Μειέηε Πξνζαλαηνιηζκνχ. ηεο παξέκβαζεο ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο. Δπηρεηξεκαηηθψλ Πεξηνρψλ Δζληθήο Δκβέιεηαο».

Transcript

1 ΔΣΒΑ-ΒΗΠΔ Α.Δ. Αχγνπζηνο 2004 Μειέηε Πξνζαλαηνιηζκνχ ηεο παξέκβαζεο ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο «Αληαγσληζηηθφηεηα» ζηνλ ηνκέα ησλ Νέσλ Βηνκεραληθψλ θαη Δπηρεηξεκαηηθψλ Πεξηνρψλ Δζληθήο Δκβέιεηαο». πκκεηνρή κε ηελ ηδηφηεηα ηνπ ζπκβνχινπ ηνπ Λνπδνβίθνπ Βαζελρφβελ, Καζεγεηνχ ΔΜΠ θαη Γηεπζπληνχ ηνπ Δξγαζηεξίνπ Υσξνηαμίαο θαη Οηθηζηηθήο Αλάπηπμεο ΔΜΠ. 1

2 Π Δ Ρ Η Δ Υ Ο Μ Δ Ν Α ΔΗΑΓΧΓΖ (ζει. 5) 1. Αληηθείκελν ηεο κειέηεο (ζει. 5) 2. Ζ χκβαζε (ζει. 6) 3. Ζ Οκάδα Μειέηεο (ζει. 7-8) 4. Ζ Οκάδα Δπίβιεςεο (ζει. 8) Α' ΔΝΟΣΖΣΑ 1. Θεζκηθφ πιαίζην ρσξνζέηεζεο, νξγάλσζεο, επηρνξήγεζεο θαη ιεηηνπξγίαο ησλ ΒΗ.ΠΔ. (Ν. 4458/1965, 742/1977) θαη Β.Δ.ΠΔ. (Ν.2545/1997) (ζει. 9-10) 2. «Υσξνηαμηθφο ρεδηαζκφο θαη Αεηθφξνο Αλάπηπμε» Νφκνο 2742/1999. (ζει ) 3. Οη αλαπηπμηαθέο πξννπηηθέο ησλ Πεξηθεξεηψλ ηεο Υψξαο - Καηεπζχλζεηο ησλ Πεξηθεξεηαθψλ Πιαηζίσλ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ γηα λέεο Β.Δ.ΠΔ. (ζει ) 4. Αλαθνξά ζηελ Αηηηθή θαη θαηεπζχλζεηο ηνπ Νφκνπ 2965/2001 γηα ηε Βηψζηκε Αλάπηπμή ηεο. (ζει.51-57) 5. Ζ ζέζε ηεο Αηηηθήο ζηνλ Δζληθφ θαη ηνλ Δπξσπατθφ ρψξν. Οη πεξηνρέο εγθαηάζηαζεο ησλ παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ. (ζει.57 71) 6. Οη Βηνκεραληθέο Πεξηνρέο ηεο ΔΣΒΑ - Αλαθνξά ζηα ΒΗΟΠΑ θαη ΒΗΠΑ ηνπ Ν. 2545/1997. (ζει ) 7. Παξαδείγκαηα ζεκαληηθψλ ζπγθεληξψζεσλ κεηαπνηεηηθψλ θαη ζπλαθψλ επηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ζε ρψξνπο εθηφο ΒΗ.ΠΔ. (ζει. 100) 8. ρέδην Αλάπηπμεο ηνπ Κνηλνηηθνχ Υψξνπ (.Α.Κ.Υ.) - εκπεηξία ρσξψλ ηεο Δ.Δ. ζηε ρσξνζέηεζε θαη πινπνίεζε Β.Δ.ΠΔ. (ζει ) 9. Οη βαζηθέο ηερληθέο ππνδνκέο ππνζηήξημεο ηεο Αλάπηπμεο (κεηαθνξηθά, επηθνηλσληαθά, ελεξγεηαθά δίθηπα) - Αλαθνξά ζηα λέα έξγα. (ζει ) 10. Οη βαζηθέο ππνδνκέο ζηηο πθηζηάκελεο ΒΗ.ΠΔ., ΒΗΟ.ΠΑ., ΒΗ.ΠΑ., Β.Δ.ΠΔ. Οη λέεο ππνδνκέο πνπ απαηηνχληαη. (ζει ) 11. Υσξηθφο ζπζρεηηζκφο ππνδνκψλ κε ζπκπιεξσκαηηθέο θαη αληαγσληζηηθέο ρξήζεηο - ζπλέξγηεο. (ζει. 134) 12. Ζ πνξεία θαη νη αιιαγέο ζηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ επηρεηξήζεσλ δηαθφξσλ θιάδσλ ηνπ δεπηεξνγελνχο ηνκέα. (ζει ) 2

3 13. Οηθνλνκηθά, θνηλσληθά, πεξηβαιινληηθά θαη ινηπά ραξαθηεξηζηηθά θαη κεγέζε ησλ Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο - Μεηαπνηεηηθέο θαη επηρεηξεκαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο πνπ εθηηκάηαη φηη ζα εγθαζίζηαληαη. (ζει ) ΔΞΑΓΟΜΔΝΑ Α' ΔΝΟΣΖΣΑ 1. Καηεπζχλζεηο ησλ Πεξηθεξεηαθψλ Πιαηζίσλ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη πξνηάζεηο ησλ Πεξηθεξεηαθψλ Δπηρεηξεζηαθψλ Πξνγξακκάησλ γηα Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο. (ζει ) 2. Γηαζέζηκε γε κε ππνδνκέο ζηηο ΒΗ.ΠΔ. ηεο ΔΣΒΑ. - ηνηρεία πσιήζεσλ 5εηίαο. (ζει ) 3. Πεξηνρέο ζπγθέληξσζεο κεηαπνηεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ εθηφο ζεζκνζεηεκέλσλ ΒΗ.ΠΔ. (ζει. 171) 4. πλνπηηθή αλαθνξά ζηελ Δπξσπατθή εκπεηξία γηα Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο. (ζει. 172) 5. Ζ Γξάζε ηνπ Μέηξνπ 1.1 ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο «Αληαγσληζηηθφηεηα» γηα ηε δεκηνπξγία Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο. (ζει ) 6. Σν Πιαίζην Αλακφξθσζεο ηνπ Αλαπηπμηαθνχ Νφκνπ 2601/1998. (ζει ) 7. Γξάζεηο ησλ Πεξηθεξεηαθψλ Δπηρεηξεζηαθψλ Πξνγξακκάησλ γηα ππνδνκέο Β.Δ.ΠΔ. (ΒΗ.ΠΑ., ΒΗΟ.ΠΑ., ΒΗ.ΠΔ.) (ζει ) 8. Μεζνδνινγία πξνζέγγηζεο γηα ηε ρσξνζέηεζε Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο θξηηήξηα επηινγήο θαη αμηνιφγεζεο πεξηνρψλ. (ζει ) Β' ΔΝΟΣΖΣΑ 1. Καζνξηζκφο θαη εμεηδίθεπζε θξηηεξίσλ αμηνιφγεζεο ησλ πξνηεηλφκελσλ γηα Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο πεξηνρψλ. (ζει. 209) 2. Αλάπηπμε πνιπθξηηεξηαθνχ κνληέινπ αμηνιφγεζεο ησλ πξνηεηλφκελσλ γηα Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο πεξηνρψλ. (ζει. 210) ΔΞΑΓΟΜΔΝΑ Β' ΔΝΟΣΖΣΑ 1. Δθαξκνγή ηνπ πνιπθξηηεξηαθνχ κνληέινπ αμηνιφγεζεο ησλ πξνηεηλφκελσλ γηα Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο πεξηνρψλ Βαζκνινγία - Απνηειέζκαηα. (ζει ) 2. ρνιηαζκφο ησλ απνηειεζκάησλ. (ζει. 214) 3

4 3. Παξνπζίαζε ησλ πεξηνρψλ Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο κε ηελ πςειφηεξε βαζκνινγία - Δθηίκεζε θφζηνπο πινπνίεζεο - Πξνβιέςεηο γηα ηελ αλάπηπμή ηνπο. (ζει. 215) Γ' ΔΝΟΣΖΣΑ 1. Αλάπηπμε πνιπθξηηεξηαθνχ κνληέινπ θαη θαζνξηζκφο θξηηεξίσλ γηα ηελ αμηνιφγεζε ησλ ππνςήθησλ ζέζεσλ Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο, ζην πιαίζην ηεο πξνθήξπμεο ηεο Γξάζεο (ζει ) ΔΞΑΓΟΜΔΝΑ Γ ΔΝΟΣΖΣΑ (ζει. 218) 1. Σεχρνο Μειέηεο (έληππε θαη ςεθηαθή κνξθή). 2. ρέδην πξνθήξπμεο ηεο Γξάζεο ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ (ζει. 219) 1. πκπεξάζκαηα γηα ηε κέρξη ζήκεξα ιεηηνπξγία ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ ησλ Β.Δ.ΠΔ. Πξνηάζεηο βειηίσζεο. 2. Παξάπιεπξα ζπκπεξάζκαηα θαη πξνηάζεηο γηα ιεηηνπξγηθέο βειηηψζεηο ησλ ΒΗ.ΠΔ. ηεο ΔΣΒΑ. 3. Παξάπιεπξα ζπκπεξάζκαηα θαη πξνηάζεηο γηα κε ζεζκνζεηεκέλεο ζεκαληηθέο πεξηνρέο ζπγθέληξσζεο παξαγσγηθψλ θαη επηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ. ΠΡΟΑΡΣΖΜΑΣΑ (ζει. 220) Xάξηεο ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ - ΠΖΓΔ ΠΛΖΡΟΦΟΡΖΖ Μειέηεο Γεκνζηεχζεηο Ηζηνζειίδεο ζην Γηαδίθηπν 4

5 ΔΗΑΓΧΓΖ 1. Αληηθείκελν ηεο κειέηεο Αληηθείκελν ηεο κειέηεο «Μειέηε Πξνζαλαηνιηζκνχ ηεο παξέκβαζεο ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο «Αληαγσληζηηθφηεηα» ζηνλ ηνκέα ησλ Νέσλ Βηνκεραληθψλ θαη Δπηρεηξεκαηηθψλ Πεξηνρψλ Δζληθήο Δκβέιεηαο», είλαη ν εληνπηζκφο θαηάιιεισλ πεξηνρψλ ζε φιε ηελ επηθξάηεηα, γηα ηε δεκηνπξγία θαη νξγάλσζε πεξηνξηζκέλνπ αξηζκνχ λέσλ Βηνκεραληθψλ θαη Δπηρεηξεκαηηθψλ Πεξηνρψλ Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο, κε πφξνπο ηνπ Γ Κνηλνηηθνχ Πιαηζίνπ ηήξημεο θαη ζπγθεθξηκέλα ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο "Αληαγσληζηηθφηεηα" (ΔΠΑΝ). Ζ κειέηε ζα νδεγήζεη ζην ζρεδηαζκφ θαη ηελ πξαγκαηνπνίεζε πξνθεξχμεσλ γηα ηε δεκηνπξγία πεξηνξηζκέλνπ αξηζκνχ λέσλ Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο ζε πεξηνρέο πξνηεξαηφηεηαο, φπσο απηέο ζα αλαδεηρζνχλ κε βάζε ηα πνξίζκαηα θαη ηηο πξνηάζεηο ηεο. Ζ Μειέηε Πξνζαλαηνιηζκνχ, ζα πεξηιακβάλεη κεηαμχ άιισλ, ζηνηρεία ηνπ ζπλφινπ ησλ πθηζηάκελσλ ζεζκνζεηεκέλσλ νξγαλσκέλσλ θαη ππφ νξγάλσζε βηνκεραληθψλ πεξηνρψλ ηεο ΔΣΒΑ. Θα πεξηιακβάλεη επίζεο ζηνηρεία γηα ηα ΒΗΟ.ΠΑ θαη ΒΗ.ΠΑ. πνπ ηδξχζεθαλ πξφζθαηα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Ν. 2545/1997 ή έρνπλ ζεζκνζεηεζεί γηα βηνκεραληθή ρξήζε απφ Γεληθά Πνιενδνκηθά ρέδηα ή εηδηθέο ρσξνηαμηθέο κειέηεο, θαζψο θαη πεξηνρψλ ζπγθέληξσζεο βηνκεραληθψλ θαη επηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ γεληθφηεξα, ζε θαη αξρήλ ελδηαθέξνληνο πεξηνρέο γηα ίδξπζε Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο, πξνθεηκέλνπ λα δηαπηζησζεί ε ηεξάξρεζε ηνπ δηθηχνπ ησλ ππνδνκψλ απηψλ (ηνπηθήο, πεξηθεξεηαθήο θαη εζληθήο εκβέιεηαο). Ηδηαίηεξν βάξνο ζα δνζεί επίζεο ζηελ απνηχπσζε ησλ αλαπηπμηαθψλ πξννπηηθψλ ησλ Πεξηθεξεηψλ, πνπ θαη αξρήλ παξνπζηάδνπλ ελδηαθέξνλ γηα ίδξπζε Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο θαη ζπλνπηηθά θαη ησλ ππνινίπσλ Πεξηθεξεηψλ ηεο ρψξαο, ιακβάλνληαο ππφςε ηηο ππνζηεξηθηηθέο ππνδνκέο ηεο αλάπηπμεο, φπσο ηηο ππνδνκέο αηρκήο, ήηνη ηηο κεηαθνξέο θαη επηθνηλσλίεο, ηηο κεγάιεο ηερληθέο ππνδνκέο ππνζηήξημεο ηεο παξαγσγήο, ήηνη ελεξγεηαθά δίθηπα θαη πδάηηλνπο πφξνπο, θαζψο θαη ηηο νξγαλσκέλεο ππνδνκέο παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ήηνη ζεζκνζεηεκέλεο ή άηππεο ΒΗ.ΠΔ., ΒΗΟ.ΠΑ., ΒΗ.ΠΑ. Ζ κειέηε ζα πεξηιακβάλεη ζηα παξαδνηέα πιελ ηνπ ηεχρνπο κειέηεο ζε έληππε θαη ςεθηαθή κνξθή θαη ζρέδην γηα ηελ πξνθήξπμε ηεο Γξάζεο 1.1.4, ηνπ Μέηξνπ 1.1 ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο «Αληαγσληζηηθφηεηα» «Γεκηνπξγία λέσλ ΒΗ.ΠΔ. εζληθήο εκβέιεηαο». 5

6 2. Ζ χκβαζε Ζ κειέηε «Μειέηε Πξνζαλαηνιηζκνχ ηεο παξέκβαζεο ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο «Αληαγσληζηηθφηεηα» ζηνλ ηνκέα ησλ Νέσλ Βηνκεραληθψλ θαη Δπηρεηξεκαηηθψλ Πεξηνρψλ Δζληθήο Δκβέιεηαο» αλαηέζεθε απφ ηε Γεληθή Γξακκαηεία Βηνκεραλίαο ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο ζηελ Δηαηξεία ΔΣΒΑ ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΚΔ ΠΔΡΗΟΥΔ Α.Δ. (ΔΣΒΑ ΒΗ.ΠΔ. Α.Δ.), κε ζχκβαζε πνπ ππεγξάθε ζηηο Ζ δηαδηθαζία αλάζεζεο ηεο κειέηεο έρεη σο εμήο: Σν Έξγν «Μειέηε Πξνζαλαηνιηζκνχ ηεο παξέκβαζεο ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο «Αληαγσληζηηθφηεηα» ζηνλ ηνκέα ησλ Νέσλ Βηνκεραληθψλ θαη Δπηρεηξεκαηηθψλ Πεξηνρψλ Δζληθήο Δκβέιεηαο», εληάρζεθε κεηά απφ έγθξηζε ηνπ Σερληθνχ Γειηίνπ κε ηελ Απφθαζε αξηζ. πξση. 587/Β1/1.1.7/243/ ηεο Δηδηθήο Γξακκαηείαο Αληαγσληζηηθφηεηαο ηνπ ΔΠΑΝ κε Γηθαηνχρν ηε Γεληθή Γξακκαηεία Βηνκεραλίαο ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο. Με ηελ Απφθαζε αξηζ. πξση. 3530/373/ ηνπ Τθππνπξγνχ Αλάπηπμεο ζπγθξνηήζεθε Δπηηξνπή Γηαπξαγκάηεπζεο γηα ηελ αλάζεζε. Ζ ΔΣΒΑ ΒΗ.ΠΔ. Α.Δ. ππέβαιε κε αξηζ. πξση. 3898/274/ , θάθειν ππνςεθηφηεηαο γηα ηελ αλάιεςε ηνπ Έξγνπ. Ζ Δπηηξνπή Γηαπξαγκάηεπζεο, κεηά απφ αμηνιφγεζε ηνπ θαθέινπ, γλσκνδφηεζε νκφθσλα ζηηο , γηα ηελ αλάζεζε ηνπ Έξγνπ ζηελ ΔΣΒΑ ΒΗ.ΠΔ. Α.Δ. Με ηελ αξηζ. πξση. 4280/285/Φ.Γξάζε1.1.7/04.03/2004 Απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ Αλάπηπμεο εγθξίζεθε ε αλάζεζε ηνπ Έξγνπ «Μειέηε Πξνζαλαηνιηζκνχ ηεο παξέκβαζεο ηνπ Δ.Π. «Αληαγσληζηηθφηεηα» ζηνλ ηνκέα ησλ λέσλ Βηνκεραληθψλ θαη Δπηρεηξεκαηηθψλ Πεξηνρψλ εζληθήο εκβέιεηαο» ζηελ ΔΣΒΑ ΒΗ.ΠΔ. Α.Δ. Ζ αλάζεζε ηνπ Έξγνπ πξαγκαηνπνηήζεθε κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Π.Γ/ηνο 327/1995 (ΦΔΚ 176/Α /1995) «ξνη θαη δηαδηθαζίεο γηα ηελ αλάζεζε ηεο εθηέιεζεο θαη ηε ρξεκαηνδφηεζε έξγσλ, κειεηψλ θαη ππεξεζηψλ πνπ πξνβιέπνληαη ζε πξνγξάκκαηα ηνπ Τπνπξγείνπ Βηνκεραλίαο, Δλέξγεηαο θαη Σερλνινγίαο». Γηα ηελ εθπφλεζε ηεο κειέηεο ζπζηάζεθε Οκάδα Έξγνπ απφ ζηειέρε ηεο ΔΣΒΑ ΒΗ.ΠΔ. Α.Δ., πνπ πιαηζηψλεηαη απφ εμσηεξηθνχο ζπκβνχινπο θαη ζπλεξγάηεο εγλσζκέλεο εκπεηξίαο ζηα ζέκαηα ηεο κειέηεο. 6

7 Ο επηιέμηκνο πξνυπνινγηζκφο ηεο Γξάζεο αλέξρεηαη ζε θαη ν ρξφλνο εθπφλεζεο ζε 3,5 κήλεο απφ ηελ ππνγξαθή ηεο ζχκβαζεο. Γηα ηελ εθπφλεζε θαη ηνλ έιεγρν ηεο κειέηεο ηζρχνπλ νη φξνη ηεο ζχκβαζεο, πνπ ζπκπεξηιακβάλεηαη ζηα πξνζαξηήκαηα ηεο κειέηεο. 3. Ζ Οκάδα Μειέηεο ΔΣΒΑ ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΚΔ ΠΔΡΗΟΥΔ Α.Δ. Κσλζηαληία Παπαιέμε Πνιηηηθφο Μεραληθφο ΔΜΠ, Μεηαπηπρηαθφ Γίπισκα Δηδίθεπζεο ζην Γηαηκεκαηηθφ Πξφγξακκα Μεηαπηπρηαθψλ πνπδψλ «Πεξηβάιινλ θαη Αλάπηπμε» ηνπ ΔΜΠ, Τπνδηεπζπληήο Υαξά Αδακνπνχινπ Πηπρηνχρνο Ννκηθήο ΑΠΘ, Τπνδηεπζπληήο Μηράιεο Αγγειφπνπινο Υεκηθφο Μεραληθφο, Μεηαπηπρηαθφ Γίπισκα Δηδίθεπζεο ζην Γηαηκεκαηηθφ Πξφγξακκα Μεηαπηπρηαθψλ πνπδψλ «Δπηζηήκε θαη Σερλνινγία Τδαηηθψλ Πφξσλ» ηνπ ΔΜΠ, Τπεχζπλνο ζε ζέκαηα πεξηβάιινληνο θαη ΜΚΑ ζηηο ΒΗ.ΠΔ. Γηψξγνο Καξθαζίλαο, Μεραληθφο Μεηαιιείσλ Μεηαιινπξγφο, ΜΒΑ Σερλννηθνλνκηθά πζηήκαηα ησλ ΔΜΠ-ΔΚΠΑ-ΠΠ, Τπεχζπλνο γηα εμεηδηθεπκέλα ζέκαηα πσιήζεσλ θαη δηαρείξηζεο ΒΗ.ΠΔ. ηέιηνο Καιατηδάθεο, Σνπνγξάθνο Μεραληθφο, Μεηαπηπρηαθφ Γίπισκα Δηδίθεπζεο ζην Γηαηκεκαηηθφ Πξφγξακκα Μεηαπηπρηαθψλ πνπδψλ «Γεσπιεξνθνξηθή» ηνπ ΔΜΠ, Τπεχζπλνο GIS ησλ ΒΗ.ΠΔ. Κπξηάθνο Παπαθσλζηαληίλνπ, Πηπρηνχρνο Γεσινγίαο ηεο Φπζηθνκαζεκαηηθήο ρνιήο ηνπ Αξηζηνηειείνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο, Τπεχζπλνο πδξνγεσινγηθψλ ζεκάησλ ζηηο ΒΗ.ΠΔ. Παζραιία ηψπε Πηπρηνχρνο Οηθηαθήο Οηθνλνκίαο θαη Οηθνινγίαο, Μεηαπηπρηαθφ Γίπισκα Δμεηδίθεπζεο ηνπ Υαξνθνπείνπ Παλεπηζηεκίνπ ζηε Γηαρείξηζε Πεξηβάιινληνο, Τπεχζπλε επεμεξγαζίαο πεξηβαιινληηθψλ φξσλ εγθαηάζηαζεο επηρεηξήζεσλ ζηηο ΒΗ.ΠΔ. ΒΗΠΔΣΒΑ Α.Δ. Ησάλλεο Βαζηιεηάδεο Πνιηηηθφο Μεραληθφο, Σερληθφο Γηεπζπληήο ΚΑΗ Αλπι. Γεληθφο Γηεπζπληήο Δπγελία Κνζίδα Πνιηηηθφο Μεραληθφο ΔΜΠ, Τπεχζπλε γηα ηελ επίβιεςε εθπφλεζεο ηερληθψλ κειεηψλ θαη δηνίθεζεο θαηαζθεπήο έξγσλ ππνδνκήο ζηηο ΒΗ.ΠΔ. 7

8 Μαξία Πεξδηθάθε Πνιηηηθφο Μεραληθφο Σ.Δ., Τπεχζπλε γηα ηελ επίβιεςε κειεηψλ θαη ειέγρνπ θαη νηθνλνκηθήο παξαθνινχζεζεο ζπκβάζεσλ θαηαζθεπήο έξγσλ ζηηο ΒΗ.ΠΔ. ΤΜΒΟΤΛΟΗ ΚΑΗ ΔΞΧΣΔΡΗΚΟΗ ΤΝΔΡΓΑΣΔ Λνπδνβίθνο Βαζελρφβελ, Καζεγεηήο Πνιενδνκίαο Σκήκαηνο Αξρηηεθηφλσλ ΔΜΠ Πφπε απνπληδάθε Πνιενδφκνο Υσξνηάθηεο ΔΜΠ, Λέθηνξαο ηνπ Σκήκαηνο Γεσγξαθίαο ηνπ Υαξνθνπείνπ Παλεπηζηεκίνπ Φσθίσλ Γειιεγηάλλεο Δθπξφζσπνο ΔΒ Παλαγηψηεο Πνιίηεο, Οηθνλνκνιφγνο Δπηζηεκνληθφο Γηεπζπληήο ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Οηθνλνκηθψλ Βηνκεραληθψλ Δξεπλψλ ΗΟΒΔ Σζαθαλίθαο, Οηθνλνκνιφγνο Δπηζηεκνληθφο πλεξγάηεο ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Οηθνλνκηθψλ Βηνκεραληθψλ Δξεπλψλ ΗΟΒΔ Διέλε Πεηξά, Μεραληθφο Τπνινγηζηψλ θαη Πιεξνθνξηθήο Παλεπηζηεκίνπ Παηξψλ, Μsc Ηnformation Systems ηνπ Departemn of Computation ζην University of Manchester, (U.M.I.S.T), χκβνπινο ΔΣΒΑ ΒΗ.ΠΔ. Α.Δ. ζε ζέκαηα Κνηλνηηθψλ Πξνγξακκάησλ. Βαζίιεο Αμίσηεο, Αξρηηέθησλ Πνιενδφκνο Υσξνηάθηεο Μεραληθφο ηνπ ΔΜΠ. Πηπρίν D.E.A. Οrganisation de I espace et de I environnement ζην Universite de Paris I Pantheon Sorbonne. Αγγειηθή Νηθνινπνχινπ, Αξρηηέθησλ Πνιενδφκνο Μεραληθφο ΑΠΘ Ησζήθ Οζκάλ Μεραληθφο Τπνινγηζηψλ θαη Πιεξνθνξηθήο ΔΜΠ Γξακκαηεηαθή Τπνζηήξημε 4. Ζ Οκάδα Δπίβιεςεο ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο Υξπζνχια Υξηζηάλα, Αξρηηέθησλ Μεραληθφο Απφζηνινο Εαξθάδαο, Μεραλνιφγνο Μεραληθφο Γεκνζζέλεο Βντβφλδαο, Υεκηθφο Μεραληθφο 8

9 Α' ΔΝΟΣΖΣΑ 1. Θεζκηθφ πιαίζην ρσξνζέηεζεο, νξγάλσζεο, επηρνξήγεζεο θαη ιεηηνπξγίαο ησλ ΒΗ.ΠΔ. (Ν.4458/1965, 742/1977) θαη Β.Δ.ΠΔ. (Ν.2545/1997). Οη ηερληθέο ππνδνκέο θαη γεληθφηεξα ε θαηάζηαζε ησλ ρψξσλ εγθαηάζηαζεο παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ έρεη βαξχλνπζα ζεκαζία ζηε ιεηηνπξγία ησλ εγθαηεζηεκέλσλ ζηνπο ρψξνπο απηνχο επηρεηξήζεσλ. Σελ θαηαζθεπή ηερληθψλ ππνδνκψλ θαη ππνδνκψλ πξνζηαζίαο πεξηβάιινληνο, ζηνπο ρψξνπο ακηγνχο ζπγθέληξσζεο κεηαπνηεηηθψλ επηρεηξήζεσλ, δειαδή ηηο Βηνκεραληθέο Πεξηνρέο θαη ηα Βηνκεραληθά Βηνηερληθά Πάξθα, είρε αλαιάβεη γηα πνιιέο δεθαεηίεο ην θξάηνο κέζσ ηεο Διιεληθήο Σξαπέδεο Βηνκεραληθήο Αλαπηχμεσο (ΔΣΒΑ). Οη κεηαπνιεκηθέο θπβεξλήζεηο δηαπηζηψλνληαο φηη ε έιιεηςε ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη θαζνξηζκέλσλ ρξήζεσλ γεο, αιιά θαη ε έιιεηςε ππνδνκψλ ζηελ πεξηθέξεηα, νδεγνχζαλ ζηε ζπγθέληξσζε ηεο βηνκεραλίαο ζηα κεγάια αζηηθά θέληξα θαη ζηελ εξήκσζε ηεο ππαίζξνπ, πξνρψξεζαλ κε ηελ ςήθηζε ησλ λφκσλ 4458/1965 θαη 742/1977 ζηε ζεζκνζέηεζε Βηνκεραληθψλ Πεξηνρψλ - ΒΗ.ΠΔ. ζε φιε ηελ Δπηθξάηεηα κε θνξέα πινπνίεζεο ηελ ΔΣΒΑ. ην πιαίζην ηεο πνιηηηθήο απηήο, έγηλε ζνβαξή πξνζπάζεηα δεκηνπξγίαο βηνκεραληθήο ππνδνκήο, πξνθεηκέλνπ ε ρψξα καο λα πιεζηάζεη ηηο άιιεο ρψξεο ηεο Δ.Δ., πνπ ήηαλ πνιχ πην αλεπηπγκέλεο ζηνλ ηνκέα απηφ. Σν θφζηνο πινπνίεζεο ησλ έξγσλ ππνδνκήο θαη πξνζηαζίαο πεξηβάιινληνο ζηηο ΒΗ.ΠΔ. θάιππηε ζην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ ην Πξφγξακκα Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ θαη ηα ηειεπηαία ρξφληα θαη ε Δ.Δ. κέζσ ησλ Α θαη Β Κνηλνηηθψλ Πιαηζίσλ ηήξημεο. Δπηπιένλ πξνθεηκέλνπ νη επηρεηξήζεηο λα εγθαζίζηαληαη ζηηο ΒΗ.ΠΔ. δφζεθαλ - ππφ ηε κνξθή επηρνξεγήζεσλ κε ηνπο θαηά θαηξνχο ηζρχνληεο αλαπηπμηαθνχο λφκνπο, απμεκέλα νηθνλνκηθά θίλεηξα, ζε ζρέζε κε ηνπο εθηφο ΒΗ.ΠΔ. ρψξνπο εγθαηάζηαζεο. Σν ζεζκηθφ απηφ πιαίζην δελ κπφξεζε λα νδεγήζεη ακέζσο ζηα επηζπκεηά απνηειέζκαηα, δεδνκέλνπ φηη ιφγσ ηεο θαηαζηξνθήο ηεο ρψξαο καο θαηά ην Β Παγθφζκην Πφιεκν, ηφζν ζην νηθνλνκηθφ, φζν θαη ζην θνηλσληθφ επίπεδν, πνπ απεηθνλίζηεθε ζηε κεηαπνιεκηθή εξήκσζε ηεο ππαίζξνπ θαη ηε κεγάιε ζπγθέληξσζε πιεζπζκνχ θαη αλαπηπμηαθήο - βηνκεραληθήο δξαζηεξηφηεηαο ζηελ Αζήλα, είρε δεκηνπξγεζεί κηα θαηάζηαζε δχζθνια αλαζηξέςηκε. Μαθξνρξφληα φκσο ηα απνηειέζκαηα ησλ ΒΗ.ΠΔ. είλαη ζεηηθά θαη ηελ ηειεπηαία δεθαεηία, πνιιέο απφ ηηο λεντδξπφκελεο παξαγσγηθέο επηρεηξήζεηο πξνηηκνχλ ηελ εγθαηάζηαζε ζηηο ηξηάληα πεξηθεξεηαθέο ΒΗ.ΠΔ., πνπ έρνπλ ηδξπζεί θαη ιεηηνπξγνχλ ζηνπο πεξηζζφηεξνπο λνκνχο θαη πνπ ζηελ πιεηνλφηεηά ηνπο βξίζθνληαη ζε κηθξή απφζηαζε απφ ηα αζηηθά θέληξα. Παξάιιεια πνιιέο 9

10 παιηέο επηρεηξήζεηο κεηεγθαζίζηαληαη ζε ΒΗ.ΠΔ., ζην πιαίζην εθζπγρξνληζκνχ ή θαη επέθηαζεο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο. Με ηελ ςήθηζε ηνπ λφκνπ 2545/1997 «Βηνκεραληθέο θαη Δπηρεηξεκαηηθέο Πεξηνρέο» - Β.Δ.ΠΔ., ην θαζεζηψο ίδξπζεο, πινπνίεζεο θαη ιεηηνπξγίαο ησλ νξγαλσκέλσλ πεξηνρψλ εγθαηάζηαζεο κεηαπνηεηηθψλ θαη επηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ελαξκνλίδεηαη κε ην γεληθφηεξν ρσξνηαμηθφ ζρεδηαζκφ ηεο ρψξαο θαη ηηο επηηαγέο ηεο Δ.Δ. Σν λέν ζεζκηθφ πιαίζην δηεπξχλεηαη θαη αθνξά ηε βηνκεραληθή, βηνηερληθή θαη γεληθά επηρεηξεκαηηθή αλάπηπμε θαη νηθνλνκηθή πξφνδν ηεο ρψξαο, θαζψο θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, ελψ πξνβιέπεη κία ή πεξηζζφηεξεο Β.Δ.ΠΔ. ζε φινπο ηνπο λνκνχο ηεο ρψξαο. Ο λφκνο 2445/1997, αθαηξεί απφ ηελ ΔΣΒΑ ηελ απνθιεηζηηθφηεηα ζηελ ίδξπζε θαη ιεηηνπξγία ησλ ΒΗ.ΠΔ. θαη Φνξείο ίδξπζεο θαη ιεηηνπξγίαο Βηνκεραληθψλ θαη Δπηρεηξεκαηηθψλ Πεξηνρψλ, κπνξνχλ πιένλ λα είλαη Οξγαληζκνί Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο, Δπηκειεηήξηα, Δπαγγεικαηηθέο Οξγαλψζεηο θαη Ηδηψηεο, πνπ ζα νθείινπλ φκσο λα θαιχπηνπλ ζεκαληηθφ κέξνο ηνπ θφζηνπο ησλ έξγσλ ππνδνκήο θαη πξνζηαζίαο πεξηβάιινληνο κε ίδηα ζπκκεηνρή, αθνχ ηα πνζνζηά επηρνξήγεζεο είλαη ζεκαληηθά κεησκέλα. Μέρξη ζήκεξα, επηά ζρεδφλ ρξφληα απφ ηελ ςήθηζε ηνπ λφκνπ 2545/1997, δελ έρνπλ ζαθψο δηακνξθσζεί ηα αλακελφκελα απνηειέζκαηα. Οη πξνηάζεηο πνπ ππνβιήζεθαλ θαη εγθξίζεθαλ κε ηηο δηαδηθαζίεο ηνπ λένπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ αθνξνχλ 12 ΒΗ.ΠΑ. θαη ΒΗΟ.ΠΑ. θπξίσο κηθξνχ θαη κεζαίνπ κεγέζνπο θαη κία Σερλφπνιε, ελψ δελ έρνπλ ππνβιεζεί πξνηάζεηο γηα δεκηνπξγία κεγάινπ κεγέζνπο Β.Δ.ΠΔ. Πνιινί απφ ηνπο Φνξείο απηψλ ησλ Β.Δ.ΠΔ., είλαη ζε θάζε αλαδήηεζεο ρξεκαηνδφηεζεο. ην ηειεπηαίν δηάζηεκα ε ΔΣΒΑ ΒΗ.ΠΔ. Α.Δ. θαζνιηθή δηάδνρνο ησλ ΒΗ.ΠΔ. ηεο ΔΣΒΑ, έρεη δερζεί απφ νξηζκέλνπο απφ ηνπο Φνξείο ησλ εγθεθξηκέλσλ ΒΗ.ΠΑ θαη ΒΗΟ.ΠΑ., πξνηάζεηο λα αλαιάβεη ηελ ίδξπζε θαη νξγάλσζή ηνπο, ιφγσ ηεο ηερλνγλσζίαο πνπ δηαζέηεη, αιιά θαη ιφγσ ηεο δπλαηφηεηάο ηεο λα αλαιακβάλεη ηέηνηνπ κεγέζνπο επελδπηηθά ζρέδηα, δεδνκέλνπ φηη ηα αλακελφκελα νηθνλνκηθά νθέιε είλαη καθξνρξφληα, αιιά ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο αβέβαηα. Σν λέν ζεζκηθφ πιαίζην, πνπ άιιαμε φρη κφλν ην θαζεζηψο επηρνξεγήζεσλ ηεο θαηαζθεπήο ησλ έξγσλ ππνδνκήο, αιιά θαη ηνπο φξνπο δηαρείξηζεο θαη ιεηηνπξγίαο ησλ νξγαλσκέλσλ ρψξσλ ππνδνρήο ησλ παξαγσγηθψλ θαη ζπλαθψλ επηρεηξήζεσλ, ζα θξηζεί ζηελ δηαλπφκελε πεξίνδν ηνπ Γ Κνηλνηηθνχ Πιαηζίνπ ηήξημεο αθνχ ζηνπο επφκελνπο κήλεο ζα νξηζηηθνπνηεζνχλ νη Απνθάζεηο Υξεκαηνδφηεζεο ησλ ΠΔΠ θαη ηνπ ΔΠΑΝ, ελψ θάπνηνη απφ ηνπο ρψξνπο απηνχο ζα αξρίζνπλ λα ιεηηνπξγνχλ. 10

11 2. «Υσξνηαμηθφο ρεδηαζκφο θαη Αεηθφξνο Αλάπηπμε»Ν. 2742/1999 Με ην Νφκν 2742/1999, ζεζπίζηεθαλ ξπζκίζεηο θαη αξρέο ηνπ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ. χκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ: Καζηεξψλνληαη ζηξαηεγηθέο θαηεπζχλζεηο ζε Δζληθφ θαη Πεξηθεξεηαθφ επίπεδν γηα ηηο θξίζηκεο παξακέηξνπο ζε ζέκαηα ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ Καζνξίδνληαη ξγαλα Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ (Δζληθφ πκβνχιην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο θαη ε Δπηηξνπή πληνληζκνχ ηεο Κπβεξλεηηθήο Πνιηηηθήο ζηνλ ηνκέα ηνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ), ηα κέζα Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ (Γεληθά, Δηδηθά, θαη Πεξηθεξεηαθά Πιαίζηα Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο), θαη νη έλλνκεο ζπλέπεηεο πνπ απνξξένπλ απφ ηελ έγθξηζή ηνπο. Καζνξίδνληαη λένη Μεραληζκνί Δθαξκνγήο, Διέγρνπ θαη Τπνζηήξημεο ηνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ (Πεξηνρέο Οξγαλσκέλεο Αλάπηπμεο Παξαγσγηθψλ Γξαζηεξηνηήησλ, Πεξηνρέο Δηδηθψλ Υσξηθψλ Παξεκβάζεσλ, ρέδηα Οινθιεξσκέλσλ Αζηηθψλ Παξεκβάζεσλ) θαη κεραληζκνί ρξεκαηνδφηεζεο ηνπ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ. Πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη κε ηνλ λφκν, θαηνρπξψλεηαη κεηαμχ άιισλ θαη ε αζθάιεηα δηθαίνπ θαη ε αξρή ηεο εκπηζηνζχλεο ζηε ρσξνζέηεζε ηδησηηθψλ θαη δεκνζίσλ έξγσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ. Παξέρεηαη ε θαηνρχξσζε ηεο ζρεδηαζκέλεο ρσξνζέηεζεο ησλ κεκνλσκέλσλ έξγσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ αιιά θαη ησλ νξγαλσκέλσλ πεξηνρψλ αλάπηπμεο δξαζηεξηνηήησλ (π.ρ. ΒΗΠΔ, ΠΟΣΑ θιπ.), κε βάζε ηηο ζηξαηεγηθέο θαηεπζχλζεηο ησλ εγθεθξηκέλσλ πιαηζίσλ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ. Καη απηφλ ηνλ ηξφπν, απνθεχγεηαη ε επθαηξηαθή ρσξνζέηεζε έξγσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ. Σαπηφρξνλα, δίλεηαη ζηηο ηδησηηθέο θαη δεκφζηεο επελδχζεηο έλα πιαίζην αλαθνξάο ζε ζρέζε κε ηε δπλαηή θαη επηζπκεηή αμηνπνίεζε ηνπ ρψξνπ, πνπ κπνξεί λα θαηεπζχλεη πξνγξακκαηηζκέλα ζε ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρέο ηηο επηινγέο ηνπο. Χο κέζα ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ πξνβιέπνληαη ηξία ρσξνηαμηθά ζρέδηα δηαθνξεηηθνχ πεξηερνκέλνπ (επηπέδνπ), ην Γεληθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ (εζληθφ ρσξνηαμηθφ), ηα Πεξηθεξεηαθά Πιαίζηα Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ (Πεξηθεξεηαθά Υσξνηαμηθά) θαη ηα Δηδηθά Πιαίζηα Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ (Δηδηθά Υσξνηαμηθά ρέδηα γηα νξηζκέλνπο ηνκείο, δξαζηεξηφηεηεο, πεξηνρέο ή δίθηπα ππνδνκήο). 11

12 ε εθαξκνγή ηνπ ζεζκηθνχ απηνχ πιαηζίνπ ην ΤΠΔΥΧΓΔ πξνψζεζε ηα Πεξηθεξεηαθά Πιαίζηα Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ, γηα φιεο ηηο Πεξηθέξεηεο πιήλ ηεο Αηηηθήο, ηα νπνία εγθξίζεθαλ πξφζθαηα κε Τπνπξγηθέο Απνθάζεηο. Σαπηφρξνλα αξκφδηα επηηξνπή θαηάξηηζε έθζεζε γηα ην Γεληθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο. Ζ έθζεζε απηή απνηειεί βάζε ζπδήηεζεο θαη δελ έρεη ζεζκηθή θαηνρχξσζε. Οη Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο απνηεινχλ ππνδνκέο εζληθήο θιίκαθαο, κε ζεκαληηθέο ρσξηθέο επηπηψζεηο ζηελ αλάπηπμε θαη ζπλνρή ηνπ εζληθνχ ρψξνπ, ζπλεπψο θαηεπζχλζεηο γηα ηνλ ζρεδηαζκφ ηνπο ζα έπξεπε λα πεξηιακβάλνληαη απφ ην Γεληθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο, πνπ δελ έρεη νξηζηηθνπνηεζεί. Δλαιιαθηηθά ζα κπνξνχζε λα εθπνλεζεί Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ γηα ηνλ ηνκέα. ηα Πεξηθεξεηαθά Πιαίζηα Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαηαγξάθνληαη νη αλαπηπμηαθέο πξννπηηθέο ησλ πεξηθεξεηψλ, ζηνηρεία γηα ηε γεσγξαθηθή θαη νηθνλνκηθή θαηάζηαζε, ηελ απαζρφιεζε, ηελ ρσξηθή δηάξζξσζε ησλ βαζηθψλ δηθηχσλ, θαη ηεο ηερληθήο ππνδνκήο, νη θαηεπζχλζεηο θαη ηα πξνγξακκαηηθά πιαίζηα γηα ηε ρσξνζέηεζε ησλ βαζηθψλ παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, νη βαζηθέο πξνηεξαηφηεηεο γηα ηελ πξνζηαζία, αλάδεημε θαη δηαηήξεζε ηεο θπζηθήο θαη πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο, ζηνηρεία πνπ είλαη απαξαίηεηα γηα ηνλ θαζνξηζκφ θξηηεξίσλ γηα ηε ρσξνζέηεζε ησλ Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο. Με ζηφρν ηελ δπλαηφηεηα άκεζεο πξνψζεζεο ησλ Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο, θαη πινπνίεζήο ηνπο ζηελ πεξίνδν ηνπ Γ Κνηλνηηθνχ Πιαηζίνπ ηήξημεο, ζα πξέπεη νη πξνηάζεηο γηα ηε δεκηνπξγία ηνπο λα κελ έξρνληαη ζε ζχγθξνπζε κε ηηο θαηεπζχλζεηο ησλ Πεξηθεξεηαθψλ Πιαηζίσλ (γηα ηε ρσξνζέηεζε ησλ βαζηθψλ παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, γηα ηε ρσξηθή δηάξζξσζε ηεο ηερληθήο ππνδνκήο, γηα ηε νηθνλνκηθή αλαζπγθξφηεζε ηνπ πεξηθεξεηαθνχ ρψξνπ θαη ηε δεκηνπξγία βηψζηκσλ αλαπηπμηαθψλ ελνηήησλ ζε ελδνπεξηθεξεηαθφ επίπεδν θιπ) ψζηε λα κελ δεκηνπξγείηαη άκεζε αλάγθε ηξνπνπνίεζήο ηνπο. 12

13 3. Οη αλαπηπμηαθέο πξννπηηθέο ησλ Πεξηθεξεηψλ ηεο Υψξαο Καηεπζχλζεηο ησλ Πεξηθεξεηαθψλ Πιαηζίσλ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ γηα λέεο Β.Δ.ΠΔ. Σα Πεξηθεξεηαθά Πιαίζηα Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο θαηαξηίδνληαη γηα θάζε πεξηθέξεηα ηεο ρψξαο θαη απνηεινχλ ζχλνια θεηκέλσλ ή θαη δηαγξακκάησλ ζηα νπνία θαηαγξάθνληαη θαη αμηνινγνχληαη: ε ζέζε ηεο πεξηθέξεηαο ζην δηεζλή θαη επξσπατθφ ρψξν, ν ξφινο ηεο ζε εζληθφ επίπεδν θαη ζε ζχγθξηζε κε άιιεο πεξηθέξεηεο θαη νη ιεηηνπξγίεο δηαπεξηθεξεηαθνχ ραξαθηήξα πνπ έρεη ή κπνξεί λα αλαπηχμεη, νη παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηε καθξνπξφζεζκε αλάπηπμε θαη δηάξζξσζε ηνπ ρψξνπ ζην επίπεδν ηεο πεξηθέξεηαο, νη ρσξηθέο επηπηψζεηο ησλ επξσπατθψλ, εζληθψλ θαη πεξηθεξεηαθψλ πνιηηηθψλ θαη πξνγξακκάησλ ζην επίπεδν ηεο πεξηθέξεηαο. ηα Πεξηθεξεηαθά Πιαίζηα Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο πξνζδηνξίδνληαη, κε πξννπηηθή δεθαπεληαεηίαο, νη βαζηθέο πξνηεξαηφηεηεο θαη νη ζηξαηεγηθέο επηινγέο γηα ηελ νινθιεξσκέλε θαη αεηθφξν αλάπηπμε ηεο πεξηθέξεηαο, πνπ ζα πξνσζνχλ ηελ ηζφηηκε έληαμή ηεο ζηνλ επξχηεξν δηεζλή, επξσπατθφ θαη εζληθφ ρψξν. πγθεθξηκέλα ππνδεηθλχνληαη: νη θαηεπζχλζεηο γηα ηε ρσξηθή δηάξζξσζε ησλ βαζηθψλ δηθηχσλ θαη ππεξεζηψλ δηνηθεηηθήο, θνηλσληθήο θαη ηερληθήο ππνδνκήο πεξηθεξεηαθνχ ελδηαθέξνληνο. νη θαηεπζχλζεηο γηα ηα πξνγξακκαηηθά πιαίζηα ρσξνζέηεζεο ησλ βαζηθψλ παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ πξσηνγελνχο, δεπηεξνγελνχο θαη ηξηηνγελνχο ηνκέα θαη ηδηαίηεξα ηηο πεξηνρέο ζηηο νπνίεο, ππφ κνξθή ελαιιαθηηθψλ δπλαηνηήησλ, ζα αλαδεηεζεί θαηά πξνηεξαηφηεηα ν θαζνξηζκφο Πεξηνρψλ Οξγαλσκέλεο Αλάπηπμεο Παξαγσγηθψλ Γξαζηεξηνηήησλ (ΠΟΑΠΓ). νη θαηεπζχλζεηο γηα ηε δηνηθεηηθή θαη νηθνλνκηθή αλαζπγθξφηεζε ηνπ πεξηθεξεηαθνχ ρψξνπ θαη ηδηαίηεξα απηέο πνπ αθνξνχλ ζηε δεκηνπξγία βηψζηκσλ δηνηθεηηθψλ θαη αλαπηπμηαθψλ ελνηήησλ ζε ελδν - πεξηθεξεηαθφ επίπεδν. νη πεξηνρέο γηα ηηο νπνίεο απαηηείηαη ν θαζνξηζκφο Πεξηνρψλ Δηδηθψλ Υσξηθψλ Παξεκβάζεσλ θαη ρεδίνπ Οινθιεξσκέλσλ Αζηηθψλ Παξεκβάζεσλ. 13

14 ην αλαπηπμηαθφ πξφγξακκα θάζε πεξηθέξεηαο πεξηιακβάλνληαη θαηά πξνηεξαηφηεηα ηα έξγα θαη νη δξάζεηο πνπ πξνσζνχλ ηελ εθαξκνγή ηνπ Πεξηθεξεηαθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο κε πξννπηηθή πέληε εηψλ απφ ηελ έγθξηζή ηνπ. Σα Πεξηθεξεηαθά Πιαίζηα Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο εγθξίλνληαη κε απνθάζεηο ηνπ Τπνπξγνχ Πεξηβάιινληνο, Υσξνηαμίαο θαη Γεκφζησλ 'Δξγσλ θαη δεκνζηεχνληαη ζηελ Δθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο. Σα εγθεθξηκέλα Πεξηθεξεηαθά Πιαίζηα Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο, είλαη δπλαηφ λα αλαζεσξνχληαη αλά πεληαεηία, εθφζνλ απφ ηελ αμηνιφγεζε πνπ δηελεξγείηαη πξνθχςεη ηεθκεξησκέλε πξνο ηνχην αλάγθε. ην ρξνληθφ απηφ δηάζηεκα είλαη θαη' εμαίξεζε δπλαηή ε ηξνπνπνίεζή ηνπο ζε εμαηξεηηθέο ή απξφβιεπηεο πεξηπηψζεηο. Σα εγθεθξηκέλα Πεξηθεξεηαθά Πιαίζηα Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο, κειεηήζεθαλ θαη θαηεγξάθεζαλ ηα ζεκεία ηνπο πνπ αθνξνχλ ηε Μειέηε Πξνζαλαηνιηζκνχ πξνθεηκέλνπ ιεθζνχλ ππφςε γηα ηε δηακφξθσζε ησλ πξνηάζεσλ θαη επηινγή πεξηνρψλ γηα ίδξπζε Β.Δ.ΠΔ. Δζληθήο Δκβέιεηαο. Πεξηθεξεηαθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο Πεξηθέξεηαο Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο (ΦΔΚ1471/Β / ) Ζ Θέζε θαη ν ξφινο ηεο Πεξηθέξεηαο Α Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο ζην δηεζλή, επξσπατθφ θαη εζληθφ ρψξν. Ζ Πεξηθέξεηα Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο (Α.Μ-Θ ) απνηειεί αθξηηηθή Πεξηθέξεηα, ζηα βνξεηναλαηνιηθά ζχλνξα ηεο ρψξαο. πλδέεηαη κε ζηελνχο ιεηηνπξγηθνχο δεζκνχο θαη κε ηα δπν κεηξνπνιηηηθά θέληξα ηεο ρψξαο, ηε Θεζζαινλίθε θαη ηελ Αζήλα. Ζ αζθνχκελε πνιηηηθή ζηελ πεξηνρή, έρεη ζαλ απνηέιεζκα ε Α.Μ-Θ λα κεηαζρεκαηίδεηαη απφ απνκνλσκέλε αθξηηηθή Πεξηθέξεηα, ζε πχιε ηεο ρψξαο θαη ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Πξνθαλψο, ε πεξαηηέξσ ε αλάπηπμή ηεο έρεη απφιπηε ζρέζε κε ηελ αλφξζσζε ησλ νηθνλνκηψλ ησλ πξνο βνξξά γεηηνληθψλ ρσξψλ θαη ηεο Σνπξθίαο. Ηδηαίηεξν ξφιν εθηηκάηαη φηη ζα παίμνπλ ηα ιηκάληα ηεο θαη ε Δγλαηία Οδφο ζε ζπλδπαζκφ κε ηνπο πξνβιεπφκελνπο Κάζεηνπο Άμνλέο ηεο. Με ηελ νινθιήξσζε ησλ έξγσλ απηψλ θαη κε ηελ εθηέιεζε έξγσλ νδηθψλ ππνδνκψλ ζηηο πξνο βνξξά ρψξεο θαη κειινληηθνχο εηαίξνπο ζηελ Δ.Δ., ε "ελδνρψξα" ηεο Πεξηθέξεηαο ζα απμεζεί ζεκαληηθά κε αλάινγεο επηπηψζεηο, ηφζν ζην αλαπηπμηαθφ ηεο πξφηππν, φζν θαη ζηελ ζπλνρή ηεο. 14

15 Μεηαθνξέο ηελ Πεξηθέξεηα Α.Μ-Θ, ηα ππφ θαηαζθεπή θαη πξνγξακκαηηδφκελα έξγα κεηαθνξηθήο ππνδνκήο απνηεινχλ ην θχξην ζθέινο ηεο αλαπηπμηαθήο πνιηηηθήο. Γεκηνπξγνχλ πξνυπνζέζεηο γηα ηε ιεηηνπξγία ελφο ζπζηήκαηνο ζπλδπαζκέλσλ κεηαθνξψλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ε πεξηνρή δηαζρίδεηαη απφ ην αλαηνιηθφ ηκήκα ηεο Δγλαηίαο νδνχ, ελψ, κε ηέζζεξηο θάζεηνπο άμνλεο, ζα ζπλδεζεί κε ηα Γηεπξσπατθά δίθηπα. Ηδηαίηεξε ζεκαζία έρεη ν άμνλαο εθείλνο πνπ δηαζρίδεη ηελ πεδηλή πεξηνρή ηνπ Ν. Έβξνπ (Αξδάλην - Καζηαληέο Οξκέλην - Διιελνβνπιγαξηθά ζχλνξα), θαη θαηαιήγεη ζηηο 3 δηεζλείο νδηθέο πχιεο ηεο Διιάδαο ζην Ν. Έβξνπ: Κήπσλ, πξνο Κσλζηαληηλνχπνιε, Καζηαληψλ, πξνο Αδξηαλνχπνιε θαη δπηηθέο αθηέο ηεο Μαχξεο ζάιαζζαο Οξκέληνπ πξνο Βνπιγαξία, Ρνπκαλία, Μνιδαβία, Οπθξαλία θιπ. κέζσ ηνπ ζπλνξηαθνχ ζηαζκνχ Κήπσλ Έβξνπ H Πεξηθέξεηα αλακέλεηαη λα ιεηηνπξγήζεη σο ρψξνο «transit», γηα κεηαθνξέο κεηαμχ ηεο Γπηηθήο Δπξψπεο θαη ησλ ρσξψλ ηεο Αζίαο. Ζ νινθιήξσζε ηνπ έξγνπ ηεο Δγλαηίαο ζηελ Πεξηθέξεηα Α.Μ-Θ ζα ζπκπιεξσζεί κε έξγα ηα νπνία ζα ελδπλακψζνπλ ηελ Καβάια θαη ηελ Αιεμαλδξνχπνιε, πνπ απνηεινχλ θέληξα ηνπ αλαπηπμηαθνχ άμνλα ηεο Πεξηθέξεηαο. Σα έξγα απηά αθνξνχλ: ηελ αλαβάζκηζε ησλ ιηκέλσλ Αιεμαλδξνχπνιεο θαη Καβάιαο (ζχλδεζε κε ηνπο θχξηνπο ιηκέλεο ηεο ρψξαο θαζψο θαη κε ηνπο ιηκέλεο ρσξψλ ηεο Αλαηνιηθήο Δπξψπεο (Μπνπξγθάο, Κσζηάληδα θιπ.) ηε δεκηνπξγία Γηεζλνχο Δκπνξεπκαηηθνχ Κέληξνπ ζην λέν ιηκάλη ηεο Αιεμαλδξνχπνιεο θαη Διεχζεξεο Εψλεο ζην λέν εκπνξεπκαηηθφ ιηκάλη ηεο Καβάιαο ηελ αλαβάζκηζε ησλ αεξνδξνκίσλ "Δπξχηεξεο Πεξηθεξεηαθήο εκαζίαο" ηεο Καβάιαο θαη "Κνηλνηηθνχ Δλδηαθέξνληνο" (πχιε ηεο ρψξαο) ηεο Αιεμαλδξνχπνιεο, ηελ πξνγξακκαηηδφκελε λέα ζηδεξνδξνκηθή ζχλδεζε ηνπ πθηζηακέλνπ δηθηχνπ κε ην λέν ιηκάλη ηεο Καβάιαο. ηελ ηερληθή ππνδνκή ηεο Α.Μ-Θ πεξηιακβάλεηαη ε δεκηνπξγία ηνπ Γηεζλνχο Δκπνξεπκαηηθνχ Κέληξνπ θαη Κέληξνπ Δπηρεηξεκαηηθφηεηαο Έβξνπ (ΓΔΚΚΔΔ), ην νπνίν πξννξίδεηαη λα θαιχςεη αλάγθεο ζχλδεζεο ηεο επξχηεξεο δηεζλνχο αγνξάο κε ηελ αγνξά ηεο Δ.Δ., αμηνπνηψληαο ηελ θνκβηθή ζέζε ηεο Αιεμαλδξνχπνιεο. Θα έρεη κνξθή εκπνξηθήο επηρείξεζεο θαη ζα παξέρεη πςεινχ επηπέδνπ ππεξεζίεο εκπνξεπκαηηθνχ θαη εθζεζηαθνχ θέληξνπ ππφ θαζεζηψο Εψλεο Διεχζεξνπ Δκπνξίνπ. Ζ Αιεμαλδξνχπνιε θαη ε Καβάια ζα εληζρπζνχλ ιφγσ ηεο θνκβηθήο ηνπο ζέζεο σο πχιεο ζην αλαηνιηθφ άθξν θαη δπηηθφ άθξν ηεο πεξηθέξεηαο θαη κπνξνχλ λα ιεηηνπξγήζνπλ αληαγσληζηηθά θαη ζπκπιεξσκαηηθά κε ηε Θεζζαινλίθε. 15

16 Σν εκπνξεπκαηηθφ ιηκάλη ηεο Αιεμαλδξνχπνιεο βξίζθεηαη ζηελ Αλαηνιηθή Πχιε ηεο Δγλαηίαο Οδνχ θαη ζπλδέεηαη νδηθψο θαη ζηδεξνδξνκηθψο κέζσ Οξκελίνπ κε ηα Γηεπξσπατθά Οδηθά θαη ηδεξνδξνκηθά Γίθηπα πξνο Κεληξηθή θαη Γπηηθή Δπξψπε, ελψ ζα εμππεξεηεί θαη ηε δηάπιεπζε ηνπ Βνζπφξνπ. Δλέξγεηα Ζ Πεξηθέξεηα Α.Μ-Θ έρεη εμειηρζεί ζε λέν ελεξγεηαθφ θέληξν ηεο ρψξαο, ηφζν σο πξνο ηελ παξαγσγή, φζν θαη σο πξνο ηε κεηαθνξά θαη δηαζχλδεζε κε δίθηπα εθηφο ηεο ρψξαο. Ζ Πεξηθέξεηα είλαη ήδε απηφλνκε ελεξγεηαθά. Πξνγξακκαηίδνληαη ή νινθιεξψζεθαλ ζεκαληηθά ελεξγεηαθά έξγα (αγσγφο θπζηθνχ αεξίνπ, αγσγφο Μπνπξγθάο - Αιεμαλδξνχπνιεο, δίθηπα πςειήο ηάζεο, πδξνειεθηξηθά έξγα θαη έξγα αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο - αηνιηθά πάξθα). Μεηαπνίεζε Ζ πινπνίεζε ηεο πεξηθεξεηαθήο πνιηηηθήο ησλ νηθνλνκηθψλ θηλήηξσλ ζπλέβαιε ζηελ ηφλσζε ηεο ηνπηθήο νηθνλνκίαο θαη ζηε ζπγθξάηεζε ελφο κέξνπο ηνπ πιεζπζκνχ, αιιά ην πξφβιεκα ηεο ρακειήο αληαγσληζηηθήο ηθαλφηεηαο παξακέλεη. Δκθαλίδνληαη φκσο λέα πξνβιήκαηα, φπσο ε λέα "απνβηνκεράληζε" ηνπ Ννκνχ Καβάιαο, κε δεχηεξν ζηε ζεηξά ην Ννκφ Ξάλζεο. Γηαπηζηψλεηαη, φηη ηα νηθνλνκηθά θίλεηξα δελ αξθνχλ θαη πσο απαηηνχληαη θαη άιιεο αλαπηπμηαθέο παξεκβάζεηο. ηε κεηαπνίεζε θπξηαξρνχλ νη θιάδνη ησλ ελδπκάησλ, ησλ εηδψλ δηαηξνθήο, ησλ πξντφλησλ κε κεηαιιηθψλ νξπθηψλ, ησλ θισζηνυθαληνπξγηθψλ πξντφλησλ, ηνπ θαπλνχ θαη ησλ πξντφλησλ ηνπ, ησλ επίπισλ θαη ηνπ μχινπ-θειινχ. Τπάξρνπλ ιίγεο κεγάιεο βηνκεραλίεο φπσο ε Βηνκεραλία Φσζθνξηθψλ Ληπαζκάησλ θαη ε Διιεληθή Βηνκεραλία Εάραξεο. Γεληθά, νη επελδχζεηο ζε βηνκεραλίεο πνπ αμηνπνηνχλ πξψηεο χιεο ηελ ηνπηθή παξαγσγή ηνπ πξσηνγελή ηνκέα έρνπλ κνληκφηεξν ραξαθηήξα θαη ζηεξίδνπλ πην νπζηαζηηθά ηελ ηνπηθή νηθνλνκία. ηελ Πεξηθέξεηα ιεηηνπξγνχλ πέληε ΒΗ.ΠΔ., κία ζε θάζε λνκφ, (Γξάκαο, Καβάιαο, Κνκνηελήο, Ξάλζεο θαη Αιεμαλδξνχπνιεο), θαζψο θαη Βηνηερληθά Πάξθα ζηηο άπεο θαη ηελ Οξεζηηάδα, ελψ πξφθεηηαη λα ιεηηνπξγήζεη ΒΗΟΠΑ θαη ζηνλ Ίαζκν. Τπάξρεη θαηεχζπλζε θαη γηα ηε δεκηνπξγία ΒΗΟΠΑ Καβάιαο. Πξνηάζεηο γηα ηελ αλάπηπμε. Ζ αλάπηπμε νινθιεξσκέλσλ ζπζηεκάησλ κεηαθνξψλ ζα ζπκβάιιεη ζηε ζχλδεζε ηεο Πεξηθέξεηαο κε ηηο ινηπέο πεξηθέξεηεο ηεο ρψξαο (Β. Διιάδα, Νφηηα Διιάδα-Αηηηθή, Νεζηά, αιιά θαη κε ην επξχηεξν πεξηβάιινλ ηεο (Γηεπξσπατθά Γίθηπα, Παλεπξσπατθνί Γηάδξνκνη) Ζ δηαζθάιηζε ππνδνρέα εγθαηάζηαζεο παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη θαηάιιεινπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ θαη ζηειερψλ απνηεινχλ ζηνηρεία πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ νινθιήξσζε ησλ αλαπηπμηαθψλ πξνυπνζέζεσλ. Ο εμνπιηζκφο ηεο Πεξηθέξεηαο κε ζχγρξνλα δίθηπα επηθνηλσληψλ ζπκβάιιεη ζηε γεθχξσζε ηεο απφκαθξεο θαη πεξηθεξεηαθήο ζέζεο απνηειψληαο πξνυπφζεζε κηαο ζχγρξνλεο αλαπηπμηαθήο δηαδηθαζίαο. 16

17 Δηδηθή πξφλνηα ζα πξέπεη λα ιεθζεί, ψζηε νη ππεξηνπηθήο ζεκαζίαο άμνλεο λα κελ ιεηηνπξγήζνπλ σο άμνλεο δηαρσξηζκνχ ηεο Πεξηθέξεηαο. Γεπηεξνγελήο Σνκέαο Σν κεγαιχηεξν πνζνζηφ απαζρνιείηαη ζηελ κεηαπνίεζε θαη αθνινπζνχλ νη θαηαζθεπέο θαη ε ελέξγεηα. ηελ αλακελφκελε αλαπηπμηαθή δηαδηθαζία ηεο πεξηφδνπ πνπ εμεηάδεηαη πξνβιέπεηαη ε ελδπλάκσζε ησλ κηθξνκεζαίσλ επηρεηξήζεσλ κε ηε δεκηνπξγία θνηλψλ δνκψλ εθπαίδεπζεο, πξνψζεζεο πξντφλησλ, ηερληθήο ζηήξημεο, δηάρπζεο πιεξνθνξηψλ, θαηλνηνκηψλ, θ.ι.π. ηε ζπγθξφηεζε θαη ηε δεκηνπξγία ησλ δνκψλ απηψλ κπνξνχλ λα αλαιάβνπλ είηε νη επαγγεικαηηθέο ελψζεηο είηε πξφζθνξεο απηνδηνηθεηηθέο νληφηεηεο. Γξαζηεξηφηεηεο ζα αλαπηπρζνχλ θαη ζηνλ ηνκέα ηεο ελέξγεηαο ηφζν εμαηηίαο ησλ δηαζέζηκσλ θπζηθψλ πφξσλ ζηελ Πεξηθέξεηα, φζν θαη εμαηηίαο ηνπ κεηαζρεκαηηζκνχ ηεο ζε ελεξγεηαθφ θφκβν ηεο ρψξαο. Πεξηθεξεηαθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο Πεξηθέξεηαο Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο (ΦΔΚ 218 /Β /2004) Θέζε θαη ν ξφινο ηεο Πεξηθέξεηαο Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο ζην δηεζλή, επξσπατθφ θαη εζληθφ ρψξν. Ζ Πεξηθέξεηα Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο θαηαιακβάλεη θεληξνβαξηθή ζέζε κεηαμχ ησλ βνξείσλ πεξηθεξεηψλ ηεο ρψξαο θαη ζε φινπο ηνπο πθηζηάκελνπο θαη ππφ δεκηνπξγία βαζηθνχο αλαπηπμηαθνχο άμνλεο. Δθεί εδξεχεη ην δεχηεξν κεηξνπνιηηηθφ θέληξν ηεο ρψξαο, ε Θεζζαινλίθε, ελψ απφ απηή δηέξρνληαη θαη ζπλαληψληαη ν παξαδνζηαθφο αλαπηπμηαθφο άμνλαο ηεο ρψξαο, (ΠΑΘΔ) θαη ν αλαδπφκελνο αλαπηπμηαθφο άμνλαο ηεο Δγλαηίαο. ηελ πξνέθηαζε ηνπ ΠΑΘΔ πξνο βνξξά βξίζθεηαη θαη ε θχξηα νδηθή θαη ζηδεξνδξνκηθή «πχιε» ηεο ρψξαο πξνο ηα Βαιθάληα. Ζ Κεληξηθή Μαθεδνλία απνηειεί κηα πεξηθέξεηα ζηελ νπνία ζπλδπάδνληαη ζηνηρεία θεληξηθφηεηαο, κε ζηνηρεία ζπλνξηαθνχ ραξαθηήξα, ηφζν σο πξνο ηε ρψξα, φζν θαη σο πξνο ηελ Δπξσπατθή Έλσζε. ζν αλαδηαξζξψλνληαη νη νηθνλνκίεο ησλ πξνο βνξξά γεηηνληθψλ ρσξψλ θαη νη ππνδνκέο ζηηο πεξηνρέο απηέο, ηφζν ε Πεξηθέξεηα ζα απνβάιιεη ην ραξαθηήξα ηνπ ζπλνξηαθνχ αδηεμφδνπ θαη ζα κεηαζρεκαηίδεηαη ζε κηα δπλακηθή Πεξηθέξεηα, πχιε ηεο ρψξαο θαη ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, εληαζζφκελε ζε έλα αθφκα αλαπηπζζφκελν ππνζχλνιν ηεο ΔΔ. Ζ νινθιήξσζε ηνπ ΠΑΘΔ, ηνπ εθζπγρξνληζκνχ ηνπ δηθηχνπ ηνπ ΟΔ, ηνπ δηθηχνπ κεηαθνξάο αεξίνπ, ησλ κεγάισλ έξγσλ ππνδνκήο, ηεο Δγλαηίαο θαη ησλ θαζέησλ αμφλσλ ζα πξνζδψζνπλ λέεο αλαπηπμηαθέο δπλαηφηεηεο ρψξν θαη ζα ζπκβάινπλ ζηελ θαιχηεξε ιεηηνπξγία θαη νξγάλσζε ηεο Πεξηθέξεηαο. Με θέληξν ηε Θεζζαινλίθε, ε Πεξηθέξεηα Κ.Μ. κπνξεί λα επηδηψμεη νινθιεξσκέλε θαη δπλακηθή αλάπηπμε, 17

18 κε ηε δηεχξπλζε ηνπ κεηξνπνιηηηθνχ ηεο Θεζζαινλίθεο ηε ιεηηνπξγία ηεο Θεζζαινλίθεο σο πφινπ ρξεκαηνπηζησηηθψλ ππεξεζηψλ, πνιηηηζκνχ, αλαςπρήο θαη λέσλ ηερλνινγηψλ. Ζ αλαπηπμηαθή θπζηνγλσκία. Αμηνιφγεζε θαη πξννπηηθέο Ζ Πεξηθέξεηα έρεη δηακνξθψζεη έλα παξαγσγηθφ πξφηππν πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ πνιπκνξθία ζηελ παξαγσγή ζε φηη αθνξά θαζέλαλ απφ ηνπο ηξεηο ηνκείο θαη απφ πνιιέο δηαηνκεαθέο θαη ελδνηνκεαθέο δηθηπψζεηο. Σν παξαγσγηθφ ηεο πξφηππν ηείλεη φιν θαη πεξηζζφηεξν, ζε φηη αθνξά ηελ θαηά ηνκέα απαζρφιεζε, πξνο ην αληίζηνηρν πξφηππν ηεο ρψξαο. εκεηψλεηαη, φηη νη αγξνηηθέο πεξηνρέο ηεο Πεξηθέξεηαο είλαη απφ ηηο πην δπλακηθέο ηεο ρψξαο. Ο δπλακηζκφο απηφο απνηππψλεηαη - παξά ηα δηαξζξσηηθά πξνβιήκαηα πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηνλ ηνκέα - ζηελ πνηθηιία θαη ηελ πνηφηεηα ησλ παξαγνκέλσλ πξντφλησλ, ζηε ζχλδεζε ησλ πξντφλησλ απηψλ κε ηηο δηεζλείο αγνξέο, θαζψο θαη ζηελ θαζεηνπνίεζε ηνπο. ηνλ ηνκέα ησλ ππεξεζηψλ νη αιιαγέο είλαη ηδηαίηεξα δπλακηθέο. Δθηφο απφ ηελ αλάπηπμε ηνπ εκπνξίνπ ζηηο ηνπηθέο αγνξέο, ε αλάπηπμε ζηνηρείσλ ηνπ θνηλσληθνχ εμνπιηζκνχ, πνιηηηζκνχ θαη παηδείαο ζπλέβαιε ηδηαίηεξα ζηε δεκηνπξγία πξνζθνξάο φισλ ησλ ππεξεζηψλ ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκέα κε απνηέιεζκα ηε ζεκαληηθή βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο δσήο ησλ θαηνίθσλ. Μεηαθνξέο Με ηελ νινθιήξσζε ησλ δηεπξσπατθψλ δηθηχσλ κεηαθνξψλ, ν ξφινο ηεο Πεξηθέξεηαο αλακέλεηαη λα αλαβαζκηζηεί ζεκαληηθά. Ζ Πεξηθέξεηα δηαζέηεη βαζηθέο δηεζλείο ρεξζαίεο Πχιεο (Δηδνκέλε θαη Δχδσλνη πξνο ηελ ΠΓΓΜ θαη Πξνκαρψλαο πξνο ηε Βνπιγαξία). Σν ζηδεξνδξνκηθφ δίθηπν ηεο Πεξηθέξεηαο, είλαη ην κνλαδηθφ ηεο ρψξαο πνπ είλαη φιν θαλνληθνχ πιάηνπο θαη ζπκπεξηιακβάλεη ηνπο θιάδνπο πξνο ηα βφξεηα ζχλνξα, ηελ Σνπξθία, θαη ηελ Γπηηθή Μαθεδνλία. Σν ελδηαθέξνλ ηνπ δηθηχνπ πξνζδηνξίδεηαη ζηνλ άμνλα Αζελψλ - Πιαηένο - Θεζζαινλίθεο- Δηδνκέλεο θαη βξίζθεηαη ζήκεξα ζε δηαδηθαζία νινθιήξσζεο ηνπ δηπιαζηαζκνχ ηεο γξακκήο θαη ειεθηξνθίλεζεο. Έξγν καθξνρξφληνπ πξνγξακκαηηζκνχ ζα απνηειέζεη ε λέα ζηδεξνδξνκηθή γξακκή Θεζζαινλίθεο - Σνμνηψλ Ξάλζεο, κέζσ Ακθίπνιεο θαη Καβάιαο, πνπ ζα ζπληνκεχζεη ηε ρξνλναπφζηαζε Θεζζαινλίθεο - αλαηνιηθψλ ζπλφξσλ. Ο ιηκέλαο ηεο Θεζζαινλίθεο, ιφγσ ηεο ζέζεο ηνπ ζηε Βαιθαληθή, είλαη ζηξαηεγηθήο θαη εμαηξεηηθήο νηθνλνκηθήο ζεκαζίαο θαη έρεη ηηο πξνυπνζέζεηο κεηεμέιημεο ζε ζεκαληηθφ θφκβν ζπλδπαζκέλσλ κεηαθνξψλ επξχηεξεο ππεξεζληθήο αθηηλνβνιίαο, απαηηνχληαη φκσο αθφκε ζεκαληηθέο βειηηψζεηο ζηνπο ηνκείο ηεο ππνδνρήο εκπνξεπκαηνθηβσηίσλ θαη ηεο ζχλδεζεο ηνπ κε ηα ρεξζαία δίθηπα, θπξίσο ηνλ ΠΑΘΔ θαη κειινληηθά ηελ Δγλαηία, αιιά θαη κε ην ζηδεξνδξνκηθφ δίθηπν. εκαληηθφ δήηεκα είλαη ην θαζεζηψο ιεηηνπξγίαο ηεο 18

19 ειεχζεξεο δψλεο θαη ην ζέκα ηνπ Δπξσιηκέλα πνπ, πξνο ην παξφλ, δελ κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί, Σν δηεζλέο πνιηηηθφ αεξνδξφκηα «Μαθεδνλία», ν δεχηεξνο ζε κέγεζνο αεξνιηκέλαο ηεο ρψξαο, έρεη ζεκαληηθέο πξννπηηθέο αλάπηπμεο. Δλέξγεηα - Σειεπηθνηλσλίεο Ζ πεξηθέξεηα Κ.Μ. δηαδξακαηίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηνλ ηνκέα ηεο ελέξγεηαο, γηαηί απνηειεί ηελ θαηάιεμε δηεζλψλ γξακκψλ θαη είλαη θνκβηθφ ζεκείν ηεο κεηαθνξάο ελέξγεηαο απφ ηε δπηηθή ζηελ αλαηνιηθή θαη βφξεην Διιάδα (ζηαζκφο εηζφδνπ ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ απφ ηε Βνπιγαξία). Ζ βειηίσζε θαη ν εθζπγρξνληζκφο ησλ ηειεπηθνηλσληαθψλ ππνδνκψλ κπνξνχλ λα αλαδείμνπλ ηε Θεζζαινλίθε ζε ηειεπηθνηλσληαθφ θφκβν ησλ Βαιθαλίσλ. Μεηαπνίεζε Ζ Πεξηθέξεηα Κ.Μ. ραξαθηεξίδεηαη απφ πςειφ πνζνζηφ απαζρφιεζεο ζηε κεηαπνίεζε - κεγαιχηεξν απφ κέζν αληίζηνηρν ηεο ρψξαο. Δηδηθφηεξα, ζηνπο θιάδνπο ηεο κεηαπνίεζεο απαζρνιείηαη ην 80,7% ησλ απαζρνινπκέλσλ ζην δεπηεξνγελή ηνκέα, ελψ παξάγεηαη ην 71,4% ηνπ ΑΔΠ ηνπ ηνκέα ηεο Πεξηθέξεηαο. Ζ Θεζζαινλίθε παξνπζηάδεη επξχ θάζκα κεηαπνηεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, κε κεγάιε δηαθνξνπνίεζε θαη απνηειεί ην δεχηεξν, κεηά ηελ Αηηηθή, βηνκεραληθφ θέληξν ηεο ρψξαο. Ο Ννκφο Θεζζαινλίθεο ζπγθεληξψλεη ηα 2/3 ησλ βηνκεραληψλ - βηνηερληψλ ηεο Πεξηθέξεηαο θαη ην 80% ηνπ ηδίξνπ. Χζηφζν, κεηαπνηεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο έρνπλ αλαπηπρζεί θαη ζε άιινπο λνκνχο φπσο ζην Ννκφ Κηιθίο, πνπ ιεηηνπξγεί σο αζηηθφ θέληξν ζπλαξηεκέλν κε ηε κεηξνπνιηηηθή πεξηνρή ηεο Θεζζαινλίθεο γηα ηελ νξγάλσζε θαη δηνίθεζε ησλ κεηαπνηεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, θαζψο θαη ζηνπο Ννκνχο Πέιιαο θαη Ζκαζίαο, φπνπ παξαηεξνχληαη ραξαθηεξηζηηθά κεγάιεο εηδίθεπζεο. ηελ Πεξηθέξεηα ιεηηνπξγνχλ Βηνκεραληθέο Πεξηνρέο (ΒΗΠΔ) ζηνπο Ννκνχο: Θεζζαινλίθεο, εξξψλ, Κηιθίο, Πέιιεο, Πέιιεο-Ζκαζίαο. ηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Θεζζαινλίθεο έρνπλ ζεζκνζεηεζεί ΒΗΠΑ (Κνπθάιηα, Γέθπξα - Άγηνο Αζαλάζηνο, Εεξβνρψξηα, Ληηφρσξν, Σερλφπνιε Θεζζαινλίθεο) Υσξνζέηεζε παξαγσγηθψλ δσλψλ δεπηεξνγελνχο ηνκέα - Πξνηάζεηο Σν ζέκα ηεο ρσξνζέηεζεο ησλ παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ζηελ Κ.Μ. είλαη ζχλζεην θαη απαηηεί ζπλνιηθφηεξε αληηκεηψπηζε ζε ρσξνηαμηθφ επίπεδν ε νπνία ζα ζπλδπάδεη: α) ηνλ θαζνξηζκφ λέσλ δσλψλ ππνδνρήο κεηαπνηεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, β) ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ πξνβιήκαηνο ησλ πθηζηάκελσλ ζπγθεληξψζεσλ γχξσ απφ ηα κεγάια αζηηθά θέληξα θαη Π..Θ γ) ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ κειινληηθνχ ξφινπ θαη θαζεζηψηνο αλάπηπμεο ησλ 19

20 πθηζηάκελσλ ΒΗΠΔ θαη δ) ηνλ θαζνξηζκφ ζέζεσλ γηα ηελ αλάπηπμε κεηαπνηεηηθψλ - εκπνξεπκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ζε επίθαηξα ζεκεία ησλ ππεξηνπηθψλ δηθηχσλ κεηαθνξψλ - επηθνηλσληψλ Δηδηθφηεξα πξνηείλνληαη νη θάησζη δψλεο παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ αλά λνκφ: Ν. Πέιιαο - Ζκαζίαο: Εψλε Μεηαπνηεηηθψλ θαη Δκπνξεπκαηηθψλ Γξαζηεξηνηήησλ ζηνπο άμνλεο Πιαηένο, Αιεμάλδξεηαο, Βέξνηαο. Κφπαλνπ, θχδξαο, Γηαλληηζψλ Οξγάλσζε δσλψλ πθηζηακέλσλ κνλάδσλ ζε Γηαλληηζά θαη Νάνπζα Ν. εξξψλ Εψλε Δκπνξεπκαηηθψλ θαη Μεηαπνηεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ζηνλ άμνλα εξξψλ - ηδεξνθάζηξνπ, Οινθιήξσζε ηεο ΒΗΠΔ εξξψλ θαη ρψξσλ ππνδνρήο δξαζηεξηνηήησλ δεπηεξνγελνχο - ηξηηνγελνχο ζηελ επξχηεξε πεξηνρή πφιεσο εξξψλ Τπνδνκέο εγθαηαζηάζεσλ Δκπνξεπκαηηθνχ Γηαζπλνξηαθνχ Κέληξνπ Πξνκαρψλα Ν. Κηιθίο Εψλε κεηαπνηεηηθψλ θαη εκπνξεπκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ Κηιθίο - ηαπξνρσξίνπ - Πνιπθάζηξνπ, Πεξηιακβάλεη ηελ ππάξρνπζα κεηαπνηεηηθή ζπγθέληξσζε ζην ηαπξνρψξη (ΒΗΠΔ Κηιθίο) Γεκηνπξγία δηεπξπκέλνπ ΠΟΑΠΓ ζην λφηην ηκήκα ηνπ Ν. Κηιθίο Υσξνζέηεζε πάξθνπ δηακεηαθνκηζηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ζηε ζέζε ζχλδεζεο ηεο κεηαπνηεηηθήο ζπγθέληξσζεο ζην ηαπξνρψξη κε ηνλ ΠΑΘΔ θαη κε ηε κεηαπνηεηηθή δψλε Πνιπθάζηξνπ - Αμηνχπνιεο - Γνπκέληζζαο. Ζ αλσηέξσ ζέζε γηα ηε Υσξνζέηεζε ηνπ Πάξθνπ Γηακεηαθνξψλ ζηελ πεξηνρή ηνπ άμνλα Πνιπθάζηξνπ - ηαπξνρσξίνπ - Κηιθίο, παξέρεη κηα ηζρπξή «πξνσζεηηθή δξαζηεξηφηεηα» δηαζπλνξηαθήο ζπλεξγαζίαο. Δλαιιαθηηθή ζέζε απνηειεί ε πεξηνρή ζηα φξηα ηνπ Ν. Κηιθίο κε ηε Θεζζαινλίθε, θνληά ζηνλ άμνλα ΠΑΘΔ - ΟΔ ζην Άζπξν. Γεκηνπξγία εκπνξεπκαηηθνχ θέληξνπ ζηνλ άμνλα Θεζζαινλίθεο - Κηιθίο Ν. Πηεξίαο Οινθιήξσζε ζρεδηαζκνχ ΒΗΠΑ Καηεξίλεο Γεκηνπξγία ΒΔΠΔ Ληηφρσξνπ Γεκηνπξγία ΒΗΠΑ Γ. Αηγηλίνπ Ν. Υαιθηδηθήο Γεκηνπξγία κηθξφηεξσλ ρψξσλ ππνδνρήο ζπλαθψλ δξαζηεξηνηήησλ ζην βφξεην θαη λφηην ηκήκα ηνπ Ννκνχ. Ν. Υαιθηδηθήο: Οξγάλσζε ΒΗΠΑ ζηνλ Πνιχγπξν θαη ζηα Μνπδαληά Πάξθν κεηαιιεπηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ Γεκηνπξγία κηθξφηεξσλ ρψξσλ ππνδνρήο δεπηεξνγελψλ δξαζηεξηνηήησλ ζε επίπεδν ΓΠ, ζε επηιεγκέλα ζεκεία γηα ηελ 20