ΥΠΟΜΝΗΜΑ. Στην Επιτροπή Κρίσεως Βαρέων και Ανθυγιεινών επαγγελμάτων του άρθρου 20 ν.3790/2009

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΥΠΟΜΝΗΜΑ. Στην Επιτροπή Κρίσεως Βαρέων και Ανθυγιεινών επαγγελμάτων του άρθρου 20 ν.3790/2009"

Φαραώ Ρόκας
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΥΠΟΜΝΗΜΑ Στην Επιτροπή Κρίσεως Βαρέων και Ανθυγιεινών επαγγελμάτων του άρθρου 20 ν.3790/2009 Ένα από τα μέτρα που προβλέπονται από το Ν. 3845/2010 για την εξυγίανση του ασφαλιστικού συστήματος είναι η αναθεώρηση της λίστας των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων ( ΒΑΕ ), η εφαρμογή της οποίας, σύμφωνα με το άρθρο 17 Ν. 3863/2010 θα αρχίσει από 1/7/2011. Για να επιτευχθεί όμως ο στόχος αυτός, επιβάλλεται μείωση των επαγγελμάτων/ειδικοτήτων που θα υπάγονται εφεξής στον κατάλογο των ΒΑΕ, και όχι για ακόμα μια φορά ένταξη νέων, που θα διαιωνίσει τις ατελέσφορες πρακτικές που ακολουθούνται εδώ και δεκαετίες. Από την άλλη πλευρά, είναι αναμφισβήτητο ότι ο θεσμός των ΒΑΕ έχει θεσπισθεί με σκοπό να εξισορροπήσει την ασυνήθη επιβάρυνση που υφίστανται πολλοί εργαζόμενοι. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να αποκτήσουμε πρώτα από όλα ξεκάθαρη εικόνα του περιεχομένου και του τρόπου εφαρμογής των αντίστοιχων καθεστώτων στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, ώστε να θεσπισθεί και στη χώρα μας ένα σύγχρονο καθεστώς το οποίο θα βασίζεται στην κοινή ευρωπαϊκή πρακτική και σε επιστημονικά τεκμηριωμένες μεθόδους, με προοπτική που να ενισχύει, ιδιαίτερα στην περίοδο κρίσης που διανύουμε, την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας γενικότερα, παρέχοντας ταυτόχρονα το απαραίτητο επίπεδο προστασίας στους εργαζόμενους.

2 Προς την κατεύθυνση αυτή απαιτείται βέβαια να αποσαφηνιστεί η έννοια των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων σε σχέση και με τις συναφείς με αυτήν άλλες έννοιες, δεδομένου ότι η σύγχυση μεταξύ τους είναι ένας από τους κύριους λόγους που το καθεστώς των ΒΑΕ έχει οδηγηθεί σε στρεβλώσεις. Με βάση τις παραπάνω παρατηρήσεις, θα θέλαμε να επαναλάβουμε τις θέσεις που ο ΣΕΒ έχει καταθέσει τόσο στο πλαίσιο της προηγούμενης Επιτροπής Κρίσεως ΒΑΕ (Αύγουστος 2009), όσο πρόσφατα και στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων: 1) Ως Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα, τα οποία δικαιολογούν μια ειδική μεταχείριση στην κοινωνική ασφάλιση ( κυρίως πρόωρη συνταξιοδότηση ), νοούνται οι εργασίες εκείνες οι οποίες από τη φύση τους ή λόγω των συνθηκών και του τρόπου που παρέχονται απαιτούν μια εντελώς ασυνήθη ή εξαιρετική επίταση της προσοχής και των ψυχικών δυνάμεων του ανθρώπου, με συνέπεια να προκαλούν επιτάχυνση της γήρανσης. Στις εργασίες αυτές ανήκουν πρωτίστως οι πολύ κοπιαστικές εργασίες και οι εργασίες που απαιτούν μια ασυνήθη συγκέντρωση της προσοχής και της επιμέλειας. Αν για την εκτέλεση των παραπάνω εργασιών χρησιμοποιούνται μηχανικά ή τεχνικά μέσα, εξοπλισμός, οργάνωση της εργασίας κ.ο.κ., τα οποία καθιστούν δυνατή την παροχή της εργασίας χωρίς την εξιδιασμένη επίταση των σωματικών ή πνευματικών δυνάμεων, τότε η εργασία παύει να ανήκει στα βαρέα επαγγέλματα ( Γνωμοδότηση Καθηγητή Γ. Λεβέντη, ). Σημειωτέον ότι ο χώρος εργασίας, αν και καταρχήν αποτελεί στοιχείο κατά την εξέταση των εργασιών, δεν αποτελεί προϋπόθεση για τον χαρακτηρισμό μιας ειδικότητας ως Βαρέας και Ανθυγιεινής. 2) Παράλληλες, αλλά όχι ταυτόσημες έννοιες, που όμως δε συνεπάγονται αυτόματα το χαρακτηρισμό μια εργασίας ως ΒΑΕ, είναι οι εξής:

Με βάση τις παραπάνω παρατηρήσεις, θα θέλαμε να επαναλάβουμε τις θέσεις που ο ΣΕΒ έχει καταθέσει τόσο στο πλαίσιο της προηγούμενης Επιτροπής Κρίσεως ΒΑΕ (Αύγουστος 2009), όσο πρόσφατα και στην

3 α) Ανθυγιεινή εργασία νοείται η εργασία που κατά χρόνιο ερεθιστικό παράγοντα (όπως αυξημένη έκθεση σε υδρογονάνθρακες, βενζόλιο κ.ά), δυνητικά δημιουργεί παθολογικά αίτια για εκδήλωση κάποιας νόσου, π,χ. νοσήματα αναπνευστικού, σύνδρομο κόπωσης λόγω εναλλασσόμενου ωραρίου, ψυχοσωματικές εκδηλώσεις κ.λ.π β) Επικίνδυνη εργασία νοείται η δυνητική έκθεση σε έμμεσο και βίαιο βλαπτικό παράγοντα που επιφέρει απώλεια ζωής ή σωματικής- ψυχικής ικανότητας (απώλεια μέλους - όρασης ακοής - μετατραυματικό στρες κ.λ.π.). γ) Εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου είναι η διαδικασία αξιολόγησης των κινδύνων για την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων στους χώρους εργασίας. Πρόκειται για μία συστηματική εξέταση όλων των πλευρών κάθε διεξαγόμενης εργασίας από την επιχείρηση, με σκοπό : α) να εντοπιστούν οι πηγές του επαγγελματικού κινδύνου, τί θα μπορούσε δηλαδή να προκαλέσει κινδύνους για την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων, β) να διαπιστωθεί κατά πόσο και με τι μέτρα μπορούν να εξαλειφθούν οι πηγές κινδύνου ή οι κίνδυνοι αυτοί να αποφευχθούν, και αν αυτό δε γίνεται γ) να καταγραφούν τα μέτρα πρόληψης που ήδη εφαρμόζονται και να προταθούν αυτά που πρέπει συμπληρωματικά να ληφθούν, για τον έλεγχο των κινδύνων και την προστασία των εργαζομένων ( ά. 8 2 Π.Δ. 17/96 ). 3) Η ανάγκη αναθεώρησης της λίστας ΒΑΕ υπαγορεύεται από τις σημερινές συνθήκες, με την εφαρμογή νέων τεχνολογιών και μεθόδων εργασίας, την αύξηση των νομοθετημένων μέτρων υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, αλλά και τη σύμπραξη ιατρών εργασίας και τεχνικών ασφαλείας στις επιχειρήσεις, που επιβάλλουν την αναθεώρηση του θεσμού των ΒΑΕ, ο οποίος δημιουργήθηκε υπό τις συνθήκες μιας συγκεκριμένης εποχής, προκειμένου ακριβώς να αντισταθμίσει, τόσο την έλλειψη θεσμοθετημένης νομοθεσίας στο ευρύτερο αντικείμενο της υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας, όσο και την αδυναμία της παλιάς τεχνολογίας να απομακρύνει τον επαγγελματικό κίνδυνο. Παράλληλα, η άμεση και ριζική εξυγίανση του θεσμού των ΒΑΕ, θα δράσει και εκπαιδευτικά για την

4 περαιτέρω βελτίωση των όρων και συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας. Με βάση τα παραπάνω, η ένταξη ή μη ενός επαγγέλματος ή ειδικότητας στον κατάλογο των ΒΑΕ δεν πρέπει να εξετάζεται αυτοτελώς, αλλά μέσα στο πλαίσιο του συνολικού πακέτου μέτρων πολιτικής για την πρόληψη και την έγκαιρη αντιμετώπιση της προβλεπόμενης βλάβης της υγείας του απασχολούμενου, εφόσον πράγματι τεκμηριώνεται επιστημονικά τέτοιος κίνδυνος. Αποτελεί επίσης θεμελιώδες ηθικό ζήτημα ότι η ένταξη στο κατάλογο των ΒΑΕ θα πρέπει να αποτελεί ύστατη ενέργεια και αφού προηγουμένως έχει εξαντληθεί κάθε προσπάθεια πρόληψης. Πάγια θέση του ΣΕΒ είναι ότι στις ευνομούμενες πολιτείες και κοινωνίες τέτοιου είδους αποφάσεις για επίλυση προβλημάτων θα πρέπει να λαμβάνονται όταν ανθρωπίνως (και με την συνδρομή της τεχνολογίας) είναι βέβαιο ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Προκειμένου όμως να γίνουν όλα τα παραπάνω πράξη, απαιτείται να υπάρχει η απαραίτητη τεχνική υποστήριξη, μέσω αναλυτικής και επιστημονικά τεκμηριωμένης εισήγησης από εξειδικευμένους επιστήμονες και υπηρεσιακούς παράγοντες τόσο του Υπουργείου Εργασίας όσο και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης (ΙΚΑ), η οποία θα λαμβάνει υπόψη και θα συνεκτιμά όλες τις διαστάσεις οι οποίες περιλαμβάνονται στο ζήτημα των ΒΑΕ: της οικονομικής, της νομικής και της ιατρικής, δεδομένου ότι το θέμα έχει διαστάσεις νομικές, οικονομικές και ιατρικές, και οποιαδήποτε προσέγγιση με βάση μόνο μία διάστασή του, είναι δυνατόν να αποπροσανατολίσει από το πραγματικό έργο και σκοπό του εν λόγω εγχειρήματος. Ειδικά για την οικονομική διάσταση του θέματος, που είναι άμεσα συνδεδεμένη με το συνταξιοδοτικό σύστημα, δεν πρέπει να παραληφθεί ότι οι συντάξεις ΒΑΕ, εξακολουθούν να απονέμονται στους δικαιούχους με βάση υπολογισμό παροχής-αντιπαροχής ο οποίος ανταποκρίνεται σε οικονομικά και δημογραφικά δεδομένα των δεκαετιών , την εποχή δηλαδή που αναπτύχθηκε ο θεσμός των ΒΑΕ στην Ελλάδα. Πιστεύουμε ότι δεν είναι

πρόληψη και την έγκαιρη αντιμετώπιση της προβλεπόμενης βλάβης της υγείας του απασχολούμενου, εφόσον πράγματι τεκμηριώνεται επιστημονικά τέτοιος κίνδυνος.

5 δυνατόν να υιοθετούνται τέτοιου είδους μέτρα και να λαμβάνονται αποφάσεις χωρίς προηγουμένως να έχουν γίνει οι σχετικές μελέτες. Επιπλέον, είναι απαραίτητη η εκπόνηση συγκεκριμένων αναλογιστικών μελετών που θα απαντούν μεταξύ άλλων και στα εξής ερωτήματα: α) τα επασφάλιστρα είναι τα «επαρκή» σε σχέση με τις παροχές β) τι θα έπρεπε να προβλέπεται για τους ασφαλισμένους στα ΒΑΕ όταν εντάσσονται για περιορισμένο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου Κλείνοντας θα πρέπει να τονιστεί ακόμη μια φορά ότι η ένταξη επαγγελμάτων στα ΒΑΕ δεν είναι σε καμία περίπτωση η προτεραιότητα, αλλά αποτελεί και θα πρέπει να αποτελεί την ύστατη λύση αφού έχουν εξαντληθεί όλα τα μέσα και έχουν γίνει όλες οι απαραίτητες ενέργειες για παροχή εργασίας με υγεία και ασφάλεια. Απώτερος αλλά και κοινός στόχος πολιτείας επιχειρήσεων - εργαζομένων είναι η δημιουργία περιβάλλοντος όπου η εργασία παρέχεται με ασφάλεια και συμβάλλει στην ανάπτυξη την ατομική και συλλογική αλλά και στην άνοδο και βελτίωση του επιπέδου ζωής γενικότερα. Υποχρέωση όλων των εμπλεκομένων είναι η υπεύθυνη και αντικειμενική στάση και θέση, απέναντι σε τέτοιου είδους ζητήματα, που επηρεάζουν το παρόν και μέλλον της εργασίας στην χώρα μας και που διαμορφώνουν τους όρους για οικονομική ανάπτυξη με κοινωνική συνοχή. Ρένα Μπαρδάνη 20 Ιουνίου 2011

έπρεπε να προβλέπεται για τους ασφαλισμένους στα ΒΑΕ όταν εντάσσονται για περιορισμένο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου Κλείνοντας θα πρέπει να τονιστεί ακόμη μια φορά ότι η

Σχετικά έγγραφα

ΓΙΑ ΤΟΝ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΣΤΑΜΚΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟ αγοράς Η οικολογική και κοινωνική οικονομία της Εισήγηση στο Γ συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας Χαλκιδική, 22-24.4.1994 [...] ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ