ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ ΣΔΛΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ

Transcript

1 Δ ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ ΣΜΖΜΑ Κ.Γ.Ο.Κ.Π. ΣΔΛΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Θέκα: «Ζ ελεξγνπνίεζε ησλ αλέξγσλ ζην Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Μνληέιν. Σα παξαδείγκαηα ζηελ Διιάδα θαη ηε Γεξκαλία.» Δπηβιέπσλ: Γξ. Γαβξηήι Ακίηζεο πνπδάζηξηα: Φσηεηλή ηζκαλίδνπ ΑΘΖΝΑ

2 Πεξίιεςε Ζ αλεξγία θαη ηα ζπλνδεπηηθά απηήο πξνβιήκαηα, φπσο ε θηψρεηα θαη ν θνηλσληθφο απνθιεηζκφο, απεηινχλ ζηηο κέξεο καο ζε κεγάιν βαζκφ ηηο νηθνλνκίεο ησλ πεξηζζφηεξσλ θξαηψλ κειψλ ηεο ΔΔ θαη ζε ηειηθή αλάιπζε ηελ ίδηα ηεο ηελ χπαξμε. Γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ αξλεηηθψλ ηεο ζπλεπεηψλ, νη θπβεξλήζεηο ησλ θξαηψλ κειψλ ηεο ΔΔ θαη παγθνζκίσο ζηξέθνληαη ζηελ αλαδήηεζε λέσλ εξγαιείσλ θαηαπνιέκεζεο θαη πξφιεςήο ηεο. Μεηαμχ απηψλ ην ελδηαθέξνλ ζπγθεληξψλνπλ φιν θαη πεξηζζφηεξν νη γλσζηέο σο Δλεξγεηηθέο Πνιηηηθέο Απαζρφιεζεο, πνπ ζηνρεχνπλ ηφζν ζηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αλεξγίαο, φζν θαη ζηελ ελίζρπζε ηεο απαζρφιεζεο θαη ζηελ ελδπλάκσζε ελ γέλεη ηεο νηθνλνκίαο ησλ ρσξψλ. ηα θξάηε κέιε ηεο ΔΔ ππάξρεη κία επξεία γθάκα πξνγξακκάησλ Δλεξγεηηθψλ Πνιηηηθψλ Απαζρφιεζεο, ηα νπνία είλαη δπλαηφλ λα θαηεγνξηνπνηεζνχλ ζε 6 βαζηθέο, πνπ είλαη παξφκνηεο κε απηέο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηνλ ΟΟΑ θαη ηε Eurostat. Ζ πξψηε θαηεγνξία, πεξηιακβάλεη πξνγξάκκαηα κε ζηφρν ηελ ελίζρπζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη απαζρνιεζηκφηεηαο θαη ηνπ αλζξψπηλνπ θεθαιαίνπ κε ηε βειηίσζε ησλ δεμηνηήησλ ηνπ (εθπαίδεπζε, θαηάξηηζε, επαλαθαηάξηηζε θιπ). Ζ δεχηεξε θαηεγνξία αλαθέξεηαη ζηελ παξνρή θηλήηξσλ ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα, ψζηε νη εξγνδφηεο είηε λα πξνζιάβνπλ λένπο εξγαδνκέλνπο είηε λα δηαηεξήζνπλ ηηο ππάξρνπζεο ζέζεηο εξγαζίαο (επηδνηήζεηο ζην κηζζφ, bonus ζηελ απηναπαζρφιεζε θιπ) Σξίηε θαηεγνξία είλαη απηή ησλ πξνγξακκάησλ απαζρφιεζεο ζην δεκφζην ηνκέα, πνπ επηθεληξψλνληαη ζηελ απεπζείαο παξνρή δεκφζησλ ζέζεσλ εξγαζίαο ή άιισλ δξαζηεξηνηήησλ, πνπ παξάγνπλ δεκφζηα αγαζά ή ππεξεζίεο. Οη ππεξεζίεο θαη νη κεηψζεηο είλαη ε ηέηαξηε θαηεγνξία πνπ εκπεξηέρεη κέηξα ελίζρπζεο ηεο απνδνηηθφηεηαο ζηε δηαδηθαζία εχξεζεο εξγαζίαο (job clubs, θαζνδήγεζε θιπ). Ζ πέκπηε θαηεγνξία πεξηιακβάλεη πξνγξάκκαηα πνπ απεπζχλνληαη ζε άλεξγνπο λένπο (επηδφηεζε κηζζνχ, εθπαίδεπζε θιπ) ελψ ε έθηε θαηεγνξία πξνζαλαηνιίδεηαη ζε ΑκεΑ πεξηιακβάλνληαο πξνγξάκκαηα επαλέληαμεο, βνήζεηαο ζηελ εχξεζε εξγαζίαο θιπ. Αλαπφθεπθηε, σζηφζν, είλαη ε δεκηνπξγία ηνπ εξσηήκαηνο θαηά πφζν νη πξναλαθεξφκελεο πνιηηηθέο επηηπγράλνπλ ην ζηφρν γηα ηνλ νπνίν ζρεδηάζηεθαλ θαη 2

3 εθαξκφζηεθαλ. Απάληεζε ζην εξψηεκα απηφ δίλεη ε αμηνιφγεζή ηνπο, ηα απνηειέζκαηα ηεο νπνίαο ελδηαθέξνπλ φρη κφλν ηνπο δηακνξθσηέο ησλ πνιηηηθψλ θαη ηνπο δηαρεηξηζηέο ησλ πξνγξακκάησλ, αιιά θαη ηνπο ρξεκαηνδφηεο απηψλ, κεηαμχ ησλ νπνίσλ είλαη θαη νη πνιίηεο πνπ ζπκκεηέρνπλ κέζσ ηεο θνξνινγίαο. Χο πξνο ηα δηάθνξα ζπζηήκαηα αμηνιφγεζεο πνπ έρνπλ αλαπηπρζεί θαη εθαξκφδνληαη ζηα δηάθνξα θξάηε, παξαηεξνχληαη ζεκαληηθέο δηαθνξνπνηήζεηο, κε άιια θξάηε λα έρνπλ αλαπηχμεη ζε ηθαλνπνηεηηθφ βαζκφ ηα ζπζηήκαηα απηά ελψ άιια λα ππνιείπνληαη αξθεηά, απνηπγράλνληαο έηζη λα έρνπλ κία εηθφλα ησλ δηαζηάζεσλ ηνπ πξνβιήκαηνο θαη ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ εθαξκνδφκελσλ κέηξσλ αληηκεηψπηζήο ηνπ. Ζ αλσηέξσ πξνβιεκαηηθή νδήγεζε ζηελ εθπφλεζε αξθεηψλ κειεηψλ θαη ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ, πνπ απεηθνλίδνπλ ην κέγεζνο ηνπ πξνβιήκαηνο ηεο αλεξγίαο θαη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ εθαξκνδφκελσλ απφ ηα θξάηε κέιε ηεο ΔΔ πνιηηηθψλ θαηαπνιέκεζήο ηεο. Βάζεη ησλ πνξηζκάησλ απηψλ, παξαηεξνχληαη αξθεηέο δηαθνξνπνηήζεηο κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ θξαηψλ κειψλ, κε άιια λα ζπληζηνχλ παξάδεηγκα πξνο κίκεζε ελψ άιια πξνο απνθπγήλ. Λέμεηο- θιεηδηά αλεξγία, ελεξγεηηθέο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο, παζεηηθέο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο, επηδφκαηα, πξνγξάκκαηα-δξάζεηο, ΟΑΔΓ, πξνυπνζέζεηο, ρξεκαηνδφηεζε, θνηλσληθή πξνζηαζία 3

4 Abstract Unemployment and its accompanying problems such as poverty and social exclusion, threats nowadays largely the economies of most EU member states and ultimately its very existence. To address these negative consequences, the governments of EU Member States and the world are looking for new tools to combat and prevent it. Amongst these tools, the most interesting are the so called Active Labour Market Policies which aim at combating unemployment as well as raising employment and boosting the overall economy of the country. There is a wide range of active employment policies programs in EU Member States, which can be grouped into 6 key policies, similar to those used by the OECD and Eurostat. Specifically, there are the following categories: a) Education, b) providing incentives to the private sector, c) employment programs in the public sector d) services and discounts, e) programs for young people and f) programs for the disabled people. However, it is inevitable to pose the question whether the above mentioned policies achieve the purpose for which they were conceived and implemented. The answer to this question is provided by the evaluation of these policies, the results of which concern not only policy makers and program managers but their financiers too. Among these financiers, there are citizens who contribute to these policies through taxation. They have been observed significant differences regarding the various rating systems that have been developed and applied in different countries, since some of these countries have developed these systems sufficiently enough, while others fall short, thereby failing to have a clear picture of the scale of the problem and the effectiveness of applied measures to tackle it. The above mentioned problems led to the development of several studies and statistics illustrating the magnitude of the unemployment problem and effectiveness of the EU Member States policies to combat it. Based on these findings, there are several differences between Member States, with some of them to constitute an example to follow and others to avoid. 4

5 Key words unemployment, active labour market policies, passive labour market policies, benefits, programms-actions, reservation wage, eligibility, Greek Manpower Employment Organization, preconditions, expenditure, social protection. 5

6 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ Πεξίιεςε ζει. 2 Abstract ζει. 4 Πεξηερόκελα ζει. 6 Πίλαθαο πληκήζεσλ θαη πληνκνγξαθηώλ ζει. 9 Δηζαγσγή ζει. 10 Α. Αληηθείκελν θαη ζηόρνη ηεο εξγαζίαο ζει. 10 Β. Μεζνδνινγία εθπόλεζεο ηεο εξγαζίαο ζει. 10 Γ. Γηάξζξσζε ησλ Κεθαιαίσλ ζει. 11 Κεθάιαην 1: Σν ζεσξεηηθό πιαίζην ησλ πνιηηηθώλ θαηαπνιέκεζεο ηεο αλεξγίαο 1.1 Οξηζκφο ηεο αλεξγίαο ζει Πξνζδηνξηζηηθνί παξάγνληεο αλεξγίαο ζει Δίδε αλεξγίαο ζει Πνιηηηθέο θαηαπνιέκεζεο ηεο αλεξγίαο ζει Δλεξγεηηθέο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο ζει Δηζαγσγηθέο παξαηεξήζεηο ζει Οξηζκφο θαη ραξαθηεξηζηηθά ζηνηρεία ζει Καηεγνξίεο ζει Δπηπηψζεηο ζει χγθξηζε Δλεξγεηηθψλ θαη Παζεηηθψλ Πνιηηηθψλ Απαζρφιεζεο ζει. 32 Κεθάιαην 2: Ζ πξνζέγγηζε ησλ ελεξγεηηθώλ πνιηηηθώλ απαζρόιεζεο ζηελ Διιάδα 2.1 Τθηζηάκελε θαηάζηαζε αλεξγίαο ζηελ Διιάδα ζει. 34 6

7 2.2 Οη ελεξγεηηθέο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο ζηελ Διιάδα ζει Θεζκηθφ πιαίζην ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο ζηελ ζει. 38 Διιάδα Πξνγξάκκαηα -Γξάζεηο ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο ζηελ ζει. 44 Διιάδα Φνξέαο Τινπνίεζεο ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο ζηελ ζει. 63 Διιάδα Υξεκαηνδφηεζε ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο ζηελ ζει. 66 Διιάδα 2.3 Δπηδησθφκελα απνηειέζκαηα ησλ ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο ζει. 69 ζηελ Διιάδα Κεθάιαην 3: Ζ πξνζέγγηζε ησλ ελεξγεηηθώλ πνιηηηθώλ απαζρόιεζεο ζηελ Γεξκαλία. 3.1 Τθηζηάκελε θαηάζηαζε αλεξγίαο ζηελ Γεξκαλία ζει Οη ελεξγεηηθέο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο ζηε Γεξκαλία ζει Θεζκηθφ πιαίζην ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο ζηε Γεξκαλία ζει Πξνγξάκκαηα- Γξάζεηο ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο ζηε ζει. 86 Γεξκαλία Φνξέαο πινπνίεζεο ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο ζηε ζει. 98 Γεξκαλία Υξεκαηνδφηεζε ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο ζηε Γεξκαλία ζει Δπηδησθφκελα απνηειέζκαηα ησλ ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο ζηε Γεξκαλία ζει. 101 Κεθάιαην 4: πκπεξάζκαηα θαη πξνηάζεηο 4.1 Οη εθαξκνδφκελεο ελεξγεηηθέο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο ηεο Διιάδαο θαη ηεο Γεξκαλίαο ζει Πξνηάζεηο Δηζεγήζεηο γηα έλα λέν κνληέιν ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο ζηελ Διιάδα ζει Θεζκηθφ πιαίζην ζει

8 4.2.2 Πνιηηηθέο ζει Υξεκαηνδφηεζε πνιηηηθψλ ζει. 118 Βηβιηνγξαθία ζει. 121 Θεζκηθό πιαίζην ζει. 123 Άιιεο πεγέο ζει. 127 Παξάξηεκα ζει

9 ΠΗΝΑΚΑ ΤΝΣΜΖΔΩΝ ΚΑΗ ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΗΩΝ ΑκεΑ Άηνκα κε εηδηθέο Αλάγθεο βι. βιέπε ΓΔΒΔΔ Γεληθή πλνκνζπνλδία Δπαγγεικαηηψλ Βηνηερλψλ Διιάδνο ΓΔΔΔ Γεληθή πλνκνζπνλδία Δξγαηψλ Διιάδνο εδ. εδάθην ΔΔ Δπξσπατθή Έλσζε ΔΚΣ Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν ΔΛΣΑΣ Διιεληθή ηαηηζηηθή Αξρή ΔΠΑ Δλεξγεηηθέο Πνιηηηθέο Απαζρφιεζεο ΔΠΑΝΑΓ Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα Αλάπηπμεο Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ ΔΓΑ Δζληθφ ρέδην Γξάζεο γηα ηελ Απαζρφιεζε ΔΠΑ Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο ΔΣΠΠ Δπξσπατθνχ Σακείνπ Πξνζαξκνγήο ζηελ Παγθνζκηνπνίεζε ΚΔΚ Κέληξα Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο ΚΔΠ Κέληξν Δμππεξέηεζεο Πνιηηψλ ΚΠΑ Κέληξν Πξνψζεζεο ζηελ Απαζρφιεζε ΚΤΑ Κνηλή Τπνπξγηθή Απφθαζε ΛΑΔΚ Λνγαξηαζκφο γηα ηελ Απαζρφιεζε θαη ηελ Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε ΜΚΟ Με Κπβεξλεηηθέο Οξγαλψζεηο ΝΠΓΓ Ννκηθφ Πξφζσπν Γεκνζίνπ Γηθαίνπ ΝΔΔ Νέσλ Διεπζέξσλ Δπαγγεικαηηψλ Ν.Θ.Δ Νέσλ Θέζεσλ Δξγαζίαο λ. λφκνο ΟΑΔΓ Οξγαληζκφο Απαζρφιεζεο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ ΟΟΑ Οξγαληζκφο Οηθνλνκηθήο πλεξγαζίαο θαη Αλάπηπμεο ΟΣΑ Οξγαληζκφο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο ΠΠΑ Παζεηηθέο Πνιηηηθέο Απαζρφιεζεο ΣΟΠΑ Σνπηθά Οινθιεξσκέλα Πξνγξάκκαηα ηήξημεο ηεο Απαζρφιεζεο ΣΑ Σνπηθφ χκθσλν Απαζρφιεζεο 9

10 ΔΗΑΓΩΓΖ Α. Αληηθείκελν θαη ζηόρνη ηεο εξγαζίαο θνπφο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη ε πξνζπάζεηα δηεξεχλεζεο θαη απνηχπσζεο ησλ δηαζηάζεσλ ηνπ πξνβιήκαηνο ηεο αλεξγίαο θαη ησλ εθαξκνδφκελσλ κέηξσλ πξφιεςεο θαη αληηκεηψπηζήο ηεο απφ ηα θξάηε κέιε ηεο ΔΔ. ην πιαίζην ηεο ζπγθεθξηκέλεο κειέηεο, θξίζεθε ζθφπηκν, λα εμεηαζζνχλ ε ειιεληθή θαη ε γεξκαληθή πεξίπησζε, θαζψο νη ρψξεο απηέο παξνπζηάδνπλ αξθεηέο δηαθνξνπνηήζεηο σο πξνο ηελ πξφιεςε θαη αληηκεηψπηζε ηνπ ππφ θξίζε θαηλνκέλνπ.. Απψηεξνο ζθνπφο ηεο είλαη λα ζπλδξάκεη ηνλ ελδηαθεξφκελν, ψζηε λα απνθηήζεη εηθφλα ζρεηηθά κε ηελ έλλνηα ηεο αλεξγίαο θαη ησλ Δλεξγεηηθψλ Πνιηηηθψλ Απαζρφιεζεο (ΔΠΑ) σο κέζν αληηκεηψπηζήο ηεο, ηα είδε απηψλ θαζψο θαη ηηο αξλεηηθέο θαη ζεηηθέο ζπλέπεηέο εθαξκνγήο ηνπο, ηελ απνηειεζκαηηθφηεηά ηνπο. πγθεθξηκέλα, εζηηάδεη ζηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αλεξγίαο κέζσ ησλ ΔΠΑ, αλαιχνληαο ππφ ην θσο ησλ πιένλ πξφζθαησλ εμειίμεσλ, ηηο πθηζηάκελεο πνιηηηθέο αληηκεηψπηζήο ηεο ζηελ Διιάδα θαη ηελ Γεξκαλία, ψζηε θαηά ηνλ ηξφπν απηφ λα θαλεί ρξήζηκε ζην πιαίζην ηεο γεληθφηεξεο ζπδήηεζεο πνπ δηεμάγεηαη ζρεηηθά κε ηελ αλεζπρεηηθή αχμεζε ηνπ θαηλνκέλνπ ηεο αλεξγίαο, ηηο αξλεηηθέο επηπηψζεηο ηνπ ζηελ δηαηήξεζε θνηλσληθήο ζπλνρήο ζηελ ΔΔ θαη πσο απηέο κπνξνχλ λα αληηκεησπηζηνχλ. Σέινο, δηαηππψλνληαη ηα ζπκπεξάζκαηα πνπ πξνέθπςαλ απφ ηελ ζπγθξηηηθή κειέηε ησλ πξναλαθεξνκέλσλ ρσξψλ ελψ παξάιιεια γίλεηαη κία ζπλνπηηθή αλαθνξά ζε νξηζκέλεο θαιέο πξαθηηθέο πξνψζεζεο ηεο απαζρφιεζεο άιισλ θξαηψλ κειψλ ηεο ΔΔ, πνπ κπνξνχλ ίζσο λα ρξεζηκεχζνπλ σο ζεηηθά παξαδείγκαηα ζηελ πξνζπάζεηα εθζπγρξνληζκνχ ησλ εθαξκνδφκελσλ πνιηηηθψλ, φπνπ απηφ θξίλεηαη αλαγθαίν. Β. Μεζνδνινγία εθπόλεζεο ηεο εξγαζίαο Ζ κεζνδνινγηθή πξαθηηθή πνπ αθνινπζήζεθε γηα ηε δηεμαγσγή ηεο έξεπλαο πεξηιάκβαλε ηα αθφινπζα ηξία ζηάδηα: 10

11 Σν πξψην ζηάδην αλαθέξεηαη ζηελ θαηαλφεζε θαη εμνηθείσζε κε ην πεξηβάιινλ ηνπ έξγνπ θαη ηηο ηδηαηηεξφηεηέο ηνπ. Καηά ην ζηάδην απηφ επηθπξψζεθαλ νη ζηφρνη ηνπ έξγνπ θαη εληνπίζηεθαλ θαη θαηαγξάθεθαλ νη θξίζηκεο πεγέο, πνπ ζα πξνκεζεχζνπλ αμηφπηζηα ζηνηρεία γηα ην πιέγκα ΔΠΑ θαζψο θαη ην πιέγκα ησλ εθαξκνδφκελσλ δξάζεσλ ζηηο ππφ θξίζε πεξηπηψζεηο. Σν δεχηεξν ζηάδην αθνξά ηε ζπιινγή δεδνκέλσλ θαη εθηίκεζε ησλ πθηζηάκελσλ πεγψλ. Καηά ην ζηάδην απηφ πξαγκαηνπνηήζεθε ε ζπιινγή δεδνκέλσλ απφ πξσηνγελείο θαη δεπηεξνγελείο πεγέο, ε επεμεξγαζία θαη αλάιπζή ηνπο. πγθεθξηκέλα, αμηνπνηήζεθε έλα δηεπηζηεκνληθφ πιέγκα κεζφδσλ/ηερληθψλ ζπιινγήο ζηνηρείσλ, πνπ πεξηιάκβαλαλ: πλαληήζεηο θαη επαθέο κε δηάθνξεο ππεξεζίεο (Τπνπξγείν Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο, ΟΑΔΓ, Παξαηεξεηήξην Απαζρφιεζεο, Δζληθφ Κέληξν Κνηλσληθψλ Δξεπλψλ θιπ) γηα ηε ζπιινγή πιέγκαηνο πξσηνγελψλ ζηνηρείσλ, πιεξνθνξηψλ θαη απφςεσλ. Έξεπλα γξαθείνπ, πνπ ζπλίζηαηαη ζε επίζθεςε ζρεηηθψλ κε ηελ παξνχζα εξγαζία ηζηνηφπσλ θαη ζε αμηνπνίεζε πιηθνχ απφ πξσηνγελείο πεγέο ( ILO, Europa, Bundesagentur für Arbeit θιπ) θαζψο θαη απφ δεπηεξνγελείο πεγέο (αξζξνγξαθία πρ Spiegel, Deutsche Welle θιπ) Δπίζθεςε ζε βηβιηνζήθεο εθπαηδεπηηθψλ θαη εξεπλεηηθψλ ηδξπκάησλ (Πάληεην Παλεπηζηήκην, ΔΚΚΔ, Goethe Institut θιπ). Σν ηξίην ζηάδην αθνξά ηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ, πνπ νδήγεζε ζηελ εθπφλεζε ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, αμηνπνηψληαο ηδίσο: ηηο ζε ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα ζπλαληήζεηο κε ηνλ επηβιέπνληα θαζεγεηή, γηα δηεπθξίληζε δεηεκάησλ, παξνρή θαηεπζχλζεσλ αλαδήηεζεο πιεξνθνξηψλ θαζψο θαη αληαιιαγή απφςεσλ ζρεηηθά κε ηα ζέκαηα πνπ ρξήδνπλ πεξαηηέξσ δηεξεχλεζεο ην πιέγκα ησλ πξσηνγελψλ θαη δεπηεξνγελψλ πεγψλ Γ. Γηάξζξσζε ησλ θεθαιαίσλ Ζ παξνχζα εξγαζία δηαξζξψλεηαη ζηα εμήο ηέζζεξα θεθάιαηα: 11

12 Σν Κεθάιαην 1 μεθηλά κε ηνλ νξηζκφ ηεο αλεξγίαο ζπγθεθξηκέλα, παξνπζηάδεη ηνπο πξνζδηνξηζηηθνχο παξάγνληεο, ηα είδε θαη ηα κέηξα θαηαπνιέκεζήο ηεο. Αθνινπζεί ν νξηζκφο ησλ ΔΠΑ, νη θαηεγνξίεο, νη επηπηψζεηο ηνπο θαζψο θαη κία ζχγθξηζε κε ηηο Παζεηηθέο Πνιηηηθέο απαζρφιεζεο. Σν Κεθάιαην 2 αλαθέξεηαη ζηελ ειιεληθή πεξίπησζε. πγθεθξηκέλα, πεξηιακβάλεη ζηνηρεία γηα ηελ πθηζηάκελε θαηάζηαζε ηεο αλεξγίαο ζηελ Διιάδα θαη ηηο εθαξκνδφκελεο ΔΠΑ. ηα πιαίζηα απηά αλαιχεηαη σο πξνο ηηο εθαξκνδφκελεο ζηελ Διιάδα ΔΠΑ, ην ζεζκηθφ πιαίζην, ν θνξέαο πινπνίεζεο, ηα επηκέξνπο πξνγξάκκαηα θαη δξάζεηο θαζψο θαη ε απνηειεζκαηηθφηεηα απηψλ. Σν Κεθάιαην 3 παξνπζηάδεη αληίζηνηρα ηελ γεξκαληθή πεξίπησζε. Οκνίσο, θαη ζην θεθάιαην απηφ γίλεηαη κία πξνζπάζεηα αλάιπζεο ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο ηεο αλεξγίαο ζηε Γεξκαλία θαζψο θαη ησλ εθαξκνδφκελσλ ΔΠΑ κε ζθνπφ ηελ θαηαπνιέκεζή ηεο, κε ηδηαίηεξε έκθαζε ζην ζεζκηθφ πιαίζην, ηνλ θνξέα πινπνίεζεο, ηα επηκέξνπο πξνγξάκκαηα θαη δξάζεηο θαη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ ΔΠΑ ζηε ζπγθεθξηκέλε ρψξα. Σν Κεθάιαην 4 απνηειεί κία πξνζπάζεηα εμαγσγήο ζπκπεξαζκάησλ ηεο ζπγθξηηηθήο κειέηεο ηεο εθαξκνγήο ησλ ΔΠΑ ζηηο ππφ θξίζε ρψξεο. Σα πνξίζκαηα ηεο ζπγθξηηηθήο κειέηεο πξνέθπςαλ βάζεη SWOT Analysis. ηε ζπλέρεηα αθνινπζεί κία απφπεηξα πξνηάζεσλ εθζπγρξνληζκνχ ησλ ΔΠΑ ζηελ Διιάδα, σο πξνο ην ζεζκηθφ πιαίζην, ηα είδε θαη ηε κνξθή ησλ ζπγθεθξηκέλσλ πνιηηηθψλ θαη ηε ρξεκαηνδφηεζή ηνπο. 12

13 Κεθάιαην 1: Σν ζεσξεηηθό πιαίζην ησλ πνιηηηθώλ θαηαπνιέκεζεο ηεο αλεξγίαο 1.1 Οξηζκόο αλεξγίαο Χο αλεξγία ραξαθηεξίδεηαη ε θαηάζηαζε εθείλε ηνπ αηφκνπ, πνπ ελψ είλαη ηθαλφ θαη πξφζπκν λα απαζρνιεζεί, δελ κπνξεί λα βξεη εξγαζία. Ζ αλεξγία ινηπφλ ζε κία ρψξα νξίδεηαη σο ην πειίθν ησλ αλέξγσλ απηήο πξνο ην ζπλνιηθφ εξγαηηθφ δπλακηθφ ηεο. θαη εθθξάδεηαη σο ην πνζνζηφ επί ηεο εθαηφ ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ 1 ηεο ρψξαο απηήο. Χο πξνο ηε κέηξεζή ηεο, ε δπζθνιία ηεο νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη κεγάιν ηκήκα ηνπ πιεζπζκνχ βηψλεη ελδηάκεζεο θαηαζηάζεηο πνπ βξίζθνληαη κεηαμχ εξγαζίαο, κε ελεξγνχ πιεζπζκνχ 2 θαη αλεξγίαο. πλεπψο, πξνθεηκέλνπ λα ζρεδηαζζνχλ πνιηηηθέο θαηαπνιέκεζεο ηεο αλεξγίαο, απαξαίηεηε θξίλεηαη ε δηεξεχλεζε θαη θαηαλφεζε ησλ αλσηέξσ θαηαζηάζεσλ θαη ησλ ιεηηνπξγηψλ ηεο εληφο ηεο αγνξάο εξγαζίαο θαη φρη ε αγλφεζε ηεο χπαξμήο ηνπο. χκθσλα κε ην Γηεζλέο Γξαθείν Δξγαζίαο ( ΓΓΔ) 3, ν φξνο άλεξγνο αληηζηνηρεί ζην ζχλνιν ησλ πνιηηψλ πνπ ππάξρνπλ ρσξίο εξγαζία, είλαη δηαζέζηκνη λα εξγαζηνχλ θαη βξίζθνληαη ζε αλαδήηεζε εξγαζίαο. Με άιια ιφγηα άλεξγνη είλαη φινη εθείλνη πνπ αλαδεηνχλ εξγαζία θαη αδπλαηνχλ λα βξνχλε. Δπίζεο, δελ ζεσξείηαη άλεξγνο ζχκθσλα κε ηνλ νξηζκφ απηφ, θάπνηνο πνπ αλαδεηνχζε εξγαζία αιιά δελ βξήθε κέζα ζε έλα ρξνληθφ δηάζηεκα θαη απνγνεηεπκέλνο ζηακάηεζε ηηο πξνζπάζεηεο. Σν ίδην ηζρχεη θαη γηα φζνπο πνπ πάξα ηελ πξνηίκεζε ηνπο θαη ηηο ζπλερείο πξνζπάζεηεο λα απνθηήζνπλ ηε ζπλήζε 40ψξε εβδνκαδηαία απαζρφιεζε βξήθαλ κφλν κεξηθή απαζρφιεζε. Άιισζηε, άλεξγνη δελ κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ θαη εθείλνη νη πνιίηεο νη νπνίνη έρνπλ απαζρφιεζε, ε νπνία φκσο δελ 1 Σν εξγαηηθφ δπλακηθφ απνηειείηαη απφ φζνπο έρνπλ εξγαζία (απαζρνινχκελνη) θαζψο θαη απφ φζνπο αθελφο δελ απαζρνινχληαη (άλεξγνη) σζηφζν επηζπκνχλ θαη είλαη ηθαλνί λα εξγαζζνχλ 2 Χο κε ελεξγφο πιεζπζκφο ή κε-εξγαηηθφ δπλακηθφ ραξαθηεξίδεηαη ην ηκήκα ηνπ ελήιηθνπ πιεζπζκνχ πνπ αζρνιείηαη κε ηα νηθηαθά, νη ζπληαμηνχρνη, φζνη αζζελνχλ ζνβαξά κε απνηέιεζκα λα απέρνπλ απφ ηελ εξγαζία ή δελ αλαδεηνχλ εξγαζία. 3 Σν Γηεζλέο Γξαθείν Δξγαζίαο ζπληζηά ηε Μφληκε Γξακκαηεία ηεο Γηεζλνχο Οξγάλσζεο Δξγαζίαο (ΓΟΔ). Έξγν ηνπ απνηειεί ε θαηάξηηζε θαη δεκνζίεπζε ησλ εθζέζεσλ θαη εξγαζηψλ ηεο πλδηάζθεςεο θαη ησλ εηδηθψλ ζπλφδσλ ηεο Οξγάλσζεο. πληνλίδεη ηα πξνγξάκκαηα δηεζλνχο ηερληθήο ζπλεξγαζίαο. Δμεηάδεη ηηο εθζέζεηο γηα ηελ εθαξκνγή ησλ δηεζλψλ ζπκβάζεσλ θαη ζπζηάζεσλ, θαζψο θαη ηηο πξνζθπγέο - θαηαγγειίεο ησλ ζπλδηθαιηζηηθψλ νξγαλψζεσλ γηα παξαβίαζε ησλ αξρψλ ησλ ζπκβάζεσλ απηψλ. Απαζρνιεί πξνζσπηθφ απφ 110 εζλφηεηεο. (βι. θαη ) 13

14 αληαπνθξίλεηαη ζηελ αμία ηεο εξγαηηθήο ηνπο δχλακεο (εθπαηδεπηηθφ επίπεδν, πείξα θιπ). Δπίζεο, ζχκθσλα κε ηε Δζληθή ηαηηζηηθή Τπεξεζία, γηα ηηο αλάγθεο ηεο Σξηκεληαίαο Έξεπλαο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ πνπ δηεμάγεη, ε έλλνηα ηνπ αλέξγνπ θαζνξίζηεθε κε βάζε ηνλ αξρηθφ νξηζκφ ηεο Γηεζλνχο Οξγάλσζεο Δξγαζίαο, φπσο απηφο εμεηδηθεχηεθε ζηνλ Καλνληζκφ κε αξηζκφ 1897/2000 ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ (L228/18/ ). χκθσλα κε ην άξζξν 1 θαη ην Παξάξηεκα Η ηνπ Καλνληζκνχ, γηα λα ζεσξεζεί θάπνηνο άλεξγνο απφ ηε ηαηηζηηθή Τπεξεζία πξέπεη ζσξεπηηθά λα κελ έρεη εξγαζζεί θαζφινπ θαηά ηελ εβδνκάδα αλαθνξάο, λα αλαδεηεί ελεξγά απαζρφιεζε πξνβαίλνληαο ζε ζπγθεθξηκέλεο ελέξγεηεο θαη, ηέινο, λα είλαη δηαζέζηκνο γηα απαζρφιεζε ζην άκεζν κέιινλ. πγθεθξηκέλα, ζην Παξάξηεκα Η, άξζξν 1 ηνπ ελ ιφγσ Καλνληζκνχ νξίδεηαη φηη: «1. χκθσλα κε ηνπο θαλφλεο πνπ ζέζπηζε ην ΓΓΔ θαηά ηελ 13ε θαη 14ε δηεζλή δηάζθεςε ησλ ζηαηηζηηθψλ ηεο εξγαζίαο (CIST) γηα ηνπο ζθνπνχο ηεο δεηγκαηνιεπηηθήο έξεπλαο εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ζηελ Κνηλφηεηα, νη άλεξγνη είλαη ηα άηνκα ειηθίαο 15 έσο 74 εηψλ ηα νπνία: α) δελ είραλ εξγαζία θαηά ηελ εβδνκάδα αλαθνξάο, δειαδή δελ είραλ νχηε κηζζσηή εξγαζία νχηε κε κηζζσηή εξγαζία (γηα κία ψξα ηνπιάρηζηνλ) β) ήηαλ δηαζέζηκα γηα εξγαζία, δειαδή γηα έλαξμε δξαζηεξηφηεηαο σο κηζζσηνί ή κε κηζζσηνί εληφο δχν εβδνκάδσλ απφ ηελ εβδνκάδα αλαθνξάο γ) αλαδεηνχζαλ ελεξγά απαζρφιεζε, δειαδή είραλ πξαγκαηνπνηήζεη ζπγθεθξηκέλεο ελέξγεηεο κε ζθνπφ ηελ εμεχξεζε κηζζσηήο ή κε κηζζσηήο απαζρφιεζεο γηα πεξίνδν ηεζζάξσλ εβδνκάδσλ πνπ ιήγεη ζην ηέινο ηεο εβδνκάδαο αλαθνξάο, ή ηα νπνία είραλ βξεη εξγαζία θαη ζα ηελ άξρηδαλ εληφο ηξηψλ κελψλ ην πνιχ. ε ζρέζε κε απηά πνπ αλαθέξνληαη ζηελ παξάγξαθν 1 ζηνηρείν γ), ζεσξνχληαη σο ζπγθεθξηκέλεο ελέξγεηεο: ην γεγνλφο ηεο επαθήο κε έλα δεκφζην γξαθείν απαζρφιεζεο κε ζθνπφ ηελ εμεχξεζε εξγαζίαο, αζρέησο ηνπ απφ πνηα πιεπξά πξνήιζε ε πξσηνβνπιία (ε αλαλέσζε ηεο εγγξαθήο γηα θαζαξά δηνηθεηηθνχο ιφγνπο δελ απνηειεί ελεξγή πξάμε), 14

15 ην γεγνλφο ηεο επαθήο κε ηδησηηθφ γξαθείν (πξαθηνξείν πξνζσξηλήο εξγαζίαο, επηρείξεζε πνπ εηδηθεχεηαη ζηηο πξνζιήςεηο, θ.ιπ.) κε ζθνπφ ηελ εμεχξεζε εξγαζίαο, ε απνζηνιή αίηεζεο πξφζιεςεο απεπζείαο ζε εξγνδφηεο, νη έξεπλεο κέζσ γλσξηκηψλ, κέζσ ζπλδηθάησλ, θ.ιπ, ε δεκνζίεπζε αγγειηψλ ζε εθεκεξίδεο ή ε απάληεζε ζε αγγειίεο, ε κειέηε ησλ πξνζθνξψλ ζέζεσλ απαζρφιεζεο, ε ζπκκεηνρή ζε δνθηκαζία, ζε δηαγσληζκφ ή ζε ζπλέληεπμε ζην πιαίζην δηαδηθαζίαο πξφζιεςεο, ε αλαδήηεζε γεπέδσλ, θηηξίσλ ή πιηθνχ, νη ελέξγεηεο γηα ηελ εμαζθάιηζε επαγγεικαηηθψλ αδεηψλ, άιισλ αδεηψλ ή ρξεκαηνδνηηθψλ πφξσλ. 2. Ζ εθπαίδεπζε θαη ε θαηάξηηζε ζεσξνχληαη σο κέζα βειηίσζεο ηεο απαζρνιεζηκφηεηαο, αιιά δελ απνηεινχλ κεζφδνπο αλαδήηεζεο εξγαζίαο. Σα άηνκα ρσξίο εξγαζία πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε ζπνπδέο ή ζε θχθινπο θαηάξηηζεο δελ ζεσξνχληαη άλεξγνη παξά κφλνλ εάλ είλαη «δηαζέζηκα γηα εξγαζία» θαη «ζε αλαδήηεζε εξγαζίαο», ζχκθσλα κε ηνπο νξηζκνχο ησλ ζεκείσλ 1 ζηνηρείν β) θαη ζηνηρείν γ). 3. Σα άηνκα πνπ έρνπλ ηεζεί ζε δηαζεζηκφηεηα ζεσξνχληαη άλεξγα εάλ δελ ιακβάλνπλ ζεκαληηθή (δειαδή 50 %) ακνηβή ή κηζζφ απφ ηνλ εξγνδφηε ηνπο θαη εάλ είλαη «δηαζέζηκα γηα εξγαζία» θαη «ζε αλαδήηεζε εξγαζίαο». Σα άηνκα ζε δηαζεζηκφηεηα εμνκνηψλνληαη κε ηνπο εξγαδνκέλνπο πνπ βξίζθνληαη ζε αξγία ρσξίο ακνηβή κε πξσηνβνπιία ηνπ εξγνδφηε (πεξηιακβάλεηαη θαη ε πεξίπησζε ηεο ρξεκαηνδφηεζεο ηεο αξγίαο απφ ην δεκφζην ή απφ ζρεηηθά ηακεία 16ε CIST). ηελ πεξίπησζε απηή, ηα άηνκα ζε δηαζεζηκφηεηα ζεσξνχληαη ελεξγά άηνκα εάλ έρεη ζπκθσλεζεί κηα εκεξνκελία επαλέλαξμεο ησλ δξαζηεξηνηήησλ θαη εάλ ε εκεξνκελία απηή είλαη πξνγξακκαηηζκέλε εληφο ηξηψλ κελψλ. 4. Καηά ηε λεθξή πεξίνδν, δελ κπνξεί λα ζεσξεζεί φηη νη επνρηαθνί εξγαδφκελνη δηαηεξνχλ επίζεκε ζρέζε κε ηελ απαζρφιεζε πνπ έρνπλ θαηά ηελ πεξίνδν αηρκήο. Πξάγκαηη, δελ εηζπξάηηνπλ πιένλ κηζζφ ή ακνηβή εθ κέξνπο ηνπ εξγνδφηε ηνπο, αθφκε θη αλ έρνπλ ηελ εμαζθάιηζε φηη ζα μαλαβξνχλ εξγαζία. Δάλ δελ εξγάδνληαη θαηά ηε λεθξή πεξίνδν, δελ ζεσξνχληαη άλεξγνη παξά κφλν εάλ είλαη «δηαζέζηκνη 15

16 γηα εξγαζία» θαη «ζε αλαδήηεζε εξγαζίαο», ζχκθσλα κε ηνπο νξηζκνχο ησλ ζεκείσλ 1 ζηνηρείν β) θαη ζηνηρείν γ).» Δπηπξνζζέησο, ε έλλνηα ηνπ άλεξγνπ ζχκθσλα κε ηελ εζληθή λνκνζεζία πεξί ΟΑΔΓ ηαπηίδεηαη κε ηελ ηθαλφηεηα ηνπ πξνο επηδφηεζε. πγθεθξηκέλα, ην άξζξν 3 ηνπ Ν. 1545/1985, πνπ αλαθέξεηαη ζηελ ηαθηηθή επηδφηεζε ηεο αλεξγίαο, νξίδεη ηνλ άλεξγν σο ηνλ κηζζσηφ πνπ κεηά ηε ιχζε ή ηε ιήμε ηεο εξγαζηαθήο ζρέζεο αλαδεηεί εξγαζία θαη απνδέρεηαη λα απαζρνιεζεί ζε εξγαζία πνπ ηνπ πξνζθέξεη ν ΟΑΔΓ ζηνλ επξχηεξν επαγγεικαηηθφ θιάδν ηνπ ή λα παξαθνινπζήζεη πξνγξάκκαηα επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη ελ γέλεη επσθειείηαη απφ θάζε δπλαηφηεηα απαζρφιεζεο 4. Χζηφζν ε ηαχηηζε ηεο αλεξγίαο κε ηελ επηδφηεζε, έρεη σο απνηέιεζκα άηνκα, ηα νπνία ζε θάπνηα ζηηγκή ηνπ εξγαζηαθνχ βίνπ ηνπο ράλνπλ αθνχζηα ηελ απαζρφιεζή ηνπο, αιιά δελ εκπίπηνπλ ζηηο δηαηάμεηο πεξί επηδφηεζεο ηνπ Ν. 1545/1985, λα κελ ζεσξνχληαη άλεξγνη, κε ζπλέπεηα λα απνθιείνληαη ηφζν απφ άιια πξνγξάκκαηα θαηά ηεο αλεξγίαο φζν θαη απφ ηελ αζθαιηζηηθή πξνζηαζία πνπ ζπλεπάγεηαη ε ηδηφηεηα ηνπ άλεξγνπ. Έηζη, ελψ νπζηαζηηθά παξακέλνπλ άλεξγνη δελ κπνξνχλ λα εληαρζνχλ ζηηο επλντθέο ξπζκίζεηο γηα ηνπο καθξνρξφληα άλεξγνπο, δελ κπνξνχλ λα ιάβνπλ παξνρέο ηαηξνθαξκαθεπηηθήο πεξίζαιςεο θ.ιπ. 1.2 Πξνζδηνξηζηηθνί παξάγνληεο αλεξγίαο Ζ αλάγθε πξνζδηνξηζκνχ ησλ παξαγφλησλ εθείλσλ πνπ πξνθαινχλ ή θαη απμάλνπλ ηα πνζνζηά αλεξγίαο, γίλεηαη επηηαθηηθή ηδίσο κεηά ην 1973 ιφγσ ηεο αηθλίδηαο αχμεζήο ηεο ζηηο πεξηζζφηεξεο βηνκεραληθέο ρψξεο. Έηζη νηθνλνκηθνί αλαιπηέο θαη πνιηηηθνί ζηελ πξνζπάζεηά ηνπο λα εληνπίζνπλ ηα αίηηα ηνπ θαηλνκέλνπ, θαηαθεχγνπλ ζε απιντθέο, φπσο απνθαινχληαη απφ πνιινχο 4 Δπίζεο, ζην ίδην άξζξν νξίδεηαη: «Δελ ζεσξνχληαη άλεξγνη: α) φζνη απαζρνινχληαη ή αζθνχλ νπνηνδήπνηε ειεπζέξην ή άιιν επάγγεικα ή είλαη επηρεηξεκαηίεο ή ε θχξηα απαζρφιεζή ηνπο είλαη νη γεσξγηθέο, δαζηθέο ή θηελνηξνθηθέο εξγαζίεο, εθηφο απφ ηνπο ππαγφκελνπο ζηελ αζθάιηζε ηνπ ΙΚΑ, β) νη ζχδπγνη ή ηα παηδηά πνπ απαζρνινχληαη ζε επηρείξεζε ή εθκεηάιιεπζε ηνπ ή ηεο ζπδχγνπ, ηνπ παηέξα ή ηεο κεηέξαο, γ) νη καζεηεπφκελνη ησλ επαγγεικαηηθψλ ζρνιψλ ή φζνη εμαζθνχληαη πξαθηηθά ζηα πιαίζηα επαγγεικαηηθνχ εθπαηδεπηηθνχ πξνγξάκκαηνο ρσξίο εξγαζηαθή ζρέζε, δ) Όζνη ζπληαμηνδνηνχληαη απφ ην Δεκφζην ή απφ νπνηνδήπνηε ζπληαμηνδνηηθφ νξγαληζκφ θχξηαο ή επηθνπξηθήο αζθάιηζεο κε πνζφ ίζν ή κεγαιχηεξν απφ ην θάζε θνξά θαηψηεξν φξην ζχληαμεο πνπ θαηαβάιεη ην Ίδξπκα Κνηλσληθψλ Αζθαιίζεσλ (ΙΚΑ.) ζηνπο αζθαιηζκέλνπο κε εμαίξεζε φζνπο ιακβάλνπλ ζχληαμε ιφγσ ζαλάηνπ ε) φζνη ππεξεηνχλ ζηηο έλνπιεο δπλάκεηο, ζη) φζνη εθηίνπλ πνηλή ζηεξεηηθή ηεο ειεπζεξίαο ή ππνβάιινληαη ζε κέηξα αζθαιείαο ή ζε πνηληθφ ζσθξνληζκφ κε αλακνξθσηηθά ή ζεξαπεπηηθά κέηξα, κέζα ζε ζσθξνληζηηθά ή αλακνξθσηηθά ή ζεξαπεπηηθά θαηαζηήκαηα.» 16

17 πξνζεγγίζεηο, φπνπ θπξηαξρνχλ εμσγελείο θαζψο θαη έμσ-νηθνλνκηθνί παξάγνληεο. Υσξίο λα δίλνπλ εμεγήζεηο γηα ηελ εκθάληζε ηνπ πξνβιήκαηνο, σο αηηίεο πξνηείλνληαη, θπξίσο, νη δεκνγξαθηθέο αιιαγέο, ε ηερλνινγηθή εμέιημε, ν αληαγσληζκφο κε ηξίηεο ρψξεο θαζψο θαη ε ίδηα ε ζπκπεξηθνξά ησλ αλέξγσλ. Παξφιν πνπ δελ δίλνπλ νινθιεξσκέλεο απαληήζεηο, σζηφζν είλαη ρξήζηκεο γηαηί δχλαληαη λα απνηειέζνπλ ζπζηαηηθά ζηνηρεία ησλ θαηαζηάζεσλ εθείλσλ πνπ πξνθαινχλ ηελ αλεξγία. Αμίδεη λα δηεπθξηληζζεί φηη νη πξνζδηνξηζηηθνί παξάγνληεο ηεο αλεξγίαο θάζε ρψξαο κπνξεί λα ηαπηίδνληαη ή θαη λα δηαθέξνπλ ζε κεγάιν ή κηθξφ βαζκφ. Οη πην ζπρλά αλαθεξφκελεο αηηίεο αλεξγίαο είλαη νη αθφινπζεο: Πξψηα απ φια είλαη νη δεκνγξαθηθέο εμειίμεηο. Ζ αχμεζε ηεο αλεξγίαο ζπληζηά απνηέιεζκα ησλ πνζνηηθψλ κεηαβνιψλ ζηελ πξνζθνξά εξγαζίαο, κε ηελ έλλνηα ηεο έιεπζεο ζηελ αγνξά εξγαζίαο ελφο απμαλφκελνπ ελεξγνχ πιεζπζκνχ ειηθίαο εηψλ ηφζν ιφγσ ηεο θπζηνινγηθήο αχμεζεο ηνπ γεληθνχ πιεζπζκνχ φζν θαη ησλ κεηαλαζηεπηηθψλ θηλεκάησλ. Δπίζεο, ζηελ πξνζπάζεηα εξκελείαο ηεο αλεξγίαο παξάιιεια κε ην δεκνγξαθηθφ αλαθέξεηαη θαη ην πνιηηηζηηθφ θαηλφκελν 5 δει. ε ζπκπεξηθνξά νξηζκέλσλ θαηεγνξηψλ ηνπ πιεζπζκνχ πρ. λένη, γπλαίθεο θιπ, ε επίδξαζε ησλ νπνίσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο είλαη αξθεηά έληνλε. εκαληηθή επίδξαζε ζηελ αλεξγία θαη ζηνλ ελεξγφ πιεζπζκφ δηαδξακαηίδεη θαη ν ηξφπνο θαη ξπζκφο ηεο νηθνλνκηθήο κεγέζπλζεο. Έηζη ε θαηάζηαζε πνπ επηθξαηεί ζηελ αγνξά εξγαζίαο, ν ηξφπνο θαη ν ξπζκφο, κε ηνπο νπνίνπο δεκηνπξγνχληαη θαη ράλνληαη ζέζεηο εξγαζίαο, επεξεάδεη ζεκαληηθά ην κέγεζνο ηεο αλεξγίαο ζε κηα ρψξα. Δπηπξνζζέησο, νη πνηνηηθέο κεηαβνιέο ζηε πξνζθνξά εξγαζίαο, φπσο ε κε πξνζαξκνγή ησλ αλέξγσλ (έιιεηςε εμεηδίθεπζεο) ζε ζρέζε κε ηηο λέεο αλάγθεο πνπ δεκηνπξγνχληαη ζηελ νηθνλνκία κηαο ρψξαο θαη παγθνζκίσο. Ζ έιιεηςε πξνζαξκνγήο αληηκεησπίδεηαη απφ ηηο δπλακηθέο βηνκεραληθέο νηθνλνκίεο ζε πεξίνδν θξίζεο ή αλάθακςεο κέζσ ηξνπνπνίεζεο ησλ δνκψλ απαζρφιεζεο, κεηαβνιήο ησλ εμεηδηθεχζεσλ ψζηε λα ζπλάδνπλ κε ηελ εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο, 5 χκθσλα κε ζηνηρεία ηνπ Οξγαληζκνχ Οηθνλνκηθήο πλεξγαζίαο θαη Αλάπηπμεο- ΟΟΑ (βι. etcode=lfs_sexage_i_r) ζε πνιιέο ρψξεο ε πξφζζεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ λενεηζεξρνκέλσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο θαη ησλ κεηαλαζηψλ ππεξηζρχεη ηνπ αξηζκνχ ησλ αλέξγσλ. 17

18 αλαδηαλνκή αλά θιάδν ιφγσ ηνπ άληζνπ ξπζκνχ αλάπηπμήο ηνπο, γεσγξαθηθή αλαδηαλνκή ηεο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο ζε ηνπηθφ, πεξηθεξεηαθφ ή δηεζλέο επίπεδν. Αλάινγεο ζεκαληηθφηεηαο, ζεσξείηαη θαη ην εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα πνπ πηνζεηεί κηα ρψξα. Σν ράζκα κεηαμχ ηθαλνηήησλ θαη δεμηνηήησλ ησλ εξγαδνκέλσλ κε ηηο ππάξρνπζεο θαη πξνζθάησο δεκηνπξγεζείζεο ζέζεηο εξγαζίαο, κεηψλεηαη κε ηελ θαιή ιεηηνπξγία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο είηε κηιάκε γηα ηε βαζηθή, γεληθή θαη επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε είηε γηα ηε ζπλερή θαηάξηηζε. ηα ίδηα πιαίζηα θηλείηαη θαη ε θηλεηηθφηεηα ησλ εξγαδνκέλσλ. Σα εκπφδηα ζηελ θηλεηηθφηεηα ζε έλα ζχγρξνλν παγθνζκηνπνηεκέλν πεξηβάιινλ σο γλσζηφλ νδεγνχλ ζηε ιεγφκελε αλεξγία ηξηβήο. Αθνινχζσο, ε έιιεηςε πιεξνθφξεζεο ζρεηηθά κε ηηο πξνζθεξφκελεο ζέζεηο εξγαζίαο, αλαθέξεηαη σο ιφγνο παξάηαζεο ηεο δηάξθεηαο ηεο αλεξγίαο. Δπίζεο, ζηνπο ζεκαληηθφηεξνπο παξάγνληεο αχμεζεο ηεο αλεξγίαο ζπγθαηαιέγνληαη ε παγθνζκηνπνίεζε ηεο νηθνλνκίαο, ε εληαηηθνπνίεζε ηνπ αληαγσληζκνχ, νη ειεχζεξεο αληαιιαγέο θαη νη εηζαγσγέο απφ ρψξεο ρακεινχ θφζηνπο ηνπ ζπληειεζηή εξγαζίαο, πνπ επεξεάδνπλ θπξίσο ηα πνζνζηά ησλ κε εμεηδηθεπκέλσλ εξγαηψλ. Σέινο, κεηαμχ ησλ αηηηψλ ηεο αλεξγίαο είλαη θαη ε εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο, ε νπνία παξά ηηο ζεηηθέο ηεο ζπλέπεηεο, κπνξεί λα πξνθαιέζεη καδηθή αλεξγία θαη κεγάιε πηψζε ησλ πξαγκαηηθψλ κηζζψλ, ιφγσ ησλ λέσλ εμεηδηθεπκέλσλ ζέζεσλ απαζρφιεζεο πνπ δεκηνπξγεί θαη ησλ ζέζεσλ πνπ θαηαξγεί (ζέζεσλ ρακεινχ θφζηνπο θαη παξαγσγηθφηεηαο). 1.3 Δίδε αλεξγίαο Σα θπξηφηεξα είδε αλεξγίαο είλαη ηα αθφινπζα: i) Αλεξγία ηξηβήο. Πξφθεηηαη γηα ηελ θαηάζηαζε εθείλε θαηά ηελ νπνία ν εξγαδφκελνο δελ παξακέλεη αθηλεηνπνηεκέλνο ζηελ ίδηα ζέζε εξγαζίαο, αιιά αλαδεηά λέα ζηελ ίδηα ή άιιε γεσγξαθηθή πεξηνρή πνπ ζα ηνπ παξέρεη είηε δηαθνξεηηθέο ζπλζήθεο εξγαζίαο, ζέζε ή κηζζφ. Αλαθέξεηαη σο εζειεκέλε αλεξγία, ε νπνία θαιπηεξεχεη ηε ζέζε φρη κφλν ηνπ αηφκνπ αιιά θαη ηεο εζληθήο νηθνλνκίαο 18

19 αθνχ απμάλεη ηελ παξαγσγηθφηεηα κε ην λα νδεγεί ηνπο εξγαδφκελνπο ζε ζέζεηο κε πεξηζζφηεξα θίλεηξα. ii) Κπθιηθή αλεξγία. Αλαθέξεηαη σο επαθφινπζν ησλ κεηαπηψζεσλ ηεο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Υαξαθηεξίδεηαη απφ κηθξή ρξνληθή δηάξθεηα ζε πεξηφδνπο αλάπηπμεο ελψ απμάλεη ζε πεξηφδνπο χθεζεο. iii) Δηαξζξσηηθή ή ηερλνινγηθή αλεξγία. Πξφθεηηαη γηα ηελ πεξίπησζε εθείλε πνπ κπνξεί λα νδεγήζεη ζηελ εμαθάληζε νξηζκέλσλ θιάδσλ θαη ζηε δεκηνπξγία λέσλ. Οη δηαξζξσηηθέο κεηαβνιέο πνπ επηθέξεη πξνθαινχλ αλαπφθεπθηα αχμεζε ηεο αλεξγίαο ζε ηνκείο πνπ παξαθκάδνπλ, αθνχ κεηψλνληαο ηελ παξαγσγή αλαγθαζηηθά κεηψλνπλ θαη ηηο ζέζεηο εξγαζίαο κε απνιχζεηο, ελψ θαη επέθηαζε νη απνιπφκελνη, ιφγσ αλεπαξθψλ πξνζφλησλ, αδπλαηνχλ λα απνξξνθεζνχλ ζε άιινπο ηνκείο. 1.4 Πνιηηηθέο θαηαπνιέκεζεο αλεξγίαο Χο ζχλζεην νηθνλνκηθφ θαη θνηλσληθφ θαηλφκελν θαη σο πνιχπινθν πξφβιεκα κε αηηίεο πνπ πνηθίινπλ, ε αληηκεηψπηζε ηεο αλεξγίαο βξίζθεηαη ζην επίθεληξν ηεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο πνιηηηθήο ησλ θξαηψλ. Μέρξη ηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1970, θχξηνο ζηφρνο ησλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο ήηαλ ε αληηκεηψπηζε ηεο αλεξγίαο ηξηβήο θαη ησλ επηπηψζεσλ ηεο επνρηαθήο αλεξγίαο ή ηεο αλεξγίαο νκάδσλ ηνπ πιεζπζκνχ ρακειψλ εξγαζηαθψλ δεμηνηήησλ. 6 Οη πνιηηηθέο απηέο πεξηιάκβαλαλ ην ζχζηεκα θνηλσληθήο αζθάιηζεο θαηά ηεο αλεξγίαο, ην νπνίν αλαπιήξσλε, ελ κέξεη ηνπιάρηζηνλ, ην εηζφδεκα απφ ηε κηζζσηή απαζρφιεζε γηα ηνλ άλεξγν, ην ζχζηεκα ησλ δεκνζίσλ γξαθείσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλέξγσλ ζε θελέο ζέζεηο εξγαζίαο θαη ην ζχζηεκα ηερληθήο - επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο, ην νπνίν, ζπλήζσο, πεξηνξίδνληαλ ζηελ παξνρή αξρηθήο εθπαίδεπζεο, ελψ ε εμεηδίθεπζε θαη ε επαλαθαηάξηηζε απνηεινχζαλ απνθιεηζηηθή, ζρεδφλ, αξκνδηφηεηα ηνπ εθπαηδεπηηθνχ κεραληζκνχ ησλ επηρεηξήζεσλ (ελδνεπηρεηξεζηαθή εθπαίδεπζε θαη απφθηεζε ησλ εξγαζηαθψλ δεμηνηήησλ ζηελ εξγαζία - on the job training) 7. Απαξαίηεην ζπκπιήξσκα ησλ αλσηέξσ παξεκβάζεσλ, απνηεινχζε ε άζθεζε καθξννηθνλνκηθήο (δεκνζηνλνκηθήο θαη λνκηζκαηηθήο) πνιηηηθήο κε ζηφρν ηε 6 Βι. Α. Γεδνπζφπνπινο, Δλεξγεηηθέο Πνιηηηθέο Απαζρφιεζεο, Θεσξίεο θαη Αμηνινγήζεηο, Βι. G. Schmid, B. Reissert, G. Bruche, Unemployment Insurance and Active Labor Market Policy: An International Comparison of Financing Systems, 1992, Wayne State Un. Press. 19

20 δηακφξθσζε ελφο επηπέδνπ ζπλνιηθήο δήηεζεο ηθαλνχ λα πεξηνξίζεη ην επίπεδν αλεξγίαο ζε ρακειφ επίπεδν. Βεβαίσο, ε άζθεζε ηεο καθξννηθνλνκηθήο πνιηηηθήο ήηαλ ππνθείκελε ζε ζαθείο πεξηνξηζκνχο, ηνπο νπνίνπο έζεηε ην ηζνδχγην εμσηεξηθψλ πιεξσκψλ θαη ν ξπζκφο πιεζσξηζκνχ. Παξφια απηά ε εμαζθάιηζε πιήξνπο απαζρφιεζεο, ζπληζηνχζε ην βαζηθφ θαη αλαγθαίν ζηφρν γηα ηελ επίηεπμε φρη κφλν ησλ νηθνλνκηθψλ, αιιά θαη ησλ θνηλσληθψλ θαη πνιηηηθψλ ζηφρσλ ησλ θπβεξλήζεσλ. Απφ ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1970 νη πνιηηηθέο καθξννηθνλνκηθήο ξχζκηζεο ηεο αγνξάο εξγαζίαο εγθαηαιείπνληαη, θαη ζην πξνζθήλην εκθαλίδνληαη ηξία είδε πνιηηηθψλ αληηκεηψπηζεο ηεο αλεξγίαο. πλνπηηθψο, νη πνιηηηθέο απηέο ζα κπνξνχζαλ λα ηαμηλνκεζνχλ ζε ηξεηο κεγάιεο θαηεγνξίεο: Πξώηνλ, πνιηηηθέο ξύζκηζεο ηωλ ξνώλ εηζόδνπ θαη απνκάθξπλζεο ηνπ εξγαηηθνύ δπλακηθνύ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Πξφθεηηαη γηα πνιηηηθέο πνπ ζηφρεπαλ ζηελ πξνζσξηλή ή κφληκε απνκάθξπλζε ηκεκάησλ ηνπ πιεζπζκνχ απφ ηελ αγνξά εξγαζίαο, ή, αληηζέησο, ζε αχμεζε ηεο ζπκκεηνρήο ηνπο ζε απηήλ. Αλαθέξνληαλ ζε ζπγθεθξηκέλεο πιεζπζκηαθέο νκάδεο κε δηαθξηηά γλσξίζκαηα (θχιν, ειηθία, εζληθφηεηα θιπ) θαη είηε επέβαιαλ ηελ απνκάθξπλζε κε δηνηθεηηθά κέζα, είηε πξνθαινχζαλ κέζσ θηλήηξσλ ηελ εζεινπζία απνκάθξπλζε ή έληαμε 8. Δεύηεξνλ, πνιηηηθέο απνξξύζκηζεο ηεο αγνξάο εξγαζίαο. (αχμεζε ηεο επειημίαο ησλ επηρεηξήζεσλ ζηε ξχζκηζε ησλ εξγαζηαθψλ δεηεκάησλ, ελίζρπζε ηνπ δηεπζπληηθνχ δηθαηψκαηνο). ηνρεχνπλ ζηελ αθχξσζε ησλ ζεζκηθψλ πεξηνξηζκψλ πνπ ηζρχνπλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο θαη πεξηιακβάλνπλ κεγάιν αξηζκφ δεηεκάησλ, ηα 8 Υαξαθηεξηζηηθέο πνιηηηθέο απηήο ηεο θαηεγνξίαο πνπ πηνζεηήζεθαλ απφ δηάθνξεο ρψξεο ήηαλ ε απαγφξεπζε εηζφδνπ θαη εγθαηάζηαζεο θαη - νξηζκέλεο θνξέο - ν επαλαπαηξηζκφο ησλ αιινδαπψλ νηθνλνκηθψλ κεηαλαζηψλ, ε επέθηαζε ηνπ ρξφλνπ παξακνλήο ζην ηππηθφ εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα (αχμεζε ηεο ρξνληθήο δηάξθεηαο ηεο ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο θαη αχμεζε ησλ θνηηεηψλ ηεο ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο), ε κείσζε ηνπ ειηθηαθνχ νξίνπ ππνρξεσηηθήο ζπληαμηνδφηεζεο θαη ε εηζαγσγή ζπζηεκάησλ πξφσξεο ή πξννδεπηηθήο ζπληαμηνδφηεζεο γηα νξηζκέλεο θαηεγνξίεο εξγαδνκέλσλ. Δπίζεο ρξεζηκνπνηήζεθαλ παξεκβάζεηο κηθξήο θιίκαθαο, φπσο ε γνληθή άδεηα, ε ειάηησζε ηνπ ρξφλνπ εξγαζίαο κε παξάιιειε εηζαγσγή ηεο κεξηθήο απαζρφιεζεο ή ηνπ δηακνηξαζκνχ ηεο ίδηαο ζέζεο απφ δχν εξγαδφκελνπο (work sharing). 20

21 νπνία ζρεηίδνληαη κε ην ζχλνιν ησλ ζρέζεσλ πνπ αλαπηχζζνληαη ζηελ αγνξά εξγαζίαο κεηαμχ εξγαδνκέλσλ θαη εξγνδνηψλ. 9 Σξίηνλ, νη ιεγόκελεο ελεξγεηηθέο πνιηηηθέο απαζρόιεζεο ζε άκεζε αληηδηαζηνιή πξνο ηηο παζεηηθέο πνιηηηθέο. Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί, φηη θαη νη ηξεηο θαηεγνξίεο πνιηηηθψλ πνπ αλαπηχζζνληαη αληαλαθινχλ, αλ θαη φρη πάληνηε νχηε ηζνκεξψο, ηε βαζηθή αληίιεςε φηη ε αλεξγία νθείιεηαη ζε δηαξζξσηηθνχο παξάγνληεο πνπ δξνπλ απφ ηελ πιεπξά ηεο πξνζθνξάο ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ. Δπίζεο, νη πνιηηηθέο απηέο δελ απνηεινχλ ελαιιαθηηθέο ιχζεηο, αιιά ζρεηηθά απηφλνκεο επηινγέο πνιηηηθψλ. Έηζη, ζηελ πξάμε παξαηεξνχκε πξνζκίμεηο κέηξσλ πνπ αλαθέξνληαη ζε δηαθνξεηηθέο ηαμηλνκεηηθέο θαηεγνξίεο πνιηηηθψλ. ε θάζε πεξίπησζε, κία πνιηηηθή θαηεγνξία πξνζδίδεη ζηηο ινηπέο ηνλ εηδηθφ ηνπο ξφιν θαη ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηνπο, θαη, ζπλεπψο, ηα φξηα απνηειεζκαηηθφηεηάο ηνπο, ζην πιαίζην ηεο ζπλνιηθήο πνιηηηθήο απαζρφιεζεο. Σν ίδην ηζρχεη θαη κε ηελ πνιηηηθή καθξννηθνλνκηθήο ξχζκηζεο: Με άιια ιφγηα ε πνιηηηθή καθξννηθνλνκηθήο ξχζκηζεο δελ απνπζηάδεη πιήξσο απφ ην νπινζηάζην ησλ ζχγρξνλσλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο, αιιά θαηέρεη πεξηζσξηαθφ ξφιν ζ απηφ, ζε ζρέζε κε ηνλ θεληξηθφ θαη θαζνξηζηηθφ πνπ θαηαιάκβαλε πξηλ ην Δλεξγεηηθέο πνιηηηθέο απαζρόιεζεο Δηζαγσγηθέο παξαηεξήζεηο ηελ πξνζπάζεηα αληηκεηψπηζεο θαη πξφιεςεο ηεο αλεξγίαο ηα θξάηε θαηαθεχγνπλ κεηαμχ άιισλ ζε δηάθνξα κέηξα πνπ θαηαηάζζνληαη ζε δχν θαηεγνξίεο πνιηηηθψλ: ζηηο Ελεξγεηηθέο θαη Παζεηηθέο Πνιηηηθέο Απαζρφιεζεο. Παξάιιεια κε ηελ νηθνλνκηθή ζηήξημε ησλ αλέξγσλ κέζσ ησλ ζρεηηθψλ επηδνκάησλ (παζεηηθέο πνιηηηθέο), επηδηψθεηαη ε αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο θαζψο θαη ε επαλαπξνψζεζε ησλ αλέξγσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο (ελεξγεηηθέο πνιηηηθέο). 9 ηελ θαηεγνξία απηή πεξηιακβάλνληαη κεηαμχ άιισλ ε κείσζε ησλ ζεζκηθψλ πεξηνξηζκψλ γηα ηελ πξφζιεςε (ρξφλνο δνθηκαζηηθήο απαζρφιεζεο, ηχπνο ζχκβαζεο, εξγαζία νξηζκέλνπ ρξφλνπ ή αλάζεζε έξγνπ) γηα ηελ απφιπζε εξγαδνκέλσλ (καδηθέο απνιχζεηο, ρξφλνο πξνεηδνπνίεζεο, ρξεκαηηθέο απνδεκηψζεηο, δηαδηθαζίεο δηαβνχιεπζεο πξηλ απφ ηελ θνηλνπνίεζε ησλ απνιχζεσλ), ε επειημία ηνπ ρξφλνπ εκεξεζίαο θαη εβδνκαδηαίαο εξγαζίαο (ππεξσξηαθή απαζρφιεζε, κεξηθή απαζρφιεζε, εξγαζία ζε βάξδηεο, εξγαζία ζε επίζεκεο αξγίεο) ε εγθαηάιεηςε ησλ εζληθψλ ζπιινγηθψλ ζπκβάζεσλ θαη ε ζχλαςε ζπκβάζεσλ θαηά θιάδν ή επηρείξεζε (θαηάξγεζε ηνπ θαηψηεξνπ εκεξνκηζζίνπ) 21

22 ίγνπξα, ε αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο είλαη θπξίσο ζπλάξηεζε ηνπ εθαξκνδφκελνπ απφ έλα θξάηνο κνληέινπ νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο θαη ηεο ηθαλφηεηάο ηνπ λα δεκηνπξγεί λέεο ζέζεηο εξγαζίαο, σζηφζν ζηελ επηδίσμε απηή δελ ζα πξέπεη λα παξαβιέπεηαη θαη ε ζεκαζία ησλ εθαξκνδφκελσλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο, νη νπνίεο ζπληζηψληαη ζε δξάζεηο θαη κέηξα ηφλσζεο ηεο δήηεζεο εξγαζίαο θαη ζχδεπμεο ηεο πξνζθνξάο θαη δήηεζεο εξγαζίαο. Δπίζεο, ζηα πιαίζηα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, ζχκθσλα κε ηελ επξσπατθή πνιηηηθή γηα ηελ απαζρφιεζε 10 παξαηεξείηαη κηα κεηαηφπηζε ηνπ θέληξνπ βάξνπο ηεο αζθνχκελεο πνιηηηθήο απφ ηελ νηθνλνκηθή ζηήξημε ηνπ αλέξγνπ, κέζσ επηδνκάησλ θαη θνηλσληθψλ παξνρψλ, ζηελ ελίζρπζε ησλ πξνζπαζεηψλ ηνπ λα εληαρζεί ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Με άιια ιφγηα πξνηεξαηφηεηα δίλεηαη ζηηο ελεξγεηηθέο πνιηηηθέο, κε ζθνπφ ηελ ελεξγνπνίεζε ηνπ αλέξγνπ, ε νπνία ηίζεηαη ζην επίθεληξν ησλ ζρεδηαδφκελσλ Δπξσπατθψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο. Αμίδεη εδψ λα αλαθεξζεί φηη ζχκθσλα κε ηελ έθζεζε Employment in Europe ηνπ , πνπ 10 Ζ θνηλή Δπξσπατθή ηξαηεγηθή γηα ηελ Απαζρφιεζε ζηε βάζε πξνθαζνξηζκέλσλ ζηφρσλ θαη πξνηεξαηνηήησλ, είρε απνηειέζεη πεδίν δέζκεπζεο ησλ θξαηψλ-κειψλ ήδε απφ ην 1994 ελψ ην 1997 ζηε πλζήθε ηνπ Άκζηεξληακ (άξζξν 128), πεξηγξάθεηαη ην πιαίζην ηεο εληαίαο-θνηλήο ζηξαηεγηθήο πνπ παίξλεη ηε κνξθή θαηεπζπληήξησλ γξακκψλ,ην πεξηερφκελν ησλ νπνίσλ αξρίδεη λα θαηαγξάθεηαη ζηα ΔΓΑ θάζε ρψξαο. Ζ εμεηδίθεπζε ηνπ άξζξνπ 128, πήξε ηε κνξθή αμφλσλ δξάζεο/ Ππιψλσλ νη νπνίνη αληηζηνηρνχζαλ ζηα πεδία ηεο α) απαζρνιεζηκφηεηαο β) ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο γ) πξνζαξκνζηηθφηεηαο θαη δ) ίζσλ επθαηξηψλ. Οη ζηφρνη ηεο ΔΑ πνζνηηθνπνηήζεθαλ απφ ην Δπξσπατθφ πκβνχιην ηεο Ληζαβφλαο ην 2000, ζέηνληαο σο ζηφρν ησλ πνιηηηθψλ εθεμήο, ηελ αχμεζε ηνπ πνζνζηνχ πιήξνπο απαζρφιεζεο γηα ηνπο άλδξεο ζην 70% ζην ζχλνιν ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ θαη ζην 60% γηα ηηο γπλαίθεο κέρξη ην Πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί ν ζηφρνο, έπξεπε λα δνζεί έκθαζε ζηηο ελεξγεηηθέο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο, έκθαζε ε νπνία ππνγξακκίζηεθε θαη επηβεβαηψζεθε ζην Δπξσπατθφ πκβνχιην ηεο Βαξθειψλεο ην 2002, φηαλ θαη εθθξάζηεθε ην «ζχλζεκα» ηεο ΔΑ γηα «Δλεξγεηηθέο πνιηηηθέο κε ζηφρν ηελ πιήξε απαζρφιεζε: πεξηζζφηεξεο θαη θαιχηεξεο ζέζεηο εξγαζίαο». Σν 2003 ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή εηζεγήζεθε ηελ αλαζεψξεζε ηεο Δπξσπατθήο ηξαηεγηθήο γηα ηελ Απαζρφιεζε κε βαζηθέο αιιαγέο, ηε κεγαιχηεξε ζπγθεθξηκελνπνίεζε ζηφρσλ, ηελ απινπνίεζε ησλ δηαδηθαζηψλ εθαξκνγήο, ηνλ επαλαπξνζδηνξηζκφ ησλ αμφλσλ/ππιψλσλ θαη βειηίσζε ηεο δηαθπβέξλεζεο. Ζ πιήξεο απαζρφιεζε, ε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο θαη παξαγσγηθφηεηαο ηεο εξγαζίαο, ε ελίζρπζε ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο θαη ηεο θαιήο δηαθπβέξλεζεο, ήηαλ πηα νη λένη ζηφρνη/ Ππιψλεο δξάζεο. Αλαιπηηθά νη Καηεπζπληήξηεο Γξακκέο είλαη: ΚΓ 1: Δλεξγεηηθά θαη πξνιεπηηθά κέηξα γηα ηνπο αλέξγνπο θαη ηνπο άεξγνπο, ΚΓ 2: Γεκηνπξγία ζέζεσλ εξγαζίαο θαη επηρεηξεκαηηθφ πλεχκα, ΚΓ 3: Αληηκεηψπηζε ησλ αιιαγψλ θαη πξνψζεζε ηεο πξνζαξκνζηηθφηεηαο θαη ηεο θηλεηηθφηεηαο ζηελ αγνξά εξγαζίαο, ΚΓ 4: Πξνψζεζε ηεο αλάπηπμεο ηνπ αλζξσπίλνπ δπλακηθνχ θαη ηεο δηα βίνπ κάζεζεο, ΚΓ 5: Αχμεζε ηεο πξνζθνξάο εξγαηηθνχ δπλακηθνχ θαη παξάηαζε ηνπ επαγγεικαηηθνχ βίνπ, ΚΓ 6: Ηζφηεηα ησλ θχισλ, ΚΓ 7: Πξνψζεζε ηεο έληαμεο θαη θαηαπνιέκεζεο ησλ δηαθξίζεσλ έλαληη ησλ αηφκσλ πνπ βξίζθνληαη ζε κεηνλεθηηθή ζέζε ζηελ αγνξά εξγαζίαο, ΚΓ 8: Πξνψζεζε ηεο ειαζηηθφηεηαο ηεο εξγαζίαο κέζσ θηλήηξσλ ψζηε λα θαηαζηεί απηή νηθνλνκηθά ζπκθέξνπζα, ΚΓ 9: Μεηαηξνπή ηεο αδήισηεο εξγαζίαο ζε θαλνληθήο κνξθήο απαζρφιεζε, ΚΓ 10: Αληηκεηψπηζε ησλ πεξηθεξεηαθψλ αληζνηήησλ ζηελ απαζρφιεζε. 11 Πξφθεηηαη γηα εηήζηα έθζεζε ηεο Δπξσπαηθήο Δπηηξνπήο γηα ηελ Απαζρφιεζε ζηελ Δπξψπε. Ζ ζπγθεθξηκέλε ηνπ 2006 εζηηάδεη ζηελ αμηνιφγεζε ησλ ΔΠΑ, ζηε ζρέζε κεηαμχ ηνπ αλζξψπηλνπ 22

23 εθδφζεθε απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή, ν ηειηθφο ζηφρνο ησλ ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο δελ ζα έπξεπε λα είλαη κφλν ε βειηίσζε ησλ επηπέδσλ απαζρφιεζεο, ε κείσζε ησλ δεηθηψλ αεξγίαο θαη ν πεξηνξηζκφο ηεο εμάξηεζεο ησλ κεηνλεθηνχλησλ αηφκσλ απφ ηα επηδφκαηα. ηφρνο ηνπο είλαη επίζεο λα ζπλεηζθέξνπλ ζηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο θαη ηεο παξαγσγηθφηεηαο ηεο εξγαζίαο θαζψο θαη ζηελ ελδπλάκσζε ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο Οξηζκόο θαη ραξαθηεξηζηηθά ζηνηρεία Γηα ην ζεκαληηθφ απηφ εξγαιείν θαηαπνιέκεζεο ηεο αλεξγίαο, πνπ έθαλε ηελ εκθάληζή ηνπ πξηλ ηξηάληα πεξίπνπ ρξφληα θαη θαηαιακβάλεη πιένλ θεληξηθφ ξφιν ζηελ Δπξσπατθή ηξαηεγηθή γηα ηελ Απαζρφιεζε, έρνπλ δηαηππσζεί θαηά θαηξνχο απφ δηάθνξνπο εξεπλεηέο αξθεηνί νξηζκνί, θάζε έλαο απφ ηνπο νπνίνπο αλαδεηθλχεη δηαθνξεηηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ ελ ιφγσ πνιηηηθψλ. Έλαο πνιχ γεληθόο νξηζκόο δηαηππψζεθε απφ ηνλ L. Calmfors 12, ζχκθσλα κε ηνλ νπνίν: «Ελεξγεηηθέο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο είλαη κέηξα κε ζθνπφ λα βειηησζεί ε ιεηηνπξγία ηεο αγνξάο εξγαζίαο θαη ηα νπνία απεπζχλνληαη πξνο ηνπο αλέξγνπο». Απφ ηελ άιιε ζχκθσλα κε έλαλ θνηλά απνδεθηό νξηζκό: «νη ελεξγεηηθέο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο είλαη παξεκβάζεηο ζηελ αγνξά εξγαζίαο πνπ ζηνρεχνπλ ζπγθεθξηκέλεο νκάδεο ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Τπφ απηήλ ηελ έλλνηα, δηαθέξνπλ απφ ηηο γεληθέο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο πνπ, εμ νξηζκνχ, δελ απεπζχλνληαη ζε θάπνηα ηδηαίηεξε νκάδα (Ο)η ελεξγεηηθέο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο βαζηθά απνζθνπνχλ ζηελ αχμεζε ηεο πηζαλφηεηαο απαζρφιεζεο ή ζηε βειηίσζε ησλ εηζνδεκαηηθψλ πξννπηηθψλ άλεξγσλ αηφκσλ ή νκάδσλ πνπ αληηκεησπίδνπλ δπζθνιίεο λα εηζέιζνπλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο» 13 χκθσλα κε ηνλ ηειεπηαίν νξηζκφ πξνθχπηνπλ νξηζκέλα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ ΔΠΑ πνπ ζπλνςίδνληαη ζηα εμήο: θεθαιαίνπ, ησλ ηερλνινγηθψλ αιιαγψλ θαη ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο, ζηελ Δπειημία κε αζθάιεηα θαη ζηε γεσγξαθηθή θηλεηηθφηεηα ζηελ ΔΔ. ρεηηθά κε ην ζηφρν ησλ ΔΠΑ βι. ζει L. Calmfors, Active Labour Market Policy and Unemployment A Framework for the Analysis of Crucial Design Features, 1994, OECD Economic Studies No. 22, ζ Employment in Europe, 2006, ζ. 120, Δπξσπατθή Δπηηξνπή, Γεληθή Γηεχζπλζε Κνηλσληθψλ Τπνζέζεσλ θαη Ηζφηεηαο Δπθαηξηψλ, Unit D

24 Πξψηνλ, φηαλ αλαθεξφκαζηε ζηηο ΔΠΑ κηιάκε ζηελ νπζία γηα έλα ζπκπιήξσκα ηεο βαζηθήο πνιηηηθήο απαζρφιεζεο, κέζσ ηνπ νπνίνπ επηηπγράλνληαη παξαπιεξσκαηηθνί ζηφρνη (πρ ελίζρπζε εππαζψλ νκάδσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο) 14. Δεχηεξνλ, ιφγσ ηνπ ζπκπιεξσκαηηθνχ ηνπο ραξαθηήξα, κπνξνχλ λα νδεγήζνπλ ζε κηθξήο κφλν θιίκαθαο παξεκβάζεηο, δειαδή, δελ κπνξεί λα γεληθεπηνχλ, ψζηε λα θαηαζηνχλ γεληθή πνιηηηθή απαζρφιεζεο 15. Απφ ηε θχζε ηνπο απνηεινχλ παξεκβάζεηο κηθξννηθνλνκηθνύ ραξαθηήξα, θαη ραξαθηεξίδνληαη απφ επηιεθηηθφηεηα σο πξνο ηηο νκάδεο ζηηο νπνίεο απεπζχλνληαη. Σξίηνλ, βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηνπο είλαη φηη απεπζχλνληαη ζε εηδηθέο νκάδεο ηνπ εξγαηηθνύ δπλακηθνύ, ζε νκάδεο πνπ αληηθεηκεληθά θαηαιακβάλνπλ κεηνλεθηηθέο ζέζεηο ζηελ αγνξά εξγαζίαο ή αληηκεησπίδνπλ δπζρέξεηεο ζηελ έληαμή ηνπο ζηελ αγνξά. Σέηαξηνλ, νη ΔΠΑ έρνπλ σο επίθεληξν ηα αίηηα εκθάληζεο ηεο αλεξγίαο, ζε αληηδηαζηνιή πξνο ηηο ΠΠΑ, πνπ αληηζηαζκίδνπλ ελ κέξεη ηελ απψιεηα εηζνδεκάησλ ησλ εξγαδνκέλσλ ιφγσ ηεο αλεξγίαο. Πξφθεηηαη θαηά θάπνην ηξφπν γηα κία κνξθή «ζεξαπείαο» ελφο πξνβιήκαηνο θαη φρη άκβιπλζεο ησλ αξλεηηθψλ ηνπ ζπλεπεηψλ. πλεπψο, πξόθεηηαη γηα πνιηηηθέο κηθξννηθνλνκηθνύ ραξαθηήξα πνπ δξνπλ κε επηιεθηηθόηεηα θαη απνζθνπνύλ ζην λα αληηζηαζκίζνπλ κεηνλεθηήκαηα νκάδωλ ηνπ πιεζπζκνύ ζηελ αγνξά εξγαζίαο, ν θχξηνο ξφινο ησλ νπνίσλ έγθεηηαη ζηελ αλαθαηαλνκή ησλ επθαηξηψλ απαζρφιεζεο, παξά ζηελ αχμεζε ησλ ζπλνιηθά δηαζέζηκσλ επθαηξηψλ απαζρφιεζεο Καηεγνξίεο Μία πξνζπάζεηα ηαμηλφκεζεο ησλ ΔΠΑ ζίγνπξα πξνζθξνχεη ζε δηάθνξνπο πεξηνξηζκνχο, φπσο πρ ην φηη νξηζκέλα πξνγξάκκαηα εκπίπηνπλ ζε πεξηζζφηεξεο απφ κία θαηεγνξίεο. Χζηφζν, ε επηθξαηνχζα ηαμηλφκεζε έρεη σο εμήο: 14 Γηα πρ. ηε δεθαεηία ηνπ 1990 νη ΔΠΑ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηελ εηζαγσγή ζηνηρείσλ επειημίαο ζηελ αγνξά εξγαζίαο (κέζσ ηεο επέθηαζεο ηεο κεξηθήο απαζρφιεζεο), ελψ ζηε ζεκεξηλή ζηξαηεγηθή είλαη ζαθήο ε δηαζχλδεζε πνπ επηρεηξείηαη κε ηελ έλλνηα ηεο flexicurity. 15 Ζ αδπλακία γελίθεπζήο ηνπο νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη, θαζψο απμάλεηαη ε θιίκαθα εθαξκνγήο ηνπο, απμάλνληαη κε ηαρχηαηνπο ξπζκνχο νη αξλεηηθέο ηνπο επηπηψζεηο: ην λεθξφ βάξνο (deathweight), νη επηπηψζεηο ππνθαηάζηαζεο (substitution) θαη εθηφπηζεο (displacement). Γηα πεξηζζφηεξα βι. L. Calmfors, (1994). 16 Βι. L. Calmfors, (1994,). 24

25 Πίλαθαο 1 Σαμηλόκεζε πξνγξακκάηωλ αλά θαηεγνξία πνιηηηθώλ ΔΗΓΟ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ Α. ΤΠΖΡΔΗΔ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΓΗΑ ΣΖΝ ΑΓΟΡΑ ΔΡΓΑΗΑ Α1 Σν ζχλνιν ησλ ππεξεζηψλ θαη δξαζηεξηνηήησλ ησλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ απαζρφιεζεο ή άιισλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ ή επηρεηξήζεσλ κε δεκφζηα ρξεκαηνδφηεζε πνπ ζηνρεχνπλ ΤΠΖΡΔΗΔ ζηελ ελζσκάησζε ησλ ΓΗΑ ΣΖΝ ΑΓΟΡΑ αλέξγσλ θαη ησλ ΔΡΓΑΗΑ αλαδεηνχλησλ εξγαζία ζηελ αγνξά εξγαζίαο ή εληζρχνπλ ηνπο εξγνδφηεο ζηελ πξφζιεςε θαη ηελ επηινγή πξνζσπηθνχ. Α1.1 Πεξηιακβάλνπλ ηηο πξνζθεξφκελεο ππεξεζίεο ΤΠΖΡΔΗΔ πξνο αλέξγνπο θαη ΠΡΟ ΣΟΤ ΠΔΛΑΣΔ αλαδεηνχληεο εξγαζία θαη πξνο εξγνδφηεο γηα ηελ πξφζιεςε θαη ηελ επηινγή ηνπ πξνζσπηθνχ Α1.2 Γηνηθεηηθά έμνδα ππεξεζηψλ ΑΛΛΔ απαζρφιεζεο θαη ινηπέο ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΣΔ δξαζηεξηφηεηεο θαη δαπάλεο πνπ δελ θαηαρσξνχληαη αιινχ. Β. ΜΔΣΡΑ ΔΝΔΡΓΖΣΗΚΩΝ ΠΟΛΗΣΗΚΩΝ 25

26 Β1 ΚΑΣΑΡΣΗΖ Πξνγξάκκαηα θαηάξηηζεο κε ζθνπφ λα βειηηψζνπλ ηηο πξννπηηθέο απαζρφιεζεο (employability) ησλ αλέξγσλ ή ησλ νκάδσλ ζηφρσλ θαη ρξεκαηνδνηνχληαη απφ ην δεκφζην. Πξέπεη λα πεξηιακβάλεη δηδαζθαιία ζηελ αίζνπζα ή ζε πεξίπησζε πνπ γίλεηαη ζηνλ ρψξν εξγαζίαο, πξέπεη λα εμαζθαιίδεηαη εηδηθή επίβιεςε θαη θαζνδήγεζε (instruction). Β2 ΔΝΑΛΛΑΓΖ ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΧΝ ΚΑΗ ΜΟΗΡΑΜΑ ΘΔΔΧΝ ΔΡΓΑΗΑ Σα κέηξα απηά απνζθνπνχλ ψζηε λα δηεπθνιχλεηαη ε πξφζιεςε αηφκσλ πνπ αλήθνπλ ζηελ νκάδα-ζηφρν ζέζεηο εξγαζίαο ήδε εξγαδνκέλσλ είηε εθ πεξηηξνπήο (jobrotation) είηε εξγαδφκελνη νξηζκέλεο ψξεο (job sharing) Β3 ΚΗΝΖΣΡΑ ΑΠΑΥΟΛΖΖ Μέηξα δηεπθφιπλζεο ησλ πξνζιήςεσλ αλέξγσλ πνπ αλήθνπλ ζηηο νκάδεο-ζηφρνπο ή εμαζθάιηζεο ηεο απαζρφιεζεο εξγαδνκέλσλ ζε επηζθαιείο ζέζεηο εξγαζίαο. 26

27 Β4 ΔΝΧΜΑΣΧΖ ΑΣΟΜΧΝ ΑΝΑΠΖΡΗΑ ΜΔ Μέηξα δηεπθφιπλζεο αηφκσλ κε αλαπεξία ζηελ αγνξά εξγαζίαο Β5 Γεκηνπξγία ζέζεσλ εξγαζίαο ΑΜΔΖ ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ζηνλ θνηλσθειή ηνκέα γηα ΘΔΔΧΝ ΔΡΓΑΗΑ άηνκα πνπ αληηκεησπίδνπλ ηδηαίηεξα πξνβιήκαηα αλεχξεζε εξγαζίαο θαη είλαη καθξνρξφληα άλεξγνη. Β6 Κίλεηξα γηα αλέξγνπο πνπ ΚΗΝΖΣΡΑ ΓΗΑ ΣΖ αλήθνπλ ζηηο νκάδεο-ζηφρνπο ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ λα μεθηλήζνπλ δηθή ηνπο ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΧΝ εξγαζία ή λα γίλνπλ αλεμάξηεην επαγγεικαηίεο (απηναπαζρνινχκελνη) ΜΔΣΡΑ ΠΑΘΖΣΗΚΩΝ ΠΟΛΗΣΗΚΩΝ Γ1 Δπηδφκαηα δηαηήξεζεο ηνπ ΔΠΗΓΟΜΑΣΑ ΠΡΟ εηζνδήκαηνο θαη εληζρχζεηο ΑΝΔΡΓΟΤ πξνο άηνκα πνπ έραζαλ ηελ εξγαζία ηνπο (επηδφκαηα αλεξγίαο) Γ2 Δλίζρπζε ηεο κεξηθήο ή νιηθήο ΠΡΟΧΡΖ ΤΝΣΑΞΗΟΓΟΣΖΖ ζπληαμηνδφηεζεο ειηθησκέλσλ αλέξγσλ κε κηθξέο πηζαλφηεηεο αλεχξεζε εξγαζίαο ή ειηθησκέλσλ εξγαδνκέλσλ κε ζθνπφ λα αληηθαηαζηαζνχλ απφ λεψηεξα άηνκα πνπ αλήθνπλ ζε νκάδα ζηφρν. Πεγή: Employment in Europe, 2006, ζ

28 Αμίδεη λα παξαηεζεί θαη ε ηαμηλφκεζε ηνπ ΟΟΑ 17, πνπ πεξηιακβάλεη ηηο θάησζη θαηεγνξίεο: Πίλαθαο 2: Σαμηλφκεζε ΟΟΑ 1. Τπεξεζίεο ησλ Γξαθείσλ Απαζρφιεζεο θαη Γηνηθεηηθέο Γξαζηεξηφηεηεο 2. Καηάξηηζε 3. Μέηξα γηα ηνπο Νένπο 4. Δπηδνηνχκελε Απαζρφιεζε 5. Μέηξα γηα ηα Άηνκα κε Δηδηθέο Αλάγθεο 6. Μέηξα Παζεηηθψλ Πνιηηηθψλ 7. Δπηδφκαηα Αλεξγίαο 8. Πξφσξε πληαμηνδφηεζε Με βάζε ηα αλσηέξσ, ζα κπνξνχζακε λα ηζρπξηζζνχκε φηη ε πξψηε ηαμηλφκεζε ελδείθλπηαη πεξηζζφηεξν απφ απηήλ ηνπ ΟΟΑ, ιφγσ ηνπ φηη ε ηαμηλφκεζε δηελεξγείηαη κε βάζε ην είδνο ηεο παξέκβαζεο ελψ ηαπηφρξνλα επηηξέπεη ηε δηάθξηζε ησλ δαπαλψλ πνπ αθνξνχλ ηηο ππεξεζίεο απαζρφιεζεο, απφ ηε κία ζε δαπάλεο πνπ απνξξνθνχληαη απφ ηα γξαθεία εξγαζίαο γηα ηελ εμππεξέηεζε ππεξεζηψλ ζχδεπμεο, θαη απφ ηελ άιιε ζε ινηπέο δαπάλεο δηνίθεζεο. Αληηζέησο, ε ζαθψο απινχζηεξε ηαμηλφκεζε ηνπ ΟΟΑ, πξνθαιεί θάπνηα ζχγρπζε κεηαμχ είδνπο παξέκβαζεο θαη νκάδσλ- ζηφρσλ. Δπηπιένλ, δελ πξέπεη λα παξαβιέςνπκε θάπνηεο αζάθεηεο πνπ εμαθνινπζνχλ λα εληνπίδνληαη ζηελ ηαμηλφκεζε νξηζκέλσλ κέηξσλ φπσο γηα πρ ηα πξνγξάκκαηα εξγαζηαθήο εκπεηξίαο (stage), πνπ κπνξνχλ λα ππαρζνχλ ηφζν ζηελ θαηεγνξία ησλ πξνγξακκάησλ επηδνηνχκελεο απαζρφιεζεο, φζν θαη ζε απηήλ ησλ πξνγξακκάησλ θαηάξηηζεο Βι. «Employment in Europe 2006» ζει Βι. L. Calmfors et al., Does Active Labour Market Policy Work? Lessons from the Swedish Experiences, 2002, IFAU, Working Paper 2002:4, ζει

29 1.5.4 Δπηπηώζεηο ζνλ αθνξά ηηο επηπηψζεηο ησλ ΔΠΑ, ραξαθηεξηζηηθή είλαη ε δηάθξηζε ζηελ νπνία πξνβαίλεη ν L. Calmfors 19. πγθεθξηκέλα, δηαθξίλεη ελλέα δηαθνξεηηθέο θαηεγνξίεο επηπηψζεσλ. Μεηαμχ απηψλ, σο πιένλ ζεκαληηθέο ζεσξνχληαη: Πξώηνλ, νη επηπηώζεηο ηωλ ΕΠΑ ζηε πξνζθνξά εξγαζίαο. Αλαπφθεπθην απνηέιεζκα ηεο αλεξγίαο, ηδίσο φηαλ απηή έρεη κεγάιε δηάξθεηα, είλαη ε απνκάθξπλζε ησλ αλέξγσλ απφ ηελ αγνξά εξγαζίαο θαη ε αχμεζε ηεο δπζθνιίαο επαλέληαμήο ηνπο ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Σν πξφβιεκα απηφ είλαη ηδηαίηεξα έληνλν θπξίσο γηα ηνπο λενεηζεξρφκελνπο ζηελ αγνξά εξγαζίαο θαζψο θαη γηα φζνπο απνιχνληαη ζε κεγάιε ειηθία. Απάληεζε ζην πξφβιεκα απηφ δίλνπλ νη ΔΠΑ, αθνχ παξά ην φηη δελ δεκηνπξγνχλ ζηαζεξέο ζέζεηο εξγαζίαο αιιά πεξηνξίδνληαη θαηά θάπνην ηξφπν ζηελ αλαθχθισζε ηεο απαζρφιεζεο, σζηφζν ζπληεξνχλ ηελ επαθή ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηα αλσηέξσ πξνγξάκκαηα κε ηελ αγνξά εξγαζίαο. Μέζσ ησλ πξνγξακκάησλ απηψλ απμάλεηαη ε πξνζθνξά εξγαζίαο, ελψ ηαπηφρξνλα κεηψλεηαη ν πξαγκαηηθφο κηζζφο εμαηηίαο ηνπ απμεκέλνπ αληαγσληζκνχ πνπ δεκηνπξγείηαη κεηαμχ εξγαδνκέλσλ θαη αλέξγσλ γηα ηε δηαηήξεζε ή αλεχξεζε κηαο ζέζεο εξγαζίαο. πλεπψο, επεηδή νη επηπηψζεηο ηφζν ζην επίπεδν ηεο απαζρφιεζεο φζν θαη ζην επίπεδν ηνπ κηζζνχ, πνπ νθείινληαη ζηελ απμεκέλε πξνζθνξά εξγαζίαο, αλακέλνληαη λα θηλεζνχλ πξνο ηελ ίδηα θαηεχζπλζε, αθφκε θαη φηαλ ηα πξνγξάκκαηα ΔΠΑ αλαθέξνληαη ζε κεηνλεθηνχζεο νκάδεο ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ, κε ηελ έλλνηα είηε ηεο έιιεηςεο δεμηνηήησλ, είηε ηεο πξνθαηάιεςεο εθ κέξνπο ησλ εξγνδνηψλ. Γηα λα πεξηνξηζηεί ν θίλδπλνο απηφο, ηδηαίηεξε πξνζνρή πξέπεη λα δνζεί ζηελ πνηφηεηα ηνπ ζρεδηαζκνχ ησλ πξνγξακκάησλ θαηάξηηζεο. Με άιια ιφγηα, ηα πξνγξάκκαηα απηά πξέπεη λα εμαζθαιίδνπλ εξγαζηαθέο δεμηφηεηεο πνπ αλαγλσξίδνληαη θαη απαηηνχληαη απφ ηηο ζχγρξνλεο αλάγθεο, λα ζηεξίδνπλ ηνπο αλέξγνπο ζηελ πξνζπάζεηά ηνπο λα βξνπλ κηα ζέζε απαζρφιεζεο θαη λα πξνζπαζνχλ λα κεηαβάιινπλ ηηο πξνθαηεηιεκκέλεο απφςεηο ησλ εξγνδνηψλ 20. Δεύηεξνλ, νη επηπηώζεηο ηωλ ΕΠΑ ζηε δηαδηθαζία ζύδεπμεο. Με ηε ηνπνζέηεζε αλέξγσλ ζε θελέο ζέζεηο εξγαζίαο, κεηψλεηαη ζηελ νπζία ε κέζε 19 Βι. «L. Calmfors Actve Labour Market Policy and Unemployment - a Framework for the Analysis of Crucial Design Features», OECD Economic Studies No. 22, Spring 1994, ζει Πρ. κε πξνγξάκκαηα επηδνηνχκελεο απαζρφιεζεο 29

30 δηάξθεηα παξακνλήο ηεο θελήο ζέζεο θαη αληίζηνηρα ε κέζε δηάξθεηα ηεο αλεξγίαο ηξηβήο. θνπφο ηνπο είλαη λα κεησζεί ην θφζηνο πιεξνθφξεζεο εξγαδνκέλσλ θαη εξγνδνηψλ ζρεηηθά κε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο θελήο ζέζεο θαη ησλ εξγαζηαθψλ δεμηνηήησλ αληίζηνηρα. Δηδηθφηεξα, κέζσ ηεο εθαξκνγήο ζπζηεκάησλ εμαηνκηθεπκέλεο πξνζέγγηζεο ζηνπο κεραληζκνχο ηνπνζέηεζεο αλέξγσλ ζε θελέο ζέζεηο, βειηηψλεηαη ε δηαδηθαζία ζχδεπμεο. Ζ βειηίσζε απηή πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ηεο πξνζαξκνγήο ησλ δεμηνηήησλ ησλ αλέξγσλ ζηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ πξνζθεξφκελσλ θελψλ ζέζεσλ, ηεο ελεξγνχο αλαδήηεζεο θελψλ ζέζεσλ εθ κέξνπο ησλ αλέξγσλ θαζψο θαη ηεο αλαπιήξσζεο ησλ ειιείςεσλ ησλ αλέξγσλ σο πξνο ηελ εξγαζηαθή εκπεηξία, πξνθεηκέλνπ λα κπνξέζνπλ λα δηεθδηθήζνπλ κία θελή ζέζε εξγαζίαο. Τπάξρεη φκσο θαη ε αληίζεηε άπνςε, ε νπνία ππνζηεξίδεη φηη θαηά ηε δηάξθεηα ζπκκεηνρήο ησλ αλέξγσλ ζηα ελ ιφγσ πξνγξάκκαηα, κεηψλεηαη ην ελδηαθέξνλ ηνπο σο πξνο ηελ αλαδήηεζε εξγαζίαο, δει φηη έρνπλ ιηγφηεξεο πηζαλφηεηεο εχξεζεο κηαο θαλνληθήο ζέζεο εξγαζίαο ζε ζρέζε κε φζνπο δελ ζπκκεηέρνπλ ζε αληίζηνηρα πξνγξάκκαηα. Σξίηνλ, νη επηπηώζεηο ζηελ παξαγωγηθόηεηα ηεο εξγαζίαο. Μέζσ ησλ ΔΠΑ επηρεηξείηαη ε βειηίσζε ηεο αηνκηθήο παξαγσγηθφηεηαο ηεο εξγαζίαο. Απηφ επηηπγράλεηαη κε δχν ηξφπνπο: ζεηηθά, δειαδή κε ηελ αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο κέζσ πξνγξακκάησλ βειηίσζεο ησλ εξγαζηαθψλ δεμηνηήησλ (πξνγξάκκαηα θαηάξηηζεο θαη εξγαζηαθήο εκπεηξίαο) θαη απνηξεπηηθά, δειαδή κε παξεκβάζεηο πνπ απνηξέπνπλ ηελ απψιεηα εξγαζηαθψλ δεμηνηήησλ (πξνγξάκκαηα επηδνηνχκελεο απαζρφιεζεο). πλέπεηα ηεο κεγάιεο δηάξθεηαο ηεο αλεξγίαο, θαζψο θαη ζπρλέο πεξίνδνη αλεξγίαο, επηθέξνπλ απψιεηα εξγαζηαθψλ δεμηνηήησλ, ηερληθέο θαη θνηλσληθέο, φπσο εμάιινπ θαη αδπλακία απφθηεζεο ηεο άπιεο γλψζεο, δει έλα ηκήκα ησλ εξγαζηαθψλ δεμηνηήησλ ην νπνίν απνθηάηαη ζην ρψξν εξγαζίαο θαη ζεσξείηαη σο κε άκεζα κεηαβηβάζηκν. Σέηαξηνλ, επηπηώζεηο από ηελ θαηαλνκή ηωλ εξγαδνκέλωλ. Μεηαμχ ησλ απνηειεζκάησλ ησλ ΔΠΑ ζπγθαηαιέγεηαη θαη ε δηεπθφιπλζε ηεο θηλεηηθφηεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ ηδίσο ιφγσ ηεο παξνρήο πιεξνθνξηψλ γηα ηηο πθηζηάκελεο θελέο ζέζεηο εξγαζίαο, ηνλ επαγγεικαηηθφ πξνζαλαηνιηζκφ θαη ζπκβνπιεπηηθήο, ησλ 30

31 πξνγξακκάησλ θαηάξηηζεο θαζψο θαη ησλ πξνγξακκάησλ γεσγξαθηθήο θηλεηηθφηεηαο. Με ηνλ ηξφπν απηφ εμαζθαιίδεηαη ηφζν ε νκαιή πξνζαξκνγή ηεο νηθνλνκίαο κε ηε κεηαθίλεζε ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ζε ηνκείο πςειήο παξαγσγηθφηεηαο, φζν θαη ε αληηκεηψπηζε πξνβιεκάησλ ζηειέρσζεο επηρεηξήζεσλ, πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε κε θηλεηηθφηεηα ησλ εξγαδνκέλσλ. Δπηπιένλ, ιφγσ ηεο κεηαθίλεζεο εξγαδνκέλσλ απφ θιάδνπο ρακειήο παξαγσγηθφηεηαο πξνο θιάδνπο πςειήο παξαγσγηθφηεηαο, πξνθχπηνπλ άκεζα καθξννηθνλνκηθά απνηειέζκαηα, φπσο ε αχμεζε ηνπ ζπλνιηθνχ παξαγφκελνπ πξντφληνο, ησλ κηζζψλ ζηνπο ηνκείο ρακειήο παξαγσγηθφηεηαο αιιά θαη ε κείσζε ησλ κηζζψλ ζηνπο ηνκείο πςειήο παξαγσγηθφηεηαο Πέκπηνλ, επηπηώζεηο ζηελ αηνκηθή θαη θνηλωληθή επεκεξία. Τπνζηεξίδεηαη φηη κέζσ ησλ ΔΠΑ επέξρεηαη θαη θάπνηα βειηίσζε ηεο επεκεξίαο φζσλ ζπκκεηέρνπλ ζηα ελ ιφγσ πξνγξάκκαηα. Ζ βειηίσζε απηή ζπλίζηαηαη ζηα πςειφηεξα εηζνδήκαηα ησλ ζπκκεηερφλησλ ζε απηά έλαληη ηνπ επηδφκαηνο αλεξγίαο, ζηελ ςπρνινγηθή ελίζρπζε πνπ απηά πξνζθέξνπλ εληζρχνληαο ηνπο ζπκκεηέρνληεο κε κεγαιχηεξε αηζηνδνμία γηα ην κέιινλ, ζηηο κεγαιχηεξεο πηζαλφηεηεο επαγγεικαηηθήο απνθαηάζηαζεο, θαζψο θαη ζηελ εμαζθάιηζε ηεο ζπλέρηζεο ή αλαλέσζεο ηνπ δηθαηψκαηνο επηδφηεζεο αλεξγίαο ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ε ζπκκεηνρή ζε ηέηνηα πξνγξάκκαηα απνηειεί πξνυπφζεζή ηεο. Έθηνλ, επηπηώζεηο ζηελ απαζρόιεζε. Πξφθεηηαη γηα ηα πξνβιήκαηα απφ ηελ εθαξκνγή ΔΠΑ γλσζηά σο εθηίκεζε ηνπ λεθξνύ βάξνπο, επίπησζε ππνθαηάζηαζεο, επίπησζε εθηόπηζεο θαη επίπησζε επηινγήο. Αλαιπηηθφηεξα: Δθηίκεζε Νεθξνύ Βάξνπο. Σν λεθξφ βάξνο απμάλεη ην πξαγκαηηθφ θφζηνο ηνπ πξνγξάκκαηνο, αθνχ ην απνηέιεζκα ζα επέξρνληαλ αθφκε θαη αλ δελ εθαξκνδφηαλ ην πξφγξακκα. Με άιια ιφγηα ην θίλεηξν γηα λα επηηεπρζνχλ ζπγθεθξηκέλνη ζηφρνη π.ρ. πξφζιεςε λένπ πξνζσπηθνχ, ππήξρε θαη δελ ρξεηαδφηαλ λα δεκηνπξγεζεί κέζσ ησλ ΔΠΑ. Δπίπησζε Τπνθαηάζηαζεο. Πξφθεηηαη γηα ηελ ζπλέπεηα εθείλε πνπ πξνθαιεί αλαδηαλνκή ηεο απαζρφιεζεο κεηαμχ σθεινπκέλσλ θαη κε σθεινπκέλσλ. Ζ αλαδηαλνκή απηή είλαη απνηέιεζκα ηεο κεηαβνιήο ησλ ζρεηηθψλ κηζζψλ ησλ αλσηέξσ νκάδσλ. 31

32 Δπίπησζε Δθηόπηζεο. Πξνθχπηεη φηαλ ε επηρείξεζε πνπ απαζρνιεί ζπκκεηέρνληεο ηνπ πξνγξάκκαηνο εληζρχεη ηε ζέζε ηεο ιφγσ αληαγσληζκνχ, κε ζπλέπεηα λα πξνθαιεί ηε κείσζε ηεο απαζρφιεζεο ζε αληαγσληζηηθέο επηρεηξήζεηο. Δπίπησζε Δπηινγήο (creaming). Πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιίζνπλ νη δηαρεηξηζηέο ησλ πξνγξακκάησλ πςειά πνζνζηά επηηπρίαο, πξνβαίλνπλ, φζνλ αθνξά ηνπο ζπκκεηέρνληεο, ζηελ επηινγή εθείλσλ κε ηηο κεγαιχηεξεο πηζαλφηεηεο επηηπρίαο εχξεζεο εξγαζίαο ζε ζρέζε κε άηνκα πνπ εκθαλίδνπλ κεγαιχηεξε απνηπρία ζηελ επίηεπμε ηνπ επηδησθφκελνπ ζηφρνπ. Γεκηνπξγείηαη θαηά θάπνην ηξφπν κεξνιεςία κεηαμχ ησλ σθεινπκέλσλ κε ηνλ ζχλνιν ησλ εγγεγξακκέλσλ αλέξγσλ θαη κπνξεί λα δηνξζσζεί κφλν κε εθαξκνγή νηνλεί πεηξακαηηθψλ ή πεηξακαηηθψλ κεζφδσλ, αλ θαη έρνπλ εθθξαζζεί πνιιέο επηθπιάμεηο θαη γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ κεζφδσλ απηψλ, εμ αηηίαο ηεο χπαξμεο κε επζέσο κεηξήζηκσλ θαη κε ζηαηηζηηθά δπλαηφλ λα απνηππσζνχλ ραξαθηεξηζηηθψλ ύγθξηζε Δλεξγεηηθώλ θαη Παζεηηθώλ πνιηηηθώλ απαζρόιεζεο Δηδηθφηεξα απφ κηα ζχληνκε ζχγθξηζε κεηαμχ ησλ αλσηέξσ θαηεγνξηψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο πξνθχπηνπλ ζεκαληηθέο δηαθνξέο κεηαμχ ηνπο ηφζν σο πξνο ηνλ ηξφπν πνπ πξνζεγγίδνπλ ην πξφβιεκα φζν θαη σο πξνο ηνλ επηδησθφκελν ζθνπφ. Έηζη, ελψ νη Δλεξγεηηθέο Πνιηηηθέο Απαζρφιεζεο (ΔΠΑ) ζηνρεχνπλ ζηνλ λα δεκηνπξγήζνπλ έλα εξγαηηθφ δπλακηθφ απνδνηηθφ, αληαγσληζηηθφ θαη αθκαίν αθφκε θαη ζηα ρξνληθά δηαζηήκαηα πνπ βξίζθεηαη εθηφο αγνξάο εξγαζίαο, αληίζεηα νη Παζεηηθέο Πνιηηηθέο Απαζρφιεζεο (ΠΠΑ) πξνζπαζνχλ λα ζηεξίμνπλ ηνπο άλεξγνπο θαη λα αληηζηαζκίζνπλ ηελ απψιεηα επεκεξίαο ηνπο κέζσ επηδνκάησλ. Δπίζεο, νη ΔΠΑ ραξαθηεξίδνληαη απφ επηιεθηηθφηεηα, αθνχ επηθεληξψλνληαη ζε εηδηθέο ππνθαηεγνξίεο (νκάδεο) αηφκσλ πνπ είλαη εξγάζηκεο ειηθίαο, ζε αληίζεζε κε ηηο ΠΠΑ πνπ αλαθέξνληαη ζε αλέξγνπο γεληθά εθφζνλ απηνί πιεξνχλ ζπγθεθξηκέλα θξηηήξηα (πρ ζπγθεθξηκέλνο ρξφλνο απαζρφιεζεο). Δπηπξνζζέησο, φζνλ αθνξά ηξφπν πινπνίεζεο ησλ ζηφρσλ ηνπο, νη ΠΠΑ παξέρνπλ ζηνπο δηθαηνχρνπο επηδφκαηα φρη γηα λα βειηηψζνπλ ηηο δεμηφηεηεο ηνπο αιιά απιά γηα λα ακβιχλνπλ ηηο δπζθνιίεο πνπ αληηκεησπίδνπλ. Αληίζεηα, νη ΔΠΑ 32

33 πξνθεηκέλνπ λα δεκηνπξγήζνπλ έλα εξγαηηθφ δπλακηθφ αληαγσληζηηθφ θαη ηθαλφ λα εμέιζεη απφ ηελ θαηάζηαζε ηεο αλεξγίαο, πξνζθεχγνπλ ζε ζπζηήκαηα επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο, θαηάξηηζεο, επαλαθαηάξηηζεο, δηα βίνπ κάζεζεο θαη ζηήξημεο ζηελ εμεχξεζε εξγαζίαο. Έηζη, απφ ηε κηα νη εξγαδφκελνη απνδίδνπλ θαιχηεξα θαη έρνπλ πεξηζζφηεξεο πξννπηηθέο λα βξνπλ κηα θαιχηεξε ζέζε εξγαζίαο θαη απφ ηελ άιιε νη άλεξγνη κπνξνχλ πην εχθνια λα απνξξνθεζνχλ απφ ηελ αγνξά εξγαζίαο. Με άιια ιφγηα νη ΔΠΑ πεξηιακβάλνπλ εξγαιεία πνπ εληζρχνπλ ηελ πξνζθνξά εξγαζίαο θαη ηξνθνδνηνχλ ηηο επηρεηξήζεηο κε έλα εξγαηηθφ δπλακηθφ θαιχηεξεο πνηφηεηαο, απμεκέλσλ δεμηνηήησλ, πξνζαξκνζκέλν ζηηο λέεο απαηηήζεηο θαη άκεζα αμηνπνηήζηκν. Γεληθά, παξαηεξείηαη ε ρξήζε απφ ηηο θπβεξλήζεηο ησλ θξαηψλ ελφο ζπλδπαζκνχ ΔΠΑ θαη ΠΠΑ, πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιίζνπλ ηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ηεο αγνξάο εξγαζίαο θαη λα θξαηνχλ ηελ αλεξγία ζε ινγηθά επίπεδα. Χζηφζν, απφ ηελ σο άλσ ζχληνκε ζπγθξηηηθή αλαθνξά ζηηο δχν θαηεγνξίεο πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο, είλαη ζαθήο ε ππεξνρή ησλ ΔΠΑ, αθνχ ζπληζηνχλ επέλδπζε ζην αλζξψπηλν θεθάιαην θαη ζηνρεχνπλ ζηελ ελίζρπζε ηεο πξνζθνξάο εξγαζίαο δηακέζνπ ζηξαηεγηθψλ ελεξγνπνίεζεο ησλ αηφκσλ εξγάζηκεο ειηθίαο θαη ηε δηεχξπλζε ησλ επθαηξηψλ απαζρφιεζεο εηδηθψλ νκάδσλ ηνπ πιεζπζκνχ φπσο είλαη νη λένη, νη γπλαίθεο νη καθξνρξφληα άλεξγνη, κεηαλάζηεο θαη άιιεο επάισηεο θνηλσληθέο νκάδεο, ζε αληίζεζε κε ηηο ΠΠΑ πνπ ελέρνπλ ηνλ θίλδπλν δεκηνπξγίαο αληηθηλήηξσλ γηα πξνζθνξά εξγαζίαο θαη θίλεηξα γηα έληαμε ζε πξνγξάκκαηα επηδφηεζεο αλεξγίαο. Σέινο, ε παξαδνρή απηή δελ πξέπεη λα νδεγήζεη ζε εζθαικέλα ζπκπεξάζκαηα, φπσο ι.ρ. φηη νη ΠΠΑ δελ ρξεηάδνληαη, αιιά αληηζέησο ζην φηη νη ΔΠΑ πξέπεη λα ππνβνεζνχληαη θαη απφ ΠΠΑ φηαλ απηφ ρξεηάδεηαη πρ γηα ηε ζηήξημε ησλ αλέξγσλ θαη γηα φζν θαηξφ απηνί βηψλνπλ ηελ αλεξγία θαζψο θαη φζσλ αληηκεησπίδνπλ αληηθεηκεληθέο δπζθνιίεο σο πξνο ηελ εχξεζε εξγαζίαο. 33

34 Κεθάιαην 2. Ζ πξνζέγγηζε ησλ ελεξγεηηθώλ πνιηηηθώλ απαζρόιεζεο ζηελ Διιάδα 2.1 Τθηζηάκελε θαηάζηαζε αλεξγίαο ζηελ Διιάδα χκθσλα κε ζηνηρεία ηεο Διιεληθήο ηαηηζηηθήο Αξρήο (ΔΛ.ΣΑΣ.) ην πνζνζηφ αλεξγίαο θαηά ην α ηξίκελν ηνπ 2011 ζηελ Διιάδα αλήιζε ζην 15,9% απφ ην 11,7% πνπ ήηαλ ην αληίζηνηρν ηξίκελν ηνπ 2010 θαη 14,2% ην δ ηξίκελν Σν πνζνζηφ ησλ αλέξγσλ, βάζεη απνηειεζκάησλ έξεπλαο ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ πνπ δηελεξγεί ε ΔΛ.ΣΑΣ. αγγίδεη πιένλ ηα άηνκα, αξηζκφο πνπ απμήζεθε θαηά 35,1% κέζα ζε έλαλ ρξφλν θαη θαηά 11,3% κέζα ζε έλα ηξίκελν. Γηάγξακκα 1: Πνζνζηό αλεξγίαο αλά ηξίκελν 16,5 15,5 14,5 13,5 12,5 11,5 10,5 Ποσοστό ανεργίας (%) 9,5 8,5 7,5 6,5 Πεγή: Ειιεληθή ηαηηζηηθή Αξρή (ΕΛ.ΣΑΣ.) 34

35 Αριθμός ανέργψν[αναζητούντων εργασία] Ηδηαίηεξα αλεζπρεηηθφ είλαη ην γεγνλφο φηη ην πνζνζηφ ησλ «λέσλ αλέξγσλ» 21 αλέξρεηαη ζην 22,8% ηνπ ζπλφινπ, ελψ νη καθξνρξφληα άλεξγνη22 απνηεινχλ αληίζηνηρα ην 46,6%. Γεληθή δηαπίζησζε είλαη φηη ε αλεξγία «πιήηηεη» θπξίσο ηνπο λένπο ζε ειηθία. πγθεθξηκέλα ζηηο ειηθίεο εηψλ ην πνζνζηφ αλεξγίαο αλέξρεηαη ζε 30,9% (απφ 22,3% ην α ηξίκελν 2010) θαη εηδηθά ζηηο γπλαίθεο ην αληίζηνηρν πνζνζηφ είλαη 35,8% (απφ 27,4% πξηλ απφ έλα έηνο). ζνλ αθνξά ηα δχν θχιια, ε αλεξγία ζηνπο άλδξεο αλέξρεηαη ζην 13,3% (απφ 9% ην α ηξίκελν 2010) θαη ζηηο γπλαίθεο ζην 19,5% (απφ 15,5% πέξπζη). Γηάγξακκα 2 : Δγγεγξακκέλνη άλεξγνη αλαδεηνύληεο εξγαζία αλά Φύιν θαη δηάξθεηα αλεξγίαο: Ηνύληνο 2011 Αριθμός ανέργων[αναζητούντων εργασία] ανά φύλο και διάρκεια ανεργίας:ιόυνιος Εγγεγραμμένοι >= 12 Μήνες Εγγεγραμμένοι < 12 Μήνες Διάρκεια ανεργίας ΤΝΟΛΟ ΑΝΔΡΕ ΓΤΝΑΙΚΕ Πεγή: Οξγαληζκφο Απαζρφιεζεο Εξγαηηθνχ Δπλακηθνχ (Ο.Α.Ε.Δ.) Με βάζε ηελ θαηαλνκή ηεο αλεξγίαο σο πξνο ην επίπεδν εθπαίδεπζεο, ην πςειφηεξν πνζνζηφ παξαηεξείηαη ζε φζνπο δελ έρνπλ πάεη θαζφινπ ζρνιείν (23,4%). Αθνινπζνχλ ηα άηνκα πνπ έρνπλ ηειεηψζεη κεξηθέο ηάμεηο δεκνηηθνχ (18,9%). Σα ρακειφηεξα πνζνζηά θαηαγξάθνληαη ζε φζνπο έρνπλ δηδαθηνξηθφ ή κεηαπηπρηαθφ (9,8%) θαη ζηνπο πηπρηνχρνπο ηεο ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο (10,6%). πσο πξνθχπηεη απφ ην δηάγξακκα 3 απφ ην ζχλνιν ησλ αλέξγσλ αλαδεηνχλησλ 21 δειαδή φζσλ εηζέξρνληαη γηα πξψηε θνξά ζηελ αγνξά εξγαζίαο αλαδεηψληαο απαζρφιεζε. 22 δειαδή απηνί πνπ αλαδεηνχλ εξγαζία απφ 12 κήλεο θαη άλσ, αλεμάξηεηα εάλ είλαη «λένη» ή «παιαηνί» άλεξγνη. 35

36 Αριθμός ανέργων[αναζητούντων εργασία] εξγαζία αλά εθπαηδεπηηθφ επίπεδν, άηνκα (πνζνζηφ 1,28%) αλήθνπλ ζην Δθπαηδεπηηθφ επίπεδν ρσξίο εθπαίδεπζε, (πνζνζηφ 36,90%) αλήθνπλ ζηελ Τπνρξεσηηθή εθπαίδεπζε ( έσο 3 ε Γπκλαζίνπ), αλήθνπλ ζηελ Γεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε (πνζνζηφ 45,54%) θαη αλήθνπλ ζηελ Σξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε (πνζνζηφ 16,28%). Γηάγξακκα 3: Δγγεγξακκέλνη άλεξγνη αλαδεηνύληεο εξγαζία αλά Δθπαηδεπηηθό Δπίπεδν θαη δηάξθεηα αλεξγίαο: Ηνύληνο 2011 Αριθμός ανέργων [αναζητούντων εργασία] ανά Εκπαιδευτικό επίπεδο και διάρκεια ανεργίας:ιούνιος ΧΩΡΙ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ ΕΩ 3Η ΓΤΜΝΑΙΟΤ ΔΕΤΣΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ ΣΡΙΣΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ Εγγεγραμμένοι >= 12 Μήνες Εγγεγραμμένοι < 12 Μήνες ΤΝΟΛΟ Διάρκεια ανεργίας Πεγή: Οξγαληζκφο Απαζρφιεζεο Εξγαηηθνχ Δπλακηθνχ (Ο.Α.Ε.Δ.) ε επίπεδν πεξηθεξεηψλ ηεο ρψξαο, ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ αλεξγίαο παξαηεξείηαη ζην Νφηην Αηγαίν (24,3% απφ 18,9% ην α ηξίκελν 2010), ηε Γπηηθή Μαθεδνλία (22,3% απφ 15,1%) θαη ηα Ηφληα Νεζηά (20,3% απφ 20,4%). ηνλ αληίπνδα, ην κηθξφηεξν πνζνζηφ αλεξγίαο θαηαγξάθεηαη ζηελ Πεινπφλλεζν (12,4% απφ 8,8%), ζην Βφξεην Αηγαίν (12,6% απφ 7,6%) θαη ζηε Θεζζαιία (14,3% απφ 11,3%). ηελ Αηηηθή ε αλεξγία απμήζεθε ζε 14,7% ην α ηξίκελν ηνπ 2011 απφ 10,7% ην Σν πνζνζηφ αλεξγίαο ησλ αηφκσλ κε μέλε ππεθνφηεηα (19,8%) είλαη κεγαιχηεξν απφ ην αληίζηνηρν ησλ Διιήλσλ ππεθφσλ (15,5%). Σαπηφρξνλα, ην 36

37 73,3% ησλ μέλσλ ππεθφσλ είλαη νηθνλνκηθά ελεξγφ, πνζνζηφ ζεκαληηθά πςειφηεξν απφ ην αληίζηνηρν ησλ Διιήλσλ (52%). χκθσλα κε ηα πξνζθάησο δεκνζηεπζέληα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία ηνπ Οξγαληζκνχ Απαζρφιεζεο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ (Ο.Α.Δ.Γ.), βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά πνπ πξνθχπηνπλ θαηά ηνλ κήλα Ηνχλην ζπληζηνχλ αθελφο ε ζηαζεξνπνίεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ εγγεγξακκέλσλ αλέξγσλ ζε ζρέζε κε ηνλ πξνεγνχκελν κήλα, αθεηέξνπ ε κείσζε ησλ επηδνηνχκελσλ αλέξγσλ θαηά 11,06%. Σαπηφρξνλα, κεησκέλεο θαηά 13,2% ζε ζρέζε κε ηνλ Ηνχλην ηνπ 2010 εκθαλίδνληαη νη αλαγγειίεο πξνζιήςεσλ ελψ νη θαηαγγειίεο θαη ιήμεηο ζπκβάζεσλ κεηψζεθαλ θαηά 14,5% κε απνηέιεζκα ηελ αχμεζε ησλ θαζαξψλ ζέζεσλ απαζρφιεζεο κηζζσηψλ ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα. Δπηπιένλ, ηνλ Ηνχλην ηνπ 2011 νη εγγεγξακκέλνη άλεξγνη ζηα κεηξψα ηνπ Ο.Α.Δ.Γ. αγγίδνπλ ηνπο ην ζχλνιν απηφ είλαη άλδξεο (42,43%) θαη γπλαίθεο (57,57%). Παξαηεξείηαη αχμεζε θαηά 0,32% ζε ζρέζε κε ηνλ Μάην ηνπ ίδηνπ έηνπο. Με θξηηήξην ηελ ειηθηαθή νκάδα, νη εγγεγξακκέλνη άλεξγνη απφ εηψλ απνηεινχλ έλα 62,59%, φζνη είλαη ειηθίαο θάησ ησλ 30 αληηζηνηρνχλ ζην 28,02%, ελψ νη άλσ ησλ 55 εηψλ ζην 9,39%. Αθνινχζσο, κε βάζε ην εθπαηδεπηηθό επίπεδν, νη εγγεγξακκέλνη άλεξγνη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο αλέξρνληαη ζην 45,54%, νη ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο (έσο 3 ε Γπκλαζίνπ) ζην 36,90%, νη ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο ζην 16,28% θαη νη ρσξίο εθπαίδεπζε αλαινγεί ζην 1,28%. Αληηζηνίρσο, κε θξηηήξην ηελ ππεθνόηεηα, ζηνπο Έιιελεο Τπεθφνπο αληηζηνηρεί ην 92,68%, ζηνπο Τπεθφνπο ηξίησλ ρσξψλ ην 6,00% θαη ζηνπο Τπεθφνπο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ην 1,32%. Δπηπξνζζέησο, ν αξηζκόο ησλ επηδνηνύκελσλ αλέξγσλ αλέξρεηαη ζε άηνκα 23. Σν ελ ιφγσ ζχλνιν αλαιχεηαη ζε 82,90% θνηλνχο επηδνηνχκελνπο, 8,55% νηθνδφκνπο, 4,90% επνρηθνχο ινηπνχο επηδνηνχκελνπο θαη 3,08% επνρηθνχο ηνπξηζηηθψλ επαγγεικάησλ επηδνηνχκελνπο. Αμίδεη, ηέινο, λα αλαθεξζεί φηη νη αλαγγειίεο πξνζιήςεσλ αλήιζαλ ζε , δει. κεησκέλεο θαηά 16,54% ζε ζρέζε κε ηνλ πξνεγνχκελν κήλα ( ) θαη θαηά 13,2% ζε ζρέζε κε ηνλ Ηνχλην ηνπ 2010 ( ). Αληίζηνηρα, 23 εκθαλίδεηαη κεησκέλνο θαηά άηνκα (11,06%) ζε ζρέζε κε ηνλ Μάην ηνπ ίδηνπ έηνπο. 37

38 νη απνιύζεηο (θαηαγγειίεο ζπκβάζεσλ ανξίζηνπ ρξφλνπ) έθζαζαλ ηηο (απμεκέλεο θαηά 10,01% ζε ζρέζε κε ηνλ πξνεγνχκελν κήλα αιιά κεησκέλεο θαηά 14,9% ζε ζρέζε κε ηνλ Ηνχλην 2010), νη ιήμεηο ζπκβάζεσλ νξηζκέλνπ ρξόλνπ ηηο (απμεκέλεο θαηά 93,32% ζε ζρέζε κε ηνλ πξνεγνχκελν κήλα αιιά κεησκέλεο θαηά 14,3% ζε ζρέζε κε ηνλ Ηνχλην 2010) θαη νη νηθεηνζειείο απνρσξήζεηο ηηο (απμεκέλεο θαηά 8,04% ζε ζρέζε κε ηνλ πξνεγνχκελν κήλα αιιά κεησκέλεο θαηά 18,8% ζε ζρέζε κε ηνλ Ηνχλην 2010). Σν ζύλνιν ησλ θαηαγγειηώλ ζπκβάζεσλ ανξίζηνπ ρξόλνπ θαη ησλ ιήμεσλ ζπκβάζεσλ νξηζκέλνπ ρξόλνπ αλέξρεηαη ζε , ην 63,17% ηνπ νπνίνπ νθείιεηαη ζε απνρσξήζεηο απφ ηελ αγνξά εξγαζίαο ιφγσ ιήμεσλ ζπκβάζεσλ νξηζκέλνπ ρξφλνπ. Σν κέγεζνο απηφ είλαη απμεκέλν θαηά 51,16% απφ ηνλ πξνεγνχκελν κήλα Μάην (47.820) αιιά κεησκέλν θαηά 14,5% ζε ζρέζε κε ηνλ Ηνχλην 2010 (84.552) Δλεξγεηηθέο πνιηηηθέο απαζρόιεζεο ζηελ Διιάδα Θεζκηθό πιαίζην ελεξγεηηθώλ πνιηηηθώλ απαζρόιεζεο ζηελ Διιάδα χκθσλα κε ηηο θαηεπζχλζεηο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα ηελ απαζρφιεζε, φπσο απηέο αλαπηχζζνληαη ζηελ Δπξσπατθή ηξαηεγηθή γηα ηελ Απαζρφιεζε θαη ζηελ αλαζεσξεκέλε ηξαηεγηθή ηεο Ληζζαβφλαο γηα ηελ Αλάπηπμε θαη ηελ Απαζρφιεζε 25, ε Διιάδα πηνζέηεζε ηελ πεξίνδν κία ζεηξά ελεξγεηηθψλ 24 Απφ ηηο παξαπάλσ ξνέο ηεο κηζζσηήο απαζρφιεζεο πξνθχπηεη αχμεζε ηεο κηζζσηήο απαζρφιεζεο θαηά ζέζεηο εξγαζίαο, έλαληη ηνλ Μάην θαη ηνλ Ηνχλην ηνπ Χο απφξξνηα ηεο αλεπαξθνχο πξνφδνπ πνπ ζεκεηψζεθε ζε ζρέζε κε ηνπο ζηφρνπο πνπ είραλ ηεζεί ην 2000 ζηε Ληζαβφλα, ην 2005 θξίζεθε αλαγθαία ε αλαζεψξεζε ηεο ηξαηεγηθήο ηεο Ληζαβφλαο. πγθεθξηκέλα, δηαπηζηψζεθε πσο παξά ην γεγνλφο φηη ηα επίπεδα παξαγσγηθφηεηαο απμάλνληαλ, ε αχμεζε απηή δελ ήηαλ ε αλακελφκελε κε απνηέιεζκα λα παξαηεξείηαη κείσζε ησλ επηπέδσλ πινχηνπ. Δπίζεο, δελ έγηλαλ αξθεηέο επελδχζεηο ζε έξεπλα θαη αλάπηπμε, ν ξπζκφο αλάπηπμεο ήηαλ κφιηο πάλσ απφ ην 1% (ην έλα ηξίην δειαδή ηνπ ζηφρνπ ηεο Ληζαβφλαο), ελψ νη δηαδηθαζίεο εθαξκνγήο ηεο ζηξαηεγηθήο θαηέζηεζαλ εμαηξεηηθά πεξίπινθεο θαη ειάρηζηα θαηαλνεηέο. Έηζη ην Δαξηλφ Δπξσπατθφ πκβνχιην ηνπ 2005 ελέθξηλε ηελ απινπζηεπκέλε δηαθπβέξλεζε θαη απνθάζηζε λα πηνζεηήζεη κηα ζεηξά εληαίεο θαηεπζχλζεηο γηα ηελ αλάπηπμε θαη ηηο ζέζεηο απαζρφιεζεο (γηα ηελ ηξηεηία ) απνθαζίδνληαο πνηεο ζα είλαη νη ζπγθεθξηκέλεο καθξννηθνλνκηθέο θαη κηθξννηθνλνκηθέο θαηεπζχλζεηο θαζψο θαη νη θαηεπζχλζεηο ηεο απαζρφιεζεο. Δπίζεο απνθαζίζηεθε ε θαζηέξσζε ηνπ ρεδίνπ Γξάζεο ηεο Ληζαβφλαο ζην νπνίν πξνζδηνξίζηεθαλ νη δξάζεηο πνπ ζα πξέπεη λα αλαιεθζνχλ ηφζν ζε επίπεδν ΔΔ, φζν θαη ζε εζληθφ επίπεδν γηα ηηο εμήο ελφηεηεο πνιηηηθήο/θψλ: α)δπξψπε πην ειθπζηηθή σο ηφπνο γηα επελδχζεηο θαη εξγαζία, β)γλψζε θαη θαηλνηνκία κε ζηφρν ηελ αλάπηπμε, γ)γεκηνπξγία πεξηζζφηεξσλ θαη θαιχηεξσλ ζέζεσλ εξγαζίαο. Μεηά ηελ αλαζεψξεζε ηεο Ληζαβφλαο, νη πνιηηηθέο γηα ηελ πξνψζεζε ηεο αλάπηπμεο θαη ηεο απαζρφιεζεο ελζσκαηψλνληαη ζηα Δζληθά Πξνγξάκκαηα Μεηαξξχζκηζεο ηα νπνία κεηαμχ ησλ 38

39 πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο, νη νπνίεο πεξηιακβάλνληαη ζηα Δζληθά ρέδηα Γξάζεο γηα ηελ Απαζρφιεζε (Δ..Γ.Α.) 26. Δηδηθφηεξα, ην Δ..Γ.Α εζηηάδεη ζηελ αλαδηάξζξσζε ηνπ Ο.Α.Δ.Γ. θαη ησλ Γεκνζίσλ Τπεξεζηψλ Απαζρφιεζεο, ζηε δεκηνπξγία επηπιένλ Κ.Π.Α., ζηελ εθαξκνγή πξνγξακκάησλ επηδφηεζεο απαζρφιεζεο θαη θαηάξηηζεο θαζψο θαη ζηελ πξνζαξκνγή ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ δεκνζίνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα θαη ησλ απηναπαζρνινχκελσλ δηακέζνπ ελεξγεηψλ θαηάξηηζεο. Αληίζηνηρα ην Δ..Γ.Α δίλεη έκθαζε αθελφο ζηε ιεηηνπξγία ηνπ Λ.Α.Δ.Κ 27., πνπ ρξεκαηνδνηεί ηφζν πξνγξάκκαηα ελδνεπηρεηξεζηαθήο θαηάξηηζεο φζν θαη ελίζρπζεο ηεο απαζρνιεζηκφηεηαο ησλ αλέξγσλ, αθεηέξνπ ζηα πξνγξάκκαηα Δλαιιαζζφκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο 28, πνπ πινπνηνχληαη απφ ηνλ Ο.Α.Δ.Γ.. Σα ηειεπηαία είλαη πξνγξάκκαηα 2 ή 3 ζηαδίσλ 29, ζπλνιηθήο δηάξθεηαο 1000 σξψλ αλάινγα κε ηελ εηδηθφηεηα θαηάξηηζεο θαη κε ζηφρν ηελ πξνζαξκνγή ησλ επαγγεικάησλ ζηηο λέεο αλάγθεο ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ηεο ηερλνινγίαο ησλ επηθνηλσληψλ. Σέινο θαζνξίδνληαη νη θχξηνη ζηφρνη εζληθήο πνιηηηθήο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο γηα ηελ πεξίνδν , πνπ ζηεξίδεηαη ζε άιισλ πεξηιακβάλνπλ θαη δεηήκαηα θνηλσληθήο πξνζηαζίαο. Δπίζεο, εμνξζνινγίδεηαη θαη ε Αλνηρηή Μέζνδνο πληνληζκνχ ζην πιαίζην ηεο νπνίαο νξίδνληαη αθελφο επξχηεξνη ζηφρνη γηα ηελ θνηλσληθή πξνζηαζία θαη θνηλσληθή έληαμε θαη αθεηέξνπ ηξεηο νκάδεο εηδηθψλ ζηφρσλ πνπ αληηζηνηρνχλ ζε ζπγθεθξηκέλνπο ηνκείο πνιηηηθήο. Με βάζε ηνπο θνηλνχο ζηφρνπο ζα θαηαξηηζηνχλ εζληθέο ζηξαηεγηθέο θαη εζληθά (ζεκαηηθά) ζρέδηα γηα ζπγθεθξηκέλνπο ηνκείο πνιηηηθήο (δειαδή γηα ηελ θνηλσληθή έληαμε, ηηο ζπληάμεηο θαη ηελ πγεηνλνκηθή πεξίζαιςε Ζ θνηλσληθή ζπλνρή παξακέλεη έλαο δηαθξηηφο ζηφρνο ηεο αλαζεσξεκέλεο ζηξαηεγηθήο ηεο Ληζαβφλαο, αλαλεψλεηαη ε δέζκεπζε γηα εμάιεηςε ηεο θηψρεηαο θαη ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ, δηαηεξείηαη ε πνιπδηάζηαηε πξνζέγγηζε εο θηψρεηαο θαη ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ, γίλεηαη ξεηή αλαθνξά ζηελ επίηεπμε σλ ζηφρσλ κέζσ ησλ εζληθψλ ζρεδίσλ δξάζεο, αλαγλσξίδεηαη ε αλάγθε γηα ελζσκάησζε ησλ πνιηηηθψλ γηα ηελ θνηλσληθή ελζσκάησζε ζε φιεο ηηο δεκφζηεο πνιηηηθέο νηθνλνκηθέο, θνξνινγηθέο, εθπαηδεπηηθέο, θιπ, ηνλίδεηαη ε ζεκαζία ηεο ζπκκεηνρήο φισλ ησλ επηπέδσλ δηαθπβέξλεζεο θαη φισλ ησλ εκπιεθνκέλσλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ αηφκσλ πνπ βηψλνπλ θηψρεηα. 26 Σα Δ..Γ.Α. εθπνλήζεθαλ έσο ην 2004 θαη αληηθαηαζηάζεθαλ απφ ην 2005 θαη χζηεξα απφ ηα Δζληθά Πξνγξάκκαηα Μεηαξξπζκίζεσλ γηα ηελ Αλάπηπμε θαη ηελ Απαζρφιεζε. 27 Δίλαη ν Λνγαξηαζκφο γηα ηελ Απαζρφιεζε θαη ηελ Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε (Λ.Α.Δ.Κ.) πνπ ζπζηάζεθε κε ην άξζξν 1 ηνπ Ν. 2434/96 θαη ζηνλ νπνίν θαηαβάιιεηαη ε εξγνδνηηθή εηζθνξά 0,45% πνπ θαζνξίζηεθε κε ην άξζξν 14 ηνπ Ν. 2224/94, φπσο ηξνπνπνηήζεθε κε ην άξζξν 10 ηνπ Ν. 2336/95. Ζ αλσηέξσ εηζθνξά θαηαβάιιεηαη ππνρξεσηηθά απφ φινπο ηνπο εξγνδφηεο ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ηνπ Γεκνζίνπ, ησλ Ν.Π.Γ.Γ. θαη ησλ Ο.Σ.Α., γηα ηνπο αζθαιηζκέλνπο πνπ ππάγνληαη έζησ θαη ζε έλαλ θιάδν αζθάιηζεο ηνπ ΟΑΔΓ, εηζπξάηηεηαη κε ηηο ππέξ ΗΚΑ εηζθνξέο θαη ππνινγίδεηαη επί ησλ απνδνρψλ επί ησλ νπνίσλ ππνινγίδνληαη νη εηζθνξέο ηνπ ΗΚΑ. 28 Πξφθεηηαη γηα πξνγξάκκαηα πνπ δεκηνπξγνχληαη εθηφο ηνπ βαζηθνχ πξνγξακκαηηζκνχ θαηάξηηζεο, εθφζνλ εθδεισζεί «απαίηεζε» κε βάζε ηηο αλάγθεο ησλ αλέξγσλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ, απνηειψληαο κέζνδν πεξηνξηζκνχ ηνπ ζπλσζηηζκνχ θαη ηεο πεξηζηνιήο ησλ ειιείςεσλ. 29 ην 1 ν ζηάδην πξαγκαηνπνηείηαη ε ζεσξεηηθή θαη εξγαζηεξηαθή θαηάξηηζε ησλ επηιαρφλησλ ζηηο εθπαηδεπηηθέο κνλάδεο. ην 2 ν πξαγκαηνπνηείηαη ε πξαθηηθή άζθεζε ζε επηρεηξήζεηο θαη ην 3 ν αθνξά ηελ απφθηεζε εξγαζηαθήο εκπεηξίαο. 39

40 10 άμνλεο, κεηαμχ ησλ νπνίσλ ε αλάπηπμε βαζηθψλ (basic ICT skills) θαη εμεηδηθεπκέλσλ (advanced ICT skills) δεμηνηήησλ ρξήζεο Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξηθήο θαη Σειεπηθνηλσληψλ (Σ.Π.Δ), δηνηθεηηθψλ δεμηνηήησλ (management skills), ε εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε ζηειερψλ Γεκφζηαο θαη Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο θιπ. Αθνινχζσο ζην ίδην κήθνο θχκαηνο θηλείηαη ην Δ..Γ.Α. 2002, δίλνληαο ηδηαίηεξε πξνζνρή ζηε ζπκκεηνρή ησλ γπλαηθψλ ζηελ απαζρφιεζε πνπ ππνιείπεηαη ζεκαληηθά απηήο ησλ αλδξψλ, θαζψο θαη ην Δ..Γ.Α. 2003, πνπ απνηειεί νπζηαζηηθά ζρέδην γηα ηελ πεξίνδν Ζ δνκή ηνπ ηειεπηαίνπ ζπλίζηαηαη ζε 3 πξσηαξρηθνχο ζηφρνπο, πνπ είλαη ε πιήξεο απαζρφιεζε, ε πνηφηεηα θαη παξαγσγηθφηεηα ζηελ εξγαζία θαη ε θνηλσληθή ζπλνρή θαη ελζσκάησζε, θαζψο θαη ζε 10 θαηεπζπληήξηεο γξακκέο δξάζεο, ήηνη: 1. Μέηξα γηα άλεξγνπο θαη άεξγνπο 2. Δπηρεηξεκαηηθφ πλεχκα θαη ζέζεηο εξγαζίαο 3. Πξνζαξκνζηηθφηεηα εξγαζίαο 4. Δπελδχζεηο ζε αλζξψπηλν δπλακηθφ θαη δξάζεηο δηα βίνπ κάζεζεο 5. Αχμεζε πξνζθνξάο εξγαζίαο θαη παξάηαζε επαγγεικαηηθνχ βίνπ 6. Ηζφηεηα θχιισλ 7. Δλζσκάησζε αηφκσλ πνπ κεηνλεθηνχλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο 8. Απνδνηηθφηεηα θαη ειθπζηηθφηεηα αγνξάο εξγαζίαο 9. Αδήισηε εξγαζία 10. Δπαγγεικαηηθή θαη γεσγξαθηθή θηλεηηθφηεηα. ηα ίδηα πιαίζηα θηλείηαη θαη ην Δ..Γ.Α. 2004, επηθεληξψλνληαο αθφκε πεξηζζφηεξν ζηελ ελίζρπζε ηεο ηζφηεηαο επθαηξηψλ ησλ δχν θχισλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Γεληθά, ζε φια ηα Δ..Γ.Α. παξαηεξείηαη ε γεληθφηεξε ηάζε κεηάβαζεο απφ ηηο παζεηηθέο-επηδνκαηηθέο ζηηο ΔΠΑ. Σα Δ..Γ.Α. εθπνλήζεθαλ έσο ην 2004 θαη αληηθαηαζηάζεθαλ απφ ην 2005 θαη χζηεξα απφ ηα Δζληθά Πξνγξάκκαηα Μεηαξξπζκίζεσλ (Δ.Π.Μ) γηα ηελ Αλάπηπμε θαη ηελ Απαζρφιεζε. Σνλ ΔΠΜ ζπγθεληξψλεη ζε έλα εληαίν θείκελν ηηο κεηαξξπζκίζεηο πνπ ζρεδηάδεη θαη πινπνηεί ε θπβέξλεζε ζην αλσηέξσ δηάζηεκα κε απψηεξν νξίδνληα ην ηεξίδεηαη ζηε βάζε ελφο λένπ κνληέινπ αλάπηπμεο, πνπ πξνζβιέπεη ζηελ αλάπηπμε αθελφο ηεο πγηνχο ηδησηηθήο 40

41 επηρεηξεκαηηθήο πξσηνβνπιίαο θαη αθεηέξνπ ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο θαη ηεο εμσζηξέθεηαο. Μεηαμχ ησλ πξνηεξαηνηήησλ ηνπ ζπγθαηαιέγεηαη θαη ε αλάπηπμε ηεο παξαγσγηθφηεηαο, πνπ ζα επηηεπρζεί δηακέζνπ ηεο αληηκεηψπηζεο ησλ δηαξζξσηηθψλ πξνβιεκάησλ ζηε ιεηηνπξγία ησλ αγνξψλ, ησλ επελδχζεσλ ζε αλζξψπηλν θεθάιαην θαη ηεο πξνψζεζεο ηεο Κνηλσλίαο ηεο Γλψζεο. Χο γεληθφηεξνη ζηφρνη ηνπ νξίδνληαη ε ελίζρπζε ηεο Απαζρφιεζεο, ηεο Αλάπηπμεο θαη ηεο Κνηλσληθήο πλνρήο. Δηδηθφηεξα, ζην ηνκέα ηεο Απαζρφιεζεο θαη Καηάξηηζεο ηίζεληαη νη αθφινπζνη ζηφρνη: Αχμεζε ηεο ζπλνιηθήο απαζρφιεζεο ζην 62,5% ην 2008 θαη 64% ην 2010 θαη ηεο γπλαηθείαο απαζρφιεζεο ζην 48,9% ην 2008 θαη 51% ην 2010 Μείσζε ηεο αλεξγίαο ζην 8,4% ην 2008 θαη 7,3% ην 2010 Απνηειεζκαηηθφηεξε ιεηηνπξγία ησλ ζπζηεκάησλ εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο. Αθνινχζσο, αλαθνξηθά κε ηελ πξνγξακκαηηθή πεξίνδν , νη ΔΠΑ πεξηγξάθνληαη ζην Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα «Αλάπηπμε Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ» (Δ.Π.ΑΝ.ΑΓ.) ηνπ Τπνπξγείνπ Απαζρφιεζεο θαη Κνηλσληθήο Πξνζηαζίαο. ηφρν ηνπ ελ ιφγσ πξνγξάκκαηνο ζπληζηά ε αμηνπνίεζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ σο θηλεηήξηαο δχλακεο γηα ηελ αλάπηπμε ηεο ρψξαο θαζψο θαη ε ελίζρπζε ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο. Δηδηθφηεξα, κεηαμχ ησλ 5 ζεκαηηθψλ ηνπ αμφλσλ, ζπγθαηαιέγεηαη θαη ν άμνλαο 3 κε ηίηιν «Γηεπθφιπλζε ηεο πξφζβαζεο ζηελ Απαζρφιεζε». Ο άμνλαο απηφο πξνηεξαηφηεηαο απνζθνπεί ζηε δηεπθφιπλζε ηεο πξφζβαζεο ζηελ απαζρφιεζε φισλ ησλ θαηεγνξηψλ αλέξγσλ θαη ζηελ πξνζέιθπζε θαη δηαηήξεζε κεγαιχηεξνπ αξηζκνχ αηφκσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Μέζν πινπνίεζεο ησλ ζηφρσλ απηψλ απνηεινχλ νη ΔΠΑ θαη ηα ηνπηθνχ ραξαθηήξα ζρέδηα πξνψζεζεο ηεο απαζρφιεζεο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ αλαγθψλ ηεο αγνξάο εξγαζίαο ησλ πεξηθεξεηψλ. Ηδηαίηεξε πξνζνρή δίλεηαη ζηελ πξνψζεζε ζηελ απαζρφιεζε ησλ γπλαηθψλ, ησλ λέσλ, ησλ καθξνρξφληα αλέξγσλ θαη ησλ αλέξγσλ εηδηθψλ θνηλσληθψλ νκάδσλ (πρ. κεγαιχηεξεο ειηθίαο, απφ επαίζζεηεο νκάδεο 41

42 πιεζπζκνχ) πνπ απεηινχληαη εληνλφηεξα απφ ηνλ απνθιεηζκφ απφ ηελ αγνξά εξγαζίαο. Δλδεηθηηθά ζηα πιαίζηα ησλ ΔΠΑ πινπνηνχληαη νη αθφινπζεο δξάζεηο 30 : πινπνηνχληαη: Α) γηα ηε δηεπθφιπλζε πξφζβαζεο ησλ λέσλ ζηελ απαζρφιεζε «Οινθιεξσκέλεο Γξάζεηο», γηα ηελ ελίζρπζε ηεο απαζρφιεζεο θαη ηε κείσζε ηεο αλεξγίαο ησλ λέσλ, ψζηε ζε θάζε λέν πνπ εγθαηαιείπεη ην ζρνιείν θαη είλαη άλεξγνο λα πξνζθέξεηαη εξγαζία, καζεηεία, ζπκπιεξσκαηηθή επηκφξθσζε ή άιιν κέηξν απαζρνιεζηκφηεηαο εληφο 6 κελψλ έσο ην ηέινο ηνπ 2007 θαη εληφο 4 κελψλ έσο ην ηέινο ηνπ 2010 Σνπνζεηήζεηο ζε επηρεηξήζεηο κε επηδνηήζεηο ζέζεσλ, ζην πιαίζην ζηνρεπκέλεο θαηάξηηζεο γηα ηελ απφθηεζε εξγαζηαθήο εκπεηξίαο Δληαίν ζχζηεκα απφθηεζεο εξγαζηαθήο εκπεηξίαο κέζσ ηνπνζεηήζεσλ θαη καζεηείαο Πξνγξάκκαηα πξνψζεζεο ησλ λέσλ ζηελ επηρεηξεκαηηθφηεηα θαη ηελ θνηλσληθή νηθνλνκία Β) ε δηεπθφιπλζε πξφζβαζεο ζηελ απαζρφιεζε ησλ γπλαηθψλ πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ: Σνπνζεηήζεσλ ζε επηρεηξήζεηο κε επηδνηήζεηο ζέζεσλ, ζην πιαίζην ζηνρεπκέλεο θαηάξηηζεο γηα ηελ απφθηεζε εξγαζηαθήο εκπεηξίαο Πηινηηθήο εθαξκνγήο θάιπςεο ζέζεσλ, ηνπνζεηήζεσλ κε επηδφηεζε ζε θελέο ζέζεηο πνπ πξνθχπηνπλ ιφγσ κεηξφηεηαο θιπ γηα δηάζηεκα κεγαιχηεξν ησλ 3 κελψλ Γξάζεσλ ελίζρπζεο ηεο ζπκκεηνρήο ησλ γπλαηθψλ ζε ΜΜΔ (είηε σο επηρεηξεκαηίεο είηε σο εξγαδφκελεο) Γξάζεσλ θαηάξηηζεο-πηζηνπνίεζεο γλψζεσλ- δεμηνηήησλ ζε ηνκείο δήηεζεο θαη αηρκήο, αιιά κε δπλαηφηεηα πξνζαξκνγήο ησλ πξνγξακκάησλ ζηηο ηνπηθέο αλάγθεο θαη ηδηαηηεξφηεηεο Γξάζεσλ άκβιπλζεο ησλ δπζθνιηψλ πνπ αληηκεησπίδνπλ νη γπλαίθεο επηρεηξεκαηίεο ζηελ πξφζβαζε ζηηο ρξεκαηνδνηήζεηο 30 Βι. Γλψκε ηεο Ο.Κ.Δ, «Δλεξγεηηθέο Πνιηηηθέο Απαζρφιεζεο θαη Δηζνδεκαηηθέο Δληζρχζεηο Αλέξγσλ: πζηεξήζεηο, πξνθιήζεηο, πξννπηηθέο», Αζήλα, Ννέκβξηνο

43 Πξνγξακκάησλ πξνψζεζεο ησλ γπλαηθψλ ζηελ επηρεηξεκαηηθφηεηα θαη ηελ θνηλσληθή νηθνλνκία Γ) ε δηεπθφιπλζε πξφζβαζεο ζηελ απαζρφιεζε ησλ καθξνρξφληα αλέξγσλ θαη ησλ ινηπψλ εππαζψλ θνηλσληθψλ νκάδσλ επηρεηξείηαη κέζσ: πλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο αλέξγσλ βάζεη ζηνρεπκέλεο ειηθηαθήο θαη θιαδηθήο πξνζέγγηζεο Σνπηθψλ ζρεδίσλ γηα ηελ απαζρφιεζε πξνζαξκνζκέλσλ ζηηο ηνπηθέο αλάγθεο Δλίζρπζεο ηεο απαζρφιεζεο ζηνλ πνιηηηζκφ Πξνψζεζεο ζηελ απαζρφιεζε πξνζσπηθνχ πςεινχ επηπέδνπ Δπίζεο αμίδεη λα αλαθεξζεί θαη ε ελεξγνπνίεζε ηνπ Δπξσπατθνύ Σακείνπ Πξνζαξκνγήο ζηελ Παγθνζκηνπνίεζε (ΔΣΠΠ), απφ ην 2007 πνπ ηδξχζεθε, κε ζηφρν ηε ζηήξημε απνιπκέλσλ ιφγσ αλαθαηαηάμεσλ ζην δηεζλέο εκπφξην. Δηδηθφηεξα, γηα ηελ Διιάδα, ε πξψηε εθαξκνγή ηνπ ΔΣΠΠ έγηλε κε ηελ θαηάζεζε ζρεηηθνχ αηηήκαηνο πξνο ηελ Δ.Δ. γηα ηνπο πάλσ απφ 600 απνιπκέλνπο ηεο εηαηξείαο ALDI, ψζηε λα ρξεκαηνδνηεζνχλ δξάζεηο γηα ΔΠΑ, φπσο ζπκβνπιεπηηθή, θαηάξηηζε θαη επαλαθαηάξηηζε, ρξεκαηνδφηεζε γηα έλαξμε ειεχζεξνπ επαγγέικαηνο θ.α. Γεληθά, αλ πξνζπαζήζνπκε λα εληνπίζνπκε ην ρξνληθφ ζεκείν εκθάληζεο ησλ ΔΠΑ ζηελ Διιάδα, ηφηε πξέπεη λα αλαηξέμνπκε ζηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ Απφ ην ζεκείν απηφ νη ΔΠΑ αξρίδνπλ λα θεξδίδνπλ φιν θαη κεγαιχηεξν έδαθνο ζηα πιαίζηα άζθεζεο πνιηηηθήο απαζρφιεζεο απφ ηηο ειιεληθέο θπβεξλήζεηο, ηδίσο κε ηε κνξθή πξνγξακκάησλ επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο αλέξγσλ θαη εξγαδνκέλσλ, επηδφηεζεο εξγνδνηψλ γηα ηελ απαζρφιεζε αλέξγσλ θαη επηδφηεζεο αλέξγσλ κε ζθνπφ ηε δεκηνπξγία δηθήο ηνπο αηνκηθήο επηρείξεζεο. Απψηεξνο ζθνπφο απηψλ ησλ παξεκβάζεσλ ήηαλ θαη παξακέλεη ν πεξηνξηζκφο ησλ πνιηηηθψλ θνηλσληθήο πξνζηαζίαο ησλ αλέξγσλ (επηδφκαηα αλεξγίαο) νη νπνίεο αλαθέξνληαη πιένλ σο παζεηηθέο πνιηηηθέο θαη ε ππνθαηάζηαζή ηνπο απφ ηα απνθαινχκελα κέηξα ελεξγεηηθψλ παξεκβάζεσλ. Χζηφζν, ήδε απφ ηα πξψηα βήκαηα εθαξκνγήο ηνπο ζηελ Διιάδα εκθαλίζηεθαλ θαη νη παξελέξγεηεο, πνπ εζηηάδνληαη θπξίσο ζηα θαηλφκελα ηνπ 43

44 εθηνπηζκνχ ή ηεο ππνθαηάζηαζεο ησλ κε επηδνηνχκελσλ αλέξγσλ ή εξγαδνκέλσλ ζηελ απνζπαζκαηηθή εθαξκνγή ησλ παξεκβάζεσλ θαη ζηε κε έκπξαθηε ζπκβνιή ηνπο ζηε κείσζε ηεο αλεξγίαο. Χο απάληεζε ζ απηά ηα πξνβιήκαηα, απφ ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990, πξνηάζεθαλ νη Οινθιεξσκέλεο Παξεκβάζεηο. Ζ εθαξκνγή εηδηθψλ πξνγξακκάησλ νινθιεξσκέλεο παξέκβαζεο γηα αλέξγνπο ζε επηιεγκέλεο πεξηνρέο ζηηο νπνίεο παξαηεξνχληαη έληνλεο θαη κφληκεο δπζιεηηνπξγίεο ηεο αγνξάο εξγαζίαο, θαζψο θαη ζε επηρεηξήζεηο πνπ εκθαλίδνπλ αδπλακία ιεηηνπξγίαο θαη θαηά ζπλέπεηα αδπλακία δηαηήξεζεο ηεο απαζρφιεζεο, απνηέιεζαλ κία κεηεμέιημε ησλ Σνπηθψλ πκθψλσλ Απαζρφιεζεο (ΣΑ) θαη κε ηελ εθαξκνγή ηνπο επηδηψρζεθε ε πνιπδηάζηαηε πξνζέγγηζε ηνπ πξνβιήκαηνο ηεο αλεξγίαο σο ηνπηθφ θπξίσο πξφβιεκα. Με ζηφρν ηελ πςειφηεξε ελεξγνπνίεζε ηνπ άλεξγνπ πιεζπζκνχ θαη ηελ επίηεπμε κεγαιχηεξεο θηλεηηθφηεηαο ζηελ αγνξά εξγαζίαο, ζηα πιαίζηα ησλ ΔΠΑ πινπνηνχληαη κηα ζεηξά απφ πξνγξάκκαηα, φπσο πξνγξάκκαηα επηδφηεζεο επηρεηξήζεσλ γηα ηε δεκηνπξγία Νέσλ Θέζεσλ Δξγαζίαο (Ν.Θ.Δ) 31, πξνγξάκκαηα επηδφηεζεο Νέσλ Διεπζέξσλ Δπαγγεικαηηψλ (Ν.Δ.Δ) 32 θαη Απφθηεζε Δξγαζηαθήο Δκπεηξίαο (Stage) 33, ηα νπνία ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο ραξαθηεξίδνληαη σο εμεηδηθεπκέλα θαη πξνζαλαηνιηζκέλα ζε ζπγθεθξηκέλν γεσγξαθηθφ, ζεκαηηθφ θαη πιεζπζκηαθφ επίπεδν Πξνγξάκκαηα-Γξάζεηο ελεξγεηηθώλ πνιηηηθώλ απαζρόιεζεο ζηελ Διιάδα Γηα ηελ πινπνίεζε ησλ αλσηέξσ ζηφρσλ, αλαπηχζζεηαη απφ ηνλ Ο.Α.Δ.Γ. έλα επξχ θάζκα δξάζεσλ, κε ηηο νπνίεο εθαξκφδνληαη κέηξα ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο. 31 ζχκθσλα κε ην νπνίν επηδνηνχληαη επηρεηξήζεηο, θάησ απφ ζπγθεθξηκέλεο πξνυπνζέζεηο θαη γηα ρξνληθφ δηάζηεκα 12 κελψλ, λα πξνζιάβνπλ αλέξγνπο/εο δεκηνπξγψληαο λέεο ζέζεηο εξγαζίαο, πέξαλ ησλ ήδε ππαξρφλησλ. 32 ζχκθσλα κε ην νπνίν επηδνηνχληαη άλεξγνη/εο γηα ηε δεκηνπξγία λέαο επηρείξεζεο. Σν κέηξν απηφ εθηφο απφ ηελ απαζρφιεζε ησλ ίδησλ κπνξεί λα έρεη θαη καθξνπξφζεζκα απνηειέζκαηα γηα ηελ απαζρφιεζε αλέξγσλ κε ηε δεκηνπξγία λέσλ ζέζεσλ απαζρφιεζεο 33 ζχκθσλα κε ην νπνίν επηδνηνχληαη ζέζεηο εξγαζίαο αλέξγσλ γηα ζπγθεθξηκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα κε ζθνπφ ηελ απφθηεζε επαγγεικαηηθήο εκπεηξίαο. 44

45 Απαξαίηεηε θξίλεηαη, σζηφζν, κηα γεληθή δηάθξηζε κεηαμχ επηδνκάησλ-παξνρψλ (παζεηηθέο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο) θαη λέσλ δξάζεσλ- πξνγξακκάησλ (ελεξγεηηθέο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο), φπσο απηέο παξέρνληαη απφ ηνλ ελ ιφγσ θνξέα. Έηζη, ζηα επηδόκαηα-παξνρέο αλήθνπλ: α) ην ηαθηηθό επίδνκα αλεξγίαο, πνπ παξέρεηαη ζε εξγαδφκελνπο πνπ ράλνπλ «αθνχζηα» ηελ ζέζε εξγαζίαο ηνπο θαη εηδηθφηεξα νη εξγαδφκελνη ησλ νπνίσλ ε ζχκβαζε ή ζρέζε εξγαζίαο θαηαγγέιζεθε απφ ηνλ εξγνδφηε ή έιεμε ρσξίο δηθή ηνπο ππαηηηφηεηα. Οη λφκνη θαη νη απνθάζεηο πνπ θαιχπηνπλ ηελ παξνρή είλαη ην λ.δ.2961/1954 (άξζξα 11-38),ν λ.1545/85 (άξζξα 3-8, ν λ.1836/89 (άξζξα 15-24, ν λ.1892/1990 (άξζξν 37 θαη ν λ.3552/ (άξζξν 5). Οη δηθαηνχρνη νθείινπλ λα έρνπλ αζθαιηζζεί ζηνλ θιάδν αλεξγίαο ηνπ ΟΑΔΓ θαη κπνξνχλ λα εηζπξάμνπλ ην ελ ιφγσ επίδνκα, εθφζνλ πιεξνχλ νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο Έηζη, ν άλεξγνο ζα πξέπεη λα είλαη ηθαλφο θαη δηαζέζηκνο πξνο εξγαζία ελψ γηα λα ιάβεη ην επίδνκα ζα πξέπεη λα ππνβάιεη αίηεζε ζηνλ ΟΑΔΓ κέζα ζε 60 εκέξεο απφ ηε ιχζε ηεο ζρέζεο/ζχκβαζεο εξγαζίαο ηνπ. Καηαβάιιεηαη κηα θνξά ην κήλα γηα 25 εκέξεο θαη απφ αλέξρεηαη ζηα 461,50 Δπξψ. Γεδνκέλνπ φηη πξφθεηηαη γηα αζθαιηζηηθή παξνρή, δηθαίσκα ζε απηήλ δεκηνπξγείηαη φηαλ έρεη ζπκπιεξσζεί ζπγθεθξηκέλνο ρξφλνο αζθάιηζεο, ν νπνίνο δηαθέξεη αλάινγα κε ην αλ ν άλεξγνο επηδνηείηαη γηα πξψηε θνξά ή έρεη επηδνηεζεί μαλά ζην παξειζφλ. Ζ δηάξθεηα ηεο επηδφηεζεο εμαξηάηαη απφ ην πφζεο εκέξεο εξγαζίαο έρεη πξαγκαηνπνηήζεη ν αζθαιηζκέλνο ζηα θξίζηκα ρξνληθά δηαζηήκαηα (14κελν, 12κελν ή δηεηία), φπσο νξίδεηαη ζηα άξζξα 6 ηνπ λ. 1545/85 θαη 19 ηνπ ΝΓ 2961/54. Δπίζεο, βάζεη ηνπ θαλ. 1408/71/ΔΟΚ, παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα ζηνπο κηζζσηνχο, ηεο κεηαθνξάο ηνπ δηθαηψκαηνο αλεξγίαο, ζηα Κξάηε Μέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα αλαδήηεζε εξγαζίαο, εθφζνλ πιεξνχληαη νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο πνπ πξνβιέπνληαη ξεηψο. β) ην εηδηθό βνήζεκα κεηά ηε ιήμε ηεο ηαθηηθήο επηδόηεζεο αλεξγίαο, ην νπνίν δηθαηνχληαη νη αζθαιηζκέλνη πνπ παξακέλνπλ άλεξγνη θαηά ηελ εκεξνκελία θαηαβνιήο ηνπ βνεζήκαηνο, εθφζνλ παξέκεηλαλ άλεξγνη επί έλα κήλα κεηά ηελ ιήμε ηεο ηαθηηθήο επηδφηεζεο αλεξγίαο θαη δελ ππάγνληαη ζηηο θαηεγνξίεο ηνπ άξζξνπ 22 ηνπ Ν. 1836/89 (νηθνδφκνη, ιαηφκνη, αζβεζηνπνηνί, κνπζηθνί, ηξαγνπδηζηέο θιπ). Ννκνζεηηθφ πιαίζην ηνπ ελ ιφγσ βνεζήκαηνο ζπληζηνχλ ην άξζξν 22 ηνπ Ν. 1836/89, ε Τ.Α /89 θαη ε Τ.Α /91. Σν εηδηθφ βνήζεκα 45

46 θαηαβάιιεηαη κε απφθαζε ηνπ Γ/ληε ηεο αξκφδηαο Τπεξεζίαο παξνρψλ ηνπ ΟΑΔΓ χζηεξα απφ αίηεζε ηνπ ελδηαθεξφκελνπ, ε νπνία ππνβάιιεηαη ζηελ Τπεξεζία Παξνρψλ ηνπ ηφπνπ θαηνηθίαο ηνπ, κέζα ζε δχν κήλεο απφ ηελ ιήμε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο. Γηα ηελ θαηαβνιή ηνπ εηδηθνχ βνεζήκαηνο απαηηείηαη επηπιένλ ην εηήζην θαζαξφ νηθνγελεηαθφ εηζφδεκα ηνπ αζθαιηζκέλνπ λα κελ ππεξβαίλεη έλα ζπγθεθξηκέλν πνζφ, (γηα ην έηνο 2010 ην πνζφ απηφ αλέξρεηαη ζηα 9.097,58 ). Σν πνζφ απηφ απμάλεηαη θαηά 293,47 θάζε εκεξνινγηαθφ έηνο. Σν χςνο ηνπ είλαη ίζν πξνο 13 εκεξήζηα επηδφκαηα αλεξγίαο. γ) ην εηδηθό βνήζεκα κεηά από ηξίκελε παξακνλή ζηα κεηξώα ησλ αλέξγσλ ην νπνίν δηθαηνχληαη νη αζθαιηζκέλνη, εθφζνλ δελ ζπγθεληξψλνπλ πξνυπνζέζεηο ηαθηηθήο επηδφηεζεο, παξακέλνπλ άλεξγνη επί ηξεηο κήλεο θαη έρνπλ πξαγκαηνπνηήζεη ζηελ αζθάιηζε αλεξγίαο εμήληα (60) ηνπιάρηζηνλ εκέξεο εξγαζίαο ζην έηνο πνπ πξνεγείηαη ηεο έλαξμεο ηνπ ηξηκήλνπ. Σν επίδνκα απηφ πξνβιέπεηαη λνκνζεηηθά απφ ηελ παξ. 6 ηνπ άξζξνπ 22 ηνπ Ν. 1836/89, ηελ Τ.Α /89 θαη ηελ Τ.Α /95. Ο αζθαιηζκέλνο κπνξεί λα ιάβεη ην εηδηθφ βνήζεκα κέρξη θαη ηξεηο θνξέο κέζα ζην απηφ εκεξνινγηαθφ έηνο. ηελ πεξίπησζε πνπ ζπγθεληξψλεη ηηο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ θαηαβνιή ηνπ εηδηθνχ βνεζήκαηνο πεξηζζφηεξεο απφ κηα θνξά ζην απηφ εκεξνινγηαθφ έηνο, δελ απαηηείηαη ε πξνυπφζεζε ησλ εμήληα εκεξνκηζζίσλ πνπ απαηηείηαη κφλν γηα ηελ πξψηε θαηαβνιή ηνπ βνεζήκαηνο. Γηα ηελ θαηαβνιή ηνπ απαηηείηαη επηπιένλ ην εηήζην θαζαξφ νηθνγελεηαθφ εηζφδεκα ηνπ αζθαιηζκέλνπ λα κελ ππεξβαίλεη έλα ζπγθεθξηκέλν πνζφ, (γηα ην έηνο 2010 ην πνζφ απηφ αλέξρεηαη ζηα 9.097,58 ). Σν πνζφ απηφ απμάλεηαη θαηά 293,47 θάζε εκεξνινγηαθφ έηνο. Σν χςνο ηνπ βνεζήκαηνο είλαη ίζν πξνο ην 15πιάζην ηνπ βαζηθνχ επηδφκαηνο αλεξγίαο, πνπ ηζρχεη θαηά ηελ εκεξνκελία ππνβνιήο ηεο αίηεζεο γηα ηελ ρνξήγεζεο ηνπ βνεζήκαηνο. δ) ην επίδνκα καθξνρξνλίσο αλέξγσλ. Ζ ρνξήγεζή ηνπ έγηλε πξνθείκελνπ λα ππνβνεζεζεί ε έληαμε ησλ καθξνρξνλίσο αλέξγσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο, λα βειηησζνχλ νη ζπλζήθεο δηαβίσζεο ηνπο, λα πξνιεθζεί ε θηψρεηα θαη ν θνηλσληθφο απνθιεηζκφο θαη λα δηαθπιαρζεί ε θνηλσληθή ζπλνρή. Σα ζρεηηθά κε ην επίδνκα απηφ πξνβιέπνληαη απφ ην άξζξν 27 ηνπ Ν.3016/2002 ηελ ππ αξηζκ /2002 θνηλή απφθαζε ησλ Τπνπξγψλ Οηθνλνκίαο - Οηθνλνκηθψλ θαη Δξγαζίαο θαη 46

47 Κνηλσληθψλ Αζθαιίζεσλ, θαη ηελ ππ αξηζκ /2003 θνηλή απφθαζε ησλ Τπνπξγψλ Οηθνλνκίαο - Οηθνλνκηθψλ θαη Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθψλ Αζθαιίζεσλ. Γηθαηνχρνη απφιεςεο ηνπ επηδφκαηνο καθξνρξνλίσο αλέξγσλ είλαη Έιιελεο ππήθννη θαη νη ππήθννη θξαηψλ κειψλ ηεο ΔΔ πνπ είλαη αζθαιηζκέλνη θαηά ηεο αλεξγίαο. Πξνυπνζέζεηο ρνξήγεζήο ηνπ ζπληζηνχλ α) ε ειηθία απφ 45 κέρξη 65 εηψλ, β) ε εμάληιεζε 12κελεο ηαθηηθήο επηδφηεζεο αλεξγίαο, γ) ε ζπκπιήξσζε θαηά ηελ εκεξνκελία ππνβνιήο ηεο ζρεηηθήο αίηεζεο, ρξφλνπ αλεξγίαο αδηαιείπησο επί δσδεθάκελν θαη ε παξακνλή ηνπο ζηα κεηξψα αλέξγσλ ηνπ ΟΑΔΓ, αλεμάξηεηα απφ ην πνηα ρξνληθή πεξίνδν έιαβαλ ηελ δσδεθάκελε ηαθηηθή επηδφηεζε θαη δ) ην εηήζην νηθνγελεηαθφ εηζφδεκα λα κελ ππεξβαίλεη ηα Δπξψ. Σν χςνο ηνπ επηδφκαηνο θαζνξίδεηαη ζην πνζφ ησλ 200 ΔΤΡΧ θαη ρνξεγείηαη πξνζσπηθά ζηνλ ίδην ην δηθαηνχρν γηα φζν ρξνληθφ δηάζηεκα είλαη άλεξγνο θαη ζε θακία πεξίπησζε πέξα απφ 12 κήλεο. Σν επίδνκα απηφ δελ επηδέρεηαη πξνζαπμήζεηο, είλαη πξνζσπνπαγέο θαη δελ κεηαβηβάδεηαη. ε) ην εηδηθό βνήζεκα επίζρεζεο ή δηαθνπήο εξγαζηώλ, φπσο πξνβιέπεηαη απφ ην άξζξν 22 παξ. 6 ηνπ Ν. 1836/89 θαη ηελ Τ.Α /89. Γηθαηνχρνη είλαη νη αζθαιηζκέλνη πνπ δελ ζπγθεληξψλνπλ πξνυπνζέζεηο ηαθηηθήο επηδφηεζεο ζε πεξίπησζε δηαθνπήο ησλ εξγαζηψλ ηεο επηρείξεζεο εθκεηάιιεπζεο θαη αδπλακίαο γηα νπνηνδήπνηε ιφγν θαηαγγειίαο ηεο ζχκβαζεο εξγαζίαο απφ ηνλ εξγνδφηε, ή ζε πεξίπησζε άζθεζεο απφ ηνλ κηζζσηφ ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο επίζρεζεο εξγαζίαο (άξζξν 325 Α.Κ.). Οη δηθαηνχρνη ζα πξέπεη λα παξακέλνπλ άλεξγνη επί ηξεηο κήλεο θαη ζα πξέπεη λα έρνπλ πξαγκαηνπνηήζεη ζηελ αζθάιηζε αλεξγίαο εμήληα (60) ηνπιάρηζηνλ εκέξεο εξγαζίαο ζην έηνο πνπ πξνεγείηαη ηεο έλαξμεο ηνπ ηξηκήλνπ. Ο αζθαιηζκέλνο κπνξεί λα ιάβεη ην εηδηθφ βνήζεκα κέρξη θαη ηξεηο θνξέο κέζα ζην απηφ εκεξνινγηαθφ έηνο. Δπίζεο ν αζθαιηζκέλνο πξέπεη λα έρεη ηεζεί, ζε φιν ην θαζνξηδφκελν ζ απηέο ρξνληθφ δηάζηεκα, ζηε δηάζεζε ηεο αξκφδηαο Τπεξεζίαο Απαζρφιεζεο ηνπ ΟΑΔΓ. Γηα ηελ θαηαβνιή ηνπ εηδηθνχ βνεζήκαηνο απαηηείηαη ην εηήζην θαζαξφ νηθνγελεηαθφ εηζφδεκα ηνπ αζθαιηζκέλνπ λα κελ ππεξβαίλεη έλα ζπγθεθξηκέλν πνζφ, (γηα ην έηνο 2010 ην πνζφ απηφ αλέξρεηαη ζηα 9.097,58 ). Σν πνζφ απηφ απμάλεηαη θαηά 293,47 θάζε εκεξνινγηαθφ έηνο. Σν χςνο ηνπ βνεζήκαηνο είλαη ίζν πξνο ην 15πιάζην ηνπ βαζηθνχ επηδφκαηνο αλεξγίαο, πνπ 47

48 ηζρχεη θαηά ηελ εκεξνκελία ππνβνιήο ηεο αίηεζεο γηα ηελ ρνξήγεζεο ηνπ βνεζήκαηνο, πξνζαπμαλφκελν θαηά 10% γηα θάζε πξνζηαηεπφκελν κέινο ζη) ην επίδνκα ζε λένπο/λέεο από εηώλ, πνπ θαηαβάιιεηαη ζηνπο λένπο θαη λέεο ειηθίαο απφ εηψλ, εθ φζνλ είλαη άλεξγνη θαη παξακείλνπλ γξακκέλνη ζηα κεηξψα αλέξγσλ γηα έλα ρξφλν, φπσο λνκνζεηηθά νξίδεηαη ζην λ. 1545/85 Αλέξρεηαη ζε 73,37, ηνλ κήλα θαη θαηαβάιιεηαη γηα πέληε κήλεο. Πξνβιέπεηαη ηξίκελε πξνζεζκία απφ ηελ ζπκπιήξσζε ηνπ 20νπ έηνπο ηεο ειηθίαο ή ηελ απφθηεζε πηπρίνπ ή ηελ απφιπζε απ ηνλ ζηξαηφ σο πξνο ηελ ππνβνιή ηεο αίηεζεο απφ ηνλ δηθαηνχρν. δ) ην επίδνκα δηαζεζηκόηεηαο, ζχκθσλα κε ην νπνίν φηαλ ν εξγνδφηεο ζέηεη ηνπο κηζζσηνχο ζε δηαζεζηκφηεηα ν ΟΑΔΓ θαηαβάιιεη ζ απηνχο πνπ παξακέλνπλ άλεξγνη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαζεζηκφηεηαο ην δέθα ηνηο εθαηφ ηνπ κέζνπ φξνπ ησλ ηαθηηθψλ απνδνρψλ ησλ δχν ηειεπηαίσλ κελψλ ππφ θαζεζηψο πιήξνπο απαζρφιεζεο, φπσο πξνβιέπεηαη ζην άξζξν 20 ηνπ Ν.1836/89.. Οη παξνρέο απηέο δελ θαηαβάιινληαη γηα ρξνληθφ δηάζηεκα κεγαιχηεξν απφ ηξεηο κήλεο θάζε έηνο. Σν δηθαίσκα ηνπ κηζζσηνχ λα επηδνηεζεί ιφγσ δηαζεζηκφηεηαο, κπνξεί λα αζθεζεί κέζα ζε 60 εκέξεο απφ ηελ εκεξνκελία πνπ ηέζεθε ζε δηαζεζηκφηεηα. Σν χςνο ηνπ επηδφκαηνο αλέξρεηαη ζην 10% ηνπ κέζνπ φξνπ ησλ ηαθηηθψλ απνδνρψλ ησλ δχν ηειεπηαίσλ κελψλ ππφ θαζεζηψο πιήξνπο απαζρφιεζεο. Αληίζηνηρα, κεηαμχ ησλ λέωλ πξνγξακκάηωλ-δξάζεωλ εληάζζνληαη: α) Πξόγξακκα επηρνξήγεζεο ΝΔΔ θαη επηηεδεπκαηηώλ, αηόκσλ ειηθίαο εηώλ κε πνιηηηζκηθέο ηδηαηηεξόηεηεο (ΡΟΜ) ζηε Γηνηθεηηθή Πεξηθέξεηα Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο, ζχκθσλα κε ηελ ππ αξηζκ /844/2008 ΚΤΑ, φπσο απηή ηξνπνπνηήζεθε κε ηελ ππ αηζκ /2009 ΚΤΑ. Βαζηθή πξνυπφζεζε είλαη ε ππνβνιή Δπηρεηξεκαηηθνχ ρεδίνπ απφ ηνπο ΝΔΔ θαη επηηεδεπκαηίεο κε ην νπνίν ζα ηεθκεξηψλεηαη φηη ε δξαζηεξηφηεηά ηνπο πξνσζεί ηελ απαζρφιεζή ηνπο, ε ζθνπηκφηεηα ηεο επηρνξήγεζήο ηνπο, θαζψο θαη ε βησζηκφηεηα ηεο επηρείξεζήο ηνπο. Ζ ζεηηθή αμηνιφγεζε ηνπ Δπηρεηξεκαηηθνχ ρεδίνπ είλαη θαζνξηζηηθή γηα ηελ επηρνξήγεζή ηνπο ζην πιαίζην ηνπ Πξνγξάκκαηνο. Σν Δπηρεηξεκαηηθφ ρέδην απνηειεί ην βαζηθφ ζηνηρείν γηα ηελ έγθξηζε ζπκκεηνρήο ζην Πξφγξακκα. 48

49 β) Πξόγξακκα Γηεύξπλζεο ηεο Σνπξηζηηθήο Πεξηόδνπ Έηνπο 2011, κε Δπηρνξήγεζε ησλ Αζθαιηζηηθώλ Δηζθνξώλ γηα ηελ Δπαλαπξόζιεςε ή Πξόζιεςε Αλέξγσλ ζε Δπνρηθήο θαη πλερνύο Λεηηνπξγίαο Ξελνδνρεηαθά Καηαιύκαηα θύξηα θαη κε, Σνπξηζηηθά Γξαθεία θαη Σνπξηζηηθά Λεσθνξεία, φπσο πξνβιέπεηαη απφ ηελ ππ αξηζκ 4826/190/ ΚΤΑ ησλ Τπνπξγψλ Οηθνλνκηθψλ θαη Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο. Οη δαπάλεο γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο πξνβιέπεηαη λα ρξεκαηνδνηεζνχλ απφ πφξνπο ηνπ ΟΑΔΓ. Ζ κέγηζηε δαπάλε ζα αλέιζεη ζπλνιηθά ζην πνζφ Χο πνζφ επηρνξήγεζεο νξίδεηαη ην πνζφ πνπ αληηζηνηρεί ζηηο αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο γηα φινπο ηνπο θιάδνπο θχξηαο αζθάιηζεο ηνπ ΗΚΑ ΔΣΑΜ θαη ηεο επηθνπξηθήο αζθάιηζεο ηνπ ΔΣΔΑΜ, θαζψο θαη ζηηο αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο εθείλσλ πνπ ην ΗΚΑ ΔΣΑΜ εηζπξάηηεη ή ζπλεηζπξάηηεη ππέξ Φνξέσλ θαη Κιάδσλ Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο θαζψο θαη ηνπ εηδηθνχ ινγαξηαζκνχ μελνδνρνυπαιιήισλ. Σν πνζφ επηρνξήγεζεο ππνινγίδεηαη ζην 100% επί ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ (εξγνδνηψλ θαη εξγαδνκέλσλ) γηα θάζε κήλα θαη έσο ηξεηο (3) κήλεο ζπλνιηθά θαη απνδίδεηαη κέζσ ηεο ρξέσζεο ηνπ αιιειφρξενπ ινγαξηαζκνχ ΗΚΑ/ΔΣΑΜ ΟΑΔΓ θαη ηεο αληίζηνηρεο πίζησζεο ηνπ ινγαξηαζκνχ ηνπ εξγνδφηε. θνπφο ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε επαλαπξφζιεςε ή πξφζιεςε αλέξγσλ ζε επνρηθήο θαη ζπλερνχο ιεηηνπξγίαο μελνδνρεηαθά θαηαιχκαηα θχξηα θαη κε, ηνπξηζηηθά γξαθεία θαη ηνπξηζηηθά ιεσθνξεία, κε ηελ επηρνξήγεζε κέξνπο ηνπ κηζζνινγηθνχ θαη κε κηζζνινγηθνχ θφζηνπο, πνπ αληηζηνηρεί ζην χςνο ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ. Γηθαηνχρνη είλαη α). Κχξηα μελνδνρεηαθά θαηαιχκαηα 34, β). Με θχξηα μελνδνρεηαθά θαηαιχκαηα 35, γ) «Σνπξηζηηθά γξαθεία» θαη δ) Σνπξηζηηθά ιεσθνξεία. Ζ δηάξθεηα ηεο επηρνξήγεζεο νξίδεηαη γηα ρξνληθφ δηάζηεκα κέρξη ηξεηο (3) κήλεο θαη ζπγθεθξηκέλα απφ έσο εμαηξνπκέλνπ ηνπ δηαζηήκαηνο απφ έσο Γηα ηε ζπκκεηνρή ζην ελ ιφγσ πξφγξακκα απαηηείηαη ππνβνιή αίηεζεο απφ ην δηθαηνχρν. 34 Ξελνδνρεία θιαζηθνχ ηχπνπ, ηχπνπ ΜΟΣΔΛ, ηχπνπ επηπισκέλσλ δηακεξηζκάησλ, θιαζηθνχ ηχπνπ θαη επηπισκέλσλ δηακεξηζκάησλ, νξγαλσκέλεο ηνπξηζηηθέο θαηαζθελψζεηο κε ή ρσξίο νηθίζθνπο (ΚΑΜΠΗΝΓΚ). 35 Υψξνη νξγαλσκέλεο θαηαζθήλσζεο κε ή ρσξίο νηθίζθνπο, ηνπξηζηηθέο επηπισκέλεο επαχιεηο ή θαηνηθίεο, ελνηθηαδφκελα δσκάηηα ζε ζπγθξφηεκα κέρξη 10 δσκαηίσλ, ελνηθηαδφκελα επηπισκέλα δηακεξίζκαηα, μελνδνρεία πνπ ιεηηνπξγνχλ θαηά ηε δεκνζίεπζε ηνπ παξφληνο λφκνπ ζηελ θαηεγνξία ηνπ μελψλα, θαηαηάζζνληαη ζε αληίζηνηρεο θαηεγνξίεο ησλ μελνδνρείσλ θιαζηθνχ ηχπνπ. 49

50 γ) Πξνγξάκκαηα εππαζώλ θνηλσληθώλ νκάδσλ έηνπο Δδψ εληάζζεηαη α) ην Πξφγξακκα Δπηρνξήγεζεο 800 λέσλ ειεπζέξσλ επαγγεικαηηψλ Αηφκσλ κε Αλαπεξίεο (A.κε.Α), Απεμαξηεκέλσλ απφ εμαξηεζηνγφλεο νπζίεο θαη Απνθπιαθηζκέλσλ ειηθίαο εηψλ θαη Πξφγξακκα Δπηρνξήγεζεο 50 ζέζεσλ Δξγνλνκηθήο Γηεπζέηεζεο ηνπ ρψξνπ εξγαζίαο γηα Άηνκα κε Αλαπεξίεο (A.κε.Α), θαζψο θαη β) ην Δηδηθφ ηξηεηέο Πξφγξακκα ελίζρπζεο ησλ εξγνδνηψλ κε επηρνξήγεζε πνπ αληηζηνηρεί ζην χςνο ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ γηα ηελ πξφζιεςε αλέξγσλ Αηφκσλ κε Αλαπεξίεο ΑκεΑ, Απεμαξηεκέλσλ απφ εμαξηεζηνγφλεο νπζίεο, Απνθπιαθηζκέλσλ, Νεαξψλ Παξαβαηηθψλ Αηφκσλ ή Νεαξψλ Αηφκσλ πνπ βξίζθνληαη ζε θνηλσληθφ θίλδπλν θαη ην Πξφγξακκα επηρνξήγεζεο 50 ζέζεσλ Δξγνλνκηθήο Γηεπζέηεζεο ηνπ ρψξνπ εξγαζίαο γηα Άηνκα κε Αλαπεξίεο (ΑκεΑ). ηα νπνία πξνβιέπνληαη απφ ηελ ππ αξ /751/ απφθαζε ησλ ππνπξγψλ Οηθνλνκηθψλ, Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο. χκθσλα κε ηελ αλσηέξσ ΚΤΑ, δηθαηνχρνη ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη Α.κεΑ, Απνθπιαθηζκέλα θαη Απεμαξηεκέλα Άηνκα. Ζ δηάξθεηα ηεο επηρνξήγεζεο γηα θάζε λέν Δπαγγεικαηία πνπ εληάζζεηαη ζην πξφγξακκα νξίδεηαη ζε ηξηάληαεμη (36) κήλεο. Σν πνζφ ηεο επηρνξήγεζεο θαζνξίδεηαη ζηηο ΔΤΡΧ. Ζ ζπκκεηνρή ζηα πξνγξάκκαηα απαηηεί ηελ πξνεγνχκελε ππνβνιή απφ ηνπο δηθαηνχρνπο αίηεζεο εθδήισζεο ελδηαθέξνληνο, κε ειεθηξνληθφ ηξφπν ζην δηθηπαθφ ηφπν ηνπ ΟΑΔΓ ( πξνο ηελ Τπεξεζία ηνπ ΟΑΔΓ ζηελ αξκνδηφηεηα ηεο νπνίαο αλήθεη ε έδξα ηεο επηρείξεζεο ηνπ επαγγεικαηία. Ζ ππνβνιή ησλ αηηήζεσλ κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί θαη κέζσ ησλ Γξ. Δξγαζίαο ΚΠΑ ή ΚΠΑ2 ζηελ πεξίπησζε πνπ ν ΝΔΔ δελ έρεη πξφζβαζε ζην δηαδίθηπν. Ζ πξνζεζκία έλαξμεο θαη ιήμεο ηεο ππνβνιήο ησλ αηηήζεσλ ππαγσγήο ζην πξφγξακκα ησλ ππνςεθίσλ, ζα θαζνξίδεηαη κε ζρεηηθέο απνθάζεηο ηνπ Γηνηθεηή ηνπ ΟΑΔΓ. δ) Πξόγξακκα "Γηαξζξσηηθήο πξνζαξκνγήο εξγαδνκέλσλ θαη επηρεηξήζεσλ εληόο ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο" πνπ απαζρνινύλ 50 εξγαδόκελνπο θαη άλσ, φπσο πξνβιέπεηαη απφ ηελ ππ αξηζκ /Οηθ /2010 ΚΤΑ ησλ Τπνπξγψλ Οηθνλνκηθψλ Οηθνλνκίαο, Αληαγσληζηηθφηεηαο θαη Ναπηηιίαο θαη Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο. Αθνξά ζηελ ελίζρπζε επηρεηξήζεσλ γηα ηελ εθπφλεζε θαη εθαξκνγή Οινθιεξσκέλσλ ρεδίσλ Γηαξζξσηηθήο Πξνζαξκνγήο Δπηρεηξήζεσλ 50

51 θαη Δξγαδνκέλσλ, κε ζηφρν ηελ αληαπφθξηζή ηνπο ζηηο λέεο ζπλζήθεο, πνπ δηακνξθψλεη ε νηθνλνκηθή θξίζε θαζψο θαη ε ελζσκάησζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ ζηε δηαδηθαζία παξαγσγήο. Πεξηιακβάλνπλ ζπγθεθξηκέλεο δξάζεηο πνπ ζπλδένληαη κε πξνθαζνξηζκέλεο θαηεπζχλζεηο θαη πξνγξακκαηηζκέλεο αιιαγέο ζηελ νξγάλσζε θάζε επηρείξεζεο, κε ηδηαίηεξε έκθαζε ζε ηνκείο, φπσο: ε βειηηζηνπνίεζε ηεο ρξήζεο πφξσλ, ηεο πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο, ηεο εμσζηξέθεηαο θαη ε αλάπηπμε κνληέισλ θαη πξαθηηθψλ θαηάιιειεο πξνεηνηκαζίαο ηνπ πξνζσπηθνχ θάζε βαζκίδαο θαη θαηεγνξίαο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ησλ απεηινχκελσλ ζέζεσλ εξγαζίαο θαη γηα ηελ εμαζθάιηζε ζέζεσλ εξγαζίαο ζπγθεθξηκέλσλ νκάδσλ εξγαδνκέλσλ. Δπίζεο σο εηδηθνί ζηφρνη αλαθέξνληαη: ε βειηίσζε ησλ πξνυπνζέζεσλ βησζηκφηεηαο ησλ επηρεηξήζεσλ κέζσ ηεο εθαξκνγήο ζρεδίνπ επέιηθηεο πξνζαξκνγήο ζηηο δηαξθψο κεηαβαιιφκελεο εμσηεξηθέο ζπλζήθεο θαη ε αλαβάζκηζε ησλ πξνζφλησλ θαη δεμηνηήησλ ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ησλ επηρεηξήζεσλ ζε αληηθείκελα, πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηνπο ζηφρνπο ηνπ ππνβαιιφκελνπ ζρεδίνπ πξνζαξκνγήο. ε) Πξόγξακκα επηρνξήγεζεο γηα ηελ απόθηεζε εξγαζηαθήο εκπεηξίαο αλέξγσλ ειηθίαο εηώλ λενεηζεξρόκελσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο, ζε ηδησηηθέο επηρεηξήζεηο θαη γεληθά εξγνδόηεο ηνπ ηδησηηθνύ ηνκέα κε επηδόηεζε ησλ αζθαιηζηηθώλ εηζθνξώλ, κε ηε δπλαηόηεηα ζπλέρηζεο ηεο επηρνξήγεζεο γηα επηπιένλ δώδεθα (12) κήλεο, εθόζνλ ε ζύκβαζε απόθηεζεο εξγαζηαθήο εκπεηξίαο κεηαηξαπεί ζε ζύκβαζε εξγαζίαο, ζχκθσλα κε ηελ ππ αξηζκ /531/ απφθαζε ησλ ππνπξγψλ Οηθνλνκηθψλ, Οηθνλνκίαο, Αληαγσληζηηθφηεηαο θαη Ναπηηιίαο, Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο. θνπφο ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε ελίζρπζε ησλ δεμηνηήησλ θαη ε απφθηεζε εξγαζηαθήο εκπεηξίαο αλέξγσλ ειηθίαο 16 έσο 24 εηψλ, λενεηζεξρνκέλσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο, κε ηελ απαζρφιεζή ηνπο ζε ηδησηηθέο επηρεηξήζεηο θαη γεληθά εξγνδφηεο ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα. χκθσλα κε ηε παξ.6 ηνπ άξζξνπ 2 ηνπ λ. 3845/2010 επηρεηξήζεηο θαη γεληθά εξγνδφηεο ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα πνπ ζπλάπηνπλ κε αλέξγνπο ειηθίαο 16 έσο 24 εηψλ ζπκβάζεηο απφθηεζεο εξγαζηαθήο εκπεηξίαο δηάξθεηαο έσο δψδεθα (12) κήλεο θαη βάζεη ησλ σο άλσ ζπκβάζεσλ θαηαβάιινπλ ζηνπο πξνζιακβαλφκελνπο ην 80% ηνπ θαηψηαηνπ βαζηθνχ κηζζνχ ή εκεξνκηζζίνπ, φπσο απηφ νξίδεηαη θάζε θνξά απφ ηελ Δζληθή Γεληθή πιινγηθή χκβαζε Δξγαζίαο θαη ηνπο αζθαιίδνπλ 51

52 ζηνπο θιάδνπο ζχληαμεο, αζζέλεηαο ζε είδνο θαη επαγγεικαηηθνχ θηλδχλνπ ηνπ ΗΚΑ ΔΣΑΜ, δηθαηνχληαη λα επηρνξεγεζνχλ γηα ηηο αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο απφ ηνλ ΟΑΔΓ. Δπίζεο ζχκθσλα κε ηελ αλσηέξσ παξάγξαθν κεηά ην πέξαο ηεο ζχκβαζεο απφθηεζεο εξγαζηαθήο εκπεηξίαο είλαη δπλαηή ε ζπλέρηζε ηεο επηρνξήγεζεο, εθφζνλ ε ζχκβαζε απφθηεζεο εξγαζηαθήο εκπεηξίαο κεηαηξαπεί ζε ζχκβαζε εξγαζίαο, γηα επηπιένλ ρξνληθφ δηάζηεκα δψδεθα (12) κελψλ. ζη) Πξόγξακκα επηρνξήγεζεο ζέζεσλ πιήξνπο απαζρόιεζεο κε επηδόηεζε ησλ εξγνδνηηθώλ εηζθνξώλ, γηα ηε δηαηήξεζε ηνπιάρηζηνλ ζέζεσλ εξγαζίαο, ζε επηρεηξήζεηο θαη γεληθά εξγνδόηεο ηνπ ηδησηηθνύ ηνκέα, ζχκθσλα κε ηελ ππ αξ /790/ ΚΤΑ ησλ ππνπξγψλ Οηθνλνκηθψλ, Οηθνλνκίαο, Αληαγσληζηηθφηεηαο θαη Ναπηηιίαο, Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο, φπσο απηή ηξνπνπνηήζεθε κε ηελ ππ αξ /987/ ΚΤΑ ησλ ππνπξγψλ Οηθνλνκηθψλ, Οηθνλνκίαο, Αληαγσληζηηθφηεηαο θαη Ναπηηιίαο, Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο. θνπφο ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε επηρνξήγεζε ζέζεσλ πιήξνπο απαζρφιεζεο, ζε επηρεηξήζεηο θαη γεληθά εξγνδφηεο ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα, κε ηελ επηρνξήγεζε ηνπ κε κηζζνινγηθνχ θφζηνπο πνπ αληηζηνηρεί ζηηο κεληαίεο εξγνδνηηθέο εηζθνξέο, σο θίλεηξν γηα ηε δηαηήξεζε ηνπιάρηζηνλ ζέζεσλ εξγαζίαο γηα ρξνληθφ δηάζηεκα δεθανθηψ (18) κελψλ, κε έκθαζε ζηηο εηδηθέο νκάδεο εξγαδνκέλσλ(άηνκα κε αλαπεξία θαη εξγαδφκελνη ειηθίαο 50 εηψλ θαη άλσ). δ) Σνπηθό Οινθιεξσκέλν Πξόγξακκα γηα 900 αλέξγνπο θαη 350 εξγαδόκελνπο ηνπ Ννκνύ Καζηνξηάο. ζχκθσλα κε ηα φζα νξίδνληαη ζηελ ππ αξ /652/ ΚΤΑ ησλ ππνπξγψλ Οηθνλνκηθψλ, Οηθνλνκίαο, Αληαγσληζηηθφηεηαο θαη Ναπηηιίαο, Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο. θνπφο ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε δεκηνπξγία 300 λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο, γηα ηνπο αλέξγνπο ηνπ Ννκνχ Καζηνξηάο ειηθίαο εηψλ, γηα πιήξε ή κεξηθή απαζρφιεζε, κε ηελ επηρνξήγεζε ηνπ κηζζνινγηθνχ θαη κε κηζζνινγηθνχ θφζηνπο, πνπ αληηζηνηρεί ζην χςνο ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ. ηφρνο είλαη ε ελίζρπζε ηεο θαζαξήο αχμεζεο ησλ λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο θαη ηεο απαζρφιεζεο, πξφζζεηεο εθείλσλ πνπ ηπρφλ δεκηνπξγνχληαη ζην πιαίζην επελδπηηθνχ ζρεδίνπ εληαγκέλνπ ζε άιιν θαζεζηψο εληζρχζεσλ. Γηθαηνχρνη είλαη φιεο νη ηδησηηθέο επηρεηξήζεηο θαη γεληθά εξγνδφηεο ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα. Γηα λα ππαρζεί κηα ηδησηηθή επηρείξεζε ζην πξφγξακκα, δελ ζα 52

53 πξέπεη λα έρεη πξνβεί, απφ ηηο θαη κεηά, ζε κείσζε πξνζσπηθνχ ιφγσ θαηαγγειίαο ζχκβαζεο εξγαζίαο. ε πεξίπησζε απφιπζεο ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα έρεη πξνβεί ζε αληηθαηάζηαζε ηνπ κηζζσηνχ έσο ηελ εκεξνκελία ππνβνιήο ηεο αίηεζεο ζπκκεηνρήο ζην πξφγξακκα. Γηα ηελ έληαμε ζην πξφγξακκα απαηηείηαη ε ππνβνιή αίηεζεο απφ ηεο επηρεηξήζεηο. Χο πνζφ επηρνξήγεζεο νξίδεηαη ην πνζφ πνπ αληηζηνηρεί ζην 100% ησλ κεληαίσλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ (εξγνδνηψλ θαη εξγαδνκέλσλ). Ζ δηάξθεηα ηεο επηρνξήγεζεο νξίδεηαη ζε 24 κήλεο. Μεηά ηε ιήμε ηεο επηρνξήγεζεο νη επηρεηξήζεηο δεζκεχνληαη λα δηαηεξήζνπλ ην πξνζσπηθφ γηα 12 κήλεο αθφκα. ε) Πξόγξακκα επηρνξήγεζεο γηα ηελ ελίζρπζε ηεο νξγαλσηηθήο ηθαλόηεηαο ησλ κειώλ ηεο Δ..Δ.Δ. θαη ηεο Γ..Δ.Β.Δ.Δ., ζχκθσλα κε ηελ ππ αξ. 1981/ απφθαζε ηνπ Γ.. ηνπ ΟΑΔΓ. θνπφο ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο ζπλνιηθά εθαηφλ πελήληα (150) αλέξγσλ ειηθίαο εηψλ, θαη ε ελίζρπζε ηεο νξγαλσηηθήο ηθαλφηεηαο ησλ Οξγαλψζεσλ κειψλ ηεο Δ..Δ.Δ. θαη ηεο Γ..Δ.Β.Δ.Δ. πγθεθξηκέλα ζα απαζρνιεζνχλ 90 άηνκα ζε Οξγαλψζεηο κέιε ηεο Γ..Δ.Β.Δ.Δ. θαη 60 άηνκα απφ ηηο Οξγαλψζεηο κέιε ηεο Δ..Δ.Δ. Σν πνζφ επηρνξήγεζεο αλέξρεηαη ζην πνζφ ησλ 36 θαη ε δηάξθεηα ηεο επηρνξήγεζεο νξίδεηαη ζηνπο 36 κήλεο. Μεηά ηε ιήμε ηεο επηρνξήγεζεο νη Οξγαλψζεηο κέιε δεζκεχνληαη λα δηαηεξήζνπλ ην πξνζσπηθφ γηα 12 κήλεο αθφκα. Γηα ηελ θαηαβνιή επηρνξήγεζεο απαηηείηαη εκπξφζεζκε ππνβνιή ησλ δηθαηνινγεηηθψλ. ζ) Σξία Πξνγξάκκαηα θαη εηδηθόηεξα: i) ην Εηδηθφ ηεηξαεηέο Πξφγξακκα πξνψζεζεο ηεο απαζρφιεζεο κε επηρνξήγεζε ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ, γηα ηελ πξφζιεςε αλέξγσλ,ii)ην Εηδηθφ δηεηέο Πξφγξακκα πξνψζεζεο ηεο απαζρφιεζεο κε επηρνξήγεζε ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ, γηα ηελ πξφζιεςε αλέξγσλ θαη iii) ην Πξφγξακκα Επηρνξήγεζεο Νέσλ Ειεπζέξσλ Επαγγεικαηηψλ Γπλαηθψλ ειηθίαο εηψλ κε ην δηαθξηηηθφ ηίηιν «ΕΠΙΥΕΙΡΗΜΑΣΙΚΟΣΗΣΑ ΑΝΕΡΓΩΝ ΓΤΝΑΙΚΩΝ ΗΛΙΚΙΑ 22-64», φπσο απηά πξνβιέπνληαη ζηελ ππ αξ. 1195/71/ ΚΤΑ ησλ ππνπξγψλ Οηθνλνκηθψλ, Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο. Σα ελ ιφγσ πξνγξάκκαηα έρνπλ σο ζθνπφ ηε δεκηνπξγία λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο κε ηελ επηρνξήγεζε κέξνπο ηνπ κηζζνινγηθνχ θαη κε κηζζνινγηθνχ θφζηνπο, πνπ αληηζηνηρεί ζην χςνο ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ. Χο βάζε 53

54 ππνινγηζκνχ ιακβάλνληαη νη απνδνρέο πνπ αληηζηνηρνχλ κέρξη ηνπ χςνπο ηνπ θαηψηαηνπ βαζηθνχ κηζζνχ, φπσο νξίδεηαη θάζε θνξά απφ ηελ ΔΓΔ, ζε ηδησηηθέο επηρεηξήζεηο, σο θίλεηξν γηα ηελ πξφζιεςε άλεξγσλ, γηα πιήξε απαζρφιεζε, κε έκθαζε ζηνπο λένπο έσο 30 εηψλ θαη ζηηο εηδηθέο νκάδεο αλέξγσλ νη νπνίεο αλαιχνληαη ζε άλεξγνπο πιεζίνλ ηεο ζχληαμεο θαη ζηνπο νπνίνπο ππνιείπνληαη κέρξη εκέξεο αζθάιηζεο ή έσο 5 έηε γηα ηελ ζπκπιήξσζε ηνπ νξίνπ ειηθίαο γηα ηε ζεκειίσζε ηεο θαηψηαηεο ζχληαμεο γήξαηνο ηνπ ΗΚΑ ΔΣΑΜ,, ζε γπλαίθεο καθξνρξφληα άλεξγεο, άλσ ησλ 45 εηψλ θαη άλεξγεο γπλαίθεο, άλσ ησλ 50 εηψλ, ζε πνιχηεθλνπο θαη ηξίηεθλνπο, ζε αξρεγνχο κνλνγνλετθψλ νηθνγελεηψλ. Σν πξφγξακκα απεπζχλεηαη ζε ηδησηηθέο επηρεηξήζεηο, κε πξνηεξαηφηεηα ζηηο κηθξέο επηρεηξήζεηο πνπ απαζρνινχλ έσο 50 άηνκα θαη ηδηαίηεξα εθείλεο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζε θαηλνηφκνπο θιάδνπο φπσο ε πξάζηλε νηθνλνκία. ηφρνο είλαη ε ελίζρπζε ηεο θαζαξήο αχμεζεο ησλ λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο θαη ηεο απαζρφιεζεο, πξφζζεηεο εθείλσλ πνπ ηπρφλ δεκηνπξγνχληαη ζην πιαίζην επελδπηηθνχ ζρεδίνπ εληαγκέλνπ ζε άιιν θαζεζηψο εληζρχζεσλ. η) Δηδηθό Πξόγξακκα Οινθιεξσκέλεο Παξέκβαζεο γηα 600 πξώελ εξγαδόκελνπο πνπ πξνέξρνληαη από ηηο επηρεηξήζεηο «ΑΠΗ ΠΡΟΝΟΗΑ Α.Δ.Γ.Α.», «ΑΠΗ ΠΡΟΝΟΗΑ Α.Δ.Α.Ε.», «Γ.Ζ. ΚΟΤΡΣΖ Α.Δ.Γ.Α.», «ΓΔΝΗΚΖ ΔΝΩΖ Α.Δ.Δ.Γ.Α. (GENERAL UNION)», «ΓΔΝΗΚΖ ΠΗΣΖ Α.Δ.Δ.Γ.Α.(GENERAL TRUST)», «ΔΟ Α.Δ.Α.Ε.» θαη 200 πξώελ εξγαδόκελνπο πνπ πξνέξρνληαη από ηελ επηρείξεζε «COMMERCIAL VALUE», ζχκθσλα κε ηελ ππ αξ. 5410/ απφθαζε ηνπ Γ.. ηνπ ΟΑΔΓ, φπσο απηή ηξνπνπνηήζεθε απφ ηελ ππ αξ. 1340/ απφθαζε ηνπ Γ.. ηνπ ΟΑΔΓ. θνπφο ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε πξνψζεζε ησλ αλέξγσλ, πξψελ εξγαδνκέλσλ πνπ πξνέξρνληαη απφ ηηο αλσηέξσ επηρεηξήζεηο, ειηθίαο εηψλ ζηελ απαζρφιεζε κέζσ ηεο νηθνλνκηθήο ελίζρπζεο επηρεηξεκαηηθψλ πξσηνβνπιηψλ. Γηθαηνχρνη είλαη φζνη έρνπλ ηελ ηδηφηεηα ηνπ αλέξγνπ θαη λα είλαη πξψελ εξγαδφκελνη ζηηο αλσηέξσ επηρεηξήζεηο, έρνπλ ειιεληθή ππεθνφηεηα ή ε ππεθνφηεηα άιινπ Κξάηνπο Μέινπο ηεο Δ.Δ. ή λα είλαη νκνγελείο πνπ έρνπλ δηθαίσκα δηακνλήο θαη απαζρφιεζεο ζηε ρψξα καο, δηαζέηνπλ αξηζκφ θνξνινγηθνχ κεηξψνπ (ΑΦΜ) θαη έρνπλ εθπιεξψζεη ή λφκηκα απαιιαγεί απφ ηηο ζηξαηησηηθέο 54

55 ηνπο ππνρξεψζεηο. Γηα ηε ζπκκεηνρή ζην πξφγξακκα απαηηείηαη εκπξφζεζκε ππνβνιή αίηεζεο. ηα) Πξόγξακκα επηρνξήγεζεο επηρεηξήζεσλ γηα ηελ απαζρόιεζε αλέξγσλ πνπ βξίζθνληαη ζην ζηάδην πιεζίνλ ηεο ζύληαμεο (ΟΑΔΓ ΛΑΔΚ 1). Σα ζρεηηθά κε ην πξφγξακκα απηφ νξίδνληαη ζηελ ππ αξ. 4092/58/ απφθαζε ηνπ Γ.. ηνπ ΟΑΔΓ. Αθνξά ηελ επηρνξήγεζε επηρεηξήζεσλ γηα ηελ απαζρφιεζε αλέξγσλ πνπ δελ έρνπλ ζπκπιεξψζεη ηηο πξνυπνζέζεηο γηα ηε ζπληαμηνδφηεζή ηνπο απφ θνξέα θχξηαο αζθάιηζεο, επεηδή ηνπο ππνιείπνληαη κέρξη έλζεκα ή κέρξη πέληε (5) ρξφληα γηα ηε ζπκπιήξσζε ηνπ θαηά πεξίπησζε νξίνπ ειηθίαο ηνπο γηα ηε ζπληαμηνδφηεζή ηνπο θαη ν ηειεπηαίνο αζθαιηζηηθφο ηνπο θνξέαο είλαη ην ΗΚΑ. Απφ ηηο σο άλσ ζέζεηο, νη 500 ζα θαηαλέκνληαη κε απφθαζε ηνπ Γηνηθεηή ηνπ ΟΑΔΓ ζηηο Τπεξεζίεο ηνπ Οξγαληζκνχ φηαλ παξνπζηάδνληαη έθηαθηεο αλάγθεο. ην πξφγξακκα απηφ είλαη δπλαηφλ λα εληαρζνχλ φιεο νη ηδησηηθέο επηρεηξήζεηο. ηα πιαίζηα απηά αμίδεη λα αλαθεξζεί θαη ην Πξόγξακκα Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο εξγαδνκέλσλ (ΛΑΔΚ 0,45%) έηνπο ην πξφγξακκα απηφ κπνξνχλ λα ιάβνπλ κέξνο Ηδησηηθέο Δπηρεηξήζεηο θαη θνξείο ηνπ Γεκφζηνπ ηνκέα, φπσο απηφο νξίδεηαη ζην άξζξν 51 παξ. 1 ηνπ Ν.1892/1990 (ΦΔΚ Α 101), φπσο ηζρχεη. Σν πξνζσπηθφ ην νπνίν έρνπλ δηθαίσκα λα θαηαξηίζνπλ πξέπεη λα είλαη αζθαιηζκέλν ζην ΗΚΑ θαη λα ππάγεηαη έζησ θαη ζε έλα Κιάδν Αζθάιηζεο ηνπ ΟΑΔΓ. Απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο έληαμεο είλαη ε θαηαβνιή ζην ΗΚΑ ηεο εξγνδνηηθήο εηζθνξάο 0,45% απφ ηελ επηρείξεζε γηα ηνπο εξγαδφκελνπο ζε απηήλ γηα ην έηνο 2011, θαζψο θαη ε κε ζπκκεηνρή ηεο επηρείξεζεο ζε πξφγξακκα θαηάξηηζεο ΛΑΔΚ γηα εξγαδφκελνπο ζε κηθξέο επηρεηξήζεηο. Σα πξνγξάκκαηα θαηάξηηζεο πινπνηνχληαη απφ ηελ εκεξνκελία δεκνζίεπζεο ηεο παξνχζεο απφθαζεο ζηελ Δθεκεξίδα ηεο Κπβέξλεζεο έσο θαη ηελ 20/12/2011. Σν πνζφ πνπ δηθαηνχηαη λα ιάβεη θάζε επηρείξεζε γηα πξνγξάκκαηα επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο πνπ ζα πινπνηήζεη ην έηνο 2011, δηακνξθψλεηαη σο εμήο: Σν 100% ηεο εξγνδνηηθήο εηζθνξάο (0,45%) πνπ ζα θαηαβάιιεη ε επηρείξεζε ην έηνο 2011, εθφζνλ νη δαπάλεο θαηάξηηζεο είλαη κεγαιχηεξεο ή ίζεο κε ην πνζφ απηφ. 55

56 Σν 100% ησλ δαπαλψλ θαηάξηηζεο εθφζνλ ε επηρείξεζε ζα θαηαβάιιεη δαπάλεο γηα θαηάξηηζε κηθξφηεξεο ηεο εξγνδνηηθήο εηζθνξάο (0,45%) ην έηνο Δπηρεηξήζεηο πνπ δελ πινπνίεζαλ πξνγξάκκαηα θαηάξηηζεο ή δελ εμάληιεζαλ ηελ εξγνδνηηθή εηζθνξά (0,45%) ην έηνο 2010, κπνξνχλ λα κεηαθέξνπλ θαη λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ην αλάινγν πνζφ ζην έηνο 2011 Γηα ηε ζπκκεηνρή απαηηείηαη ειεθηξνληθή ππνβνιή πξφηαζεο πινπνίεζεο πξνγξακκάησλ ηνπιάρηζηνλ 5 εξγάζηκεο εκέξεο πξηλ ηελ εκεξνκελία έλαξμεο ηνπ πξνγξάκκαηνο. Σα πξνγξάκκαηα θαηάξηηζεο κπνξνχλ λα πινπνηνχληαη είηε απφ ηηο επηρεηξήζεηο ζε θαηάιιεια δηακνξθσκέλνπο ρψξνπο, είηε λα αλαηίζεληαη ζε εθπαηδεπηηθνχο θνξείο. Λνηπέο πξνυπνζέζεηο πξνβιέπνληαη ζηελ κε αξ. πξση. B106088/ εγθχθιην ηνπ Τπνπξγείνπ Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο. ην ίδην κήθνο θχκαηνο θηλείηαη θαη ην πξόγξακκα θαηάξηηζεο ΛΑΔΚ έηνπο γηα εξγαδόκελνπο επηρεηξήζεσλ πνπ απαζρνινύλ 1-25 άηνκα. Γηθαηνχρνη είλαη εξγαδφκελνη επηρεηξήζεσλ πνπ απαζρνινχλ 1-25 άηνκα. Σα πξνγξάκκαηα θαηάξηηζεο πξέπεη λα πινπνηεζνχλ έσο θαη ηηο 31/3/2011 κε δηθαίσκα παξάηαζεο κε απφθαζε ηνπ Γηνηθεηή ΟΑΔΓ. Τινπνηνχληαη απφ Πηζηνπνηεκέλα απφ ην ΔΚΔΠΗ Κέληξα Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο. Γηα ηε ζπκκεηνρή είλαη απαξαίηεηε ε ππνβνιή πξφηαζεο ζην Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα Γηαρείξηζεο Πξνγξακκάησλ Καηάξηηζεο ΛΑΔΚ ( Λνηπέο πξνυπνζέζεηο πξνβιέπνληαη ζηελ κε αξ. πξση. B105810/ εγθχθιην ηνπ Τπνπξγείνπ Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο Δπίζεο, ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεη θαη ε πξόζθιεζε ηνπ ΟΑΔΓ ζε επηρεηξήζεηο θαη επαγγεικαηίεο γηα ζπκκεηνρή ζηελ πξαθηηθή άζθεζε καζεηώλ ησλ Δπαγγεικαηηθώλ ρνιώλ Μαζεηείαο (ΔΠΑ), ζχκθσλα κε ην απφ Γειηίν Σχπνπ ηνπ. Με ιίγα ιφγηα δίλνληαη θίλεηξα ζε επηρεηξήζεηο θαη ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο πξνθεηκέλνπ λα απαζρνιήζνπλ εθπαηδεπφκελνπο ησλ ΔΠΑ 36. Δηδηθφηεξα απφ 1/1/2011, κε ηελ ππ αξηζκ. 4301/40/ απφθαζε ηνπ Γ.. απμήζεθε ην πνζφ ηεο επηδφηεζεο απφ 6 ζε 12 επξψ αλά εκέξα πξαθηηθήο 36 ηνλ ΟΑΔΓ ιεηηνπξγνχλ 51 ΔΠΑ Μαζεηείαο, κε έδξα ηνπο ηηο κεγαιχηεξεο πφιεηο ηεο Διιάδαο. Κάζε ρξφλν θνηηνχλ ζε απηέο πεξίπνπ καζεηέο. 56

57 άζθεζεο ησλ εθπαηδεπφκελσλ, κε ζηφρν λα πξνζειθχζεη ην ελδηαθέξνλ πεξηζζφηεξσλ επηρεηξήζεσλ γηα πξαθηηθή άζθεζε θαη λα εληζρχζεη ην ζεζκφ ηεο Μαζεηείαο. Ζ επηδφηεζε κπνξεί λα θαηαβάιιεηαη είηε ζηνλ εξγνδφηε είηε απεπζείαο ζηνλ καζεηή. Ο ΟΑΔΓ θαιεί επηρεηξεκαηίεο θαη ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο ησλ εηδηθνηήησλ κε αληηζηνηρία ζην πξφγξακκα ζπνπδψλ ησλ ΔΠΑ, λα εθδειψζνπλ ελδηαθέξνλ γηα ζπκκεηνρή ζηα πξνγξάκκαηα πξαθηηθήο άζθεζεο εθπαηδεπφκελσλ. εκεηψλεηαη φηη ην ζχζηεκα ηεο καζεηείαο πνπ εθαξκφδεηαη ζπλδπάδεη ηελ ζεσξεηηθή θαη εξγαζηεξηαθή επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε ζηελ ηάμε, κε ηελ πξαθηηθή άζθεζε ζε ρψξνπο εξγαζίαο θαη επηρεηξήζεηο. ηφρνο είλαη λα απνθηήζεη ν εθπαηδεπφκελνο επαγγεικαηηθή εκπεηξία ζε πξαγκαηηθέο ζπλζήθεο εξγαζίαο ψζηε λα θαηαζηεί επθνιφηεξε ζηε ζπλέρεηα ε έληαμή ηνπ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. ην πιαίζην απηφ νη καζεηέο, αζθνχληαη απφ 4-6 εκέξεο ηελ εβδνκάδα ζε επηρεηξήζεηο ηνπ δεκφζηνπ ή ηδησηηθνχ ηνκέα. Καη θαηά ηα ηέζζεξα εμάκελα καζεηείαο νη καζεηέο ακείβνληαη γηα ηελ εξγαζία ηνπο ζηνλ εξγνδφηε φπνπ γίλεηαη ε πξαθηηθή ηνπο άζθεζε θαη ε ακνηβή ηνπ αζθνχκελνπ καζεηή αλαινγεί ζην 70% ηνπ θαηψηαηνπ κηζζνχ πνπ νξίδεη ε Δζληθή Γεληθή πιινγηθή χκβαζε Δξγαζίαο. Με ηελ επηδφηεζε ηεο εκεξήζηαο ακνηβήο ηνπ καζεηεπφκελνπ θαηά 12 επξψ απφ ηνλ ΟΑΔΓ ε επηβάξπλζε γηα ηνλ εξγνδφηε πεξηνξίδεηαη ζην πνζφ ησλ 11,5 επξψ εκεξεζίσο. ηνπο απνθνίηνπο ησλ ΔΠΑ Μαζεηείαο ρνξεγείηαη πηπρίν κε επίπεδν επαγγεικαηηθψλ δηθαησκάησλ επηπέδνπ ΗΗΗ πνπ ηνπο παξέρεη ηε δπλαηφηεηα λα ιάβνπλ άδεηα άζθεζεο επαγγέικαηνο θαη λα εγγξάθνληαη ζηα Η.Δ.Κ. Δπηπξνζζέησο, ηδηαίηεξε κλεία πξέπεη λα γίλεη θαη ζηα Πξνγξάκκαηα Κνηλσθεινύο Δξγαζίαο. Πξφθεηηαη γηα κία ζεζκηθή θαηλνηνκία ε νπνία ζηεξίδεη ηελ απαζρφιεζε ελψ πξνζθέξεη άκεζεο ιχζεηο ζε ηνπηθά δεηήκαηα εμαζθαιίδνληαο ηελ απαζρφιεζε ζε αλέξγνπο πξνο φθεινο ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο. Μέζα απφ πνιπεηή δηεζλή εκπεηξία αληίζηνηρσλ δξάζεσλ θαη κε πξνυπνινγηζκφ 280 εθαηνκκπξίσλ επξψ ην πξφγξακκα Κνηλσθειήο Δξγαζία αλαγάγεη ηε ζηήξημε αλέξγσλ ζε επθαηξία γηα απαζρφιεζε θαη θνηλσληθή πξνζθνξά. Πξνβιέπεη ηελ απαζρφιεζε έσο 5 κήλεο εηεζίσο κε ηελ θαηαβνιή κεληαίνπ επηδφκαηνο θνηλσθεινχο εξγαζίαο πνπ κπνξεί λα θηάζεη θαη ηα 625 / κεληαίσο θαη κε πιήξε θάιπςε ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ. Χο ελδεηθηηθέο δξάζεηο αλαθέξνληαη: 57

58 έξγα ζπληήξεζεο ή κηθξά θαηαζθεπαζηηθά έξγα δεκνζίσλ ή/θαη αζιεηηθψλ ππνδνκψλ, έξγα απνθαηάζηαζεο νηθνζπζηεκάησλ θαη πξνζηαζίαο, δηαρείξηζεο θαη αλάδεημεο ηεο βηνπνηθηιφηεηαο, αλάδεημε πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο, απνθαηάζηαζε θαη βειηίσζε αζηηθνχ θαη πεξηαζηηθνχ πεξηβάιινληνο, απνθαηάζηαζε Υψξσλ Αλεμέιεγθηεο Γηάζεζεο Απνβιήησλ, πεξηβαιινληηθή εθπαίδεπζε, δηαρείξηζε θαη πξνζηαζία πδάηηλσλ πφξσλ θαη δαζψλ, δεκηνπξγηθή απαζρφιεζε παηδηψλ, πξνζσπηθέο θνηλσληθέο ππεξεζίεο φπσο θαη νίθνλ θξνληίδα ειηθησκέλσλ, ΑκεΑ, παηδηθή θξνληίδα, θνηλσληθέο δξάζεηο φπσο θνηλσληθά παληνπσιεία, δηάζεζε ρξεζηκνπνηεκέλνπ ξνπρηζκνχ, νδηθή αζθάιεηα καζεηψλ, ζίηηζε ζε νινήκεξα ζρνιεία θησρψλ/ππνβαζκηζκέλσλ πεξηνρψλ, έθηαθηεο αλάγθεο πνιηηηθήο πξνζηαζίαο. Ζ επηινγή ησλ σθεινπκέλσλ αλέξγσλ γηα ηελ πινπνίεζε δξάζεσλ Κνηλσληθήο Δξγαζίαο, γίλεηαη βάζεη αληηθεηκεληθνχ ζπζηήκαηνο κνξηνδφηεζεο ην νπνίν βαζίδεηαη ζε κεγάιν βαζκφ ζηα θξηηήξηα ηνπ Ν. 3250/2004 (δει. κε βάζε θξηηήξηα πνπ αθνξνχλ ζηελ νηθνλνκηθή, θνηλσληθή θαη νηθνγελεηαθή θαηάζηαζε ησλ σθεινπκέλσλ). Παξάιιεια, γηα ηε δηαζθάιηζε ηνπ ηξφπνπ επηινγήο θαζίζηαηαη ππνρξεσηηθή ε αλάξηεζε ησλ σθεινχκελσλ ζην δηαδίθηπν θαη ζηνλ Σχπν. Οξίδνληαη πεξηνρέο πξνηεξαηφηεηαο 25 πεξηνρέο κε έκθαζε ζηα αζηηθά θέληξα πνπ πιήηηνληαη απφ πςειά επίπεδα αλεξγίαο. Γηθαηνχρνη πξάμεο-θνξείο απαζρφιεζεο είλαη ζε πξψηε θάζε Σνπηθνί Φνξείο Με Κεξδνζθνπηθνχ ραξαθηήξα (πρ: σκαηεία, Ηδξχκαηα, Δηαηξείεο Αζηηθνχ Γηθαίνπ, θιπ.), κέρξη θαη ηελ ίδξπζε Δζληθνχ Φνξέα Απαζρφιεζεο κε ηε ζπκκεηνρή Κνηλσληθψλ Δηαίξσλ. Ζ ηνπνζέηεζε ησλ αλέξγσλ ζηελ θνηλσθειή εξγαζία ζα γίλεηαη κε πξφζιεςε πνπ δηελεξγείηαη απφ ην Φνξέα Απαζρφιεζεο. Πξνηεξαηφηεηα δίλεηαη ζε καθξνρξφληα θαη βξαρπρξφληα άλεξγνπο πνπ δε ιακβάλνπλ επίδνκα αλεξγίαο, έκπνξνπο θαη ινηπνχο επαγγεικαηίεο πνπ δηέθνςαλ ηε δξαζηεξηφηεηά ηνπο πξηλ δχν έηε, 58

59 ππναπαζρνινχκελνπο, ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο, επηζηήκνλεο (δηθεγφξνη, κεραληθνί, ηαηξνί, θ.ν.θ) βάζεη εηζνδεκαηηθψλ θξηηεξίσλ θαη ζε άλεξγνπο λένπο έσο 30 εηψλ. Αλαξηήζεθαλ 37 ήδε νη πξνζθιήζεηο γηα ηελ ππνβνιή πξνηάζεσλ ζε 8 πεξηθέξεηεο ( Αηηηθή, Πεινπφλλεζνο, Αλ. Μαθεδνλία θαη Θξάθε, Κεληξηθή Μαθεδνλία, Πεξηθέξεηα Κξήηεο, Νφηην Αηγαίν, Ηφληα Νεζηά, θαη Βφξεην Αηγαίν). εκαληηθή θξίλεηαη θαη ε ζπκβνιή πνπ ζα έρνπλ ηα Σνπηθά Οινθιεξσκέλα Πξνγξάκκαηα ηήξημεο ηεο Απαζρόιεζεο (ΣΟΠΑ). Με πξνυπνινγηζκφ 190 εθαηνκκπξίσλ επξψ θαη κε ηε ζηελή ζπλεξγαζία 13 πεξηθεξεηψλ ηεο ρψξαο, ηα ΣΟΠΑ αλακέλεηαη φηη ζα πξνεηνηκάδνπλ ην αλζξψπηλν θαη ζηειερηαθφ δπλακηθφ θάζε ηνπηθήο θνηλσλίαο θαη ζα εληζρχνπλ ηελ επηρεηξεκαηηθφηεηα θαη ηελ απηναπαζρφιεζε κέζσ ησλ ηνπηθψλ ηδησηηθψλ επηρεηξήζεσλ θαη θνξέσλ. Χο ελδεηθηηθέο δξάζεηο αλαθέξνληαη: Καηάξηηζε, επηκφξθσζε θαη ζπκβνπιεπηηθή πκβνπιεπηηθή ππνζηήξημε ζε ζέκαηα επηρεηξεκαηηθφηεηαο (ινγηζηηθά, θνξνινγηθά, marketing θιπ) Απφθηεζε εξγαζηαθήο θαη επαγγεικαηηθήο εκπεηξίαο (πξαθηηθή άζθεζε) πκκεηνρή ζε πξνγξάκκαηα εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο (e-learning) Απφθηεζε εξγαζηαθήο εμεηδίθεπζεο ζε επηρεηξήζεηο Γηθηχσζε επηρεηξήζεσλ θαη δεκηνπξγία αλαπηπμηαθψλ ζπκπξάμεσλ πκκεηνρέο ζε επηρεηξεκαηηθέο απνζηνιέο θαη εθζέζεηο Δλίζρπζε θνηλσληθήο ππνζηήξημεο σθεινχκελσλ αλέξγσλ Πξνεηνηκαζία θαη ζρεδηαζκφο λέσλ αληαγσληζηηθψλ πξνγξακκάησλ κε έκθαζε ζηελ ελίζρπζε ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο & ηεο απηναπαζρφιεζεο Πξνεηνηκαζία θαη ζηήξημε δνκψλ Κνηλσληθήο Οηθνλνκίαο θαη Κνηλσληθήο Δπηρεηξεκαηηθφηεηαο Καηάξηηζε αλαπηπμηαθψλ ζηειερψλ Έληαμε ζηελ αγνξά εξγαζίαο & άξζε θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ, ΑκεΑ & επάισησλ νκάδσλ πκβνπιεπηηθέο ππεξεζίεο γηα ηελ αλαδηάξζξσζε θαιιηεξγεηψλ 37 Βι. 59

60 Χθεινχκελνη ησλ ΣΟΠΑ ζα είλαη αξρηθά άλεξγνη-εγγεγξακκέλνη ζηα Μεηξψα Αλεξγίαο ηνπ ΟΑΔΓ, επάισηεο νκάδεο, άλεξγνη επηζηήκνλεο, λένη αγξφηεο θιπ ελψ σο πεξηνρέο παξέκβαζεο λννχληαη ην ζχλνιν ηνπ Ννκνχ ή ππνζχλνιν απηνχ κε δπλαηφηεηα νξηνζέηεζεο ζε 2 ή πεξηζζφηεξνπο φκνξνπο δήκνπο / επαξρίεο δηαθνξεηηθψλ λνκψλ, αιιά ίδηαο δηνηθεηηθήο πεξηθέξεηαο. Οκνίσο, σο Φνξείο Τινπνίεζεο, λννχληαη νη αλαπηπμηαθέο εηαηξείεο ή/θαη ΟΣΑ πνπ ζα ζπλεξγάδνληαη κε δεκφζηνπο θαη ηδησηηθνχο θνξείο ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ (π.ρ. ΟΣΑ, Δπηκειεηήξηα, ΜΚΟ, ζπλδηθαιηζηηθέο / εξγνδνηηθέο νξγαλψζεηο θ.ν.θ.). πλνςίδνληαο, απφ ηηο αξρέο ηνπ 2010 κέρξη ζήκεξα ν Οξγαληζκφο έρεη ελεξγνπνηήζεη ηξηάληα επηκέξνπο δξάζεηο απαζρφιεζεο θαη εθπαίδεπζεο πνπ εληάζζνληαη ζε πέληε άμνλεο: 1. Γηαηήξεζε ζέζεσλ εξγαζίαο θαη Πξνζαξκνζηηθφηεηα εξγαδνκέλσλ θαη επηρεηξήζεσλ: Δθαξκφδνληαη έληεθα (11) πξνγξάκκαηα, ζπλνιηθνχ πξνυπνινγηζκνχ πάλσ απφ 1,3 δηζ. επξψ. ηνρεχνπλ ζηε δηαηήξεζε ζέζεσλ εξγαζίαο, ζηελ επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε εξγαδνκέλσλ θαη ζηε δεκηνπξγία επθαηξηψλ εξγαζίαο ζηνλ ηνπξηζηηθφ ηνκέα. 2. Έληαμε θαη επαλέληαμε ησλ αλέξγσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Πξφθεηηαη γηα νθηψ (8) πξνγξάκκαηα, ζπλνιηθνχ πξνυπνινγηζκνχ 975 εθαη. επξψ, ηα νπνία ζηνρεχνπλ ζηε δεκηνπξγία γηα πάλσ απφ επθαηξίεο εξγαζίαο γηα αλέξγνπο. 3. Πξνψζεζε ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο ησλ αλέξγσλ. Σξία (3) πξνγξάκκαηα, ζπλνιηθνχ πξνυπνινγηζκνχ 282 εθαη. επξψ. Μέζσ ησλ πξνγξακκάησλ απηψλ δεκηνπξγνχληαη πάλσ απφ επθαηξίεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο γηα αλέξγνπο. 4. Δλίζρπζε αηφκσλ κε Αλαπεξία θαη Δππαζψλ Κνηλσληθψλ Οκάδσλ: Πέληε (5) πξνγξάκκαηα, εθ ησλ νπνίσλ ηα δχν (2), κε πξνυπνινγηζκφ 53,2 εθαη. επξψ, δεκηνπξγνχλ ζπλνιηθά πάλσ απφ επθαηξηψλ εξγαζίαο θαη επηρεηξεκαηηθφηεηαο, γηα άηνκα πνπ αλήθνπλ ζε εμαηξεηηθά επάισηεο νκάδεο ηνπ πιεζπζκνχ. Σα άιια ηξία (3) πξνγξάκκαηα αθνξνχλ ηελ Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε 282 Αηφκσλ κε Δηδηθέο Αλάγθεο, κε πξνυπνινγηζκφ πάλσ απφ 2,1 εθαη. επξψ. 5. Αξρηθή Δπαγγεικαηηθή Δθπαίδεπζε θαη Καηάξηηζε Νέσλ: Πξφθεηηαη γηα δπν (2) πξνγξάκκαηα εθπαίδεπζεο, ζπλνιηθνχ πξνυπνινγηζκνχ 75 εθαη. επξψ. Σα πξνγξάκκαηα απηά αθνξνχλ ηε δεκηνπξγία επθαηξηψλ επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη απεπζχλνληαη απνθιεηζηηθά ζε λένπο. 60

61 Δπίζεο, ζχκθσλα κε πξφζθαηε αλαθνίλσζε ηνπ νξγαληζκνχ, κέζα ζην 2011 ζα ελεξγνπνηεζνχλ ζηαδηαθά ηα εμήο πξνγξάκκαηα: 1. «Δπηηαγή Δπαλέληαμεο» κε κεηαηξνπή ηνπ επηδφκαηνο αλεξγίαο ζε επίδνκα απαζρφιεζεο γηα αλέξγνπο 2. Απαζρφιεζεο αλέξγσλ ειηθίαο εηψλ ζε επηρεηξήζεηο ησλ Οξγαληζκψλ Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο 3. Γηεχξπλζεο ηεο ηνπξηζηηθήο πεξηφδνπ κε επηρνξήγεζε ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ γηα ηελ επαλαπξφζιεςε αλέξγσλ ζε ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο επνρηθήο θαη ζπλερνχο ιεηηνπξγίαο, έηνπο 2011 θαη δηαηήξεζεο ζέζεσλ εξγαζίαο ζε ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο ζπλερνχο ιεηηνπξγίαο κε επηρνξήγεζε κέξνπο ησλ εξγνδνηηθψλ εηζθνξψλ 4. Δπηρνξήγεζεο Δπηρεηξήζεσλ γηα ηελ πξφζιεςε πηπρηνχρσλ ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο 5. Απαζρφιεζεο απφθνηησλ δεπηεξνβάζκηαο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο, πνπ ην πξφγξακκα ζπνπδψλ ηνπο εκπεξηέρεη ζεσξεηηθή εθπαίδεπζε ζην ζρνιείν θαη ζεζκνζεηεκέλε πξαθηηθή άζθεζε ζε εξγνδφηεο, ζε πξαγκαηηθέο ζπλζήθεο εξγαζίαο. Αθφκε, ζηηο ελέξγεηεο ηνπ νξγαληζκνχ πεξηιακβάλνληαη: ε ζπλεξγαζία ΟΑΔΓ ΚΔΘΔΑ (Κέληξν Θεξαπείαο Δμαξηεκέλσλ Αηφκσλ) ζηελ νξγάλσζε πξνγξακκάησλ θαη εξγαζηεξίσλ πξφιεςεο κέζα ζηηο Δπαγγεικαηηθέο ρνιέο ηνπ Οξγαληζκνχ, ζπκβάιινληαο ζηελ ελεκέξσζε θαη επαηζζεηνπνίεζε ησλ λέσλ θαη ηεο επξχηεξεο θνηλσλίαο πάλσ ζην πξφβιεκα εμάπισζεο ησλ εμαξηεζηνγφλσλ νπζηψλ, αιιά θαη ζηνπο ηξφπνπο αληηκεηψπηζεο ησλ εμαξηήζεσλ. ε αλαβάζκηζε ησλ ππεξεζηψλ ζπκβνπιεπηηθήο πνπ παξέρεη γηα ηελ ελεξγνπνίεζε ησλ αλέξγσλ κε ηε δεκηνπξγία 7 λέσλ δνκψλ ζπκβνπιεπηηθήο ζε Αζήλα θαη Θεζζαινλίθε, ε δηνξγάλσζε «θιαδηθψλ» εξγαζηεξίσλ κε ηε ζπκκεηνρή ζπιινγηθψλ θνξέσλ θαη ζηειερψλ επηρεηξήζεσλ θαη θπξίσο ε αμηνπνίεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ ηνπ Οξγαληζκνχ, κε ζηφρν ηελ επαγγεικαηηθή πιεξνθφξεζε ησλ αλέξγσλ, κε έκθαζε ζηνπο λένπο. ε δηνξγάλσζε θχθισλ ζπλαληήζεσλ κε δηεπζπληηθά ζηειέρε επηρεηξήζεσλ, ππεχζπλνπο Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ κε ζηφρν ηελ θαιχηεξε ζχδεπμε ηεο 61

62 πξνζθνξάο θαη ηεο δήηεζεο εξγαζίαο θαη ηε δηάγλσζε ησλ ζχγρξνλσλ αλαγθψλ ηεο αγνξάο εξγαζίαο ε δεκηνπξγία έσο ην 2013, ηξηάληα γξαθείσλ Γηαζχλδεζεο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο -10 εμ απηψλ ην κε ζηφρν ηελ δηαζχλδεζε ησλ Δπαγγεικαηηθψλ ρνιψλ ηνπ Οξγαληζκνχ κε ηελ αγνξά εξγαζίαο θαη ηελ θνηλσλία θαη πξνψζεζε ηεο πξαθηηθήο άζθεζεο αιιά θαη ηεο επαγγεικαηηθήο έληαμεο ησλ απνθνίησλ ησλ ζρνιψλ. Σελ αλάπηπμε ηνπ λένπ PORTAL ηνπ ΟΑΔΓ κε βαζηθφ ζθνπφ ηελ δηεπθφιπλζε ηεο ζχδεπμεο πξνζθνξάο θαη δήηεζεο εξγαζίαο κέζσ ελφο ζχγρξνλνπ θαη ιεηηνπξγηθνχ δηθηχνπ θαηαρσξήζεσλ έγθπξσλ ζηνηρείσλ γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε αλαδήηεζε εξγαζίαο, αιιά θαη ειεθηξνληθά ππνζηεξηθηηθά εξγαιεία ζπκβνπιεπηηθήο. Παξάιιεια, ε δηνίθεζε ηνπ ΟΑΔΓ αλαθνίλσζε πξνζθνξέο θαη εθπηώζεηο απφ νθηψ εηαηξίεο ζε αλέξγνπο. Ζ ελέξγεηα απηή, ζηελ αξρή ηεο ηνπιάρηζηνλ, θαιχπηεη έλα κηθξφ θάζκα αγαζψλ θαη ζέηεη ζε ακθηβνιία ην θαηά πφζνλ ζα σθειεζνχλ ζηελ πξάμε νη άλεξγνη, κε ην δεηνχκελν λα κεηαηνπίδεηαη ζην θαηά πφζνλ ζα εληαρζνχλ πεξηζζφηεξεο εηαηξείεο θαη αγαζά ζηελ ελέξγεηα απηή. Οη εθπηψζεηο πνπ αλαθνηλψζεθαλ έσο ηψξα 38 έρνπλ σο εμήο: 1. κηινο ΑΚΜΖ. Σν ΗΔΚ ΑΚΜΖ παξέρεη κεησκέλεο ηηκέο θαηά 20% ζην αξρηθφ θφζηνο ησλ δηδάθηξσλ, γηα ηα κέιε νηθνγελεηψλ αλέξγσλ πνπ επηζπκνχλ λα ζπνπδάζνπλ. Απαξαίηεηε πξνυπφζεζε είλαη ε χπαξμε ζηελ νηθνγέλεηα, έζησ θαη ελφο κέινπο κε ζπγγέλεηα πξψηνπ ή δεπηέξνπ βαζκνχ, κε θάξηα αλεξγίαο. 2. WIND. Γεκηνπξγεί θαη πξνζθέξεη ζηνπο δηθαηνχρνπο αλέξγνπο εηδηθά παθέηα θηλεηήο θαη ζηαζεξήο ηειεθσλίαο, θαζψο θαη Ίληεξλεη. 3. PepsiCo Ivi & Tasty Foods Δηδηθέο κεησκέλεο ηηκέο θαηά 20% ζε φιε ηελ γθάκα ησλ πξντφλησλ ηεο εηαηξίαο, ηφζν ζηα αλαςπθηηθά φζν θαη ζηα ζλάθο (ελδεηθηηθά αλαθέξνληαη ηα εμήο: Lays, Cheetos, Ruffles, Quaker, Pepsi, 7up, Lipton, HBH, Gatorade θνθ). 4. κηινο Δηαηξηψλ Everest. Καηαζηήκαηα ΔVEREST: Μεησκέλεο ηηκέο θαηά 10% ζηνπο θαηφρνπο θάξηαο αλεξγίαο ΟΑΔΓ ζηα θαηαζηήκαηα κε ηελ εηδηθή ζήκαλζε. 38 Αλαιπηηθά, νη επηρεηξήζεηο θαη ηα θαηαζηήκαηα πνπ έρνπλ πηνζεηήζεη εηδηθέο ηηκέο θαηαγξάθνληαη ζηελ ηζηνζειίδα πνπ δεκηνχξγεζε γηα ην ζθνπφ απηφ ν ΟΑΔΓ ζηε δηεχζπλζε 62

63 Ζ θάξηα αλεξγίαο ζα επηδεηθλχεηαη ζην ηακείν. Δζηηαηφξηα LA PASTERIA: Μεησκέλεο ηηκέο θαηά 20% ζηνπο θαηφρνπο θάξηαο αλεξγίαο ΟΑΔΓ ζηα θαηαζηήκαηα κε ηελ εηδηθή ζήκαλζε. Δπίδεημε ηεο θάξηαο αλεξγίαο πξηλ ηελ παξαγγειία. Αιπζίδα ΟLYMPUS PLAZA FOOD PARKS: Μεησκέλεο ηηκέο θαηά 10% ζηνπο θαηφρνπο θάξηαο αλεξγίαο ΟΑΔΓ ζηα θαηαζηήκαηα κε ηελ εηδηθή ζήκαλζε. Δπίδεημε ηεο θάξηαο αλεξγίαο ζην ηακείν. Δμαηξνχληαη νη αγνξέο απφ ηα easy-market (mini-market). Γηεπθξηλίδεηαη φηη νη εηδηθέο ηηκέο δελ ζπλδπάδνληαη κε άιιεο πξνζθνξέο, εθπηψζεηο, πξνλφκηα ή εηδηθά κελνχ. 5. Κσηζφβνινο Dixons. Δηδηθέο ηηκέο κεησκέλεο θαηά 10% ζηα πξντφληα ησλ θαηαζηεκάησλ ηεο εηαηξίαο, αξρήο απφ ην δηήκεξν 3 θαη 4 Ηνπλίνπ. 6. Goody s AE (Goody s & Flocafe). Δηδηθέο ηηκέο κεησκέλεο θαηά 10% ζηα θαηαζηήκαηα Goody s θαη 20% ζηα Flocafe. Οη κεησκέλεο ηηκέο δελ ζπλδπάδεηαη κε άιιεο πξνζθνξέο πνπ ηζρχνπλ εληφο ησλ θαηαζηεκάησλ καο. 7. ΝΗΚΑ ΑΒΔΔ. Ζ εηαηξία παξέρεη κείσζε θαηά 21% ζηηο γαινπνχιεο θαη 33% ζηελ πάξηδα. Οη εηδηθέο ηηκέο ζα δνζνχλ κε ηελ κνξθή θνππνληψλ κε ηελ αγνξά 250γξ αιιαληηθνχ θαη ζα παξέρεηαη ζηηο αιπζίδεο ζνχπεξ κάξθεη θιαβελίηεο θαη Βεξφπνπινο. 8. Δ.Η. ΠΑΠΑΓΟΠΟΤΛΟ ΑΔ. Δηδηθέο ηηκέο ζηα πξντφληα «Γεκηζηά» κπηζθφηα θαη «Φξπγαληέο Παπαδνπνχινπ» Φνξέαο πινπνίεζεο ελεξγεηηθώλ πνιηηηθώλ απαζρόιεζεο ζηελ Διιάδα Χο θπξίαξρν κνληέιν πνιηηηθήο ζην πιαίζην ηεο ΔΔ, ε εθαξκνγή θαη πινπνίεζε ησλ πξναλαθεξφκελσλ πξνγξακκάησλ ζηελ Διιάδα, αλήθεη ζηνλ Ο.Α.Δ.Γ., πνπ ιεηηνπξγεί κε ηε κνξθή ηνπ λνκηθνχ πξνζψπνπ δεκνζίνπ δηθαίνπ (ΝΠΓΓ) θαη επνπηεχεηαη απφ ην Τπνπξγείν Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο, ηνλ ππεχζπλν θνξέα ηεο εζληθήο πνιηηηθήο γηα ηελ απαζρφιεζε θαη θνξέα ζπληνληζκνχ θαη δηαρείξηζεο ησλ ελεξγεηψλ ηνπ Δ.Κ.Σ. ζηε ρψξα. πσο αλαθέξεηαη, άιισζηε, θαη ζην δηαδηθηπαθφ ηφπν ηνπ Ο.Α.Δ.Γ. ( ν Οξγαληζκφο απνηειεί «ην θχξην φξγαλν εθαξκνγήο ηεο θπβεξλεηηθήο πνιηηηθήο γηα ηελ απαζρφιεζε, πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιηζηνχλ νη αλαγθαίεο πξνυπνζέζεηο ηαρείαο πξνζαξκνγήο ηεο πξνζθνξάο εξγαζίαο πξνο ηηο απαηηήζεηο ηεο δήηεζεο, ζε αξκνλία κε 63

64 ην εθάζηνηε Πξφγξακκα Οηθνλνκηθήο Αλάπηπμεο ηεο Υψξαο θαη ηηο ζπλαθείο θαηεπζχλζεηο θαη νδεγίεο ηνπ Τπνπξγνχ Απαζρφιεζεο θαη Κνηλσληθήο Πξνζηαζίαο». Δηδηθφηεξα, ν Οξγαληζκφο κεξηκλά γηα: ηνλ Δπαγγεικαηηθφ Πξνζαλαηνιηζκφ ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ. ηελ Σερληθή Δπαγγεικαηηθή Δθπαίδεπζε θαη Καηάξηηζε ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ. ηελ δηεπθφιπλζε ηεο επαθήο κεηαμχ πξνζθνξάο θαη δήηεζεο εξγαζίαο. δηάθνξεο παξνρέο, φπσο ηε κε πξνυπνζέζεηο επηδφηεζε αλέξγσλ, ηε ζπκπιήξσζε ησλ επηδνκάησλ θχεζεο θαη κεηξφηεηαο πνπ παξέρεη ην ΗΚΑ θιπ. ην επίθεληξν ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ εληάζζνληαη νη ελέξγεηεο πνπ απνζθνπνχλ ζηελ ελίζρπζε ηεο απαζρφιεζεο θαη ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αλεξγίαο. Γηα ηελ πινπνίεζε ησλ ζηφρσλ ηνπ αλαπηχζζεη έλα επξχ θάζκα δξάζεσλ, κε ηηο νπνίεο εθαξκφδνληαη κέηξα ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο. Μεηαμχ ησλ δξάζεσλ απηψλ ζπγθαηαιέγεηαη ε θαηαγξαθή ηνπ άλεξγνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ, ε εθαξκνγή επηδνηνχκελσλ πξνγξακκάησλ απαζρφιεζεο γηα γεληθέο θαηεγνξίεο αλέξγσλ θαζψο θαη εηδηθέο θνηλσληθέο νκάδεο, ε αλάπηπμε πιαηζίνπ εμαηνκηθεπκέλεο παξέκβαζεο κε ηελ παξνρή ππεξεζηψλ ζπκβνπιεπηηθήο απφ εξγαζηαθνχο ζπκβνχινπο ηνπ Ο.Α.Δ.Γ. πξνο ηνπο αλέξγνπο θ.ιπ. Γεληθφηεξα, νη ΔΠΑ πνπ πινπνηνχληαη απφ ηνλ Ο.Α.Δ.Γ., επηδξνχλ ηφζν ζηε δήηεζε (πξνγξάκκαηα γηα ηε δεκηνπξγία λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο, πξνγξάκκαηα επηρνξήγεζεο λέσλ ειεχζεξσλ επαγγεικαηηψλ), φζν θαη ζηελ πξνζθνξά εξγαζίαο (πξνγξάκκαηα επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, απφθηεζεο εξγαζηαθήο εκπεηξίαο θ.ιπ.). Άιισζηε ιφγσ ηνπ παξαπιεξσκαηηθνχ ηνπο ραξαθηήξα εληζρχνπλ ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ εθαξκνδφκελσλ πνιηηηθψλ γηα ηε κείσζε θαη πξφιεςε ηεο αλεξγίαο. Δηδηθφηεξα, σο θαη εμνρήλ «ελεξγεηηθέο παξεκβάζεηο» ζεσξνχληαη νη ππεξεζίεο ζχδεπμεο ηεο πξνζθνξάο θαη δήηεζεο εξγαζίαο θαη θπξίσο ηα πξνγξάκκαηα επηδνηνχκελεο απηναπαζρφιεζεο θαη κηζζσηήο απαζρφιεζεο γηα ηε δεκηνπξγία λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο, θαζψο θαη ηα πξνγξάκκαηα επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο. 64

65 Ο Ο.Α.Δ.Γ. πινπνηεί ηηο ΔΠΑ κέζσ ηεο Κεληξηθήο Τπεξεζίαο (Γ/λζε Απαζρφιεζεο) θαη ησλ Πεξηθεξεηαθψλ Τπεξεζηψλ ηνπ (Πεξηθεξεηαθέο Γ/λζεηο, Σνπηθέο Τπεξεζίεο θαη Γξαθείν Δξγαζίαο, Κέληξα Πξνψζεζεο ζηελ Απαζρφιεζε - Κ.Π.Α. 39 θαη Κέληξν Πξνψζεζεο Πξνγξακκάησλ Απφθηεζεο Δπαγγεικαηηθήο Δκπεηξίαο - Stage). Αλαθνξηθά κε ηα Κ.Π.Α., απηά απνηεινχλ ηελ θπξίαξρε δνκή ησλ ΔΠΑ ζε πνιιέο επξσπατθέο ρψξεο. ε αληίζεζε κε ηηο πξνεγνχκελεο δνκέο πνπ ρνξεγνχζαλ ηηο παξνρέο βάζεη γεληθψλ θαλφλσλ, ην ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα ησλ Κ.Π.Α. έγθεηηαη ζηελ εμαηνκηθεπκέλε παξέκβαζε 40, ε νπνία απνβιέπεη ζηε ζχληαμε ηνπ Αηνκηθνχ ρεδίνπ Γξάζεο 41 πνπ απνηειεί ηε ζπκθσλία κεηαμχ ηνπ Ο.Α.Δ.Γ. θαη ηνπ ελδηαθεξνκέλνπ, κε ηελ νπνία εμεηδηθεχεηαη ν ηξφπνο έληαμεο ηνπ ελδηαθεξνκέλνπ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Κχξην κέζν γηα ηελ επίηεπμε ηεο ελεξγνπνίεζεο ησλ αλέξγσλ ζπληζηά ε εμαηνκηθεπκέλε ππνζηήξημε ηνπ αλέξγνπ, ε ζπλεξγαζία κεηαμχ εξγαζηαθνχ ζπκβνχινπ θαη άλεξγνπ, ην Αηνκηθφ ρέδην Γξάζεο, ε ζπζηεκαηηθή παξαθνινχζεζε φισλ ησλ εγγεγξακκέλσλ αλέξγσλ φπσο θαη ε ζπζηεκαηηθή παξαθνινχζεζε ηεο εμέιημεο ησλ επσθεινχκελσλ απφ ηηο ΔΠΑ. Δπίζεο, κε ηνλ λφκν Ν. 2956/2001 «Αλαδηάξζξσζε ηνπ Ο.Α.Δ.Γ. θαη άιιεο δηαηάμεηο» επηδηψθεηαη έλα λέν κνληέιν ιεηηνπξγίαο θαη ν κεηαζρεκαηηζκφο ηνπ Οξγαληζκνχ 42 ψζηε λα εθπιεξψζεη θαηά ηξφπν νπζηαζηηθφ ηελ απνζηνιή ηνπ 39 «Κέληξα Πξνώζεζεο ζηελ Απαζρόιεζε» (Κ.Π.Α.) ζεσξνχληαη νη κνλάδεο πνπ έρνπλ σο έξγν ηελ έληαμε ζηελ επαγγεικαηηθή δσή θαη ηελ έληαμε ή επαλέληαμε ζηελ αγνξά εξγαζίαο θαη ηελ ελ γέλεη πξνψζεζε ζηελ απαζρφιεζε ησλ ελδηαθεξνκέλσλ, κε ηελ εθαξκνγή πξφζθνξσλ κεζφδσλ θαη ηδίσο ηεο εμαηνκηθεπκέλεο παξέκβαζεο. Γηα ηε ζχδεπμε ηεο αγνξάο κε ηε δήηεζε εξγαζίαο ηα Κέληξα Πξνψζεζεο ζηελ Απαζρφιεζε ζπλεξγάδνληαη κε ηηο επηρεηξήζεηο κε επαγγεικαηηθνχο, ζπλδηθαιηζηηθνχο θαη επηζηεκνληθνχο θνξείο, σο θαη θνξείο ή νξγαληζκνχο κε ηνπο νπνίνπο κπνξεί λα ζπκβάιινληαη γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηνπο ( άξζξν 1 παξ. 1 Ν. 2956/2001). 40 «Δμαηνκηθεπκέλε Παξέκβαζε» είλαη ε δηαδηθαζία πξνζέγγηζεο θάζε ελδηαθεξνκέλνπ πνπ απνβιέπεη: α) ζηελ παξνρή ζπκβνπιεπηηθήο ππνζηήξημεο κε ζηφρν ηελ έληαμή ηνπ ζε πξνγξάκκαηα αχμεζεο ηεο απαζρφιεζεο γηα ηε βειηίσζε ηεο ζέζεο ηνπ ζηελ αγνξά εξγαζίαο θαη β) ζηελ παξνρή ππεξεζηψλ επαγγεικαηηθνχ πξνζαλαηνιηζκνχ κε ζηφρν ηελ θαηά ηνλ θαιχηεξν ηξφπν αμηνπνίεζε ησλ πξνζφλησλ, ηθαλνηήησλ, δεμηνηήησλ θαη ηδηαίηεξσλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ ελδηαθεξνκέλνπ (άξζξν 1 παξ. 2 ηνπ λφκνπ 2956/2001). 41 «Αηνκηθό ρέδην Γξάζεο» ζεσξείηαη ε πεξηγξαθή φισλ ησλ δηαδνρηθψλ ελεξγεηψλ πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ έληαμε ζηελ επαγγεικαηηθή δσή ή ζηελ αγνξά εξγαζίαο θάζε ελδηαθεξνκέλνπ θαη δηακνξθψλεηαη, ζχκθσλα κε ηα ηδηαίηεξα αηνκηθά ραξαθηεξηζηηθά, επαγγεικαηηθέο πξνηηκήζεηο, ελδηαθέξνληα, ηθαλφηεηεο θαη δεμηφηεηέο ηνπ κε ηε βνήζεηα εηδηθνχ επαγγεικαηηθνχ ζπκβνχινπ (άξζξν 1 παξ. 3 λ.2956/2001). 42 κεηαμχ άιισλ πξνβιέθζεθε ε δεκηνπξγία ησλ εμήο ζπγαηξηθψλ Δηαηξηψλ ηνπ Ο.Α.Δ.Γ.: 65

66 ζχκθσλα κε ηηο επηηαγέο ηηο Δ..Α 43. Βάζεη ηνπ λένπ κνληέινπ ιεηηνπξγίαο ηνπ πξνβιέπεηαη ε δηάθξηζε ησλ παξερνκέλσλ ππεξεζηψλ ηνπ απφ ηηο εμήο ηέζζεξηο δηαθνξεηηθέο επηρεηξεζηαθέο νληφηεηεο: α. Βαζηθέο ππεξεζίεο Απαζρφιεζεο θαη Αζθάιηζεο β. Δμαηνκηθεπκέλεο Τπεξεζίεο Απαζρφιεζεο γ. Τπεξεζίεο Δθπαίδεπζεο θαη Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο δ. Τπεξεζίεο Τπνζηήξημεο Υξεκαηνδόηεζε ελεξγεηηθώλ πνιηηηθώλ απαζρόιεζεο ζηελ Διιάδα Οη δαπάλεο ησλ θξαηψλ-κειψλ ηεο ΔΔ γηα ηηο ΔΠΑ, απνηεινχλ κία επηπιένλ απφδεημε γηα ην κεγάιν ελδηαθέξνλ θαη ηε ζηξνθή ησλ θξαηψλ-κειψλ πξνο ην κέζν απηφ αληηκεηψπηζεο ηεο αλεξγίαο. Χζηφζν, δελ ιείπνπλ κεηαμχ ησλ Κξαηψλ-Μειψλ θαη νη δηαθνξνπνηήζεηο ησλ δαπαλψκελσλ πνζψλ γηα ΔΠΑ εθθξαδφκελεο σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ. Με άιια ιφγηα, ππάξρνπλ ρψξεο φπσο ε Γεξκαλία, ην Βέιγην, ε Γαιιία, ε νπεδία, ε Γαλία, ε Φηλιαλδία θαη ε Οιιαλδία πνπ δαπαλνχλ γηα ΔΠΑ πάλσ απφ ην 1% ηνπ ΑΔΠ ηνπο. Αληίζεηα, ρψξεο φπσο ε Διιάδα, ην Ζλσκέλν Βαζίιεην, ε Σζερία θαη ε ινβαθία δαπαλνχλ ιηγφηεξν απφ 0,5% ηνπ ΑΔΠ ηνπο γηα ΔΠΑ. Μία δηαγξακκαηηθή απεηθφληζε ησλ αλσηέξσ είλαη ε αθφινπζε: «Τπεξεζίεο Τπνζηήξημεο Αλζξώπηλνπ Γπλακηθνύ Α.Δ.» γηα ηελ παξνρή εμαηνκηθεπκέλσλ ππεξεζηψλ ζε αλέξγνπο θαη επηρεηξήζεηο, έρνληαο ηελ επζχλε ζχζηαζεο θαη ιεηηνπξγίαο ησλ Κ.Π.Α. Χζηφζν, πξηλ ηε ζχζηαζή ηεο, θαηαξγήζεθε θαη ζπζηήζεθε σο νξγαληθή κνλάδα ηνπ Ο.Α.Δ.Γ., Δηδηθή Τπεξεζία ππαγφκελε ζην Γηνηθεηή (Δηδηθή Τπεξεζία Κ.Π.Α.), ζηελ νπνία κεηαθέξζεθαλ νη ζθνπνί-αξκνδηφηεηεο ηεο θαηαξγεζείζαο Δηαηξίαο θαη εληάρζεθαλ ηα Κ.Π.Α,σο νξγαληθέο κνλάδεο ζε επίπεδν Σκήκαηνο. «Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε Α.Δ.» κε ζθνπφ ηελ παξνρή αξρηθήο, ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο θαη δηα βίνπ κάζεζεο ζην αλζξψπηλν δπλακηθφ «Παξαηεξεηήξην Απαζρόιεζεο Δξεπλεηηθή Πιεξνθνξηθή Α.Δ.», κε αληηθείκελν ηελ εθπφλεζε εξεπλψλ θαη κειεηψλ ηεο αγνξάο εξγαζίαο θαη ηελ παξνρή ππεξεζηψλ κεραλνγξάθεζεο, ηερλνινγηθήο θαη ηερληθήο ζηήξημεο ησλ ππεξεζηψλ ηνπ Ο.Α.Δ.Γ. θαη ησλ θνξέσλ πνπ επνπηεχεη. 43 χκθσλα κε ηελ εηζεγεηηθή έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Αλαδηνξγάλσζε Τπεξεζηψλ Ο.Α.Δ.Γ. θαη άιιεο δηαηάμεηο» (επηέκβξηνο 2001), δεηνχκελν ήηαλ ε επίηεπμε δπν νπζησδψλ πξνζαξκνγψλ: α) ηεο νινθιήξσζεο ηεο κεηάβαζεο απφ ηηο παζεηηθέο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο ζε ελεξγεηηθέο πνιηηηθέο θαη β) ηεο πινπνίεζεο δηαξζξσηηθψλ κεηαξξπζκίζεσλ. Αλαγθαίνο φξνο γηα ηελ επίηεπμε ησλ πξνζαξκνγψλ απηψλ ήηαλ ε αλαδηνξγάλσζε ηνπ Ο.Α.Δ.Γ. έηζη ψζηε κέζα απφ ηελ πξνζαξκνγή ηνπ ζε κηα αγνξά εξγαζίαο πνπ αιιάδεη ηαρχηαηα θαη ηνλ κεηαζρεκαηηζκφ ηνπ ψζηε λα επηηειέζεη θαηά ηξφπν νπζηαζηηθφ ην ξφιν ηνπ σο ζεζκηθήο ζπληζηψζαο ηεο Δπξσπατθήο ηξαηεγηθήο γηα ηελ Απαζρφιεζε, λα κπνξεί λα αληαπνθξηζεί: α) ζηελ εθαξκνγή ηεο εζληθήο, αιιά θαη ηεο επξσπατθήο ζηξαηεγηθήο γηα ηελ απαζρφιεζε, β) λα πξνζαξκνζηεί ζηε λέα πξαγκαηηθφηεηα ηεο αγνξάο εξγαζίαο θαη γ) λα κπνξέζεη λα αμηνπνηήζεη απνηειεζκαηηθά ηνπο πφξνπο ηνπ Δ.Κ.Σ. 66

67 Γηάγξακκα 4: Γαπάλεο θξαηώλ κειώλ ΔΔ γηα πνιηηηθέο απαζρόιεζεο σο πνζνζηό ηνπ ΑΔΠ Πεγή: Eurostat, Πίλαθαο 2: Γαπάλεο θξαηώλ κειώλ ΔΔ γηα πνιηηηθέο απαζρόιεζεο σο πνζνζηό ηνπ ΑΔΠ γηα ηε ρξνληθή πεξίνδν GEO/TIME European Union (27 countries) : : : : : 0,219 0,198 0,190 0,184 0,229 European Union (15 countries) : : : : 0,217 0,228 0,206 0,198 0,193 0,241 Belgium 0,176 0,180 0,188 0,185 0,190 0,195 0,198 0,199 0,197 0,218 Bulgaria : : : : 0,069 0,068 0,057 0,051 0,051 0,044 Czech Republic : : 0,067 0,076 0,122 0,129 0,130 0,133 0,121 0,130 Denmark 0,105 0,110 0,095 0,109 0,164 0,159 0,156 0,144 0,234 0,311 67

68 Germany (including former GDR from 1991) 0,201 0,196 0,211 0,232 0,226 0,293 0,269 0,269 0,287 0,370 Estonia : : : 0,028 0,023 0,022 0,023 0,024 0,033 0,087 Ireland : : : : 0,194 0,198 0,204 0,212 0,217 0,199 Greece : : : : 0,019 0,011 0,012 0,017 0,011 0,010 Spain : : : : 0,076 0,092 0,095 0,091 0,103 0,133 France 0,174 0,194 0,209 0,232 0,232 0,234 0,241 0,224 0,206 0,256 Italy : : : : 0,043 0,039 0,035 0,037 0,039 0,031 Cyprus : : : : : : 0,034 0,042 0,046 0,036 Latvia : : : 0,038 0,049 0,061 0,070 0,064 0,054 0,044 Lithuania : : : 0,042 0,043 0,071 0,088 0,087 0,081 0,100 Luxembourg : 0,041 0,043 0,048 0,048 0,047 0,045 0,044 0,045 0,047 Hungary : : : : 0,099 0,094 0,091 0,084 0,087 0,088 Malta : : : : : : 0,084 0,110 0,128 0,103 Netherlands 0,388 0,375 0,434 0,444 0,416 0,389 0,380 0,340 0,305 0,386 Austria 0,138 0,151 0,156 0,177 0,176 0,172 0,176 0,168 0,162 0,185 Poland : : : : : 0,069 0,094 0,096 0,088 0,098 Portugal : : : 0,118 0,110 0,141 0,124 0,118 0,127 0,119 Romania : : : 0,039 0,039 0,038 0,042 0,037 0,034 0,032 Slovenia : : : : : 0,098 0,093 0,087 0,085 0,100 Slovakia : : : : 0,093 0,170 0,173 0,106 0,109 0,075 Finland 0,104 0,110 0,110 0,122 0,141 0,136 0,131 0,125 0,115 0,126 Sweden 0,196 0,196 0,192 0,190 0,190 0,177 0,184 0,184 0,287 0,412 United Kingdom : : : : 0,399 0,384 0,286 0,273 0,218 0,289 Norway 0,115 0,115 0,126 0,124 0,130 0,121 0,115 0,111 : : Πεγή: Eurostat, , (ηειεπηαία ελεκέξσζε ) Αλαθνξηθά κε ηνλ ηξφπν θαηαλνκήο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ θαηεγνξηψλ ΔΠΑ θαηά κέζν φξν ηα εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα είλαη εθείλα πνπ θαηαιακβάλνπλ ην κεγαιχηεξν κεξίδην κε πνζνζηφ 40%. Σα θίλεηξα απαζρφιεζεο, νη Ν.Θ.Δ, νη επηδνηήζεηο ζε απηναπαζρνινχκελνπο θαηαιακβάλνπλ ζπλνιηθά ην 45% ελψ ηα κέηξα γηα ΑκεΑ αλέξρνληαη ζην 15%. ζνλ αθνξά ηελ εζσηεξηθή 68

69 θαηαλνκή, είλαη απνδεθηφ φηη επηθξαηεί αλνκνηνγέλεηα κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ, αθνχ άιιεο επηθεληξψλνληαη ζε εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα,(πρ Διιάδα, Γαλία) άιιεο ζε κέηξα ΝΘΔ (πρ Γεξκαλία, Βέιγην) ελψ είλαη θνηλά απνδεθηφ φηη ηα θίλεηξα ρξεκαηνδφηεζεο ηεο απαζρφιεζεο έρνπλ κεγάιε ζεκαζία γηα ηηο Νφηηεο Δπξσπατθέο Υψξεο 44. Δπίζεο, νη θνηλνηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ζηνλ ηνκέα ηεο απαζρφιεζεο ππνζηεξίδνληαη απφ δηάθνξα πξνγξάκκαηα δξάζεο. Γηα ηελ Δπίηεπμε ζπλνρήο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο πξνηάζεθε απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή ε ζπγθέληξσζε ησλ δηαθφξσλ πξνγξακκάησλ ζε έλα εληαίν πξφγξακκα κε ηελ νλνκαζία PROGRESS. Σν πξφγξακκα απηφ ηθαλνπνηεί ηελ απαίηεζε γηα εμνξζνινγηζκφ θαη απινχζηεπζε ησλ ρξεκαηνδνηηθψλ κέζσλ ζηνλ ηνκέα ηεο απαζρφιεζεο θαη ηεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο. Γηαηξείηαη ζε 5 ηνκείο κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη ε απαζρφιεζε, γηα ηνλ νπνίν ιεηηνπξγηθφο ζηφρνο ηνπ είλαη ε πινπνίεζε ηεο Δπξσπατθήο ηξαηεγηθήο Απαζρφιεζεο. Γηα ηελ πεξίνδν ν πξνυπνινγηζκφο ηνπ αλέξρεηαη ζηα 743 εθαηνκ., απφ ηα νπνία έλα 23% αληηζηνηρεί ζηνλ ηνκέα ηεο απαζρφιεζεο. Χο πξνο ηελ Διιάδα, αλαθνξηθά κε ηε ρξεκαηνδφηεζε ησλ αλσηέξσ δξάζεσλ, απηέο ρξεκαηνδνηνχληαη απφ δηάθνξεο πεγέο θαη θπξίσο απφ εζληθνχο πφξνπο δει απφ ην Πξφγξακκα Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ, απφ ην Δ.Κ.Σ. θαη απφ ην «Λνγαξηαζκφ γηα ηελ Απαζρφιεζε θαη ηελ Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε» (Λ.Α.Δ.Κ.). 2.3 Δπηδησθόκελα απνηειέζκαηα ησλ πξνγξακκάησλ Δπηδησθφκελνο ζθνπφο ηνπ ζπλφινπ ησλ δξάζεσλ πνπ πινπνηνχληαη ζηα πιαίζηα ησλ ΔΠΑ απφ ηνλ Ο.Α.Δ.Γ. είλαη αθελφο ε δηαηήξεζε ησλ πθηζηάκελσλ ζέζεσλ απαζρφιεζεο απφ ηνπο εξγαδφκελνπο, κε ηελ έλλνηα ηεο πξνζαξκνγήο ηνπο ζηηο ζπλερψο κεηαβαιιφκελεο αλάγθεο ηεο αγνξάο εξγαζίαο, θαη αθεηέξνπ ν εμνπιηζκφο ησλ αλέξγσλ κε ηα απαξαίηεηα πξνζφληα, πνπ ζα δηεπθνιχλνπλ ηελ είζνδφ ηνπο ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Γηακέζνπ ηεο εμαηνκηθεπκέλεο πξνζέγγηζεο, επηδηψθεηαη ε ππνζηήξημε φρη κφλν φζσλ ήδε απαζρνινχληαη αιιά θαη εθείλσλ πνπ εηζέξρνληαη γηα πξψηε θνξά ζηελ αγνξά εξγαζίαο θαζψο θαη φζσλ ράλνπλ ηελ εξγαζία ηνπο γηα δηάθνξνπο ιφγνπο. Οη πηνζεηνχκελεο δξάζεηο θαινχληαη λα εμαζθαιίζνπλ ζηνπο ελδηαθεξφκελνπο φρη 44 Βι Γλψκε ηεο Ο.Κ.Δ, «Δλεξγεηηθέο Πνιηηηθέο Απαζρφιεζεο θαη Δηζνδεκαηηθέο Δληζρχζεηο Αλέξγσλ: πζηεξήζεηο, πξνθιήζεηο, πξννπηηθέο», Αζήλα, Ννέκβξηνο

70 κφλν πιεξνθφξεζε γηα ηηο πθηζηάκελεο επθαηξίεο θαηάξηηζεο θαη απαζρφιεζεο, αιιά θαη λα δηεπθνιχλνπλ ηε πξνζαξκνγή ηεο πξνζθνξάο κε ηε δήηεζεο εξγαζίαο, θαζψο θαη λα δεκηνπξγήζνπλ λέεο ζέζεηο εξγαζίαο. Δίλαη γεληθά απνδεθηφ πσο δελ κπνξνχκε λα αμηνινγήζνπκε ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ ΔΠΑ κηαο θαη δελ ππάξρεη έλα αμηφπηζην ζχζηεκα αμηνιφγεζεο 45, αθνχ αθελφο νχηε γλσξίδνπκε πφζεο ζηαζεξέο ζέζεηο εξγαζίαο δεκηνπξγνχληαη κέζα απφ ηα πξνγξάκκαηα επηδφηεζεο ζέζεο εξγαζίαο, θαη αθεηέξνπ πφζνπο άλεξγνπο θαη ζε πην βαζκφ πξαγκαηηθά βνήζεζαλ ηα πξνγξάκκαηα απηά λα βξνπλ κία ζέζε εξγαζίαο. Χζηφζν κηα εηθφλα ζρεηηθά κε ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ ΔΠΑ κπνξεί λα καο δψζεη ε Δηδηθή Έθζεζε πνπ ζπλέηαμε ν πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε 46 θαηφπηλ δηεξεπλήζεσο δεηεκάησλ πνπ πξνέθπςαλ απφ 556 αλαθνξέο (έσο ην 2006) πνιηηηθψλ, αιιά θαη απφ ηνλ ηξφπν αληηκεηψπηζήο ηνπο απφ ηηο πεξηθεξεηαθέο ππεξεζίεο θαη ηε Γηνίθεζε ηνπ ΟΑΔΓ. Οη αλαθνξέο απηέο αθνξνχλ θπξίσο ηελ πινπνίεζε πξνγξακκάησλ ελίζρπζεο ηεο απαζρφιεζεο θαη θαηαπνιέκεζεο ηεο αλεξγίαο (Πξνγξάκκαηα Δπηρνξήγεζεο ΝΔΔ, Δπηδφηεζεο Δπηρεηξήζεσλ γηα ηε Γεκηνπξγία Ν.Θ.Δ. θαη Πξνγξάκκαηα STAGE). Απφ ηηο αλαθνξέο πνπ δηεξεπλήζεθαλ, ζε πνζνζηφ 29% δελ δηαπηζηψζεθε πξφβιεκα θαθνδηνίθεζεο, ζε πνζνζηφ 40% δηαπηζηψζεθε πξφβιεκα θαθνδηνίθεζεο ην νπνίν θαη επηιχζεθε, ζε πνζνζηφ 27% ην δηαπηζησζέλ πξφβιεκα δελ επηιχζεθε θαη γηα πνζνζηφ 4% δηαθφπεθε ε έξεπλα ιφγσ επηγελφκελεο αλαξκνδηφηεηαο ή ιφγσ άξλεζεο ηνπ ελδηαθεξνκέλνπ λα πξνζθνκίζεη ηα ζηνηρεία πνπ ηνπ δεηήζεθαλ θαη γηα ινηπνχο ιφγνπο. 45 Αμηφινγε πξνζπάζεηα δεκηνπξγίαο ελφο ηέηνηνπ ζπζηήκαηνο ζπληζηά ην πηινηηθφ πξφγξακκα «ΆΡΣΔΜΗ». Σν ζρέδην ΑΡΣΔΜΗ εληάζζεηαη ζην δεχηεξν ζηφρν ηεο πξφζθιεζεο ππνβνιήο γηα ηελ Δζληθή ηξαηεγηθή αμηνιφγεζεο θαη πεξηιακβάλεη ηελ αλάπηπμε κεζφδνπ ζπλερνχο πξνζέγγηζεο γηα ηελ αμηνιφγεζε ησλ Μέηξσλ ΔΠΑ πνπ εθαξκφδνληαη ζε εζληθφ επίπεδν. πγθεθξηκέλα επηιέρζεθαλ λα κειεηεζνχλ ηα Πξνγξάκκαηα Δπηρνξήγεζεο Δπηρεηξήζεσλ γηα ηε δεκηνπξγία Νέσλ Θέζεσλ Δξγαζίαο (ΝΘΔ), Νέσλ Διεχζεξσλ Δπηρεηξεκαηηψλ (ΝΔΔ) θαη Δπηρνξήγεζεο Αλέξγσλ γηα ηελ Απφθηεζε Δξγαζηαθήο Δκπεηξίαο (STAGE), σο δξάζεηο ελεξγεηηθήο πνιηηηθήο πνπ πινπνηεί ν ΟΑΔΓ, αξκφδηνο θνξέαο ηνπ Τπνπξγείνπ Απαζρφιεζεο θαη Κνηλσληθήο Πξνζηαζίαο. Ζ εθαξκνγή ηεο κεζφδνπ αμηνιφγεζεο πξαγκαηνπνηήζεθε πηινηηθά ζε δχν γεσγξαθηθέο πεξηνρέο, κε αζηηθά θαη κε αζηηθά ραξαθηεξηζηηθά, ζηνπο Ννκνχο Ξάλζεο θαη Πεηξαηά, νη νπνίεο εκθαλίδνπλ ηθαλνπνηεηηθά πνζνζηά φζνλ αθνξά ην βαζκφ θάιπςεο ησλ πξνβιεπφκελσλ ζέζεσλ απφ ηηο εγθπθιίνπο εθαξκνγήο ησλ Πξνγξακκάησλ. Σν Πξφγξακκα ΑΡΣΔΜΗ είρε δηάξθεηα ελφο έηνπο, πινπνηήζεθε ζην ρξνληθφ δηάζηεκα κεηαμχ Γεθεκβξίνπ 2003 θαη Γεθεκβξίνπ 2004, θαη ζπγρξεκαηνδνηήζεθε ζε πνζνζηφ 75% απφ ηελ ΓΓ Απαζρφιεζεο, Κνηλσληθψλ Τπνζέζεσλ θαη Ίζσλ Δπθαηξηψλ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο 46 Βι Δηδηθή Έθζεζε ηνπ πλεγφξνπ ηνπ Πνιίηε, «Τινπνίεζε Δλεξγεηηθψλ Πνιηηηθψλ Απαζρφιεζεο απφ ηνλ ΟΑΔΓ Δκπεηξία ηνπ πλεγφξνπ ηνπ Πνιίηε», Ηνχληνο 2007, ζει

71 χκθσλα κε ηα πνξίζκαηα ηεο αλσηέξσ έθζεζεο ηα πξνβιήκαηα σο πξνο ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ ΔΠΑ κπνξνχλ λα θαηεγνξηνπνηεζνχλ α) ζε απηά πνπ αλαθέξνληαη ζε εγγελή ραξαθηεξηζηηθά θαη ηδηαηηεξφηεηεο ησλ ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο (χπαξμε επξείαο δηαθξηηηθήο επρέξεηαο ζε θαλνληζηηθφ επίπεδν, δηαρεηξηζηηθή επειημία, πνιππινθφηεηα θαλνληζηηθνχ πιαηζίνπ θαη δηαδηθαζηψλ πινπνίεζεο), β) ζε απηά πνπ αθνξνχλ ηελ εθαξκνγή ησλ ΔΠΑ απφ ηηο Σνπηθέο Τπεξεζίεο Απαζρφιεζεο θαη ηα Κ.Π.Α. ηνπ Ο.Α.Δ.Γ. (εχξπζκε ιεηηνπξγία ππεξεζηψλ απαζρφιεζεο), γ) ζε απηά πνπ αλαθχπηνπλ ζην πιαίζην ηεο δηαδηθαζίαο εμαηνκηθεπκέλεο παξέκβαζεο (πιεξνθφξεζε ησλ πνιηηψλ ή ζπκπεξηθνξά ησλ ππαιιήισλ). Δηδηθφηεξα, απφ ηηο αλαθνξέο πξνέθπςε φηη λαη κελ γηα ηελ επίηεπμε ησλ επηδησθφκελσλ απνηειεζκάησλ ΔΠΑ είλαη αλαγθαίνο έλαο νξηζκέλνο βαζκφο επειημίαο θαηά ηνλ ζρεδηαζκφ θαη ηελ πινπνίεζε ησλ πξνγξακκάησλ, ψζηε λα είλαη δπλαηή ε αλαγθαία πξνζαξκνγή ηνπο ζηηο κεηαβαιιφκελεο ζπλζήθεο θαη ζηα εθάζηνηε δεδνκέλα ηεο νηθνλνκίαο θαη ηεο αγνξάο εξγαζίαο, σζηφζν ζα πξέπεη παξάιιεια λα ζπλαξηάηαη κε ζπλζήθεο αζθάιεηαο δηθαίνπ θαη λα ηίζεηαη ηαπηφρξνλα έλα ζαθέο πιαίζην πξνυπνζέζεσλ γηα ηελ ππαγσγή ζηα ζρεηηθά πξνγξάκκαηα. Με άιια ιφγηα, ζα πξέπεη λα ιακβάλνληαη ηα απαηηνχκελα κέηξα, πξνθεηκέλνπ λα απνηξέπεηαη ν αηθληδηαζκφο ησλ πνιηηψλ ζε πεξίπησζε κεηαβνιήο ηεο δηνηθεηηθήο πξαθηηθήο θαη λα κε δεκηνπξγείηαη ε εληχπσζε αζπλεπνχο θαη αληηθαηηθήο δηνηθεηηθήο ζπκπεξηθνξάο, βάζεη άιισζηε ηεο αξρήο ηεο πξνζηαηεπφκελεο εκπηζηνζχλεο ηνπ δηνηθνπκέλνπ σο επηκέξνπο έθθαλζεο ηεο αξρήο ηεο ρξεζηήο δηνίθεζεο θαη ηνπ θξάηνπο δηθαίνπ Άιιν εκπφδην ζηελ επίηεπμε ησλ ζθνπψλ ησλ ΔΠΑ, ζηέθεηαη ζπρλά θαη ην θαηλφκελν ηεο παξαπιεξνθφξεζεο, εμαηηίαο ηνπ νπνίνπ αξθεηνί πνιίηεο αδπλαηνχλ λα ιάβνπλ κέξνο ζηα πξνγξάκκαηα, φπσο απνδεηθλχνπλ νη αλαθνξέο. Δπίζεο, ζηηο ίδηεο ζνβαξέο ζπλέπεηεο ζε βάξνο ησλ αλέξγσλ πνπ επηζπκνχλ λα ππαρζνχλ ζηα πξνγξάκκαηα θαζψο θαη ζε παξαβίαζε ηεο λνκηκφηεηαο, ρξεζηήο δηνίθεζεο θαη αζθάιεηαο δηθαίνπ, νδεγνχλ ε παξάιεηςε ησλ ππεξεζηψλ ηνπ Ο.Α.Δ.Γ. λα εθηεινχλ ππνπξγηθέο απνθάζεηο ζρεηηθέο κε εθαξκνγή Πξνγξακκάησλ (πρ Πξφγξακκα Οινθιεξσκέλεο Παξέκβαζεο γηα αλέξγνπο ηνπ Ννκνχ Λάξηζαο έηνπο 2000) ζε 71

72 ζπλδπαζκφ κε ηε κεηαγελέζηεξε κεηαβνιή ηνπ θαλνληζηηθνχ πιαηζίνπ θαη ησλ πξνυπνζέζεσλ ππαγσγήο ζε πξνγξάκκαηα ελίζρπζεο ηεο απηναπαζρφιεζεο. Δπηπιένλ, παξαηεξήζεθαλ (πρ πξφγξακκα Ν.Δ.Δ. έηνπο 2003) θαηά ηε δηάξθεηα ηζρχνο ησλ πξνγξακκάησλ ηξνπνπνηήζεηο ζηηο πξνυπνζέζεηο θαη ζηηο δηαδηθαζίεο έληαμεο ζε απηά, πνπ ζίγνπξα επηηείλνπλ ηελ επηζθαιή θαηάζηαζε ησλ δηθαηνχρσλ αλέξγσλ, παξαηείλνπλ ηελ εθθξεκφηεηα ζε φ,ηη αθνξά ηε δπλαηφηεηα επηρνξήγεζεο ησλ επηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο απφ ηνλ Ο.Α.Δ.Γ, ελψ ππνζάιπνπλ δπζπηζηία ησλ πνιηηψλ έλαληη ηνπ Οξγαληζκνχ. Έηζη, ε πιεζψξα ησλ πινπνηνχκελσλ δξάζεσλ θαη ε ζπρλή κεηαβνιή ησλ νπζηαζηηθψλ θαη δηαδηθαζηηθψλ πξνυπνζέζεσλ γηα ηελ ππαγσγή ζηα επηκέξνπο πξνγξάκκαηα επηθέξνπλ κηα ζεηξά δεπηεξνγελψλ επηπηψζεσλ, φπσο ε δπζρέξεηα ελεκέξσζεο ηφζν ησλ δηθαηνχρσλ αλέξγσλ φζν θαη ησλ ίδησλ ησλ ππαιιήισλ θαη ησλ εξγαζηαθψλ ζπκβνχισλ γηα ηηο πξνυπνζέζεηο ησλ πινπνηνχκελσλ πξνγξακκάησλ, κε απνηέιεζκα ζπρλά λα παξέρεηαη εζθαικέλε πιεξνθφξεζε ζηνπο πνιίηεο θαη ηα δηάθνξα κέηξα λα κελ κπνξνχλ λα εθπιεξψζνπλ ηνπο ζθνπνχο ηνπο. Αληίζηνηρα, ζηε κε απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ ΔΠΑ νδεγνχλ θαη αηθλίδηεο ζπληκήζεηο ησλ πξνζεζκηψλ ππνβνιήο αηηήζεσλ γηα ππαγσγή ζηα Πξνγξάκκαηα (πρ Πξφγξακκα Δπηρνξήγεζε Ν.Δ.Δ. έηνπο 2000) κε απφθαζε ηνπ Γ.. ηνπ Ο.Α.Δ.Γ, ρσξίο λα κεξηκλήζεη ψζηε ε ζχληκεζε ηεο πξνζεζκίαο λα ιάβεη ηελ απαηηνχκελε δεκνζηφηεηα, απνθιείνληαο έηζη ηνπο ελδηαθεξφκελνπο απφ ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζην Πξφγξακκα. Παξφκνηεο ζπλέπεηεο πξνθάιεζαλ θαη νη αηθλίδηεο γεσγξαθηθέο αλαθαηαλνκέο ησλ ζέζεσλ κε απνηέιεζκα ζε νξηζκέλεο πεξηνρέο λα κεησζεί ν αξηζκφο ησλ δηαζέζηκσλ ζέζεσλ θαη ζπλεπψο λα πιεξσζνχλ πην ζχληνκα (πρ Πξφγξακκα Δπηρνξήγεζεο Ν.Δ.Δ. έηνπο 2004). Ζ κε δπλαηφηεηα έληαμεο ησλ ελδηαθεξνκέλσλ γηα ππαγσγή ζηα Πξνγξάκκαηα, φπσο ην αλαθεξφκελν ιφγσ αηθλίδηαο αλαθαηαλνκήο ησλ ζέζεσλ απφ ηε Γηνίθεζε ηνπ Ο.Α.Δ.Γ., έρεη σο απνηέιεζκα ηφζν ηε ζνβαξή νηθνλνκηθή επηβάξπλζε θαη ηελ επηζθαιή θαηάζηαζε πνιηηψλ, νη νπνίνη πξνέβεζαλ ζε δαλεηζκφ γηα λα αληηκεησπίζνπλ ηα θξηηήξηα ησλ πξνγξακκάησλ, φζν θαη ηε δηαγξαθή απφ ηα κεηξψα άλεξγσλ θαη ζπγρξφλσο ηελ νηθνλνκηθή επηβάξπλζε γηα ην θιείζηκν ηεο επηρείξεζεο, θαζψο δελ είλαη δπλαηφλ 72

73 σο «ρζεζηλνί θαηαγεγξακκέλνη άλεξγνη» λα αληηκεησπίζνπλ ηηο ζπλζήθεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο αγνξάο ρσξίο ηελ νηθνλνκηθή ελίζρπζε ηνπ πξνγξάκκαηνο. Γεληθά, απφ ηα πνξίζκαηα ηεο ελ ιφγσ έθζεζεο σο πξνο ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ ΔΠΑ πξνθχπηνπλ ηα εμήο: χπαξμε δηαρεηξηζηηθνχ πξνβιήκαηνο θαηά ηελ πινπνίεζε ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ απαζρφιεζεο Σα πξνγξάκκαηα θαζίζηαληαη «γξαθεηνθξαηηθά» κε απνηέιεζκα λα απνζαξξχλνληαη νη ελ δπλάκεη ρξήζηεο ησλ παξνρψλ Απμάλεηαη ην δηνηθεηηθφ θφζηνο, θαζψο θαη ην θφζηνο ζπλαιιαγήο κε ηε Γηνίθεζε Ζ πνιππινθφηεηα θαη ε ζπλζεηφηεηα ησλ ζρεηηθψλ δηαδηθαζηψλ έρεη σο παξεπφκελε ζπλέπεηα ηε δηακεζνιάβεζε εμσηεξηθψλ δηεθπεξαησηψλ ζηε ζρέζε δηθαηνχρσλ θαη ππεξεζηψλ απαζρφιεζεο (παξεκβνιή ζπζηήκαηνο ινγηζηψλ θ.ιπ.) πνπ ελεξγνπνηνχληαη γηα ηελ ππαγσγή ησλ αλέξγσλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ ζηα ζρεηηθά πξνγξάκκαηα Απμάλνληαη νη πηζαλφηεηεο εζθαικέλσλ ελεξγεηψλ ή παξάιεηςεο ελεξγεηψλ ηφζν απφ ηε πιεπξά ησλ αλέξγσλ, φζν θαη απφ ηελ πιεπξά ησλ ππαιιήισλ Δπεξεάδεηαη ε δπλαηφηεηα πιήξνπο, έγθαηξεο θαη απνηειεζκαηηθήο πιεξνθφξεζεο ησλ δηθαηνχρσλ, αιιά θαη ησλ ππεξεζηψλ πνπ εκπιέθνληαη ζηελ πινπνίεζε ησλ πξνγξακκάησλ Ζ πνιππινθφηεηα ζε θαλνληζηηθφ επίπεδν, ηδηαίηεξα ζε ζπλδπαζκφ κε ηνλ κεγάιν αξηζκφ ησλ ελδηαθεξνκέλσλ γηα ππαγσγή ζηα πξνγξάκκαηα, πξνθαιεί ή εληείλεη πθηζηάκελα πξνβιήκαηα ζε δηαρεηξηζηηθφ επίπεδν, φπσο δπζρέξεηα ειέγρνπ ησλ πξνυπνζέζεσλ ππαγσγήο απφ ηηο ππεξεζίεο απαζρφιεζεο θιπ δηαγξαθή απφ ηα κεηξψα αλέξγσλ ηνπ O.A.E.Γ., κε απνηέιεζκα λα κελ πθίζηαηαη δπλαηφηεηα πηζηνπνίεζεο ηεο ηδηφηεηαο ηνπ αλέξγνπ γηα ηελ πξφζβαζε ζε πινπνηνχκελεο δξάζεηο ηνπ Οξγαληζκνχ ή ζε πξνγξάκκαηα θαηάξηηζεο, ελψ θάπνηνη δπζκελείο ζπλέπεηεο ηεο απψιεηαο ηεο ηδηφηεηαο ηνπ καθξνρξνλίσο αλέξγνπ θαη ησλ πιενλεθηεκάησλ πνπ ζπλεπάγεηαη ε θαηνρή ηεο. 73

74 Πέξαλ ησλ πξναλαθεξνκέλσλ ζπκπεξαζκάησλ ζρεηηθά κε ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ή κε ησλ ΔΠΑ ηεο εηδηθήο έθζεζεο ηνπ πλεγφξνπ ηνπ Πνιίηε, απαξαίηεηε θξίλεηαη θαη ε παξάζεζε ησλ ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ ηεο ζπλνπηηθήο έθζεζεο Ηνπιίνπ 2011 ηνπ ΟΑΔΓ, πνπ απεηθνλίδνπλ ηελ αλαινγία αλέξγσλ εγγεγξακκέλσλ ζηα κεηξψα ηνπ Οξγαληζκνχ θαη επηδνηνχκελσλ δηαθφξσλ θαηεγνξηψλ. χκθσλα κε ζηνηρεία ηνπ ΟΠ ηνπ Οξγαληζκνχ ε αλσηέξσ αλαινγία δηακνξθψλεηαη σο εμήο: Πίλαθαο 3: Αλαινγία εγγεγξακκέλσλ ζην Μεηξών ηνπ ΟΑΔΓ θαη επηδνηνύκελσλ δηαθόξσλ θαηεγνξηώλ ΔΓΓΔΓΡΑΜΜΔΝΟΗ ΣΟ ΜΖΣΡΩΟ ΣΟΤ ΟΑΔΓ - ΤΝΟΛΟ ΤΝΟΛΟ ΥΩΡΑ Κνηλνί & Γηθαηνύρνη πνπ Λνηπέο Δπνρηθνί πιεξώζεθαλ θαη Νέεο αηηήζεηο Καηεγνξίεο ηνπξηζηηθώλ ύλνιν ζπλερίδνπλ λα αλέξγσλ γηα επηδνηνύκελσλ επαγγ/ησλ (3) είλαη δηθαηνύρνη επηδόηεζε(4) (3) (4) ΔΠΗΓΟΣΟΤΜΔΝΟΗ Άλεξγνη [Αλαδεηνύληεο Δξγαζία] Λνηπνί [Με αλαδεηνύληεο εξγαζία] [1] ΔΓΓΔΓΡΑΜΜΔΝΟΗ >= 12 ΜΖΝΔ [2] ΔΓΓΔΓΡΑΜΜΔΝΟΗ < 12 ΜΖΝΔ ΤΝΟΛΟ Πεγή: ηνηρεία ΟΠ-ΟΑΕΔ Ινχιηνο 2011 (Ηκεξ/λία ιήςεο ζηνηρείσλ 01/08/2011) Απφ ηνλ αλσηέξσ πίλαθα πξνθχπηνπλ ηα εμήο ζπκπεξάζκαηα: Σν ζύλνιν ηωλ αλέξγωλ κε θξηηήξην ηελ αλαδήηεζε εξγαζίαο γηα ηνλ κήλα Ηνχιην 2011 αλήιζε ζε άηνκα. Απφ απηά (πνζνζηφ 38,29%) είλαη εγγεγξακκέλα ζην κεηξψν ηνπ ΟΑΔΓ γηα ρξνληθφ δηάζηεκα ίζν ή θαη πεξηζζφηεξν ησλ 12 κελψλ, θαη (πνζνζηφ 61,71%) είλαη εγγεγξακκέλα ζην κεηξψν αλέξγσλ ηνπ ΟΑΔΓ γηα ρξνληθφ δηάζηεκα κηθξφηεξν ησλ 12 κελψλ. 74

75 Σν ζύλνιν ηωλ ινηπώλ (κε αλαδεηνύληωλ εξγαζία) γηα ηνλ κήλα Ηνχιην 2011 αλήιζε ζε άηνκα φπνπ (πνζνζηφ 44,52%) είλαη εγγεγξακκέλα ζην κεηξψν ηνπ ΟΑΔΓ γηα ρξνληθφ δηάζηεκα ίζν ή θαη πεξηζζφηεξν ησλ 12 κελψλ, θαη (πνζνζηφ 55,48%) εγγεγξακκέλα γηα ρξνληθφ δηάζηεκα κηθξφηεξν ησλ 12 κελψλ. Σν ζύλνιν ηωλ επηδνηνύκελωλ αλέξγωλ (αθνξά ηνλ αξηζκό ηωλ δηθαηνύρωλ πνπ πιεξώζεθαλ εληόο ηνπ αληίζηνηρνπ κήλα) αλέξρεηαη ζε άηνκα απφ ηα νπνία νη (πνζνζηφ 98,17%) είλαη θνηλνί θαη ινηπέο θαηεγνξίεο επηδνηνπκέλσλ θαη νη (πνζνζηφ 1,83%) είλαη επνρηθνί ηνπξηζηηθψλ επαγγεικάησλ. Σν ζύλνιν ηνπ αξηζκνύ ηωλ δηθαηνύρωλ πνπ πιεξώζεθαλ θαη ζην ηέινο ηνπ κήλα ζπλερίδνπλ λα έρνπλ δηθαίωκα επηδόηεζεο αλέξρεηαη ζε άηνκα. Σν ζύλνιν ηωλ λέωλ αηηήζεωλ αλέξγωλ γηα επηδόηεζε (ζχκθσλα κε ηελ ηζρχνπζα δηνηθεηηθή δηαδηθαζία, ε πξψηε πιεξσκή γίλεηαη 37 εκέξεο κεηά ηελ εγγξαθή ηνπ δηθαηνχρνπ επηδφκαηνο αλεξγίαο) αλέξρεηαη ζε άηνκα. Πίλαθαο4: Απεηθόληζε θαηεγνξηώλ επηδνηνύκελσλ αλέξγσλ αλά πεξηθέξεηα ΚΑΣΖΓΟΡΗΔ ΔΠΗΓΟΣΟΤΜΔΝΩΝ ΑΝΔΡΓΩΝ ΚΑΣΑ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΚΑΣΖΓΟΡΗΔ ΔΠΗΓΟΣΟΤΜΔΝΩΝ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΔ ΚΟΗΝΟΗ ΟΗΚΟΓ/ΜΟΗ ΔΠΟΥ. ΔΠΟΥ. ΛΟΗΠΟΗ ΣΟΤΡΗΜΟΤ (ΑΓΡΟΣΗΚΑ) ΔΚΠΑΗΓ/ΚΟΗ ΛΟΗΠΟΗ ΤΝΟΛΟ ΑΝΑΣΟΛΗΚΖ ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ ΚΑΗ ΘΡΑΚΖ ΚΔΝΣΡΗΚΖ ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ ΓΤΣΗΚΖ ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ ΖΠΔΗΡΟ ΘΔΑΛΗΑ ΗΟΝΗΑ ΝΖΗΑ ΓΤΣΗΚΖ ΔΛΛΑΓΑ ΣΔΡΔΑ ΔΛΛΑΓΑ ΑΣΣΗΚΖ ΠΔΛΟΠΟΝΝΖΟ

76 ΒΟΡΔΗΟ ΑΗΓΑΗΟ ΝΟΣΗΟ ΑΗΓΑΗΟ ΚΡΖΣΖ Τπόκλεκα 1] Κνηλνί: Πεξηιακβάλνληαη νη άλεξγνη πνπ πξνέξρνληαη απ' φινπο ηνπο θιάδνπο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο, πιελ απηψλ πνπ εληάζζνληαη ζηηο ινηπέο θαηεγνξίεο, θαη ησλ νπνίσλ ε ζρέζε εξγαζίαο ήηαλ ανξίζηνπ ρξφλνπ. Αθφκα πεξηιακβάλεη ηνπο αλέξγνπο πνπ απαζρνιήζεθαλ ζηνπο αλαθεξφκελνπο ηνκείο κε ζχκβαζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ θαη δελ εληάζζνληαη ζε κία απφ ηηο ινηπέο θαηεγνξίεο. 2] Οηθνδόκνη: ζνη απαζρνινχληαη ζηνλ θαηαζθεπαζηηθφ θιάδν θαη αζθαιίδνληαη ζηνλ θιάδν εξγαηνηερληηψλ - νηθνδφκσλ ηνπ ΗΚΑ - ΔΣΑΜ. 3] Δπνρηθνί Σνπξηζκνύ: Πεξηιακβάλνληαη ζηελ θαηεγνξία απηή νη επνρηθνί απφ μελνδνρεηαθέο, ηνπξηζηηθέο, επηζηηηζηηθέο επηρεηξήζεηο ζπλερνχο ή επνρηθήο ιεηηνπξγίαο. Οη ζπγθεθξηκέλνη άλεξγνη κπνξνχλ λα απαζρνινχληαη ζε κία ή πεξηζζφηεξεο ζπλερείο ζεδφλ. 4] Δπνρηθνί ινηπνί (Αγξνηηθά): Πεξηιακβάλνληαη ζηελ θαηεγνξία απηή νη επνρηθνί κηαο ή πεξηζζφηεξσλ ζεδφλ πνπ απνιχζεθαλ απφ επηρεηξήζεηο κεηαπνίεζεο/δηαινγήο αγξνηηθψλ πξντφλησλ. 5] Δθπαηδεπηηθνί: Πεξηιακβάλνληαη ζηελ θαηεγνξία απηή νη σξνκίζζηνη θαη νη αλαπιεξσηέο εθπαηδεπηηθνί. 6] Λνηπνί: Πεξηιακβάλνληαη ζηελ θαηεγνξία απηή νη απνιπζέληεο ιφγσ επίζρεζεο, ιφγσ απφιπζεο απφ κεηαθεξφκελεο ή ζπγρσλεπφκελεο επηρεηξήζεηο, ιφγσ δηαθνπήο ιεηηνπξγίαο επηρείξεζεο. Πεγή: ηνηρεία ΟΠ-ΟΑΕΔ Ινχιηνο 2011 (Ηκεξ/λία ιήςεο ζηνηρείσλ 01/08/2011) πσο πξνθχπηεη απφ ηνλ αλσηέξσ πίλαθα ην ζχλνιν ησλ επηδνηνχκελσλ αλέξγσλ θαηά ηνλ κήλα Ηνχιην αλέξρεηαη ζε άηνκα. Απφ απηά (πνζνζηφ 84,49%) είλαη θνηλνί επηδνηνχκελνη, (πνζνζηφ 6,94%) είλαη Οηθνδφκνη επηδνηνχκελνη, (πνζνζηφ 1,83%) είλαη επνρηθνί ηνπξηζηηθψλ επαγγεικάησλ, (πνζνζηφ 3,76%) είλαη επνρηθνί ινηπνί επηδνηνχκελνη (αγξνηηθά), (πνζνζηφ 2,62%) είλαη εθπαηδεπηηθνί επηδνηνχκελνη θαη 752 (πνζνζηφ 0,37%) είλαη ινηπνί επηδνηνχκελνη. ηελ θαηεγνξία ησλ θνηλώλ επηδνηνπκέλωλ ην ζχλνιν ησλ επηδνηνπκέλσλ αλέξρεηαη ζε άηνκα κε ηνλ κεγαιχηεξν αξηζκφ επηδνηνπκέλσλ λα εκθαλίδεηαη ζηελ Πεξηθέξεηα Αηηηθήο κε άηνκα θαη ζηελ Πεξηθέξεηα Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο κε άηνκα. ηελ θαηεγνξία ησλ Οηθνδόκωλ επηδνηνύκελωλ ην ζχλνιν ησλ επηδνηνπκέλσλ αλέξρεηαη ζε άηνκα κε ηνλ κεγαιχηεξν αξηζκφ 76

77 επηδνηνπκέλσλ λα εκθαλίδεηαη ζηελ Πεξηθέξεηα Αηηηθήο κε άηνκα θαη ζηελ Πεξηθέξεηα Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο κε άηνκα. ηελ θαηεγνξία ησλ επνρηθώλ ηνπξηζκνύ (ηνπξηζηηθώλ επαγγεικάηωλ) επηδνηνύκελωλ ην ζχλνιν ησλ επηδνηνπκέλσλ αλέξρεηαη ζε άηνκα κε ηνλ κεγαιχηεξν αξηζκφ επηδνηνπκέλσλ λα εκθαλίδεηαη ζηελ Πεξηθέξεηα Κξήηεο κε άηνκα. ηελ θαηεγνξία ησλ επνρηθώλ ινηπώλ (αγξνηηθά) επηδνηνύκελωλ αλέξρεηαη ζε άηνκα κε ηνλ κεγαιχηεξν αξηζκφ επηδνηνπκέλσλ λα εκθαλίδεηαη ζηελ Πεξηθέξεηα Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο κε άηνκα, ζηελ Πεξηθέξεηα ηεο Αηηηθήο κε άηνκα θαη ζηελ Πεξηθέξεηα ηεο Πεινπνλλήζνπ κε άηνκα. ηελ θαηεγνξία ησλ εθπαηδεπηηθώλ επηδνηνύκελωλ ην ζχλνιν ησλ επηδνηνχκελσλ αλέξρεηαη ζε άηνκα κε ηνλ κεγαιχηεξν αξηζκφ επηδνηνπκέλσλ λα εκθαλίδεηαη ζηελ Πεξηθέξεηα Αηηηθήο κε άηνκα θαη ζηελ Πεξηθέξεηα Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο κε άηνκα. ηνπο ινηπνύο επηδνηνύκελνπο ην ζχλνιν ησλ επηδνηνπκέλσλ αλέξρεηαη ζε 752 άηνκα κε ηνλ κεγαιχηεξν αξηζκφ επηδνηνπκέλσλ λα εκθαλίδεηαη ζηελ Πεξηθέξεηα ηεο Αηηηθήο κε 289 άηνκα θαη ζηελ Πεξηθέξεηα ηεο Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο κε 153 άηνκα. Παξά ηα πξνβιήκαηα πνπ αλαθχπηνπλ θαηά ηελ εθαξκνγή ησλ ΔΠΑ, φπσο απηά δηαπηζηψζεθαλ απφ ηελ αλσηέξσ έθζεζε, δελ ζα πξέπεη λα παξαβιεθζνχλ θαη νη ζεηηθέο ηνπο ζπλέπεηεο ζηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αλεξγίαο. χκθσλα κε πξφζθαηα δεκνζηεχκαηα, ε απνξξνθεηηθφηεηα ηνπ ΔΠΑΝΑΓ, πνπ πεξηιακβάλεη κηα ζεηξά απφ ηδηαίηεξα απνηειεζκαηηθέο δξάζεηο θαηά ηεο αλεξγίαο, θαηά ην ηειεπηαίν 18κελν αλήιζε ζε πνζνζηφ 16,81% ην Μάην ηνπ 2011, έλαληη πνζνζηνχ 0,15% ην Ννέκβξην ηνπ 2009, κε ζηφρν λα θηάζεη ζην 31% ζην ηέινο ηνπ Καηά ηελ ίδηα πεξίνδν, νη ζπκβάζεηο εμαπιαζηάζηεθαλ (απφ 5% ζε 29,19%), ελψ νη εληάμεηο λέσλ έξγσλ ππεξδηπιαζηάζηεθαλ (απφ 21,5% ζε 55,66%). Με βάζε ηα παξαπάλσ, ην ΔΠΑΝΑΓ παξνπζηάδεη ήδε ηελ πςειφηεξε απνξξνθεηηθφηεηα κεηαμχ ησλ Πξνγξακκάησλ ηνπ ΔΚΣ ζηελ Διιάδα. Απηφ έρεη ηδηαίηεξε ζεκαζία αθνχ κέζσ ηνπ ΟΑΔΓ πινπνηνχληαη κε ρξεκαηνδφηεζε ηνπ ΔΠΑΝΑΓ ΔΠΑ κε πάλσ απφ 30 πξνγξάκκαηα ζπλνιηθνχ χςνπο κε σθεινχκελνπο, ηα νπνία 77

78 αθνξνχλ ζηελ ελίζρπζε ηεο απαζρφιεζεο ησλ λέσλ, ησλ γπλαηθψλ, ησλ καθξνρξφληα αλέξγσλ θαη άιισλ νκάδσλ πνπ πιήηηνληαη απφ ηελ θξίζε. Δηδηθφηεξα, σο πξνο ηελ πινπνίεζε ησλ πξναλαθεξνκέλσλ πξνγξακκάησλ, βάζεη δεκνζηεχκαηνο 47 ζην δηαδηθηπαθφ ηφπν ηνπ Τπνπξγείνπ Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο εθηηκνχληαη ηα εμήο: 2,7 δηζεθ. κε σθεινχκελνη απφ ηελ νινθιήξσζε ησλ πξνγξακκάησλ ζέζεηο εξγαζίαο έρνπλ ήδε δηαηεξεζεί κέζσ πξνγξακκάησλ επηδφηεζεο ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ επηρεηξήζεσλ άλεξγνη έρνπλ ήδε εληαρζεί ζηελ αγνξά εξγαζίαο ή έρνπλ ρξεζηκνπνηήζεη λέεο επθαηξίεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο κηθξήο θιίκαθαο ζέζεηο απαζρφιεζεο έρνπλ ήδε δεκηνπξγεζεί κέζσ ηεο δηεχξπλζεο ηεο επνρηθήο απαζρφιεζεο ζηνλ ηνπξηζκφ θαη ζέζεηο απφ ηελ επαλαπξφζιεςε ζε επηρεηξήζεηο ηνπ ηνπξηζκφ ην 2011 σθεινχκελνη-άλεξγνη ην 2011 κε ηελ κεηαηξνπή ηνπ επηδφκαηνο αλεξγίαο ζε επίδνκα απαζρφιεζεο («επηηαγή επαλέληαμεο») σθεινχκελνη-άλεξγνη ειηθίαο εηψλ ζε πξνγξάκκαηα επηρνξήγεζεο επηρεηξήζεσλ δήκσλ θαη πεξηθεξεηψλ ην ζέζεηο εξγαζίαο δηαηεξνχληαη ην 2011 ζε ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο ζπλερνχο ιεηηνπξγίαο κε επηρνξήγεζε κέξνπο ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ πξνζιήςεηο άλεξγσλ πηπρηνχρσλ ΑΔΗ-ΑΣΔΗ ζε επηρεηξήζεηο κέζσ πξνγξακκάησλ επηρνξήγεζεο. Έρνπλ ήδε πξνθεξπρζεί ζε φιεο ηηο Πεξηθέξεηεο πξνγξάκκαηα Κνηλσθεινχο Δξγαζίαο, πξνυπνινγηζκνχ κε σθεινχκελνπο, ελψ βξίζθνληαη ζην ηειηθφ ζηάδην θαη θαηαηίζεληαη ηηο επφκελεο εβδνκάδεο νη ζρεηηθέο λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο πξνθεηκέλνπ λα πξνθεξπρζνχλ νη δξάζεηο γηα ηα Σνπηθά Οινθιεξσκέλα Πξνγξάκκαηα ηήξημεο ηεο Απαζρφιεζεο (ΣΟΠΑ), πξνυπνινγηζκνχ κε σθεινχκελνπο, θαη γηα ηελ Κνηλσληθή Οηθνλνκία, ζπλνιηθνχ χςνπο Μέζσ ηνπ ΟΑΔΓ θαη ηεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο Α.Δ. έρνπλ πξνθεξπρζεί πξνγξάκκαηα δηαξζξσηηθήο πξνζαξκνγήο επηρεηξήζεσλ, ζπλνιηθνχ χςνπο

79 κε σθεινχκελνπο απαζρνινχκελνπο, θαη ήδε βξίζθνληαη ζε δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο αηηήζεηο. Σέινο, ήδε πινπνηείηαη ην πξφγξακκα γηα ηελ επηδφηεζε ζέζεσλ θξνληίδαο παηδηψλ ζε βξεθνλεπηαθνχο θαη παηδηθνχο ζηαζκνχο, κε δαπάλεο γηα ην θαη σθεινχκελα παηδηά, ελψ έρεη πξνθεξπρζεί ν λένο δηεηήο θχθινο πξνυπνινγηζκνχ κε σθεινχκελα παηδηά. Δπίζεο, βξίζθεηαη ζε εμέιημε ε δηαδηθαζία ππνβνιήο ησλ αηηήζεσλ γηα ην πξφγξακκα «Βνήζεηα ζην πίηη», κε πξνυπνινγηζκφ θαη σθεινχκελνπο, θαη πξνεηνηκάδεηαη ε έθδνζε ηεο πξφζθιεζεο γηα ηα Κέληξα Ζκεξήζηαο Φξνληίδαο Ζιηθησκέλσλ, πξνυπνινγηζκνχ κε σθεινχκελνπο. 79

80 Κεθάιαην 3: Ζ πξνζέγγηζε ησλ ελεξγεηηθώλ πνιηηηθώλ απαζρόιεζεο ζηελ Γεξκαλία. 3.1 Τθηζηάκελε θαηάζηαζε αλεξγίαο ζηελ Γεξκαλία Μφλν σο ζεηηθή κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί ε θαηάζηαζε ηεο αγνξάο εξγαζίαο ζηε Γεξκαλία, φπσο εχθνια δηαπηζηψλεη θαλείο απφ ηελ έθζεζε γηα ηελ απαζρφιεζε ηνπ Ηνπλίνπ 2011 ηεο Bundesagentur für Arbeit 48. Παξά ηελ αλακνλή ρακειφηεξνπ ξπζκνχ αλάπηπμεο ηεο νηθνλνκίαο κέρξη ην ηέινο ηνπ έηνπο, εμαθνινπζεί λα βξίζθεηαη ζε ζηαζεξή ηξνρηά αλάπηπμεο, φπσο απνδεηθλχεη θαη ε αχμεζε ηνπ Α.Δ.Π ηεο θαηά 1,5% ην πξψην ηεηξάκελν ηνπ Έσο ηνλ Ηνχλην ηνπ 2011 ε θαηάζηαζε ζηελ αγνξά εξγαζίαο εμαθνινπζεί λα αλαπηχζζεηαη ζηαζεξά, κε ηα πνζνζηά απαζρφιεζεο λα απμάλνληαη ζε αληίζεζε κε απηά ηεο αλεξγίαο πνπ κεηψλνληαη. 48 Βι. «Bundesagentur für Arbeit, Der Arbeits- und Ausbildungsmarkt in Deutschland», Monatsbericht Juni 2011, ζει

81 Δηθόλα 1: Πνζνζηά αλεξγίαο ζηα Κξαηίδηα ηεο Γεξκαλίαο, Ηνύιηνο 2011 Πεγή: Statistik der Bundesagentur für Arbeit ( ) χκθσλα κε ζηαηηζηηθά ζηνηρεία ηεο Bundesagentur für Arbeit 49, ηνλ Ηνχλην ηνπ 2011 ν αξηζκόο ησλ αλέξγσλ αλέξρνληαλ ζηνπο Με θξηηήξην ην θύιν, έλα 52,8% είλαη άλδξεο ελψ 47,2% γπλαίθεο, φπσο θαίλεηαη θαη ζην Γηάγξακκα 6. Αληίζηνηρα, κε βάζε ηελ ειηθία ην ζχλνιν απηφ αλαιχεηαη ζε 8,8% γηα άηνκα ειηθίαο απφ 15 έσο 25 εηψλ, ζε 1,5% γηα άηνκα απφ 15 έσο 20 εηψλ, ζε 31,5 γηα ειηθίεο 50 έσο θάησ ησλ 65 εηψλ, θαη ζε 18,5% γηα ειηθίεο απφ 55 έσο Grafiken/Arbeitsmarkt-nach-Regionen/Karten.html ( ) 81

82 εηψλ. Δπηπιένλ, κε θξηηήξην ηελ ππεθνόηεηα ηα πνζνζηά αλαιχνληαη ζε 83,9% άηνκα κε γεξκαληθή ππεθνφηεηα θαη ζε 16% μέλνπο ππεθφνπο. Αθφκε αλαθέξεηαη φηη έλα 6,2% αληηζηνηρεί ζε Άηνκα κε εηδηθέο αλάγθεο. Γηάγξακκα 6: Καηαλνκή αλέξγσλ ζηε Γεξκαλία κε βάζε ην θύιιν θαη ηηο αλαγγειζείζεο ζέζεηο απαζρόιεζεο γηα ηε ρξνληθή πεξίνδν χλνιν αλέξγσλ χλνιν αλέξγσλ γπλαηθψλ Άλεξγνη άλδξεο Αλαγγειζείζεο ζέζεηο απαζρφιεζεο Πεγή: Statistik der Bundesagentur für Arbeit Αλαθνξηθά κε ηνπο δηάθνξνπο ηνκείο ππεξεζηώλ, κεγαιχηεξε βειηίσζε ησλ πνζνζηψλ απαζρφιεζεο ζε ζρέζε κε ην 2010 παξνπζίαζε ν βηνκεραληθφο θιάδνο (23,3%) αθνινπζνχκελνο απφ ηνλ ηνκέα ππεξεζηψλ (3,8%), ηηο ππεξεζίεο πγείαο θαη θνηλσληθήο κέξηκλαο (3,1%), ηηο ππεξεζίεο κεηαπνίεζεο (1,8%), θαη ηηο ππεξεζίεο ζηνλ ηνκέα ηηο εθπαίδεπζεο (0,5%) Χο πξνο ηα πνζνζηά ησλ δεισκέλσλ αλέξγσλ, απηά εκθαλίδνληαη ηνλ Ηνχλην ηνπ 2011 θαηά ή 8% κεησκέλα ζε ζχγθξηζε κε ην πξνεγνχκελν έηνο, ελψ αληίζηνηρα ηα πνζνζηά ηεο ππναπαζρόιεζεο εκθαλίδνληαη κεησκέλα θαηά ή 12%. Οκνίσο κεησκέλα εκθαλίδνληαη θαηά 6% ζε ζρέζε κε ην πξνεγνχκελν έηνο θαη ηα πνζνζηά ησλ καθξνρξόλησλ αλέξγσλ, ν αξηζκφο ησλ νπνίσλ αγγίδεη ηνπο ή 34%. Χζηφζν, φπσο πξνθχπηεη απφ ηηο έξεπλεο, ε 82

83 θαηάζηαζε ηεο αλεξγίαο δελ ραξαθηεξίδεηαη απφ ζηαζεξφηεηα αιιά απφ κεηαβνιέο αλεμάξηεηεο απφ ηελ νηθνλνκηθή θαηάζηαζε. Απηφ απνδεηθλχεηαη αλ ιάβεη θαλείο ππφςε ηηο κεηαβνιέο ζηηο εηζξνέο θαη απνξξνέο ζε φζνπο δειψλνληαη άλεξγνη, πρ ηνλ Ηνχλην ηνπ 2011 δειψζεθαλ άλεξγνη άηνκα ελψ ηαπηφρξνλα μεδειψζεθαλ Οη Δλεξγεηηθέο Πνιηηηθέο Απαζρόιεζεο ζηε Γεξκαλία Θεζκηθό πιαίζην ια ηα θξάηε κέιε ηεο ΔΔ δηαζέηνπλ θάπνην ζχζηεκα πξνζηαζίαο ησλ εξγαδνκέλσλ απφ ηηο νηθνλνκηθέο ζπλέπεηεο ηεο αλεξγίαο. Δίλαη γεγνλφο φηη ε δνκή θάζε εζληθνχ ζπζηήκαηνο γηα ηελ ππνζηήξημε ησλ αλέξγσλ, επεξεάδεηαη αλαπφθεπθηα απφ ηε δηάξζξσζε θαη ηηο αξρέο ηνπ εζληθνχ ζπζηήκαηνο θνηλσληθήο αζθάιεηαο πνπ απηφ πηνζεηεί. ια ζρεδφλ ηα επξσπατθά ζπζηήκαηα θνηλσληθήο ελίζρπζεο ησλ αλέξγσλ ζπλδπάδνπλ ηελ αξρή ηεο θνηλσληθήο αζθάιηζεο κε ηελ αξρή ηεο θνηλσληθήο πξφλνηαο. Δηδηθφηεξα, ζχκθσλα κε ηελ πιένλ πξφζθαηε ζπγθξηηηθή κειέηε πνπ εθπνλήζεθε απφ ην Δπξσπατθφ Παξαηεξεηήξην Δξγαζηαθψλ ρέζεσλ (European Industrial Relations Observatory, EIRO) 50 ηνπ Δπξσπατθνχ Ηδξχκαηνο γηα ηε Βειηίσζε ησλ πλζεθψλ Γηαβηψζεσο θαη Δξγαζίαο ( European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, EUROFOUND), ε αλεξγία θαιχπηεηαη κέζσ ελφο αζθαιηζηηθνχ θαζεζηψηνο ( social insurance). Οη άλεξγνη πνπ δελ θαιχπηνληαη απφ ην αζθαιηζηηθφ θαζεζηψο αλεξγίαο ( πρ φζσλ ην δηθαίσκα ζην επίδνκα εμαληιήζεθε ή φζσλ δελ ζπγθεληξψλνπλ ηνλ απαηηνχκελν ρξφλν απαζρφιεζεο θαη αζθάιηζεο), θαιχπηνληαη κέζσ ελφο δηαθξηηνχ ζπζηήκαηνο θνηλσληθήο πξφλνηαο (social assistance) ή ειάρηζηνπ εγγπεκέλνπ εηζνδήκαηνο. Σα ελ ιφγσ ζπζηήκαηα δελ αθνξνχλ απνθιεηζηηθά ηνπο άλεξγνπο, αληηζέησο θαιχπηνπλ φινπο φζνπο αληηκεησπίδνπλ ηνλ θίλδπλν ηεο θηψρεηαο θαη ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ, ελψ γηα ηνπο άλεξγνπο πνπ δελ αληινχλ πιένλ δηθαηψκαηα απφ ην αζθαιηζηηθφ ζχζηεκα ιεηηνπξγνχλ σο «δίρηπ αζθαιείαο». 50 Βι Γλψκε ηεο Ο.Κ.Δ, «Δλεξγεηηθέο Πνιηηηθέο Απαζρφιεζεο θαη Δηζνδεκαηηθέο Δληζρχζεηο Αλέξγσλ: πζηεξήζεηο, πξνθιήζεηο, πξννπηηθέο», Αζήλα, Ννέκβξηνο 2008, ζει 22 83

84 Γπζηπρψο, βάζεη ησλ πνξηζκάησλ ηεο αλσηέξσ κειέηεο, ε Διιάδα είλαη ε κφλε ρψξα ζηελ νπνία δελ πθίζηαηαη έλα πξφζζεην πξνλνηαθνχ ηχπνπ ζχζηεκα πνπ ζα θάιππηε θαη ηνπο αλέξγνπο πνπ δελ δηθαηνχληαη αζθαιηζηηθέο παξνρέο αλεξγίαο. Ζ κεγάιε ζεκαζία ηνπ ζπλδπαζκνχ ζε έλα ζπζηήκαηα θνηλσληθήο ελίζρπζεο ησλ αλέξγσλ, ηεο αξρήο ηεο θνηλσληθήο αζθάιηζεο 51 κε ηελ αξρή ηεο θνηλσληθήο πξφλνηαο, πξνθχπηεη αλ ιάβνπκε ππφςε φηη δεδνκέλνπ φηη ε αζθάιηζε αλεξγίαο εμ νξηζκνχ ζηεξίδεηαη ζε αζθαιηζηηθέο αξρέο 52, ηα επηδφκαηα αλεξγίαο ρξεκαηνδνηνχληαη κέζσ εηζθνξψλ θαη απνλέκνληαη κφλν ζε αλέξγνπο πνπ ζεκειηψλνπλ ηέηνην δηθαίσκα βάζεη ηεο πξνεγνχκελεο απαζρφιεζεο θαη αζθάιηζήο ηνπο. Άιισζηε ην επίδνκα αλεξγίαο ρνξεγείηαη κφλν ζηελ πεξίπησζε αθνχζηαο απψιεηαο ηεο ζέζεο απαζρφιεζεο θαη είλαη ζρεδφλ αλάινγν ηνπ κηζζνχ πνπ ν άλεξγνο ράλεη, θαηαβάιινληαη γηα νξηζκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα, πνπ θαζνξίδεηαη απφ ηε δηάξθεηα ηεο πξνεγνχκελεο απαζρφιεζεο θαη εθφζνλ ν άλεξγνο είλαη δηαζέζηκνο λα εξγαζηεί θαη αλαδεηά εξγαζία. Αληηζέησο, ε θνηλσληθή πξφλνηα ρξεκαηνδνηείηαη απφ ηνπο θφξνπο θαη φρη απφ ηηο αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο. πλεπψο, γηα ηελ απνλνκή παξνρψλ πξνλνηαθνχ ηχπνπ, δελ απαηηείηαη ζπκπιήξσζε νξηζκέλνπ ρξφλνπ απαζρφιεζεο θαη αζθάιηζεο. Δγγπάηαη κφλν έλα ειάρηζην επίπεδν εηζνδήκαηνο ζε φζνπο ζηεξνχληαη άιισλ κέζσλ δηαβίσζεο ελψ ρνξεγείηαη κφλν χζηεξα απφ έιεγρν ησλ νηθνλνκηθψλ πφξσλ εθείλνπ πνπ ην αηηείηαη. Υνξεγείηαη γηα φζν ρξφλν εμαθνινπζεί λα πθίζηαηαη αλάγθε ελψ ην άηνκν θαη εδψ ζπλερίδεη λα αλαδεηά ελεξγά εξγαζία. 51 Ζ θνηλσληθή αζθάιηζε επηδηψθεη ηνλ εηδηθφηεξν ζθνπφ ηεο εμαζθάιηζεο ηνπ βηνηηθνχ επηπέδνπ ησλ εξγαδνκέλσλ ή ησλ κειψλ ησλ νηθνγελεηψλ ηνπο ελφςεη ελδερφκελσλ κειινληηθψλ θαη αβέβαησλ θηλδχλσλ πνπ ηνπο απεηινχλ. Γηα ηελ εμαζθάιηζή ηνπ απφ ηνλ ελδερφκελν θίλδπλν ν αζθαιηζκέλνο ζπλάπηεη λνκηθφ δεζκφ κε ηνλ αζθαιηζηηθφ νξγαληζκφ, ηε ζρέζε θνηλσληθήο αζθάιηζεο, ε νπνία πξέπεη λα πθίζηαηαη ήδε πξηλ απφ ηελ επέιεπζε ηνπ θηλδχλνπ θαη κε ηελ νπνία ηππνπνηνχληαη ηα δηθαηψκαηα θαη νη ππνρξεψζεηο ηνπ αζθαιηζηηθνχ θνξέα. Αληίζεηα, ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ κεραληζκνχ θνηλσληθήο πξφλνηαο είλαη φηη αληαπνθξίλεηαη ζε ζπγθεθξηκέλεο, παξνχζεο αλάγθεο, ηηο νπνίεο θαιείηαη λα θαιχςεη ν πξνλνηαθφο θνξέαο θαηά θαλφλα εθφζνλ δελ κπνξνχλ λα θαιπθζνχλ κε άιια κέζα θαη πάλησο, ρσξίο λα πθίζηαληαη πξνεγνχκελνο λνκηθφο δεζκφο κεηαμχ ηνπ απνδέθηε θαη ηνπ θνξέα ησλ πξνλνηαθψλ παξνρψλ,μαηζαίνπ, 1996, Κξεκαιήο, 1984,ζει ην θνηλσληθναζθαιηζηηθφ ζχζηεκα ηεο Γεξκαλίαο είλαη δηαξζξσκέλν ζε ηξεηο ππιψλεο: πξψηνλ ηελ θχξηα ζχληαμε ησλ κηζζσηψλ θαη ειεπζέξσλ επαγγεικαηηψλ, δεχηεξνλ ηηο ζπκπιεξσκαηηθέο αλά επηρείξεζε ζπληάμεηο (επηρεηξεζηαθά ζπλη/θά ζπζηήκαηα) θαη ηξίηνλ ηελ αηνκηθή ζχληαμε απφ ηελ ηδησηηθή αζθάιηζε. ηνλ Α ππιψλα αλήθνπλ θαη ηα ηακεία ησλ ειεπζέξσλ επαγγεικαηηψλ (γηαηξνί, δηθεγφξνη θ.ι.π.) πνπ είλαη ζσκαηεηαθήο κνξθήο θαη εθφζνλ ηα εηζνδήκαηά ηνπο αλέξρνληαη κέρξη έλα νξηζκέλν πνζφ (επαγγεικαηηθά ηακεία). Ο Β Ππιψλαο πεξηιακβάλεη ηηο ζπκπιεξσκαηηθέο ζπληάμεηο αλά επηρείξεζε. ηελ Γεξκαλία πξνβιέπνληαη πέληε ζπζηήκαηα αζθάιηζεο απφ ηα νπνία επηιέγεη ν εξγνδφηεο. ια ζηεξίδνληαη ζην θεθαιαηνπνηεηηθφ ζχζηεκα. Δπίζεο, νη εξγαδφκελνη ππάγνληαη ππνρξεσηηθά ζηελ αζθάιηζε αζζέλεηαο. 84

85 Ζ Γεξκαλία ζπγθαηαιέγεηαη ζηηο ρψξεο κε ην πην αλεπηπγκέλν ζεζκηθά θνηλσληθφ θξάηνο. Ήδε απφ ηνλ Ννέκβξην ηνπ 1881, κε ηελ πξνηξνπή ηνπ Bismarck, ν απηνθξάηνξαο Wilhelm I αλαθεξχζζεη «ηελ εμαζθάιηζε κεγαιχηεξεο αζθάιεηαο-πξνζηαζίαο εθείλσλ πνπ ην έρνπλ αλάγθε» σο χςηζηε απνζηνιή θάζε θξάηνπο κε απνηέιεζκα ηελ ςήθηζε κηαο ζεηξάο λνκνζεηεκάησλ. Έηζη κε ηελ ςήθηζε ηξηψλ λνκνζεηεκάησλ θαη ζπγθεθξηκέλα γηα ηελ αζθάιηζε αζζελείαο (1883), αηπρήκαηνο (1884) θαη ζπληάμεσο (1889) ησλ εξγαδνκέλσλ, ε Γεξκαλία απνθηά έλα αξθεηά πεξηεθηηθφ ζχζηεκα θνηλσληθήο αζθάιεηαο, πνπ ζα απνηειέζεη ζην κέιινλ παξάδεηγκα γηα πνιιά θξάηε. Αθνινπζεί, ην 1911 ν λφκνο γηα ηελ αζθάιηζε ησλ ππαιιήισλ (Angestelltenversicherungsgesetz AVG), ην 1923 γηα ηνπο εξγαδφκελνπο ζηα νξπρεία (Reichsknappgesetz für die Arbeitnehmer im Bergbau), ην 1927 γηα ηνπο άλεξγνπο (Arbeitslosenversicherungsgesetz) θαη ην 1957 γηα ηνπο αγξφηεο (Altershilfe für Landwirte). ηαζκφ γηα ηελ θνηλσληθή αζθάιεηα ζηε Γεξκαλία απνηειεί, σζηφζν, ε ςήθηζε ηνλ Ηνχλην ηνπ 1961 ηνπ Bundessozialhilfegesetz (BSHG) πνπ ηέζεθε ζε ηζρχ ην 1962 θαη ππέζηε έσο ζήκεξα επηά κεηαξξπζκίζεηο. ην άξζξν 1 ηνπ λφκνπ απηνχ δίλεηαη ν νξηζκφο ηεο «Κνηλσληθήο Βνήζεηαο» (Sozialhilfe), θαηά ηνλ νπνίν απνζηνιή ηεο Κνηλσληθήο Βνήζεηαο είλαη λα εμαζθαιίζεη ζηνπο δηθαηνχρνπο κία δηαβίσζε πνπ λα ζέβεηαη ηελ αλζξψπηλε αμηνπξέπεηα. Πεξαηηέξσ νξίδεη φηη απνζηνιή ηεο είλαη λα δεκηνπξγήζεη ηηο απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο ψζηε λα πάςεη θάπνηα ζηηγκή ν δηθαηνχρνο λα εμαξηάηαη απφ απηήλ. Αλαθέξεηαη ζε δχν είδε Κνηλσληθήο Βνήζεηαο 53 : α) ζηε «Βνήζεηα Γηαβίσζεο» (Hilfe zum Lebensunterhalt), πνπ αθνξά ηελ εμαζθάιηζε ελφο ειαρίζηνπ επηπέδνπ δηαβίσζεο, πεξηιακβάλνληαο ηξνθή, ζηέγε, έλδπζε, ζέξκαλζε θαζψο θαη πξνζσπηθέο αλάγθεο φπσο ζπκκεηνρή ζε πνιηηηζηηθέο εθδειψζεηο θιπ β) ζηε «Βνήζεηα ζε εμαηξεηηθέο πεξηζηάζεηο «Hilfe in besonderen Lebenslagen», πνπ αθνξά απξφζκελεο θαηαζηάζεηο αλάγθεο, φπσο αλαπεξία, εγθπκνζχλε, ζηείξσζε, έμσζε απφ ηελ θαηνηθία, ηχθισζε θιπ Χο κνξθέο παξνρψλ αλαθέξεη ηφζν ηελ πξνζσπηθή βνήζεηα (Peresönliche Hilfe), κε ηελ έλλνηα ηεο παξνρήο ζπκβνπιψλ, φζν θαη ηελ παξνρή ρξεκάησλ 53 Βι «Mein Recht auf Sozialhilfe» 18. Auflage, Albrecht Brühl, Deutscher Taschenbuch Verlag, Juli 2003, ζει 17 85

86 (Geldleistung) θαζψο θαη πιηθψλ πξαγκάησλ (Sachleistung) πρ επίπισλ ή αθφκε θαη θνππνληψλ. Αλάινγεο ζεκαζίαο, φζνλ αθνξά ηελ παξνρή ηεο Κνηλσληθήο Βνήζεηαο είλαη θαη ην Sozialgesezbuch (SGB), πνπ ςεθίζηεθε ην 1975 θαη νδήγεζε ζε κία θσδηθνπνίεζε ησλ δηάζπαξησλ έσο ηφηε λνκνζεηεκάησλ ηνπ δηθαίνπ θνηλσληθήο αζθάιεηαο. ήκεξα ην SGB πεξηιακβάλεη ην SGBI (Allgemeiner Teill) πνπ αθνξά ην γεληθφ ζπλνιηθφ ηκήκα ηνπ λφκνπ, ην SGBIII (Arbeitsförderung/Arbeitslosenversicherung) γηα ηε πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο θαη ηελ αζθάιηζε ησλ αλέξγσλ, ην SGBIV (gemeinsamen Vorschriften der Sozialversicherung) γηα ηνπο θνηλνχο θαλφλεο ηεο θνηλσληθήο αζθάιηζεο, ην SGBV (Krankenversicherung) γηα ηελ αζθάιηζε αζζελείαο, ην SGB VI (Rentenversicherung) γηα ηηο ζπληάμεηο, ην SGBVII (Unfallversicherung) γηα ηνλ θίλδπλν αηπρήκαηνο, ην SGBVIII (Kinder und Jugendhilfe) γηα ηελ παξνρή βνήζεηαο ζε παηδηά θαη λένπο, ην SGBIX (Rehabitation und Teilhabe behinderter Menschen) γηα ηε δηαβίσζε θαη ζπκκεηνρή ησλ ΑκεΑ, ην SGBX (Sozialverwaltungsverfahren und Sozialdatenschutz) γηα ηηο δηνηθεηηθέο δηαδηθαζίεο θαη ηελ πξνζηαζία δεδνκέλσλ, ην SGBXI (Pflegeversicherung) γηα ηε παξνρή θξνληίδαο θαη ην SGB XII 54 (die Neue Sozialhilfe) γηα ηελ παξνρή Κνηλσληθήο Βνήζεηαο. ηα ίδηα πιαίζηα κε ην ηειεπηαίν θηλείηαη θαη ην SGBII (Grundsicherung für Arbeitsuchende) γηα ηε βαζηθή αζθάιεηα ησλ αλαδεηνχλησλ εξγαζία, πνπ απνηειεί ηκήκα ηνπ «ηέηαξηνπ λφκνπ γηα ζχγρξνλεο ππεξεζίεο ζηελ αγνξά εξγαζίαο ( Viertes Gesetz für moderne Dienstleistungen am Arbeitsmarkt HARTZ IV 55 ) Πξνγξάκκαηα-Γξάζεηο ελεξγεηηθώλ πνιηηηθώλ απαζρόιεζεο ζηε Γεξκαλία χκθσλα κε ηελ 7 ηνπ SGB III /HARTZ I( κε ηίηιν «Auswahl von Leistungen der aktiven Arbeitsförderung») 56 ε Τπεξεζία γηα ηελ απαζρφιεζε (Agentur für 54 Βι SGB XII, Die Neue Sozialhilfe, Horst Marburger,Walhalla Fachverlag, Regensburg, Berlin Οη λφκνη Hartz I έσο IV απνηεινχλ θνκκάηη ηεο "Αηδέληαο 2010" ηνπ Schröder. 56 Γλσζηφ σο «Job-AQTIV-Gesetz», φπνπ ηα αξρηθά ζεκαίλνπλα= Aktivieren,(ελεξγνπνίεζε), Q= Qualifizieren (πξνζφληα), T= Trainieren (πξνπφλεζε/εθπαίδεπζε),i= Investieren (επέλδπζε) und V= Vermitteln (δηακεζνιάβεζε) 86

87 Arbeit) ππνρξενχηαη λα επηιέμεη εθείλεο ηηο ππεξεζίεο/παξνρέο ή ζπλδπαζκφ ππεξεζηψλ πνπ ζα έρνπλ ην θαιχηεξν δπλαηφ απνηέιεζκα ελεξγνπνίεζεο ηνπ αηφκνπ θαη έληαμήο ηνπ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Οη παξνρέο κε ζθνπφ ηελ πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο αλαθέξνληαη ζηελ παξ. 3 ηνπ ίδηνπ λφκνπ θαη είλαη: επαγγεικαηηθφ πξνζαλαηνιηζκφ, εθπαίδεπζε/θαηάξηηζε θαη δηακεζνιάβεζε ηνπ νξγαληζκνχ πξνο εχξεζε εξγαζίαο ελίζρπζε απφ ηνλ πξνυπνινγηζκφ ηεο ππεξεζίαο κέηξα ελεξγνπνίεζεο θαη εηζαγσγήο ζηελ αγνξά εξγαζίαο (πρ πξνψζεζε ζε κία ζέζε απαζρφιεζεο ή εθπαίδεπζεο, κείσζε ή εμάιεηςε εκπνδίσλ εχξεζεο εξγαζίαο, κνληκνπνίεζε κηα ζέζεο απαζρφιεζεο) Δπηδφηεζε γηα ηελ ίδξπζε δηθήο ηνπο επηρείξεζεο Βνήζεηα ζε φζνπο θάλνπλ πξαθηηθή εθπαίδεπζε (θάησ απφ πξνυπνζέζεηο πνπ νξίδνληαη ξεηά ζην λφκν, ν εθπαηδεπφκελνο δηθαηνχηαη ελίζρπζεο γηα ελνίθην, κεηαθνξά ο εθφζνλ δηαλχεη θάπνηα απφζηαζε κέρξη ηνλ ηα ηφπν εθπαίδεπζεο, ζέξκαλζεο θιπ) Αλάιεςε ησλ εμφδσλ γηα πεξαηηέξσ εθπαίδεπζε Μέηξα γηα ηελ πξνψζεζε ΑκεΑ ζηελ αγνξά εξγαζίαο Δπίδνκα αλεξγίαο ζε αλέξγνπο, κεξηθφ επίδνκα αλεξγίαο (Teilarbeitslosengeld) γηα φζνπο είλαη κεξηθψο άλεξγνη 57 ( Teilarbeitslosigkeit) θαη επίδνκα γηα πεξαηηέξσ θαηάξηηζε Δπίδνκα ζε πεξίπησζε απψιεηαο ηεο εξγαζίαο Δπίδνκα γηα εξγαζία ην ρεηκψλα 58 Γηεπθξηλίδεηαη σζηφζν φηη απφ ηηο ΔΠΑ εμαηξνχληαη ηα επηδφκαηα αλεξγίαο θαη κεξηθήο αλεξγίαο. Δπίζεο ζηε παξ. 38 νξίδεηαη φηη εξγαδφκελνη θαζψο θαη εθπαηδεπφκελνη ησλ νπνίσλ ε ζρέζε εξγαζίαο ηειεηψλεη, ππνρξενχληαη ην αξγφηεξν κέζα ζε 3 κήλεο πξηλ ηε ιήμε ηεο ζρέζε απηήο λα δεισζνχλ ζηελ ππεξεζία απαζρφιεζεο σο αλαδεηνχληεο εξγαζία. Δπηπιένλ κεηαμχ ησλ επηδνκάησλ πνπ δελ ζεσξνχληαη ΔΠΑ, βάζεη ηεο παξ. 116 είλαη: 57 Μεξηθψο άλεξγνη είλαη φζνη ράλνπλ κία απφ ηηο δχν ζέζεηο εξγαζίαο πνπ έρνπλ θαη αζθνχλ παξάιιεια θαη εμαθνινπζνχλ λα αλαδεηνχλ κία λέα ζηε ζέζε απηήο πνπ έραζαλ. 58 Σν επίδνκα απηφ ιακβάλνπλ φζνη εξγάδνληαη ζηνλ θαηαζθεπαζηηθφ ηνκέα γηα ηελ πεξίνδν απφ 15 Γεθεκβξίνπ έσο ηα ηέιε Φεβξνπαξίνπ θαη εθφζνλ ζπκπιεξψλνπλ ζπγθεθξηκέλν αξηζκφ σξψλ εξγαζίαο. 87

88 επίδνκα αλεξγίαο γηα άλεξγνπο επίδνκα κεξηθψο άλεξγνπ επίδνκα γηα κεξηθψο απαζρνινχκελνπο επίδνκα γηα φζνπο δελ ιακβάλνπλ κηζζφ ιφγσ κε ηθαλφηεηαο απφδνζεο ησλ κηζζψλ εθ κέξνπο ηνπ εξγνδφηε Χο πξνο ην επίδνκα αλεξγίαο, δηθαηνχρνη είλαη φζνη αθνχζηα έραζαλ ηελ εξγαζία ηνπο, δειψζεθαλ ζηα κεηξψα αλέξγσλ θαη είλαη δηαζέζηκνη γηα εξγαζία. Γηα λα ιάβεη θαλείο ην επίδνκα πξέπεη πξνεγνπκέλσο λα έρεη ζπκπιεξψζεη ζε δηάξθεηα 2 εηψλ (Rahmenfrist) 12 κήλεο εξγαζίαο (Anwartschaftszeit), ζχκθσλα κε ηε παξ.123 ηνπ αλσηέξσ λφκνπ. Ζ δηάξθεηα ιήςεο εμαξηάηαη απφ ην ρξφλν αζθάιηζεο θαη ηελ ειηθία ελψ ην χςνο ηνπ επηδφκαηνο θαζνξίδεηαη αλάινγα κε ηελ νηθνγελεηαθή ηνπ θαηάζηαζε θαη ππνινγίδεηαη ζε πνζνζηφ (60% θηάλεη θαη ην 67%) επί ηνπ θαζαξνχ κηζζνχ πνπ ιάκβαλε. Ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ γεγνλφο, ήηαλ ε ςήθηζε ην 2002 ηνπ λφκνπ SGB II κε ηίηιν «χγρξνλεο Τπεξεζίεο Απαζρφιεζεο», γλσζηφο σο «Arbeitslosengeld II», πνπ απνηειεί ηκήκα ηνπ λφκνπ HARTZ IV (νλνκάζηεθε έηζη απφ ηνλ πξφεδξν ηεο λνκνζεηηθήο επηηξνπήο Dr. Peter Hartz). Με ην λφκν απηφ επήιζε φρη κφλν ε αλαδηνξγάλσζε ηεο Οκνζπνλδηαθήο Τπεξεζίαο γηα ηελ Απαζρφιεζε (Bundesagentur für Arbeit), αιιά πξνηάζεθαλ θαη λέα κέηξα γηα ηελ πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο. πγθεθξηκέλα, πηνζεηήζεθαλ 13 θαηλνηφκα πξνγξάκκαηα κε ζθνπφ ηελ αλαλέσζε ηεο πνιηηηθήο απαζρφιεζεο. ηα πιαίζηα ηεο ζπγθεθξηκέλεο λνκνζεηηθήο κεηαξξχζκηζεο ηνπ πθηζηάκελνπ θαζεζηψηνο, έγηλε πξνζπάζεηα ζπγρψλεπζεο ησλ παξνρψλ αλεξγίαο θαη θνηλσληθήο πξφλνηαο (Zusammenführung von Arbeitslosenhilfe und Sozialhilfe). Οη παξνρέο αλεξγίαο αληηθαηαζηάζεθαλ απφ ην γλσζηφ σο Arbeitslosengeld II (ALG 2) θαη παξάιιεια έγηλε κία ζπζηεκαηνπνίεζε ησλ πξνλνηαθψλ παξνρψλ (Sozialleistungen), ψζηε λα κεησζνχλ ηα ιεηηνπξγηθά έμνδα ησλ δηνηθεηηθψλ ππεξεζηψλ παξνρήο ησλ ελ ιφγσ ππεξεζηψλ, θαζψο θαη λα ππάξρεη πεξηζζφηεξε δηαθάλεηα θαη ππεπζπλφηεηα ζηηο δηαδηθαζίεο. Πιένλ γηα ηελ εμππεξέηεζε θάζε δηθαηνχρνπ (Leistungsbezieher), αξκφδηα είλαη κφλν κία ππεξεζία. Σα είδε παξνρψλ/ππεξεζηψλ δηαθξίλνληαη ζε ηξεηο θαηεγνξίεο 59 : 59 Βι ( ) 88

89 α) Arbeitslosengeld I (επίδνκα αλεξγίαο 1): ηζρχνπλ ηα φζα πξνβιέπνληαη απφ ηνλ SGB I. Γελ πξφθεηηαη γηα πξνλνηαθή παξνρή (Sozialleistung) αιιά γηα παξνρή θνηλσληθήο αζθάιηζεο (Sozialversicherungsleistung), ε νπνία πξνυπνζέηεη αζθαιηζηηθφ δεζκφ θαη ρξεκαηνδνηείηαη απφ ηηο αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο. β) Arbeitslosengeld II (βνήζεκα θνηλσληθήο πξφλνηαο ή επίδνκα αλεξγίαο 2): Αθνξά πξνλνηαθή παξνρή, δει ρξεκαηνδνηείηαη απφ ηε γεληθή θνξνινγία θαη εμαξηάηαη απφ ηελ χπαξμε παξνχζαο αλάγθεο ηνπ δηθαηνχρνπ, πνπ δε δχλαηαη λα θαιπθζεί κε πφξνπο ηνπ ηδίνπ. ηνρεχεη ζηελ εμαζθάιηζε ησλ βαζηθψλ βηνπνξηζηηθψλ αλαγθψλ. Γηθαηνχρνη είλαη άλεξγνη, ηθαλνί θαη δηαζέζηκνη πξνο εξγαζία πνπ έρνπλ εμαληιήζεη ην ρξνληθφ πεξηζψξην ιήςεο ηνπ επηδφκαηνο εξγαζίαο ή θαη άηνκα πνπ δελ ζπκπιεξψλνπλ ηηο πξνυπνζέζεηο ιήςεο επηδφκαηνο αλεξγίαο. Αθνξά πεξηπηψζεηο πνπ σο ηψξα ξπζκίδνληαλ απφ ην BSHG. γ) Sozialhilfe (πξνλνηαθή βνήζεηα): αλαθέξεηαη ζην δηθαίσκα ζε πξνλνηαθή βνήζεηα φζσλ δελ έρνπλ θάπνηα ζέζε απαζρφιεζεο ( nicht Erwerbsfähige). θνπφο ηνπ αλσηέξσ λφκνπ είλαη λα εμαζθαιίζεη κία βαζηθή αζθάιεηα (Grundsicherung) έλα αμηνπξεπέο επίπεδν δηαβίσζεο γηα ηνπο ηθαλνχο πξνο αλαδήηεζε εξγαζίαο θαη θπξίσο λα ηνπο εμνπιίζεη κε ηα θαηάιιεια εθφδηα, πξνθεηκέλνπ λα κπνξέζνπλ, ζηεξηδφκελνη ζηηο δηθέο ηνπο δπλάκεηο, λα αληαπεμέιζνπλ ηθαλνπνηεηηθά ζηηο αλάγθεο επηβίσζεο ( 1 SGB II). Δπηθεληξψλνληαη δει. ζηελ ελίζρπζε ησλ ηθαλνηήησλ ηνπ αηφκνπ ψζηε απφ έλα ζεκείν θαη χζηεξα λα κπνξεί λα επηβηψλεη κε έρνληαο αλάγθε ηηο ππεξεζίεο απηέο. Πξνυπνζέζεηο ρνξήγεζεο ηνπ Arbeitslosengeld II (βνεζήκαηνο θνηλσληθήο πξφλνηαο) είλαη ε ηθαλφηεηα γηα απαζρφιεζε θαη ε αλάγθε βνήζεηαο γηα θάιπςε παξνχζαο βαζηθήο αλάγθεο πνπ δελ κπνξεί λα θαιπθζεί κε κέζα ηνπ ηδίνπ ηνπ αηφκνπ. Απαηηείηαη, επίζεο, ε ειηθία ηνπ δηθαηνχρνπ λα είλαη κεηαμχ 15 θαη 65 εηψλ θαη νη δηθαηνχρνη λα δηακέλνπλ ζηε Γεξκαλία ( 7, 8 θαη 9 SGB II). Πξνθείκελνπ λα γίλεη θαλείο ιήπηεο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ παξνρψλ πνπ ρξεκαηνδνηνχληαη απφ ηε θνξνινγία θαη φρη απφ αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο φπσο ην επίδνκα αλεξγίαο «Arbeitslosengeld I», ηίζεηαη ζε έιεγρν ησλ εηζνδεκάησλ ηνπ (.11 SGB II) θαη γεληθά ηεο πεξηνπζίαο ηνπ. Υνξεγείηαη ζε άλεξγνπο κεηά ην πέξαο ηνπ ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο (πιένλ 12 κήλεο) θαηά ην νπνίν δηθαηνχληαη λα ιακβάλνπλ επίδνκα αλεξγίαο θαζψο θαη ζε φζνπο δε δηθαηνχληαη ή δελ πιεξνχλ ηηο πξνυπνζέζεηο ιήςεο 89

90 επηδφκαηνο αλεξγίαο αιιά παξφια απηά δελ είλαη ηθαλνί απφ κφλνη ηνπο λα εμαζθαιίζνπλ έλα αμηνπξεπέο επίπεδν δηαβίσζεο. Γηάθνξα κέζα, φπσο ε ππνρξέσζε αλάιεςεο πξνζθεξφκελεο ζέζεο απαζρφιεζεο ή επθαηξίαο απαζρφιεζεο, ή ζπκθσλίαο γηα έληαμε ζηελ αγνξά εξγαζίαο, ζηα νπνία ν «έρσλ αλάγθε» (Hilfebedürftige) ππνρξενχηαη λα ζπκκεηέρεη ελεξγά ( παξ 2 SGB II), βνεζνχλ ζην λα θαηαζηεί δπλαηή ε ελζσκάησζή ηνπ ζηελ αγνξά εξγαζίαο πξνθεηκέλνπ λα γίλεη αλεμάξηεηνο απφ ηελ παξνρή ησλ ελ ιφγσ ππεξεζηψλ. Ζ ζπκθσλία έληαμεο ζηελ αγνξά εξγαζίαο (Eingliederungsvereinbarung), βάζεη ηεο 15 SGB II, έρεη δηάξθεηα 6 κελψλ θαη πεξηιακβάλεη ηα πξνγξάκκαηα/ππεξεζίεο ζηηο νπνίεο πξέπεη λα ζπκκεηέρεη ν έρσλ αλάγθε, ηε κνξθή θαη ηε ζπρλφηεηά ηνπο. Ηδίσο γηα ηα πξνγξάκκαηα εθπαίδεπζεο πξνζδηνξίδεηαη ην είδνο θαη ην χςνο ηνπ πξνζηίκνπ ζε πεξίπησζε αλαηηηνιφγεηεο δηαθνπήο ηνπ ο εθ κέξνπο ηνπ ελδηαθεξφκελνπ. Ηδηαίηεξε ζεκαζία έρεη ε ππεπζπλφηεηα πνπ επηδεηθλχεη ν ελδηαθεξφκελνο σο πξνο ηελ αμηνπνίεζε ησλ πξνζθεξφκελσλ παξνρψλ. Αθφκε ζε πεξίπησζε πνπ νη πξννπηηθέο εχξεζεο εξγαζίαο είλαη αξθεηά πεξηνξηζκέλεο, ν έρσλ αλάγθε ππνρξενχηαη λα δερζεί νπνηαδήπνηε ινγηθή εξγαζία. πσο νξίδεηαη ζηελ παξ. 20 ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ λφκνπ, ζην βνήζεκα θνηλσληθήο πξφλνηαο, «Arbeitslosengeld II ή HARTZ IV, φπσο είλαη επξέσο γλσζηφ, πεξηιακβάλνληαη θπξίσο ε δηαηξνθή, έλδπζε, πγηεηλή, ην λνηθνθπξηφ θαη γεληθά αλάγθεο ηεο θαζεκεξηλφηεηαο φπσο επίζεο θαη ε ζπκκεηνρή ζε θνηλσληθέο εθδειψζεηο. Σν πνζφ πνπ αληηζηνηρεί κεληαίσο ζηνπο δηθαηνχρνπο είηε απηνί είλαη άγακνη είηε πξφθεηηαη γηα δεπγάξηα εθ ησλ νπνίσλ ν έλαο είλαη αλήιηθνο, αλέξρεηαη ζηα 345 Δπξψ, γηα ηα παιαηά θξαηίδηα θαη ην Βεξνιίλν θαη ζηα 331Δπξψ γηα ηα λέα. 60. Πξνζαπμήζεηο ησλ πξναλαθεξνκέλσλ πνζψλ πξνβιέπνληαη γηα νξηζκέλεο θαηεγνξίεο δηθαηνχρσλ πρ κέιινπζεο κεηέξεο κνλνγνλετθέο νηθνγέλεηεο, ΑκεΑ (παξ 21 SGB II). Χο εθάπαμ παξνρέο ζεσξνχληαη πρ ε επίπισζε γηα πξψηε θνξά ηνπ λνηθνθπξηνχ, ν εθνδηαζκφο κε ξνχρα θπξίσο ζηε γέλλεζε παηδηνχ ή ηελ πεξίνδν εγθπκνζχλεο θιπ, ζχκθσλα κε ηελ 23 ηνπ SGB II.. 60 Βι SGB II, Umsetzung von HARTZ IV, Grundsicherung für Arbeitsuchende, Horst Marburger,Walhalla Fachverlag, Regensburg, Berlin 2004, ζει 14 90

91 ηηο παξνρέο ζπγθαηαιέγεηαη θαη ην ελνίθην θαη ε ζέξκαλζε. Σν πνζφ ελίζρπζεο ηνπ δηθαηνχρνπ αληηζηνηρεί ζε πνζφ πνπ θαζνξίδεηαη κε βάζε ηηο ηηκέο ηεο αγνξάο, πρ αληηθεηκεληθή αμία ζπηηηνχ, πεξηνρή θιπ. Γηα έλα άηξνκν αλαινγνχλ 45 ηκ θαη 15 ηκ γηα θάζε επφκελν πνπ ζπγθαηνηθεί. Δθφζνλ ην ελνίθην είλαη πςειφ, ν δηθαηνχρνο ππνρξεψλεηαη λα κεηαθνκίζεη θαη ηα έμνδα κεηαθφκηζεο αλαιακβάλεη ε ππεξεζία. Δπίζεο, ζηελ 24 SGB II, πξνβιέπεηαη ε ιεγφκελε «πξνζεζκηαθή πξνζαχμεζε» (befristeter Zuschlag). Απηή ρνξεγείηαη κεληαίσο ζηελ πεξίπησζε πνπ ην Arbeitslosengeld II (βνήζεκα θνηλσληθήο πξφλνηαο ) δελ ρνξεγεζεί κέζα ζε δχν ρξφληα απφ ηε δηαθνπή ηνπ «θαλνληθνχ» Arbeitslosengeld I θαη γηα ηνπο 12 πξψηνπο κήλεο αληηζηνηρεί ζηα 2/3 ηεο δηαθνξάο κεηαμχ ηνπ Arbeitslosengeld I θαη ηνπ επηδφκαηνο ελνηθίνπ πνπ ρνξεγνχληαλ θαη ηνπ Arbeitslosengeld II πνπ έπξεπε λα ρνξεγεζεί. Αλέξρεηαη ζηα 160 Δπξψ γηα ην άηνκν θαη επηπιένλ 60Δπξψ γηα θάζε αλήιηθν παηδί. Απφ ην 13 κήλα θαη χζηεξα ε πξνζαχμεζε απηή κεηψλεηαη θαηά 50% ζε ζρέζε κε ην πξψην έηνο. Αλαθνξηθά κε ηηο ππεξεζίεο ελζσκάησζεο ζηελ αγνξά εξγαζίαο, ν αξκφδηνο ππάιιεινο πνπ αζρνιείηαη κε ηελ αηνκηθή ππφζεζε ηνπ δηθαηνχρνπ, επηιέγεη κεηαμχ ησλ απνθιεηζηηθά νξηδφκελσλ ζηελ 16 ηνπ SGB II ππεξεζηψλ (νη νπνίεο πξνβιέπνληαη ζην λ SGB III) βάζεη ησλ πξνζσπηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ δηθαηνχρνπ πρ ηθαλφηεηεο, νηθνγελεηαθή θαηάζηαζε, δηάξθεηα ελζσκάησζεο, δηάξθεηα αλάγθεο γηα βνήζεηα. Πξέπεη λα επηιέγνληαη εθείλεο νη ππεξεζίεο πνπ ηθαλνπνηνχλ ηηο πθηζηάκελεο θάζε θνξά αλάγθεο ηεο αγνξάο, ψζηε λα είλαη φζν ην δπλαηφλ πην γξήγνξε ε έληαμε ηνπ δηθαηνχρνπ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Σέηνηεο ππεξεζίεο, φπσο απηέο πξνβιέπνληαη ζην λ. SGB III, κπνξνχλ ζχκθσλα κε ηελ 421i SGB III, λα επηιερζνχλ απφ ηνλ αξκφδην ππάιιειν θαη λα εθαξκνζζνχλ. Απηέο είλαη νη εμήο : α) ζπκβνπιεπηηθή ( SGB III) β) δηακεζνιάβεζε ( SGB III) γ) έμνδα αηηήζεσλ γηα ζέζε απαζρφιεζεο, ηαμηδηψλ γηα ην ζθνπφ απηφ ( SGB III) δ) κέηξα εθπαίδεπζεο, δηαπίζησζεο ηθαλνηήησλ ( SGB III) ε) επηδνηήζεηο δηεπθφιπλζεο θηλεηηθφηεηαο ( SGB III) ζη) ελίζρπζε εηζνδήκαηνο γηα επαγγεικαηηθή κεηεθπαίδεπζε ( SGB III) 91

92 δ) πξνζαχμεζε ελζσκάησζεο ( SGB III) ε) πξνζαχμεζε έληαμεο γηα ίδξπζε επηρείξεζεο ( SGB III) ζ) επηδφηεζε κεηεθπαίδεπζεο κε ηε κνξθή ηνπνζέηεζεο αληηθαηαζηάηε( SGB III) η) επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε ( SGB III) ηα) βνεζήκαηα ελζσκάησζεο ( SGB III) ηβ) κέηξα γηα ηε δεκηνπξγία ζέζεσλ απαζρφιεζεο ( SGB III) ηγ) πξνψζεζε ησλ απαζρνινχκελσλ γηα κεηεθπαίδεπζε (. 417 SGB III) ηδ) θνππφλη δηακεζνιάβεζεο ( 421 SGB III) θ)επηδφηεζε φζσλ πξνζιακβάλνπλ άηνκα κεγαιχηεξεο ειηθίαο( 421k SGB III) θα) επαγγεικαηηθφο πξνζαλαηνιηζκφο. ( 421m SGB III) Αλάινγε πξφβιεςε ππεξεζηψλ πνπ παξαπέκπεη ζηνλ λ. SGB III ππάξρεη θαη γηα ηα Ακε Α. Δπίζεο, ζηελ 16 SGBII πξνβιέπεηαη ε δπλαηφηεηα πξφβιεςεο επηπιένλ κέηξσλ απφ ηνλ αξκφδην ππάιιειν φπσο ζπκβνπιεπηηθή ζε αλήιηθα θαη παηδηά κε εηδηθέο αλάγθεο, παξνρή ζπκβνπιψλ γηα ρξέε, θξνληίδα ζπγγεληθψλ πξνζψπσλ, ςπρνινγηθή ζηήξημε, ζπκβνπιεπηηθή ζε πεξίπησζε εζηζκψλ, θαη ε ρξεκαηηθή ελίζρπζε δηάξθεηαο έσο 24 κελψλ ζηελ πεξίπησζε πνπ θάπνηνο βξεη ζέζε απαζρφιεζεο ( 29 SGB II). Αξκνδηφηεηα γηα ηε πξφβιεςε ησλ αλσηέξσ παξνρψλ έρνπλ νη ηνπηθέο ππεξεζίεο. πσο πξναλαθέξζεθε, θαηά ηελ ςήθηζε ηνπ λ. SGB II /Arbeitslosengeld II, γλσζηφ σο HARTZ IV, πνπ ηέζεθε ζε ηζρχ ηελ πηνζεηήζεθαλ 13 θαηλνηφκα πξνγξάκκαηα κε ζθνπφ ηελ αλαλέσζε ηεο πνιηηηθήο απαζρφιεζεο, φπσο «Τπεξεζίεο Πειαηψλ» (Service für den Kunden), «Τπεξεζίεο ηαρείαο δηακεζνιάβεζεο/εμππεξέηεζεο (Quickvermittlung), «Δηαηξίεο Πξνζσπηθήο Δμππεξέηεζεο (Personal-Service-Agenturen-PSA) θαη «Τπεξεζία-Δγψ» (Ich-AG), «κίλη- jobs» (mini jobs), «ζέζεηο εξγαζίαο ηνπ 1 επξψ ηελ ψξα» (ein Euro jobs) ην γλσζηφ σο «Job Floaters», ην «Masterplan», ην «Ausbildungs-Zeit-Wertpapier (AZWP)», ην «Bridge System», ην «Bonussystem für Unternehmen» θιπ. Δηδηθφηεξα, κηιψληαο γηα «Τπεξεζίεο Πειαηψλ» (Service für den Kunden) ελλννχκε ηα ιεγφκελα job-centers, πνπ παξέρνπλ πιεξνθνξίεο ζε άλεξγνπο γηα ηα επηδφκαηα αλεξγίαο θαη ηηο πξνλνηαθέο παξνρέο. Δίλαη ππεχζπλεο γηα ηελ ελεξγνπνίεζε ησλ αλέξγσλ κε ηελ έλλνηα ηεο αλαδήηεζεο είηε ζέζεο απαζρφιεζεο 92

93 είηε εθπαίδεπζεο γηα απηνχο. Γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζθνπνχ απηνχ ζπλεξγάδνληαη ηφζν κε ηνπο αλαδεηνχληεο εξγαζία φζν θαη κε ηνπο εξγνδφηεο, επηρεηξήζεηο θιπ. Αλαιακβάλνπλ ηε θξνληίδα θαη ζπκβνπιεπηηθή γηα ηνπο λένπο, φζνπο έρνπλ πξνβιήκαηα έιιεηςεο ζηέγεο, ρξέε, είλαη εζηζκέλνη ζε εμαξηεζηνγφλεο νπζίεο θιπ. Δπίζεο απνηεινχλ ζεκείν επαθήο ησλ αλαδεηνχλησλ εξγαζία κε ηηο PSA. Ο θάζε άλεξγνο απνθηά ηνλ πξνζσπηθφ ζχκβνπιν εξγαζίαο (πνπ εμππεξεηεί ην αλψηεξν 75 πειάηεο 61 ), πνπ είλαη αξκφδηνο λα ηνπ παξέρεη ζπκβνπιέο θαη λα δηελεξγεί ηα απαξαίηεηα πξνθεηκέλνπ λα βξεζεί γηα ηνλ ζπγθεθξηκέλν άλεξγν κία ζέζε απαζρφιεζεο. Οη «Τπεξεζίεο ηαρείαο δηακεζνιάβεζεο/εμππεξέηεζεο (Quickvermittlung). Ζ ηαρχηεηα είλαη κεγάιεο ζεκαζίαο γη απηφ θαη θάζε εξγαδφκελνο πνπ ράλεη ηελ εξγαζία ηνπ πξέπεη λα ελεκεξψλεη ρσξίο θαζπζηεξήζεηο ην Job-center, γηα ην ελδερφκελν ζέζεο ηνπ ζε θαηάζηαζε αλεξγίαο. Με ηνλ ηξφπν απηφ πξνιακβάλνληαη νη αξλεηηθέο ζπλέπεηεο ηεο αλεξγίαο θαζψο θαη θαζπζηεξεκέλεο αηηήζεηο γηα ιήςε επηδφκαηνο αλεξγίαο. Απφ ηελ άιιε νη «Δηαηξίεο Πξνζσπηθήο Δμππεξέηεζεο (Personal-Service- Agenturen-PSA) είλαη απηφλνκνη νξγαληζκνί πνπ εξγάδνληαη γηα ηνλ ΟΑΔΓ (Arbeitsamt) θαη ζχκθσλα κε ηηο ππνδείμεηο ηνπ. Πξφθεηηαη γηα εηαηξείεο, πνπ πξνζιακβάλνπλ ηνπο άλεξγνπο, ηδίσο ηνπο καθξνρξφληα άλεξγνπο, θαη ηνπο δαλείδνπλ θαηά θάπνην ηξφπν ζε άιιεο εηαηξείεο, πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη πρ ζην ρψξν ηεο θαζαξηφηεηαο θηεξίσλ. Με ηνλ ηξφπν απηφ δίλνπλ ζηνπο άλεξγνπο ηε δπλαηφηεηα ελζσκάησζεο ζηελ αγνξά εξγαζίαο, αθνχ είλαη δχζθνιν λα αξλεζνχλ κία ηέηνηα ζέζε, γεγνλφο πνπ ζα ζήκαηλε ηε κείσζε ησλ παξνρψλ (θαηά 30% βάζεη ηεο 31 SGB II). ζν γηα ηα ιεγφκελα «Τπεξεζία-Δγψ» (Ich-AG) θαη «κίλη- jobs» (mini jobs), πξφθεηηαη γηα εξγαιεία πνπ έρνπλ ζηφρν ηε κείσζε ηεο αδήισηεο εξγαζίαο. Ζ πξψηε είλαη έλαο ηξφπνο λα κεησζεί ε αδήισηε εξγαζία απφ άλεξγνπο, ζηνπο νπνίνπο πιένλ παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα λα ηδξχζνπλ δηθή ηνπο εηαηξεία, αθνχ κφλν έηζη ζα δηθαηνχληαη ελφο επηδφκαηνο γηα 3 ρξφληα. Σα mini jobs ζηνρεχνπλ ζηε κείσζε ηεο αδήισηεο εξγαζίαο ζηηο ππεξεζίεο θαζαξηφηεηαο, αθνχ γηα απηέο ηηο 61 Πειάηεο ζεσξνχληαη ηφζν νη αλαδεηνχληεο εξγαζία φζν θαη νη επηρεηξήζεηο 93

94 πεξηπηψζεηο πξνβιέπεηαη αλψηαην φξην θέξδνπο 400 Δπξψ κεληαίσο, ην νπνίνλ ζα ιακβάλνπλ κφλν εθφζνλ είλαη δεισκέλνη. ρεηηθά κε ηηο «ζέζεηο εξγαζίαο ηνπ 1 επξψ ηελ ψξα» (ein Euro jobs), ζηφρνο είλαη λα δεκηνπξγεζνχλ ζην γεξκαληθφ δεκφζην ζέζεηο εξγαζίαο πνπ λα ακείβνληαη κε 1 ή 2 επξψ ηελ ψξα θαη κάιηζηα αθαζάξηζηα. Πξφθεηηαη γηα επθαηξίεο γηα απαζρφιεζε, κε ηηο νπνίεο απνζθνπείηαη ε ελζσκάησζε ζηελ αγνξά εξγαζίαο καθξνρξφληα αλέξγσλ. Αθνξά ζέζεηο απαζρφιεζεο πεξηνξηζκέλεο δηάξθεηαο πνπ λνκηκνπνηνχληαη απεπζείαο απφ ην λφκν δίρσο λα ρξεηάδεηαη ζχλαςε ζχκβαζεο εξγαζίαο. Αθφκε επηηξέπεηαη ε εξγαζία ην αββαηνθχξηαθν θαζψο θαη ζε βάξδηεο. Μεηαμχ ησλ αλσηέξσ ζπγθαηαιέγεηαη ην ιεγφκελν «Job Floaters». Έρεη ηελ έλλνηα ηεο ρξεκαηνδφηεζεο ηεο αλεξγίαο δηακέζνπ ηεο ρξεκαηνδφηεζεο ηεο απαζρφιεζεο. Με άιια ιφγηα φηαλ κία κηθξή ή κεζαία επηρείξεζε πξνζιακβάλεη έλαλ άλεξγν κεηά ην πέξαο ηεο δνθηκαζηηθήο πεξηφδνπ, δεκηνπξγψληαο έηζη κία λέα ζέζε εξγαζίαο, επηβξαβεχεηαη κε ηε δπλαηφηεηα ιήςεο ελφο Υξεκαηνδνηηθνχ παθέηνπ-γαλείνπ κε επλντθνχο γηα απηήλ φξνπο. ηα αλσηέξσ ζπγθαηαιέγεηαη θαη ην γλσζηφ σο «Masterplan». ηφρνο ηνπ ήηαλ λα κεηψζεη ηελ αλεξγία ζε ρξνληθφ δηάζηεκα 3 εηψλ θαηά 2 εθαηνκκχξηα, θαζψο θαη ηε δηάξθεηα ηεο αλεξγίαο απφ 33 ζε 22 εβδνκάδεο. Με ηνλ ηξφπν απηφ ζα εμνηθνλνκνχληαλ 19,6 δηο Δπξψ. ηεξίδεηαη ζηελ άπνςε φηη ε αλεξγία είλαη έλα πξφβιεκα πνπ αθνξά φινπο ηνπ πνιίηεο ηεο Γεξκαλίαο θαη σο ηέηνην κπνξεί λα ιπζεί κφλν εθφζνλ ζπλεξγαζηνχλ φινη καδί είηε πξφθεηηαη γηα απινχο πνιίηεο, επηρεηξήζεηο πνιηηηθνχο είηε γηα ζπλδέζκνπο νξγαλψζεηο, αλζξψπνπο ηνπ πλεπκαηηθνχ θαη θαιιηηερληθνχ θφζκνπ θιπ Δπηπιένλ, αλαθέξεηαη θαη ην γλσζηφ σο «Ausbildungs-Zeit-Wertpapier (AZWP)», πνπ απνβιέπεη ζηε ρξεκαηνδφηεζε δεκηνπξγίαο λέσλ ζέζεσλ εθπαίδεπζεο. ηφρνο είλαη λα δεκηνπξγεζνχλ λέεο κνξθέο εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ πνπ ζα εμνπιίδνπλ ηνπο ζπκκεηέρνληεο κε πξνζφληα θαηάιιεια γηα ηελ θαηάιεςε κίαο ζέζεσο απαζρφιεζεο. Δπηπξνζζέησο, ην ιεγφκελν «Bridge System» κε ζηφρν ηελ πξνψζεζε εξγαδνκέλσλ κεγαιχηεξεο ειηθίαο θαη ηε κείσζε ηεο αλεξγίαο απηψλ. Απηφ γίλεηαη πξψηνλ κε ηελ αλαπιήξσζε ελφο κέξνπο ηνπ κηζζνχ πνπ ράλεηαη ιφγσ ηεο ππνρξεσηηθήο αλάιεςεο κίαο ρακειά ακεηβφκελεο ζέζεο εξγαζίαο βάζεη ησλ φζσλ 94

95 νξίδνληαη ζηνλ SGB II φπσο αλαιχζεθε αλσηέξσ, θαη δεχηεξνλ δηακέζνπ ηεο κείσζεο ηνπ πνζνζηνχ ζπλεηζθνξάο γηα ηνπο άλεξγνπο φηαλ ε ζέζε θαηαιακβάλεηαη απφ εξγαδφκελν κεγάιεο ειηθίαο. Σέινο, άμην αλαθνξάο είλαη θαη ην ιεγφκελν «Bonussystem für Unternehmen». Με ηνλ αλσηέξσ λφκν ε επζχλε γηα ηελ αζθάιεηα θαη ηελ δεκηνπξγία λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο βαξχλεη θαη ηηο επηρεηξήζεηο. Γηα ην ιφγν απηφ ηνπο παξέρεηαη ππνζηήξημε απφ ηα Job-centers, κε ηε κνξθή ζπκβνπιψλ ζε ζέκαηα εξγαηηθνχ δηθαίνπ, εξγαζηαθψλ φξσλ θιπ. Πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιίζνπλ ην ελδηαθέξνλ ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ παξέρεηαη έλα κπφλνπο φζνλ αθνξά ηηο εηζθνξέο ηνπο γηα ηελ αζθάιηζε ηεο αλεξγίαο, εθφζνλ επηδείμνπλ κία ζεηηθή εμέιημε ζηνλ ηνκέα ηεο απαζρφιεζεο. πσο νξίδεηαη ζην λ. SGB II/Arbeitslosengeld II, έηζη θαη ζηνλ λ. SGBXII/ Sozialhilfe, ζθνπφο είλαη λα κπνξνχλ νη ρξήδνληεο βνήζεηαο (Hilfebedürftigen) λα αληαπεμέξρνληαη ζηηο αλάγθεο ηεο θαζεκεξηλφηεηαο, ζηεξηδφκελνη ζηνλ εαπηφ ηνπο θαη λα κελ εμαξηψληαη απφ ηε βνήζεηα πνπ πξνζθέξνπλ νη ελ ιφγσ ππεξεζίεο. Ζ παξνρή βνήζεηαο απφ ην Κξάηνο ζε φζνπο ηελ έρνπλ αλάγθε, έρεη καθξά παξάδνζε ζηε Γεξκαλία. Χζηφζν, ν πξψηνο λφκνο πνπ ζπγθέληξσζε ηηο δηάζπαξηεο ξπζκίζεηο γηα ην ζέκα απηφ θαη δεκηνχξγεζε έλα δηθαίσκα γηα παξνρή απφ ην Κξάηνο ππεξεζηψλ ζε φζνπο ρξήδνπλ βνήζεηαο, είλαη ν BSHG ηνπ 1961, φπσο πξναλαθέξζεθε. Ο λφκνο απηφο, ππέζηε κία ζεηξά κεηαξξπζκίζεσλ, νη νπνίεο φκσο ζε θακία πεξίπησζε δελ κεηέβαιιαλ ηελ νπζία ηνπ. Ζ ηειεπηαία κεηαξξχζκηζε πξαγκαηνπνηήζεθε κε ην λ SGBXII /Sozialhilfe, πνπ ςεθίζηεθε ηαπηφρξνλα κε ηνλ λ. SGB II θαη ηέζεθε ζε ηζρχ ηελ Με ηνλ σο άλσ λφκν ην δίθαην θνηλσληθήο πξφλνηαο δεκηνπξγεί έλα πιήξεο ζχζηεκα αλαθνξάο ησλ πνιπάξηζκσλ πξνλνηαθψλ παξνρψλ, ζπκπεξηιακβάλνληαο θαη ηηο παξερφκελεο βάζεη ηνπ SGB II/Arbeitslosengeld II ππεξεζίεο. Άιισζηε κε ηελ εηζαγσγή ηνπ ηειεπηαίνπ, έλα κεγάιν ηκήκα ησλ δηθαηνχρσλ πξνλνηαθήο βνήζεηαο (Sozialhilfe) θαη ησλ εμαξησκέλσλ απφ απηνχο κειψλ ηεο νηθνγελείαο ηνπο, απνθφπηεηαη απφ ηηο ξπζκίζεηο απηήο θαη ιακβάλεη ζην εμήο Arbeitslosengeld II 62. Γηα ηνπο ελαπνκείλαληεο δηθαηνχρνπο πξνλνηαθήο βνήζεηαο πξνβιέπεηαη κία ζεηξά εξγαιείσλ κε ζηφρν ηελ πξνψζεζε ελεξγνχο δηαβίσζεο ψζηε λα ππεξβνχλ ηα 62 Βι SGB XII, Die Neue Sozialhilfe, Horst Marburger,Walhalla Fachverlag, Regensburg, Berlin 2004, ζει 9 95

96 εκπφδηα πνπ ηνπο αλαγθάδνπλ λα ρξήδνπλ βνεζείαο απφ ην Κξάηνο. Ηζρχεη θαη εδψ ε απαίηεζε αλάιεςεο κεγαιχηεξεο ππεπζπλφηεηαο απφ ηνπο ρξήδνληεο βνεζείαο ελψ κεγαιχηεξε έκθαζε δίλεηαη ζηα ΑκεΑ κε ηελ έλλνηα ηεο δεκηνπξγίαο ησλ πξνυπνζέζεσλ εθείλσλ πνπ ζα ηνπο θαηαζηήζνπλ αλεμάξηεηα θαη απηφλνκα άηνκα, πνπ ζα πξνζδηνξίδνπλ απφ κφλα ηνπο ηε δσή ηνπο. Παξάιιεια, γίλεηαη πξνζπάζεηα εθζπγρξνληζκνχ ησλ δηνηθεηηθψλ ππεξεζηψλ ζηνλ ελ ιφγσ ηνκέα, κε ξπζκίζεηο πνπ αθνξνχλ ηελ ππάξρνπζα βάζε δεδνκέλσλ θαη ηελ απινπνίεζε ησλ δηαδηθαζηψλ δηεθπεξαίσζεο ησλ ππνζέζεσλ. Με ηε κεηαξξχζκηζε απηή πξνζδνθάηαη ε εμνηθνλφκεζε 66 εθαη. Δπξψ 63 ζε θξαηίδηα θαη θνηλφηεηεο. Οη παξερφκελεο ππεξεζίεο πξνζαλαηνιίδνληαη ζηηο πξνζσπηθέο αλάγθεο θαη ηθαλφηεηεο ηνπ δηθαηνχρνπ ( 9 SGB XII). Έρνπλ ηε κνξθή παξνρήο ππεξεζηψλ, ρξεκάησλ ή πιηθψλ πξαγκάησλ ( 10 πεξ2 SGB XII). Ζ βνήζεηα πξνβιέπεηαη φρη κφλν γηα ηελ αληηκεηψπηζε παξνχζαο αλάγθεο αιιά θαη γηα ηελ πξφιεςε απηήο ( 15 πεξ. 1 SGB XII) Οη πξνβιεπφκελεο απφ ηνλ ζπγθεθξηκέλν λφκν ππεξεζίεο/παξνρέο παξέρνληαη απφ έκπεηξν θαη εμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ ζε ηνπηθφ θαη πεξηθεξεηαθφ επίπεδν ( 3 θαη 6 ηνπ SGB XII), χζηεξα απφ αίηεζε ηνπ δηθαηνχρνπ θαη είλαη νη αθφινπζεο: Πξψηνλ, ζηηο SGB XII, ζεκειηψλεηαη ην δηθαίσκα ζην «βνήζεκα επηβίσζεο» (Hilfe zum Lebensunterhalt). Γηθαηνχρνη είλαη φζνη δελ κπνξνχλ λα εμαζθαιίζνπλ ηα πξνο ην δελ θαζφινπ ή κεξηθψο, ζηεξηδφκελνη ζηηο ηθαλφηεηέο ηνπο θαη ζε δηάθνξα κέζα φπσο ην εηζφδεκα θαη ε ππάξρνπζα πεξηνπζία ηνπο. Σν χςνο ηνπ βνεζήκαηνο εμαξηάηαη απφ ηελ νηθνγελεηαθή θαηάζηαζε ηνπ αηφκνπ θαη ρνξεγείηαη ζε άηνκα πνπ ην εηζφδεκά ηνπο δελ ππεξβαίλεη εηεζίσο ηα επξψ. Με ηνλ φξν «επηβίσζε» λννχληαη ε δηαηξνθή, ζηέγε, έλδπζε, πγηεηλή, λνηθνθπξηφ, ζέξκαλζε, θαη πξνζσπηθέο αλάγθεο φπσο ζπκκεηνρή ζηελ θνηλσληθή δσή. Χο πξνο ηελ ελίζρπζε γηα ηελ ζηέγαζε ρνξεγείηαη γηα 6 κήλεο. ρεηηθά κε ηε ζπρλφηεηα ρξήζεο ησλ πξναλαθεξνκέλσλ παξνρψλ, ηζρχνπλ ηα ίδηα κε ηνλ BSHG, φπσο αλαιχζεθαλ αλσηέξσ. ε πεξίπησζε κε ηήξεζεο ησλ πξνβιεπφκελσλ φξσλ γηα αλάιεςε πρ δξαζηεξηφηεηαο, ην πνζφ κεηψλεηαη θαηά 25% γηα ηελ πξψηε παξάβαζε θαη γηα άιια 25% γηα θάζε επφκελε κε θαηψηαην φξην ηα 25% ( 39 πεξ.1 SGB XII). 63 Γηα πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ πνζνχ πνπ ζα εμνηθνλνκεζεί βι Βι SGB XII, Die Neue Sozialhilfe, Horst Marburger,Walhalla Fachverlag, Regensburg, Berlin 2004, ζει 10 96

97 Γεχηεξνλ, ζηηο 41 έσο 46 SGB XII, θαζηεξψλεηαη ην δηθαίσκα ζην βνήζεκα κε ηίηιν «Βαζηθή αζθάιεηα γηα ην γήξαο θαη ηελ αλαπεξία» (Grundsicherung im Alter und bei Erwerbsminderung). Αθνξά άηνκα πνπ δηακέλνπλ ζηε Γεξκαλία θαη είλαη ειηθίαο 18 έσο 65 εηψλ. θνπφο ησλ ξπζκίζεσλ απηψλ είλαη ε απνηξνπή ηεο πεξηέιεπζεο ηνπ αηφκνπ ζε θαηάζηαζε «ληξνπηαζηηθήο θηψρεηαο» (Verschämter Armut). Υνξεγείηαη γηα 12 κήλεο. Σξίηνλ, ζηηο 47 έσο 52 SGB XII, πξνβιέπνληαη ηα «βνεζήκαηα πγείαο» (Hilfen zur Gesundheit). Πξφθεηηαη νπζηαζηηθά γηα αλάιεςε ησλ ζρεηηθψλ ξπζκίζεσλ ηνπ BSHG. Σα είδε ησλ βνεζεκάησλ αθνξνχλ α) ηελ πξφιεςε, β) ηελ αζζέλεηα, γ) ην ζρεδηαζκφ δεκηνπξγίαο νηθνγέλεηαο, δ)ηελ εγθπκνζχλε θαη ηε κεηξφηεηα θαη ε) ηε ζηείξσζε. Σέηαξηνλ, ζηηο 53 έσο 60 SGB XII, ζεζπίδεηαη ην «βνήζεκα ελζσκάησζεο ΑκεΑ (Eingliederungshilfe für behinderte Menschen). Αθνξά άηνκα κε αλαπεξία ή πνπ απεηινχληαη απφ απηήλ ζχκθσλα κε ηα φζα νξίδνληαη ζηελ παξ.2 ηνπ SGB IX. Ζ δηάξθεηα ηνπ βνεζήκαηνο εμαξηάηαη απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο θάζε πεξίπησζεο. Πξφθεηηαη γηα ππεξεζίεο απνθαηάζηαζεο, ηαηξηθέο θαξκαθεπηηθέο, ςπρνινγηθήο ζηήξημεο, παηδαγσγηθέο, έγθαηξεο αλαγλψξηζεο θιπ Δπίζεο, πξνβιέπεηαη θαη ε παξνρή ελφο ζπγθεθξηκέλνπ πνζνχ γηα ηε δηάξθεηα έσο 6 κελψλ. Πέκπηνλ, ζηηο 61 έσο 66 SGB XII, θαηνρπξψλεηαη ην δηθαίσκα ζηελ «βνήζεηα θξνληίδαο» (Hilfe zur Pflege). Γηθαηνχρνη είλαη άηνκα πνπ ιφγσ ζσκαηηθήο ή ςπρηθήο αδπλακίαο δελ είλαη ηθαλά λα θξνληίζνπλ ηνλ εαπηφ ηνπο. Αλ θαη ζπλήζσο είλαη καθξάο δηαξθείαο, αξρηθά πξνβιέπεηαη γηα 6 κήλεο. Πεξηιακβάλεη παξνρή θξνληίδαο ζην ζπίηη, κεξηθή ή κφληκε, πξσηλή ή λπρηεξηλή ελψ νξίδνληαη θαη νη αζζέλεηεο ή αλαπεξίεο πνπ δηθαηνινγνχλ ηελ παξνρή ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ βνεζήκαηνο. Έθηνλ, ζηηο 67 έσο 69 SGB XII, πξνζδηνξίδεηαη ην ιεγφκελν «Βνήζεκα γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηδηαίηεξσλ θνηλσληθψλ δπζρεξεηψλ» (Hilfe zur Überwindung besonderer sozialer Schwierigkeiten). Αλαθέξεηαη ζηα φζα νξίδνληαη ζηνλ BSHG. Γηθαηνχρνη είλαη φζνη δελ κπνξνχλ λα αληαπεμέιζνπλ ζηηο δπζθνιίεο βάζεη ησλ δηθψλ ηνπο δπλάκεσλ. Σέινο, ζηηο 70 έσο 74 SGB XII, αλαθέξεηαη ε παξνρή «βνήζεηαο ζε άιιεο θαηαζηάζεηο» (Hilfe in anderen Lebenslagen). Πεξηιακβάλεη ηελ παξνρή βνήζεηαο 97

98 γηα ηε δηαρείξηζε ηνπ λνηθνθπξηνχ, γηα ηε θξνληίδα ειηθησκέλσλ, αηφκσλ κε πξνβιήκαηα φξαζεο θαη γηα έμνδα θεδείαο Φνξέαο πινπνίεζεο ελεξγεηηθώλ πνιηηηθώλ απαζρόιεζεο ζηε Γεξκαλία Δπηθνξηηζκέλε κε ηελ πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο ζηελ Γεξκαλία είλαη ε «Bundesagentur für Arbeit» 64 (ΒfΑ) πνπ ζπληζηά ΝΠΓΓ θαη ραξαθηεξίδεηαη απφ δηνηθεηηθή απηνηέιεηα ( 367 SGB III). Ζ δνκή ηεο απνηειείηαη απφ ηα θεληξηθά ηεο Γξαθεία κε έδξα ηελ Νπξεκβέξγε 65, απφ 10 Γξαθεία Δξγαζίαο ζε επίπεδν θξαηηδίσλ (Landesarbeitsämter-πιένλ Regionaldirektionen), ζε 180 ηνπηθά Γξαθεία Δξγαζίαο ( Arbeitsämter) κε ηα Γξαθεία ηνπο (Geschäftstellen) θαζψο θαη ζε ινηπέο ππεξεζίεο φπσο πρ ε «Zentralstelle für Arbeitsvermittlung ZAV» ζηε Βφλλε. Ζ ΒfΑ δηεπζχλεηαη απφ ηξηκειέο Πξνεδξείν ( 394 SGB III), πνπ νξίδεηαη απφ ηνλ Πξφεδξν ηεο Οκνζπνλδηαθήο Γεκνθξαηίαο ηεο Γεξκαλίαο, χζηεξα απφ πξφηαζε ηεο θπβέξλεζεο. Ο πξνεδξεχσλ ζην Πξνεδξείν νξίδεη ηηο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο ιεηηνπξγίαο ηεο ππεξεζίαο. Σν Πξνεδξείν ειέγρεηαη απφ έλα Γηνηθεηηθφ πκβνχιην ηεο απηνδηνίθεζεο απνηεινχκελν απφ 21 κέιε. ε επίπεδν Regionaldirektionen θαη Arbeitsämter, νη αξκνδηφηεηεο ηεο απηνδηνίθεζεο αζθνχληαη απφ δηνηθεηηθέο επηηξνπέο (Verwaltungsausschüsse). Οη ηειεπηαίεο ππνρξενχληαη λα ζπλδξάκνπλ ηε Γηνίθεζε ζηελ εθηέιεζε ηνπ έξγνπ ηνπο. ε ηνπηθφ επίπεδν επζχλνληαη νη ίδηεο γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηεο πνιηηηθήο απαζρφιεζεο πνπ πξέπεη λα εθαξκνζζεί. Σα φξγαλα ηεο απηνδηνίθεζεο είλαη ηξηκεξή, απνηεινχληαη δει απφ εθπξνζψπνπο ησλ εξγνδνηψλ, ησλ εξγαδνκέλσλ θαη δεκφζησλ θνξέσλ, δελ εθιέγνληαη αιιά δηνξίδνληαη απεπζείαο γηα ρξνληθφ δηάζηεκα 6 εηψλ. Οη Regionaldirektionen δηεπζχλνληαη απφ πξφεδξν πνπ εθπξνζσπείηαη απφ αληηπξνέδξνπο. Λεηηνπξγνχλ σο ζεκείν επαθήο κεηαμχ νκνζπνλδίαο θαη θξαηηδίσλ ζην ηνκέα ηεο απαζρφιεζεο. Οη ζρέζεηο κεηαμχ ηεο ΒfΑ, ησλ Regionaldirektionen θαη ησλ Arbeitsämter ξπζκίδεηαη βάζεη ηεο αξρήο ηεο απνθέληξσζεο. Απηφ ζεκαίλεη φηη νη ππνζέζεηο 64 Βι «Einführung in die Sozialversicherung und in die sonstigen Bereiche des Sozialrechts mit Schaubildern und Beispielen», Prof. Dr. Hans-Dieter Braun, Erich Schmidt Verlag, Berlin 2003, ζει Βι 98

99 ξπζκίδνληαη θαηά θαλφλα ζε επίπεδν Arbeitsämter θαη επηιχνληαη ζε ακέζσο αλψηεξν επίπεδν κφλν εθφζνλ δελ κπνξνχλ λα ξπζκηζηνχλ ηθαλνπνηεηηθά ζην επίπεδν απηφ.καη ζηα ηξία επίπεδα δξαζηεξηνπνηνχληαη θξαηηθνί επίηξνπνη ζε ζέκαηα ίζσλ επθαηξηψλ κεηαμχ ησλ θχισλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο, πνπ παξέρνπλ ζπλδξνκή ζε εξγνδφηεο θαη ζπλδηθάηα ζε ζέκαηα πξνψζεζεο ηεο απαζρφιεζεο ησλ γπλαηθψλ ( 397 SGB III). ηε ΒfΑ αζθείηαη έιεγρνο λνκηκφηεηαο απφ ην Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Απαζρφιεζεο (Bundesministerium für Wirtschaft und Arbeit) ζχκθσλα κε ηελ 401 SGBIII. Έιεγρνο ζθνπηκφηεηαο πξνβιέπεηαη κφλν θαη εμαίξεζε πρ ζηα πιαίζηα ρνξήγεζεο Arbeitslosenhilfe ( 205 SGB III) Αλαθνξηθά κε ηηο πξνβιεπφκελεο βάζεη ηνπ SGB II παξερφκελεο ππεξεζίεο 66, απηέο παξέρνληαη ηφζν απφ ηελ ίδηα ηελ ΒfΑ φζν θαη απφ ππεξεζίεο ζε επίπεδν θνηλνηήησλ (komunallen Stelle) ( 6a, 6b SGB II) θαη απφ ηηο ιεγφκελεο «Arbeitsgemeinschaften» ( 44b SGB II). Δηδηθφηεξα, νη ππεξεζίεο ζε επίπεδν θνηλφηεηαο είλαη αξκφδηεο γηα ηηο «επηπξφζζεηεο» παξνρέο, πνπ απνβιέπνπλ ζηελ ελζσκάησζε ηνπ ηθαλνχ πξνο εξγαζία αηφκνπ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Πεξαηηέξσ είλαη αξκφδηεο γηα ηε θξνληίδα αλειίθσλ ή παηδηψλ κε αλαπεξία ή ζπγγεληθψλ πξνζψπσλ πνπ ρξήδνπλ θξνληίδαο, γηα ηελ παξνρή ζπκβνπιψλ ζε πεξίπησζε χπαξμεο ρξεψλ θαη ζε άηνκα κε πξνβιήκαηα εζηζκνχ θαζψο θαη ηελ ςπρνινγηθή ππνζηήξημε απηψλ. Δπίζεο, παξέρνπλ ηηο πξνβιεπφκελεο ζηηο 22 θαη 23 SGB II ππεξεζίεο, φπσο ζηέγαζε θαη ζέξκαλζε. Δπίζεο πξνβιέπεηαη ε δπλαηφηεηα, θαηφπηλ αηηήζεσο ησλ θξαηηδίσλ, παξνρήο απφ ηηο θνηλφηεηεο νξηζκέλσλ ππεξεζηψλ πνπ πξνβιέπνληαη ζε επίπεδν BfA. Γηα ηε δηεθπεξαίσζε ηέηνησλ ππνζέζεσλ νη θνηλφηεηεο ζπλάπηνπλ ζπκθσλίεο κε ηηο πεξηθεξεηαθέο δηεπζχλζεηο. ρεηηθά κε ηηο «Arbeitsgemeinschaften», απηέο είλαη κία λέα κνξθή νξγαληζκψλ, δηακέζνπ ησλ νπνίσλ νη πεξηθέξεηεο θαη νη θνηλφηεηεο εθαξκφδνπλ ηα ιακβαλφκελα κέηξα. Ηδξχνληαη κε ζπκβάζεηο είηε δεκνζίνπ είηε ηδησηηθνχ δηθαίνπ ελψ ηνπο αλαγλσξίδεηαη βάζεη λφκνπ επξεία ειεπζεξία σο πξνο ηε δηακφξθσζε ησλ κέηξσλ θαη ηελ εζσηεξηθή νξγάλσζε. 66 Βι SGB II, Umsetzung von HARTZ IV, Grundsicherung für Arbeitsuchende, Horst Marburger,Walhalla Fachverlag, Regensburg, Berlin 2004, ζει 31 99

100 Απφ ηελ άιιε, σο πξνο ηηο παξερφκελεο ππεξεζίεο ηνπ SGB XII, ζηελ 97 ηνπ λφκνπ απηνχ νξίδεηαη ε θαζ χιελ αξκνδηφηεηα θαη ζηελ 98 ε ηνπηθή. Δηδηθφηεξα, θαζ χιελ αξκφδηεο είλαη νη ηνπηθέο (örtliche) ππεξεζίεο εθφζνλ δελ πξνβιέπεηαη ε αξκνδηφηεηα ησλ πεξηθεξεηαθψλ (überörtlichen). Έηζη, ζε πεξίπησζε πνπ ζην λφκν δελ νξίδεηαη δηαθνξεηηθά, νη πεξηθεξεηαθέο ππεξεζίεο είλαη αξκφδηεο γηα ηηο παξερφκελεο ππεξεζίεο ζε ΑκεΑ ( SGB XII), γηα παξνρή θξνληίδαο βάζεη ησλ SGB XII, ζε άηνκα κε πξνβιήκαηα φξαζεο( 72 SGB XII),θαζψο θαη γηα ηελ ππέξβαζε ηδηαίηεξσλ θνηλσληθψλ δπζρεξεηψλ ( SGB XII). Αληίζηνηρα, θαηά ηφπνλ αξκφδηα είλαη ε ππεξεζία, ζηελ πεξηνρή επζχλεο ηεο νπνίαο δηακέλεη πξαγκαηηθά ν δηθαηνχρνο Υξεκαηνδόηεζε Σα πνζά πνπ δαπαλά ε Γεξκαλία ζηνλ ηνκέα πξνψζεζεο ηεο απαζρφιεζεο πξνέξρνληαη απφ δηαθνξεηηθέο πεγέο 67, πνπ είλαη νη αθφινπζεο: α) νη αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο εξγνδνηψλ θαη εξγαδνκέλσλ ( 341 SGB III). Πεξηζζφηεξν απφ 90% ησλ εηζθνξψλ απηψλ ζρεκαηίδνπλ ηηο ιεγφκελεο «πκβνιέο γηα ηελ πξνψζεζε ηεο Απαζρφιεζεο» (Beiträge zur Arbeitsförderung), νη νπνίεο ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο ζπκβνιέο αζζελείαο, ζχληαμεο θαη θξνληίδαο θαηαβάιινληαη ζηα αζθαιηζηηθά Σακεία σο ζπλνιηθέο εηζθνξέο θνηλσληθήο αζθάιηζεο (Gesamtsozialversicherungsbeitrag) 68, ηα νπνία κε ηε ζεηξά ηνπο ηηο κεηαβηβάδνπλ ζηελ Bundesagentur für Arbeit γηα ηελ πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο. β) άιιεο εηζθνξέο ( 354 θαη 358 SGB III). Πξφθεηηαη γηα εηζθνξέο πνπ ζπιιέγνληαη απφ ηελ Bundesagentur für Arbeit γηα ρξεκαηνδφηεζε ζπγθεθξηκέλσλ παξνρψλ. Δηδηθφηεξα γηα ηηο παξνρέο ιφγσ αθεξεγγπφηεηαο ηνπ εξγνδφηε (Insolvenzgeld) θαη γηα ην επίδνκα γηα εξγαζία ην ρεηκψλα (Wintergeld). γ) ε θξαηηθή επηρνξήγεζε. Σν θξάηνο/νκνζπνλδία ζπκκεηέρεη ζηε ρξεκαηνδφηεζε πνιιαπιψο. Πξψηα απ φια αλαιακβάλεη ηα θφζηε γηα ελέξγεηεο πνπ δελ αλήθνπλ ζηελ Bundesagentur für Arbeit βάζεη ηνπ θαηαζηαηηθνχ ηεο, αιιά κεηαβηβάδνληαη ζε απηήλ κε θαλνληζκφ ή λνκνζεηηθή εμνπζηνδφηεζε. Χο ηέηνηεο ελέξγεηεο πνπ δελ 67 βι«einführung in die Sozialversicherung und in die sonstigen Bereiche des Sozialrechts mit Schaubildern und Beispielen», Prof. Dr. Hans-Dieter Braun, Erich Schmidt Verlag, Berlin 2003,ζει χκθσλα κε ηελ 28 d SGB IV. 100

101 αλήθνπλ ζηνλ πξνυπνινγηζκφ ηεο αλσηέξσ θαη σο εθ ηνχηνπ ρξήδνπλ ρξεκαηνδφηεζεο απφ ην θξάηνο, είλαη ην Arbeitslosenhilfe θαζψο θαη εηδηθά πξνγξάκκαηα γηα ηελ πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο. ηα ίδηα πιαίζηα ρνξεγνχληαη απφ ην θξάηνο ζηελ Bundesagentur für Arbeit άηνθα δάλεηα ελίζρπζεο ηεο ξεπζηφηεηαο, πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιίδεηαη ε νξζή ιεηηνπξγία ηεο. Αλ ηα δάλεηα απηά δελ κπνξνχλ λα απνδνζνχλ απφ ηα έζνδα θαη ην απφζεκα θαηά ην ηέινο ηνπ έηνπο, κεηαηξέπνληαη γηα ην πνζφ πνπ ππεξβαίλεη ην απφζεκα ζε επηρνξήγεζε. δ) ινηπά έζνδα. ε απηά αλήθνπλ έζνδα πξνεξρφκελα απφ ηφθνπο, πξφζηηκα, ηέιε, ελνηθηάζεηο αθίλεηεο πεξηνπζίαο θιπ Σέινο, σο πξνο ηηο δαπάλεο γηα ηελ θνηλσληθή πξφλνηα, ε νπνία φπσο πξναλαθέξζεθε ρξεκαηνδνηείηαη απφ ηε θνξνινγία, ην 25% βαξχλεη ηα θξαηίδηα θαη ην75% ηηο θνηλφηεηεο Δπηδησθόκελα απνηειέζκαηα ησλ πξνγξακκάησλ θνπφο ησλ ΔΠΑ ζηε Γεξκαλία είλαη ε δηακέζνπ εμαηνκηθεπκέλεο πξνζέγγηζεο ελεξγνπνίεζε ηνπ αηφκνπ, ε ηφλσζε ηεο απηνπεπνίζεζεο θαη ε απφθηεζε, ελίζρπζε ησλ πξνζφλησλ ηνπ, ψζηε λα κπνξεί ζηεξηδφκελν ζηηο δηθέο ηνπ δπλάκεηο λα εμαζθαιίδεη έλα αμηνπξεπέο επίπεδν δηαβίσζεο. Μία εηθφλα ηεο ζεκαζίαο θαζψο θαη ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο πνπ έρνπλ ηα εθαξκνδφκελα κέηξα, κπνξνχλ λα καο δψζνπλ ηφζν ηα πνζνζηά πνπ δαπαλψληαη γηα ηελ πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο, φζν θαη ηα πνζνζηά ησλ απαζρνινχκελσλ, ησλ αλέξγσλ θαη ησλ ιεπηψλ ησλ δηαθφξσλ παξνρψλ. χκθσλα κε ζηνηρεία ηεο Eurostat ε Γεξκαλία δαπαλά γηα ηελ πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο πάλσ απφ ην 1% ηνπ ΑΔΠ ηεο (ζπγθεθξηκέλα 0,370% ηνπ ΑΔΠ). Δπίζεο, ζχκθσλα κε ζηνηρεία ηεο ίδηαο αξρήο ηα πνζνζηά αλεξγίαο ηνλ Απξίιην ηνπ 2011 γηα ηα θξάηε κέιε ηεο Δπξψπεο ησλ 27, αλαδείθλπαλ ζηελ θαιχηεξε ζέζε ηελ Οιιαλδία (4,2%), ζηε ρεηξφηεξε ζέζε ηελ Ηζπαλία (20,4%) ελψ ε Γεξκαλία βξηζθφηαλ θάησ απφ ην κέζν φξν ζπγθεληξψλνληαο 6,1%. ρεηηθά κε ην ξπζκφ αχμεζεο ηεο αλεξγίαο ηελ πξψηε ζέζε θαηαιακβάλεη ε Διιάδα κε 1,9%, ελψ αληίζεηα σο πξνο ην ξπζκφ κείσζεο ηεο αλεξγίαο πξψηε έξρεηαη ε Δζζνλία κε 4,1%, ην νπνίν απνδεηθλχεη θαη πάιη ηελ θαιή ζέζε ηεο Γεξκαλίαο κε 1,2%. 69 Βι Eichhorst, W., Profit, St., Thode, E., Benchmarking Deutschland: Arbeitsmarkt und Beschäftigung, Springer, Heidelberg 2001, ζει

102 χκθσλα κε ζηαηηζηηθά ζηνηρεία ηεο Bundesagentur für Arbeit ηνλ Ηνχλην ηνπ 2011, ην ζχλνιν ησλ ζπκκεηερφλησλ ζε θάπνην απφ ηα κέηξα γηα ηελ απαζρφιεζε αλέξρνληαλ ζηα 1,26 εθαη., δει 21% ιηγφηεξνη απφ ηνλ Ηνχλην ηνπ Αληίζεηα, ν αξηζκφο ησλ απαζρνινχκελσλ ην Μάην 2011 απμήζεθε θαηά Δπίζεο, ηνλ Ηνχλην ηνπ , ν αξηζκφο ησλ αλέξγσλ αλέξρνληαλ ζηνπο δει. κεησκέλνο θαηά (8,1%) ζε ζρέζε κε ηνλ Ηνχλην ηνπ Μία εηθφλα ηνπ ξπζκνχ αχμεζεο/κείσζεο ηεο αλεξγίαο θαη ηεο απαζρφιεζεο γηα ηε ρξνληθή πεξίνδν 2001 έσο 2010 καο δίλεη ην αθφινπζν δηάγξακκα: Γηάγξακκα 5: Καηαλνκή αλέξγσλ θαη εξγαδόκελσλ ζηε Γεξκαλία γηα ηε ρξνληθή πεξίνδν απαζρνινχκελνη άλεξγνη Πεγή: Statistik der Bundesagentur für Arbeit 71 Χο πξνο ηνπο ιήπηεο ησλ απφ ηνπο SGB II, SGB XII θαη SGB III πξνβιεπφκελσλ παξνρψλ, παξαηεξείηαη κείσζε θαηά 8% ( άηνκα) 72, ζε 70 Grafiken/Arbeitsmarkt-nach-Regionen/Karten.html ( ) 71 Ueberblick/Arbeitsmarkt-im-Ueberblick-Nav.html ( ) 72 Σνλ Ηνχλην 2011 ην ζχλνιν ησλ ιεπηψλ ησλ ζπγθεθξηκέλσλ επηδνκάησλ αλέξρεηαη ζε ζε ζρέζε κε ην 2010 πνπ άγγηδε ηνπο , εθ ησλ νπνίσλ ήηαλ ιήπηεο επηδνκάησλ αλεξγίαο βάζεη ηνπ λ. SGB III. 102

103 ζρέζε κε ην Απφ ην Μάην έσο ηνλ Ηνχλην ηνπ 2011, ν αξηζκφο ησλ ιεπηψλ επηδνκάησλ αλεξγίαο κεηψζεθε θαηά άηνκα. Ηδηαίηεξα αηζζεηή ήηαλ θαη ε κείσζε ησλ ιεπηψλ ηνπ Arbeitslosengeld II, πνπ αλέξρνληαη ζηνπο , κεησκέλνη θαηά ζε ζρέζε κε ηνλ Μάην θαη θαηά ή 6% ζε ζρέζε κε ην Μία εηθφλα ηεο θαηαλνκήο ησλ ιεπηψλ Arbeitslosengeld II, βάζεη ηνπ SGB II, αλά θξαηίδην γηα ηνλ κήλα Ηνχιην ηνπ 2011, καο δίλεη ή αθφινπζε εηθφλα: 103

104 Δηθόλα 2: Απεηθόληζε πνζνζηνύ ιεπηώλ ηνπ Arbeitslosengeld II, αλά Κξαηίδην γηα ηνλ Ηνύιην 2011 Πεγή: Bundesagentur für Arbeit 73, ) Χζηφζν, παξά ηε ζεηηθή εηθφλα ησλ ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ ησλ αλσηέξσ κεγεζψλ, πνπ ζπλεγνξνχλ ππέξ ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ εθαξκνδφκελσλ