ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΙΙ. Εταιρικό δίκαιο γενικά Έννοια εταιρικού δικαίου Πηγές του ελληνικού εταιρικού δικαίου... 9

Transcript

1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ι. Βασικές έννοιες Εταιρία σε ευρεία έννοια Είδη εταιρίας σε ευρεία έννοια Ενοχική και σωματειακή δομή της ενώσεως προσώπων Εταιρίες με ενοχική δομή Εταιρίες με σωματειακή δομή Εταιρίες με μικτή δομή Κλειστός αριθμός (numerus clausus) των εταιρικών τύπων Εταιρίες χωρίς νομική προσωπικότητα Εταιρίες με νομική προσωπικότητα Εμπορικές εταιρίες Διαγράμματα Εμπλεκόμενα συμφέροντα Ρυθμιζόμενες σχέσεις Γενικές αρχές εταιρικού δικαίου Δίκαιο εταιριών, δίκαιο επιχειρήσεων Η εθνικότητα των εταιριών Υ περάκτιες/εξωχώριες (offshore) εταιρίες... 7 ΙΙ. Εταιρικό δίκαιο γενικά Έννοια εταιρικού δικαίου Πηγές του ελληνικού εταιρικού δικαίου... 9

2 182 Περιεχόμενα 3. Εταιρικό δίκαιο και συνταγματικό δίκαιο Εταιρικό δίκαιο και εργατικό δίκαιο Εταιρικό δίκαιο και φορολογικό δίκαιο Η εξέλιξη του εταιρικού δικαίου Η επίδραση του αγγλοσαξωνικού (αμερικανικού) δικαίου Συγκέντρωση επιχειρήσεων Διεθνείς συμβάσεις Το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο III. Γενικοί κανόνες για τις προσωπικές εταιρίες Α. Γενικά Η ρύθμιση Αρχές του δικαίου των προσωπικών εταιριών Εμφανίσεις της αστικής εταιρίας στην οικονομική ζωή Β. Σύσταση της προσωπικής εταιρίας Γενικά Η σύμβαση εταιρίας Οι συμβαλλόμενοι Περιεχόμενο της συμβάσεως, γενικά Κοινός σκοπός Εισφορές Τύπος Δημοσιότητα Φύση της εταιρικής συμβάσεως Ελαττώματα εταιρικής συμβάσεως Γ. Σχέσεις μεταξύ των εταίρων, Δικαιώματα και υποχρεώσεις Γενικά... 19

3 Περιεχόμενα Η εταιρική ιδιότητα Υποχρεώσεις Υποχρέωση επιδιώξεως κοινού σκοπού Υποχρέωση εισφοράς Υποχρέωση πίστεως Υποχρεώσεις έναντι τρίτων Συμμετοχή στις ζημίες Δικαιώματα Γενικά Δικαίωμα συμμετοχής στη διοίκηση Δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη Δικαίωμα απολήψεων Δικαίωμα στο προϊόν της εκκαθαρίσεως Δ. Θέματα ευθύνης Ευθύνη εταίρων Αξιώσεις εταιρίας κατά εταίρων Αξιώσεις εταίρων κατά εταιρίας Ε. Διαχείριση και εκπροσώπηση Διαχείριση σε ευρεία έννοια, διαχείριση σε στενή έννοια, εκπροσώπηση Οι διαχειριστές Διακρίσεις Συλλογική διαχείριση Πλειοψηφική διαχείριση Ατομική διαχείριση Συνδυασμοί Προσωρινή διαχείριση Διαχειριστής εταίρος ή και τρίτος; Δικαιώματα και υποχρεώσεις διαχειριστή Έκταση εξουσιών και υπερβάσεις... 28

4 184 Περιεχόμενα 5. Ειδικότερα η εκπροσώπηση Παύση/λήξη της διαχειριστικής εξουσίας Αρμοδιότητες των εταίρων Φύση αποφάσεων ΣΤ. Εταιρική περιουσία Γενικά Περιουσία εταιρίας νομικού προσώπου Περιουσία εταιρίας χωρίς νομική προσωπικότητα Ζ. Εταιρικά χρέη Γενικά Τα εταιρικά χρέη εταιρίας νομικού προσώπου Τα εταιρικά χρέη της εταιρίας χωρίς νομική προσωπικότητα Η. Αλλαγές στην εταιρική σύνθεση Γενικά Μεταβίβαση της εταιρικής συμμετοχής Είσοδος νέου εταίρου Έξοδος εταίρου Αποκλεισμός εταίρου Θ. Λύση εταιρίας Γενικά Πάροδος του χρόνου διάρκειας Επίτευξη ή αδυναμία επιτεύξεως σκοπού Θάνατος εταίρου Δικαστική συμπαράσταση εταίρου Πτώχευση εταίρου Καταγγελία Περιέλευση όλων των εταιρικών συμμετοχών σε ένα... 37

5 Περιεχόμενα Λύση με απόφαση των εταίρων Ι. Εκκαθάριση Γενικά Οι εκκαθαριστές Εργασίες εκκαθαρίσεως IV. Η ομόρρυθμη εταιρία Έννοια ομόρρυθμης εταιρίας, χαρακτηριστικά Έννοια Χαρακτηριστικά Πρακτική σημασία ομόρρυθμης εταιρίας Σύσταση ομόρρυθμης εταιρίας Γενικά Το καταστατικό Ειδικότερα η επωνυμία Δημοσιότητα Δαπάνες Η υπό σύσταση εταιρία Λειτουργία της ομόρρυθμης εταιρίας Σχέσεις μεταξύ εταίρων Λήψη αποφάσεων Διαχείριση προς τα έσω Διαχείριση προς τα έξω / εκπροσώπηση Κέρδη και ζημίες Ευθύνη ομόρρυθμων εταίρων Ευθύνη απεριόριστη και εις ολόκληρον Ευθύνη μόνο για αποζημίωση; Εκτελεστός τίτλος κατά της εταιρίας Ενστάσεις (εναγόμενου) εταίρου Συμπτώχευση ομόρρυθμων εταίρων... 48

6 186 Περιεχόμενα 5.6. Αναγωγή καταβαλόντος εταίρου Τροποποιήσεις καταστατικού Μετατροπή σε ανώνυμη εταιρία ή εταιρία περιορισμένης ευθύνης Ελλείψεις ως προς τη δημοσιότητα Γενικά Η εταιρία «εν τοις πράγμασι» (de facto) Ατελής δημοσιότητα Τροποποίηση του καταστατικού Μεταβολές στα πρόσωπα των εταίρων Μεταβίβαση εταιρικής συμμετοχής Κληρονομική διαδοχή Έξοδος εταίρου Αποκλεισμός εταίρου Δικαιώματα και υποχρεώσεις εξερχόμενου ή αποκλειόμενου εταίρου Λύση της εταιρίας Εξωδικαστική λύση Δικαστική λύση Εκκαθάριση Παραγραφή V. Η ετερόρρυθμη εταιρία Έννοια ετερόρρυθμης εταιρίας, χαρακτηριστικά Έννοια Χαρακτηριστικά Η επωνυμία της ετερόρρυθμης εταιρίας Σύσταση Ειδικότερα ο ετερόρρυθμος εταίρος Γενικά Ενδοεταιρικές σχέσεις... 59

7 Περιεχόμενα Δραστηριότητες εκπροσωπήσεως Ευθύνη Λύση και εκκαθαριση Λύση Εκκαθάριση Άλλα θέματα Περιπτώσεις μετατροπής Μετατροπή σε ομόρρυθμη Μετατροπή ΕΠΕ σε Ο.Ε. ή Ε.Ε Ετερόρρυθμη εταιρία κατά μετοχές Γενικά Έννοια Επωνυμία Βασικοί κανόνες VI. Η αφανής εταιρία Έννοια, ορολογία, χαρακτηριστικά Έννοια Ρύθμιση Χαρακτηριστικά Σύσταση και φύση Δημιουργούμενες σχέσεις Προς τα έσω Προς τα έξω Λύση και εκκαθάριση Διάκριση από συγγενείς έννοιες VΠ. Κοινοπραξία Έννοια, ρύθμιση Νομική φύση και ρύθμιση Ευθύνη μελών... 72

8 188 Περιεχόμενα VΙΙΙ. Ευρωπαϊκός Όμιλος Οικονομικού Σκοπού (ΕΟΟΣ) Έννοια, ρύθμιση Φύση Σύσταση Λειτουργία Ευθύνη Λύση ΙΧ. Η ανώνυμη εταιρία Α. Γενικά Έννοια και χαρακτηριστικά Έννοια Χαρακτηριστικά Ιστορικά Μορφές ανωνύμων εταιριών, οικονομική σημασία, προβλήματα Μορφές Οικονομική σημασία Τα κυριότερα προβλήματα Εμπλεκόμενα συμφέροντα Η Ευρωπαϊκή Εταιρία (Societas Europaea, SE) Β. Σύσταση της ανώνυμης εταιρίας Γενικά Η ιδρυτική πράξη Το καταστατικό Γενικά Ειδικότερα η επωνυμία Διακριτικός τίτλος, διακριτικά γνωρίσματα, λογότυπος... 81

9 Περιεχόμενα Ειδικότερα ο σκοπός Ειδικότερα η έδρα Ειδικότερα η διάρκεια Μετοχικό κεφάλαιο, μετοχές κλπ Το μετοχικό κεφάλαιο Έννοια μετοχικού κεφαλαίου Εταιρική περιουσία Κεφάλαιο και εταιρική περιουσία Υποκεφαλαιοδότηση, ουσιαστική και ονομαστική Κάλυψη του κεφαλαίου, αξία μετοχής, έκδοση μετοχής Καταβολή του κεφαλαίου Οι εισφορές σε είδος Ενιαία ίδρυση, σταδιακή ίδρυση Κεφάλαιο και χρηματοδότηση Η μετοχή Έννοιες μετοχής Μετοχή - αξιόγραφο Αξία μετοχής Είδη μετοχών Ανάληψη μετοχών Ιδρυτικοί τίτλοι Έγκριση του καταστατικού και της συστάσεως Δημοσιότητα Ελαττωματική σύσταση Ειδικά θέματα Έξοδα συστάσεως Εγκατάσταση αλλοδαπών εταιριών Η υπό ίδρυση ανώνυμη εταιρία Παραεταιρικές συμφωνίες... 89

10 190 Περιεχόμενα Κρατική εποπτεία Γ. Οργάνωση και λειτουργία της ανώνυμης εταιρίας α. Τα όργανα και η λειτουργία, γενικά Όργανα της ανώνυμης εταιρίας Λειτουργία της ανώνυμης εταιρίας β. Η γενική συνέλευση Γενικά Η αρμοδιότητα της ΓΣ Είδη ΓΣ Διαδικασία συγκλήσεως της ΓΣ Σύγκληση Η πρόσκληση των μετόχων Υποβολή στοιχείων στην οικεία νομαρχία Πίνακας μετόχων Καθολική ΓΣ, διαδικτυακή-ηλεκτρονική ΓΣ, διά περιφοράς ΓΣ Συγκρότηση ΓΣ Τόπος Ενέργειες μετόχων Προεδρείο Απαρτία Πλειοψηφία Μετοχές μη αποπληρωθείσες ή με διαφορετική ονομαστική αξία Ενέχυρο, επικαρπία σε μετοχές Ρυθμίσεις απαρτίας/πλειοψηφίας από καταστατικό Τήρηση πρακτικών Αποφάσεις της ΓΣ... 95

11 Περιεχόμενα 191 γ. Το διοικητικό συμβούλιο Γενικά Είδη μελών Εκλογή μελών ΔΣ Αρμοδιότητα εκλογής Τρόπος εκλογής Σύγκληση ΓΣ για εκλογή ΔΣ Θητεία, απώλεια ιδιότητας μέλους ΔΣ Θητεία Απώλεια ιδιότητας μέλους ΔΣ Δημοσιότητα Οργάνωση και λειτουργία ΔΣ Οργάνωση Σύγκληση Συνεδρίαση, λήψη αποφάσεων Αρμοδιότητες ΔΣ Γενικά, «συλλογική ενέργεια» Έκταση εξουσιών Χρησιμοποίηση πληρεξουσίων Ανάθεση εξουσίας διαχειρίσεως και εκπροσωπήσεως Σχέσεις μελών ΔΣ και εταιρίας Αμοιβές Συμβάσεις μελών ΔΣ με εταιρία Υποχρέωση πίστεως Ευθύνη Εταιρική διακυβέρνηση De facto ΔΣ De facto διοικούντες δ. Οι ελεγκτές Γενικά

12 192 Περιεχόμενα 2. Εκλογή ελεγκτών Έργα ελεγκτών Ευθύνη ελεγκτών Διεθνή ελεγκτικά πρότυπα Δ. Ο μέτοχος Η μετοχική σχέση Γενικά Κτήση ιδιότητας μετόχου Απώλεια ιδιότητας μετόχου Αρχές Δικαιώματα μετόχου Δικαίωμα ψήφου Περιουσιακά δικαιώματα Ευθύνη του μετόχου Διάθεση/αξιοποίηση μετοχών Μεταβίβαση Σύσταση εμπράγματων δικαιωμάτων Δεσμευμένες ονομαστικές μετοχές Προνομιούχες μετοχές Απόσβεση κεφαλαίου, μετοχές επικαρπίας Ακύρωση μετοχών Κτήση ιδίων μετοχών από την α.ε Ε. Η μειοψηφία και η προστασία της Γενικά Δικαίωμα παροχής πληροφοριών Δικαίωμα για σύγκληση έκτακτης ΓΣ Δικαιώματα ως προς ΓΣ Δικαίωμα έκτακτου ελέγχου Δικαίωμα για άσκηση εταιρικής αγωγής Άλλα δικαιώματα

13 Περιεχόμενα 193 ΣΤ. Τα οικονομικά της ανώνυμης εταιρίας Η περιουσία της ανώνυμης εταιρίας Αποθεματικά Τακτικά αποθεματικά Έκτακτα αποθεματικά Αφανή αποθεματικά Οι ετήσιοι λογαριασμοί, γενικά Ειδικότερα ο ισολογισμός Γενικά Διάγραμμα Επεξηγήσεις, έννοιες Κανόνες αποτιμήσεως Ελαττωματικός ισολογισμός Κατάρτιση, έλεγχος και έγκριση ετήσιων λογαριασμών Κατάρτιση και υπογραφή Έλεγχος Έκθεση διαχειρίσεως ΔΣ Δημοσιεύσεις Έγκριση από ΓΣ Ενοποιημένοι λογαριασμοί Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Κέρδη Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου Γενικά Ονομαστική αύξηση Πραγματική αύξηση, διάγραμμα Μείωση του μετοχικού κεφαλαίου Ονομαστική και πραγματική μείωση Τρόποι μειώσεως Αρμόδιο όργανο

14 194 Περιεχόμενα Ειδικές ρυθμίσεις Ομολογιακά δάνεια Γενικά, είδη Οι ομολογίες Κοινό ομολογιακό δάνειο Ομολογιακό δάνειο με ανταλλάξιμες ομολογίες Ομολογιακό δάνειο με συμμετοχή στα κέρδη Ομολογιακό δάνειο με μετατρέψιμες ομολογίες Οι ομολογιούχοι Ζ. Η εισηγμένη ανώνυμη εταιρία Η επίδραση του δικαίου της κεφαλαιαγοράς Εισαγωγή και παραμονή στο χρηματιστήριο Υποχρεώσεις πληροφορήσεως Υποχρεώσεις α.ε Υποχρεώσεις τρίτων Η. Αναδιάρθρωση ανώνυμης εταιρίας Μετατροπή Συγχώνευση ανώνυμων εταιριών Γενικά Συγχώνευση με απορρόφηση Συγχώνευση με σύσταση νέας α.ε Διάσπαση ανώνυμων εταιριών Εξαγορά ανώνυμης εταιρίας Σύνδεση επιχειρήσεων Μορφές συνεργασίας Μορφές συνδέσεως Τα προβλήματα

15 Περιεχόμενα Ενδεικτικό διάγραμμα Θ. Λύση και εκκαθάριση της ανώνυμης εταιρίας Λύση της α.ε Λόγοι λύσεως Δημοσιότητα Εκκαθάριση Γενικά Διαδικασία Αναβίωση Χ. Η εταιρία περιορισμένης ευθύνης Α. Έννοια, σημασία, στοιχεία Έννοια Οικονομική σημασία Εταιρικό κεφάλαιο, εταιρική περιουσία Εταιρικό κεφάλαιο Εταιρική περιουσία Εταιρικό μερίδιο Μερίδα συμμετοχής Β. Σύσταση της επε Γενικά Το καταστατικό Περιεχόμενο Επωνυμία Έδρα Διάρκεια Κεφάλαιο κλπ Δημοσιότητα Εισφορές

16 196 Περιεχόμενα 5. Ελαττωματική σύσταση Γ. Όργανα της επε Υποχρεωτικά όργανα Συνέλευση των εταίρων Γενικά Είδη Σύγκληση Λήψη αποφάσεων Ελαττωματικές αποφάσεις Διαχείριση, διαχειριστές Διαχειριστές όλοι οι εταίροι Διαχειριστής ή διαχειριστές Εξουσία διαχειριστών Τηρούμενα βιβλία Ευθύνη διαχειριστών Ανάκληση διαχειριστών Παραίτηση διαχειριστών Ελεγκτές Δ. Ο εταίρος Γενικά Δικαιώματα διοικήσεως Δικαίωμα συμμετοχής στην εκ του νόμου διαχείριση Δικαίωμα ψήφου Δικαίωμα ενημερώσεως και ελέγχου Δικαίωμα συγκλήσεως συνελεύσεως τακτικής Δικαίωμα προσβολής αποφάσεων συνελεύσεως Δικαίωμα εταιρικής αγωγής

17 Περιεχόμενα 197 κατά διαχειριστών Δικαιώματα μειοψηφίας Περιουσιακά δικαιώματα Δικαίωμα στα κέρδη Δικαίωμα στο προϊόν εκκαθαρίσεως Άλλα δικαιώματα Υποχρεώσεις Υποχρέωση συμμετοχής στη διοίκηση Υποχρέωση συμπληρωματικών εισφορών Άλλες υποχρεώσεις Μεταβίβαση εταιρικού μεριδίου Αύξηση και μείωση αριθμού εταίρων Αύξηση Μείωση Ε. Τα οικονομικά της επε Οι ετήσιοι λογαριασμοί Διάθεση κερδών Διανομή εικονικών κερδών ΣΤ. Μεταβολές Αύξηση εταιρικού κεφαλαίου Πραγματική και ονομαστική Διαδικασία (πραγματικής) αυξήσεως Μείωση εταιρικού κεφαλαίου Γενικά Διαδικασία Μετατροπή Συγχώνευση Ζ. Λύση και εκκαθάριση Λύση της επε Λόγοι λύσεως κατά νόμο

18 198 Περιεχόμενα 1.2. Λόγοι λύσεως κατά το καταστατικό Δημοσιότητα λύσεως Εκκαθάριση «Αναβίωση» επε ΧΙ. Ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρία Α. Γενικά Ρύθμιση, έννοια και χαρακτηριστικά Ρύθμιση Έννοια Χαρακτηριστικά Επωνυμία Έδρα, υποκαταστήματα Έδρα Μεταφορά καταστατικής έδρας εκτός Ελλάδος Υποκαταστήματα κ.λπ Διάρκεια Δημοσιότητα, διαφάνεια, ιστοσελίδα Επίλυση διαφορών Β. Ίδρυση Τρόπος συστάσεως Στοιχεία Η ιδρυτική (συστατική) πράξη Ειδικότερα το καταστατικό Δημοσιότητα Διαδικασία συστάσεως Ακυρότητα της εταιρίας Λόγοι Κήρυξη ακυρότητας

19 Περιεχόμενα Η απόφαση Ίαση ακυρότητας Ευθύνη ιδρυτών Ευθύνη μόνο των ιδρυτών Ευθύνη μόνο της εταιρίας Γ. Διαχείριση και εκπροσώπηση Γενικά Αριθμός διαχειριστών, πρόσωπο διαχειριστή Είδη διαχειρίσεως Δημοσιότητα Αμοιβή διαχειριστή Ευθύνη Νόμιμη διαχείριση Η νόμιμη διαχείριση Επείγουσες πράξεις Καταστατική διαχείριση Διορισμός διαχειριστή Πράξεις περισσότερων διαχειριστών Επείγουσες πράξεις Ανάκληση διαχειριστή Δημοσιότητα ανακλήσεως Έλλειψη διαχειριστή Λόγοι ελλείψεως Νέος διαχειριστής Δημοσιότητα Εξουσίες διαχειριστή Γενικά Ανάθεση σε τρίτους Ευθύνη εταιρίας Υποχρεώσεις διαχειριστή

20 200 Περιεχόμενα 6.1. Υποχρέωση πίστεως Δικαιώματα εταιρίας επί παραβάσεως της υποχρεώσεως πίστεως Υποχρέωση τηρήσεως βιβλίων Αξιώσεις εταιρίας κατά διαχειριστή Δ. Αποφάσεις των εταίρων Γενικά Λήψη αποφάσεων Αρμοδιότητα εταίρων Αρμοδιότητα διαχειριστή για τροποποίηση καταστατικού Συνέλευση των εταίρων Τακτική συνέλευση Έκτακτη συνέλευση Σύγκληση Πρόσκληση Τόπος συνελεύσεως Συμμετοχή στη συνέλευση Ψήφος Απόφαση Αποφάσεις χωρίς συνέλευση Ελαττωματικές αποφάσεις των εταίρων Είδη Η ακυρωσία Η ακυρότητα Ε. Μερίδια και εισφορές Γενικά Περιουσία και κεφάλαιο της εταιρίας Είδη εισφορών Εταιρικά μερίδια Κεφαλαιουχικές εισφορές

21 Περιεχόμενα Εξωκεφαλαιακές εισφορές Εγγυητικές εισφορές Ειδικές ρυθμίσεις για τις εισφορές Τα εταιρικά μερίδια Μεταβίβαση και επιβάρυνση εταιρικών μεριδίων Γενικά Μεταβίβαση ή επιβάρυνση εν ζωή Μεταβίβαση αιτία θανάτου Δικαίωμα προαιρέσεως Απαγόρευση κτήσεως μεριδίων από την εταιρία Κατάσχεση εταιρικών μεριδίων Στ. Μεταβολές στη σύνθεση της εταιρίας Γενικά Είσοδος νέου εταίρου Έξοδος εταίρου Η ρύθμιση των περιπτώσεων Έξοδος με δικαστική απόφαση Δικαίωμα εταιρίας Άλλα θέματα Αποκλεισμός εταίρου Νέες εισφορές εταίρων Αύξηση κεφαλαίου Η ρύθμιση, γενικά Αύξηση επί εγκεκριμένου κεφαλαίου Μείωση κεφαλαίου Η ρύθμιση, γενικά Ειδικά ζητήματα Ζ. Εταιρικές σχέσεις Δικαιώματα και υποχρεώσεις εταίρων Συμβάσεις εταιρίας με εταίρους

22 202 Περιεχόμενα Η. Ετήσιες οικονομικές καταστάσεις-έλεγχος-κέρδη Απογραφή και ετήσιες οικονομικές καταστάσεις Απογραφή Ετήσιες οικονομικές καταστάσεις Ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις Έγκριση καταστάσεων Κέρδη Αποθεματικό Διανομή κερδών Θ. Λύση και εκκαθάριση Λύση Λόγοι λύσεως Η περίπτωση επαπειλούμενης αδυναμίας εκπληρώσεως Καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ Εκκαθάριση Γενικά Εκκαθαριστής Εργασίες εκκαθαρίσεως Υποχρέωση εταίρων με εξωκεφαλαιακές εισφορές Ολοκλήρωση εκκαθάρισης Αναβίωση εταιρίας Ι. Μετατροπή - Συγχώνευση Μετατροπή Μετατροπή ΙΚΕ σε άλλη εταιρική μορφή Μετατροπή άλλης εταιρικής μορφής σε ΙΚΕ Συγχώνευση ΙΚΕ