγιώτου 1

2 Περιεχόμενα 10. ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ: ΔΙΑΤΑΡΑΓΜΕΝΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΚΕΨΗΣ... 2 Συντάκτης: ΑΣΠΑΣΙΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ... 3 ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΒΑΣΗ... 3 Α. Εισαγωγή... 3 Β. Αίτια... 3 Γ. Αξιολόγηση... 3 Δ. Διαχείριση... 3 Δ.1. Φαρμακευτική Διαχείριση... 3 Δ.2. Μη φαρμακευτική διαχείριση... 3 Βιβλιογραφία... 4 ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ... 5 Α. Νοσηλευτική Διάγνωση: πχ Ναυτία... 5 Σχετιζόμενοι παράγοντες... 5 Προσδιοριστικά Χαρακτηριστικά... 6 Β. Επιθυμητές Εκβάσεις:... 6 Γ. Ενέργειες / Παρεμβάσεις ης ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: ης ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: ης ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ:... 9 Βιβλιογραφία ΕΝΤΥΠΑ Α. Έντυπο επικεντρωμένης αξιολόγησης ναυτίας Β. Έντυπο διατύπωσης νοσηλευτικής διάγνωσης Γ. Έντυπο καταγραφής επιθυνητών εκβάσεων Δ. Νοσηλευτικές παρεμβάσεις ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

3 ΔΙΑΤΑΡΑΓΜΕΝΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΊΕΣ ΣΚΕΨΗΣ (disturbed thought processes) Συντάκτης: Ασπασία Παναγιώτου ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΒΑΣΗ Α. Εισαγωγή *** Η Νοσηλευτική Διάγνωση Διαταραγμένες Διεργασίες Σκέψης, αποσύρθηκε το 2009 από τον κατάλογο του NANTA International, κυρίως διότι υπήρχε δυσκολία στην ανάπτυξη των σχετιζόμενων παραγόντων με τρόπο ώστε η τελική διατύπωση να μην αντιβαίνει τους βασικούς κανόνες διατύπωσης των νοσηλευτικών διαγνώσεων. Ωστόσο συνεχίζεται ευρέως η χρήση της, (πχ Sparks & Taylor 2014, Gorman & Anwar 2014 Morrison-Valfre 2012) καθώς δεν έχουν εγκριθεί ακόμα εναλλακτικές νοσηλευτικές διαγνώσεις που να καλύπτουν τη συγκεκριμένη κατάσταση. Αρκετοί θεωρητικοί της νοσηλευτικής (Gordon 1990, Carpenito, 2006, 2008) εξάλλου υποστηρίζουν την άποψη ότι μπορούν να χρησιμοποιούνται Νοσηλευτικές Διαγνώσεις που δεν συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο του NANTA International και υποδεικνύουν στα εκπαιδευτικά ιδρύματα να αναπτύσσουν και να εγκρίνουν τέτοιες διαγνώσεις ώστε να μη δημιουργείται σύγχυση στους φοιτητές. Επιπρόσθετα ενθαρρύνουν τους επγγελματίες να αναπτύσσουν και να τεκμηριώνουν μη ενταγμένες νοσηλευτικές διαγνώσεις προκειμένου να κατατεθούν προς έγκριση από το NANTA International βάση της εγκεκριμένης διαδικασίας υποβολής και αξιολόγησης (Carpenito, 2006). Η Νοσηλευτική Διάγνωση Διαταραγμένες Διεργασίες Σκέψης ήταν ενταγμένη στον κατάλογο του NANTA και κατόπιν στο NANTA International, χρησιμοποιήθηκε για περισσότερο από 30 χρόνια πριν την απόσυρσή της και συνεχίζει να αποτελεί Νοσηλευτική Διάγνωση αναφοράς στη νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας αλλά και γενικότερα (Thoroddsen 2010). Β. Αίτια Παθοφυσιολογικά, περιστασιακά, ψυχικά - νοητικά, ηλικιακά Γ. Αξιολόγηση Εκτίμηση της διανοητικής κατάστασης, του βαθμού διαταραχής, του χρονικού διαστήματος συγκέντρωσης/απόσπασης προσοχής και της ικανότητας λήψης αποφάσεων ή επίλυσης προβλημάτων Δ. Διαχείριση: Δ.1. Φαρμακευτική Διαχείριση: Κατά περίπτωση βάση της υποκείμενης νοσολογικής οντότητας Δ.2. Μη φαρμακευτική διαχείριση Άσκηση / ενίσχυση γνωστικών λειτουργιών. 3

4 Βιβλιογραφία Carpenito-Moyet, L. J. (Ed.), (2006). Nursing diagnosis: Application to clinical practice. Lippincott Williams & Wilkins Carpenito-Moyet, L.J. (2008). Nursing diagnosis: Application to Clinical Practice 12 th Edition, Philadephia, PA: Lippincott Williams & Wilkins. Gordon, M. (1990). Toward Theory Based Diagnostic Categories. International Journal of Nursing Terminologies and Classifications, 1(1), Gorman, L. M., & Anwar, R. (2014). Neeb's Fundamentals of Mental Health Nursing, 4 th edition, FA Davis. Morrison-Valfre, M. (2012). Foundations of Mental Health Care5: Foundations of Mental Health Care. Elsevier Health Sciences. Sparks Ralph, S., Taylor, S. (2014). Nursing diagnosis, Pocket Guide, 2 th edition, Wolters Kluwer Health / Lippincott Williams & Wilkins. Thoroddsen, A., Ehnfors, M., & Ehrenberg, A. (2010). Nursing specialty knowledge as expressed by standardized nursing languages. International Journal of Nursing Terminologies and Classifications, 21(2),

5 ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ Α. Νοσηλευτική Διάγνωση: Διαταραγμένες διεργασίες σκέψης Ορισμός: Διαταραχή γνωστικών λειτουργιών και δραστηριοτήτων. (Κατάσταση στην οποία το άτομο βιώνει μια αποδιοργάνωση πνευματικών δραστηριοτήτων - όπως η συνειδητή σκέψη, ο προσανατολισμός στην πραγματικότητα, η αντίληψη της πραγματικότητας, η κρίση και η απόφανση, η επίλυση προβλημάτων και η κατανόηση - σχετιζόμενη με παθοφυσιολογικούς, περιστασιακούς, ψυχικούς, ή ηλικιακούς παράγοντες.) Σχετιζόμενοι παράγοντες Παθοφυσιολογικοί: o Αλλαγές στη φυσιολογία δευτερογενείς της στέρησης λήψης φαρμάκων ή αλκοόλ o Βιοχημικές αλλαγές (φάρμακα ή κατάχρηση ουσιών) o Εκφυλιστικές διεργασίες του εγκεφάλου (νόσος Αlzheimer) o Διανοητικές διαταραχές (άνοιες, νοητική υστέρηση) o Οξεία Παθολογία του εγκεφάλου (όγκοι, τραυματισμοί) Περιστασιακοί (προσωπικοί, περιβαλλοντικοί): o Ψυχολογικές συγκρούσεις ψυχικά τραύματα o Κακοποίηση (σωματική, ψυχική, σεξουαλική) o Υψηλά επίπεδα άγχους Πανικός o Διάσπαση προσοχής και μειωμένη ικανότητα διεργασίας των λαμβανομένων πληροφοριών δευτερογενείς της κατάθλιψης, του φόβου, του άγχους, του πένθους. o Συνεχή χαμηλά επίπεδα ερεθισμάτων o Αποστέρηση ύπνου o Πιθανός κληρονομικός παράγοντας Ψυχικοί Νοητικοί o Αποσύνθεση διεργασιών σκέψης ως αποτέλεσμα χρόνιας ψυχικής διαταραχής o Αποσύνθεση ορίων εαυτού ως αποτέλεσμα χρόνιας ψυχικής διαταραχής o Διαταραγμένη κρίση o Ανικανότητα να εμπιστευθεί o Αρνητικό πρότυπο εαυτού o Χαμηλή αυτοεκτίμηση Ωρίμασης o Απομόνωση, κατάθλιψη, της τρίτης ηλικίας. 5

6 Προσδιοριστικά Χαρακτηριστικά Υποκειμενικά o Ιδέες αναφοράς o Παρουσία παραληρηματικών ιδεών o Ψευδαισθήσεις προσταγής Αντικειμενικά o Εσφαλμένη ερμηνεία των ερεθισμάτων: εσωτερικών, εξωτερικών ή αμφοτέρων o Εσφαλμένη ερμηνεία περιβάλλοντος o Διαταραγμένη ικανότητα χρήσης λογικής επίλυσης προβλημάτων o Διαταραγμένη ικανότητα λήψης αποφάσεων o Διαταραχή αλληλουχίας σκέψεων o Ακατάλληλος μη βασιζόμενος στην πραγματικότητα τρόπος σκέψης o Ακατάλληλο συναίσθημα o Γνωστική ασυμφωνία o Προβλήματα ελλείμματος μνήμης o Νωθρότητα ή υπερεγρήγορση o Διάσπαση προσοχής (μεταβολή του διαστήματος συγκέντρωσης) o Εγωκεντρικότητα o Εμμονές τελετουργική συμπεριφορά o Μειωμένη ικανότητα σύλληψης ιδεών o Καχυποψία προς τους γύρω (ως αποτέλεσμα μεταβολών στην κοινωνική ενσωμάτωση, ακατάλληλη χρήση των μηχανισμών άμυνας) o Σύγχυση / αποπροσανατολισμός o Ανάρμοστη κοινωνική συμπεριφορά 6

7 Β. Επιθυμητές Εκβάσεις: Έλεγχος διαστρεβλωμένης σκέψης Αναφέρεται στη δυνατότητα του ατόμου να αναγνωρίζει τις μεταβολές και να ελέγχει τον τρόπο σκέψης του ή/και τη συμπεριφορά του. Προηγούμενη Βαθμολόγηση κλίμακας εκβάσεων: Βαθμολόγηση με: 1: Ποτέ δεν καταδεικνύει την επιθυμητή συμπεριφορά 2: Σπάνια καταδεικνύει την επιθυμητή συμπεριφορά, 3: Μερικές φορές καταδεικνύει την επιθυμητή συμπεριφορά, 4: Συχνά καταδεικνύει την επιθυμητή συμπεριφορά, 5: Συνεχώς καταδεικνύει την επιθυμητή συμπεριφορά ΜΕ: μη εφαρμόσιμο Αρχική βαθμολογία:... Τελική βαθμολογία:... Το άτομο θα: Δείκτες Αναγνωρίζει μεταβολές της σκέψης και της συμπεριφοράς Εκφράζει λεκτικά ότι κατανοεί τις αιτίες των μεταβολών (όταν αυτές είναι γνωστές) Ανιχνεύει παρεμβάσεις αποτελεσματικής αντιμετώπισης της κατάστασης. Επιδεικνύει αλλαγές συμπεριφοράς / τρόπου ζωής για την πρόληψη / ελαχιστοποίηση των μεταβολών της νόησης Διατηρεί προσανατολισμό στην πραγματικότητα. Εφαρμόζει τρόπους αντιμετώπισης και ελέγχου των παραισθήσεων και των ψευδαισθήσεων. Αναφέρει μείωση της συχνότητας οπτικών ψευδαισθήσεων Αναφέρει μείωση στην παρουσία διωκτικού παραληρήματος Παρουσιάζει μια ακριβή αντίληψη της πραγματικότητας Επικοινωνεί αποτελεσματικά με Ποτέ 1 Σπάνια 2 Μερικές φορές 3 Συχνά 4 Συνεχώς 5 ΜΕ 7

8 τους άλλους Εμφανίζει μειωμένα επίπεδα άγχους Γ. Ενέργειες / Παρεμβάσεις: Βοήθεια στον έλεγχο των διαστρεβλωμένων σκέψεων 1ης ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: Αξιολόγηση αιτιολογικών / συμμετεχόντων παραγόντων: Αναγνώριση υπαρχόντων παραγόντων, όπως γνωστή χρόνια ψυχική διαταραχή, οξεία ή χρόνια εγκεφαλική συνδρομή (πρόσφατο αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, νόσος Alzheimer), κακή διατροφή, αποστέρηση ύπνου ή αισθητηριακή αποστέρηση. Προσδιορισμός χρήσης αλκοόλ ή άλλων ουσιών ή φαρμάκων συνταγογραφημένων ή όχι. Τα φάρμακα μπορεί να έχουν άμεσες επιδράσεις στον εγκέφαλο ή παρενέργειες που επηρεάζουν τη σκέψη ή την αντίληψη της αισθητικότητας ή/και της πραγματικότητας. Σε γνωστή χρόνια ψυχιατρική διαταραχή όπως η σχιζοφρένεια διερεύνηση της συσταθείσας φαρμακευτικής αγωγής, διερεύνηση αν έγιναν πρόσφατα αλλαγές σε αυτήν (σκεύασμα ή δόση), και εκτίμηση της συμμόρφωσης του ατόμου με τη φαρμακευτική αγωγή: o Ποιά φάρμακα έπαιρνε και σε τι δόση; o Πότε έγινε η τελευταία συνταγογράφηση και σε τι ποσότητα; o Τι υπόλοιπο φαρμάκων διαθέτει το άτομο; o Είναι αυτό που θα έπρεπε με βάση την ημερομηνία τελευταίας συνταγογράφησης και της δόσης; o Άμεση παραπομπή για ρύθμιση της φαρμακευτικής αγωγής αν διαπιστωθούν αποκλίσεις Αξιολόγηση της διατροφικής κατάστασης του ατόμου. Αξιολόγηση συνηθειών, μεταβολών και διαταραχών ύπνου 2ης ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: Αξιολόγηση του βαθμού της διαταραχής: Εκτίμησης της διανοητικής κατάστασης σύμφωνα με την ηλικία και το στάδιο ανάπτυξης, επισημαίνοντας την έκταση της διαταραχής σε ικανότητα σκέψης, μνήμη (παλαιά / πρόσφατη), προσανατολισμό σε πρόσωπα / τόπο /χρόνο, διόραση και κρίση. Παραπομπή για εξειδικευμένο έλεγχο όταν απαιτείται και ανασκόπηση των αποτελεσμάτων. Εκτίμηση του χρονικού διαστήματος συγκέντρωσης/απόσπασης προσοχής και της ικανότητας λήψης αποφάσεων ή επίλυσης προβλημάτων. Προσδιορισμός της ικανότητας συμμετοχής σε σχεδιασμό/εφαρμογή φροντίδας. Έλεγχος της ικανότητας εκπομπής, λήψης και κατανόησης μηνυμάτων επικοινωνίας. 8

9 Επισήμανση συμπεριφοράς όπως ακατάστατες προσωπικές συνήθειες, αργός ή /και με κακή άρθρωση λόγος. Επισήμανση της ύπαρξης, παραισθήσεων και ψευδαισθήσεων. o Παρατήρηση για λεκτικές και μη λεκτικές ενδείξεις (γέλια χωρίς αφορμή, καθυστερημένη λεκτική απάντηση, κινήσεις βλεφάρων, κινήσεις των χειλιών χωρίς παραγωγή ήχου, μηχανικές κινήσεις. o Διερεύνηση περιεχομένου ψευδαισθήσεων, «Βλέπετε ή ακούτε κάτι;» «Τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή;» ή παραισθήσεων «Τι νομίζεται ότι είναι αυτό;» «Νομίζετε ότι αυτό είναι πομπός;» o Διερεύνηση της συχνότητας της έντασης και της διάρκειας των ψευδαισθήσεων και της αντίδρασης του ατόμου: «Έχει συμβεί αυτό ξανά;» «Πόσο συχνά ακούτε τη φωνή;» «Πόση ώρα ακούγατε τη φωνή τη τελευταία φορά;» «Τι σκέφτεστε ή κάνετε όταν συμβαίνει αυτό;» Συζήτηση με σημαντικούς άλλους/φροντιστές για τον προσδιορισμό της συνήθους ικανότητας σκέψης και των μεταβολών συμπεριφοράς του ατόμου, του χρόνου ύπαρξης του προβλήματος και άλλων σχετικών πληροφοριών για τη δυνατότητα αρχικής αξιολόγησης ως βάση για μελλοντική σύγκριση. Προσδιορισμός του επιπέδου άγχους του ατόμου σε σχέση με την κατάσταση. Παραπομπή για εξέταση σε βάθος συγκεκριμένων γνωστικών ικανοτήτων/εκτέλεσης εγκεφαλικών λειτουργιών, όταν απαιτείται. 3ης ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: Ενθάρρυνση προαγωγή της επικοινωνίας για βελτίωση της αίσθησης ακεραιότητας του ατόμου. Ανοιχτή άμεση ενθάρρυνση του ατόμου, ειλικρινής διάλογος: o Εξασφάλιση διαμόρφωση ήρεμου ασφαλούς περιβάλλοντος. Περιβάλλον με πολλά ερεθίσματα δημιουργεί σύγχυση στην ερμηνεία τους και άγχος για την προέλευση και τη σημασία των ερεθισμάτων. o Σεβασμός του προσωπικού χώρου του ατόμου. Επιλογή πιο ανοιχτών και μεγάλων χώρων για συνομιλία. Οι μικροί κλειστοί χώροι μπορεί να εντείνουν το άγχος του ατόμου επειδή νοιώθει εγκλωβισμένο και επιπρόσθετα αναγκάζουν σε μη επιθυμητή εγγύτητα οπότε δημιουργούν καχυποψία και φόβο. o Ανάπτυξη κλίματος εμπιστοσύνης o Επίδειξη, υπομονής, συνέπειας και εξυπηρετικότητας. Προάγουν την εμπιστοσύνη. o Αποφυγή υποσχέσεων που ίσως δεν μπορέσουν να τηρηθούν. o Παροχή χρόνου στο άτομο για την έκφραση των σκέψεων και συναισθημάτων του. Η ενεργητική ακρόαση βοηθάει στη μείωση των αισθημάτων μοναξιάς και απομόνωσης. Η παροχή χρόνου βοηθάει το άτομο στην προσπάθεια να οργανώσει τη σκέψη και το λόγο του. o Ενθάρρυνση του ατόμου να συνεχίσει να εκφράζεται, να βρίσκει τις κατάλληλες λέξεις και βοήθεια να τις εκφέρει ορθά. 9

10 o Παρατήρηση λεκτικών και μη λεκτικών μηνυμάτων. o Χρήση του ονόματος του ατόμου κατά τη διάρκεια των συζητήσεων. o Χρήση απλής και οικείας γλώσσας, με αργή και καθαρή εκφορά. Βοηθάει το άτομο να κατανοεί περισσότερα και δίνει χρόνο να επεξεργαστεί αυτό που ακούει και να οργανώσει μια απάντηση o Αναγνώριση του τρόπου που το άτομο ελέγχει την αξιοπιστία των άλλων. o Σύντομες συνομιλίες αρχικά αν το άτομο είναι καχύποπτο. Αύξηση του χρόνου συνομιλίας όσο μειώνεται η καχυποψία. o Επαλήθευση της ορθής ερμηνείας των βιωμάτων του ατόμου χωρίς συμμετοχή στο παραλήρημα ή τις παραισθήσεις, όταν υπάρχουν: πχ «καταλαβαίνω ότι φοβάστε» Βοήθεια στο άτομο ώστε να επικοινωνεί πιο αποτελεσματικά : o Να διευκρινίζει τι εννοεί με αυτό που λέει. Αποφυγή μίμησης ή επανάληψης των ακατανόητων λέξεων που εκφέρει το άτομο. o Να διευκρινίζει τις προσωπικές αντωνυμίες πληθυντικού αριθμού, «Ποιοί είναι αυτοί;» «Ποιούς εννοείς όταν λες εμείς;» o Επαναφορά κάθε φορά που αλλάζει θέμα στη μέση μιας σκέψης ή πρότασης. o Ενημέρωση του ατόμου κάθε φορά που δεν είναι κατανοητή η αλληλουχία των σκέψεών του o Χρήση απλών σύντομων προτάσεων και επανάληψή τους όσε φορές χρειαστεί για να τις κατανοήσει το άτομο. Πληροφόρηση και βοήθεια στο άτομο να κατανοήσει ότι τα συμπτώματά του είναι συνέπεια του προβλήματος υγείας που έχει (όταν αυτό είναι γνωστό) και θα μειωθούν με κατάλληλη αγωγή και αντιμετώπιση. Τα άτομα αγχώνονται και νοιώθουν άσχημα, ειδικά στα αρχικά στάδια της διαταραχής, όταν αντιλαμβάνονται ότι δε μπορούν να ελέγξουν τις σκέψεις ή την συμπεριφορά τους. Βοήθεια στο άτομο να ξεχωρίζει την πραγματικότητα από τις δικές του σκέψεις. o Διδασκαλία στρατηγικών γνωστικού ελέγχου : ανακατεύθυνση προσοχής από τη σκέψη ή την ψευδαίσθηση στο περιβάλλον, ενεργητική καταστολή των σκέψεων ή ψευδαισθήσεων, διακοπή των σκέψεων, αγνόηση των ψευδαισθήσεων, απόσπαση προσοχής (με τραγούδι, προσευχή, ραδιόφωνο ή τηλεόραση κλπ). Βοήθεια στο άτομο να ελέγχει τη συμπεριφορά του. o Διδασκαλία στρατηγικών ελέγχου της συμπεριφοράς: Περιγραφή της συμπεριφοράς του ατόμου, περιγραφή των συνεπειών της συμπεριφοράς στους άλλους, περιγραφή της επιθυμητής συμπεριφοράς, παρότρυνση άσκησης στην επιθυμητή συμπεριφορά, ενίσχυση επιβράβευση της έκφρασης της επιθυμητής συμπεριφοράς. 4ης ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: Διαμόρφωση θεραπευτικού περιβάλλοντος στο σπίτι και υποστήριξη ατόμου και σημαντικών άλλων στην ανάπτυξη στρατηγικών αντιμετώπισης ειδικά σε μη αναστρέψιμες καταστάσεις. Παροχή δυνατοτήτων για διενέργεια ερωτήσεων και λήψη πληροφόρησης σε σημαντικούς άλλους / φροντιστές του ατόμου. 10

11 Βοήθεια των προσώπων του υποστηρικτικού συστήματος του ατόμου για τη δημιουργία ενός ήρεμου περιβάλλοντος χωρίς πολλά και έντονα ερεθίσματα. Διδασκαλία στους σημαντικούς άλλους / φροντιστές του ατόμου, για τον τρόπο προσέγγισης του ατόμου και την επικοινωνία μαζί του. Διδασκαλία για την απαραίτητη φροντίδα προς το άτομο ώστε να διατηρήσει το επίπεδο λειτουργικότητάς του και να προληφθεί ή να επιβραδυνθεί η περαιτέρω επιδείνωση, ειδικά στις μη αναστρέψιμες καταστάσεις. Παροχή υποστήριξης και διευκόλυνση της διεργασίας του θρήνου για την απώλεια εαυτού / ικανοτήτων, όπως στη νόσο Alzheimer κα. Ενθάρρυνση για προαγωγή της κοινωνικοποίησης μέσα στα όρια του ατόμου. Προγραμματισμός συγκεκριμένων δραστηριοτήτων και περιόδων ανάπαυσης. Επισήμανση της σημαντικότητας της συνεργασίας στη θεραπευτική αγωγή. Παροχή βοήθειας στο άτομο και τους σημαντικούς άλλους / φροντιστές για την ανάπτυξη ολοκληρωμένου σχεδίου φροντίδας, ειδικά στην περίπτωση επιδεινούμενων ή/και μακρόχρονων προβλημάτων. Ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός περιλαμβάνει εκτός από την κατ οίκον φροντίδα του ατόμου, τις μετακινήσεις, τη βοήθεια στις δραστηριότητες φροντίδας καθώς και την υποστήριξη και ανάπαυση των φροντιστών διότι αυτή διασφαλίζει και προάγει την κατ οίκον διαχείριση του ατόμου. Παραπομπή σε κοινοτικούς ή άλλους πόρους για επιπρόσθετη βοήθεια (προγράμματα ημερήσια φροντίδας, υποστηρικτικές ομάδες κλπ.) Βιβλιογραφία Ackley, B., Ladwig, G., (2014). Nursing Diagnosis Handbook, An Evidence-Based Guide to Planning Care. 10 nth Edition, Elsevier. Carpenito-Moyet, L.J. (2006). Handbook of nursing diagnosis. 11 th edition, Lippincott Williams & Wilkins. Carpenito-Moyet, L.J. (2008). Nursing diagnosis: Application to Clinical Practice 12 th Edition, Philadephia, PA: Lippincott Williams & Wilkins. Carpenito, L. J. (1990). Mandatory updating -a lifetime commitment. Nursing times, 87(48), Fountoulakis, K. N., Tsolaki, M., Chantzi, H., & Kazis, A. (2000). Mini mental state examination (MMSE): a validation study in Greece. American Journal of Alzheimer's Disease and Other Dementias, 15(6), Gordon, M. (1990). Toward Theory Based Diagnostic Categories. International Journal of Nursing Terminologies and Classifications, 1(1), Gorman, L. M., & Anwar, R. (2014). Neeb's Fundamentals of Mental Health Nursing, 4 th edition, FA Davis. Kleiger, J. H. (2013). Disordered thinking and the Rorschach: Theory, research, and differential diagnosis. Routledge. Moorhouse, M. F., Murr A., (2008), Nurse s pocket guide diagnoses, prioritized interventions and rationales, 11 th edition, F. A. Davis Company Philadelphia. 11

12 Morrison-Valfre, M. (2012). Foundations of Mental Health Care5: Foundations of Mental Health Care. Elsevier Health Sciences. NANDA International (2012) Nursing Diagnoses: Definitions and Classification , Wiley Blackwell. Scazufca, M., Almeida, O. P., Vallada, H. P., Tasse, W. A., & Menezes, P. R. (2009). Limitations of the Mini-Mental State Examination for screening dementia in a community with low socioeconomic status. European archives of psychiatry and clinical neuroscience, 259(1), Shives, L. R. (2008). Basic concepts of psychiatric-mental health nursing, 8 th edition, Lippincott Williams & Wilkins. Sparks Ralph, S., Taylor, S. (2011). Nursing diagnosis: Reference manual, 8 th edition, Lippincott Williams & Wilkins. Sparks Ralph, S., Taylor, S. (2014). Nursing diagnosis, Pocket Guide, 2 th edition, Wolters Kluwer Health / Lippincott Williams & Wilkins. Thoroddsen, A., Ehnfors, M., & Ehrenberg, A. (2010). Nursing specialty knowledge as expressed by standardized nursing languages. International Journal of Nursing Terminologies and Classifications, 21(2), Πατηράκη Κουρμπάνη Ε., (2009). Οδηγός Ανάπτυξης Σχεδίου Νοσηλευτικής Φροντίδας Διαγνώσεις, Παρεμβάσεις και Αιτιολογήσεις, 11 η Αγγλική Έκδοση 1 η Ελληνική Έκδοση, Εκδόσεις Π. Χ. Πασχαλίδης. Επιμέλεια: Doenges M. E.,

13 ΕΝΤΥΠΑ Α. Έντυπο επικεντρωμένης αξιολόγησης ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ: ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΕΓΩ Υποκειμενικά Δεδομένα (Προσωπικες Αναφορές) Τι στάση διατηρείτε απέναντι στη ζωή (θετική / αρνητική κλπ.). Τι νομίζετε για το σώμα σας;. Πώς βαθμολογείτε την αυτοεκτίμηση σας (1-10, όπου 10 η υψηλότερη βαθμολογία): Τι χαρακτηρίζει την ψυχική σας διάθεση; Κατάθλιψη. Ενοχή;.. Αίσθηση του μη πραγματικού;.. Συναισθηματική αστάθεια; Απάθεια/αδιαφορία; Κοινωνική απομόνωση;.... Αποστασιοποίηση;.. Είστε νευρικό άτομο; Πληγώνονται εύκολα τα συναισθήματα σας;.. Αναφορά στρεσογόνων παραγόντων:.. Προηγηθέντες τρόποι διαχείρισης του στρές:. Ανησυχία για οικονομική κατάσταση:... Οικογενειακή κατάσταση:... Επαγγελματική εμπειρία:..στρατιωτική θητεία: Πολιτισμικοί/εθνικοί παράγοντες:... Θρήσκευμα: Ενεργός συμμετοχή σε θρησκευτικές τελετουργίες: Τρόπος ζωής:.. Πρόσφατες αλλαγές:... Σημαντικές απώλειες/αλλαγές(ημερομηνίες):. Στάδια θρήνου/εκδηλώσεις απώλειας:.. Συναισθήματα (σημειώστε ότι ισχύει):... Αίσθηση αβοήθητου /Ανημποριά: Απελπισία:. Νευρικότητα: Απώλεια αίσθησης ελέγχου:... Παθητικότητα:.. Εξάρτηση: Ευφορία: Θυμός/εχθρικότητα: : Άλλο (εξειδικεύστε): Αντικειμενικά Δεδομένα (Ευρήματα) Συναισθηματική κατάσταση (σημειώστε ότι ισχύει): Ηρεμία: Φιλικότητα:... Συνεργατικότητα: Αμφιθυμία: Φόβος: Άγχος: Ευερεθιστότητα: Απόσυρση: 13

14 Μηχανισμοί άμυνας: Προβολή: Άρνηση: Καταστροφολογία: Εκλογίκευση: Απώθηση: Παλινδρόμηση: Μετουσίωση Παθητικότητα/επιθετικότητα:.. Διανοητικοποίηση: Ταύτιση:. Σωματοποίηση: Ενδοβολή: Αντίδραση με το αντίθετο: Απομόνωση: Μετάθεση: Υποκατάσταση: Σύμπτωση εκδηλώσεων συμπεριφοράς: Λεκτική: Μη λεκτική: Χαρακτηριστικά λόγου: Ταχύτητα (αργός/γρήγορος): Υπό πίεση:. Ένταση: _Διαταραχές: Αφασία: Κινητική συμπεριφορά: Στάση σώματος: Νευρικότητα: Ενεργητικότητα Στερεοτυπία Τικ/τρόμος: Τρόπος βάδισης: Παρατηρούμενη σωματική αντίδραση (-σεις):.. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ Υποκειμενικά Δεδομένα (Προσωπικές Αναφορές) Οικογενειακή κατάσταση (σημειώστε): Άγαμος/η:. Έγγαμος/η: Διαζευγμένος/η:.Χήρος/α: Ζει με: Χρονική διάρκεια σχέσης: Αντίληψη για τη σχέση:. Ανησυχίες/άγχος: Οικογενειακός ρόλος: Αριθμός/ηλικία παιδιών: Αντίληψη της σχέσης με τα μέλη της οικογένειας: Διευρυμένη οικογένεια:... Άλλα άτομα που τον στηρίζουν:.. Εθνικοί/πολιτισμικοί δεσμοί:... Ισχύς εθνικής ταυτότητας:... Διαμένει σε κοινότητα ομοεθνών:. Αισθήματα (περιγράψτε): Απώλεια εμπιστοσύνης:.. Απόρριψη:.. ΔυστυχίαΜοναξιά/απομόνωση: Προβλήματα που σχετίζονται με ασθένεια/κατάσταση:. Προβλήματα επικοινωνίας (π.χ. ομιλία, διαφορετική γλώσσα, εγκεφαλική βλάβη):. Χρήση βοηθημάτων λόγου/επικοινωνίας (καταγράψτε): Ανάγκη διερμηνέως:... Μητρική γλώσσα:.. Αντικειμενικά Δεδομένα (Ευρήματα) Επικοινωνία/Λόγος: Σαφής: Χαώδης: Χαμηλού νοητικού επιπέδου: Λαρυγγεκτομή: Αφασικός: Συγχυτικός: Λεκτική/μη λεκτική επικοινωνία με την οικογένεια/σημαντικούς άλλους:.. Τρόπος οικογενειακής αλληλεπίδρασης:. 14

15 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΑΝΑΠΑΥΣΗ Υποκειμενικά Δεδομένα (Προσωπικες Αναφορές) Επάγγελμα:... Χόμπι:.. Ικανότητα συμμετοχής σε συνήθεις δραστηριότητες: Ελεύθερος χρόνος/ψυχαγωγικές δραστηριότητες:. Δυνατότητα βάδισης: Τρόπος βάδισης (περιγράψτε): Επίπεδο δραστηριότητας (καθιστική - πολύ δραστήρια ζωή):.. Καθημερινή άσκηση/είδος:... Μυϊκός όγκος/τόνος/ δύναμη (π.χ. επίπεδο φυσιολογικό, αυξημένο, μειωμένο):.. Ιστορικό προβλημάτων/ περιορισμών από κάποιες καταστάσεις (π.χ. ακινησία, αδυναμία μετακίνησης, εξασθένησης:... Συναισθήματα (π.χ. εξουθένωση, νευρικότητα, αδυναμία συγκέντρωσης, δυσαρέσκεια): Παράγοντες ανάπτυξης (π.χ. καθυστέρηση/ηλικία):... Ύπνος: Ώρες:... Ενδιάμεσος ύπνος (υπνάκος):. Αϋπνία:... Που σχετίζεται με:... Δυσκολία να αποκοιμηθεί:... Δυσκολία να παραμείνει κοιμισμένος: Αίσθημα Ξεκούρασης μετά τον ύπνο:.... Υπερβολική αδυναμία:.. Συνήθειες προετοιμασίας για ύπνο:.. Τεχνικές χαλάρωσης:.... Ύπνος με περισσότερα από ένα μαξιλάρια:. Χρήση οξυγόνου(τύπος):... Πότε χρησιμοποιείται: Φάρμακα ή φυτικά σκευάσματα που βοηθούν/ επηρεάζουν τον ύπνο: Αντικειμενικά Δεδομένα (Ευρήματα) Παρατηρούμενη αντίδραση στη δραστηριότητα: Καρδιακή συχνότητα: :.. Καρδιακός ρυθμός (ρυθμικός/άρρυθμος): Αρτηριακή Πίεση:.. Ρυθμός αναπνοών:. Κορεσμός Αιμοσφαιρίνης με Ο 2 : Διανοητική κατάσταση (π.χ. γνωστική διαταραχή, απόσυρση/λήθαργος):. Μυϊκός όγκος/ τόνος:. Στάση σώματος (φυσιολογική, παθολογική κύρτωση σπονδυλικής στήλης): Τρόμος (εντόπιση): Εύρος Κίνησης: Ισχύς: Παραμόρφωση: Χρήση βοηθημάτων κίνησης (περιγράψτε):.. ΘΡΕΨΗ Υποκειμενικά Δεδομένα (Προσωπικές Αναφορές) 15

16 Συνήθης δίαιτα(τύπος):.. Θερμίδες/υδατάνθρακες/πρωτεΐνες/λίπος πρόσληψη g/ημέρα:.. Αριθμός γευμάτων καθημερινά:.. Ενδιάμεσα μικρά γεύματα (αριθμός/ώρα κατανάλωσης): Διατροφικές συνήθειες/περιεχόμενο: Πρωινό: Γεύμα:... Δείπνο:.. Ενδιάμεσα μικρά γεύματα:..... Προτιμήσεις φαγητού:.. Δόντια:. Φυσιολογικά: Οδοντοστοιχίες (ολικές/μερικές): Απώλεια/απουσία οδόντων/κακή οδοντιατρική φροντίδα: Έλκη στόματος /ούλων:.. Σακχαρώδης Διαβήτης: Ρυθμίζεται με χάπια/δίαιτα/ινσουλίνη: Βιταμίνες/συμπληρώματα διατροφής: Φαρμακευτική αγωγή/ Φυτικά σκευάσματα:... Αντικειμενικά Δεδομένα (Ευρήματα) Βάρος: Ύψος: Σωματότυπος: Λίπος στο σώμα:... Σπαργή δέρματος (π.χ. φυσιολογική, ελαττωμένη): Βλεννογόνοι (ενυδατωμένοι/αφυδατωμένοι):.. Οίδημα: Γενικευμένο: Στάσης: Άκρου ποδός/ σφυρών: Περικογχικό: Κοιλιακό/ ασκίτης: Διάταση σφαγίτιδας: Κατάσταση οδόντων/ούλων: Κατάσταση: Γλώσσας: Στοματικού βλεννογόνου:. ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ - ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Υποκειμενικά Δεδομένα (Προσωπικες Αναφορές) Όνειρα:.... Υπνοβασία:. Αυτόματη γραφή:... Αίσθηση / πεποίθηση ότι είναι άλλο πρόσωπο:... Αντίληψη των καταστάσεων Διαφορετικά από τους άλλους: Ικανότητα: Να ακολουθεί οδηγίες:... Να κάνει υπολογισμούς:... Να ολοκληρώνει καθημερινές δραστηριότητες ζωής: Λιποθυμικά επεισόδια / Ζαλάδα:... Σπασμοί:... Προσωρινή απώλεια αισθήσεων / σκοτοδίνη: Αντικειμενικά Δεδομένα (Ευρήματα) Διανοητική κατάσταση (σημειώστε διάρκεια αλλαγής):... 16

17 Προσανατολισμός σε: Τόπο:... Χρόνο:... Πρόσωπα:... Σημειώστε ό,τι ισχύει: Εγρήγορση Νωθρότητα: Ληθαργικότητα Κώμα: Εμβροντησία: Συνεργατικότητα: Επιθετικότητα: Παραλήρημα: Ψευδαισθήσεις: Μνήμη: Άμεση:... Πρόσφατη:... Παρελθοντική:... Κατανόηση: Διεργασίες σκέψης (αξιολόγηση μέσω ομιλίας): Τρόπος ομιλίας (γρήγορος, αυθόρμητος, διακοπτόμενος): Περιεχόμενο:... Λογική συνέχεια: Έκφραση:... Αλλαγή θέματος:. Ξαφνικές ιδέες:... Διάρκεια προσοχής: Διακοπτόμενη ή ρέουσα ομιλία:... Παραληρηματικές ιδέες:.. Ψευδαισθήσεις:... Παραισθήσεις:. Διάθεση:... Συναίσθημα: Καταλληλότητα... Ένταση Διακύμανση:... Αντίληψη:... Λανθασμένος τρόπος αντίληψης:. Προσοχή/ δεξιότητες υπολογισμού:... Ικανότητα Επίλυσης προβλημάτων:.. Κρίση:... Ικανότητα υπολογισμών:... Έλεγχος παρορμήσεων... Συναίσθημα:... Σεξουαλικότητα: ΦΥΛΛΟ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΕΙΔΟΣ/ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΔΟΣΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ (κυκλώστε την τελευταία χορηγούμενη δόση) ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ / ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΛΗΨΗ (ΝΑΙ/ΟΧΙ) 17

18 Β. Έντυπο διατύπωσης νοσηλευτικής διάγνωσης Διαταραγμένες διεργασίες σκέψης που σχετίζονται με: Αποσύνθεση διεργασιών σκέψης Διαταραγμένη κρίση Ανικανότητα να εμπιστευθεί Υψηλά επίπεδα άγχους Πανικός Αρνητικό πρότυπο εαυτού Χαμηλή αυτοεκτίμηση Ψυχολογικές συγκρούσεις Διανοητικές διαταραχές Χρόνια ψυχική διαταραχή Αποσύνθεση ορίων εαυτού Βιοχημικές αλλαγές (φάρμακα ή κατάχρηση ουσιών) Αποστέρηση ύπνου όπως φαίνεται από: ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Ο ασθενής αναφέρει: Ιδέες αναφοράς: Παρουσία παραληρηματικών ιδεών: Ψευδαισθήσεις προσταγής: ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Ο νοσηλευτής παρατηρεί: Εσφαλμένη ερμηνεία των ερεθισμάτων: Εσφαλμένη ερμηνεία περιβάλλοντος: Διαταραγμένη ικανότητα χρήσης λογικής επίλυσης προβλημάτων: Διαταραγμένη ικανότητα λήψης αποφάσεων: Διαταραχή αλληλουχίας σκέψεων: Ακατάλληλος μη βασιζόμενος στην πραγματικότητα τρόπος σκέψης: Ακατάλληλο συναίσθημα: Γνωστική ασυμφωνία: Προβλήματα ελλείμματος μνήμης: Νωθρότητα ή υπερεγρήγορση: Διάσπαση προσοχής (μεταβολή του διαστήματος συγκέντρωσης): Εγωκεντρικότητα: Εμμονές τελετουργική συμπεριφορά: Μειωμένη ικανότητα σύλληψης ιδεών: 18

19 Καχυποψία προς τους γύρω: Σύγχυση / αποπροσανατολισμός: Ανάρμοστη κοινωνική συμπεριφορά: Άλλο: Γ. Έντυπο καταγραφής επιθυμητών εκβάσεων: Έλεγχος διαστρεβλωμένης σκέψης Αναφέρεται στη δυνατότητα του ατόμου να αναγνωρίζει και να ελέγχει τις στρεβλωμένες σκέψεις. Προηγούμενη Βαθμολόγηση κλίμακας εκβάσεων:.. Βαθμολόγηση με: 1: Ποτέ δεν καταδεικνύει την επιθυμητή συμπεριφορά 2: Σπάνια καταδεικνύει την επιθυμητή συμπεριφορά, 3: Μερικές φορές καταδεικνύει την επιθυμητή συμπεριφορά, 4: Συχνά καταδεικνύει την επιθυμητή συμπεριφορά, 5: Συνεχώς καταδεικνύει την επιθυμητή συμπεριφορά ΜΕ: μη εφαρμόσιμο Αρχική βαθμολογία:... Τελική βαθμολογία:... Το άτομο θα: 19

20 Δείκτες Αναγνωρίζει μεταβολές της σκέψης και της συμπεριφοράς Εκφράζει λεκτικά ότι κατανοεί τις αιτίες των μεταβολών (όταν αυτές είναι γνωστές) Ανιχνεύει παρεμβάσεις αποτελεσματικής αντιμετώπισης της κατάστασης. Επιδεικνύει αλλαγές συμπεριφοράς / τρόπου ζωής για την πρόληψη / ελαχιστοποίηση των μεταβολών της νόησης Διατηρεί προσανατολισμό στην πραγματικότητα. Εφαρμόζει τρόπους αντιμετώπισης και ελέγχου των παραισθήσεων και των ψευδαισθήσεων. Αναφέρει μείωση της συχνότητας οπτικών ψευδαισθήσεων Αναφέρει μείωση στην παρουσία διωκτικού παραληρήματος Παρουσιάζει μια ορθή αντίληψη της πραγματικότητας Επικοινωνεί αποτελεσματικά με τους άλλους Εμφανίζει μειωμένα επίπεδα άγχους Ποτέ 1 Σπάνια 2 Μερικές φορές 3 Συχνά 4 Συνεχώς 5 ΜΕ Δ. Νοσηλευτικές παρεμβάσεις: Βοήθεια στον έλεγχο των διαστρεβλωμένων σκέψεων 1 ης ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: Αξιολόγηση αιτιολογικών / συμμετεχόντων παραγόντων: (Συμπλήρωση εντύπου Αξιολόγησης) Συμμετέχοντες παράγοντες: Χρήσης αλκοόλ ή άλλων ουσιών ή φαρμάκων Γνωστή χρόνια ψυχιατρική διαταραχή: 20

21 Συμμόρφωση σε χορηγηθείσα φαρμακευτική αγωγή Παραπομπή για ειδική αξιολόγηση Παραπομπή για ειδική αντιμετώπιση 2 ης ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: Αξιολόγηση του βαθμού της διαταραχής: Διανοητική κατάσταση: Παραπομπή για εξειδικευμένο έλεγχο: Ανασκόπηση των αποτελεσμάτων: Ικανότητα λήψης αποφάσεων: Ικανότητα ή επίλυσης προβλημάτων : Ικανότητα συμμετοχής στο σχεδιασμό/εφαρμογή φροντίδας: Ικανότητας εκπομπής, λήψης και κατανόησης μηνυμάτων επικοινωνίας: Προσωπικές συνήθειες: Επισήμανση της ύπαρξης, παραισθήσεων και ψευδαισθήσεων. Λεκτικές ενδείξεις: Μη λεκτικές ενδείξεις: Περιεχόμενο ψευδαισθήσεων: Συχνότητα: ένταση: διάρκεια: ψευδαισθήσεων Αντίδραση του ατόμου: Εκτίμηση των φροντιστών για τον προσδιορισμό της συνήθους ικανότητας σκέψης και των μεταβολών συμπεριφοράς του ατόμου, του χρόνου ύπαρξης του προβλήματος: Επιπέδου άγχους: Παραπομπή για εξέταση σε βάθος: 3 ης ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: Ενθάρρυνση προαγωγή της επικοινωνίας για βελτίωση της αίσθησης ακεραιότητας του ατόμου. Διαμόρφωση ήρεμου ασφαλούς περιβάλλοντος: Ανάπτυξη κλίματος εμπιστοσύνης: 21

22 Βοήθεια στην επικοινωνία: Εκπαίδευση στην επικοινωνία: Πληροφόρηση και βοήθεια στην κατανόηση των συμπτωμάτων του ως συνέπεια του προβλήματος υγείας : Διδασκαλία στρατηγικών γνωστικού ελέγχου : Διδασκαλία στρατηγικών ελέγχου της συμπεριφοράς: 4 ης ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: διαμόρφωση θεραπευτικού περιβάλλοντος στο σπίτι και υποστήριξη ατόμου και σημαντικών άλλων στην ανάπτυξη στρατηγικών αντιμετώπισης. Πληροφόρηση σημαντικών άλλων: Βοήθεια στη δημιουργία ήρεμου περιβάλλοντος: Διδασκαλία στους σημαντικούς άλλους, για τον τρόπο προσέγγισης του ατόμου: Διδασκαλία στους σημαντικούς άλλους, για τον τρόπο επικοινωνίας με το άτομο: Διδασκαλία για την απαραίτητη φροντίδα προς το άτομο: Παροχή υποστήριξης και διευκόλυνση της διεργασίας του θρήνου για την απώλεια εαυτού / ικανοτήτων: Ενθάρρυνση για προαγωγή της κοινωνικοποίησης: Προγραμματισμός δραστηριοτήτων και ανάπαυσης: Παροχή βοήθειας στους φροντιστές για την ανάπτυξη ολοκληρωμένου σχεδίου φροντίδας: Παραπομπή για επιπρόσθετη βοήθεια: Ενημέρωση για πηγές πληροφόρησης: Ιστοσελίδες Έντυπα Φυλλάδια 22