Ταξίδι μέσα από τον κινηματογραφικό φακό του Αντονιόνι ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ( ) 5-13 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2013

Transcript

1 Ταξίδι μέσα από τον κινηματογραφικό φακό του Αντονιόνι ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ( ) 5-13 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2013 Viaggio attraverso il cinema di Antonioni RASSEGNA PER I CENTO ANNI DALLA NASCITA ( ) 5-13 FEBBRAIO 2013 Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών

2 Ενα ταξίδι μέσα από τον κινηματογραφικό φακό του Αντονιόνι ΑΦΙΈΡΩΜΑ ΣΕ ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ ΤΟΥ CARLO DI CARLO Viaggio attraverso il cinema di Antonioni RASSEGNA A CURA DI CARLO DI CARLO Στις 29 Σεπτεμβρίου 2012 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από τη γέννηση του Michelangelo Antonioni. Τα εξήντα από αυτά τα αφιέρωσε στον κινηματογράφο ως καλλιτέχνης της εικόνας δημιουργώντας δεκαέξι ταινίες μεγάλου μήκους, δεκαπέντε μικρού μήκους και αποσπώντας πάνω από εκατόν πενήντα βραβεία. Το τελευταίο, το Όσκαρ για το σύνολο της κινηματογραφικής του καριέρας, ήρθε να επιβεβαιώσει ότι ο κινηματογράφος του που είχε ήδη υπερβεί τα εθνικά σύνορα, όταν το ιταλικό σινεμά ακόμα προσπαθούσε να γιατρέψει τις πληγές του είχε φτάσει εκεί όπου λίγοι στην Ιταλία πίστευαν ότι θα τα κατάφερνε. Ο Αntonioni είναι ίσως ένας από τους ελάχιστους δημιουργούς προσφιλής στους νέους, οι ταινίες του οποίου βλέπονται και ξαναβλέπονται συνεχώς σε ρετροσπεκτίβες αφιερωμένες προς τιμήν του κάθε χρόνο παντού, ενώ έχει λάβει, μεταξύ των άλλων Ιταλών δημιουργών, την πιο πλούσια λογοτεχνική κριτική ανά τον κόσμο. Έχουν περάσει είκοσι χρόνια από τότε που το Progetto Antonioni με την επανέκδοση του συνόλου του έργου του, σε επιμέλεια του Carlo di Carlo, παρουσιάστηκε στο 41ο Φεστιβάλ Καννών για να ολοκληρωθεί, μετά από πέντε χρόνια και είκοσι δύο διεθνείς συναντήσεις, με τις σημαντικές εκδηλώσεις για τα ογδοηκοστά του γενέθλια στο Μουσείο του Λούβρου και στη Γαλλική Ταινιοθήκη, στο Lincoln Center και στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο της Νέας Υόρκης, στο Palazzo delle Esposizioni στη Ρώμη και στη Φεράρα με τη μεγάλη έκθεση έργων ζωγραφικής του και τα εγκαίνια του μελλοντικού Μουσείου Αntonioni. Τα ντοκιμαντέρ, καθώς και οι ταινίες που παρουσιάζονται τώρα ξανά στην Αθήνα, με πρωτοβουλία του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου και σε συνεργασία με το Megaron Plus και το Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης», θα συμβάλουν ακόμα μία φορά στο να κρατήσουν ζωντανό το μοναδικό και απαράμιλλο βλέμμα ενός από τους Μετρ του Μοντερνισμού. Il 29 settembre 2012 Michelangelo Antonioni ha compiuto cento anni. Sessanta dedicati al cinema da artista delle immagini: sedici lungometraggi, quindici cortometraggi. Oltre centocinquanta premi. L ultimo, l Oscar alla carriera, a sancire che il suo cinema che era già fuori dai confini nazionali quando il cinema italiano si leccava ancora le ferite era arrivato anche là dove pochi pensavano in Italia potesse mai arrivare. Forse Antonioni è uno dei pochissimi autori desiderato dai giovani, i cui film vengono visti e rivisti di continuo in retrospettive a lui dedicate ogni anno ovunque, e che vanta, tra gli autori italiani, la più vasta letteratura critica in tutto il mondo. Sono passati venti anni da quando il Progetto Antonioni, a cura di Carlo di Carlo, prese il via al 41 Festival di Cannes rieditando tutta la sua opera per concludersi, dopo cinque anni e ventidue appuntamenti internazionali, con i grandi eventi per il suo ottantesimo compleanno: al Museo del Louvre e alla Cinémathèque Française, al Lincoln Center e all Istituto Italiano di Cultura di New York, al Palazzo delle Esposizioni di Roma, a Ferrara con la grande Mostra della sua pittura e con l inaugurazione del futuro Museo Antonioni. I documentari e i film che ora vengono riproposti ad Atene, promossi dall Istituto Italiano di Cultura in collaborazione con il Megaron Plus e la Fondazione Michalis Cacoyannis, servono ancora una volta a rendere vivo lo sguardo, unico e inconfondibile di uno dei Maestri della Modernità. Σε συνεργασία με: / In collaborazione con: Μinistero Affari Esteri DGSP Settore Cinema, Cinecittà Luce, Mediaset Megaron Plus, Fondazione Michalis Cacoyannis, AquariusTv 1

3 Michelangelo Antonioni Γεννημένος το 1912 στη Φεράρα, ο Michelangelo Antonioni απέκτησε πτυχίο Οικονομικών με μία πτυχιακή εργασία πάνω στο θέμα «Τα προβλήματα της οικονομικής πολιτικής στο έργο I Promessi sposi. Διετέλεσε κριτικός κινηματογράφου την περίοδο , ενώ κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας κατάφερε να σταλεί στη Γαλλία ως βοηθός σκηνοθέτη του Marcel Carnè, ο οποίος, στην ερώτηση του Αntonioni πάνω στη δουλειά που έπρεπε να φέρει σε πέρας, του έδωσε την εξής απάντηση: «Έχετε μάτια, δείτε λοιπόν». Σε ηλικία τριάντα ενός ετών γύρισε το πρώτο του ντοκιμαντέρ (Gente del Po) και στα τριάντα οκτώ του την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία (Cronaca di un amore). Απόμακρος, μοναχικός, πάντοτε ανήσυχος, αλλά συνάμα προσεκτικός και συνετός, το 1960 εισέπραξε αποδοκιμασίες στις Κάννες για την ταινία του L avventura, αναγκαίες για να κατανοηθεί η σημασία μίας ταινίας που δημιούργησε ξαφνικά μία τομή ανάμεσα στον κινηματογράφο του παρελθόντος και εκείνον του μέλλοντος και έκτοτε τον καθιέρωσε ως εκπρόσωπο του μοντερνισμού. Το 1969, για την ταινία του Zabriskie Point, αναγκάστηκε να δεχθεί με μεγάλη θλίψη τα γραφόμενα του αμερικανικού Τύπου, πιστού στο κατεστημένο, που δεν μπορούσε να ανεχτεί το διαφορετικό βλέμμα του, τον «ποιητικό του οίστρο»- όπως έγραψε ο Μοράβια - και χρησιμοποίησε την πολιτική άποψη για να στηλιτεύσει μία από τις πιο όμορφες και ξεκάθαρες αλληγορίες πάνω στη χώρα εκείνη. Δικαιώθηκε όμως από την εκδήλωση της αποδοχής της «άλλης Αμερικής», τις απόψεις των νέων ανθρώπων, του πραγματικού κοινού του. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1972, με την ταινία του Chung Kuo. Cina, για την επιδίωξή του να κατανοήσει και να παρουσιάσει τον σύγχρονο Κινέζο, το πιο φανερό σύμβολο της κοσμοϊστορικής αλλαγής στην Κίνα, χαρακτηρίστηκε από τη «Λαϊκή Ημερησία» του Πεκίνου ως «αντιδραστικός και αντεπαναστάτης». Αλλά είναι με καλή συντροφιά: τον Κομφούκιο και τον Μπετόβεν. τέλος της ιστορίας, ο Αntonioni oδηγεί τον πρωταγωνιστή του στο ραντεβού με το θάνατο, τον παρατηρεί με βλέμμα αιωρούμενο στο χώρο κατευθύνοντάς τον στην αρένα σαν ένα ταύρο, σε μία σεκάνς που μοιάζει με επιτομή όλων των ταινιών του. Σε ηλικία ογδόντα τριών χρόνων, όταν κανείς δεν το περίμενε, και ενώ υπέγραφε την δέκατη έκτη ταινία του (Al di là delle nuvole), η ίδια η Αμερική που τόσο τον είχε κατακρίνει, του απένειμε το Όσκαρ για το σύνολο της καριέρας του. Ο Woody Allen ανέφερε: «Δεν είναι ο Antonioni που θα πρέπει να αισθάνεται τιμή με το βραβείο, αλλά είναι το βραβείο που τιμάται από το όνομά του. Δεκαέξι ταινίες μεγάλου μήκους και δεκαοκτώ μικρού μήκους ενός πρωτεργάτη για πενήντα χρόνια της ιταλικής κινηματογραφικής σκηνής, που διακρίθηκαν για το μοναδικό και απαράμιλλο στυλ, ακρίβεια και λεπτότητα και τον ανέδειξαν σε μετρ του σινεμά και σε «έναν από τους καλλιτέχνες του καιρού μας» (Barthes). cdc Michelangelo Antonioni, ferrarese, classe 1912, laureato in economia e commercio con una tesi su I problemi di politica economica nei Promessi sposi, critico cinematografico dal 1935 al 1945, durante il servizio militare riesce a farsi mandare in Francia quale aiuto regista di Marcel Carnè, che alla sua domanda sul lavoro da svolgere, gli risponde: Lei ha gli occhi, allora guardi!. A trentuno anni realizza il suo primo documentario, Gente del Po, e a trentotto il suo primo lungometraggio, Cronaca di un amore. Appartato, solitario, sempre inquieto e allo stesso tempo vigile e saggio, nel 1960 è costretto a subire a Cannes i fischi per L avventura, necessari a far capire il senso di un film che, di colpo, divide il cinema del passato da quello del futuro e che lo pone da quel momento quale interprete della Modernità. Nel 1969, per Zabriskie Point, deve accettare con grande pena ciò che scrive la stampa americana fedele al sistema che non riesce a tollerare il suo sguardo estraneo, il suo furore poetico - come scrisse Moravia e usa il giudizio politico per stroncare una delle metafore più lucide e belle su quel Paese. Ma sarà riscattato dall esplosione di consensi dell altra America, dalle opinioni dei giovani, la sua vera audience. Quattro anni dopo, nel 1972 per Chung Kuo. Cina, il «Quotidiano del popolo» di Pechino, per aver cercato di capire e raccontare l uomo cinese, il simbolo più chiaro del cambiamento epocale della Cina, lo definisce un reazionario e un controrivoluzionario. Ma è in buona compagnia: assieme a Confucio e Beethoven. Nel 1974 con Professione: reporter, quando, nella penultima sequenza, la storia sta per avviarsi all epilogo, Antonioni conduce il suo protagonista all appuntamento con la morte, lo guarda con l occhio sospeso nello spazio facendolo entrare nell arena come un toro, in una sequenza che sembra la sintesi di tutto il suo cinema. A ottantatre anni, quando nessuno se l aspetta, e mentre sta firmando il suo sedicesimo film Al di là delle nuvole la stessa America che tanto l aveva vituperato, gli attribuisce l Oscar alla carriera. Dice Woody Allen: Non è Antonioni che si deve sentire onorato del premio, ma il premio che si onora del suo nome. Sedici film e diciotto film brevi e cortometraggi di un protagonista di cinquant anni del nostro cinema, segnati da uno stile, da un rigore, da una sottigliezza assoluti e inconfondibili che hanno fatto di lui uno dei maestri del cinema e uno degli artisti del nostro tempo (Barthes). cdc Το 1974 με την ταινία Professione: reporter, όταν, στην προτελευταία σεκάνς προς το 2 3

4 Φιλμογραφία / Filmografia TAINIEΣ / FILM 1950 Cronaca di un amore 1952 I vinti 1953 La signora senza camelie 1955 Le amiche 1957 Il grido 1960 L avventura 1961 La notte 1962 L eclisse 1964 Il deserto rosso 1966 Blow up 1970 Zabriskie Point 1972 Chung Kuo.Cina 1974 Professione: reporter 1980 Il mistero di Oberwald 1982 Identificazione di una donna 1995 Al di là delle nuvole ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΤΑΙΝΙΕΣ CORTOMETRAGGI E FILM BREVI Gente del Po 1948 N.U. Nettezza urbana 1949 L amorosa menzogna 1949 Superstizione 1949 Sette canne un vestito 1950 La villa dei mostri 1950 La funivia del Faloria 1953 Tentato suicidio (ep. de L amore in città) 1965 Prefazione a I tre volti 1983 Renault Ritorno a Lisca Bianca 1984 Fotoromanza 1989 Kumbha Mela 1990 Roma 1992 Noto Mandorli Vulcano Stromboli Carnevale 1997 Sicilia 2004 Il filo pericoloso delle cose (ep. di Eros) 2004 Lo sguardo di Michelangelo ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ (ΒΑΣ. ΣΟΦΊΑΣ & ΚΌΚΚΑΛΗ) ΑΊΘΟΥΣΑ: ΝΊΚΟΣ ΣΚΑΛΚΏΤΑΣ ΤΡΊΤΗ 5 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ / 19:00 Παρουσίαση της μορφής του μεγάλου σκηνοθέτη από τον Carlo di Carlo σε μία συνομιλία με τον Γιάννη Μπακογιαννόπουλο Θα ακολουθήσει η προβολή της ταινίας: L AVVENTURA Παίζουν: Monica Vitti, Gabriele Ferzetti, Lea Massari, Dominique Blanchard, Renzo Ricci Δραματική. Ιταλία, Γαλλία, α/μ 140 Γλώσσα: ιταλικά. Υπότιτλοι: ελληνικοί Κατά τη διάρκεια μίας εκδρομής σε ένα νησί, μια γυναίκα, η Άννα, εξαφανίζεται χωρίς να αφήσει ίχνη. Ο εραστής της και μία φίλη της Άννας διασχίζουν τη Σικελία προς αναζήτησή της, αλλά καταλήγουν να την ξεχάσουν, καθώς μεταξύ τους γεννιέται μία σχέση. Μία ταινία πρωτοποριακή στη μορφή, το περιεχόμενο και την αφήγηση. Ο Αntonioni σχολίασε την ταινία του ως εξής: «Υπάρχουν ταινίες ευχάριστες και ταινίες πικρές, ταινίες ανάλαφρες και ταινίες λυπητερές. Η «Περιπέτεια» είναι μία ταινία πικρή, συχνά λυπητερή. Ο πόνος των συναισθημάτων που τελειώνουν ή των οποίων διαβλέπεται το τέλος την ίδια στιγμή που γεννιούνται. Όλα αυτά δοσμένα σε μια γλώσσα που προσπάθησα να κρατήσω απογυμνωμένη από εφέ» ( Corriere della Sera, 31 Μαΐου 1976). Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής στις Κάννες, όπου όμως εισέπραξε την έντονη αποδοκιμασία του κοινού. Ταυτόχρονη μετάφραση Ελεύθερη είσοδος με δελτία προτεραιότητας. Η διανομή των δελτίων αρχίζει στις 17:30 MEGARO MOUSIKIS DI ATENE (VAS. SOFIAS & KOKKALI) SALA: NIKOS SKALKOTAS MARTEDÌ 5 FEBBRAIO / 19:00 Presentazione della figura del grande Maestro a cura di Carlo di Carlo in colloquio con Yannis Bakogiannopoulos Seguirà la proiezione del film: L AVVENTURA Regia di Michelangelo Antonioni. Con: Monica Vitti, Gabriele Ferzetti, Lea Massari, Dominique Blanchard, Renzo Ricci. Drammatico. Italia, Francia 1960, b/n 140 Lingua: italiano. Sottotitoli: greco Durante una gita su un isola, una donna (Anna) scompare senza lasciare traccia. Il suo amante e un amica di Anna percorrono la Sicilia alla sua ricerca, ma finiscono per dimenticarla anche perché tra loro nasce una relazione. Film innovativo nella forma, nei contenuti e nella narrazione. Il commento di Antonioni su questa opera: Ci sono dei film gradevoli e dei film amari, dei film leggeri e dei film dolorosi. L avventura è un film amaro, spesso doloroso. Il dolore dei sentimenti che finiscono o dei quali si intravvede la fine nel momento stesso in cui nascono. Tutto questo raccontato con un linguaggio che ho cercato di mantenere spoglio di effetti. («Corriere della Sera», 31 maggio 1976) Premio speciale della giuria a Cannes, dove però il pubblico l aveva sonoramente fischiato. Traduzione simultanea Ingresso libero previo ritiro del biglietto di precedenza, la cui distribuzione inizia alle 17:

5 ΑΙΘΟΥΣΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ «ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ» (ΠΕΙΡΑΙΏΣ 206, TΑΎΡΟΣ) 6/2/2013: ΕΛΈΥΘΕΡΗ ΕΊΣΟΔΟΣ 7-13/2/2013: 3 ΑΝΆ ΗΜΈΡΑ ΠΡΟΒΟΛΉΣ SALA CINEMATOGRAFICA DELLA FONDAZIONE MICHALIS CACOYANNIS (PIREOS 206, TAVROS) 6/2/2013: INGRESSO LIBERO 7-13/2/2013: 3 PER GIORNATA DI PROIEZIONE Ένας λονδρέζος φωτογράφος μόδας, μεγεθύνοντας μία φωτογραφία τραβηγμένη τυχαία σε δύο εραστές σε ένα πάρκο, πιστεύει ότι ανακαλύπτει τα ίχνη ενός εγκλήματος. Σύντομα όμως τα στοιχεία εξαφανίζονται και ο πρωταγωνιστής δεν είναι σε θέση να διακρίνει τις εντυπώσεις από την πραγματικότητα. Βασισμένο στο διήγημα του J. Cortázar Las babas del Diablo, η ταινία κέρδισε το 1967 το Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών. Un fotografo londinese di moda, ingrandendo una fotografia scattata per caso a due amanti in un parco, crede di scoprire i segni di un delitto. Presto però l evidenza scompare e l uomo non è più in grado di distinguere le impressioni dalla realtà. Tratto dal racconto Le Bave del Diavolo di J. Cortázar, il film ha vinto la Palma d Oro al Festival di Cannes nel ΤΕΤΆΡΤΗ 6 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ / 20:00 MERCOLEDÌ 6 FEBBRAIO / 20:00 ΠΑΡΑΣΚΕΥΉ 8 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ / 21:00 VENERDÌ 8 FEBBRAIO / 21:00 Συνάντηση με τον Carlo di Carlo Συντονίζει ο Μισέλ Δημόπουλος. Με μετάφραση στα ελληνικά ANTONIONI SU ANTONIONI Ντοκιμαντέρ του Carlo di Carlo. Iταλία 2008 / 55. Ένα χρόνο μετά το θάνατο του κινηματογραφιστή από τη Φεράρα, ο σκηνοθέτης Carlo di Carlo συγκεντρώνει σε ένα ντοκιμαντέρ αποσπάσματα από πολύτιμες τηλεοπτικές συνεντεύξεις όπου ο Michelangelo Antonioni μιλάει για τον εαυτό του, την τέχνη του και τις ταινίες του. Ελεύθερη είσοδος ΠΈΜΠΤΗ 7 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ / 21:00 ROMA 90 Ντοκιμαντέρ του Michelangelo Antonioni Iταλία 1990 / 09 Μικρού μήκους ταινία που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της παραγωγής «12 σκηνοθέτες για 12 πόλεις», με την ευκαιρία του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου το BLOW-UP Πρωταγωνιστούν: David Hemmings, Sarah Miles, Vanessa Redgrave, Verushka, Jane Birkin. Δραματική. Hν. Βασίλειο, Ιταλία 1966 / 111 Γλώσσα: αγγλικά. Υπότιτλοι: ελληνικοί Incontro con Carlo di Carlo Moderatore: Michel Demopoulos Con traduzione in greco ANTONIONI SU ANTONIONI Documentario diretto da Carlo di Carlo. Italia 2008 / 55 min. A un anno dalla scomparsa del cineasta ferrarese, il regista Carlo di Carlo raccoglie in un documentario i frammenti di preziosissime interviste televisive in cui Michelangelo Antonioni racconta sé stesso, la propria arte ed il proprio cinema. Ingresso libero GIOVEDÌ 7 FEBBRAIO / 21:00 ROMA 90 Documentario di Michelangelo Antonioni Italia 1990 / 9 min. Cortometraggio realizzato nell ambito del progetto Dodici autori per dodici città, all interno della serie prodotta in occasione dei Mondiali di calcio del BLOW- UP Regia di Michelangelo Antonioni. Con David Hemmings, Sarah Miles,Vanessa Redgrave, Verushka, Jane Birkin. Drammatico. Gran Bretagna Italia 1966 / 111 min. Lingua: inglese. Sottotitoli: greco L AMOROSA MENZOGNA Ντοκιμαντέρ του Michelangelo Antonioni. Πρωταγωνιστούν: Sandro Roberti, Sergio Raimondi, Annie O Hara, Anna Vita. Iταλία, 1949 / 10 Η ειρωνική ματιά του σκηνοθέτη στρέφεται στον κόσμο των ιταλικών μεταπολεμικών φωτορομάντζων και στους πάντοτε αψεγάδιαστους πρωταγωνιστές τους. Κάποια χρόνια μετά την πραγματοποίηση του ντοκιμαντέρ, ο Federico Fellini εμπνεύστηκε από εκεί για την ταινία του Lo sceicco bianco. SUPERSTIZIONE Ντοκιμαντέρ του Michelangelo Antonioni. Iταλία 1949 / 09 Μία μελέτη πάνω στις προλήψεις, καθώς και τις τελετουργίες και δοξασίες που συνδέονται με αυτές στο Καμερίνο της Περιφέρειας Marche. ΖΑΒRISKIE POINT Πρωταγωνιστούν: Μark Frechette, Daria Halprin, Rod Taylor, Paul Fix, G.D. Spradlin, Harrison Ford. Δραματική. Ιταλία, ΗΠΑ 1970 / 110 Γλώσσα: αγγλικά. Υπότιτλοι: ελληνικοί Τρεπόμενος σε φυγή προς την Αριζόνα πάνω σε ένα κλεμμένο αεροπλάνο με την κατηγορία ότι σκότωσε έναν αστυνομικό, ένας νεαρός φοιτητής από το Λος Άντζελες συναντάει στην έρημο Μοχάβε μία όμορφη και ευκατάσταση κοπέλα που θα μοιραστεί μαζί του ένα μέρος του ταξιδιού του προς την ελευθερία. L AMOROSA MENZOGNA Documentario diretto da Michelangelo Antonioni. Con Sandro Roberti, Sergio Raimondi, Annie O Hara, Anna Vita. Italia 1949 / 10 min. L occhio ironico del regista si posa sul mondo dei fotoromanzi italiani del dopoguerra e sui suoi divi sempre perfetti. A qualche anno dalla realizzazione del documentario, Federico Fellini vi si ispirò per il suo film Lo sceicco bianco. SUPERSTIZIONE Documentario di Michelangelo Antonioni. Italia 1949 /9 min. Uno studio sulla superstizione e sui riti e le credenze ad essa legati nel paesino di Camerino, nelle Marche. ZABRISKIE POINT Regia di Michelangelo Antonioni. Con Mark Frechette, Daria Halprin, Rod Taylor, Paul Fix, G. D. Spradlin, Harrison Ford. Drammatico. Italia, USA 1970 / 110 min Lingua: inglese. Sottotitoli: greco In fuga verso l Arizona su un aereo rubato perché accusato di aver ucciso un poliziotto, un giovane studente di Los Angeles incontra nel deserto del Mohave una bella e benestante ragazza che condividerà con lui una parte del suo viaggio verso la libertà. 6 7

6 ΣΆΒΒΑΤΟ 9 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ / 20:00 FARE UN FILM PER ME E VIVERE Σκηνοθεσία: Enrica Fico Antonioni Iταλία, 1995 / 52 Γλώσσα: ιταλικά, χωρίς υπότιτλους Ντοκιμαντέρ γυρισμένο από την Enrica Fico Antonioni πάνω στο πλατό της ταινίας Al di là delle nuvole, που γύρισε ο κινηματογραφιστής σε συνεργασία με τον Γερμανό σκηνοθέτη Βιμ Βέντερς CHUNG KUO. CINA Nτοκιμαντέρ του Michelangelo Antonioni Kίνα, Ιταλία 1972 / 207 Γλώσσα: ιταλικά Υπότιτλοι: αγγλικοί Το 1972, στο απόγειο της Μαοϊκής Πολιτιστικής Επανάστασης, η κινεζική κυβέρνηση προσκαλεί τον Ιταλό σκηνοθέτη να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ πάνω στη νέα Κίνα. Ο Antonioni πηγαίνει με μία κινηματογραφική ομάδα για οκτώ εβδομάδες στο Πεκίνο, Nanchino, Suzhou, Σαγκάη και στην επαρχία Xoυνάν. H Kίνα όμως, δυσαρεστημένη από το υλικό που τράβηξε ο κινηματογραφιστής, απαγόρευσε την προβολή του στην Κίνα, η οποία πραγματοποιήθηκε μόλις το 2002 στο Ινστιτούτο Κινηματογράφου του Πεκίνου. ΚΥΡΙΑΚΉ 10 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ / 20:00 ΑΝΤΟΝΙΟΝΙ VISTO DA ANTONIONI Nτοκιμαντέρ σε σκηνοθεσία Lino Miccichè. Mε τον Michelangelo Antonioni Iταλία, 1978 / 23 Με την ευκαιρία της παρουσίασης από τη Rai ενός κύκλου ταινιών του Antonioni, ο Lino Miccichè πραγματοποίησε μία μακρά και ενδιαφέρουσα συνέντευξη με τον σκηνοθέτη, ο οποίος για πρώτη φορά μιλάει ελεύθερα για το έργο του. Αυτό θεωρείται ντοκουμέντο μεγάλης ιστορικής αξίας. GENTE DEL PO Ντοκιμαντέρ του Michelangelo Antonioni. Ιταλία / 09 Πρωτόλειο έργο του σκηνοθέτη, που αποτυπώνει τη σκληρή και ταπεινή ζωή των ψαράδων του Porto Tolle, ενός μικρού χωριού στο Βένετο. Το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε στη διάρκεια τεσσάρων χρόνων. SABATO 9 FEBBRAIO / 20:00 FARE UN FILM PER ME È VIVERE Documentario di Enrica Fico Antonioni. Italia 1995 / 52 min. Lingua: italiano, senza sottotitoli. Video-documentario girato da Enrica Fico Antonioni sul set del film Al di là delle nuvole, girato dalla cineasta in collaborazione con il regista tedesco Wim Wenders CHUNG KUO. CINA Documentario diretto da Michelangelo Antonioni Cina, Italia 1972 / 207 min. Nel 1972, al culmine della rivoluzione culturale maoista, il governo cinese invita il regista italiano a realizzare un documentario sulla nuova Cina. Antonioni si reca con una troupe cinematografica per otto settimane a Pechino, Nanchino, Suzhou, Shanghai e nella provincia di Hunan. La Cina però, insoddisfatta del materiale prodotto dal cineasta non ne autorizzò la proiezione nel Paese, avvenuta soltanto nel 2002 presso l Istituto del Cinema di Pechino. DOMENICA 10 FEBBRAIO / 20:00 ANTONIONI VISTO DA ANTONIONI Documentario diretto da Lino Miccichè. Con Michelangelo Antonioni. Italia 1978 / 23 min. In occasione della presentazione della Rai di un ciclo di film di Antonioni, Lino Miccichè realizzò una lunga e interessante intervista con il regista, il quale per la prima volta parlò liberamente della sua opera. Tale documento è considerato come una testimonianza storica di grande importanza. GENTE DEL PO Documentario di Michelangelo Antonioni. Italia / 9min. CRONACA DI UN AMORE Πρωταγωνιστούν: Lucia Bosè, Massimo Girotti, Gino Rossi, Ferdinando Sarmi, Franco Fabrizi. Δραματική. Ιταλία 1950 / α.μ.110 Η σύζυγος ενός πλούσιου και ηλικιωμένου βιομηχάνου συνάπτει εξωσυζυγική σχέση με ένα πρώην συμμαθητή της από το σχολείο με τον οποίο αγαπήθηκε στο παρελθόν και μαζί του σχεδιάζει να σκοτώσει το σύζυγό της. Πρώτη ταινία για τον Antonioni που σηματοδοτεί μία καμπή στον ιταλικό κινηματογράφο μετά τη φθορά του νεορεαλισμού. Η ταινία συνοδεύεται από την υποβλητική μουσική επένδυση του Giovanni Fusco. Βραβείο Nastro d argento το για τους Αntonioni και Fusco. ΔΕΥΤΈΡΑ 11 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ / 21:00 NETTEZZA URBANA Nτοκιμαντέρ του Michelangelo Antonioni Ο Antonioni παρακολουθεί τη ζωή των σκουπιδιάρηδων της Ρώμης. Mε μία εναλλαγή από ελεύθερους και υπαινικτικούς συνειρμούς, ο σκηνοθέτης επιχειρεί να ανακαλύψει τη σχέση μεταξύ εργασίας και αστικού τοπίου. ΙL MISTERO DI OBERWALD Πρωταγωνιστούν: Monica Vitti, Franco Branciaroli, Luigi Diberti, Paolo Bonacelli. Δραματική. Ιταλία, RFT 1980 / 128 Στην Κεντρική Ευρώπη στα τέλη του 19ου αιώνα, ένας επαναστάτης ποιητής αποφασίζει να σκοτώσει τη βασίλισσα που μόλις είχε χάσει το σύζυγό της, με τον οποίο ο δράστης έχει εκπληκτική ομοιότητα. Σύντομα όμως θα εγκαταλείψει τη δολοφονική του πρόθεση, καθώς μεταξύ τους γεννιέται ένας έρωτας. CRONACA DI UN AMORE Regia di Michelangelo Antonioni. Con Lucia Bosé, Massimo Girotti, Gino Rossi, Ferdinando Sarmi, Franco Fabrizi. Drammatico. Italia 1950, b/n, 110 min. La moglie di un ricco e anziano industriale intraprende una relazione extra-coniugale con un suo ex compagno di scuola amato in gioventù e insieme a lui progetta di uccidere il consorte. Opera prima di Antonioni che segna una svolta nel cinema italiano dopo l esaurirsi del neorealismo. Il film è accompagnato dal suggestivo commento musicale di Giovanni Fusco. Nastri d argento per Antonioni e Fusco. LUNEDÌ 11 FEBBRAIO / 21:00 NETTEZZA URBANA Documentario di Michelangelo Antonioni. Italia 1948 /12 min. Antonioni segue la vita degli spazzini della città di Roma. In un alternanza di associazioni libere e allusive, il regista tenta di ritrovare il rapporto che lega il lavoro con l ambiente urbano. IL MISTERO DI OBERWALD Regia di Michelangelo Antonioni, con Monica Vitti, Franco Branciaroli, Luigi Diberti, Paolo Bonacelli. Drammatico. Italia, RFT 1980 / 128 min. Nell Europa centrale di fine Ottocento, un poeta rivoluzionario decide di uccidere la regina, che ha appena subito la perdita del consorte, al quale l attentatore somiglia incredibilmente. L uomo però rinuncerà presto al suo intento omicida, poiché tra i due nascerà l amore. Opera prima del regista, che racconta la dura e umile vita dei pescatori di Porto Tolle, un paesino del Veneto. Questo documentario fu realizzato nell arco di 4 anni. 8 9

7 ΤΡΊΤΗ 12 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ / 21:00 MARTEDÌ 12 FEBBRAIO / 21:00 ΤΕΤΆΡΤΗ 13 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ / 21:00 MERCOLEDÌ 13 FEBBRAIO / 21:00 SICILIA Ντοκιμαντέρ του Michelangelo Antonioni. Iταλία 1997 / 09 Μέσα από το φακό του ο Αntonioni εξερευνά μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά μέρη της Σικελίας. IDENTIFICAZIONE DI UNA DONNA Πρωταγωνιστούν: Tomas Milian, Daniela Silverio, Christine Boisson, Lara Wendel, Veronica Lazar. Δραματική. Ιταλία, Γαλλία 1982 / 128 Γλώσσα: ιταλικά. Υπότιτλοι: ελληνικοί Ο σκηνοθέτης Νικολό, στην προσπάθεια του να βρει μία υπόθεση και πρωταγωνίστρια για την ταινία του, γνωρίζει πρώτα τη γοητευτική και μυστηριώδη Μάβι και στη συνέχεια τη φίλη της, την ευχάριστη και ειλικρινή Ίντα. Με καμία από τις δύο όμως δεν καταφέρνει να δημιουργήσει μία πραγματική σχέση. Στο Νικολό δεν απομένει παρά να αλλάξει υπόθεση στην ταινία του. SICILIA Documentario di Michelangelo Antonioni Italia 1997 / 9 min. Armato di macchina da presa, Antonioni esplora alcuni tra i luoghi più caratteristici dell isola siciliana. IDENTIFICAZIONE DI UNA DONNA Regia di Michelangelo Antonioni. Con Tomas Milian, Daniela Silverio, Christine Boisson, Lara Wendel,Veronica Lazar. Drammatico. Italia, Francia 1982 / 128 min. Lingua: italiano. Sottotitoli: greco Il regista Niccolò, alla ricerca di un personaggio femminile e di una storia, incontra prima Mavi, affascinante e misteriosa, e poi una sua amica, Ida, solare e schietta. Ma con nessuna riuscirà a stabilire un vero rapporto. A Niccolò non resterà che cambiare soggetto al film. LO SGUARDO DI MICHELANGELO Tαινία μικρού μήκους του Michelangelo Antonioni Ιταλία 2004 / 15 Σε ηλικία 92 ετών ο Αntonioni κάνει το ντεμπούτο του ως ηθοποιός για να συναντήσει στη ρωμαϊκή εκκλησία San Pietro in Vincoli τον Μωυσή του Michelangelo Buonarroti, με τον οποίο «συνδιαλέγεται» για την αθανασία της τέχνης. IL DESERTO ROSSO Πρωταγωνιστούν: Monica Vitti, Richard Harris, Carlo Chionetti, Xenia Valderi, Rita Renoir. Δραματική. Ιταλία, Γαλλία 1964 / 120 Γλώσσα: ιταλικά. Υπότιτλοι: ελληνικοί Mία νέα γυναίκα, ανικανοποίητη από την κοινωνική και αισθηματική ζωή της, προσπαθεί να ξεφύγει από την κατάσταση κρίσης στην οποία βρίσκεται απατώντας το σύζυγό της και επιχειρώντας να δραπετεύσει από την πόλη όπου ζει, τη Ραβένα, που τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί σε μία βιομηχανική έρημο. Η ταινία απέσπασε το 1964 το Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας. LO SGUARDO DI MICHELANGELO Cortometraggio di Michelangelo Antonioni. Italia 2004 / 15 min. A 92 anni Antonioni debutta come attore per incontrare nella chiesa romana di San Pietro in Vincoli il Mosè di Michelangelo Buonarroti, con il quale discorre in merito all immortalità dell arte. IL DESERTO ROSSO Regia di Michelangelo Antonioni. Con Monica Vitti, Richard Harris, Carlo Chionetti, Xenia Valderi, Rita Renoir. Drammatico. Italia, Francia 1964 / 120 min. Lingua: italiano. Sottotitoli: greco Una giovane donna insoddisfatta della propria vita sociale ed affettiva prova ad uscire dal suo stato di crisi tradendo il marito e cercando di evadere dalla città in cui vive, Ravenna, trasformatasi negli ultimi anni in un deserto industriale. Il film ha vinto il Leone d Oro come miglior film alla Mostra del Cinema di Venezia nel Πληροφορίες για την αγορά εισιτηρίων: Εισιτήρια προπωλούνται στα ταμεία του Ιδρύματος (Πειραιώς 206, Ταύρος) Δευ-Παρ 11:00-14:00 και τα απογεύματα μία ώρα πριν την παράσταση. Αγορά με πιστωτική κάρτα: Τηλεφωνικά στο Δευ-Παρ 11:00-14:00 και στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος Informazioni sull acquisto dei biglietti: Prevendita biglietti: Biglietteria della Fondazione (Pireos 206, Tavros), Lu-Ve 11:00-14:00 ed il pomeriggio un ora prima della proiezione. Acquisto tramite carta di credito: n Lu-Ve 11:00-14:00, Εισιτήρια προπωλούνται και σε όλα τα καταστήματα PUBLIC (εκτός Αιγάλεω, Ν. Ερυθραία & Αγ. Παρασκευή) Ωράριο λειτουργίας PUBLIC: Σάββατο, 09:00-20:00 Καθημερινές, 09:00-21:00 Prevendita biglietti: in tutti i negozi PUBLIC (escluso quelli di Egaleo, N. Erythraia & Ag. Paraskevì) Orario di apertura PUBLIC: Lu-Ve 09:00-20:00, Sabato 09:00-20:

8 CARLO DI CARLO Σκηνοθέτης, κινηματογραφικός κριτικός και ιστορικός του κινηματογράφου του Michelangelo Antonioni, ο Carlo di Carlo «γνωρίστηκε» με τις ταινίες του το 1964 όταν δημοσίευσε το πρώτο ολοκληρωμένο ιταλικό έργο πάνω στο μεγάλο δημιουργό για τις εκδόσεις του περιοδικού Bianco e Nero (Πειραματικό Κέντρο Κινηματογράφου) το οποίο ακολούθησαν: Il primo Antonioni (1973, εκδ. Cappelli), και για τις εκδόσεις Marsilio (σε συνεργασία με τον Giorgio Tinazzi): Fare un film è per me vivere Κείμενα του Antonioni για τον κινηματογράφο (1994, Βραβείο Efebo d oro καλύτερου βιβλίου της χρονιάς για τον κινηματογράφο). Έχει δημοσιεύσει επίσης: Michelangelo Antonioni , Ente Gestione Cinema (1987) στα γαλλικά, I film nel cassetto (1995) για τα σχέδια των ταινιών που δεν πραγματοποιήθηκαν, Michelangelo Antonioni, Sul cinema (2004) για το έργο του ως κριτικού κινηματογράφου. Για τη σειρά Dal soggetto al film των εκδόσεων Cappelli υπό τη διεύθυνση του Renzo Renzi έχει επιμεληθεί τα εξής βιβλία: Il deserto rosso (1964), Zabriskie Point (1970), Professione: reporter (1974), Il cinema di Antonioni, Ιl Castoro, 2002, Μichelangelo Antonioni, σε ιταλικά και αγγλικά, Cinecittà Holding, 2004 Συνεργάστηκε με τον Michelangelo Antonioni για τις ταινίες Blow up (1967), Zabriskie Point (1970), Chung Kuo. Cina (1972), Professione reporter (1974), (1980), Al di là delle nuvole (1995), των οποίων επιμελήθηκε τις ιταλικές εκδόσεις. Από το 1987 μέχρι το 1993 επιμελήθηκε για τον Αυτόνομο Οργανισμό Διαχείρισης Κινηματογράφου και στη συνέχεια για την Cinecittà International το Progetto Antonioni, ένα multimedia project που προχώρησε στην επανέκδοση όλων των ταινιών του δημιουργού από τη Φεράρα και τις παρουσίασε σε είκοσι δύο διεθνείς συναντήσεις, δημιούργησε μια εκδοτική σειρά από έξι βιβλία, μια έκθεση φωτογραφίας για τις ταινίες του, καθώς και εκθέσεις με τα έργα ζωγραφικής του Αntonioni και τους αντίστοιχους καταλόγους. Το 1996, μετά την ανάθεση της σύνταξης της γενικής αναλυτικής καταγραφής της κληρονομιάς του Antonioni, που απέκτησε ο Δήμος της Φεράρα, εκπόνησε επίσης το σχεδιασμό του μελλοντικού Μουσείου Αntonioni στη Φεράρα. Το 2002 επιμελήθηκε για την Cinecittà Holding την πρώτη ολοκληρωμένη ατομική έκθεση με τα έργα του Michelangelo Antonioni για το 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, η οποία στα επόμενα χρόνια ταξίδεψε σε διάφορες χώρες από το Παρίσι στο Λονδίνο και στο Λος Άντζελες, στη συνέχεια το 2004, στο Πεκίνο όπου, μετά από τριάντα δύο χρόνια απαγόρευσης, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο κινεζικό κοινό το Chung Kuo. Cina χάρη στην κοινή πρωτοβουλία του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου υπό τη διεύθυνση του Francesco Sisci και της Ακαδημίας Κινηματογράφου του Πεκίνου, και τέλος το 2005 στο Λος Άντζελες, όπου εξέδωσε για την περίσταση για την Cinecittà Holding ένα βιβλίο στα ιταλικά και στα αγγλικά. Το 2004 συνεργάστηκε καλλιτεχνικά για το Lo sguardo di Michelangelo του Αntonioni πάνω στις εργασίες συντήρησης του αγάλματος του Μωυσή, που παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ των Καννών. Μετά την επιμέλεια του οπτικοακουστικού φακέλου (Dossier Antonioni) για το φεστιβάλ Il cinema ritrovato το 2007, το 2008 πραγματοποίησε το Antonioni su Antonioni, μία παραγωγή της Ταινιοθήκης της Μπολόνια που παρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία στο 65 Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, με την υποστήριξη της Γενικής Διεύθυνσης Κινηματογράφου του ιταλικού Υπουργείου Πολιτισμού. ΒΡΑΒΕΙΟ NASTRO D ARGENTO ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΚΑΡΙΕΡΑΣ 2010 ΒΡΑΒΕΙΟ VITTORIO DE SICA 2010 ως ιστορικός κινηματογράφου για το συνολικό του έργο πάνω στον Michelangelo Antonioni. Regista, critico cinematografico e storico del cinema di Michelangelo Antonioni, Carlo di Carlo ha incontrato il suo cinema nel 1964 pubblicando sul grande autore la prima opera completa italiana per le edizioni di Bianco e Nero (Centro Sperimentale di Cinematografia) a cui hanno fatto seguito: Il primo Antonioni (Cappelli 1973); per l editore Marsilio (in collaborazione con Giorgio Tinazzi): Fare un film è per me vivere, scritti di Antonioni sul cinema (1994, premio Efebo d oro per il miglior libro di cinema dell anno). Inoltre ha pubblicato: Michelangelo Antonioni , Ente Gestione Cinema (1987) in lingua francese; I film nel cassetto (1995) sui progetti dei film non realizzati; Michelangelo Antonioni, Sul cinema (2004) sulla sua attività di critico cinematografico. Ha curato per la collana Dal soggetto al film, edita da Cappelli e diretta da Renzo Renzi: Il deserto rosso (1964); Zabriskie Point (1970); Professione: reporter (1974); Il cinema di Antonioni, Il Castoro, 2002; Michelangelo Antonioni, in italiano e inglese, Cinecittà Holding, Collaboratore di Michelangelo Antonioni per Blow up (1967), Zabriskie Point (1970) Chung Kuo. Cina (1972), Professione: reporter (1974), Al di là delle nuvole (1995), ne ha curato le versioni italiane. E stato il curatore, dal 1987 al 1993 per l Ente Autonomo Gestione Cinema e poi Cinecittà International, del Progetto Antonioni, un progetto multimediale che ha rieditato tutti i film del maestro ferrarese e li ha presentati in ventidue appuntamenti internazionali, ha prodotto una collana editoriale di sei volumi, una mostra fotografica sui suoi film e le Mostre delle opere pittoriche di Antonioni con relativi cataloghi. Nel 1996, dopo l incarico di redigere l Inventario generale analitico del Patrimonio di Antonioni, acquisito dal Comune di Ferrara, ha anche elaborato il progetto del futuro Museo Antonioni di Ferrara. Nel 2002 ha curato per Cinecittà Holding la Personale, per la prima volta completa, delle opere di e su Michelangelo Antonioni per la 59a Mostra d arte cinematografica di Venezia, che negli anni successivi è stata portata in vari paesi da Parigi a Londra e a Los Angeles, poi nel 2004 a Pechino dove, dopo trentadue anni di divieto, ha presentato per la prima volta al pubblico cinese Chung Kuo.Cina, grazie all iniziativa congiunta dell Istituto Italiano di Cultura diretto da Francesco Sisci e dell Accademia del Cinema di Pechino; e infine nel 2005 a Los Angeles dove per l occasione ha editato per Cinecittà Holding un volume in italiano e in inglese. Nel 2004 è stato collaboratore artistico per Lo sguardo di Michelangelo di Antonioni sul restauro del Mosè, presentato al Festival di Cannes. Dopo la compilazione di un dossier audiovisivo (Dossier Antonioni) per la rassegna Il cinema ritrovato del 2007, nel 2008 ha realizzato Antonioni su Antonioni, prodotto dalla Cineteca di Bologna e presentato con grande successo alla 65.ma Mostra d arte cinematografica di Venezia, con il sostegno della Direzione Generale per il Cinema del Ministero per i Beni e le Attività culturali. NASTRO D ARGENTO ALLA CARRIERA 2010 PREMIO VITTORIO DE SICA 2010 come storico del cinema per la sua opera complessiva su Michelangelo Antonioni

9 ANTONIONI SU ANTONIONI ΤΑΙΝΊΑ-ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΈΡ ΤΟΥ CARLO DI CARLO FILM DOCUMENTARIO DI CARLO DI CARLO O Michelangelo Antonioni αποτελεί κεντρική μορφή για τον πολιτισμό του 20ού αιώνα, μία από τις πιο φωτεινές μαρτυρίες της εποχής μας, καθώς κατάφερε με το έργο του και μέσα από μία μοναχική, πρωτότυπη και συχνά διατέμνουσα πορεία, να επισημάνει και να αναλύσει την «αρρώστια των συναισθημάτων», τα προβλήματα, τις αγωνίες και τις φοβίες που κατατρέχουν τον σύγχρονο άνθρωπο. Ο Antonioni είναι ένας δημιουργός που έζησε την εποχή του, κινούμενος συγχρόνως και έξω από αυτήν, εξελισσόμενος σε πρωτοπόρο της κινηματογραφικής «γλώσσας» και μετρ του ύφους. Από καιρό σκόπευα να πραγματοποιήσω αυτό το έργο με εικόνες αρχείου, καταγραμμένες im Lauf der Zeit, στην πάροδο του χρόνου, που «έκλεψα» κατά τη διάρκεια της μετάδοσής τους, τις συνέλεξα και τις φύλαξα στο αρχείο μου. Εικόνες από πολλές και σημαντικές συμμετοχές του σε τηλεοπτικά προγράμματα και εκπομπές ικανές να μας προβάλουν στο σύνολό τους μία νέα διαφορετική εικόνα του Michelangelo Antonioni. Πρόκειται για εμφανίσεις του που καλύπτουν μία περίοδο είκοσι ετών, που τις είδα φευγαλέα σε ειδικά ρεπορτάζ ή προγράμματα της RAI, καθώς για δύο αποσπάσματα από την προτελευταία δημόσια εμφάνισή του (το Δεκέμβριο του 1985) στο Maurizio Costanzo Show και την τελευταία συνέντευξη που παραχώρησε στον Gian Luigi Rondi, με την ευκαιρία των ενενήντα χρόνων Κινηματογράφου, μία ημέρα πριν από την εκδήλωση της ασθένειάς του. Κατόπιν τούτου, με την σύμπραξη του Τομέα Κινηματογράφου του Υπουργείου Πολιτισμού της Ιταλίας και της Ταινιοθήκης της Μπολόνια της οποίας ο δήμαρχος Renato Zangheri τού απένειμε το 1980 το ανώτερο βραβείο της πόλης, το Archiginnasio d oro, με τον Roland Barthes στον περίφημο λόγο του «Αγαπητέ Antonioni...» έκρινα ότι αυτή η ταινία, μετά από πάνω από σαράντα χρόνια φιλίας με τον Michelangelo, θα ήταν για μένα ο καλύτερος τρόπος για να τον θυμάμαι και να τον «παραδώσω» με συγκίνηση στη σύζυγό του Enrica. Το να ανακαλύπτεις ή/και να ανακαλύπτεις εκ νέου τις λέξεις, τις σκέψεις, τους συλλογισμούς του Antonioni και να ακούς σήμερα τη φωνή του με εκείνη την απαράλλακτη προφορά της περιοχής της Εμίλια, ζωντανή αλλά εδώ και καιρό μακρινή, είναι ένα ισχυρό και έντονο συναίσθημα. Μία σπάνια μαρτυρία ενός δημιουργού που αποδεικνύει ότι, αν και σπάνια μίλησε για τον εαυτό του, δεν υπήρξε ποτέ απρόθυμος να το κάνει. Είναι η ιστορία ενός Antonioni που στοχάζεται πάνω στο έργο και τη ζωή του, που συνεχώς αποτολμά, έτοιμος να υπερασπιστεί με επιμονή και θάρρος τις επιλογές του, με άγρυπνο και διορατικό βλέμμα στις επερχόμενες αλλαγές του μέλλοντος: ένα ενδόμυχο πορτρέτο του Antonioni, κάποιες φορές ντροπαλού και αμήχανου μπροστά στα μικρόφωνα, ακόμα και αυστηρού, αλλά αμέσως μετά πρόθυμου, φιλικού, ευγενικού, ειρωνικού και πνευματώδους. Carlo di Carlo Michelangelo Antonioni è una figura centrale nella cultura del Novecento, uno dei testimoni più lucidi della nostra epoca per avere saputo individuare e analizzare con le sue opere, attraverso un percorso solitario, originale e spesso trasversale, la malattia dei sentimenti, i problemi, le angosce, le paure dell uomo nella società contemporanea. Antonioni è un autore che ha attraversato il suo tempo, ma che è stato anche sempre fuori dal tempo, diventando un maestro di stile e un innovatore del linguaggio. E da tempo che mi riproponevo di realizzare quest opera costituita da immagini di repertorio, registrate im Lauf der Zeit, nel corso del tempo, rubate durante la loro messa in onda, raccolte e conservate nel mio archivio. Molti i suoi significativi interventi a programmi e trasmissioni televisive in grado di fornire nell insieme un ritratto inedito di Michelangelo Antonioni. Interventi che coprono un arco di vent anni, visti di sfuggita in servizi speciali o in finestre di programmi della RAI e con due estratti della penultima sua apparizione pubblica (nel dicembre 1985) al Maurizio Costanzo Show e dell ultima intervista concessa a Gian Luigi Rondi, in occasione dei novant anni del cinema, un giorno prima della malattia. E allora, con la complicità del Dipartimento per il Cinema del Ministero per i Beni e per le Attività Culturali e della Cineteca di Bologna il cui sindaco Renato Zangheri gli attribuì nel 1980 il suo massimo premio, l Archiginnasio d oro, relatore Roland Barthes con la sua celebre orazione Caro Antonioni ho pensato che questo film, dopo più di quarant anni di sodalizio con Michelangelo, fosse per me il miglior modo di ricordarlo e di consegnarlo con affetto alla moglie Enrica. Scoprire e/o riscoprire le parole, i pensieri, le argomentazioni di Antonioni, e ascoltare oggi la sua voce dall immutato accento emiliano, viva ma da lungo tempo lontana, è un emozione forte e intensa. Una rara testimonianza di un autore che dimostra, pur avendo consentito raramente di raccontarsi, di non essere mai reticente, nemmeno verso se stesso. E il racconto di un Antonioni che riflette sul lavoro e sulla vita, che si mette continuamente in gioco, pronto a difendere con tenacia e con coraggio le sue scelte, con un occhio vigile e anticipatorio delle trasformazioni e del futuro: un ritratto di un Antonioni intimo, talvolta timido e imbarazzato davanti ai microfoni, anche severo ma poi subito disponibile, cordiale, gentile, ironico e spiritoso. Carlo di Carlo 14 15

10 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 Για περισσότερες ενημερώσεις και πληροφορίες παρακαλούμε να επισκέπτεστε την ιστοσελίδα: και το facebook 21 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ - 11 ΜΑΡΤΊΟΥ / 19:00 AUDITORIUM IΤΑΛΙΚΟΎ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΎ ΑΦΙΈΡΩΜΑ ΣΤΟ ΝΈΟ ΙΤΑΛΙΚΌ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΆΦΟ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ L industriale Σκηνοθεσία: Giuliano Montaldo. Ιταλία 2011/94 28 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ Il primo incarico Σκηνοθεσία Giorgia Cecere. Ιταλία 2011/90 4 ΦΕΒΡΟΥΑΡΊΟΥ Lettere dal Sahara Σκηνοθεσία: Vittorio de Seta. Ιταλία 2006/ ΦΕΒΡΟΥΑΡΊΟΥ La seconda notte di nozze Σκηνοθεσία: Pupi Avati. Ιταλία 2005/ ΦΕΒΡΟΥΑΡΊΟΥ Lo spazio bianco Σκηνοθεσία: Francesca Comencini. Ιταλία 2009/110 4 ΜΑΡΤΊΟΥ Scontro di civiltà per un ascensore a Piazza Vittorio Σκηνοθεσία: Isotta Toso. Ιταλία 2010/96 11 ΜΑΡΤΊΟΥ I Vicerè Σκηνοθεσία: Roberto Faenza. Ιταλία 2007/ ΙΑΝOΥΑΡΊΟΥ / 19:00 ΑUDITORIUM IΤΑΛΙΚΟΎ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΎ Εγκαίνια της έκθεσης ζωγραφικής Αποκρυπτογραφώντας τα άστρα του Silvio Cattani, παρουσία του καλλιτέχνη. 15 ΦΕΒΡΟΥΑΡΊΟΥ / 16:00-19:00 ΑUDITORIUM IΤΑΛΙΚΟΎ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΎ Διεθνές Συνέδριο: Κοινοβούλιο και Παλιγγενεσία. Ο ρόλος των αντιπροσωπευτικών θεσμών στην πορεία της εθνικής ενοποίησης κατά το 19ο αιώνα. Ταυτόχρονη μετάφραση Σε συνεργασία με τη Διεθνή Επιτροπή για την ιστορία των αντιπροσωπευτικών και κοινοβουλευτικών θεσμών (ICHRPI), υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ιταλίας στην Αθήνα. 20 ΦΕΒΡΟΥΑΡΊΟΥ / 20:00 ΑUDITORIUM IΤΑΛΙΚΟΎ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΎ Ρεσιτάλ πιάνου του Julian Gargiulo 27 ΦΕΒΡΟΥΑΡΊΟΥ / 19:00 ΑUDITORIUM IΤΑΛΙΚΟΎ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΎ Ελλάδα και Ιταλία. Διάλογοι μεταξύ δύο πολιτισμών Η Ελληνική Παλιγγενεσία και ο αντίκτυπός της στην Ιταλική Λογοτεχνία του 19ου αιώνα Καθ. Ιωάννης Τσόλκας, Eθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 13 ΜΑΡΤΊΟΥ / 19:00 ΙΤΑΛΙΚΌ ΜΟΡΦΩΤΙΚΌ ΙΝΣΤΙΤΟΎΤΟ ΑΘΗΝΏΝ Εγκαίνια της έκθεσης ζωγραφικής του Alessandro Mattia Mazzoleni «Χώρος και χρόνος» Σε συνεργασία με το INAC (Εθνικό Ινστιτούτο Σύγχρονης Τέχνης) 27 ΜΑΡΤΊΟΥ / 19:00 ΑUDITORIUM IΤΑΛΙΚΟΎ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΎ Ελλάδα-Ιταλία. Διάλογοι μεταξύ δύο πολιτισμών Ο Βοκάκιος και η Ελλάδα. Η νουβέλα του Κίμωνα: Η Ελλάδα ως δημιουργικός μύθος στο δυτικό κόσμο. Dott.ssa Maria Corrado, Λέκτορας Εθνικoύ και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών 5 ΑΠΡΙΛΊΟΥ / 20:00 ΙΤΑΛΙΚΌ ΜΟΡΦΩΤΙΚΌ ΙΝΣΤΙΤΟΎΤΟ ΑΘΗΝΏΝ Νυχτερινές δυσαρμονίες Ρεσιτάλ πιάνου του Riccardo Vaglini Η σύγχρονη ιταλική μουσική συνδιαλέγεται με την παράδοση του 19ου αιώνα 15 ΑΠΡΙΛΊΟΥ / 19:00 ΙΤΑΛΙΚΌ ΜΟΡΦΩΤΙΚΌ ΙΝΣΤΙΤΟΎΤΟ ΑΘΗΝΏΝ Αφιέρωμα στον Gabriele d Annunzio στην 150η επέτειο από τη γέννησή του Διαλέξεις, έκθεση φωτογραφίας και προσωπικών αντικειμένων, προβολή του ντοκιμαντέρ Con d Annunzio in Grecia του Ivanos Ciani. Σε συνεργασία με: Il Vittoriale degli Italiani, Eθνική Επιτροπή Εορτασμών, Εθνικό Κέντρο Μελετών για τον Gabriele D Annunzio. 24 ΑΠΡΙΛΊΟΥ / 19:00 ΑUDITORIUM IΤΑΛΙΚΟΎ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΎ Ελλάδα-Ιταλία. Διάλογοι μεταξύ δύο πολιτισμών. Ultima venne la morte (Εκδ. Crocetti 2012). Η Ζυράννα Ζατέλη συνδιαλέγεται με την Ιταλίδα μεταφράστριά της Valentina Gilardi. 16 ΜΑΐΟΥ / 19:00 ΙΤΑΛΙΚΌ ΜΟΡΦΩΤΙΚΌ ΙΝΣΤΙΤΟΎΤΟ ΑΘΗΝΏΝ Εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας Altromare Οltremare της Miranda Gibilisco, παρουσία της καλλιτέχνιδος. Χορογραφίες: Guido Silveri 3 ΙΟΥΝΊΟΥ ΊΔΡΥΜΑ «ΜΙΧΆΛΗΣ ΚΑΚΟΓΙΆΝΝΗΣ» Διεθνές Συνέδριο Η Ελλάδα του Boκάκιου, σε συνεργασία με το Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, τον Καθ.Andrea Nanetti (College Year in Athens & Μανιατάκειον Ίδρυμα) και το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Υπό την αιγίδα: Ente Nazionale Giovanni Boccaccio 16 17

11 ANTEPRIMA DEL PROGRAMMA CULTURALE GENNAIO GIUGNO 2013 Vi preghiamo di consultare gli aggiornamenti e approfondimenti sul sito: e su facebook. 21 GENNAIO 11 MARZO ORE 19:00 AUDITORIUM IIC ATENE RASSEGNA NUOVO CINEMA ITALIANO 21 GENNAIO L industriale, Regia di Giuliano Montaldo. Italia 2011 / 94 min. 28 GENNAIO Il primo incarico, Regia di Giorgia Cecere. Italia 2011 /90 min. 4 FEBBRAIO Lettere dal Sahara, Regia di Vittorio De Seta. Italia 2006 / 123 min. 18 FEBBRAIO La seconda notte di nozze, Regia di Pupi Avati, Italia 2005 /103 min. 25 FEBBRAIO Lo spazio bianco, Regia di Francesca Comencini. Italia 2009 / 110 min. 4 MARZO Scontro di civiltà per un ascensore a Piazza Vittorio, Regia di Isotta Toso. Italia 2010 / 96 min. 11 MARZO I Vicerè, Regia di Roberto Faenza. Italia 2007 / 120 min 30 GENNAIO / 19:00 IIC ATENE Inaugurazione della mostra di pittura Per decifrare gli astri, di Silvio Cattani, alla presenza dell artista. 15 FEBBRAIO / 16:00-19:00 AUDITORIUM IIC ATENE Convegno internazionale: Parlamento e Risorgimento. Il ruolo delle istituzioni rappresentative nei processi di unificazione nazionale nell 800. Traduzione simultanea In collaborazione con la Commissione internazionale per la storia delle istituzioni rappresentative e parlamentari (ICHRPI) e con il Patrocinio dell Ambasciata d Italia in Atene. 20 FEBBRAIO / 20:00 AUDITORIUM IIC ATENE Recital di pianoforte del Maestro Julian Gargiulo 27 FEBBRAIO / 19:00 AUDITORIUM IIC ATENE Grecia-Italia. Dialoghi tra due culture Il Risorgimento greco e la sua risonanza sulla letteratura italiana dell Ottocento. Prof. Ioannis Tsolkas, Università Capodistriaca di Atene 13 MARZO / 19:00 IIC ATENE Inaugurazione della mostra di pittura di Alessandro Mattia Mazzoleni «Lo spazio e il tempo» In collaborazione con INAC (Istituto Nazionale d Arte Contemporanea) 27 MARZO / 19:00 AUDITORIUM IIC ATENE Grecia-Italia. Dialoghi tra due culture Boccaccio e la Grecia. La novella di Cimone: La Grecia come mito operativo nel mondo occidentale. Dott.ssa Maria Corrado, lettore di ruolo presso l Università Capodistriaca di Atene 5 APRILE / 20:00 IIC ATENE Disarmonie notturne. Riccardo Vaglini, Piano Recital Musica contemporanea italiana in dialogo con la tradizione ottocentesca 15 APRILE / 19:00 IIC ATENE Omaggio a Gabriele d Annunzio nel 150esimo anniversario della nascita Conferenze, mostra fotografica e di oggetti personali, proiezione del documentario Con d Annunzio in Grecia di Ivanos Ciani. In collaborazione con Il Vittoriale degli Italiani, il Comitato Nazionale per le Celebrazioni, il Centro nazionale di studi dannunziani 24 APRILE / 19:00 AUDITORIUM IIC ATENE Grecia-Italia. Dialoghi tra due culture. Ultima venne la morte (Ed. Crocetti 2012), conversazione tra Zyranna Zateli e la sua traduttrice italiana Valentina Gilardi. 16 MAGGIO / 19:00 IIC ATENE Inaugurazione della mostra fotografica Altromare Oltremare di Miranda Gibilisco. Alla presenza dell artista. Con rappresentazioni coreografiche di Guido Silveri. 3 GIUGNO FONDAZIONE CACOYANNIS Convegno Internazionale La Grecia di Boccaccio, in collaborazione con l Univerità Capodistriaca di Atene, Dipartimento di Lingua e Letteratura italiana, con il Prof. Andrea Nanetti (College Year in Athens & Maniatakeion Foundation) e con la Fondazione Cacoyannis. Con il patrocinio dell Ente Nazionale Giovanni Boccaccio 18 19

12 Τα Τμήματα Ιταλικής Γλώσσας του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Αθηνών I Corsi di Lingua Italiana all IIC Atene Το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο είναι Δημόσιος Ιταλικός Φορέας που επιδίωξή του είναι η διάδοση της Ιταλικής γλώσσας και κουλτούρας στο εξωτερικό. Πρωτοπορεί στην εκμάθηση της Ιταλικής γλώσσας με έμπειρους και καταξιωμένους καθηγητές οι οποίοι εφαρμόζουν σύγχρονες και πάντα ανανεωμένες μεθοδολογίες. Η εκμάθηση της Ιταλικής γλώσσας στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών σημαίνει: - πρόσβαση σε όλο το σύνολο τμημάτων Ιταλικής γλώσσας και κουλτούρας που διαρθρώνονται σε 6 επίπεδα σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κοινό Πλαίσιο Αναφοράς των Γλωσσών - πρόσβαση στο μοναδικό επίσημο εξεταστικό κέντρο στην Αθήνα για την απόκτηση του Πιστοποιητικού Γνώσης της Ιταλικής Γλώσσας CELI του Πανεπιστημίου για Ξένους της Περούτζια. - πρόσβαση στο μοναδικό κέντρο στην Ελλάδα που παρέχει τμήματα διδακτικής κατάρτισης στους καθηγητές Ιταλικής ως ξένης γλώσσας και τμήματα προετοιμασίας για την πιστοποίηση CEDILS του Πανεπιστημίου Ca Foscari της Βενετίας - πρόσβαση στο μοναδικό κέντρο στην Αθήνα εξουσιοδοτημένο να εκδίδει δικό του δίπλωμα (Diploma) αναγνωρισμένο από το Α.Σ.Ε.Π. - πρόσβαση στη Συμβουλευτική Υπηρεσία για την εγγραφή στα Ιταλικά πανεπιστήμια Εκτός από τα τμήματα γλώσσας το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο παρέχει επίσης υπηρεσίες πληροφοριών και συμβουλευτικής: - πληροφορίες για σπουδές στην Ιταλία - βιβλιοθήκη και βιντεοθήκη - ευρύ πολιτιστικό πρόγραμμα με εκθέσεις, συναυλίες, ομιλίες, θεατρικές βραδιές κλπ. Ωράριο Γραμματείας: Δευτ., Τριτ., Πεμπ., Παρ. 12:00-16:00, Τετ. 14:00-18:00 Πληρωμή με πιστωτική κάρτα με άτοκες δόσεις Εκπτώσεις σε φοιτητές, άνεργους, μέλη πολύτεκνων οικογενειών κ.α. 20 L Istituto Italiano di Cultura, Ufficio culturale dell Ambasciata d Italia, è l Istituzione pubblica italiana preposta alla diffusione della lingua e cultura italiana all estero. All avanguardia nell insegnamento della lingua italiana, è presente nelle maggiori città di tutto il mondo, con docenti altamente qualificati e una metodologia costantemente aggiornata. Studiare all Istituto Italiano di Cultura di Atene significa: - avere accesso a una gamma completa di corsi di lingua e cultura italiana, articolati nei sei livelli previsti dal Quadro Comune Europeo delle Lingue del Consiglio d Europa - frequentare il solo Centro di esame in Atene per il conseguimento della certificazione di competenza linguistica CELI dell Università per Stranieri di Perugia - frequentare il solo centro in Grecia che offre corsi di formazione didattica agli insegnanti di italiano e corsi di preparazione per la certificazione CEDILS dell Università Ca Foscari di Venezia - frequentare il solo centro in Atene autorizzato al rilascio di un proprio Diploma riconosciuto dall ASEP - accedere al nostro Servizio di Consulenza per l iscrizione alle università italiane con prezzo agevolato Oltre ai corsi di lingua l IIC offre servizi di informazione e consulenza: - informazioni sugli studi in Italia - biblioteca e videoteca - un vasto programma culturale con manifestazioni, concerti, serate teatrali, ecc. Orari segreteria: Lun., Mart., Giov., Ven. 12:00-16:00, Merc. 14:00-18:00 Pagamento con carta di credito a rate Sconti a studenti universitari, disoccupati, membri di famiglie numerose. corsi.iicatene@esteri.it Σε συνεργασία με: / In collaborazione con: Μinistero Affari Esteri DGSP Settore Cinema, Cinecittà Luce, Mediaset Megaron Plus, Fondazione Michalis Cacoyannis, AquariusTv