ΓΑΡΥΦΑΛΛΟΣ Δ. ΦΡΑΓΚΙΔΗΣ

Transcript

1 ΓΑΡΥΦΑΛΛΟΣ Δ. ΦΡΑΓΚΙΔΗΣ Καθηγητής Εφαρμογών Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Σερρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Ταχ. Δ/νση: Τέρμα Μαγνησίας, 62124, Σέρρες Τηλ.: ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΣΕ ΙΕΘΝΗ ΠΕΡΙΟ ΙΚΑ ΜΕ ΚΡΙΤΕΣ: 2 (& 2 ΥΠΟ ΚΡΙΣΗ) 1. Giouvanakis A., Fragidis G., Paschaloudis D and Tarabanis K., Embedding a Vocabulary Based Application for Concept Mapping into a e-learning Management System, Open Education Research, Vol. 11., No 5., 2005, pp Giouvanakis A., Fragidis G., Ignatiadis I. and Koumpis A. mycourse: An Educational Content Management Platform with Social Networking Characteristics, International Journal of Emerging Technologies in Learning, Vol 5, No 4, Loutas N., Fragidis G., Peristeras V. and Tarabanis K., A Social Service Meta-Model for the Cocreation of Value with the User, International Journal of Production Economics, Special Issue on Service Science (υπό κρίση). 4. Fragidis G. and Tarabanis K., Value Co-Creation ιn Health Care: A Patient-Centered Approach for E-Health, Health Care Management Review (υπό κρίση). ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΣΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΥΣ ΤΟΜΟΥΣ: 2 1. Fragidis G., Kotzinos D. and Tarabanis K., A Conceptual Framework and an Extended SOA Model for Consumer-Oriented E-Commerce, E-Commerce Handbook, ed. Alexandar Lazinicka, IN-TECH Journals. 2. Katriou S.A., Fragidis G., Ignatiadis I., An Approach to Efficient Waste Management for SMEs via RBVOs, in E-Business Issues, Challenges and Opportunities for SMEs: Driving Competitiveness, ed. M. Manuela Cruz-Cunha and João Eduardo Varajão, IGI Global. Ι ΑΚΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: 2 1. Γ. Φραγκίδης, «Μηχανοργάνωση Υπηρεσιών - ιδακτικές σημειώσεις», Τ.Ε.Ι. Σερρών, Σέρρες, 2005.

2 ιδακτικές σημειώσεις για τη διδασκαλία του μαθήματος «Μηχανοργάνωση Υπηρεσιών» 2. Γ. Φραγκίδης, «Επιχειρηματική εοντολογία - ιδακτικές σημειώσεις», Τ.Ε.Ι. Σερρών, Σέρρες, 2003 ιδακτικές σημειώσεις για τη διδασκαλία του μαθήματος «Επιχειρηματική εοντολογία» ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΣΕ ΙΕΘΝΗ ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΜΕ ΚΡΙΤΕΣ: 29 ( (&1 ΥΠΟ ΚΡΙΣΗ) 1. Fragidis G. and Kotzinos D. Analyzing Value Co-Creation as Collaborative Knowledge Creation, The 2011 Naples Forum On Services: Service-Dominant Logic, Service Science And Network Theory, June 2011, Capri, Italy (υπό κρίση). 2. Fragidis G. and Tarabanis K., Towards an Ontological Foundation of Service Dominant Logic, IESS International Conference on Exploring Services Sciences, February 2011, Geneva, Switzerland. 3. Fragidis G. and Tarabanis K., Analyzing Value Co-Creation in Service Systems: Contribution from GORE, 8th Enterprise Engineering Track at the 26th ACM 26th Symposium on Applied Computing (SAC), March 2011, TaiChung, Taiwan. 4. Fragidis G, Ignatiadis I. and Wills C., Value Co-creation and Customer-driven Innovation in Social Networking Systems, IESS First International Conference on Exploring Services Sciences, February 2010, Geneva, Switzerland. 5. Fragidis G., Paschaloudis Dimitrios, Tarabanis K. and Tsourela M., E-business Models for the Co-creation of Value with the Customer, 10th Annual Conference of the International Academy of E-Business, 1-4 April 2010, San Francisco, USA. 6. Fragidis G., Kotzinos D. and Tarabanis K., Service Value as Collaborative Knowledge Creation, 18th Annual Frontiers in Service Conference, 29 Oct - 1 Nov, 2009, Honolulu, USA. 7. Katriou S.A., Fragidis G., Ignatiadis I., Tolias E., Koumpis A., Waste Management Using Request-Based Virtual Organizations, PRO-VE'09, 10th IFIP Working Conference on Virtual Enterprises, 7-9 October, 2009, Thessaloniki, Greece. 8. Fragidis G. and Tarabanis K., When S-D logic Meets Web 2.0: An Integrative Framework for a Service-Based Web, The 2009 Naples Forum on Services: Service-Dominant Logic, Service Science And Network Theory, June, 2009, Capri, Italy. 9. Fragidis G., Tarabanis K. and Paschaloudis Dimitrios, A Service Composition Model for Value Co-Creation in e-healthcare, 9th Annual Conference of the International Academy of E-Business, 9-12 April 2009, Hawaii, USA. Το άρθρο τιμήθηκε με το βραβείο καλύτερου άρθρου στο Συνέδριο 10. Fragidis G., Giantsiou L and Tarabanis K., Providing Customer-Centric Service: Customization and Composition of Service on the Semantic Web, IEEE International Conference on Intelligent Agents, Web Technologies and Internet Commerce (IAWTIC'08), December 2008, Vienna, Austria. 11. Fragidis G. and Tarabanis K., An Extended SOA Model for Customer-Centric E-Commerce, IEEE International Conference on E-Business Engineering (ICEBE), October, 2008, pp , Xi An, China. 2 από 22

3 12. Fragidis G. and Tarabanis K., "Guidelines for the Composition of Business Services into Solutions for the Customer", 17th Annual Frontiers in Service Conference, October 2-5, 2008, Washington D.C., USA. 13. Fragidis G., Paschaloudis D. and Tsourela M., Towards an Educational Model for the Knowledge Economy, 10th IBIMA Conference on Innovation and Knowledge Management in Business Globalization, 30 June 2 July, Kuala Lumpur, Malaysia. 14. Fragidis G., Tarabanis K. and Athanasenas A., Customer Participation on the Web 2.0: The Characteristics of Customer-Centric Environments, 8th Annual Conference of the International Academy of E-Business, March 2008, San Francisco, USA. 15. Fragidis G., Mavridis A., Vontas A., Koumpis A. and Tarabanis K. A Proposed Conceptual Framework for the Study of Research Ecosystems, IEEE International Digital Ecosystems and Technologies Conference (DEST), February, 2008, Phitsanulok, Thailand. 16. Fragidis G. and Tarabanis K., A Service Model for Customer-Centric Electronic Business, 2007 International IEEE Conference on E-Business Engineering, October, 2007, Shanghai, China. 17. Fragidis G., Koumpis A. and Tarabanis K., The Impact of Customer Participation on Business Ecosystems, PRO-VE'07, 8th IFIP Working Conference on Virtual Enterprises, September 2007, Guimaraes, Portugal. 18. Fragidis G., Tarabanis K. and Koumpis A., Strategic Opportunities in the Web 2.0: The Development of Customer-Centric Business Environments, 7th Annual Conference of the International Academy of E-Business, 5-9 April 2007, Vancouver, Canada. Το άρθρο τιμήθηκε με το βραβείο καλύτερου άρθρου στο Συνέδριο 19. Fragidis G., Paschaloudis D., In Search of Regional Development: Entrepreneurship Education in the Context of Cross-Border Academic Collaboration, ICSB 2007 World Conference, Turku, Finland, June Fragidis G., Tarabanis K. and Koumpis A., Conceptual and Business Models for Customer- Centric Business Ecosystems, Inaugural IEEE International Digital Ecosystems and Technologies Conference (DEST), February, 2007, Cairns, Australia. 21. Fragidis G., Tarabanis K. and Koumpis A., Value Creation in Dynamic Customer- Centric Networks, 2006 International IEEE Conference on E-Business Engineering, Shanghai, October, Fragidis G. and Tarabanis K., From Repositories of Best Practices to Networks of Best Practices, 3rd IEEE International Conference on Management of Innovation and Technology, Singapore, June, Fragidis G. and Tarabanis K., The Business Strategy Perspective on the Development of Decision Support Systems, International Conference for Computational Intelligence for Modelling Control and Automation CIMCA 2005, November 2005, Vienna, Austria. 24. Fragidis G., Zafiropoulos C., Paschaloudis D. and Vrana V., A longitudinal study on how students shape opinion about quality of education: research outcomes and management implications, in Proceedings of the 8th Conference in Quality in Services Toulon- Verona, pp., 8-9 September 2005, Palermo, Italy. 3 από 22

4 25. Giouvanakis A, Fragidis G, Kehris E. and Samaras H, Exploiting Concept Mapping in a Semantic Web Environment, in Proceedings of the 5th IEEE International Conference on Advanced Learning Technologies, pp , July 5-8, 2005, Kaohsiung, Taiwan. 26. Zafiropoulos C., Fragidis G., Dimitriadis S., Kehris E. and Paschaloudis D. Service Quality Assessment in Higher Education: The Case of Technological Educational Institute of Serres, in Proceedings of the 9th International Conference on Marketing and Development, June 8-11, 2005, Thessaloniki, Greece, 27. Giouvanakis A, Fragidis G. and Paschaloudis D., Finding ways to create ontologies through educational activities, in Proceedings of the 4th International Conference on Technology in Teaching and Learning in Higher Education, pp , Peking University, Beijing, China, July 11-13, Tambouris E., Stefanou A., Peristeras V., Fragidis G. and Tarabanis K., Experiences from formulating recommendations for a national interoperability strategy, e-challenges 2004 Conference, October 2004, Vienna, Austria. 29. Tarabanis K., Peristeras V. and Fragidis G., Building an Enterprise Architecture for Public Administration: A High-Level Data Model for Strategic Planning, in Proceedings of the 9th European Conference on Information Systems (ECIS 2001), pp , 2001, Bled, Slovenia. 30. Tarabanis K. and Fragidis G., The Strategy View in the Framework of Enterprise Architectures, in Proceedings of the 16th IFIP World Computer Congress (WCC '2000), International Conference on Information Technology for Business Management (ITBM), August, 2000, Beijing, China. 4 από 22

5 ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ (ΕΤΕΡΟ-ΑΝΑΦΟΡΕΣ) Περιλαμβάνονται μόνο αναφορές που εντοπίστηκαν χρησιμοποιώντας το ISI, το Google Scholar και το Scopus. εν περιλαμβάνονται οι αυτό-αναφορές και οι αναφορές σε εργασίες φοιτητών που επέβλεψα τις εργασίες τους. Συνολικά: 34 Fragidis G., Tarabanis K. and Koumpis A., Value Creation in Dynamic Customer- Centric Networks, 2006 International IEEE Conference on E-Business Engineering, Shanghai, October, Ching-Ming Hwang; How-Gao Hsu; Po-Yu Hwang, Co-creating Customer-Centric Service System for Innovative Industrial Cluster: Implementation of NSoC Program as a Transition Paradigm of Hsinchu Science Park, Taiwan, International Conference on Services Science, Management and Engineering, July 2009 Page(s): Fragidis G., Tarabanis K. and Koumpis A., Conceptual and Business Models for Customer-Centric Business Ecosystems, Inaugural IEEE International Digital Ecosystems and Technologies Conference (DEST), Cairns, Australia, February, Moumtzi V., Chatzidimitriou M., Koumpis A., "Collaborative E-Gov Networks The Case of the Semantic-Gov Project", in Integrating E-business Models for Government Solutions: Citizen-Centric Service Oriented Methodologies and Processes", Edited by Susheel Chhabra and Muneesh Kumar, IGI Publisher, February César A. Marín, Iain Stalker and Nikolay Mehandjiev, Engineering Business Ecosystems Using Environment-Mediated Interactions, Lecture Notes in Computer Science, Engineering Environment-Mediated Multi-Agent Systems, Volume 5049, 2008, pp Fragidis G., Mavridis A., Vontas A., Koumpis A. and Tarabanis K. A Proposed Conceptual Framework for the Study of Research Ecosystems, IEEE International Digital Ecosystems and Technologies Conference (DEST), Phitsanulok, Thailand, February, Liu P. and Nie G., Research on Service Ecosystems: State of the Art, International Conference on Management and Service Science (IEEE MASS), Katriou, S.-A., Tolias, E., Mavridis, A., A european union research partner collaboration creation system, 3rd IEEE International Conference on Digital Ecosystems and Technologies (DEST) 2009, 1-3 June 2009, Page(s): Fragidis G. and Tarabanis K., From Repositories of Best Practices to Networks of Best Practices, 3rd IEEE International Conference on Management of Innovation and Technology, Singapore, June, Calvo-Manzano J.A., Cuevas G., Gomez G., Mejia J., Muñoz M. and San Feliu T., Methodology for process improvement through basic components and focusing on the resistance to change, Journal of Software Maintenance and Evolution: Research and Practice, Le Gloahec V., Fleurquin R., and Sadou S. Good practices as a quality-oriented modeling assistant In IEEE QSIC'10: Proceedings of the 10th International Conference on Quality Software, Zhangjiajie, China, July Vincent Le Gloahec, Regis Fleurquin, Salah Sadou, Good architecture = good (adl + practices) In QoSA'10: Proceedings of the 6th International Conference on the Quality of 5 από 22

6 Software Architecture, Prague, Czech Republic, June 2010, Springer, Lecture Notes in Computer Science, pp / 4. Vincent Le Gloahec, Regis Fleurquin, Salah Sadou, "Formalisation de bonnes pratiques dans les procédés de développement logiciels", pp , IDM Actes des 5emes journées sur l Ingénierie Dirigée par les Modèles, pp , Nancy, mars 2009 Fragidis G. and Tarabanis K., The Business Strategy Perspective on the Development of Decision Support Systems, International Conference for Computational Intelligence for Modelling Control and Automation CIMCA 2005, Vienna, Austria, November Jin Dong, Xinxin Bai, Wenjun Yin, Ming Xie, JP Fasano, Thomas Li, ifao: Facility Network Transformation Services for Specific Customer Oriented Service Industries, Service Science, 2009, 1(1), pp Xinxin Bai, Minghua Zhu, Longjun Cai, Wenjun Yin, Jin Dong, Hairong Lv. Data Model Design of Strategic Analysis Services for Specific Customer Oriented Industries, 2008 IEEE International Conference on Services Computing Vol. 2, July 2008, pp Fragidis G., Koumpis A. and Tarabanis K., The Impact Of Customer Participation On Business Ecosystems, PRO-VE'07, 8th IFIP Working Conference on Virtual Enterprises, Guimaraes, Portugal, September ElŜbieta Małyszek, Agnieszka Bojanowska, "EFEKTYWNA INTEGRACJA SYSTEMÓW CRM I SCM W PRZEDSIĘBIORSTWIE", LogForum, 2009, Vol. 5, Issue 3, No 5. Fragidis G., Paschaloudis D., In Search of Regional Development: Entrepreneurship Education in the Context of Cross-Border Academic Collaboration, ICSB 2007 World Conference, Turku, Finland, June Owoseni, Taofeek Adejare, Participants vs. Facilitator Led Curriculum on Entrepreneurship and Enterprise Management: Our Experience at Abjuba Enterprise Agengy (AEA), 2008 International Council for Small Business World Conference, June 25-28, Nova Scotia, Halifax, Canada Fragidis G., Tarabanis K. and Koumpis A., Value Creation in Dynamic Customer- Centric Networks, 2006 International IEEE Conference on E-Business Engineering, Shanghai, October, Hwang, C.M., Hsu H.G., Hwang, P.Y., Co-Creating Innovative Si-Soft Service System and Infrastructure: Implementation of the NSoC Program as a Transition Paradigm of Taiwan Semiconductor Cluster, International Conference on Management and Service Science (IEEE MASS), Hwang, C.M., Hsu H.G., Hwang, P.Y., "Co-creating Customer-Centric Service System for Innovative Industrial Cluster: Implementation of NSoC Program as a Transition Paradigm of Hsinchu Science Park, Taiwan," ssme, pp , 2009 IITA International Conference on Services Science, Management and Engineering, 2009 Tarabanis K., Peristeras V. and Fragidis G., Building an Enterprise Architecture for Public Administration: A High-Level Data Model for Strategic Planning, in Proceedings of the 9th European Conference on Information Systems (ECIS 2001), Bled, Slovenia, pp , Fourie, D.J. and Schoeman L., Local government and sustainable post-settlement support for restitution : in search of efficient governance objectives in public administration, Journal of Public Administration, vol. 45, no. 1.1, 2010, pp Valtonen K and Leppänen M., Business Architecture Development at Public Administration Insights from Government EA Method Engineering Project in Finland, in 6 από 22

7 Information Systems Development: Towards a Service Provision Society, edited by George Angelos Papadopoulos, Wita Wojtkowski, Gregory Wojtkowski, Stanislaw Wrycza and JoΏe Zupancic, Springer US, Peristeras V., Tarabanis K., Tampouris E.,., Loutas N., Modeling public administration services using the Governance Enterprise Architecture (GEA) framework, tutorial proposal for the 9th International Conference on Digital Government Research, Montreal, Canada May , Peristeras V., Loutas N., Tarabanis K., Organizational engineering in public administration: the state of the art on egovernment domain modelling, Proceedings of the 2008 ACM symposium on Applied computing, pp Goudos K., V. Peristeras, K. Tarabanis, Mapping Citizen Profiles to Public Administration Services Using Ontology Implementations of the Governance Enterprise Architecture (GEA) models, Accepted for presentation in 3rd Annual European Semantic Web Conference, June 2006, Budva, Montenegro 6. Peristeras V., Tarabanis K., Governance enterprise architecture (GEA): domain models for e-governance, ACM International Conference Proceeding, 6th international conference on Electronic Commerce, pp Peristeras V., Tarabanis K., Advancing the Government Enterprise Architecture -GEA: The Service Execution Object Model, in Proceedings of the Electronic Government: 3rd International Conference, Saragosa, Spain 30 August 3 September 2004, published in Lecture Notes in Computer Science, No 3183, R. Traunmuller ed., Springer 2004, pp Peristeras V. and Tsekos Th., e-government as a Public Policy Framework, Occasional Papers in Public Administration and Public Policy, The Network of Institutes and Schools of Public Administration in Central and eastern Europe (NISPAcee), Vol. 5, No 2, Spring 2004, pp Bricknall R, Darrell G, Nilsson H, Pessi K (2006), Enterprise architecture: critical factors affecting modelling and management. In Proceedings of the Fourteenth European Conference on Information Systems (Ljunberg J, Andersson M eds.), , Goteborg. 10. Peristeras V., Tarabanis K., The Governance Enterprise Architecture (GEA) High-Level Object Model, Lecture Notes in Computer Science, Volume 3035, 2004, pp Tarabanis K., Peristeras V., Koumpis A., Providing e-government Services at the European Level, Proceedings of the e-business and e-work International Conference, Prague, Czech Republic, October 2002, published by IOS Press, Cunningham P., Cunningham M. Fateling P. Ed. Volume 1, pp , October Peristeras V., Tsekos Th., Tarabanis K., Analyzing e-government as a Paradigm Shift, United Nations Thessaloniki Center Occasional Papers Series, Vol. 1, pp Tarabanis K., Peristeras V. and Koumpis A., Towards a European Information Architecture for Public Administration: The InfoCITIZEN project, chapter in E-work and E- commerce: Novel Solutions and Pracices for a Global Networked Economy, vol.2, pp , B.Stanford-Smith, E.Chiozza (editors), IOS Press, Zafiropoulos C., Fragidis G., Dimitriadis S., Kehris E. and Paschaloudis D. Service Quality Assessment in Higher Education: The Case of Technological Educational Institute of Serres, in Proceedings of the 9th International Conference on Marketing and Development, Thessaloniki, Greece, June 8-11, από 22

8 1. Petruzzellis, Luca; D'Uggento, Angela Maria; Romanazzi, Salvatore, Student satisfaction and quality of service in Italian universities, Managing Service Quality, Volume 16, Number 4, 2006, pp (16) 2. Zafiropoulos C., Students' Attitudes About Educational Service Quality", The Cyprus Journal of Sciences, Vol 4 Spring 2006, pp Zafiropoulos C., Vrana V., Service Quality Assessment in a Greek Higher Education Institute, Journal of Business Economics and Management, 2008, 9(1): Tarabanis K. and Fragidis G., The Strategy View in the Framework of Enterprise Architectures, in Proceedings of the 16th IFIP World Computer Congress (WCC '2000), International Conference on Information Technology for Business Management (ITBM), Beijing, China, August, Peristeras V., Tarabanis K., Governance enterprise architecture (GEA): domain models for e-governance, ACM International Conference Proceeding, 6th international conference on Electronic Commerce, pp Giouvanakis A., Fragidis G., Paschaloudis D and Tarabanis K., Embedding a Vocabulary Based Application for Concept Mapping into a e-learning Management System, Open Education Research, Vol. 11., No 5., Oct. 2005, pp Jian Liao, Yanyan Li, Ying Zhou, Ronghuai Huang, Jingjing Wang, Computer-Supported Content Analysis for Collaborative Knowledge Building in CSCL, Frontiers in Artificial Intelligence and Applications, Proceeding of the 2006 conference on Learning by Effective Utilization of Technologies: Facilitating Intercultural Understanding table of contents, 2006, pp Giouvanakis A, Fragidis G. and Paschaloudis D., Finding ways to create ontologies through educational activities, in Proceedings of the 4th International Conference on Technology in Teaching and Learning in Higher Education, pp , Peking University, Beijing, China, July 11-13, Park U. and Calvo R.A., Automatic Concept Map Scoring Framework Using the Semantic Web Technologies, Eighth IEEE International Conference on Advanced Learning Technologies, pp από 22

9 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΣΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΥΣ ΤΟΜΟΥΣ Fragidis G., Kotzinos D. and Tarabanis K., A Conceptual Framework and an Extended SOA Model for Consumer-Oriented E-Commerce, E-Commerce Handbook, ed. Alexandar Lazinicka, IN-TECH Journals, Το κεφάλαιο αυτό παρέχει ένα εννοιολογικό πλαίσιο και ένα εκτεταμένο μοντέλο SOA για πελατοκεντρικά μοντέλα ηλεκτρονικού εμπορίου (consumer-oriented e-commerce) που δίνουν έμφαση στις ανάγκες του ατόμου ή του καταναλωτή. Σε ένα πελατοκεντρικό περιβάλλον σκοπός είναι η ενδυνάμωση του πελάτη/ καταναλωτή ώστε να μπορέσει να δημιουργήσει αξία σύμφωνα με τις ανάγκες του και τις προσωπικές του προτιμήσεις. Στο παρόν κεφάλαιο δίνεται έμφαση στην δημιουργία αξίας για τον καταναλωτή από την ολοκλήρωση υπηρεσιών από διαφορετικούς παρόχους και τη σύνθεση εξατομικευμένων λύσεων. Τα πελατοκεντρικά μοντέλα ηλεκτρονικού εμπορίου βασίζονται στην έννοια της υπηρεσίας, η οποία προσελκύει σήμερα ένα δι-επιστημονικό ενδιαφέρον, και την ανάπτυξη μιας νέας επιχειρηματικής ιδεολογίας που είναι προσανατολισμένη προς τον πελάτη/ καταναλωτή, η οποία βρίσκεται στον αντίποδα των παραδοσιακών επιχειρηματικών αντιλήψεων. Το εννοιολογικό πλαίσιο που προτείνεται θεωρεί την υπηρεσίας ως μια συλλογική διαδικασία δημιουργίας αξίας που βασίζεται στη γνώση. Το εκτεταμένο μοντέλο SOA προτείνει τη χρήση των SOA πέραν των τυπικών επιχειρηματικών πρακτικών για την ολοκλήρωση των επιχειρηματικών διαδικασιών και τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων πληροφοριών και εξετάζει την στρατηγική χρήση των SOA για την ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρηματικών μοντέλων στις ηλεκτρονικές αγορές. Το εκτεταμένο μοντέλο SOA μπορεί να αποτελέσει την τεχνολογική υποδομή για την ολοκλήρωση υπηρεσιών και τη δημιουργία αξίας και οι Semantic Web Services μπορούν να αποτελέσουν βασική τεχνολογία σε αυτήν την προσπάθεια. Katriou S.A., Fragidis G., Ignatiadis I., An Approach to Efficient Waste Management for SMEs via RBVOs, in E-Business Issues, Challenges and Opportunities for SMEs: Driving Competitiveness, ed. M. Manuela Cruz-Cunha and João Eduardo Varajão, IGI Global, 2009 Το κεφάλαιο παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση ηλεκτρονικού εμπορίου για τη μεταφορά, τη διάθεση, την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων που παράγονται από τις ΜΜΕ. Αυτή η προσέγγιση σχεδιάζεται έχοντας κατά νου τις ανάγκες των ΜΜΕ στην εύρεση των κατάλληλων κάθε φορά επιχειρήσεων που παρέχουν υπηρεσίες και ανακύκλωσης και διαχείρισης αποβλήτων εν γένει, έτσι ώστε να τα απόβλητα να διατίθενται με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον και οικονομικά αποδοτικό. Για να επιτευχθεί αυτό, τις περισσότερες φορές απαιτείται η εύρεση, η δέσμευση και ο συντονισμός αρκετών εταιρειών διαχείρισης αποβλήτων. Αυτό είναι ένα δύσκολο έργο, ιδίως για τις ΜΜΕ, λόγω της ποικιλίας των εταιρειών διαχείρισης αποβλήτων που απαιτούνται να λάβουν μέρος και να συντονιστούν, καθώς και των περιορισμένων πόρων των ΜΜΕ. Ο σκοπός αυτού του κεφαλαίου είναι να περιγραφούν οι αρχιτεκτονικές και οργανωτικές πτυχές ενός συνεργατικού συστήματος για τη διαχείριση των αποβλήτων που θα προσφέρει βιώσιμες λύσεις και ανταγωνιστικά οφέλη στις ΜΜΕ. Αρχικά αναπτύσσουμε ένα γενικό αρχιτεκτονικό πρότυπο για τη συνεργατική διαχείριση των αποβλήτων στις ΜΜΕ που ακολουθεί τις βασικές αρχές της αρχιτεκτονική SOA, το οποίο θα μπορεί να προσαρμόζεται στις συγκεκριμένες καταστάσεις και ανάγκες κάθε χρήστη (ΜΜΕ). Στη συνέχεια παρέχεται μια προσέγγιση για την ανάπτυξη τέτοιων συστημάτων με χρήση RBVOs (Request Based Virtual Organizations). Η χρήση RBVOs από τις ΜΜΕ υποστηρίζει αποτελεσματικά τις ΜΜΕ στις επαφές τους με το σύνολο των επιχειρήσεων διαχείριση των αποβλήτων που απαιτούνται για την αποτελεσματική ανακύκλωσή τους. Αν και σε γενικές γραμμές η τεχνολογία RBVOs μπορεί να χρησιμοποιηθεί από πολλά είδη επιχειρήσεων, μικρές και μεγάλες, θεωρούμε ότι τα ειδικά χαρακτηριστικά 9 από 22

10 τους (ενεργοποιούνται με βάση τη ζήτηση, υποστηρίζουν δυναμικές συνεργασίες, κλπ.) τις καθιστούν ιδανικές για χρήση από ΜΜΕ. ΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΣΕ ΙΕΘΝΗ ΠΕΡΙΟ ΙΚΑ ΜΕ ΚΡΙΤΕΣ 1. Giouvanakis A., Fragidis G., Paschaloudis D and Tarabanis K., Embedding a Vocabulary Based Application for Concept Mapping into a e-learning Management System, Open Education Research, Vol. 11., No 5., Oct. 2005, pp Υπάρχει επαρκής θεωρητική τεκμηρίωση για την χρήση των εννοιολογικών χαρτών (concept maps) ως εκπαιδευτικό εργαλείο και ως εκπαιδευτική δραστηριότητα. Αναγνωρίζοντας την αδιαμφισβήτητη αξία των εννοιολογικών χαρτών στην εκπαιδευτική διαδικασία, το παρόν άρθρο παρουσιάζει την ανάπτυξη μιας εφαρμογής λογισμικού που υποστηρίζει την ανάπτυξη εννοιολογικών χαρτών στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Η εφαρμογή αυτή ενσωματώνεται σε ένα σύστημα ηλεκτρονικής εκπαίδευσης και χρησιμοποιεί τις έννοιες που έχουν εισαχθεί στο γλωσσάριο (vocabulary) ενός ηλεκτρονικού μαθήματος που έχει δημιουργηθεί μέσα στο σύστημα ηλεκτρονικής εκπαίδευσης. Η εφαρμογή επιτρέπει την μετάβαση του σπουδαστή προς δύο κατευθύνσεις: α) από τη λεκτική περιγραφή των εννοιών που υπάρχει στο γλωσσάριο προς την γραφική αναπαράσταση που γίνεται στον εννοιολογικό χάρτη και β) από τον εννοιολογικό χάρτη προς το γλωσσάριο. Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται τα κίνητρα για την ανάπτυξη της εφαρμογής, ο σχεδιασμός και οι χρήσεις του συστήματος. ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΣΕ ΙΕΘΝΗ ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΜΕ ΚΡΙΤΕΣ Fragidis G., Paschaloudis Dimitrios, Tarabanis K. and Tsourela M., E-business Models for the Co-creation of Value with the Customer, 10th Annual Conference of the International Academy of E-Business, 1-4 April 2009, San Fransisco. Το ιαδίκτυο παρέχει ένα εύφορο περιβάλλον για την ανάπτυξη καινοτομιών στις επιχειρήσεις. Ωστόσο, η τεράστιες δυνατότητες του ιαδικτύου παραμένουν σχετικά ανεκμετάλλευτες σε σχέση με την ανάπτυξη καινοτομιών, καθώς η χρήση του από τις επιχειρήσεις αφορά πρώτιστα την ψηφιοποίηση των παραδοσιακών επιχειρηματικών πρακτικών και τη βελτίωση της αποδοτικότητας των επιχειρησιακών διαδικασιών. Αυτό το άρθρο ασχολείται με την ανάπτυξη καινοτομιών στο ιαδίκτυο κάνοντας την υπόθεση ότι σημαντική πηγή καινοτομιών είναι οι ίδιοι οι πελάτες και αποσκοπεί να παρουσιάσει τις ευκαιρίες που παρέχει το ιαδίκτυο για την ανάπτυξη νέων πελατοκεντρικών μοντέλων ηλεκτρονικού εμπορίου, τα οποία εισάγουν την προοπτική πελατών στις επιχειρησιακές διαδικασίες. Το άρθρο βασίζεται σε κάποια πρόσφατα στοιχεία στη βιβλιογραφία και την επιχειρηματική πρακτική που τονίζουν τον ενεργό ρόλο του πελάτη ως συν-δημιουργό αξίας. Στη βιβλιογραφία διακρίνουμε κάποιες πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα των υπηρεσιών (π.χ. η «κυρίαρχη λογική υπηρεσιών» (service dominant logic), το κάλεσμα για την ανάπτυξη μιας «επιστήμη υπηρεσιών» (service science), το έργο του Σκανδιναβικής Σχολής στην διαχείρισης υπηρεσιών, κ.λπ.) και ορισμένες σύγχρονες αντιλήψεις στην επιχειρησιακή στρατηγική σχετικά με την συνδημιουργία αξίας και τη συμμετοχή πελατών σε «ανοικτές» επιχειρησιακές διαδικασίες (π.χ. open innovation, open processes, κλπ.). Σε σχέση με τις επιχειρηματικές πρακτικές ηλεκτρονικού εμπορίου διακρίνουμε κάποια μοντέλα του Web 2.0 που επιτρέπουν τη συμμετοχή πελατών και τη δημιουργία της αξίας από τους χρήστες για τους ίδιους και την κοινότητα. Το άρθρο παρέχει ένα εννοιολογικό πλαίσιο για την συνδημιουργία της αξίας με τον πελάτη στο ηλεκτρονικό εμπόριο, αναλύει τους διαφορετικούς τρόπους συνδημιουργίας αξίας και περιγράφει μοντέλα ηλεκτρονικού εμπορίου για την συν-δημιουργία αξίας με τον πελάτη. 10 από 22

11 Fragidis G, Ignatiadis I. and Wills C., Value Co-creation and Customer-driven Innovation in Social Networking Systems, IESS First International Conference on Exploring Services Sciences, February 2010, Geneva, Switzerland Η συνδημιουργία αξίας είναι μια κεντρική έννοια στην αναδυόμενη επιστήμη των υπηρεσιών (service science). Σε αυτό το άρθρο εξετάζουμε το ζήτημα της καινοτομίας και της συνδημιουργίας αξίας στη νέα οικονομία υπηρεσιών και διερευνούμε την έννοια της συνδημιουργίας αξίας με σκοπό να παρέχουμε απάντηση στο τί είναι και πώς μπορεί να επιτευχθεί. Υιοθετούμε μια πελατοκεντρική προοπτική και εστιάζουμε στον τελικό πελάτη (καταναλωτή), τον άνθρωπο που χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες στην καθημερινή του ζωή για να ικανοποιήσουν τις προσωπικές του ανάγκες. Θεωρούμε ότι η δημιουργία αξίας είναι μια κοινωνική δραστηριότητα και προτείνουμε ότι ο χώρος των κοινωνικών δικτύων (social networks) μπορεί να αποτελέσει την βασική υποδομή για την συνδημιουργία αξίας με τις επιχειρήσεις, άλλες οργανώσεις, συγγενείς και φίλους. Σε αυτό το άρθρο περιγράφουμε εν συντομία τα βασικά χαρακτηριστικά ενός πλαισίου για την συνδημιουργία αξίας που εστιάζει στις ανάγκες και τις απαιτήσεις του πελάτη. Στη συνέχεια περιγράφουμε ένα πρότυπο υπηρεσιών και παρέχουμε μια υποδειγματική χρήση μιας κοινωνικής πλατφόρμας δικτύωσης για την συνδημιουργία αξίας και ολοκληρώνουμε με μερικές παρατηρήσεις και οδηγίες για τη μελλοντική έρευνα. Fragidis G., Kotzinos D. and Tarabanis K., Service Value as Collaborative Knowledge Creation, 18th Annual Frontiers in Service Conference, Honolulu, 29 Oct - 1 Nov, 2009 Αυτό το άρθρο παρέχει μια προσέγγιση στη δημιουργία αξίας στα συστήματα υπηρεσιών που βασίζεται στη γνώση. Σύμφωνα με αυτήν, η γνώση είναι αφενός ο βασικός πόρος για τις λειτουργίες του φορέα παροχής υπηρεσιών και ένας βασικός τύπος οφέλους για τον πελάτη που χρησιμοποιείται για την συνδημιουργία αξίας. Θεωρούμε ότι αυτή η προσέγγιση μπορεί να χρησιμεύσει ως ένα καθολικό μοντέλο για τη μελέτη των συστημάτων υπηρεσιών ως συνεργατικά συστήματα δημιουργίας και προώθηση της γνώσης. Το άρθρο συμβάλλει στην κατανόηση των συστημάτων υπηρεσιών ως συστήματα που βασίζονται στη γνώση και των αλληλεπιδράσεων στα συστήματα υπηρεσιών ως διαδικασίες συνεργατικής δημιουργίας γνώσης μεταξύ του πελάτη και του προμηθευτή. Η διαδικασία της συνεργατικής δημιουργίας γνώσης έχει μελετηθεί στη βιβλιογραφία σε αρκετούς άλλους τομείς και το άρθρο την εισάγει στο πλαίσιο της συνδημιουργίας αξίας στα συστήματα υπηρεσιών. Καθώς η βασική έννοια της υπηρεσίας αναφέρεται σε μια δραστηριότητα που κάνει κάποιος (πάροχος) προς όφελος κάποιου άλλου (παραλήπτης/ πελάτης), προκύπτει ότι ένα σύστημα υπηρεσιών μπορεί να καθοριστεί από τους ρόλους του παρόχου και του παραλήπτη/ πελάτη, καθώς και από το όφελος που παρέχεται στον πελάτη. Στην προσέγγισή μας τα συστήματα υπηρεσιών θεωρούνται κανονιστικές δομές που διευκολύνουν τη συνεργατική δημιουργία και την προώθηση της γνώσης (δηλ. βελτίωση της υπάρχουσας γνώσης) μεταξύ του πελάτη και του προμηθευτή. Το όφελος μπορεί να εκφραστεί σε κάθε περίπτωση ως γνώση που έχει δημιουργηθεί ή έχει βελτιωθεί με συνεργασία. Σε αυτό το πλαίσιο ο ρόλος της γνώσης είναι διπλός: αφ' ενός αντιπροσωπεύει την οργανωσιακή/ επιχειρηματική ικανότητα που παρέχει την υπηρεσία και το όφελος στον πελάτη και αφετέρου είναι ένα αναπόσπαστο τμήμα του οφέλους που λαμβάνει ο πελάτης. Αυτή η γνώση είναι που χρησιμοποιείται από τον πελάτη στις ενέργειές του για τη συνδημιουργία αξίας, είτε άμεσα είτε έμμεσα. Επομένως, η γνώση του προμηθευτή είναι ένας παράγοντας ενδυνάμωσης για τη συνδημιουργία αξίας/ γνώσης από τον πελάτη. Ωστόσο, η γνώση του πελάτη, είτε ως προσωπική εμπειρία είτε επίκτητη μέσω της απόκτησης υπηρεσιών από τρίτους, είναι ο βασικός καθοριστικός παράγοντας για τη δημιουργία αξίας. 11 από 22

12 Katriou S.A., Fragidis G., Ignatiadis I., Tolias E., Koumpis A., Waste Management Using Request-Based Virtual Organizations, PRO-VE'09, 10th IFIP Working Conference on Virtual Enterprises, Thessaloniki, Greece, 7-9 October, Η διαχείριση αποβλήτων είναι πρωτεύον ζήτημα στην παγκόσμια πολιτικής ατζέντας. Αυτό το άρθρο προτείνει μια προσέγγιση για τη διάθεση, τη μεταφορά, την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων η οποία βασίζεται στη χρήση αρχιτεκτονικών υπηρεσιών (SOA), RBVOs (Request Based Virtual Organizations) και οντολογιών που καθορίζουν τον καθορισμό των απαιτήσεων στις διαδικασίες διαχείρισης αποβλήτων. Η προτεινόμενη οντολογία χρησιμοποιείται από ένα σύστημα πολυ-πρακτόρων (multi-agent) που εκτελεί τις διαπραγματεύσεις και διαμορφώνει τους RBVOs. Η προτεινόμενη προσέγγιση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από κυβερνητικούς (π.χ φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης) και επιχειρηματικούς φορείς (π.χ. βιοτεχνίες και βιομηχανίες) που αναζητούν αποτελεσματικές λύσεις στα ζητήματα διαχείρισης αστικών ή βιομηχανικών αποβλήτων σε σχέση με το να διαθέσουν, να μεταφέρουν, να ανακυκλώσουν και να επαναχρησιμοποιήσουν -όπου είναι δυνατό- τα απόβλητά τους με τρόπο αποδοτικό. Λαμβάνοντας υπόψη την πολυπλοκότητα που έχει η διαδικασία αυτή της διαχείρισης αποβλήτων, η προσέγγιση που προτείνουμε σε αυτό το άρθρο υποστηρίζει τόσο την εύρεση των κατάλληλων εξειδικευμένων συνεργατών πρώτη φάση, όσο και τη συνεργασία μαζί τους και το συντονισμό τους κατά τη διάρκεια των διαδικασιών. Fragidis G. and Tarabanis K., When S-D logic Meets Web 2.0: An Integrative Framework for a Service-Based Web, The 2009 Naples Forum On Services: Service-Dominant Logic, Service Science And Network Theory, Capri, June, 2007 Η «κυρίαρχη λογική υπηρεσιών» (SD logic) έχει αναπτυχθεί ως ένα νέο θεωρητικό πλαίσιο για τη συνδημιουργία αξίας που δίνει έμφαση στο ρόλο του πελάτη. Ο σκοπός του άρθρου είναι να διερευνήσει επιχειρηματικές πρακτικές που είναι συμβατές με την προσέγγιση αυτή και να συμβάλει στην ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων που υιοθετούν και αναπτύσσουν την λογική αυτή της υπηρεσίας. Η αντιστοίχηση της λογικής της υπηρεσίας με συγκεκριμένες επιχειρηματικές πρακτικές θα βοηθήσει στη διάδοσή της και την καθιέρωση ενός νέου επιχειρηματικού παραδείγματος που βασίζεται στην έννοια της υπηρεσίας. Το άρθρο ανταποκρίνεται στην ανάγκη να αναπτύξουμε επιχειρηματικά μοντέλα που είναι βασισμένα στην έννοια της υπηρεσίας, όπως περιγράφεται στην SD logic. Ειδικότερα, το άρθρο αναλύει τη σχέση μεταξύ της SD logic και του web 2.0 με σκοπό να παρέχει την εννοιολογική βάση για την ανάπτυξη επιχειρηματικών μοντέλων που βασίζονται στην έννοια της υπηρεσίας. Η προσπάθεια βασίζεται στο γεγονός ότι τόσο η SD logic όσο και το web 2.0 έχουν ένα κοινό προσανατολισμό στους πελάτες/ χρήστες και ενθαρρύνουν τη συμμετοχή τους και τη συνεργασία για τη δημιουργία αξίας. Επίσης και τα δύο στοχεύουν στην αλλαγή της παραδοσιακής επιχειρησιακής νοοτροπίας για να επιταχύνουν την επιχειρησιακή καινοτομία. Η σύγκριση των θεμελιωδών εννοιών της SD logic με τις βασικές ιδιότητες του web 2.0 αποκαλύπτει ότι το web 2.0 ταιριάζει καλά με την SD logic. Με βάση αυτό, περιγράφουμε στη συνέχεια ένα πλαίσιο για την αξιοποίηση των εφαρμογών του web 2.0 πέρα από την κοινωνική δικτύωση και την δημιουργία περιεχομένου που αξιοποιούν την έννοια της υπηρεσίας και της συνδημιουργίας αξίας. Fragidis G., Tarabanis K. and Paschaloudis Dimitrios, A Service Composition Model for Value Co-Creation in e-healthcare, 9th Annual Conference of the International Academy of E- Business, 9-12 April 2009, Hawaii. Βασισμένοι σε πρόσφατες τάσεις στην ηλεκτρονική υγεία (e-health) και νέες έννοιες στη βιβλιογραφία, χρησιμοποιούμε τη μεταφορά των «επιχειρηματικών οικοσυστημάτων» για να προτείνουμε ένα ασθενοκεντρικό οικοσύστημα υγειονομικής περίθαλψης και να περιγράψουμε τη βασική αρχιτεκτονική του. Το ασθενο-κεντρικό οικοσύστημα υγειονομικής περίθαλψης είναι ένα ηλεκτρονικό περιβάλλον που αναπτύσσεται και λειτουργεί από μία ενδιάμεση συντονιστική επιχειρηματική οντότητα (μεσάζων) με σκοπό την παροχή της υπηρεσιών καθολικής υποστήριξης στους ασθενείς. Ο πελάτης/ ασθενής μπορεί να επιλέξει τις ιατρικές υπηρεσίες και άλλες σχετικές υπηρεσίες από τους διάφορους παρόχους υπηρεσιών, ενώ ο 12 από 22

13 μεσάζων συντονίζει τις διεπιχειρησιακές ροές πληροφοριών και διαδικασιών. Στο άρθρο αυτό συζητάμε τις διαφορές της προσέγγισής μας από τις προηγούμενες προσπάθειες και εκθέτουμε τις ευκαιρίες που προσφέρονται για την ανάπτυξη των ανθενο-κεντρικών μοντέλων υγειονομικής περίθαλψης. Ειδικότερα, η δική μας προσπάθεια βασίζεται σε νέες έννοιες στη διαχείριση υπηρεσιών που υποστηρίζουν ότι ο πελάτης συμμετέχει ενεργά στην συνδημιουργία της αξίας με την υποστήριξη των επιχειρηματικών εταιριών. Fragidis G., Giantsiou L and Tarabanis K., Providing Customer-Centric Service: Customization and Composition of Service on the Semantic Web, IEEE International Conference on Intelligent Agents, Web Technologies and Internet Commerce (IAWTIC'08), Vienna, December Ο Σημασιολογικός Ιστός προωθεί πελάτο-κεντρικές προσεγγίσεις στη δημιουργία αξίας και αναβαθμίζει το ρόλο των πρακτόρων λογισμικού στη διαμόρφωση της παρεχόμενης υπηρεσίας και λύσεων για τον πελάτη. Σε αυτό το άρθρο παρέχουμε ένα πλαίσιο για τις ευκαιρίες που δίνει ο Σημασιολογικός Ιστός στην επιλογή, τη σύνθεση και την εκτέλεση δραστηριοτήτων που προσθέτουν αξία για τον πελάτη. Υποστηρίζουμε ότι ο ρόλος του μεσολαβητή επεκτείνεται πέρα από την αυτοματοποίηση των διαδικασιών και αφορά πλέον την ανακάλυψη και την υποστήριξη των μύχιων αναγκών των πελατών. Εξετάζουμε τη χρήση του WSMO για την ανάπτυξη ενός τέτοιου πελάτο-κεντρικού περιβάλλοντος και περιγράφουμε το τεχνολογικό περιβάλλον και μερικά βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα για την ανάπτυξη τέτοιων εφαρμογών. Ο σκοπός μας είναι να αποκαλύψουμε τις ευκαιρίες του Σημασιολογικού Ιστού για την ανάπτυξη των πελατο-κεντρικών μοντέλων υπηρεσιών και να περιγράψουμε το ρόλο των ευφυών μεσαζόντων σε τέτοια περιβάλλοντα. Fragidis G. and Tarabanis K., An Extended SOA Model for Customer-Centric E-Commerce, IEEE International Conference on E-Business Engineering (ICEBE), Xi An, October, 2008, pp Στην πρόσφατη βιβλιογραφία στη διοίκηση των επιχειρήσεων αναπτύσσεται μία νέα πελατο-κεντρική ιδεολογία, σύμφωνα με την οποία οι πελάτες δεν ενδιαφέρονται τόσο για τα μεμονωμένα προϊόντα και υπηρεσίες που πωλούνται από τις επιχειρήσεις ή παρέχονται από άλλους οργανισμούς, αλλά για ολοκληρωμένες προσφορές αξίας που ικανοποιούν τις ανάγκες τους και παρέχουν λύσεις στα προβλήματά τους. Για αυτόν τον λόγο, στην καθημερινή τους πρακτική οι πελάτες τείνουν να συνδυάζουν και να συνθέτουν τις μεμονωμένες προσφορές διαφορετικών επιχειρήσεων επιδιώκοντας να αποκτήσουν δημιουργήσουν αποτελέσματα και να αποκτήσουν σημαντικά οφέλη για τους ίδιους. Στο χώρο της τεχνολογίας, από την άλλη πλευρά, οι SOA παρέχουν ένα πλαίσιο για την έκφραση των επιχειρηματικών λειτουργιών ως επιμέρους δομικά στοιχεία «υπηρεσιών» που μπορούν να συνθέτονται με δυναμικό τρόπο σε κατανεμημένα περιβάλλοντα. Στο άρθρο αυτό παντρεύομε αυτές τι δύο τάσεις, αξιοποιούμε τις νέες πελατο-κεντρικές προσεγγίσεις και υιοθετούμε την προοπτική του τελικού πελάτη για να προτείνουμε ένα εννοιολογικό πλαίσιο για ένα εκτεταμένο μοντέλο SOA που θα υποστηρίζει πελάτο-κεντρικές λύσεις στο χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου. Το προτεινόμενο εκτεταμένο μοντέλο SOA περιλαμβάνει πάνω από την τυπική αρχιτεκτονική SOA δύο πρόσθετα στρώματα που εισάγουν τη «λογική των πελατών» για τη σύνθεση προϊόντων και υπηρεσιών και τη διαμόρφωση ολοκληρωμένων λύσεων που ικανοποιούν τις ανάγκες των πελατών. Ως εκ τούτου, η επιχειρησιακή λογική ενός μοντέλου SOA συγχωνεύεται με τη λογική πελατών και οι επιχειρησιακές διαδικασίες, όπως προκύπτουν από τις συνθέσεις των υπηρεσιών, συνδέονται με τα αποτελέσματά τους, δηλαδή τα παρεχόμενα προϊόντα και υπηρεσίες, και με τις ανάγκες των τελικών πελατών. Το άρθρο καταδεικνύει την ανάγκη και εξηγεί τα βασικά οφέλη που προσφέρει το προτεινόμενο εκτεταμένο μοντέλο SOA, αναλύει τη δομή, τα χαρακτηριστικά και τις βασικές έννοιές του, περιγράφει τις απαιτήσεις για την ανάπτυξή του και περιγράφει τις πιθανές χρήσεις του στο ηλεκτρονικό εμπόριο. 13 από 22

14 Fragidis G. and Tarabanis K., "Guidelines for the Composition of Business Services into Solutions for the Customer", 17th Annual Frontiers in Service Conference, Washington D.C., October 2-5, Η μετάβαση σε πελατοκεντρικά μοντέλα δημιουργίας αξίας απαιτεί αφενός την αλλαγή της κυρίαρχης επιχειρηματικής ιδεολογίας και την ανάπτυξη των νέων τεχνολογικών υποδομών που να υποστηρίζουν την νέα προσπάθεια. Οι νέες τεχνολογίες ιστού και οι έννοιες των υπηρεσιών διαδικτύου (web services) και των προσανατολισμένων προς τις υπηρεσίες αρχιτεκτονικών (SOA) μπορούν να παρέχουν τις απαραίτητες τεχνολογικές λύσεις για την ανάπτυξη πελατοκεντρικών επιχειρηματικών μοντέλων. Στο άρθρο αυτό χρησιμοποιούμε το πλαίσιο των SOA και των υπηρεσιών διαδικτύου προκειμένου να αναπτύξουμε ένα πλαίσιο που επιτρέπει τη σύνθεση των υπηρεσιών και αγαθών από διαφορετικούς προμηθευτές σύμφωνα με τις εξατομικευμένες ανάγκες και επιθυμίες του τελικού πελάτη, Το προτεινόμενο πλαίσιο περιλαμβάνει τρεις βασικούς ρόλους: τον πελάτης, τον προμηθευτή υπηρεσίας και τον μεσολαβητή που υποστηρίζει τη σύνθεση των υπηρεσιών. Ο πελάτης αγοράζει υπηρεσίες για να καλύψει τιε ανάγκες του να επιτύχει τις επιδιώξεις του. Ο προμηθευτής παρέχει υπηρεσίες με σκοπό το οικονομικό όφελος. Ο μεσολαβητής υποστηρίζει τους πελάτες στη διαδικασία αναζήτησης, επιλογής και σύνθεσης υπηρεσιών, συγκεντρώνοντας πληροφορίες για τις διαθέσιμες υπηρεσίες, παρέχοντας οδηγίες και συστάσεις και αναλαμβάνοντας τη σύνθεση των υπηρεσιών σε ολοκληρωμένες λύσεις για τον πελάτη, εκτελώντας παράλληλα όλο το λειτουργικό φορτίο του συντονισμού των επιχειρηματικών διαδικασιών (π.χ. ελέγχοντας τη συμβατότητα των συνθέσεων, συντονίζοντας τις δραστηριότητες των προμηθευτών, κλπ.). Fragidis G., Paschaloudis D. and Tsourela M., Towards an Educational Model for the Knowledge Economy, 10th IBIMA Conference on Innovation and Knowledge Management in Business Globalization, 30 June 2 July, Kuala Lumpur, Malaysia. Το άρθρο εστιάζει στις απαιτήσεις της αναπτυσσόμενης οικονομίας γνώσης και προσπαθεί να περιγράψει ένα κατάλληλο εκπαιδευτικό μοντέλο. Στην οικονομία της γνώσης ο άνθρωπος είναι η πρωταρχική πηγή κοινωνικής και οικονομικής προόδου. Απαιτείται, επομένως, η ενδυνάμωση των ατόμων με γνώσεις, προσόντα και δεξιότητες, ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις και να δημιουργήσουν προστιθέμενη αξία. Το προσωπικό που εκτελεί εργασίες εντάσεως γνώσης πρέπει να κατέχει ένα ευρύ φάσμα δεξιοτήτων, που επεκτείνονται πέρα από τις τεχνικές δεξιότητες, προκειμένου να εκτελέσει αποτελεσματικά τα καθήκοντα του και να ανταποκριθεί στους στόχους του. Η ανάπτυξη της οικονομίας γνώσης καθιστά αναγκαίο τα πανεπιστήμια να εκσυγχρονίσουν τα προγράμματα σπουδών τους και τις εκπαιδευτικές διαδικασίες τους για να προετοιμάσουν τους πτυχιούχους για επιτυχή σταδιοδρομία στο σύγχρονο επαγγελματικό περιβάλλον. Το άρθρο αναλύει τα μεταπτυχιακά προγράμματα που προσφέρονται από τις κορυφαίες 50 ευρωπαϊκές Οικονομικές Σχολές (σύμφωνα με την επισκόπηση των Financial Times για το έτος 2005) για να διερευνήσει το βαθμό στον οποίο προσαρμόζονται στις ανάγκες της οικονομίας γνώσης. Επιπλέον, προτείνει ένα εννοιολογικό πλαίσιο για την οικονομία γνώσης και περιγράφει τη δομή του επιχειρησιακού προγράμματος σπουδών για την οικονομία γνώσης. Fragidis G., Tarabanis K. and Athanasenas A., Customer Participation on the Web 2.0: The Characteristics of Customer-Centric Environments, 8th Annual Conference of the International Academy of E-Business, San Francisco, USA, March Η ανάπτυξη του Web 2.0 έχει λάβει πρόσφατα μεγάλες διαστάσεις στο χώρο των επιχειρήσεων. Για παράδειγμα, τα νέα σχετικά με εταιρίες, όπως η Facebook, η MySpace και η YouTube, κατέχουν σημαντική θέση στον οικονομικό Τύπο και τα επιχειρηματικά μοντέλα αυτών και άλλων επιχειρήσεων κυριαρχούν στο δημόσιο λόγο. Με την εμφάνιση του Web 2.0 φαίνεται να πολλαπλασιάζονται οι στρατηγικές ευκαιρίες στο χώρο των ηλεκτρονικών επιχειρήσεων και να ευνοείται η ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων που βασίζνται στην ενεργό συμμετοχή των πελατών. εδομένου ότι ο αντίκτυπος του Web 2.0 στις επιχειρήσεις 14 από 22

15 δεν μπορεί να προσδιοριστεί εύκολα και με ακρίβεια, μερικοί θεωρούν το Web 2.0 ως μία επαναστατική τεχνολογία ή ως μαγική ράβδο που θα αλλάξει τα πάντα στο χώρο των επιχειρήσεων, ενώ άλλοι διατηρούν τις αμφιβολίες τους. Σε αυτό το άρθρο συνεχίζουμε την προηγούμενη εργασία των Fragidis και Tarabanis (2007) για να προσδιορίσουμε και να περιγράψουμε τα χαρακτηριστικά των πελατο-κεντρικών επιχειρηματικών μοντέλων. Τα πελατο-κεντρικά περιβάλλοντα απεικονίζουν την προοπτική των πελατών στις επιχειρησιακές διαδικασίες. Στα πελατο-κεντρικά περιβάλλοντα οι επιχειρήσεις συμμετέχουν σε ένα «διάλογο» με τους πελάτες και τους παρέχουν τη δυνατότητα να εκφράσουν τις ανάγκες τους (όχι μόνο η άποψή τους) και να συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση αξίας για τους ίδιους, προσθέτοντας δραστηριότητες, υπηρεσίες και προϊόντα για να δημιουργήσουν εξατομικευμένες λύσεις. Στην προσπάθεια αυτή, εξετάζουμε τις χρήσεις του Web 2.0 στον τομέα του τουρισμού και αναλύουμε τα χαρακτηριστικά και τις λειτουργίες αρκετών «Travel 2.0» τουριστικών επιχειρήσεων. Η επιλογή του τομέα του τουρισμού βασίζεται στο γεγονός ότι έχει αρκετά στοιχεία που δικαιολογούν το χαρακτηρισμό του ως πελατο-κεντρικό επιχειρηματικό περιβάλλον, καθώς συγκεντρώνει περισσότερα από 30 διαφορετικά είδη υπηρεσιών, όπως η μεταφορά, η διαμονή, η γαστρονομία, ο πολιτισμός, οι δραστηριότητες ψυχαγωγίας και ελεύθερου χρόνου, ο αθλητισμός, κλπ. Κατά συνέπεια, το τουριστικό προϊόν διαμορφώνεται ως δέσμη στοιχείων από άλλα προϊόντα και υπηρεσίες. Παρά την ετερογένειά τους, όλοι οι τύποι τουριστών τείνουν να διαδραματίζουν έναν πιο ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση του τουριστικού προϊόντος και επιδιώκουν να δημιουργούν εξατομικευμένες τουριστικές λύσεις. Fragidis G., Mavridis A., Vontas A., Koumpis A. and Tarabanis K. A Proposed Conceptual Framework for the Study of Research Ecosystems, IEEE International Digital Ecosystems and Technologies Conference (DEST), Phitsanulok, Thailand, February, Η έννοια των οικοσυστημάτων αποτελεί μία νέα προσθήκη στη σύγχρονη βιβλιογραφία και που προσφέρει μία χρήσιμη μεταφορά που συμβάλλει να προσεγγίσει και να χειριστεί κανείς την πολυπλοκότητα του σύγχρονου οργανωσιακού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος και να αποτυπώσει την μετάβαση προς συμβιοτικά και εξελικτικά οργανωσιακά δίκτυα. Αυτό το άρθρο αναπτύσσει στην έννοια των οργανωσιακών οικοσυστημάτων και την προσαρμόζει στην πραγματικότητα των ερευνητικών έργων, προτείνοντας τη δομή και τα χαρακτηριστικά ενός ερευνητικού οικοσυστήματος. Η έννοια των ερευνητικών οικοσυστημάτων που προτείνεται στο παρόν άρθρο μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη στην οργάνωση και το συντονισμό των ερευνητικών πρωτοβουλιών επειδή αναλύει τις ιδιαιτερότητες των ερευνητικών περιβαλλόντων και περιγράφει το γενικό πλαίσιο στο οποίο λαμβάνουν χώρα οι ερευνητικές δραστηριότητες. Το άρθρο περιγράφει επίσης δύο μεθόδους για τη μελέτη των ερευνητικών οικοσυστημάτων που αναφέρονται στην αξιολόγηση της πυκνότητας των σχέσεων στα ερευνητικά οικοσυστήματα και την ανάπτυξη των ερευνητικών δικτύων ως προσωρινών αστερισμών ερευνητικών οντοτήτων αντίστοιχα. Το άρθρο βασίζεται στη μελέτη του ευρωπαϊκού ερευνητικού χώρου (ERA) και παρέχει συστάσεις για την ανάπτυξη ερευνητικών πρωτοβουλιών και στρατηγικών, το συντονισμό σε μακρο-επίπεδο ερευνητικών προγραμμάτων και τις δραστηριότητες και την ανάπτυξη νέων ερευνητικών συνεργασιών. Fragidis G. and Tarabanis K., A Service Model for Customer-Centric Electronic Business, 2007 International IEEE Conference on E-Business Engineering, Shanghai, October, Οι ανάγκες της «οικονομίας των υπηρεσιών» δεν έχουν διερευνηθεί ακόμα σε βάθος στην ακαδημαϊκή έρευνα. Είναι γενικά παραδεκτό ότι η έννοια και η σημασία των υπηρεσιών σήμερα ξεπερνά κατά πολύ τα όρια του τομέα των υπηρεσιών, καθώς οι υπηρεσίες θεωρούνται βασική πηγή προστιθέμενης αξίας και πηγή καινοτομιών. Αυτό το άρθρο συμβάλλει στην προσπάθεια κατανόησης της σημασία των υπηρεσιών στις σύγχρονες οικονομίες και στον τρόπο που διαμορφώνονται ο ρόλος του πελάτη και οι σχέσεις μεταξύ πελατών και επιχειρήσεων. Το άρθρο προτείνει μία πελατο-κεντρική προοπτική, αναλύει τη συμμετοχή πελατών στην παραγωγή, διάθεση και κατανάλωση υπηρεσιών και εξετάζει τις ευκαιρίες δημιουργίας προστιθέμενης αξίας με την ενεργή συμμετοχή των πελατών. Ιδιαίτερα εξετάζεται η έννοια της εμπειρίας για τον πελάτη ως ένας σημαντικός τύπος αποτελέσματος της διαδικασίας παροχής υπηρεσιών και προτείνεται 15 από 22

16 ένα εννοιολογικό πλαίσιο για τη συμμετοχή των πελατών στις υπηρεσίες που βασίζεται στις έννοιες της ανάγκης ως κίνητρο, της υπηρεσίας ως μέσο επίλυσης του ατομικού προβλήματος και της εμπειρίας ως μορφή αποτελέσματος για το άτομο. Προτείνουμε ότι το πλαίσιο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη πελάτο-κεντρικών μοντέλων υπηρεσιών, στα οποία ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να διαμορφώσει υπηρεσίες που αποφέρουν ανώτερες εμπειρίες και ικανοποίηση σύμφωνα με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις του. Για να περιγράψουμε τις λειτουργικές και τεχνικές πτυχές του πελάτο-κεντρικών μοντέλων υπηρεσιών χρησιμοποιούμε το παράδειγμα του τουρισμού, που αφορά υπηρεσίες που έχουν έντονο το εμπειρικό/ βιωματικό στοιχείο. Fragidis G., Koumpis A. and Tarabanis K., The Impact Of Customer Participation On Business Ecosystems, PRO-VE'07, 8th IFIP Working Conference on Virtual Enterprises, Guimaraes, Portugal, September Σύμφωνα με την θεωρία των επιχειρήσεων, ο σκοπός της επιχείρησης είναι να δημιουργήσει αξία. Η παραδοσιακή προσέγγιση για τη δημιουργία αξίας βασίζεται στη θεωρία βιομηχανικής οργάνωσης και την έννοια της αλυσίδας αξιών. Σήμερα, ωστόσο, νέες τάσεις, όπως η παγκοσμιοποίηση, η ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας και η αυξανόμενη σημασία της πληροφορικής τεχνολογίας, η ανάπτυξη της οικονομίας των υπηρεσιών και της γνώσης, αλλάζουν εντυπωσιακά το επιχειρησιακό περιβάλλον και ανοίγουν νέες προοπτικές στο ζήτημα της δημιουργίας αξίας. Σε αυτό το σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον, η βασική επιχειρηματική λογική αλλάζει και νέα μοντέλα αναπτύσσονται που βασίζονται στη συνεργασία, τα δίκτυα επιχειρήσεων και τις εικονικές οργανώσεις. Η δημιουργία αξίας δεν θεωρείται πλέον μια γραμμική διαδικασία, αλλά μια συνεργατική και εξελικτική διαδικασία. Η εστίαση της στρατηγικής ανάλυσης δεν περιορίζεται στην ίδια στην επιχείρηση ή ακόμα και στον κλάδο, αλλά επεκτείνεται σε ολόκληρο το σύστημα δημιουργίας αξία, μέσα στο οποίο συνεργάτες, σύμμαχοι, προμηθευτές και πελάτες λειτουργούν όλοι μαζί για να παραγάγουν από κοινού αξία. Στο πλαίσιο αυτό, η έννοια των επιχειρηματικών οικοσυστημάτων λειτουργεί ως μία ισχυρή μεταφορά που περιγράφει τις σύγχρονες τάσεις και εξελίξεις. Η βιβλιογραφία περιγράφει τα επιχειρηματικά οικοσυστήματα ως οικονομικές κοινότητες που αποτελούνται από διάφορες οντότητες που είναι στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους με συμβιοτικές σχέσεις, αλληλεπιδρούν συνεχώς και συνεργάζονται για να εκπληρώσουν τους ιδιαίτερους στόχους τους και να επιτύχουν τα αμοιβαία οφέλη. Σε αυτό το άρθρο εστιάζουμε στο ρόλο των πελατών στα επιχειρηματικά οικοσυστήματα και αναλύουμε τον αντίκτυπο της συμμετοχής τους ως ενεργά μέλη σε αυτά, θεωρώντας ότι η ενεργός συμμετοχή τους αυξάνει το δυναμισμό και των εξελικτικό χαρακτήρα των επιχειρηματικών οικοσυστημάτων. Εξετάζουμε τις λειτουργικές πτυχές της συμμετοχής πελατών στα επιχειρηματικά οικοσυστήματα και παρουσιάζουμε τις ευκαιρίες που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών. Fragidis G., Paschaloudis D., In Search of Regional Development: Entrepreneurship Education in the Context of Cross-Border Academic Collaboration, ICSB 2007 World Conference, Turku, Finland, June Η οικονομική ανάπτυξη εξαρτάται κατά ένα μεγάλο μέρος από τη δυνατότητα των ατόμων να δημιουργούν, αναπτύσσουν και να συμμετέχουν σε νέες και καινοτόμες επιχειρηματικές δραστηριότητες. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα επιχειρηματικότητας στοχεύουν στην ανάπτυξη του επιχειρηματικού πνεύματος παρέχοντας ευρεία κατανόηση του επιχειρηματικού πνεύματος και του ρόλου του στη σύγχρονη οικονομία και επιδιώκουν να προετοιμάσουν τους σπουδαστές για να αναπτύξουν επιχειρηματικές δραστηριότητες. εδομένου ότι οι οικονομικές πρωτοβουλίες εξυπηρετούν τις πολιτικές περιφερειακής ανάπτυξης, η εκπαίδευση σε θέματα επιχειρηματικότητας μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη της περιφέρειας. Ο ρόλος και η συμβολή των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων στη περιφερειακή ανάπτυξη είναι καλά τεκμηριωμένος θεωρητικά και εμφανής στην πράξη. Σε αυτό το άρθρο εστιάζουμε στις ανάγκες και τους σημαντικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην περιφερειακή ανάπτυξη και εξετάζουμε το ρόλο της επιχειρηματικής εκπαίδευσης σε αυτήν την προσπάθεια. Υποστηρίζουμε ότι η εκπαίδευση στην επιχειρηματικότητα μπορεί να υποστηρίξει τις πολιτικές για τη 16 από 22

17 περιφερειακή ανάπτυξη μέσα από την ανάπτυξη της κατάλληλης επιχειρηματικής νοοτροπίας για την έναρξη καινοτόμων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και την ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων. ίνουμε έμφαση σε ζητήματα διασυνοριακής ακαδημαϊκής συνεργασίας για την ανάπτυξη κοινών εκπαιδευτικών προγραμμάτων που επιδιώκουν να προωθήσουν το επιχειρηματικό πνεύμα και τη διασυνοριακή συνεργασία. Προτείνουμε ότι η διασυνοριακή ακαδημαϊκή συνεργασία μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη σε αυτήν την προσπάθεια, με την προαγωγή του συνεργατικού πνεύματος, την ενθάρρυνση διασυνοριακής της κινητικότητας και την υποστήριξη των πολιτιστικών ανταλλαγών και της αμοιβαίας κατανόησης. Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι τα διασυνοριακά εκπαιδευτικά προγράμματα σε θέματα επιχειρηματικότητας μπορούν να υποστηρίξουν τις προσπάθειες περιφερικής ανάπτυξης. Fragidis G., Tarabanis K. and Koumpis A., Strategic Opportunities in the Web 2.0: The Development of Customer-Centric Business Environments, 7th Annual Conference of the International Academy of E-Business, Vancouver, Canada, 5-9 April Αυτό το άρθρο διερευνά την εμφάνιση του Web 2.0 και αναλύει τα χαρακτηριστικά του προκειμένου να προτείνει νέες στρατηγικές ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις. Το Web 2.0 είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να τονίσει ότι ο Παγκόσμιος Ιστός δεν είναι όπως τον γνωρίζαμε, αλλά έχει αλλάξει και έχει αναπτυχθεί σε ένα επόμενο επίπεδο ωριμότητας. Τα κύρια χαρακτηριστικά του Web 2.0 είναι ότι είναι προσανατολισμένο προς το χρήστη και αποτελεί μια «πλατφόρμα για συμμετοχή». Βασιζόμενοι σε αυτήν την παραδοχή, το άρθρο επιχειρεί να επεκτείνει τη φιλοσοφία του Web 2.0 πέρα από το πεδίο της ανάπτυξης τεχνολογικών εφαρμογών από χρήστες του ιαδικτύου και να εξετάζει την δυνητική επίδραση που μπορεί έχει σε σχέση με το ρόλο των πελατών στη νέα ψηφιακή εποχή. Το άρθρο εκφράζει την άποψη ότι οι στρατηγικές ευκαιρίες στον Παγκόσμιο Ιστό δεν περιορίζονται σε θέματα ψυχαγωγίας και συμμετοχής σε εικονικές πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, όπως συμβαίνει με τα πιο γνωστά παραδείγματα του εφαρμογών του Web 2.0, αλλά μπορούν να αφορούν εξίσου τη συμμετοχή των πελατών σε μοντέλα συνδημιουργίας αξίας, μέσα από τη σύνθεση προϊόντων και υπηρεσιών και τη διαμόρφωση εξατομικευμένων λύσεων που ικανοποιούν μοναδικά τις ανάγκες των πελατών. Οι επιχειρήσεις μπορούν να εκμεταλλευτούν τη χρηστο-κεντρική φιλοσοφία του Web 2.0 προκειμένου να δημιουργήσουν ανάλογα πελατο-κεντρικά περιβάλλοντα που εμπνέουν και υποστηρίζουν τους ανθρώπους να εκφράσουν τις ανάγκες τους, όχι μόνο τις απόψεις τους, και τους επιτρέπουν να προβούν σε ενέργειες για την ικανοποίησή τους. Αυτό που απαιτείται να γίνει είναι να αναπτυχθούν πλατφόρμες σύνθεσης υπηρεσιών και συνδημιουργίας αξίας που θα είναι παρόμοιες με τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Πολλές από τις υφιστάμενες τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για την κοινωνική δικτύωση και την ψυχαγωγία των χρηστών μπορούν να χρησιμοποιηθούν επίσης και για τη συνδημιουργία αξίας. Επομένως, το ζητούμενο δεν είναι η ανάπτυξη επαναστατικών τεχνολογιών, αλλά η αλλαγή νοοτροπίας και επιχειρηματικής φιλοσοφίας, έτσι ώστε ο πελάτης να θεωρείται ενεργός παράγοντας και συμμέτοχος στις διαδικασίες δημιουργίας αξίας. Fragidis G., Tarabanis K. and Koumpis A., Conceptual and Business Models for Customer- Centric Business Ecosystems, Inaugural IEEE International Digital Ecosystems and Technologies Conference (DEST), Cairns, Australia, February, Στο παρόν άρθρο εξετάζονται νέες προσεγγίσεις στη βιβλιογραφία που εστιάζουν στη συμμετοχή του πελάτη στη διαμόρφωση σύνθετων προϊόντων και υπηρεσιών που παράγονται σε δίκτυα επιχειρήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, η μεταφορά των επιχειρηματικών οικοσυστημάτων χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη λειτουργία των επιχειρήσεων σε οικονομικές κοινότητες που αποτελούνται από διάφορες οντότητες που είναι στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους με συμβιοτικές σχέσεις, αλληλεπιδρούν συνεχώς και συνεργάζονται για να εκπληρώσουν τους ιδιαίτερους στόχους τους και να επιτύχουν τα αμοιβαία οφέλη. Με βάση την μεταφορά των οικοσυστημάτων, το άρθρο προτείνει ένα εννοιολογικό και επιχειρηματικό μοντέλο για την ανάπτυξη πελατοκεντρικών επιχειρηματικών οικοσυστημάτων. Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές προσεγγίσεις, όπως είναι τα δίκτυα επιχειρήσεων, στα πελατοκεντρικά επιχειρηματικά οικοσυστήματα οι σχέσεις των επιχειρήσεων είναι χαλαρές και ενεργοποιούνται μόνο όταν ο πελάτης θέλει 17 από 22

18 να συνδυάσει προϊόντα και υπηρεσίες από διαφορετικούς προμηθευτές. Οι σύγχορες τεχνολογίες διαδικτύου, με έμφαση στις SOAS και τις διαδικτυακές υπηρεσίες, μπορούν να υποστηρίξουν την ανάπτυξη τέτιοιυ είδους πελατοκεντρικών επιχειρηματικών οικοσυστημάτων. εδομένου ότι κάθε πελάτης δεν μπορεί να διαθέτει την απαραίτητη τεχνολογική υποδομή για να συνθέσει υπηρεσίες διαδικτύου, προκύπτει η ανάγκη για ένα νέο ρόλο επιχειρηματικού μεσολαβητή, ο οποίος θα παρέχει την τεχνολογική υποδομή για τη διαμόρφωση και τη λειτουργία των πελατοκεντρικών επιχειρηματικών οικοσυστημάτων. Το άρθρο αυτό συζητάμε τη σημασία των επιχειρηματικών οικοσυστημάτων και τονίζουμε την ανάγκη για τη συμμετοχή των πελατών σε αυτά. Αναλύουμε τη συμμετοχή του πελάτη στα επιχιερηματικά οικοσυστήματα και προτείνουμε ένα εννοιολογικό μοντέλο για την ανάπτυξη πελατοκεντρικών επιχειρηματικών οικοσυστημάτων. Προτείνουμε ένα επιχειρηματικό μοντέλο για πελατοκεντρικά επιχειρηματικά οικοσυστήματα και αναλύουμε τον τρόπο λειτουργίας τους. Εξετάζουμε τη δυνατότητα των SOA και των διαδικτυακών υπηρεσιών να αποτελέσουν το τεχνολογικό υπόβαθρο για την ανάπτυξη του επιχειρηματικού μοντέλου. Ολοκληρώνουμε συζητώντας τις εμπορικές προοπτικές του μοντέλου. Fragidis G., Tarabanis K. and Koumpis A., Value Creation in Dynamic Customer- Centric Networks, 2006 International IEEE Conference on E-Business Engineering, Shanghai, October, Η τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών αύξησαν σημαντικά τις ευκαιρίες των επιχειρήσεων για να δημιουργήσουν αξία με καινούργιους τρόπους. Η πολυπλοκότητα, ο κατακερματισμός και η έλλειψη δομής στις ηλεκτρονικές αγορές, σε συνάρτηση με την ανάγκη των πελατών για τη χρήση σύνθετων προϊόντων και υπηρεσιών προκειμένου να πετύχουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα για τους ίδιους, απαιτούν την ανάπτυξη αποτελεσματικών μηχανισμών αναζήτησης, σύνθεσης και ολοκλήρωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών. Αυτό το άρθρο ασχολείται με τις σύγχρονες τάσεις στις ηλεκτρονικές επιχειρήσεις και προτείνει ένα μοντέλο για τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας σε διεπιχειρησιακά δίκτυα επιχειρήσεων. Το μοντέλο «ολοκλήρωσης αξίας» αποτελεί ένα μηχανισμό για τη διαμόρφωση σύνθετων προσφορών, την ολοκλήρωση διαφορετικών αλυσίδων αξίας και τον συντονισμό των δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων. Ο σκοπός του μοντέλου είναι να δώσει την ευκαιρία στους πελάτες να συμμετέχουν άμεσα στη διαμόρφωση των σύνθετων προϊόντων με προστιθέμενη αξία. Το μοντέλο αυτό επιτρέπει στους πελάτες να συντονίσουν τις λειτουργίες δικτύων προμηθευτών, μεσολαβητών και άλλων οργανισμών παροχής υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων διοικήσεων, έτσι ώστε αυτοί να συνεργάζονται δυναμικά για να προσφέρονται προσφορές που αποφέρουν σημαντικά οφέλη στους πελάτες. Το άρθρο παρουσιάζει τις τεχνολογικές πτυχές του μοντέλου και αξιολογεί τις δυνατότητες των Υπηρεσιών Ιστού να υποστηρίξουν τεχνολογικά την εφαρμογή του μοντέλου αυτού. Τέλος, εξετάζεται η δυνητική εφαρμογή του μοντέλου στον τομέα του τουρισμού. Όντας ένας διατομεακός κλάδος με ετερογενή πελατειακή βάση και σύνθετα προϊόντα και υπηρεσίες, ο τουρισμός αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα της τάσης για εξατομικευμένες υπηρεσίες μέσα από τη σύνθεση επιμέρους προσφορών και ένα κατάλληλο επιχειρηματικό πεδίο για τη εφαρμογή του προτεινόμενου μοντέλου ολοκλήρωσης αξίας. Fragidis G. and Tarabanis K., From Repositories of Best Practices to Networks of Best Practices, 3rd IEEE International Conference on Management of Innovation and Technology, Singapore, June, Το άρθρο αναφέρεται στην ανάπτυξη αποτελεσματικών μηχανισμών για τη διάδοση και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών (best practices), δηλαδή εμπειρικών και πρακτικών γνώσεων, μεταξύ επιχειρηματικών οργανώσεων. Παρά το γεγονός ότι η τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών (ICT) μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στη μεταφορά και διάδοση των βέλτιστων πρακτικών, οι εφαρμογές που έχουν αναπτυχθεί μέχρι σήμερα για το σκοπό αυτό θεωρούν τις βέλτιστες πρακτικές ως πληροφοριακό στοιχείο που μπορεί να το διαχειριστεί κανείς όπως και κάθε άλλο πληροφοριακό στοιχείο. Ως εκ τούτου, η συνήθης πρακτική είναι να αναπτύσσονται αποθετήρια βέλτιστων πρακτικών με τη μορφή ηλεκτρονικών καταλόγων και βάσεων δεδομένων. Αυτή η προσέγγιση, ωστόσο, δεν αναγνωρίζει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των 18 από 22

19 βέλτιστων πρακτικών ως στοιχεία εμπειρικών και πρακτικών γνώσεων και αδυνατεί να υποσδτηρίξει αποτελεσματικά τη διάδοσή τους και την αξιοποίησή τους. Το άρθρο αναλύει τις ελλείψεις των υφιστάμενων προσεγγίσεων όσον αφορά τη διάδοση των βέλτιστων πρακτικών και προτείνει την ανάγκη για την ανάπτυξη φόρουμ και ηλεκτρονικών συμμετοχικών δικτύων για τη διάδοση των βέλτιστων πρακτικών. Το άρθρο είναι δομημένο ως εξής: στην ενότητα ΙΙ εξετάζεται η έννοια των βέλτιστων πρακτικών, η φύση τους ως επιχειρηματική γνώση και οι απαιτήσεις για την επιτυχή μεταφορά τους. Στην ενότητα ΙΙΙ αναλύεται ο ρόλος της τεχνολογίας στην μεταφορά των βέλτιστων πρακτικών και επισημαίνονται οι αδυναμίες των παραδοσιακών αντιλήψεων. Στην ενότητα IV προτείνουμε ένα πλαίσιο για την ανάπτυξη ηλεκτρονικών διεπιχειρησιακών δικτύων για την ανταλλαγή πρακτικής γνώσης και βέλτιστων πρακτικών. Αναλύουμε τις βασικές υποθέσεις για την ανάπτυξη ηλεκτρονικών κοινοτήτων ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, επισημαίνουμε τα αναμενόμενα οφέλη και εξετάζουμε τις σχεδιαστικές και λειτουργικές απαιτήσεις για την προσπάθεια αυτήν. Fragidis G. and Tarabanis K., The Business Strategy Perspective on the Development of Decision Support Systems, International Conference for Computational Intelligence for Modelling Control and Automation CIMCA 2005, Vienna, Austria, November Το άρθρο εξετάζει το βαθμό υποστήριξης που μπορούν να παρέχουν τα πληροφοριακά συστήματα στη διαδικασία λήψης στρατηγικών αποφάσεων στις επιχειρηματικές οργανώσεις. Όντας η διαδικασία με την οποία οι λαμβάνονται οι αποφάσεις για το μέλλον, η στρατηγική είναι πολύ σημαντική για τις επιχειρήσεις. Για το λόγο αυτό, τα πληροφοριακά συστήματα που υποστηρίζουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων στις επιχειρήσεις ήταν από τις πρώτες εφαρμογές πληροφορικής τεχνολογίας που αναπτύχθηκαν. Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, μάλιστα, αναπτύχθηκε ένα νέο είδος πληροφορικών συστημάτων που αποσκοπούμε να υποστηρίξει τις εξειδικευμένες ανάγκες των ανώτατων στελεχών. Ωστόσο, αυτά τα συστήματα δεν υποστήριζαν εξειδικευμένα τις ανάγκες της στρατηγικής διαδικασίας, αλλά χρησιμοποιήθηκαν μάλλον ως γενικής χρήσης πληροφοριακά συστήματα για τις ανάγκες της ανώτατης διοίκησης. Επιπλέον, υπάρχουν πολλά στοιχεία που φανερώνουν ότι αυτά τα συστήματα δεν ανταποκρίθηκαν στις ανάγκες και τις προσδοκίες των ανώτατων στελεχών. Το παρόν άρθρο αναγνωρίζει τις πραγματικές ανάγκες της στρατηγικής διαδικασίας στις επιχειρήσεις, επισημαίνει τις αδυναμίες των υπαρχόντων προσεγγίσεων στην ανάπτυξη πληροφοριακών συστημάτων που υποστηρίζουν τη στρατηγική διαδικασία και προβαίνει σε προτάσεις για την ανάπτυξη πληροφοριακών συστημάτων ικανών να υποστηρίξουν ουσιαστικά τη στρατηγική διαδικασία. Fragidis G., Zafiropoulos C., Paschaloudis D. and Vrana V., A longitudinal study on how students shape opinion about quality of education: research outcomes and management implications, in Proceedings of the 8th Conference in Quality in Services Toulon- Verona, pp., Palermo, Italy, 8-9 September Η σημασία της ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου των ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έχει λάβει σημαντικές διαστάσεις στις μέρες μας. Κυρίαρχο μοντέλο για την μέτρηση της ποιότητας της παροχής υπηρεσιών είναι το μοντέλο της επιβεβαίωσης/ απόρριψης (confirmation/ disconfirmation model), το οποίο μετράει την ποιότητα ως τη διαφορά μεταξύ της προσδοκίας (expectation) και της αντίληψης (perception) από την παροχή υπηρεσιών και τη συνδέει με την ικανοποίηση του πελάτη/ χρήστη. Σκοπός του άρθρου είναι να αναλύσει τον τρόπο με τον οποίο οι πρωτοετείς σπουδαστές διαμορφώνουν άποψη για την ποιότητα της εκπαίδευσης. Το ζήτημα αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για τη λήψη στρατηγικών και διοικητικών αποφάσεων, γιατί συνδέεται με την ικανότητα των ιδρυμάτων να προσελκύσουν και να διατηρήσουν ικανούς φοιτητές. Η μελέτη χρησιμοποιεί το γνωστό εργαλείο SERVQUAL για την μέτρηση της ποιότητας παροχής υπηρεσιών, το οποίο προσαρμόζεται κατάλληλα για να ταιριάζει στο περιβάλλον της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Σύμφωνα με τη μεθοδολογία που εφαρμόζεται, οι προσδοκίες και οι αντιλήψεις των σπουδαστών αποτυπώνονται σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, κατά την έναρξη και τη λήξη του 19 από 22

20 εξαμήνου αντίστοιχα. Τα αποτελέσματα είναι αποκαλυπτικά για τον τρόπο που οι προσδοκίες των πρωτοετών σπουδαστών προσαρμόζονται στα δεδομένα του εκπαιδευτικού συστήματος. Giouvanakis A, Fragidis G. and Paschaloudis D., Finding ways to create ontologies through educational activities, in Proceedings of the 4th International Conference on Technology in Teaching and Learning in Higher Education, pp , Peking University, Beijing, China, July 11-13, Η θεωρία της γνωστικής ψυχολογίας (cognitive psychology) παρέχει επαρκή τεκμηρίωση για τη χρήση των εννοιολογικών χαρτών (concept maps) ως εργαλεία μάθησης. Οι σημαντικότερες χρήσεις εννοιολογικών χαρτών στην εκπαιδευτική διαδικασία αφορούν τη χρήση τους ως εργαλεία οργάνωσης και παρουσίασης του εκπαιδευτικού υλικού, πλοήγησης στο εκπαιδευτικό υλικό, αξιολόγησης του επιπέδου μάθησης και αναπαράστασης του γνωστικού κόσμου των σπουδαστών. Αναγνωρίζοντας την αδιαμφισβήτητη αξία της χρήσης εννοιολογικών χαρτών στη μαθησιακή διαδικασία, το άρθρο παρουσιάζει και αξιολογεί ποικίλους τρόπους εφαρμογής της τεχνικής της εννοιολογικής χαρτογράφησης ως εκπαιδευτική δραστηριότητα. Παρουσιάζεται η λογική, τα χαρακτηριστικά, η χρήση και τα οφέλη μιας εφαρμογής που αναπτύχθηκε στο Τ.Ε.Ι. Σερρών που υποστηρίζει την δημιουργία εννοιολογικών χαρτών και καθιστά δυνατή την αυτόματη ανάπτυξη οντολογιών βάσει των εννοιολογικών χαρτών. Giouvanakis A, Fragidis G, Kehris E. and Samaras H, Exploiting Concept Mapping in a Semantic Web Environment, in Proceedings of the 5th IEEE International Conference on Advanced Learning Technologies, pp , Kaohsiung, Taiwan, July 5-8, Οι εννοιολογικοί χάρτες (concept maps), από την μία πλευρά, αποτελούν μία τεχνική οργάνωσης και παρουσίασης των σημαντικών εννοιών ενός γνωστικού αντικειμένου και των μεταξύ τους συσχετίσεων. Οι οντολογίες, από την άλλη, αποτελούν έναν επίσημο τρόπο αναπαράστασης της γνώσης. Το άρθρο αυτό παρουσιάσει έναν άμεσο τρόπο για τη δημιουργία οντολογιών μέσα από την προγενέστερη οργάνωση των εννοιών και των μεταξύ τους συσχετίσεων σε εννοιολογικούς χάρτες. Για το σκοπό αυτό αναπτύσσουμε μία ειδική εφαρμογή που καθιστά δυνατή την αυτόματη ανάπτυξη οντολογιών από τους εννοιολογικούς χάρτες. Στο άρθρο παρουσιάζεται ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη της εφαρμογής, καθώς και τα βασικά λειτουργικά της χαρακτηριστικά. Zafiropoulos C., Fragidis G., Dimitriadis S., Kehris E. and Paschaloudis D. Service Quality Assessment in Higher Education: The Case of Technological Educational Institute of Serres, in Proceedings of the 9th International Conference on Marketing and Development, Thessaloniki, Greece, June 8-11, από 22