Τα πολλά «πρόσωπα» της ελληνικής πόλης

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Τα πολλά «πρόσωπα» της ελληνικής πόλης"

Transcript

1 Τα πολλά «πρόσωπα» της ελληνικής πόλης Κωνσταντίνος Σερράος 1. Εισαγωγική τοποθέτηση Η ελληνική πόλη επηρεάσθηκε στην πρόσφατη εξελικτική πορεία της, κατά τον τελευταίο αιώνα, από µια πληθώρα ενδογενών, αλλά και διεθνών παραγόντων, µε τρόπο τέτοιο, που οδηγήθηκε στην ανάπτυξη µιας αξιοπρόσεκτης ποικιλοµορφίας, τόσο στην εικόνα του αστικού χώρου, όσο όµως κυρίως και στην πολεοδοµική δοµή της. Κεντρικό άξονα αυτής της εργασίας αποτελεί εποµένως η διαπίστωση, ότι η ελληνική πόλη 1 παρουσιάζει πλέον σήµερα πολλά «πρόσωπα», συντίθεται δηλαδή από µια πληθώρα διαφορετικών µεταξύ τους «αστικών τοπίων», τα οποία συνδέονται, είτε µε συγκεκρι- µένες χωρικές της ενότητες, είτε µε χαρακτηριστικές χρονικές περιόδους, κρίσιµες κοινωνικές συγκυρίες, κλπ. Προφανώς δεν εµφανίζονται όλα αυτά τα «πρόσωπα» ταυτόχρονα και στον ίδιο χώρο. Όµως υπάρχουν κάπου και κάποτε στην ελληνική πόλη και κατά περίπτωση αναδύονται, πότε έντονα και πότε ηπιότερα στην επιφάνεια, αφήνοντας το στίγµα τους και συνθέτοντας κατά την εκτίµησή µας αυτό που θα ονοµάζαµε σήµερα, µε µια περιεκτικότερη φράση «φυσιογνωµία», ή «αστική τοπιογραφία» της ελληνικής πόλης (µε την ευρύτερη έννοια των όρων «τοπίο» και «πόλη»). ε χρειάζεται βέβαια να τονισθεί, ότι τα πολλά «πρόσωπα» της ελληνικής πόλης οδηγούν συχνότατα σε συγκρούσεις, αντιθέσεις, εκπλήξεις, αλλά και σε φαινόµενα αδικίας, σκληρότητας και απανθρωπιάς. Αν και δεν µπορεί να υποστηριχθεί ότι υφίστανται «στεγανά» µεταξύ αυτών των «προσώπων», όµως επιχειρείται στη συνέχεια η ανάλυση των σηµαντικότερων απ αυτά, µε στόχο το λεπτοµερέστερο προσδιορισµό ορισµένων από τα χαρακτηριστικά τους, καθώς επίσης και µια καταρχήν εκτίµηση των αναγκών της ελληνικής πόλης, σε επίπεδο διαµόρφωσης µελλοντικών πολιτικών. 2. Η ιστορική πόλη Η Ελλάδα, ως χώρα µε πλούσια ιστορία και συνεχή παρουσία αστικών κέντρων, από την αρχαιότητα µέχρι και τις µέρες µας, διαθέτει πόλεις που έχουν διατηρήσει αποµεινάρια αυτού του παρελθόντος, σε επίπεδο τόσο κτιριακό, όσο και πολεοδοµικό (δοµή και µορφή του δηµόσιου χώρου), συγκροτώντας, είτε ενιαία ιστορικά κέντρα, είτε τουλάχιστον αξιόλογες ιστορικές ενότητες µέσα στο σύγχρονο αστικό ιστό. 1. Στα πλαίσια αυτού του κειµένου, ο όρος «ελληνική πόλη» αναφέρεται γενικότερα στον οικισµένο χώρο, δηλαδή, τόσο στις περιοχές των πόλεων, όσο όµως και σε εκείνες των περιαστικών ζωνών ή και µικρότερων οικιστικών σχηµατισµών που παρουσιάζουν σηµαντική πολεοδοµική εξέλιξη. Σερράος, 26/02/09 1

2 Η ελληνική πόλη διαθέτει εποµένως σε πολλές περιπτώσεις ένα «ζωντανό» ιστορικό «πρόσωπο», µε έντονη πολεοδοµική και αντιληπτική δράση. Για παράδειγµα, η Αθήνα είναι συνυφασµένη µε την ύπαρξη της Ακρόπολης, της αρχαίας Αγοράς και της Πλάκας, η πολεοδοµική ταυτότητα πόλεων, όπως το Ηράκλειο, τα Χανιά και η Κέρκυρα, σφραγίζεται από τα αποµεινάρια της ενετικής εποχής (λιµάνι, φρούριο, φάρος, νεώρια, κλπ.), γύρω από την παλιά πόλη, ενώ τέλος ιδιαίτερο χαρακτήρα σε πολλές από τις µακεδονικές πόλεις (π.χ. Καστοριά, Κοζάνη, Σιάτιστα, κλπ.) προσδίδουν τα οικιστικά σύνολα των «αρχοντικών», στους πυρήνες κι αυτά των παλιών πόλεων [6]. Επιπλέον, οι ιστορικές περιοχές, παρά τις µεταλλαγές, προς την κατεύθυνση σύγχρονων κτιριακών και πολεοδοµικών προτύπων, που έχουν υποστεί, διακρίνονται ακόµη για µια σειρά από πολεοδοµικές αρετές. Μεταξύ αυτών αξίζει να αναφερθούν η κλί- µακα της γειτονιάς, τα ενδιαφέροντα κτιριακά κελύφη που συχνά συνδέονται ακόµη µε σηµαντικά στοιχεία ποιότητας ζωής (π.χ. εσωτερικές αυλές), καθώς επίσης τέλος και τα αξιόλογα δηµόσια κτίρια, που δρουν ως σηµαντικά «σηµεία αναφοράς». Όµως, το ιστορικό «πρόσωπο» της ελληνικής πόλης βρίσκεται σήµερα εκτεθειµένο στον κίνδυνο αρνητικών µεταβολών, οι οποίες συχνά εκτυλίσσονται µέσα από τα παρακάτω στάδια: α) εγκατάλειψη του ιστορικού κτιριακού πλούτου (τόσο από πλευράς ιδιοκτητών, όσο και από πλευράς αρµόδιων φορέων), β) σταδιακή καταστροφή των παλαιών κτιρίων, γ) ανοικοδόµηση νέων κατασκευών, µε σηµαντική όµως αύξηση του οικοδοµικού όγκου και παράλληλη επιβάρυνση της πόλης (µεταξύ άλλων και λόγω επιδείνωσης των συνθηκών ηλιασµού, αερισµού και αντισεισµικής ασφάλειας, αύξησης ιδιωτικών αυτοκινήτων, απορριµµάτων και θορύβου και επιδείνωσης της αναλογίας ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων προς οικοδοµικό όγκο) και δ) σταδιακή υποβάθµιση της ποιότητας ζωής και «αποµόνωση», τόσο των κατοίκων µεταξύ τους (κοινωνική αποµόνωση), όσο και της πόλης από το γύρω φυσικό και ανθρωπογενές της περιβάλλον. Αν και σε ορισµένες περιπτώσεις, οι πολιτικές προς την κατεύθυνση της διατήρησης και προστασίας των ιστορικών κέντρων έχουν αποφέρει καρπούς 2 [25, 30], διαπιστώνουµε, ότι σε µεγάλο αριθµό ελληνικών πόλεων, οι παραπάνω µεταβολές έχουν ήδη επιφέρει 2. Πολλοί από τους αστικούς ήµους της χώρας, έχουν προχωρήσει τα τελευταία χρόνια (συνεπικουρούµενοι και από χρηµατοδοτήσεις µέσω των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης) σε µελέτες και παρεµβάσεις για τον αστικό χώρο, µε έµφαση στα ιστορικά κέντρα, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις είχαν ενδιαφέροντα αποτελέσµατα [18]. Μεταξύ αυτών, χαρακτηριστικές είναι για παράδειγµα, οι περιπτώσεις της Κατερίνης, η οποία υιοθέτησε την πολιτική πεζοδρόµησης του κέντρου της, του Βόλου, στον οποίο σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε πιλοτικά ένα δίκτυο πεζοδρόµων / ποδηλατοδρόµων µικτής χρήσης, της Νάουσας, η οποία ήδη από το 1996 προχώρησε στην ανάπλαση παραδοσιακών οικιστικών συνόλων της, της Ελευσίνας, στην οποία µπόρεσαν να προωθηθούν επιτυχώς µέτρα για την ανάπλαση και εξυγίανση του θαλάσσιου µετώπου της και τέλος της Λάρισας, η οποία υλοποιεί κατά την τελευταία 15-ετία µε συνέπεια και εξαιρετική επιτυχία, πολιτικές για τη συνολική ανάπλαση και αναβάθµιση του κέντρου της µε διευθέτηση της κυκλοφορίας και στάθµευσης οχηµάτων, πεζοδροµήσεις και ιδιαίτερη έµφαση στην πολεοδοµική και εικαστική αναδιαµόρφωση των κεντρικών της δηµόσιων χώρων (κεντρική πλατεία και πλατεία ταχυδροµείου). Σερράος, 26/02/09 2

3 σηµαντικές αλλοιώσεις στην ιστορική φυσιογνωµία τους και έχουν προκαλέσει σηµαντικά πολεοδοµικά προβλήµατα. Μεταξύ αυτών θα ξεχωρίζαµε και τα εξής: α) διαρκώς αυξανόµενη κυκλοφορία αυτοκινήτων, που δρα επιβαρυντικά για την πόλη και την ποιότητα ζωής σ αυτή, β) πιεστικές ανάγκες στάθµευσης, που δύσκολα µπορούν πλέον να ικανοποιηθούν και δρουν εποµένως επιβαρυντικά για το δηµόσιο χώρο, γ) ελλιπής οργάνωση χρήσεων γης, που καταλήγει συχνά σε «ασφυξία» των κεντρικών λειτουργιών και αλληλοοχλήσεις µεταξύ των διαφόρων λοιπών, ζωτικών για την πόλη δραστηριοτήτων, δ) δυσκολία ασφαλούς και άνετης κίνησης των πεζών στην πόλη, ε) αδυναµία ένταξης και χρήσης εναλλακτικών µέσων µεταφοράς, όπως το ποδήλατο. Επιπλέον διαπιστώνεται, ότι η πόλη και οι δραστηριότητές της επεκτείνονται, σήµερα πλέον, πολύ έξω από τα ιστορικά κέντρα, σε τµήµατα δηλαδή του σύγχρονου αστικού ιστού, ο οποίος βρίσκεται κατά κανόνα σε διάσταση µε έννοιες όπως, ιστορικότητα και παραδοσιακό πολιτιστικό περιβάλλον. Κατά συνέπεια καθίσταται αναγκαίο, στα πλαίσια των πολεοδοµικών δράσεων για την τόνωση του ιστορικού «προσώπου» της σύγχρονης ελληνικής πόλης, να δοθεί έµφαση, όχι µόνο στην προστασία και ανάπλαση των ιστορικών κέντρων και µνηµείων, αλλά και στη σύνδεση και επαφή τους (οπτική, λειτουργική, συµβολική, κλπ.) µε τις νεώτερες, σύγχρονες και αναπτυσσόµενες περιοχές της πόλης (π.χ. πυκνοδοµηµένες ζώνες κατοικίας γύρω από το κέντρο, «προάστια» του αστικού και περιαστικού χώρου, κυκλοφοριακές εισόδους των πόλεων, κλπ.) [8]. 3. Η σχεδιασµένη πόλη Η σύσταση του ελληνικού κράτους, στις αρχές του 19 ου αιώνα, συνδέεται µε σηµαντικές για την εποχή πολιτικές για το σχεδιασµό των πόλεων. Είναι γνωστό, ότι κατά την περίοδο του Καποδίστρια ( ) καθώς επίσης και της Αντιβασιλείας και Βασιλείας του Όθωνα ( ) επιστρατεύονται Έλληνες και Γάλλοι στρατιωτικοί µηχανικοί και Βαυαροί αρχιτέκτονες, οι οποίοι αναλαµβάνουν το σχεδιασµό νέων Ρυµοτοµικών Σχεδίων για µια πληθώρα ελληνικών πόλεων, εφαρµόζοντας παράλληλα, στους τότε ακανόνιστους πολεοδοµικούς ιστούς, τις αρχές της νεοκλασικής µορφολογίας, που είχε ήδη αναπτυχθεί στον υπόλοιπό ευρωπαϊκό χώρο [21, 28]. Πόλεις όπως ή Πάτρα, η Τρίπολη, το Ναύπλιο, το Άργος, η Κόρινθος, η Ερµούπολη, η Χαλκίδα, ο Πειραιάς, αλλά και η ίδια η Αθήνα, αποτελούν χαρακτηριστικές περιπτώσεις αυτής της εξέλιξης. Αλλά και στη µετέπειτα περίοδο, µέχρι και τις αρχές του 20 ου αιώνα, έχουµε παραγωγή σηµαντικού αριθµού σχεδίων που θέτουν τις βάσεις της πολεοδοµικής ανάπτυξης, µεγάλου µέρους του ελληνικού αστικού χώρου [12, 31]. Σήµερα πλέον διαπιστώνουµε, ότι η διαδικασία αυτή έχει διαµορφώσει στο σύγχρονο ελληνικό αστικό χώρο, στοιχεία ενός «προσώπου» σχεδιασµένης πόλης, που εντοπίζονται βέβαια κυρίως στις κεντρικές περιοχές και αφορούν εποµένως µόνο µικρό µέρος της επιφάνειάς του (Σχ. 1, 2, 3). Σερράος, 26/02/09 3

4 Σχ. 1, 2. Τα Ρυµοτοµικά Σχέδια της Πάτρας (που συντάχθηκε από τον Στ. Βούλγαρη το 1829) και της Κορίνθου (που συντάχθηκε το 1858, µετά από το σεισµό που κατέστρεψε την παλιά πόλη) (άνω αριστερά και δεξιά αντιστοίχως) (πηγή: [28]), που χαρακτηρίζουν σηµαντικό µέρος της πολεοδοµικής δοµής και της µορφής του σύγχρονου αστικού ιστού των δύο αυτών πόλεων (κάτω αριστερά και δεξιά αντιστοίχως) (πηγή υποβάθρων: Πολυοδηγός, 2003). Σχ. 3. Χαρακτηριστική περίπτωση του σχεδιασµένου «προσώπου» της ελληνικής πόλης. Το παράδειγµα της κεντρικής περιοχής της Αθήνας, ως αποτέλεσµα της εφαρ- µογής του σχεδιασµού της περιόδου (Κλεάνθης, Schaubert, Klenze, Gaertner και Hoch), σε αεροφωτογραφία του 1932 (πηγή: Εµπορική Τράπεζα της Ελλάδος (έκδ.) (1967), Νεοκλασική αρχιτεκτονική στην Ελλάδα, Αθήνα). Σερράος, 26/02/09 4

5 Είναι όµως χαρακτηριστικό, ότι παρά το γεγονός ότι τα παλιά αυτά Ρυµοτοµικά Σχέδια έχουν υποστεί σηµαντικές αλλοιώσεις κατά τις τελευταίες δεκαετίες, κυρίως λόγω της επιβάρυνσής τους µε υπέρµετρους όρους δόµησης, οι συγκεκριµένες περιοχές των πόλεων διατηρούν σηµαντικά στοιχεία πολεοδοµικής ποιότητας, γεγονός που µας ωθεί να τις εξετάζουµε ως ξεχωριστές ενότητες της πόλης. Για παράδειγµα διατηρείται ακόµη σε πολλές από αυτές, µεταξύ άλλων, µια καλή αναλογία δοµηµένου όγκου προς ελεύθερους χώρους, µια ανεκτή σχέση πλάτους δρόµων προς ύψος κτιρίων, µια καλή δυνατότητα προσανατολισµού, µια ορθή ιεράρχηση του οδικού δικτύου και κατ επέκταση και του αστικού χώρου, µέσα από τη διαφοροποίηση του πλάτους των δρόµων, καθώς επίσης τέλος και µια ανεκτή δυνατότητα κίνησης πεζών στην πόλη 4. Η νεώτερη, δυναµική και «ασχεδίαστη» πόλη Η ραγδαία µεταπολεµική ανάπτυξη και ανοικοδόµηση της ελληνικής πόλης, κυρίως των δεκαετιών , δυστυχώς την αποµάκρυνε από το µοντέλο της σχεδιασµένης πόλης του 19 ου και των αρχών του 20 ου αιώνα, και της επέβαλε ένα νέο «πρόσωπο», αυτό της δυναµικά αναπτυσσόµενης και συγχρόνως πολεοδοµικά ασχεδίαστης πόλης. Βασικό χαρακτηριστικό αυτής της πτυχής της ελληνικής πόλης είναι η δραµατική αύξηση του οικοδοµικού όγκου και αντιστοίχως και των πυκνοτήτων δόµησης, µέσα από την επικράτηση της «αστικής πολυκατοικίας», ως κύριου κτιριακού τύπου [2] και της «αντιπαροχής», ως βασικής διαδικασίας παραγωγής του. Τυπικά γνωρίσµατα των αντίστοιχων αστικών περιοχών αποτελούν µεταξύ άλλων η έλλειψη µιας σαφούς και αντιληπτής από τον άνθρωπό πολεοδοµικής δοµής, η απουσία ιεράρχησης των διαφόρων πολεοδοµικών στοιχείων, η αποδιάρθρωση της γειτονιάς (ως πολεοδοµικής, αλλά και κοινωνικής οντότητας), τα µεγάλα κτιριακά ύψη και οι «τυφλές» µεσοτοιχίες, η απουσία ιδιωτικού υπαίθριου χώρου, πέρα από τα στενά µπαλκόνια που διατρέχουν σε συνεχείς γραµµές το σύνολο των κτιριακών όψεων και τέλος η απουσία βλάστησης και γενικότερα πρασίνου στον ιδιωτικό και δηµόσιο χώρο. Από πολεοδοµική άποψη, η νεώτερη αυτή, ακατάστατη και άτονη πόλη είναι µάλλον αδιάφορη, τόσο ως προς τη δοµή και λειτουργία της, όσο και ως προς τη µορφή της, διεκδικώντας ως µόνο «πλεονέκτηµα», τη δυνατότητά της να δρα σε πολλές περιπτώσεις, ως ουδέτερο φόντο, πάνω στο οποίο προβάλλονται και εξακολουθούν να αναδεικνύονται, σηµαντικά, εδώ και αιώνες, τοπόσηµα και λοιπά χαρακτηριστικά στοιχεία της ταυτότητας της πόλης (Σχ. 4) [19]. Η επιδίωξη µεγιστοποίησης της γαιοπροσόδου [15], που αναµφισβήτητα αποτέλεσε και αποτελεί τον κινητήριο µοχλό της πρόσφατης διαδικασίας αστικοποίησης, οδήγησε επιπλέον σε µια σειρά από νέες επιβαρύνσεις της ελληνικής πόλης, οι οποίες συνδέονται, τόσο µε την «καθιέρωση» της υπέρβασης και της παρανοµίας στη διαδικασία πα- Σερράος, 26/02/09 5

6 ραγωγής του δοµηµένου χώρου, όσο και µε την αποµάκρυνση κάθε πιθανής πρόθεσης για αρχιτεκτονική ποιότητα των κατασκευών. Σχ. 4. Αθήνα, Αγ. ηµήτριος / άφνη, Τυπική εικόνα της νέας δυναµικής και αναπτυσσόµενης ελληνικής πόλης. Χαρακτηριστικά στοιχεία αποτελούν τα µεγάλα κτιριακά ύψη, οι τυφλές µεσοτοιχίες, η επικράτηση ηλιακών συλλεκτών και κεραιών στα κατά τα άλλα αναξιοποίητα δώµατα, η έλλειψη χρώµατος και ή ανυπαρξία πρασίνου. Απέναντι στην άτονη εικόνα της πόλης, ο Λυκαβηττός προβάλει ευτυχώς ως το µόνο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό τοπόσηµο. Σηµαντική παρενέργεια αυτού του τρόπου ανάπτυξης της νεώτερης ελληνικής δυναµικής πόλης, αποτελεί και η ουσιαστική υποβάθµιση του ανοικτού δηµόσιου χώρου. Αν εξαιρέσει κανείς τους δρόµους, που λειτουργούν πλέον σχεδόν κατ αποκλειστικότητα, ως διάδροµοι κίνησης τροχοφόρων, οι διαθέσιµοι ελεύθεροι χώροι πρασίνου είναι πρακτικά, κατά κανόνα, ανύπαρκτοι. Είναι χαρακτηριστικό, ότι τα 2/3 των κατοίκων της σύγχρονης ελληνικής πόλης ζουν σε περιοχές, στις οποίες ο δηµόσιος χώρος καλύπτει µόλις το 2% της συνολικής τους επιφάνειας [13]. Για τα παραπάνω, σηµαντική «ευθύνη» φέρουν προφανώς οι ταχείς ρυθµοί µε τους οποίους εκτυλίχθηκε η αστικοποίηση της ελληνικής πόλης κατά τα µεταπολεµικά χρόνια, αλλά και η αναποτελεσµατικότητα του επίσηµου πολεοδοµικού σχεδιασµού, ο οποίος δεν κατάφερε να δράσει ως εργαλείο καθορισµού των παραµέτρων της ανάπτυξης του χώρου [17, 24]. Σερράος, 26/02/09 6

7 Η ανεπάρκεια του σχεδιασµού αποτελεί εποµένως ένα κοµβικό παράγοντα στην πορεία διαµόρφωσης του σύγχρονου «προσώπου» της ελληνικής πόλης, η οποία γι αυτό το λόγο θα µπορούσε δικαιολογηµένα να χαρακτηριστεί και ως ουσιαστικά «ασχεδίαστη». Και αυτό, διότι παρά το γεγονός ότι καθ όλο το 2 ο µισό του 20 ου αιώνα, συντάχθηκαν εγκρίθηκαν και εφαρµόσθηκαν πολεοδοµικά σχέδια, αυτά περιορίστηκαν, όπως είναι γνωστό, κατά κανόνα στην «ένταξη στο Σχέδιο Πόλης» διαφόρων περιοχών, και εντός αυτών, στη χάραξη απλώς και µόνο του ιστού της πόλης, δηλαδή των οικοδοµικών τετραγώνων και των δρόµων, στις περισσότερες δε περιπτώσεις και µε πλήρη αδιαφορία απέναντι στα φυσικά χαρακτηριστικά της εκάστοτε περιοχής (π.χ. κλίσεις εδάφους, χείµαρροι, δασικές εκτάσεις, κλπ.) [3]. Σήµερα πλέον, φαινόµενα όπως η αποσύνδεση της σύγχρονης, δυναµικής και ασχεδίαστης πόλης από τα φυσικά στοιχεία του χώρου, η σηµαντικότατη επιδείνωση των περιβαλλοντικών συνθηκών του αστικού χώρου και η «εχθρότητα» της πόλης απέναντι στον πεζό (αλλά και γενικότερα στον πολίτη), µε τελικό επόµενο και την ουσιαστική υποβάθµιση της ποιότητας ζωής, αποτελούν µια νεώτερη κοινή διαπίστωση. Εξίσου κοινή διαπίστωση αποτελεί όµως και το γεγονός, ότι ο σχεδιασµός σήµερα, διαθέτοντας πλέον πληθώρα «εργαλείων» [34] και αποτελώντας το µοναδικό µέσο εξισορρόπησης αντιθέσεων, ανισοτήτων και συγκρούσεων, που σχετίζονται µε το χώρο, προς όφελος τελικά της πόλης και της ποιότητας ζωής σ αυτήν, θα πρέπει να παίξει έναν αναµφισβήτητα πρωταγωνιστικό ρόλο κατά τη διαµόρφωση των µελλοντικών πολιτικών για την οικιστική ανάπτυξη, αλλά και την ανάπλαση των ελληνικών πόλεων. 5. Η αυθαίρετη πόλη Έντονα συνδεδεµένο µε την έννοια της «ασχεδίαστης» πόλης, είναι φυσικά και το αυθαίρετο «πρόσωπο» της ελληνικής πόλης. ιότι η έλλειψη σχεδιασµού, και κατ επέκταση και κρατικής παρέµβασης, τόσο σε επίπεδο κάλυψης στεγαστικών και λειτουργικών αναγκών, όσο και σε επίπεδο πολεοδοµικού ελέγχου, αφήνει σηµαντικά περιθώρια σε ιδιώτες και κοινωνικές οµάδες, να «αυτενεργήσουν». Η αυθαίρετη δόµηση αποτελεί την ουσιαστικότερη µορφή αυτενέργειας στον πολεοδοµικό χώρο. Αυτή εκδηλώνεται, στις µεν αστικές περιοχές, κατά κανόνα, µέσα από µικρές ή µεγαλύτερες αποκλίσεις από τις ισχύουσες πολεοδοµικές διατάξεις (π.χ. προσθήκες ορόφων, κλείσιµο εξωστών και ηµιϋπαιθρίων χώρων, κλπ.) [32, 41] (Σχ. 5), ενώ στις δε περι- και εξωαστικές περιοχές της οικιστικής διάχυσης, κυρίως µέσα από καταπατήσεις και παράνοµη οικοδό- µηση δηµόσιων, ή ιδιωτικών εκτάσεων, εντός ή εκτός σχεδίου, καθώς επίσης και ρεµάτων και δασικών περιοχών [16, 22, 33] (Σχ. 6). Σερράος, 26/02/09 7

8 Σχ. 5. Αθήνα / Αγ. ηµήτριος Οι καθ υπέρβαση των όρων δόµησης της περιοχής, αυθαίρετες κατασκευές και διαµορφώσεις στα δώµατα, αναδεικνύονται σε κανόνα πολεοδοµικής συµπεριφοράς. Σχ. 6. Πεντέλη Αυθαίρετη περιαστική οικιστική ανάπτυξη µέσα σε καµένη δασική γη. Η προχωρηµένη ερηµοποίηση του εδάφους δυσχεραίνει ανεπανόρθωτα την επαναφορά του δάσους στην περιοχή και διευκολύνει αφάνταστα την περαιτέρω επέκταση της οικιστικής δράσης (πηγή: Η Καθηµερινή, 1999). Σερράος, 26/02/09 8

9 Σήµερα πλέον, αν και το φαινόµενο της αυθαιρεσίας στον πολεοδοµικό χώρο έχει περιοριστεί, συγκριτικά µε παλαιότερες περιόδους, δεν έχει καταστεί δυνατόν να εξαλειφθεί. Η περιοδική νοµιµοποίηση αυθαιρέτων κτιρίων και λοιπών επιµέρους αυθαιρεσιών, που κατά καιρούς προωθείται, είναι αναµφισβήτητο ότι αποτελεί ενέργεια που δεν αντιµετωπίζει, αλλά διαιωνίζει το πρόβληµα αυτό στο µέλλον [23, 24]. Είναι εποµένως αναγκαίο να καταστεί σαφές προς κάθε κατεύθυνση (αρµοδίων φορέων, πολιτικών εκπροσώπων και πολιτών), ότι η εξασφάλιση καθεστώτος νοµιµότητας (π.χ. ένταξη των αυθαίρετων περιοχών στο σχέδιο πόλης, αποδοχή / νοµιµοποίηση υπερβάσεων, κλπ.) σε συνδυασµό, στην καλύτερη περίπτωση, και µε τη δηµιουργία ορισµένων βασικών τεχνικών υποδοµών, δεν αποτελεί λύση και εγγύηση ενός ποιοτικού και βιώσιµου αστικού περιβάλλοντος, διότι συνδέεται µε την εφαρµογή ενός συνοπτικού, «εκ των υστέρων σχεδιασµού», σε ακανόνιστους, αδιάρθρωτους και εξ ορισµού πολεοδοµικά προβληµατικούς ιστούς, εξασφαλίζοντάς τους περαιτέρω δικαίωµα δόµησης, χωρίς να είναι σε θέση να προσφέρει τις κατάλληλες πολεοδοµικές δοµές, τον αναγκαίο δηµόσιο χώρο και τις απαραίτητες κοινωνικές υποδοµές. 6. Η «αγροτική» πόλη Αν σε όλες ανεξαιρέτως τις λοιπές ευρωπαϊκές χώρες επιδιώκεται και υπάρχει ένας σαφής διαχωρισµός µεταξύ πόλης και υπαίθρου, ώστε να µπορεί να γίνει λόγος για πόλεις και οικισµούς, απ τη µια µεριά και για ελεύθερο, αδόµητο, φυσικό ή αγροτικό χώρο απ την άλλη, στη χώρα µας ισχύει µια, τουλάχιστον πανευρωπαϊκή, αν όχι και παγκόσµια πρωτοτυπία, η πόλη και η ύπαιθρος να βρίσκονται σε µια τόσο έντονη σχέση αλληλεπικάλυψης, ώστε να µπορεί άνετα να γίνει λόγος για ένα πρωτότυπο «αγροτικό πρόσωπο» της ελληνικής πόλης (Σχ. 7). Η παραπάνω ιδιοτυπία της χώρας µας, συνδέεται βέβαια µε το, βαθιά ριζωµένο και αδύνατον µέχρι στιγµής να θιγεί, «καθεστώς περί εκτός σχεδίου δόµησης». Με άλλα λόγια, αν και το ελληνικό πολεοδοµικό δίκαιο έχει θεσπίσει, ήδη από τις αρχές του 20 ου αιώνα την έννοια του εγκεκριµένου Ρυµοτοµικού Σχεδίου (Ν.. της 17.7/ «Σύνταξις, έγκρισις και εφαρµογή σχεδίων πόλων, κωµών και συνοικισµών και γενικοί όροι αναπτύξεως αυτών»), το οποίο, σύµφωνα µε τον ισχύοντα ΓΟΚ (Ν. 1577/1985, άρθρο 2, 1), «καθορίζει τους ειδικούς όρους δόµησης, τους κοινόχρηστους και δοµήσιµους χώρους και τις επιτρεπόµενες χρήσεις γης σε κάθε τµήµα ή ζώνη του οικισµού», όµως παράλληλα αυτοαναιρείται, καθιστώντας τη δόµηση δυνατή, ουσιαστικά παντού στο χώρο (βλ. µεταξύ άλλων: Π 6/ , Π 24/ , Π / ) [26], τηρουµένων ορισµένων µόνο περιορισµένων προϋποθέσεων [23] και εξασφαλίζοντας συγκριτικά υψηλούς Συντελεστές όµησης (π.χ. προκειµένου περί παραγωγικών δραστηριοτήτων), καθώς επίσης και µικρές αρτιότητες (ι- Σερράος, 26/02/09 9

10 δίως εάν συνυπολογισθούν και οι ποικίλες παρεκκλίσεις που καλύπτουν µεγάλο µέρος του εκτός σχεδίου χώρου) [1, 24]. Σχ. 7. Μεσόγεια Αττικής, ευρύτερη περιοχή Ραφήνας. Χαρακτηριστικό παράδειγµα ε- κτεταµένης οικιστικής διάχυσης σε εκτός σχεδίου αγροτικές περιοχές (πηγή: Telenavis 2001). Αποτέλεσµα του παραπάνω σχήµατος είναι η εκτεταµένη ανάπτυξη ενός νόµιµου δικτύου διάχυτων οικιστικών, παραγωγικών και λοιπών δραστηριοτήτων και αντίστοιχων κτιριακών εγκαταστάσεων στον περί-αστικό ή και έξω-αστικό αγροτικό χώρο. Η σηµερινή ελληνική πόλη τείνει εποµένως πλέον προς νέες οικιστικές µορφές, οι οποίες εύλογα θα περιγράφονταν ως αραιοδοµηµένοι και ηµι-αστικοποιηµένοι µικτοί αγροτικοί / οικιστικοί σχηµατισµοί, µε έµφαση βέβαια σε ζώνες ιδιαίτερης ελκυστικότητας, ό- πως είναι ο περιαστικός χώρος, οι ακτές και οι παρόδιες ζώνες κύριων οδικών αξόνων, όπου επιπλέον υφίσταται πληθώρα ευνοϊκών παρεκκλίσεων από το γενικό καθεστώς δό- µησης [9]. Η σταδιακή πύκνωση του παραπάνω, εκτός σχεδίου οικιστικού ιστού, δια- µορφώνει, δυστυχώς, συνθήκες σαφούς υπερίσχυσης του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος σε σχέση µε την ύπαιθρο, δίνοντας οντότητα στον κατά τα άλλα οξύµωρο χαρακτηρισµό «αγροτική πόλη». Τα προβλήµατα που προκύπτουν από το παραπάνω σχήµα είναι φυσικά πολλά και γνωστά. Μεταξύ αυτών θα αναφέραµε ίσως µόνο τη ραγδαία αλλοίωση και υποβάθµιση του φυσικού περιβάλλοντος και του φυσικού τοπίου, την καταστροφή της γεωργικής γης, τις συγκρούσεις µεταξύ των διαφόρων λειτουργιών, την υπέρµετρη γενικότερη επιβάρυνση του κοινωνικού συνόλου λόγω της ανάγκης δηµιουργίας και συντήρησης εκτε- Σερράος, 26/02/09 10

11 ταµένων και πολυδάπανων κυκλοφοριακών και τεχνικών υποδοµών, καθώς επίσης και τους κινδύνους που προκύπτουν από την κατά κανόνα ανεξέλεγκτη διάθεση λυµάτων και απορριµµάτων. Σηµαντικότατο τέλος ζήτηµα αποτελεί και το γεγονός, ότι η παραγωγή νέας πολεοδοµηµένης γης στη χώρα µας προκύπτει κατά κανόνα µέσα από τη σταδιακή ένταξη αυτών των διαµορφωµένων ήδη διάσπαρτων προβληµατικών οικιστικών σχηµατισµών στο Σχέδιο Πόλης, µε τελικό αποτέλεσµα τη διαιώνιση των τυπικών αδυναµιών του νεοελληνικού αστικού ιστού (π.χ. έλλειψη πολεοδοµικής οργάνωσης σε λειτουργικό και αισθητικό επίπεδο, ανυπαρξία υποδοµών, υποβάθµιση της έννοιας του δηµόσιου χώρου, κλπ.). Θα πρέπει όµως να γίνει κατανοητό, ότι τα παραπάνω ζητήµατα συνδέονται έντονα και µε την έννοια ενός κοινωνικού, περιβαλλοντικού, αλλά και αµιγώς οικονοµικού «κόστους», το οποίο προκαλούν. Σ αυτό το πνεύµα, πρωτεύουσα σηµασία κατέχει η έννοια του «εδάφους», ως πόρου, ο οποίος, λόγω έλλειψης σχεδιασµού, οδηγείται σε άνιση, αλλά και σπάταλη χρήση, µε αποτέλεσµα τον κίνδυνο σταδιακής υποβάθµισης και τελικής κατάρρευσης, τόσο του φυσικού, όσο και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, που συνδέεται µε αυτόν. Για παράδειγµα, σε σηµαντικό µέρος της ελληνικής υπαίθρου (µε ιδιαίτερη έµφαση βέβαια στις περιοχές που δέχονται τις µεγαλύτερες «πιέσεις», ό- πως είναι για παράδειγµα οι τουριστικές ζώνες), είναι γνωστό, ότι παρατηρείται εκτετα- µένη οικιστική διαρροή κατά µήκος των ακτών, καθώς επίσης και στην περιφέρεια των παλιών οικιστικών πυρήνων, συχνότατα όµως και σχεδόν παντού, σε ολόκληρη την έ- κτασή τους, µε δυσµενέστατα αποτελέσµατα, τόσο για την ποιότητα του περιβάλλοντος και την αισθητική του τοπίου, όσο όµως και για τη λειτουργία των ίδιων αυτών των διάσπαρτων οικιστικών σχηµατισµών (Σχ. 8, 9). Βέβαια υπάρχουν και φωνές διαµαρτυρίας, οι οποίες µεταξύ άλλων διατυπώνουν απόψεις περί κατάργησης της εκτός σχεδίου δόµησης, είτε µε ριζικό και άµεσο τρόπο, είτε και µε σταδιακά βήµατα [1, 23, 24]. Επιπλέον έχουν καταγραφεί και ορισµένες πρόσφατες σποραδικές ρυθµίσεις προς την κατεύθυνση του περιορισµού της δυνατότητας δόµησης σε εκτός σχεδίου περιοχές (π.χ. µεταξύ άλλων Π. 10/ , Π 17.9/ , µε τα οποία καταργείται σειρά παρεκκλίσεων του Π. 24/ για ένα σύνολο νησιών του Αιγαίου), οι οποίες όµως δεν κατάφεραν µέχρι σήµερα να λειτουργήσουν ως «πιλότος» για ευρύτερες ρυθµίσεις. Εποµένως, προς το παρόν δε διαφαίνεται κάποια συνολική σαφής πολιτική προς την κατεύθυνση της κατάργησης της εκτός σχεδίου δόµησης (που θα αποτελούσε άλλωστε και µια κίνηση ευθυγράµµισης της χώρας µας µε τα ισχύοντα και εφαρµοζόµενα εδώ και χρόνια στη λοιπή Ευρώπη), µιας και αφενός µεν οι καλλιεργηµένες εδώ και δεκαετίες προσδοκίες αξιοποίησης της εκτός σχεδίου γης και άντλησης απ αυτήν αξιόλογου οικονοµικού οφέλους (την οποία προσδοκία άλλωστε πολλοί από τους συµπολίτες µας Σερράος, 26/02/09 11

12 Σχ. 8, 9. Μπατσί Άνδρου. Συγκριτική αντιπαράθεση της κατάστασης το 1954 (άνω) (πηγή: Πετσόπουλος Σ. (επιµ.) (2004), Η Άνδρος του Ανδρέα Εµπειρίκου, Αθήνα: Άγρα,) και το 2004 (κάτω). Τη θέση ενός ειδυλλιακού και ήρεµου τοπίου καταλαµβάνουν σταδιακά διάσπαρτες, ασχεδίαστες και ανοργάνωτες οικιστικές, τουριστικές και παραθεριστικές εγκαταστάσεις. έχουν ήδη µετατρέψει σε πραγµατικότητα, οικοδοµώντας και εκµεταλλευόµενοι σχετικές ιδιοκτησίες), και αφετέρου δε η ανεπάρκεια µιας ισχυρής πολιτικής βούλησης, που θα ήταν απαραίτητη για την προώθηση µιας τέτοιας, αναµφισβήτητα αντιλαϊκής επιλο- Σερράος, 26/02/09 12

13 γής, καθιστούν προς το παρόν το όλο εγχείρηµα, δυστυχώς, ανέφικτο, αφήνοντας όµως -πρέπει να τονισθεί- ανοικτό το πεδίο και για την περαιτέρω διαρκή εξάπλωση και διόγκωση των γνωστών, καταγεγραµµένων ήδη, κρίσιµων περιβαλλοντικών και πολεοδο- µικών προβληµάτων. 7. Η παραθεριστική πόλη Ήδη έχει φανεί από τα προηγούµενα, ότι σε αρκετές περιπτώσεις, ή νεώτερη, ασχεδίαστη, δυναµικά αναπτυσσόµενη, αγροτική και συχνά και αυθαίρετη πόλη, αποκτά ένα ιδιαίτερο «πρόσωπο», αυτό της παραθεριστικής πόλης. Προφανώς αναφερόµαστε εδώ στις ζώνες παραθεριστικής κατοικίας, οι οποίες, στις περιφέρειες των µεγάλων κυρίως ελληνικών πόλεων εκτείνονται, µε αραιή δοµή, σε µεγάλες επιφάνειες ευαίσθητων παραθαλάσσιων (Σχ. 10) και ορεινών περιοχών. Οι παραθεριστικές αυτές περιοχές αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια ως «πόλεις του Σαββατοκύριακου», εκπληρώνοντας µεταξύ άλλων και την ανάγκη του σύγχρονου µέσου αστού (και παλαιού ανθρώπου της ελληνικής υπαίθρου) να αναζητήσει και να επαναπροσεγγίσει στοιχεία από το γνωστό του µέχρι πρότινος πρότυπο της ζωής στην ύπαιθρο. Σχ. 10. Αθήνα, Πόρτο Ράφτη Χαρακτηριστική περίπτωση µιας παραθεριστικής περιοχής, δυναµικά αναπτυσσόµενης σε αραιοδοµηµένη και αδιάρθρωτη περιοχή κύριας κατοικίας, δηλαδή σε περιβαλλοντικά σπάταλη και πολεοδοµικά απαράδεκτη επέκταση του πολεοδοµικού συγκροτήµατος της Αθήνας (πηγή: Η Καθηµερινή, 2005). Σερράος, 26/02/09 13

14 Για την περίπτωση αυτή ισχύουν όλες σχεδόν οι πολεοδοµικές διαπιστώσεις που διατυπώθηκαν στις προηγούµενες ενότητες για τη σύγχρονη αναπτυσσόµενη και την αγροτική πόλη, όµως υπάρχουν και ορισµένες ιδιαιτερότητες, που θα πρέπει να τονισθούν. Η πρώτη συνδέεται µε το γεγονός, ότι µε αυτόν τον τρόπο δεσµεύθηκαν και σε πολλές περιπτώσεις κατασπαταλήθηκαν ορισµένες από τις πιο ευαίσθητες και πολύτιµες φυσικές ζώνες του ευρύτερου περιαστικού χώρου, έχοντας σήµερα πλέον υποστεί µη α- ναστρέψιµες φθορές. Το γεγονός αυτό αποτελεί µια σηµαντική ζηµιά, τόσο για την πόλη του σήµερα, όσο και γι αυτήν των επόµενων γενεών. Η δεύτερη παράµετρος συνδέεται µε την πρόσφατη τάση, που θέλει αυτές τις παραθεριστικές περιοχές να µετεξελίσσονται σταδιακά, αλλά συγχρόνως και µε ταχείς ρυθµούς, σε δυναµικά αναπτυσσόµενες επεκτάσεις της ελληνικής πόλης, µιας και διαπιστώνεται πλέον ολοένα και εντονότερα, η σταδιακή µετατροπή τους σε περιοχές κύριας κατοικίας. Η εξέλιξη αυτή είναι προφανώς αρνητική για την ελληνική πόλη και την ποιότητα ζωής σ αυτήν, µιας και οι µετεξελισσόµενες αυτές παραθεριστικές περιοχές χαρακτηρίζονται από βασικές ελλείψεις σε στοιχειώδεις πολεοδοµικές υποδοµές [7]. Επιτυγχάνονται εποµένως τελικά µε συνδυαστικό τρόπο δύο σηµαντικά «δεινά»: Πρώτον ο παραθαλάσσιος περιαστικός χώρος µετατρέπεται πλέον σε «κατεστραµµένη γη» ενώ παράλληλα αναπαράγονται στη χειρότερη έκδοσή τους, όλα τα γνωστά µας, από την περίοδο της µεταπολεµικής πολεοδοµικής ανάπτυξης, φαινόµενα στενότητας του πολεοδοµικού χώρου και έλλειψης οργάνωσης, τόσο από λειτουργική, όσο και από αισθητική άποψη. Επιπλέον, στις περιοχές που διαµορφώνουν το «πρόσωπο» αυτής της ιδιότυπης παραθεριστικής πόλης, εξανεµίζονται και οι δυνατότητες βελτίωσης και αναβάθµισης του αστικού χώρου, µιας και αναγεννιόνται συνεχώς τα γνωστά µοντέλα που ενισχύουν τη συνεχή αναπαραγωγή των αδυναµιών του παλιού αστικού ιστού [24]. 8. Η περιθωριακή πόλη Η ανάπτυξη µεγάλων παραγωγικών / βιοµηχανικών δραστηριοτήτων (διυλιστήρια, ναυπηγοεπισκευαστηκές µονάδες, βιοµηχανίες σιδήρου και χάλυβα, κλπ.) µέσα ή στις παρυφές του αστικού ιστού είναι αναµφισβήτητα συνυφασµένη µε σηµαντικές οχλήσεις και επιβαρύνσεις, οι οποίες «σπρώχνουν» τα αντίστοιχα τµήµατα του αστικού ιστού στο «περιθώριο» της πόλης. Η έλλειψη πολιτικών για την ελάφρυνση των συγκρούσεων και την άµβλυνση των προβληµάτων, καθώς επίσης και οι εξαιρετικά περιορισµένες επενδύσεις για τη βελτίωση των αµιγώς πολεοδοµικών παραµέτρων του αστικού ιστού (π.χ. τεχνικές και κοινωνικές υποδοµές, πράσινο, κλπ.) οδηγεί στη διαµόρφωση της εικόνας µιας ξεχασµένης και εγκαταλειµµένης πόλης και επιτείνει µε τη σειρά της το φαινόµενο της περιθωριοποίησης. (Σχ. 11) Σερράος, 26/02/09 14

15 Σχ. 11. Ελευσίνα, τέλος του 20 ου αιώνα. Η έντονη βιοµηχανική δραστηριότητα και οι επιπτώσεις της στην ποιότητα του φυσικού και αστικού περιβάλλοντος, οδηγεί σε περιθωριοποίηση της πόλης (εικόνα από την ταινία του Φ. Κουτσαφτή «Αγέλαστος Πέτρα», 2000). Σχ. 12. Ασπρόπυργος, Νέα Ζωή, Χαρακτηριστική άποψη κοινωνικά περιθωριοποιηµένου καταυλισµού τσιγγάνων (πηγή: Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συµφωνιών του Ελσίνκι, Σερράος, 26/02/09 15

16 Η διαµόρφωση τέτοιων µειονεκτικών περιοχών, είναι αναµενόµενο ότι αποτελεί στη συνέχεια το φυσικό υποδοχέα και των κοινωνικά περιθωριοποιηµένων πληθυσµιακών οµάδων. (τσιγγάνων, ελλήνων της διασποράς, µεταναστών, κλπ.) [14]. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγµα των τσιγγάνικων καταυλισµών, σε πολλά σηµεία της περιφέρειας της Αθήνας, καθώς επίσης και πληθώρας άλλων µικρών και µεγαλύτερων πόλεων της ελληνικής επαρχίας, διαµορφωµένων συχνά, από πρόχειρες χάρτινες και πλαστικές κατασκευές, φυσικά χωρίς ηλεκτρικό ρεύµα και τρεχούµενο νερό, αλλά και µε πλήρη α- νυπαρξία ακόµη και των βασικότερων πολεοδοµικών και κοινωνικών υποδοµών (Σχ. 12). Στις περιοχές αυτές της πόλης, φαινόµενα αδιανόητα για τον στοιχειωδώς πολιτισµένο κόσµο, όπως π.χ. οι άθλιες συνθήκες υγιεινής, ο εκτεταµένος αναλφαβητισµός, η πλήρης ανυπαρξία φυσικού σχεδιασµού του χώρου, κλπ., αποτελούν κοινό τόπο, µε αποτέλεσµα την περαιτέρω σταθεροποίηση της περιθωριακότητάς τους. Τα παραπάνω, ως µεταξύ άλλων, ορισµένα από τα βασικότερα συστατικά που διαµορφώνουν ένα περιθωριακό «πρόσωπο» στη σύγχρονη ελληνική πόλη, δεν αποτελούν µόνο σηµαντικότατο πρόβληµα για τις αστικές περιοχές που αφορούν άµεσα, αλλά εξελίσσονται και σε ανασταλτικό παράγοντα για την ανάπτυξη ολόκληρης της πόλης. ιότι, πέραν των άλλων, παγιώνουν συνθήκες έντονης διάστασης απέναντι στην επιδίωξη οργάνωσης της ελληνικής πόλης στο πρότυπο ενός σύγχρονου, πολιτισµένου και οργανωµένου ευρωπαϊκού αστικού χώρου. Η περιθωριακή διάσταση της ελληνικής πόλης θα πρέπει εποµένως να αποτελέσει µια σηµαντική παράµετρο στη διαδικασία του πολεοδοµικού, αλλά και του ευρύτερου κοινωνικού, οικονοµικού και τοµεακού σχεδιασµού, µε κύριο στόχο, καταρχήν την αντιµετώπιση του ίδιου του φαινοµένου της περιθωριακότητας και των πολεοδοµικών προβληµάτων των αντίστοιχων περιοχών και εν συνεχεία, την εξασφάλιση ενός θετικού αντικτύπου σε ευρύτερο πολεοδοµικό και εθνικό ε- πίπεδο. 9. Ο προβληµατισµός περί «φυσικής» / περιβαλλοντικής πόλης Είναι γνωστό, ότι στον ευρωπαϊκό χώρο, η ευαισθητοποίηση σε θέµατα περιβαλλοντικού σχεδιασµού, αυξάνει διαρκώς, δίνοντας µεταξύ άλλων, ιδιαίτερη έµφαση στην ανάγκη αντιµετώπισης φαινοµένων, όπως η υποβάθµιση του φυσικού περιβάλλοντος, η οικιστική διασπορά και η κατασπατάληση του εδάφους. Έχει δε οδηγήσει, µεταξύ άλλων, και σε επίσηµες διατυπώσεις πολιτικής για το σχεδιασµό των πόλεων, οι οποίες, ως «µανιφέστα», αποσκοπούν στη διαµόρφωση ολοκληρωµένων πλαισίων αρχών για έναν περιβαλλοντικό αστικό σχεδιασµό [10, 39]. Σ αυτό το πνεύµα, σηµαντική είναι για παράδειγµα η έννοια της «συνεκτικής πόλης» (compact city), που συνδέεται µε µια Σερράος, 26/02/09 16

17 σειρά από προσδοκίες για την αναβάθµιση του αστικού περιβάλλοντος 3 [42, 45], ενώ νεώτερη διατύπωση αποτελεί αυτή της «πολυλειτουργικής πόλης» (connected city), η οποία, στο πρόσφατα αναθεωρηµένο κείµενο του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου Πολεοδό- µων για τη νέα «Χάρτα της Αθήνας», προτείνεται ως κυρίαρχο όραµα για την πόλη του 21ου αιώνα [40]. Ενδιαφέρων παρουσιάζουν επίσης και µια σειρά από πρόσφατες προσπάθειες προώθησης και υλοποίησης αυτών των απόψεων στον ευρωπαϊκό χώρο, τόσο µέσα από διαφόρων παραλλαγών δράσεις του ευρύτερου χωροταξικού και πολεοδοµικού σχεδιασµού, 4 όσο και µε έµφαση σε ειδικότερες παρεµβάσεις για την ανάπλαση πόλεων [27] και αστικών υπαίθριων χώρων πρασίνου [4]. 5 Όσον αφορά την ελληνική πόλη, αποτελεί κοινή διαπίστωση, ότι η ραγδαία και ασχεδίαστη ανάπτυξη την οποία αυτή έζησε τις τελευταίες δεκαετίες, οδήγησε τελικά σε µια γενικότερη υποβάθµιση του φυσικού και αστικού της περιβάλλοντος. Όχι µόνο ή διαρκής και ασύδοτη ρύπανση του χώρου, αλλά και ο σπάταλος και καταστροφικός χειρισµός των φυσικών πόρων (έδαφος, υπόγεια νερά, ακτές, δάση, γεωργική γη, κλπ.), οδήγησε πολύ γρήγορα σε αυτή την εξέλιξη. Όµως παρόλα αυτά τα δεινά που έχει υποστεί η ελληνική πόλη καθ όλη τη µεταπολε- µική περίοδο, διαπιστώνει κανείς µε έκπληξη, ότι έχει διατηρήσει µέχρι και στις µέρες µας, άλλοτε λιγότερα και άλλοτε περισσότερα αξιόλογα στοιχεία από το φυσικό - περιβαλλοντικό της «πρόσωπο». Αυτό οφείλεται σε σηµαντικό βαθµό και στο γεγονός, ότι 3. Ειδικότερα αυτές αφορούν µεταξύ άλλων ζητήµατα, όπως είναι: η βελτίωση της πολεοδοµικής ποιότητας των αστικών κέντρων µέσα από το λειτουργικό και κοινωνικό εµπλουτισµό τους, η εξοικονόµηση οικιστικής γης προς όφελος της διαφύλαξης της υπαίθρου, η µείωση του κόστους κατασκευής και λειτουργίας των υποδοµών, η µείωση της οδικής κυκλοφορίας και τέλος η βελτίωση της αποδοτικότητας των αστικών και περιαστικών Μέσων Μαζικής Μεταφοράς. 4. Για παράδειγµα, σε πολλές περιφέρειες ευρωπαϊκών πόλεων επιδιώκεται µια «αποκεντρωµένη συγκέντρωση» της οικιστικής δραστηριότητας γύρω από υφιστάµενους οικισµούς, ενώ σε άλλες πάλι, προωθείται το µοντέλο µιας πολεοδοµικής ανάπτυξης, επικεντρωµένης σε βασικούς κόµβους του προαστιακού σιδηροδρόµου. 5. Τέτοιοι χώροι, πέρα από τη σηµασία τους για τη διατήρηση της αισθητικής του φυσικού τοπίου και τη µείωση των διαφόρων ρύπων, δρουν ιδιαίτερα θετικά και από άποψη οικονοµική, εξασφάλισης κλιµατικής ισορροπίας στην πόλη (π.χ. ελάφρυνση συνθηκών καύσωνα) και τέλος θωράκισης έναντι φυσικών καταστροφών (αποφυγή πληµµύρων και κατολισθήσεων, καταφυγή µετά από σεισµούς, κλπ.). Μεταξύ των πρόσφατων σχετικών περιβαλλοντικών παρεµβάσεων στον αστικό χώρο ευρωπαϊκών πόλεων, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν µεταξύ άλλων περιπτώσεις όπως οι παρακάτω: Προγράµµατα περιβαλλοντικής αναδιαµόρφωσης των όχθεων των ποταµών Main (Φραγκφούρτη) [45] και ούναβη (Βιέννη) (City of Vienna, Vienna Danube Zone, The State of the Art, Vienna, 2001). Ανασχεδιασµός της έκτασης των παλαιών αεροδροµίων Riem (Μόναχο) (Parker D., Neuplanung Flughafergelände München-Riem, στο: Baumeister 7/1997) και Aspern (Βιέννη) (Stock W.J., Urbane Partitur, στο: Baumeister 12/1996). Βιοκλιµατικός σχεδιασµός του οικισµού Kronsberg (Ανόβερο) (Landeshauptstadt Hannover 2000, Model Kronsberg. Sustainable Building for the future, Hannover). Ενεργειακός ανασχεδιασµός των οικιστικών ενοτήτων Thamesmead (Λονδίνο) (Moewes G., Wider den Verlustflächenbau. Energiesparen durch städtebauliche Sanierung, στο: Baumeister, Themenmagazin Sanierung 1996) και Bijlmer (Amsterdam) (Office of Metropolitan Architecture (OMA), Rem Koolhaas, «Bijlmermeer» - ein Stadtsanierungs- und Gartenbauprojekt, Amsterdam, Niederlande, 1987, στο: Werk, Bauen + Wohnen, 3/1990). Περιβαλλοντικός αστικός σχεδιασµός εκτεταµένων περιοχών µε έντονη οικιστική ανάπτυξη, όπως αυτής στα ανατολικά της Lyon, µεταξύ της πόλης και του αεροδροµίου Satolas (Feddersen P., Klostermann R., Argast F., Vancustem D., Städtenbauliches und landschaftgestalterisches Leitbild für das Gebiet SMEL 1991, στο: Werk, Bauen + Wohnen, 10/1992). Σερράος, 26/02/09 17

18 οι ελληνικές πόλεις διακρίνονται στην πλειοψηφία τους για τα χαρακτηριστικά αστικά και περιαστικά φυσικά τους τοπία. Σε πολλές περιπτώσεις αυτά εκφράζονται µέσα από τη µορφή ενός ιδιότυπου φυσικού αναγλύφου (π.χ. Καβάλα, Ερµούπολη, Έδεσσα, κλπ.), ενώ εξ ίσου σπουδαίο ρόλο παίζουν συχνά και τα αναντικατάστατα χερσαία και θαλάσσια τοπία. Σε ορισµένες (αν και λίγες) δε περιπτώσεις τα φυσικά αυτά στοιχεία ευτύχησαν να αποτελέσουν επίκεντρο ολοκληρωµένων αστικών παρεµβάσεων, που πέτυχαν να τονώσουν σηµαντικά το «περιβαλλοντικό» πρόσωπο των αντίστοιχων πόλεων (π.χ. αποκατάσταση και περιβαλλοντική αναβάθµιση Πάρκου Αγ. Νικολάου της Νάουσας, ανάπλαση περιβάλλοντα χώρου της Ιεράς Μονής Χρυσοπηγής στα Χανιά, περιβαλλοντική παρέµβαση στην περιοχή Κρύα της Λιβαδειάς, 6 κλπ.) (Σχ.13) [20, 29, 38]. Σχ. 13. Λιβαδειά, περιοχή «Κρύα», Πετυχηµένη περιβαλλοντική παρέµβαση µε στόχο την προστασία και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος και την ήπια ένταξη σ αυτό εγκαταστάσεων για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών, µε παράλληλη ανάδειξη παραδοσιακών κτισµάτων και µνηµείων. 6. Οι παρεµβάσεις στα Χανιά και στη Λιβαδειά βραβεύθηκαν το 1995 σε πανελλήνιο διαγωνισµό του ΥΠΕΧΩ Ε (Γεν. δ/νση Πολεοδοµίας, δ/νση Οικιστικής Πολιτικής και Κατοικίας), στα πλαίσια της τοπικής πρωτοβουλίας της Ελλάδας για βιώσιµες πόλεις και κατοικίες. Σερράος, 26/02/09 18

19 Οι παραπάνω δράσεις, αν και αποτελούν δείγµατα µιας προσπάθειας ευθυγράµµισης των πολιτικών για το σχεδιασµό του χώρου, µε τους σχετικούς ευρωπαϊκούς προβλη- µατισµούς, παραµένουν δυστυχώς µεµονωµένες και αποσπασµατικές, οδηγώντας µας στο συµπέρασµα, ότι υπάρχει σηµαντική υστέρηση στον τοµέα αυτόν [44]. Είναι επο- µένως φανερό, ότι στο µέλλον θα απαιτηθεί µια εντατικοποίηση και συστηµατοποίηση των δράσεων για την ενίσχυση του περιβαλλοντικού «προσώπου» της ελληνικής πόλης, µε έµφαση, πέρα από τη λήψη µέτρων και την προώθηση «περιβαλλοντικών τεχνολογιών» για τα βασικά στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος (αέρα, έδαφος και νερό), και σε παρεµβάσεις σε καίριους τοµείς που συνδέονται µε ανθρωπογενείς δραστηριότητες [43], όπως είναι αυτός του βιώσιµου «χειρισµού» του εδάφους ως φυσικού πόρου [11] για οικιστικές και λοιπές χρήσεις. Ειδικότερα οι δράσεις αυτές θα πρέπει να έχουν επίκεντρο, µεταξύ άλλων την καθοδήγηση της οικιστικής ανάπτυξης κατά προτεραιότητα προς τις εντός σχεδίου περιοχές, την προστασία της περιαστικής υπαίθρου, την αξιοποίηση (διατήρηση, επισκευή, επανάχρηση) του υφιστάµενου οικοδοµικού κελύφους (ιδιαιτέρως δε αυτού που συνδέεται µε ιστορικές µνήµες), τον προγραµµατισµό και την ενεργή διαχείριση των αναπλάσεων αστικών περιοχών [36] µε ουσιαστική συµµετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, την ε- ξασφάλιση δυνατοτήτων για την ανάπτυξη της «φύσης», όχι µόνο στις προστατευόµενες περιοχές, αλλά και στις οικισµένες (ιδιαιτέρως δε τη δηµιουργία ευκαιριών ώστε ο α- στός να βιώσει τη φύση στον αστικό και περιαστικό χώρο), καθώς επίσης και το σχεδιασµό υφιστάµενων και νέων υπαίθριων ελεύθερων χώρων πρασίνου στον αστικό ιστό [5, 20, 37] σε συνδυασµό µε την οργάνωσή τους σε δίκτυο, που θα εξασφαλίζει τη δυνατότητα απρόσκοπτων κινήσεων πεζών. Ιδιαίτερη σηµασία και βαρύτητα έχει βέβαια και το ζήτηµα της ευαισθητοποίησης των πολιτών σε θέµατα αειφόρου ανάπτυξης της πόλης, καθώς και της συµµετοχής τους κατά τη λήψη των σχετικών αποφάσεων για το α- στικό περιβάλλον, µε βάση µια συστηµατική και σφαιρική ενηµέρωση και µε στόχο, µεταξύ άλλων και τη µεταβολή των σηµερινών προτύπων ζωής στην πόλη (π.χ. περιορισµός µετακινήσεων µε ΙΧ, οργανωµένη χωροθέτηση β κατοικίας, κλπ). 10. Η επίσηµη πόλη Η ελληνική πόλη, παρά τα όποια προβλήµατά της, επιχειρεί τα τελευταία χρόνια να αναπτύξει και να προβάλει προς τα έξω και ένα επίσηµο «πρόσωπο», το οποίο «οφείλει», όχι µόνο να συγκεντρώσει όλα τα αποδεκτά πλεονεκτήµατα µιας σύγχρονης ευρωπαϊκής πόλης, αλλά παράλληλα και να αποτελέσει, τόσο µέσο άµυνας απέναντι σε ενδεχόµενες αρνητικές εξελίξεις, όσο και ένα έναυσµα µιας επιθετικής πολιτικής µε στόχο τη διεκδίκηση µιας καλύτερης θέσης µεταξύ των υπόλοιπων ευρωπαϊκών πόλεων [35]. Το επίσηµο αυτό «πρόσωπο» εντοπίζεται σε σηµαντικό βαθµό στις καθιερωµένες Σερράος, 26/02/09 19

20 κεντρικές περιοχές (π.χ. πλατείες, εµπορικοί δρόµοι, κλπ.), επεκτείνεται όµως και σε ζώνες, που έστω και προσωρινά, αποκτούν έντονη προβολή. Σχ. 14, 15. Το επίσηµο ολυµπιακό «πρόσωπο» της Αθήνας (άνω: ΟΑΚΑ Αύγουστος 2004) και η κατάρρευσή του µετά το «σβήσιµο των φώτων», που επανεµφανίζει δυστυχώς το γνωστό µας προβληµατικό καθηµερινό «πρόσωπο» της ελληνικής πόλης (κάτω: Λ. Μαραθώνος, Ραφήνα, Σεπτέµβριος 2004). Σερράος, 26/02/09 20

21 Η πρόσφατη ευκαιρία της διοργάνωσης των Ολυµπιακών Αγώνων «Αθήνα 2004», αφενός µεν τόνωσε περιοχές της πρώτης κατηγορίας (π.χ. ζώνη Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνας) και αφετέρου δε διαµόρφωσε νέες ζώνες της δεύτερης κατηγορίας (π.χ. στις περιοχές των ολυµπιακών εγκαταστάσεων) (Σχ. 14). Όµως µε το πέρας της όλης διοργάνωσης αναδεικνύεται και ο εφήµερος χαρακτήρας αυτού του επίσηµου «προσώπου», διότι διαπιστώνεται ότι τουλάχιστον στις πέραν του κέντρου περιοχές, η πόλη ξαναπαίρνει την καθηµερινή, µίζερη και προβληµατική της όψη. Για παράδειγµα, η Μαραθώνια ιαδροµή µετατρέπεται σε έναν απλό αυτοκινητόδροµο, οι ολυµπιακές εγκαταστάσεις κλείνουν και δείχνουν ήδη τα πρώτα σηµάδια φθοράς και εγκατάλειψης, πολλές από τις παρεµβάσεις για την τόνωση των Μαζικών Μέσων Μεταφοράς (π.χ. τραµ) εµφανίζουν τα λειτουργικά και κατασκευαστικά τους προβλήµατα και τέλος τα καµουφλαρισµένα κτίρια δείχνουν και πάλι την πραγµατική αντιαισθητική όψη τους (Σχ. 15). Αν και ο προβληµατισµός περί µεταολυµπιακής αξιοποίησης του ολυµπιακού εγχειρή- µατος, προφανώς προς όφελος της πόλης και των πολιτών της, αποτελεί ζήτηµα κοµβικής σηµασίας και συνιστά µοναδική ευκαιρία για την αναβάθµιση γενικά της ελληνικής πόλης, που δεν θα πρέπει να αφεθεί να χαθεί, όµως δυστυχώς δε µοιάζει µέχρι στιγµής να βρίσκεται σε υψηλή προτεραιότητα στην agenda, ούτε των αρµόδιων κυβερνητικών / πολιτικών φορέων, αλλά ούτε και των σχετικών επιστηµονικών / επαγγελµατικών οργανώσεων. 11. Η «παγκόσµια» πόλη Τελευταία και ήδη πολυσυζητηµένη διάσταση των «προσώπων» της ελληνικής πόλης, είναι αυτή που δέχεται επιδράσεις από τον παγκόσµιο χώρο. Προφανώς το θέµα αυτό απασχολεί, πέρα από την ελληνική, σε ευρύτερη κλίµακα και την ευρωπαϊκή πόλη, ό- µως στη χώρα µας αποτελεί µια σχετικά πρόσφατη εξέλιξη, η οποία την περίοδο αυτή µοιάζει να διαµορφώνει συγκεκριµένες καταστάσεις στον αστικό χώρο, µε βάση δύο κυρίως πτυχές της: η πρώτη σχετίζεται µε την ένταξη στην ελληνική κοινωνία ενός ση- µαντικού αριθµού ξένων µεταναστών, ενώ η δεύτερη µε την επικράτηση παγκοσµιοποιηµένων προτύπων διαβίωσης, κατανάλωσης και ψυχαγωγίας. Αν και η ύπαρξη αλλοδαπών οικονοµικών µεταναστών δε φαίνεται να πυροδοτεί ακόµη αισθητές ανακατατάξεις στον αστικό χώρο, το παγκόσµιο πολεοδοµικό ύφος επιδρά ήδη ορατά στη διαµόρφωση της χρήσης του χώρου (π.χ. εστιατόρια fast food, διεθνείς τράπεζες και λοιπές υπηρεσίες, καταστήµατα franchises, νέες αναπτύξεις εµπορικών ψυχαγωγικών πολυχώρων), καθώς επίσης και στην αρχιτεκτονική διάσταση της πόλης, µε χρήση µιας παγκόσµιας µορφολογικής γλώσσας (π.χ. νέες δυναµικές µορφές από µέταλλο, γυαλί και γρανίτη), η οποία, στο βαθµό που έχει ήδη εξαπλωθεί, εγκαθιδρύει Σερράος, 26/02/09 21

22 µια πολυµορφία απέναντι στη οµοιογενή εικόνα των µεταπολεµικών αστικών επεκτάσεων. Για τα παραπάνω φαινόµενα έχουν ήδη εκφρασθεί και εξακολουθούν να διατυπώνονται, τόσο στα πλαίσια της τεχνικής επιστηµονικής συζήτησης, όσο όµως και µέσα από τον ηµερήσιο και περιοδικό τύπο, πληθώρα απόψεων, σηµαντική µερίδα από τις ο- ποίες, βασίζεται σε ένα σκεπτικισµό, που θέλει την ελληνική κοινωνία και πόλη να πρέπει να αναπτύξει αµυντικές πολιτικές απέναντι στο ενδεχόµενο «αλλοίωσης» των τυπικών τοπικών της χαρακτηριστικών. Είναι βέβαια προφανές, ότι µια τέτοια θέση δύσκολα θα µπορούσε να αποτελέσει αφετηρία για εφικτές δράσεις προς υλοποίηση, ιδιαιτέρως δε στα πλαίσια ενός ήδη δια- µορφούµενου «κλίµατος», που έχει ως επίκεντρο το µοντέλο µιας ευρωπαϊκά ολοκληρωµένης και ανοικτής κοινωνίας και πόλης. Αντίθετα, θα υποστηρίζαµε, ότι µια άποψη που βλέπει τις παγκόσµιες επιδράσεις, ως πρόκληση και υποστηρίζει τον εποικοδοµητικό συνυπολογισµό τους κατά τη διαδικασία διαµόρφωσης της πολεοδοµικής πολιτικής και του σχεδιασµού για τον ελληνικό αστικό χώρο, θα ήταν περισσότερο βάσιµη. Αλλά και ειδικότερα όσον αφορά το φυσικό αστικό σχεδιασµό, οι παγκόσµιες επιδράσεις που δέχεται η ελληνική πόλη δεν θα πρέπει να θεωρηθούν ως αξεπέραστοι κίνδυνοι, αλλά να αντιµετωπισθούν ως νέα δεδοµένα, για τα οποία θα πρέπει να αναζητηθούν γόνιµοι τρόποι, ώστε να αξιοποιηθούν προς όφελος µιας ανανέωσης και ενός συµβατού µε τα τοπικά χαρακτηριστικά κοινωνικού, πολεοδοµικού και αισθητικού εµπλουτισµού της ελληνικής πόλης. Αντίθετα, η ενδεχόµενη άρνηση ενσωµάτωσης των νέων αυτών δεδοµένων, στις παραµέτρους του σχεδιασµού, αφήνει σηµαντικά περιθώρια για µια απρογραµµάτιστη και ανεξέλεγκτη ανάπτυξή τους, µε απρόβλεπτα και σε σηµαντικό βαθµό αρνητικά αποτελέσµατα για την ελληνική πόλη. 12. Επίλογος - σύνοψη συµπερασµάτων H «ελληνική πόλη», ως συµβατικός όρος που περιγράφει εν γένει τους αστικούς σχηµατισµούς στη χώρα µας, αναµφισβήτητα µας εκπλήσσει µε την ποικιλοµορφία των «προσώπων» που είναι ικανή να αναδείξει. Η παραπάνω προσπάθεια προσέγγισης ορισµένων από τις βασικότερες και πλέον τρέχουσες πτυχές της, το αποδεικνύει αυτό περίτρανα (Πίνακας 1). Η «πολυπρόσωπη» διάσταση της «ελληνικής πόλης» δεν αποτελεί όµως µια θεωρητική, ακαδηµαϊκού ενδιαφέροντος διαπίστωση, αλλά αντίθετα συνιστά έναν ουσιαστικό παράγοντα που χαρακτηρίζει και επηρεάζει σε οικονοµικό, κοινωνικό, πολεοδοµικό και αισθητικό επίπεδο σηµαντικές ενότητες του αστικού χώρου. Η επιρροή αυτή σε ορισµένες λίγες περιπτώσεις, διαπιστώθηκε ήδη, ότι αποτελεί θετικό παράγοντα, σε πολλές άλλες δρα, χωρίς αµφιβολία αρνητικά, στη ροή όµως του α- στικού χώρου οδηγεί σε όλες ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις σε συγκρούσεις. Οι συ- Σερράος, 26/02/09 22

23 γκρούσεις αυτές, αν και συχνά θα µπορούσαν να θεωρηθούν, ως µια συνηθισµένη πλέον κατάσταση, η οποία δεν µας ξενίζει, µιας και κατά κανόνα είµαστε δυστυχώς πλήρως «εθισµένοι» στη θέα της, όµως δεν παύουν, αφενός µεν να δηµιουργούν σηµαντικά δο- µικά, κοινωνικά, πολεοδοµικά, αισθητικά, αλλά και τρέχοντα καθηµερινά προβλήµατα και αφετέρου δε να απειλούν να εξανεµίσουν σηµαντικές ποιότητες και αξίες (κοινωνικές, πολιτισµικές, περιβαλλοντικές, κλπ.), που όσο κι αν ακούγεται παράξενο, όµως ε- ξακολουθούν να ενυπάρχουν ακόµη στον ελληνικό αστικό χώρο. Παράλληλα, η ελληνική κοινωνία, επιχειρεί ενσυνείδητα, τις τελευταίες δεκαετίες, να κερδίσει το χαµένο έδαφος, προωθώντας συστηµατικά δράσεις σχεδιασµού και υλοποίησης έργων σε πολλούς τοµείς και σε πολλά χωρικά επίπεδα. Χαρακτηριστικό παράδειγµα αυτής της πολιτικής δεν αποτελεί µόνο η παλαιότερη περίπτωση του χωροταξικού και πολεοδοµικού σχεδιασµού της εποχής της ΕΠΑ (1984 και µετά), αλλά χωρίς αµφιβολία και οι περισσότερο πρόσφατες σχετικές δράσεις, χωροταξικού (µε την ψήφιση του Ν. 2742/99 και εν συνεχεία την εκπόνηση και εν µέρει και θεσµοθέτηση σειράς σχεδίων σε εθνικό, περιφερειακό και τοµεακό επίπεδο) και πολεοδοµικού (µε την ψήφιση του Ν. 2508/97 και εν συνεχεία τη σταδιακή προώθηση σειράς Γενικών Πολεοδοµικών και λοιπών σχεδίων) ενδιαφέροντος. Σ αυτό το πλαίσιο, ενώ η ελληνική πόλη αναζητά πλέον το δρόµο της, ακροβατώντας ανάµεσα στα θετικά και στα αρνητικά στοιχεία των διαφόρων «προσώπων» της, ο επίσηµος σχεδιασµός οφείλει να της δώσει το σωστό βηµατισµό. Με άλλα λόγια, ο σχεδιασµός οφείλει να ανταποκριθεί, παράλληλα µε τις άλλες παραµέτρους του, και στις ι- διαίτερες απαιτήσεις της ποικιλοµορφίας του ελληνικού αστικού χώρου, καθώς επίσης και των διαφόρων ειδών συγκρούσεων στις οποίες αυτή οδηγεί (Πίνακας 1). Έτσι, εάν σε ορισµένες περιπτώσεις θα πρέπει κατά προτεραιότητα να αναδείξει τα θετικά στοιχεία (π.χ. στις περιπτώσεις του ιστορικού, του σχεδιασµένου, του περιβαλλοντικού, κλπ. «προσώπου») και να αξιοποιήσει τις ενδεχόµενες σχετικές δυνατότητες, στην πλειοψηφία των υπολοίπων (π.χ. στις περιπτώσεις του δυναµικού / ασχεδίαστου, του αυθαίρετου, του διάχυτου / αγροτικού, του περιθωριακού, κλπ «προσώπου») οφείλει να κινηθεί καταρχήν µε στόχο την αποτροπή της περαιτέρω εξάπλωσης αρνητικών στοιχείων και παράλληλα τη βραχυπρόθεσµη αντιµετώπιση των σχετικών προβληµάτων. Φυσικά θα ήταν τετριµµένο, να διαπιστωθεί για άλλη µια φορά, ότι το σύστηµα σχεδιασµού στη χώρα µας είναι συνδεδεµένο µε πληθώρα αδυναµιών, τόσο στη γενική δοµή του, όσο ενδεχοµένως και αναφορικά µε την πρόσφατα προωθούµενη πολιτική σχεδιασµού. Αν και κεντρικό σχετικό θέµα (τόσο στη χώρα µας όσο όµως κυρίως και διεθνώς) αποτελεί η ανάγκη βελτιστοποίησης της αποδοχής και κατ επέκταση και της ε- φικτότητας του σχεδιασµού, θα έπρεπε εδώ να επισηµανθεί, ότι ιδιαίτερη σηµασία έχει επίσης και η ικανοποίηση µιας σειράς άλλων παραµέτρων, που συνδέονται µε τον αν- Σερράος, 26/02/09 23

24 θρώπινο παράγοντα και δεν είναι εύκολο, ούτε να ρυθµιστούν θεσµικά, ούτε και να προωθηθούν µέσα από δράσεις βραχυχρόνιου ορίζοντα. Μεταξύ αυτών θα τονίζαµε ιδιαιτέρως, την ανάγκη επικράτησης µιας σχεδιαστικής συνέπειας από πλευράς κράτους και τοπικής αυτοδιοίκησης, µιας οργανωµένης ουσιαστικής και αποδοτικής συµµετοχικής διαδικασίας των πολιτών, µιας πολεοδοµικής παιδείας σε ευρύτερα στρώµατα του πληθυσµού, µιας περιβαλλοντικής ευαισθησίας, µιας πολεοδοµικής ηθικής, καθώς επίσης τέλος και µιας αποδεκτής και κοινωνικά ισορροπηµένης συµπεριφοράς των πολιτών στον αστικό χώρο. Η προώθηση, έστω και ορισµένων απ τα παραπάνω σηµεία, είναι βέβαιο ότι θα δηµιουργήσει ευνοϊκές συνθήκες προς την κατεύθυνση, µεταξύ άλλων, και της εξισορρόπησης των συγκρούσεων που προκύπτουν από τον «πολυπρόσωπο» χαρακτήρα της ελληνικής πόλης. Σερράος, 26/02/09 24

25 «Πρόσωπα» της ελληνικής πόλης 1. Ιστορικό 2. Σχεδιασµένο 3. υναµικό / ασχεδίαστο 4. Αυθαίρετο 5. Αγροτικό Αστικός ιστός Ακρόπολη, Αρχαία Αγορά, Πλάκα, 2000 Πανεπιστηµίου Σταδίου Αθηναϊκή Τριλογία, 2000 Αγ. ηµήτριος / άφνη, 2005 Μορφή / εικόνα του αστικού χώρου Πλάκα, 2000 Οδός Πανεπιστηµίου, 1995 Αγ. ηµήτριος / άφνη, 2005 Μενίδι, 2002 Μενίδι, 2002 Μεσόγεια, 2002 Μεσόγεια, Λούτσα, 2005 Αξιολόγηση Σηµαντική ιστορική - αντιληπτική δράση Εξασφάλιση πολεοδο- µικών τοποσήµων Αξιόλογες πολεοδοµικές αρετές Κίνδυνος αρνητικών µεταβολών Οργάνωση πολεοδοµικής δοµής και λειτουργίας Σηµαντικά στοιχεία πολεοδοµικής ποιότητας (σε επίπεδο οικοδοµικού όγκου, χρήσεων γης, κινήσεων, κλπ.). Πολεοδοµική, κυκλοφοριακή, περιβαλλοντική και αισθητική ε- πιβάρυνση της πόλης Υποβάθµιση του δη- µόσιου χώρου Παγίωση συνθηκών µειωµένης εφικτότητας ενός µελλοντικού σχεδιασµού Υποβάθµιση του αστικού χώρου Περιβαλλοντική καταστροφή Επιβάρυνση υποδοµών Κοινωνική περιθωριοποίηση Παραγωγή προβληµατικών αστικών δοµών Καταστροφή φυσικού τοπίου και γεωργικής γης Σύγκρουση λειτουργιών Επιβάρυνση υποδοµών Κατευθύνεις για µελλοντικές πολιτικές Τόνωση ιστορικής φυσιογνωµίας Προστασία και ανάπλαση ιστορικών κέντρων και µνηµείων Σύνδεση ιστορικών περιοχών µε τη σύγχρονη αναπτυσσόµενη πόλη Επιτακτική ανάγκη γενικευµένης προώθησης µιας αναβαθµισµένης διαδικασίας πολεοδοµικού σχεδιασµού για υφιστάµενες αστικές περιοχές και για νέες επεκτάσεις. Βελτίωση αποδοχής και εφισκτότητας Ανάγκη συστηµατικού πλέον και έγκαιρου σχεδιασµού σε νέες περιοχές δυναµικής οικιστικής ανάπτυξης Προώθηση σχεδιασµού ανάπλασης παλαιών πυκνοδοµηµένων προβληµατικών περιοχών Πολεοδοµικός έλεγχος Πολεοδοµικές παρεµβάσεις για την αντιµετώπιση προβληµάτων περιοχών αυθαιρέτων Επανεξέταση διαδικασιών νοµιµοποίησης αυθαιρέτων. Έλεγχος εκτός σχεδίου δόµησης µε σκοπό τον δραστικό περιορισµό της Προστασία τοπίου και γεωργικής γης Ορθολογική οργάνωση υποδοµών Σερράος, 26/02/09 25

Τη σύντοµη παρουσίαση του φυσικού πλαισίου αναφοράς (Πίνδος - Αχελώος).

Τη σύντοµη παρουσίαση του φυσικού πλαισίου αναφοράς (Πίνδος - Αχελώος). 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα εργασία εξετάζει τον τρόπο, µε τον οποίο η «άγρια ανάπτυξη» κυριολεκτικά εξαφανίζει την ιστορία και την πολιτιστική κληρονοµιά αλλά και µεταβάλλει ριζικά τα δεδοµένα του χώρου. Τον

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΟΙ Α ΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ & Σ ΑΡΡΗ

Ο ΟΙ Α ΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ & Σ ΑΡΡΗ Ο ΟΙ Α ΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ & Σ ΑΡΡΗ ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ εισαγωγικά Η εργασία αυτή αφορά δυο δρόµους σε µια κεντρική συνοικία του δήµου Αθηναίων, τους δρόµους Σαρρή και Αριστοφάνους στην συνοικία του Ψυρή. Σκοπός

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ. Έντυπο πνευµατικής εσωτερικής καταγραφής. Τεύχος 19ο Οκτώβριος 2008

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ. Έντυπο πνευµατικής εσωτερικής καταγραφής. Τεύχος 19ο Οκτώβριος 2008 ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ Ε Ν Ο Ν Έντυπο πνευµατικής εσωτερικής καταγραφής Το Μυστήριο του Γάµου. Του Αρχ. Καλλίστρατου Λυράκη Ο σύζυγος ο πιστός, κοντά στην

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΠΡΩΗΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΩΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΤΟΠΟΙ. Η περίπτωση των στρατοπέδων Π. Μελά και Κόδρα στη Θεσσαλονίκη.

ΟΙ ΠΡΩΗΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΩΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΤΟΠΟΙ. Η περίπτωση των στρατοπέδων Π. Μελά και Κόδρα στη Θεσσαλονίκη. ΟΙ ΠΡΩΗΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΩΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΤΟΠΟΙ. Η περίπτωση των στρατοπέδων Π. Μελά και Κόδρα στη Θεσσαλονίκη. Η εξέλιξη του αστικού χώρου της Θεσσαλονίκης είτε ως προϊόν πολεοδοµικού σχεδιασµού

Διαβάστε περισσότερα

Προστασία των πολιτών στις εξ αποστάσεως καταναλωτικές συναλλαγές Εισήγηση του Συνηγόρου του Καταναλωτή, κ. Ευάγγελου Ζερβέα, στο Συνέδριο που διοργανώνει η Επιστηµονική Ένωση ικηγόρων «Θέµις» (5-6 Μαρτίου,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Ερευνητική εργασία των µαθητών της Α Λυκείου Υπεύθυνοι καθηγητές: Φακή Βασιλική και Σκυβαλίδας Νίκος ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή...3 Βιογραφικά στοιχεία...4

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΣΟΣ: Ο ΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ

ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΣΟΣ: Ο ΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΣΟΣ: Ο ΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ 1. ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΣΟΣ 1.1. Το παιχνίδι µε τις λέξεις 1.2. Το δάσος µέσα από τις αισθήσεις: χρώµατα, µυρωδιές και ήχοι 1.3. Το ζωντανό δάσος 1.4.

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Καληµέρα σε όλους, καλή χρονιά, να είµαστε καλά, µε υγεία πάνω απ όλα, προσωπική για τον καθένα µας, συλλογική για τη χώρα µας και να

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Καληµέρα σε όλους, καλή χρονιά, να είµαστε καλά, µε υγεία πάνω απ όλα, προσωπική για τον καθένα µας, συλλογική για τη χώρα µας και να ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Καληµέρα σε όλους, καλή χρονιά, να είµαστε καλά, µε υγεία πάνω απ όλα, προσωπική για τον καθένα µας, συλλογική για τη χώρα µας και να έχουµε δύναµη για τις προσπάθειές µας. Θα ήθελα ξεκινώντας

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2011 ΚΕΙΜΕΝΟ ιονύσιος Σολωµός Ο Κρητικός Τεχνική Επεξεργασία: Keystone 1 Τεχνική Επεξεργασία: Keystone 2 Τεχνική Επεξεργασία: Keystone 3 Τεχνική Επεξεργασία: Keystone

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Βιολογική Ποικιλότητα στην Κύπρο: Υπάρχουσα κατάσταση και προοπτικές διατήρησης ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Βιολογική Ποικιλότητα στην Κύπρο: Υπάρχουσα κατάσταση και προοπτικές διατήρησης ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Βιολογική Ποικιλότητα στην Κύπρο: Υπάρχουσα κατάσταση και προοπτικές διατήρησης ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Γιώργος Κακούρης Μυτιλήνη, Φεβρουάριος 2005 1 1. Η Βιολογική ποικιλότητα

Διαβάστε περισσότερα

Η χριστιανική κλήση. Ένα καυτό θέµα

Η χριστιανική κλήση. Ένα καυτό θέµα Ένα καυτό θέµα Η χριστιανική κλήση Στην προσπάθεια της ΙΣΚΙΕ να προωθήσει το θέµα «το πρόβληµα των ιερατικών και µοναχικών κλήσεων: προβληµατισµός προοπτική αντιµετώπιση», συντάχθηκε ένα κείµενο-βάση από

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕ ΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ, ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ ΣΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΣΕΒ

ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕ ΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ, ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ ΣΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΣΕΒ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕ ΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ, ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ ΣΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΣΕΒ Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και Κύριοι, Σας ευχαριστώ για την πρόσκλησή σας να

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΙΧΤΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ Τεύχος 1043 / Μαϊος 2007. Έλα Πνεύµα Άγιο. Στον καθένα δίνεται η φανέρωση του Πνεύµατος για κάποιο καλό.

ΑΝΟΙΧΤΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ Τεύχος 1043 / Μαϊος 2007. Έλα Πνεύµα Άγιο. Στον καθένα δίνεται η φανέρωση του Πνεύµατος για κάποιο καλό. Έλα Πνεύµα Άγιο «Αδελφοί, κανείς δεν µπορεί να πει: ο Ιησούς είναι Κύριος, παρά µόνο κάτω από την έµπνευση του Αγίου Πνεύµατος. Υπάρχει βέβαια ποικιλία χαρισµάτων, αλλά το ίδιο Πνεύµα. Και ποικιλία διακονιών

Διαβάστε περισσότερα

Περίληψη ειδικής έκθεσης «Το φαινόµενο της ρατσιστικής βίας στην Ελλάδα και η αντιµετώπισή του»

Περίληψη ειδικής έκθεσης «Το φαινόµενο της ρατσιστικής βίας στην Ελλάδα και η αντιµετώπισή του» Περίληψη ειδικής έκθεσης «Το φαινόµενο της ρατσιστικής βίας στην Ελλάδα και η αντιµετώπισή του» Η παρούσα έκθεση περιλαµβάνει τις διαπιστώσεις του Συνηγόρου από την ενδελεχή διερεύνηση των αναφορών που

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ- ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Υπεύθυνος Μαθήµατος

Διαβάστε περισσότερα

1 ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΑΣΑΒΒΙ ΟΥ Υποψήφια ιδάκτορας του ΑΠΘ Η εκπαιδευτική πολιτική του Ελληνικού κράτους απέναντι στην Μουσουλµανική Μειονότητα Οι ανισότητες στον εκπαιδευτικό χώρο, πολύ συχνά δεν προέρχονται µόνο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΛΩΝ Ο ΚΡΟΤΩΝΙΑΤΗΣ Ο ΥΠΕΡ-ΑΘΛΗΤΗΣ (6 ος αιών π.χ.)

ΜΙΛΩΝ Ο ΚΡΟΤΩΝΙΑΤΗΣ Ο ΥΠΕΡ-ΑΘΛΗΤΗΣ (6 ος αιών π.χ.) 1 ΜΙΛΩΝ Ο ΚΡΟΤΩΝΙΑΤΗΣ Ο ΥΠΕΡ-ΑΘΛΗΤΗΣ (6 ος αιών π.χ.) Υπό ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΔΙΑΜΑΝΤΑΡΑ Αθήναι, Αύγουστος 2015 Ο σηµαντικότερος αθλητής, πολυ-ολυµπιονίκης και Περιοδονίκης Μίλων από τον Κρότωνα της Μεγάλης Ελλάδος,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΚΙΛΓΚΑΜΕΣ, Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΗΣ ΟΥΡΟΥΚ ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΓΚΙΛΓΚΑΜΕΣ, Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΗΣ ΟΥΡΟΥΚ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΓΚΙΛΓΚΑΜΕΣ, Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΗΣ ΟΥΡΟΥΚ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ω, Γκιλγκαµές, άρχοντα της Κουλάµπ, µεγάλη είναι η δόξα σου. Στάθηκε ο άνθρωπος που γνώριζε τα πάντα. Ηταν ο βασιλιάς που γνώριζε του κόσµου όλες τις χώρες. Ηταν

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα Έβδοµη. Η αποζηµίωση των ανταλλάξιµων και η ελληνοτουρκική προσέγγιση Η ένταξη των προσφύγων στην Ελλάδα

Ενότητα Έβδοµη. Η αποζηµίωση των ανταλλάξιµων και η ελληνοτουρκική προσέγγιση Η ένταξη των προσφύγων στην Ελλάδα Ενότητα Έβδοµη Η αποζηµίωση των ανταλλάξιµων και η ελληνοτουρκική προσέγγιση Η ένταξη των προσφύγων στην Ελλάδα Ερωτήσεις ανάπτυξης 1. ΠΗΓΗ Στο χώρο των εργοστασίων κυριάρχησε η ταπητουργία µε δεύτερη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕ ΙΟ ΝΟΜΟΥ «για τη δίκαιη δίκη και την αντιµετώπιση φαινοµένων αρνησιδικίας» Α. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕ ΙΟ ΝΟΜΟΥ «για τη δίκαιη δίκη και την αντιµετώπιση φαινοµένων αρνησιδικίας» Α. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕ ΙΟ ΝΟΜΟΥ «για τη δίκαιη δίκη και την αντιµετώπιση φαινοµένων αρνησιδικίας» Α. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Το Σύνταγµα προβλέπει το δικαίωµα κάθε πολίτη ακρόασής του ενώπιον του αρµόδιου ικαστηρίου.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΔΑ: Β440ΩΞΜ-ΤΘΒ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Από το πρακτικό 13/2011. της συνεδρίασης της Οικονοµικήςεπιτροπής του ήµου Πολυγύρου

ΑΔΑ: Β440ΩΞΜ-ΤΘΒ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Από το πρακτικό 13/2011. της συνεδρίασης της Οικονοµικήςεπιτροπής του ήµου Πολυγύρου 1 ΑΝΑΡΤΗΤΕΟ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΗΜΟΣ ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ ΝΟΜΟΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ Ταχ. Δ/νση : Πολυτεχνείου 50 63100 ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ Πληροφορίες : Ψαθά Κωνσταντία Τηλέφωνο : 23713-50738 FAX : 23710

Διαβάστε περισσότερα

Για τις απαρχές του ελευθεριακού ρεύµατος

Για τις απαρχές του ελευθεριακού ρεύµατος Αναδηµοσίευση στο Civilitas.GR 2007* Για τις απαρχές του ελευθεριακού ρεύµατος Η ελευθεριακή σκέψη Μέρος Α Μπροσούρα που εκδόθηκε στο Ναύπλιο το 2005 µε τίτλο «Ο ελευθεριακός σοσιαλισµός. Για τις απαρχές

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ & ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ & ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ & ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ Ε ΡΑ: Πλατεία Βικτωρίας 7, Αθήνα 10434 210 88 14 922 210 88 15 393 info@omed.gr ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Πολυτεχνείου 21, Θεσσαλονίκη 54626 2310 517 128 2310 517 119 Προς: 1. Πανελλήνια

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Πρεβελάκη & Γρεβενών, 712 02 ΗΡΑΚΛΕΙΟ Τηλ.: 2810 342520 Fax: 2810 281128 www.teetak.grteetak@tee.gr ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Απόψεις για τη

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5 Συµπεράσµατα και στρατηγική για την αντιµετώπιση της κλιµατικής µεταβολής

Κεφάλαιο 5 Συµπεράσµατα και στρατηγική για την αντιµετώπιση της κλιµατικής µεταβολής Κεφάλαιο 5 5.1 Συµπεράσµατα του 1 ου Κεφαλαίου* Η Μεσόγειος έχει αναγνωριστεί διεθνώς ως περιοχή ευάλωτη στις επιπτώσεις της ανθρωπογενούς κλιµατικής µεταβολής. Όπως προκύπτει από τα αποτελέσµατα σειράς

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση εκδηλώσεων τουριστικής προβολής

Πρόταση εκδηλώσεων τουριστικής προβολής Πρόταση εκδηλώσεων τουριστικής προβολής στην παραλία Αιγίου, με αφορμή και αντικείμενο τον «πολιτισμό της σταφίδας» του χτες, μέσα από την καλλιτεχνική και επιστημονική ματιά του σήμερα. Αντιδημαρχία ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΑΡ ΙΚΙΟΥ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2013-2014 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ. «Μέλισσα, µέλισσα, µέλι γλυκύτατο»

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΑΡ ΙΚΙΟΥ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2013-2014 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ. «Μέλισσα, µέλισσα, µέλι γλυκύτατο» ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΑΡ ΙΚΙΟΥ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2013-2014 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ «Μέλισσα, µέλισσα, µέλι γλυκύτατο» ΓΑΡ ΙΚΙ 2014 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος 1. Η ΜΕΛΙΣΣΑ ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ 1.1. Τα µέρη

Διαβάστε περισσότερα

Επίσηµη Εφηµερίδα αριθ. L 261 της 06/08/2004 σ. 0019-0023

Επίσηµη Εφηµερίδα αριθ. L 261 της 06/08/2004 σ. 0019-0023 Οδηγία 2004/81/ΕΚ του Συµβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, σχετικά µε τον τίτλο παραµονής που χορηγείται στους υπηκόους τρίτων χωρών θύµατα εµπορίας ανθρώπων ή συνέργειας στη λαθροµετανάστευση, οι οποίοι

Διαβάστε περισσότερα

Αστική ηµοκρατία και Αυτοκρατορία της Αγοράς οκίµιο για κριτική και διαβούλευση

Αστική ηµοκρατία και Αυτοκρατορία της Αγοράς οκίµιο για κριτική και διαβούλευση Θεµιστοκλής Σ. Ξανθόπουλος Ηρώων Πολυτεχνείου 9, 15780 Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου Τηλ. 210-7722265 Κεφαλληνίας 8, e-mail: 14563 Κηφισιά, thxanth@central.ntua.gr Τηλ. 210-8010413, Fax. 210-8010414 e-mail:

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 1. ΙΑΡΘΡΩΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

ΚΕΦ. 1. ΙΑΡΘΡΩΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΕΦ. 1. ΙΑΡΘΡΩΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ 1.1. Οριοθέτηση Περιοχής Μελέτης και Ευρύτερης Περιοχής Με δεδοµένη την έκταση της λιγνιτικής εκµετάλλευσης κατά µήκος του λεγόµενου «ενεργειακού άξονα»

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΛΟΓΙΑ ΕΠΤΑΝΗΣΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ: ΕΛΙΣΣΑΒΕΤ ΜΟΥΤΖΑΝ-ΜΑΡΤΙΝΕΓΚΟΥ 1. Μαριέττα Ιωαννίδου University of Amsterdam

ΜΙΑ ΛΟΓΙΑ ΕΠΤΑΝΗΣΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ: ΕΛΙΣΣΑΒΕΤ ΜΟΥΤΖΑΝ-ΜΑΡΤΙΝΕΓΚΟΥ 1. Μαριέττα Ιωαννίδου University of Amsterdam ΜΙΑ ΛΟΓΙΑ ΕΠΤΑΝΗΣΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ: ΕΛΙΣΣΑΒΕΤ ΜΟΥΤΖΑΝ-ΜΑΡΤΙΝΕΓΚΟΥ 1 Μαριέττα Ιωαννίδου University of Amsterdam Πολλοί µελετητές της Νεοελληνικής λογοτεχνίας υποστηρίζουν τα τελευταία χρόνια πως

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΘΕΜΑ:

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΘΕΜΑ: ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΘΕΜΑ: Η Σηµασία των Συστηµάτων Εσωτερικού Ελέγχου. Πρακτική Εφαρµογή στις Ξενοδοχειακές Υπό των φοιτητών: ΜΠΑΡΜΠΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ:

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: «ΞΕΝΟΑΟΧΕΙΑΚΕΣ ΕΗΕΝΑ ΥΣΕΙΣΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ& Ο ΡΟΑΟΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

για τη ριζική ανανέωση και αλλαγή της δηµοκρατικής παράταξης και του πολιτικού συστήµατος

για τη ριζική ανανέωση και αλλαγή της δηµοκρατικής παράταξης και του πολιτικού συστήµατος Προχωράµε για τη ριζική ανανέωση και αλλαγή της δηµοκρατικής παράταξης και του πολιτικού συστήµατος για να πάει η Ελλάδα µπροστά Με πίστη και πεποίθηση υποστηρίζω την ύπαρξη στην ελληνική κοινωνία ενός

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΟΚΟΜΙΑΣ

ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΟΚΟΜΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΟΚΟΜΙΑΣ Ο επαγγελµατικός ρόλος των παιδαγωγών προσχολικής ηλικίας: Απόψεις, ανάγκες, προσδοκίες.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΟΥ 15/21-12-2015

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΟΥ 15/21-12-2015 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΟΥ 15/21-12-2015 ΘΕΜΑ 7 ο : Τουριστικής Προβολής της Περιφέρειας Θεσσαλίας για το 2016 ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΙΑ ΙΚΤΥΟ

Διαβάστε περισσότερα

Η πολιτιστική κληρονοµιά στον χώρο των Κοινών αγαθών. Συγκριτικές Προσεγγίσεις

Η πολιτιστική κληρονοµιά στον χώρο των Κοινών αγαθών. Συγκριτικές Προσεγγίσεις Η πολιτιστική κληρονοµιά στον χώρο των Κοινών αγαθών. Συγκριτικές Προσεγγίσεις Συνεδρία στους Αρχαιολογικούς Διαλόγους 10/01/2015 12.00-14.00 Αµφιθέατρο Α. Τρίτσης Πνευµατικό Κέντρο Δήµου Αθηναίων Ακαδηµίας

Διαβάστε περισσότερα

Αριστοτέλης Ο πατέρας της Δυτικής Επιστήμης

Αριστοτέλης Ο πατέρας της Δυτικής Επιστήμης Αριστοτέλης Ο πατέρας της Δυτικής Επιστήμης Δρ Μάνος Δανέζης Επίκουρος Καθηγητής Αστροφυσικής Τμήμα Φυσικής ΕΚΠΑ Ο Αριστοτέλης γεννήθηκε το 384 π.χ. (15 χρόνια μετά τον θάνατο του Σωκράτη, και 3 χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ. στο σχέδιο νόµου «Αύξηση Φ.Π.Α. και ειδικών φόρων κατανάλωσης» Προς τη Βουλή των Ελλήνων

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ. στο σχέδιο νόµου «Αύξηση Φ.Π.Α. και ειδικών φόρων κατανάλωσης» Προς τη Βουλή των Ελλήνων ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ στο σχέδιο νόµου «Αύξηση Φ.Π.Α. και ειδικών φόρων κατανάλωσης» Προς τη Βουλή των Ελλήνων Με το άρθρο πρώτο του σχεδίου νόµου αυξάνονται οι έµµεσοι φόροι για την άµεση αντιµετώπιση των

Διαβάστε περισσότερα

Η παρούσα πτυχικακή εργασία έρχεται μετά από λίγα χρόνια να συμπληρώσει μία ακόμη σχεδιαστική πρόταση για την «Ανάπλαση της Αλάνας της Τούμπας», θέμα

Η παρούσα πτυχικακή εργασία έρχεται μετά από λίγα χρόνια να συμπληρώσει μία ακόμη σχεδιαστική πρόταση για την «Ανάπλαση της Αλάνας της Τούμπας», θέμα Πτυχιακή Εργασία Σχολή Γραφικών Τεχνών & Καλλιτεχνικών Σπουδών Τ.Ε.Ι Αθήνας Τµήµα: ιακόσµησης - Αρχιτεκτονικής Εσωτερικών Χώρων & Σχεδιασµού Επίπλου - Αντικειµένου Έρευνα - Επιµέλεια: ηµήτρης Θεοδώρου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΕΙΣ ΑΠΟΧΩΡΗΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ Προσήλθαν:

ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΕΙΣ ΑΠΟΧΩΡΗΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ Προσήλθαν: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΗΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Α Α: ΒΕΖΞΩΕ6-ΓΞ4 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Από το Πρακτικό της υπ αριθ. 14ης / 5 Ιουνίου 2013 Συνεδρίασης του ηµοτικού Συµβουλίου Καβάλας Αριθ. Αποφάσεως 320/2013 Θ Ε

Διαβάστε περισσότερα

στο σχέδιο νόµου «Άσκηση εµπορικών δραστηριοτήτων εκτός καταστήµατος» Γενικό Μέρος ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

στο σχέδιο νόµου «Άσκηση εµπορικών δραστηριοτήτων εκτός καταστήµατος» Γενικό Μέρος ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ στο σχέδιο νόµου «Άσκηση εµπορικών δραστηριοτήτων εκτός καταστήµατος» Γενικό Μέρος Προς τη Βουλή των Ελλήνων To παρόν σχέδιο νόµου αποτελεί µια προσπάθεια εκσυγχρονισµού, επικαιροποίησης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ «Για τους όρους αµοιβής και εργασίας του προσωπικού κουζίνας όπου υπηρετεί µε σχέση εργασίας Ιδιωτικού ικαίου στις Σχολές Τουριστικών Επαγγελµάτων όλης της χώρας.» (Πράξη Κατάθεσης

Διαβάστε περισσότερα

Ο περί Προστασίας των Μισθών Νόµος του 2007 εκδίδεται µε ηµοσίευση στην Επίσηµη Εφηµερίδα της

Ο περί Προστασίας των Μισθών Νόµος του 2007 εκδίδεται µε ηµοσίευση στην Επίσηµη Εφηµερίδα της Αριθµός 4118 Τετάρτη, 21 Μαρτίου 2007 ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΜΕΡΟΣ Ι Ν. 35(Ι)/2007 Ο περί Προστασίας των Μισθών Νόµος του 2007 εκδίδεται µε ηµοσίευση στην

Διαβάστε περισσότερα

1 Ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΦΙΛΙΠΠΙΑ ΑΣ ΘΕΜΑ: «ΙΑΤΡΟΦΗ»

1 Ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΦΙΛΙΠΠΙΑ ΑΣ ΘΕΜΑ: «ΙΑΤΡΟΦΗ» 1 Ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΦΙΛΙΠΠΙΑ ΑΣ ΘΕΜΑ: «ΙΑΤΡΟΦΗ» ΣΧ.ΕΤΟΣ 2011-2012 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή Πρόλογος... 5 Ιστορική αναδροµή για τη διατροφή του ανθρώπου... 6 ιατροφικές συνήθειες του λαού µας... 8 Παραδοσιακή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Από το Πρακτικό της µε αριθµό 29 ης / 09 εκεµβρίου 2011 Συνεδρίασης της Οικονοµικής Επιτροπής ήµου Καβάλας

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Από το Πρακτικό της µε αριθµό 29 ης / 09 εκεµβρίου 2011 Συνεδρίασης της Οικονοµικής Επιτροπής ήµου Καβάλας ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΗΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Από το Πρακτικό της µε αριθµό 29 ης / 09 εκεµβρίου 2011 Συνεδρίασης της Οικονοµικής Επιτροπής ήµου Καβάλας Αριθ. απόφασης 398/2011 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΑΣΗ (Άρθρο 3 1&2 Ν.3297/2004)

ΣΥΣΤΑΣΗ (Άρθρο 3 1&2 Ν.3297/2004) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Εισηγήτρια: Θεοδώρα Παπαδηµητρίου Ειδική Επιστήµονας-Νοµικός Αθήνα, 03 Οκτωβρίου 2011 Αρ. πρωτ.: 8947 ΣΥΣΤΑΣΗ (Άρθρο 3 1&2 Ν.3297/2004) ΘΕΜΑ: «Ασφαλιστικές Εταιρίες που έχουν άδεια λειτουργίας

Διαβάστε περισσότερα

Ο ηθικός προβληµατισµός και η χριστιανική θεώρηση της ηθικής

Ο ηθικός προβληµατισµός και η χριστιανική θεώρηση της ηθικής Ι ΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1 Ο ηθικός προβληµατισµός και η χριστιανική θεώρηση της ηθικής 1. ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΑ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 1.1. Ερωτήσεις ανάπτυξης 1. Είναι ο ηθικός προβληµατισµός αποτέλεσµα της φυσικής ροής

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρώντας το νερό ως στοιχείο

Θεωρώντας το νερό ως στοιχείο Υ ΑΤΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΥΠΟΓΕΙΑ ΝΕΡΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Γεώργιος Κ. Στουρνάρας Καθηγητής Υδρογεωλογίας και Τεχνικής Γεωλογίας Πανεπιστηµίου Αθηνών Εισαγωγή Η λέξη περιβάλλον οδηγεί συνειρµικώς σε µόλυνση, ρύπανση,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΝΤΖΟΥΝΕΙΟΝ Ι ΡΥΜΑ: ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ

ΜΑΝΤΖΟΥΝΕΙΟΝ Ι ΡΥΜΑ: ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ «ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΝΗΜΕΙΩΝ Α ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ» ΜΑΝΤΖΟΥΝΕΙΟΝ Ι ΡΥΜΑ: ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΜΑΝΟΛΗ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΜΑΝΟΛΗ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ Μ.Μ.Ε. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΜΑΝΟΛΗ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΤΕΤΑΡΤΗ 29 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005 ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Πρώτον. Το ταξίδι στην Κίνα θα φέρει καρπούς

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος του Σύγχρονου ιεπιστηµονικού Τεχνικού Πανεπιστηµίου. H Παιδεία ως θεµελιακής σηµασίας πρωτογενής αναπτυξιακή διαδικασία * 1991

Ο ρόλος του Σύγχρονου ιεπιστηµονικού Τεχνικού Πανεπιστηµίου. H Παιδεία ως θεµελιακής σηµασίας πρωτογενής αναπτυξιακή διαδικασία * 1991 Ο ρόλος του Σύγχρονου ιεπιστηµονικού Τεχνικού Πανεπιστηµίου. H Παιδεία ως θεµελιακής σηµασίας πρωτογενής αναπτυξιακή διαδικασία * 1991 Προλεγόµενα Συνηθίζεται, στις ειδικές επιστηµονικές εκδόσεις των Πανεπιστηµίων

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΤΗΣ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΤΗΣ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΩΝ Α/Α Αξίωμα 'Ονοματεπώνυμο Ένωση 1 Γραμματέας Γυναικών ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Μαρία ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ 2

Διαβάστε περισσότερα

1. Χαιρετισµός κτή V ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ ΚΡΗΤΩΝ... 2. 2. Έµβληµα Μεραρχίας... 3. 3. Ιστορία Σχηµατισµού... 4. 4. Ιστορικά Στοιχεία Κρήτης...

1. Χαιρετισµός κτή V ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ ΚΡΗΤΩΝ... 2. 2. Έµβληµα Μεραρχίας... 3. 3. Ιστορία Σχηµατισµού... 4. 4. Ιστορικά Στοιχεία Κρήτης... 40 V ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΚΡΗΤΩΝ Καστέλι Χανιά Ρέθυµνο Ηράκλειο Χ. Σφακιών Αγ. Νικόλαος Τυµπάκι Καστέλι Σητεία Ιεράπετρα ΙΟΥΛΙΟΣ 2011 1 ΤΜΗΜΑ Σελίδα 1. Χαιρετισµός κτή V ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ ΚΡΗΤΩΝ... 2 2. Έµβληµα Μεραρχίας...

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΑΣΚΑΛΩΝ (ΠΟΕΔ) ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ 2012-13

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΑΣΚΑΛΩΝ (ΠΟΕΔ) ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ 2012-13 ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΑΣΚΑΛΩΝ (ΠΟΕΔ) ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ 2012-13 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2012 1 Προς όλα τα μέλη, Λευκωσία, 18 Σεπτεμβρίου, 2012 Αγαπητοί συνάδελφοι,

Διαβάστε περισσότερα

Αλεξάνδρειο Ανώτατο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυµα Θεσσαλονίκης

Αλεξάνδρειο Ανώτατο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυµα Θεσσαλονίκης Αλεξάνδρειο Ανώτατο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυµα Θεσσαλονίκης ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΉΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: «Τύπος και Εθνικό Σύστηµα Υγείας» Για το Α Εξάµηνο του

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΡΠΕΡΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ-PROJECT Α' ΛΥΚΕΙΟΥ 12. ...αλλάζει. τον τόπο µας

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΡΠΕΡΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ-PROJECT Α' ΛΥΚΕΙΟΥ 12. ...αλλάζει. τον τόπο µας ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΡΠΕΡΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ-PROJECT Α' ΛΥΚΕΙΟΥ Α' ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ - ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2011-12 12 ΘΕΜΑ: Η κατασκευή του φράγµατος και της λίµνης Ιλαρίωνα......αλλάζει τον τόπο µας ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα θέλαµε

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ. Οι επιπτώσεις της ένταξης της Κύπρου στην ΟΝΕ στον εισερχόµενο τουρισµό της

ΘΕΜΑ. Οι επιπτώσεις της ένταξης της Κύπρου στην ΟΝΕ στον εισερχόµενο τουρισµό της ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ Οι επιπτώσεις της ένταξης της Κύπρου στην ΟΝΕ στον εισερχόµενο τουρισµό της Εισηγητές:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ Κύκλος Κοινωνικής Προστασίας. ΠΟΡΙΣΜΑ (Ν. 3094/2003 Συνήγορος του Πολίτη και άλλες διατάξεις, Άρθρο 4 6)

ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ Κύκλος Κοινωνικής Προστασίας. ΠΟΡΙΣΜΑ (Ν. 3094/2003 Συνήγορος του Πολίτη και άλλες διατάξεις, Άρθρο 4 6) ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ Κύκλος Κοινωνικής Προστασίας ΠΟΡΙΣΜΑ (Ν. 3094/2003 Συνήγορος του Πολίτη και άλλες διατάξεις, Άρθρο 4 6) ΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ.:134604 ΘΕΜΑ: «Καταβολή, σύµφωνα µε τις διατάξεις

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΚΡΟΣ Ο ΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ

ΜΙΚΡΟΣ Ο ΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ Φώκια - αλιεία: Αντιµετωπίζοντας τη σχέση αλληλεπίδρασης στις ελληνικές θάλασσες ΜΙΚΡΟΣ Ο ΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ Εκπαιδευτικό Πρόγραµµα για την Αλιεία «Η θάλασσα κοινό µας σπίτι» Εταιρεία για τη Μελέτη και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ιωάννινα 21-1-2014 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Αριθ. Πρωτ. :216 ΓΕΝ. /ΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ιωάννινα 21-1-2014 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Αριθ. Πρωτ. :216 ΓΕΝ. /ΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ιωάννινα 21-1-2014 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Αριθ. Πρωτ. :216 ΓΕΝ. /ΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ 8 Η ΕΦΟΡΕΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ] Ταχ. /νση: ΚΑΣΤΡΟ ΙΩΑΝΝΙΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

«Ευζωία αγροτικών ζώων».

«Ευζωία αγροτικών ζώων». ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Θέµα: «Ευζωία αγροτικών ζώων». ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΙΑΤΡΙΒΗ ΣΠΟΥ ΑΣΤΡΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙ ΟΥ ΕΣΠΟΙΝΑ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΜΙΧΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

(Ε. Π. Παπανούτσου, «Τα νιάτα και ο δάσκαλος», Η παιδεία Το µεγάλο µας πρόβληµα, εκδ. ωδώνη, Αθήνα 1976, σ. 250)

(Ε. Π. Παπανούτσου, «Τα νιάτα και ο δάσκαλος», Η παιδεία Το µεγάλο µας πρόβληµα, εκδ. ωδώνη, Αθήνα 1976, σ. 250) ΙΙ. ΤΑ ΕΙ Η ΤΟΥ ΟΚΙΜΙΟΥ Ερώτηση ελεύθερης ανάπτυξης Ολοκληρώνοντας πλέον έναν κύκλο σπουδών, η τάξη σας αποφάσισε να τυπώσει ένα λεύκωµα στο οποίο µεταξύ άλλων (π.χ. χαρακτηριστικές φωτογραφίες της τάξης

Διαβάστε περισσότερα

ΣτΕ 4531/2009 Θέμα : [Νόμιμη απόρριψη αίτησης για οριοθέτηση ρέματος]

ΣτΕ 4531/2009 Θέμα : [Νόμιμη απόρριψη αίτησης για οριοθέτηση ρέματος] ΣτΕ 4531/2009 Θέμα : [Νόμιμη απόρριψη αίτησης για οριοθέτηση ρέματος] Περίληψη : Σκοπός της οριοθέτησης (μη πλεύσιμου) ποταμού ή του ρέματος, είναι η αποτύπωση της φυσικής κοίτης του ενόψει του χαρακτήρα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 73. Η λάμψη της εξέγερσης είναι παντοτινή...

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 73. Η λάμψη της εξέγερσης είναι παντοτινή... 1 ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 73 Η λάμψη της εξέγερσης είναι παντοτινή... 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ.3 Το πολυτεχνείο δεν τέλειωσε ποτέ Σελ.5 Η σύγχρονη κοινοβουλευτική «χούντα» Σελ.9 Χρονικό της Εξέγερσης (Τετάρτη 14/11) Σελ.10

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 2015-2020

ΚΟΙΝΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 2015-2020 ΚΟΙΝΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 2015-2020 Χρόνο ζωής στα ιστορικά δικαιώματα δίνουν οι αποφάσεις του Λουξεμβούργου ΣΤΟ 75% Η ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2019 ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΦΑΚΕΛΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΠΙΕΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΣΚΟΥΝ ΟΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΗΕΝΤΟΛΟΓΙΑ. ηµιουργώντας έναν καλύτερο κόσµο

ΣΑΗΕΝΤΟΛΟΓΙΑ. ηµιουργώντας έναν καλύτερο κόσµο ΣΑΗΕΝΤΟΛΟΓΙΑ ηµιουργώντας έναν καλύτερο κόσµο Η Σαηεντολογία, που ιδρύθηκε και αναπτύχθηκε από τον Λ. Ρον Χάµπαρντ, είναι µια εφαρµοσµένη θρησκευτική φιλοσοφία η οποία προσφέρει έναν ακριβή δρόµο µέσω

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ : ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΑΝΕΣΙΑΔΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΟΥΤΣΑΝΤΩΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΛΕΑ ΦΩΤΕΙΝΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: ΓΛΑΡΟΥ ΑΝΝΑ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 8

Διαβάστε περισσότερα

Αποτυπώσεις της Ένωσης στα Κρητικά Υφαντά. Από την Φλωρεντίνη Καλούτση στην Αποστολή Πηνελόπη Gandhi

Αποτυπώσεις της Ένωσης στα Κρητικά Υφαντά. Από την Φλωρεντίνη Καλούτση στην Αποστολή Πηνελόπη Gandhi Αποτυπώσεις της Ένωσης στα Κρητικά Υφαντά. Από την Φλωρεντίνη Καλούτση στην Αποστολή Πηνελόπη Gandhi Εισηγήτριες:κ. Βαρβάρα Τερζάκη Παλλήκαρη &κ. Λουίζα Καραπιδάκη ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα εισήγηση στο πρώτο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΙΗΡΗΣ. ΤΡΙΗΡΗΣ Σελίδα 1

ΤΡΙΗΡΗΣ. ΤΡΙΗΡΗΣ Σελίδα 1 ΤΡΙΗΡΗΣ ΤΡΙΗΡΗΣ Σελίδα 1 ΤΡΙΗΡΗΣ Σελίδα 2 ΟΜΑ Α ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΙΑΦΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ ΣΑΡΑΝΤΑΡΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΣΙΑΜΑΝΤΑ ΙΣΑΒΕΛΛΑ ΣΠΥΡΙ ΟΥΛΑ ΣΙΑΜΑΝΤΑ ΠΑΡΘΕΝΙΑ ΣΙΑΦΑΚΑ ΣΩΤΗΡΙΑ ΣΙΝΤΟΡΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΙΣΚΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΣΟΥΚΟΥΒΕΛΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Από το «Δρόμο του Εγώ» στο «Δρόμο των Άλλων»

Από το «Δρόμο του Εγώ» στο «Δρόμο των Άλλων» Από το «Δρόμο του Εγώ» στο «Δρόμο των Άλλων» Σειρά Ολιστικής Φιλοσοφίας Άθως Όθωνος Ιατρος Ομοιοπαθητικης Ιατρικης 1 Σειρά Ολιστικής Φιλοσοφίας Από το «Δρόμο του Εγώ» στο «Δρόμο των Άλλων» Συζητώντας με

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 19 ΜΑΪΟΥ 2010 ΚΕΙΜΕΝΟ. Γιώργου Ιωάννου. Στου Κεµάλ το Σπίτι

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 19 ΜΑΪΟΥ 2010 ΚΕΙΜΕΝΟ. Γιώργου Ιωάννου. Στου Κεµάλ το Σπίτι ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 19 ΜΑΪΟΥ 2010 ΚΕΙΜΕΝΟ Γιώργου Ιωάννου Στου Κεµάλ το Σπίτι πρόκειται για το σπίτι του Κεµάλ Ατατούρκ στη Θεσσαλονίκη, όπου σήµερα στεγάζεται το τουρκικό προξενείο.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΣΘΟ ΟΣΙΑ ΞΕΝΟ ΟΧΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΜΙΣΘΟ ΟΣΙΑ ΞΕΝΟ ΟΧΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Α.Τ.Ε.Ι. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ Σ Ο ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΗΚΗΣ ΜΙΣΘΟ ΟΣΙΑ ΞΕΝΟ ΟΧΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΑΡΟΦΑΛΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΑΜ 7344 ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 :ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΡΓΟ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΟΥ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΤΟΥ ΠΙΣΤΟΥ

Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΟΥ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΤΟΥ ΠΙΣΤΟΥ Ιωάννης ΜΠΑΛΤΑΤΖΗΣ Λόγοι διδακτοί Πνεύματος (1Κορ.2:13) Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΟΥ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΤΟΥ ΠΙΣΤΟΥ (Σειρά Βιβλικών μελετών) Βρυξέλλες, 2015 - 2 - ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η εκκλησία του Χριστού που

Διαβάστε περισσότερα

των Δικαστικών Επιµελητών στις εκλογές Αιδώς! συνάδελφοι συνδικαλιστές

των Δικαστικών Επιµελητών στις εκλογές Αιδώς! συνάδελφοι συνδικαλιστές EDITORIAL Συµµετοχή των Δικαστικών Επιµελητών στις εκλογές Αιδώς! συνάδελφοι συνδικαλιστές Σ υνάδελφοι, την τελευταία διετία πάγιο αίτηµα του κλάδου µας ήταν ο διορισµός των Δικαστικών Επιµελητών ως αντιπροσώπων

Διαβάστε περισσότερα

3. Έντυποι γενικοί όροι συναλλαγών εκτυπώνονται ευανάγνωστα σε εµφανές µέρος του εγγράφου της σύµβασης.

3. Έντυποι γενικοί όροι συναλλαγών εκτυπώνονται ευανάγνωστα σε εµφανές µέρος του εγγράφου της σύµβασης. Ν.2251/1994 Προστασία του Καταναλωτή Άρθρο 1 Γενικές διατάξεις 1.Η Πολιτεία µεριµνά για τα συµφέροντα των καταναλωτών. 2. Η Πολιτεία µεριµνά ιδίως για: α) την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών, β)

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Εισαγωγή...2. 2. Στόχος της µελέτης...2. 3. Η εξέλιξη των µελετών Γενικών Πολεοδοµικών Σχεδίων, από το ν. 1337/83 στον 2508/97...

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Εισαγωγή...2. 2. Στόχος της µελέτης...2. 3. Η εξέλιξη των µελετών Γενικών Πολεοδοµικών Σχεδίων, από το ν. 1337/83 στον 2508/97... ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή...2 2. Στόχος της µελέτης...2 3. Η εξέλιξη των µελετών Γενικών Πολεοδοµικών Σχεδίων, από το ν. 1337/83 στον 2508/97....3 4.Η µελέτη Γ.Π.Σ. Σητείας...4 4.1 Σύντοµη Ανάλυση Περιγραφή

Διαβάστε περισσότερα

134 YΠATIA: H ΓYNAIKA ΠOY AΓAΠHΣE THN EΠIΣTHMH

134 YΠATIA: H ΓYNAIKA ΠOY AΓAΠHΣE THN EΠIΣTHMH H MEΓAΛH ΠYPA 133 Στη σάλα του σπιτιού, οι δύο μαθηματικοί δεν συζητούσαν πια για τα γεγονότα που προκαλούσαν αναταραχές στην Αυτοκρατορία, παρά επικεντρώνονταν όλο και περισσότερο σε επιστημονικά θέματα.

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤOPIA TOY ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΚΑΙ TOY ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. ΤΟΜΟΣ 10ος

ΙΣΤOPIA TOY ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΚΑΙ TOY ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. ΤΟΜΟΣ 10ος ΙΣΤOPIA TOY ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΚΑΙ TOY ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΟΜΟΣ 10ος ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ Ιωάννης Κολιόπουλος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Σβολόπουλος Ακαδημαϊκός Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα

Ο ελληνικός Εμφύλιος πόλεμος στην παιδική και νεανική λογοτεχνία (1982-2011)

Ο ελληνικός Εμφύλιος πόλεμος στην παιδική και νεανική λογοτεχνία (1982-2011) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ Α ΚΥΚΛΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ο ελληνικός Εμφύλιος πόλεμος στην παιδική και νεανική λογοτεχνία

Διαβάστε περισσότερα

Iανουάριος - Φεβρουάριος 2011, Έτος 15ο - Τεύχος 83ο

Iανουάριος - Φεβρουάριος 2011, Έτος 15ο - Τεύχος 83ο Iανουάριος - Φεβρουάριος 2011, Έτος 15ο - Τεύχος 83ο Εκδίδεται από το Γραφείο Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου Περιεχόμενα 3 6 7 8 9 10 11 12 14 15 16 17 17 19 20 23 25 27 29 Γιαγιάδες.

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορική ανασκόπηση των βοτάνων

Ιστορική ανασκόπηση των βοτάνων Σχολικό έτος 2012-2013 Ιστορική ανασκόπηση των βοτάνων Τα βότανα αποτελούν ένα μεγάλο μέρος του φυτικού βασιλείου, είναι το σημείο επαφής μας με τη μάνα γη, ένας κόμβος επικοινωνίας ανάμεσα σε δύο βασίλεια

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και ανάπτυξη των αντιληπτικών ικανοτήτων, των βασικών κινητικών και σωµατικών. σχηµάτων.

Άσκηση και ανάπτυξη των αντιληπτικών ικανοτήτων, των βασικών κινητικών και σωµατικών. σχηµάτων. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΗΛΙΚΙΑ 6-8 ΕΤΩΝ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Λέφας Ανδρέας, εκπαιδευτικός Φυσ. Αγωγής 1. Παιχνίδια µε την µπάλα που βελτιώνουν τη γνώση γύρω από το άθληµα,

Διαβάστε περισσότερα

Ξεκινώντας τον απολογισμό της χρήσης του 2014 θα εξετάσουμε ορισμένα θεμελιώδη μεγέθη των Οικονομικών Καταστάσεων στα οποία παρατηρούνται τα εξής:

Ξεκινώντας τον απολογισμό της χρήσης του 2014 θα εξετάσουμε ορισμένα θεμελιώδη μεγέθη των Οικονομικών Καταστάσεων στα οποία παρατηρούνται τα εξής: ΜΥΛΟΙ ΛΟΥΛΗ Α.Ε. ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της χρήσης από 1 Ιανουαρίου 2014 έως 31 Δεκεμβρίου 2014 (σύμφωνα με το Ν.3556/2007 και τις ισχύουσες διατάξεις της Ε.Κ.) Η Έκθεση που παρατίθεται αποσκοπεί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Γενική /νση Εσωτερικής Λειτουργίας /νση Ανθρώπινου υναµικού Τµήµα Συλλογικών Οργάνων και Επιτροπών Γραµµατεία Περιφερειακού Συµβουλίου Αττικής Tαχ.δ/νση: Λεωφ. Συγγρού

Διαβάστε περισσότερα

Με διαταγή του ΓΕΣ µετατίθεστε σε Μονάδα της ΧΧVΙ ΤΘΤ.

Με διαταγή του ΓΕΣ µετατίθεστε σε Μονάδα της ΧΧVΙ ΤΘΤ. ΜΑΪΟΣ 2012 Αγαπητέ Κύριε-α Συνάδελφε. Με διαταγή του ΓΕΣ µετατίθεστε σε Μονάδα της ΧΧVΙ ΤΘΤ. Η Υπηρεσία βρίσκεται τόσο στο πλευρό σας όσο και της οικογένειάς σας και θα προσπαθήσει να σας βοηθήσει σε κάθε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕ5: Παρουσίαση Βασικών Παραµέτρων Α Επιλογής

ΠΕ5: Παρουσίαση Βασικών Παραµέτρων Α Επιλογής ΠΕ5: Παρουσίαση Βασικών Παραµέτρων Α Επιλογής Εισαγωγή Επιλογή Σχεδίου Ανάπτυξης (1/2) Για την προκριθείσα πρώτη επιλογή της περιοχής της «Βιοµηχανικής Ζώνης ραπετσώνας- Κερατσινίου» έχουν διατυπωθεί αρκετές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ. Τα Παιδιά της Γαλαρίας

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ. Τα Παιδιά της Γαλαρίας ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Κι έγινε σεισμός μεγάλος και ο ήλιος μαύρισε και το φεγγάρι έγινε σαν αίμα και οι ουρανοί σκιστήκαν. Τέσσερεις σκοτεινοί καβαλάρηδες, πάνω σε αφηνιασμένα άλογα, ξεχύθηκαν προς τη γη.

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΛΑΜ OΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΟΥ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ

ΙΣΛΑΜ OΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΟΥ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ ΙΣΛΑΜ OΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΟΥ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ Γρηγόριος Δ. Ζιάκας Οµότιµος καθηγητής της Θρησκειολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. Ισλάµ, ορισµένα επίκαιρα ερωτήµατα Το Ισλάµ είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γενικά Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θεμελιώδης αρχή της επιστήμης είναι η πίστη στην ύπαρξη ενός αντικειμενικού κόσμου ανεξάρτητου από το υποκείμενο (τον άνθρωπο) που επιδιώκει κάθε φορά την ερμηνεία

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ Ο ΟΥ ΚΑΙ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΝΕΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΥ. ΠΕΠ Κρήτης και νήσων Αιγαίου.

ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ Ο ΟΥ ΚΑΙ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΝΕΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΥ. ΠΕΠ Κρήτης και νήσων Αιγαίου. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΧΑΝΙΩΝ ΗΜΟΣ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΥ ΕΡΓΟ: ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ: ΕΡΓΟ ΟΤΗΣ: ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ Ο ΟΥ ΚΑΙ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΝΕΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΥ ΤΜΗΜΑ 1 : ΠΛΑΤΕΙΑ ΠΕΠ Κρήτης και νήσων Αιγαίου. ΗΜΟΣ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Μ Ε Λ Ε Τ Η ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΥΠΟ ΟΧΗΣ ΚΑΙ. Προϋπολογισµού: 64.288,09 σε ΕΥΡΩ

Μ Ε Λ Ε Τ Η ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΥΠΟ ΟΧΗΣ ΚΑΙ. Προϋπολογισµού: 64.288,09 σε ΕΥΡΩ ΕΛΛΗΝΙΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΙΑ ΝΟΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΙΟΥ ΗΜΟΣ ΑΡΧΑΝΩΝ -- ΑΣΤΕΡΟΥΣΙΙΩΝ /ΝΣΗ ΗΜΟΤΙΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΙΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΙΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΗΜΟΣ: Αρχανών - Αστερουσίων ΤΙΤΛΟΣ: ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΥΠΟ ΟΧΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ & ΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΡΟΣ ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ & ΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΡΟΣ ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ & ΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΡΟΣ ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2009 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Σήµερα θέτουµε σε διαβούλευση την Εθνική Στρατηγική για την

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ: ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΔΕΥΤΕΡΑ 21 ΜΑΪΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Διαβάστε περισσότερα

«ραµατοποίηση και Θεατρική Σύνθεση : τεχνικές και ανάπτυξη της δηµιουργικότητας» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

«ραµατοποίηση και Θεατρική Σύνθεση : τεχνικές και ανάπτυξη της δηµιουργικότητας» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ /ΝΣΕΙΣ Α/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Ν.ΕΥΒΟΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΛΑΪΚΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ (ΝΕΛΕ) Ν.ΕΥΒΟΙΑΣ ΙΗΜΕΡΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ (10 & 11/12/04) Τόπος : 5 ο Γυµνάσιο Χαλκίδας «ραµατοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικό αέριο, χρήσεις, ασφάλεια και οικονομία Ομάδα Μαθητών: Συντονιστές Καθηγητές: Λύκειο Αγίου Αντωνίου Θεωρητικό υπόβαθρο Το Φυσικό αέριο

Φυσικό αέριο, χρήσεις, ασφάλεια και οικονομία Ομάδα Μαθητών: Συντονιστές Καθηγητές: Λύκειο Αγίου Αντωνίου Θεωρητικό υπόβαθρο Το Φυσικό αέριο 1 Φυσικό αέριο, χρήσεις, ασφάλεια και οικονομία Ομάδα Μαθητών: Γεδεών Στέλλα, Θεοφάνους Ρογήρος, Γεωργίου Μαρίνα, Ξενοφώντος Άννα, Μιχαήλ Αντρέας, Δήμου Ιωάννης, Παύλου Ειρήνη Συντονιστές Καθηγητές: Νικόλας

Διαβάστε περισσότερα

Από την καχυποψία στη συνύπαρξη. Ο ήµος Σερρών και το campus του ΤΕΙ Σερρών (1979-2009)

Από την καχυποψία στη συνύπαρξη. Ο ήµος Σερρών και το campus του ΤΕΙ Σερρών (1979-2009) Από την καχυποψία στη συνύπαρξη. Ο ήµος Σερρών και το campus του ΤΕΙ Σερρών (1979-2009) Λίλα Θεοδωρίδου, Γλυκερία Καριώτου, Ελευθέριος Παναγιωτόπουλος, Γεώργιος Καριώτης Μέλη ΕΠ- Τµήµα Γεωπληροφορικής

Διαβάστε περισσότερα

Ἀντιφωνητὴς. ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟ ΠΑΝΘΡΑΚΙΚΟ ΕΝΤΥΠΟ ΓΝΩΜΗΣ 25 ΙΟΥΝΙΟΥ 2008 ΕΤΟΣ 10ο / ΑΡ. Φ. 249 / ΤΙΜΗ 1

Ἀντιφωνητὴς. ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟ ΠΑΝΘΡΑΚΙΚΟ ΕΝΤΥΠΟ ΓΝΩΜΗΣ 25 ΙΟΥΝΙΟΥ 2008 ΕΤΟΣ 10ο / ΑΡ. Φ. 249 / ΤΙΜΗ 1 Ἀντιφωνητὴς Πάσα δουλεία παρά φύσιν ἐστίν ΑΝΤΙΦΑΝΗΣ ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟ ΠΑΝΘΡΑΚΙΚΟ ΕΝΤΥΠΟ ΓΝΩΜΗΣ 25 ΙΟΥΝΙΟΥ 2008 ΕΤΟΣ 10ο / ΑΡ. Φ. 249 / ΤΙΜΗ 1 Πρίν ἕξι µῆνες γράφαµε (φ. 236, ὑπό τόν τίτλο «Μέ τό ζόρι (εὐρω)παντρειά»)

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα: Αναστολή εκτέλεσης απέλασης και καταχώριση στον Ε.Κ.ΑΝ.Α.

Θέµα: Αναστολή εκτέλεσης απέλασης και καταχώριση στον Ε.Κ.ΑΝ.Α. Αντιστράτηγο κ. Αν. ηµοσχάκη Αρχηγό Ελληνικής Αστυνοµίας Π. Κανελλοπούλου - 4 101 77 ΑΘΗΝΑ 24 Νοεµβρίου 2006 Αριθµ. πρωτ. 7302/05/3 Πληροφορίες: Ευτ. Φυτράκης 210-72.89.708 Θέµα: Αναστολή εκτέλεσης απέλασης

Διαβάστε περισσότερα