Αποκωδικοποιώντας τα αίτια και τις επιπτώσεις της παχυσαρκίας

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Αποκωδικοποιώντας τα αίτια και τις επιπτώσεις της παχυσαρκίας"

Ξάνθιππος Καλαμογδάρτης
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Αποκωδικοποιώντας τα αίτια και τις επιπτώσεις της παχυσαρκίας Δρ Ι. Ιωαννίδης Παθολόγος Διαβητολόγος Υπεύθυνος Ιατρείου Διαβήτη και Παχυσαρκίας Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας

2 Παχυσαρκία «Η συσσώρευση λίπους στο ανθρώπινο σώμα πέραν της ποσότητας που είναι απαραίτητη για την αρμονική του λειτουργία. Σχετίζεται με μεταβολικές διαταραχές, αυξημένη θνητότητα και νοσηρότητα»

3 ΒΜΙ = ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΒΑΡΟΥΣ Σωματικό βάρος Ύψος 2 BMI Ελλειποβαρής < 18.5 Φυσιολογικός Υπέρβαρος Παχύσαρκος I II Νοσηρά παχύσαρκος III >40.0

4 Περίμετρος μέσης Αυξημένος κίνδυνος cm Γυναίκες : > 88 εκ >80 εκ Άνδρες : > 102 εκ >94 εκ

5 % Ποσοστά ΔΜΣ Άνδρες & Γυναίκες ηλικίας ετών % ,0 47,2 Άνδρες 41,1 Γυναίκες 29,9 26,0 18, ,9 4,7 Αδύνατος Φυσιολογικός Υπέρβαρος Παχύσαρκος Kapantais E, Tzotzas T, Ioannidis I, Mortoglou A, Bakatselos S, Kaklamanou M, Lanaras L, Kaklamanos I: First National Epidemiological Survey on the Prevalence of Obesity and Abdominal Fat Distribution in Greek Adults. Ann Nutr Metab 2006;50:

I, Mortoglou A, Bakatselos S, Kaklamanou M, Lanaras L, Kaklamanos I: First National Epidemiological Survey

6 Επίπτωση της παχυσαρκίας στην Ευρώπη

7 Άνδρες-Γυναίκες. Συχνότητα παχυσαρκίας στην Ευρώπη. ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

8 Αλλαγή στην επίπτωση της παχυσαρκίας διαχρονικά στις ΗΠΑ 1990, 1998, (BMI 30) No Data <10% 10% 14% 15% 19% 20% 24% 25% 29% 30%

9 Η Παιδική παχυσαρκία οδηγεί σε παχυσαρκία κατά την ενήλικη ζωή. Συχνότητα παχυσαρκίας κατά την ενήλικη ζωή Ηλικία Κανείς γονιός παχύς Τουλάχιστον 1 γονιός παχύς 3 5 ετών ετών 24% 64% 62% 79% Stunkard et al. Am J Med 1996; 150: 230 6

Κανείς γονιός παχύς Τουλάχιστον 1 γονιός παχύς 3 5 ετών 10

10 Το οικονομικό και κοινωνικό κόστος της παχυσαρκίας Γυναίκες Υπέρβαρες n=195 Φυσιολογικό βάρος n=4943 Διορθωμένη διαφορά Παντρεμένες % *** εισόδημα $ 18,372 30,586-6,710*** Κάτω από το επίπεδο φτώχειας % *** Gortmaker SL, N Engl J Med 1993;329(14): * p<0.05 ** p<0.01 *** p<0.001

εισόδημα $ 18,372 30,586-6,710*** Κάτω από το επίπεδο φτώχειας % 32 13

11 Παχυσαρκία : Νόσος των φτωχών στις αναπτυγμένες χώρες

15 Το κόστος της παχυσαρκίας $51 δισ.(5.7% ολικών εξόδων για την υγεία στις ΗΠΑ) σε άμεσα έξοδα. $33 δισ. Σε προγράμματα απώλειας βάρους. Έμμεσοκόστος: 39 εκατ. Χαμένες ημέρες εργασίας. 239 εκατ. Ημέρες περιορισμένης εργασίας Σύνολο: $300 εκατ. επιπλέον κόστος/ εκατομ. Ενηλίκων. Wolf and Colditz. Obesity Research 6: , 1998

Σε προγράμματα απώλειας βάρους. Έμμεσοκόστος: 39 εκατ. Χαμένες ημέρες εργασίας.

16 Το κόστος θεραπείας της παχυσαρκίας

17 «Τοξικό» περιβάλλον και παχυσαρκία

18 Γιατί παχαίνουμε; Ενεργειακή κατανάλωση Ενεργειακή πρόσληψη Καθιστική ζωή Μειωμένη σωματική δραστηριότητα Δίαιτα υψηλή σε θερμίδες Δίαιτα υψηλή σε λίπος Γενετική προδιάθεση

19 Τρώω για να ζω Ζω για να τρώω

20 Περιοδικό TIME 2004: Γιατί παχαίνουμε;

21 Ινδιάνοι Pima Στα βουνά της Sierra Madre στο Μεξικό 40 ώρες/εβδ χειρωνακτική εργασία καρπούς και λαχανικά Νότια Αριζόνα εγκατέλειψαν τη γεωργία Υιοθέτησαν την «αμερικανική» δίαιτα Πήραν 22 κιλά και 2,5 εκ ύψος

22 Συσχέτιση δεικτών έλλειψης σωματικής δραστηριότητας με τη συχνότητα της παχυσαρκίας % Παχυσαρκία Αυτοκίνητα/ νοικοκυριό παρακολούθηση TV (ώρες/εβδ) Prentice AM, BMJ 1995;311:437-9

23 Κίνδυνος εμφάνισης παχυσαρκίας σε γυναίκες. 30 % μεταβολή στο κίνδυνο TV 2 ώρες/ημερ Ορθοστασία στη δουλειά 2 ώρες/ημερ Ταχύ βάδισμα 1 ώρα/ημερ

25 Διαφήμιση-Έτοιμο φαγητό Θερμίδες Burger = 690 μεγάλη Coke = 280 Πατάτες = 570 ΣΥΝΟΛΟ = 1, gr λίπους

26 Οι μερίδες είναι μεγάλες

27 Κατανόηση της δήλωσης του ασθενούς «Δεν τρώω σχεδόν τίποτα». Αυταπάτη ή μερική αλήθεια? 2500 kcal 2500 kcal Φαγητό πλούσιο σε λίπος Φαγητό πλούσιο σε υδατάνθρακες

28 Κατανάλωση «υγρών γλυκισμάτων» Έφηβοι (ηλικίας 12-19) καταναλώνουν γάλα και αναψυκτικά με ζάχαρη ημερησίως (onz.ημερησίως) Γάλα Αναψυκτικά

29 Αυξημένος κίνδυνος παχυσαρκίας για κάθε επιπλέον κουτί σακχαρούχου αναψυκτικού Μερίδες σακχαρούχων ποτών

30 Παχυσαρκία και ώρες TV

31 Ητεχνολογία αυξάνει το σωματικό βάρος Τα κινητά τηλέφωνα και το τηλεκοντρόλ μας περιορίζουν το περπάτημα! 20 φορές ημερησίως x 20 m = 400 m Απώλεια απόστασης βάδισης / έτος 400x365 = 146,000 m 146 km = 25 ώρες βάδισης 1 ώρα βάδισης = kcal Ενέργεια που εξοικονομείται = kcal Rössner, 2002 Ł kg λιπώδους ιστού

32 Απόσταση που διανύεται με το αυτοκίνητο/πόδια ,6 495,4 518,7 535, ,9 379, /6 1985/6 1989/ /4 1995/7 1998/00 Μίλια βαδίσεως Αυτοκίνητο x 10 μίλια Source: DTLR National Travel Surveys

33 «Η γενιά των Media» Ώρες /ημέρα ετών 8-18 ετών TV Video Video παιγνίδια Computer Ταινίες ΣΥΝΟΛΟ

34 Η παχυσαρκία ως νόσος

35 Συσχέτιση του BMI με επιπλέον θνητότητα Ηλικία έναρξης παρατήρησης Χαμηλός κίνδυνος Μέτριος κίνδυνος Υψηλός κίνδυνος ΒΜΙ (kg/[m 2 ]) Bray GA. Overweight is risking fate. Definition, classification, prevalence and risks. Ann NY Acad Sci 1987;499:14-28.

36 Παχυσαρκία Περίπου 97 εκατομμύρια ενήλικες Αμερικανοί είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Λόγω αυτού του γεγονότος έχουν αυξημένο κίνδυνο να πάθουν: Υπέρταση Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 Στεφανιαία νόσο Χολοκυστοπάθεια Ορισμένους καρκίνους Υψηλή χοληστερόλη Εγκεφαλικό επεισόδιο Οστεοαρθρίτιδα Άπνοια στον ύπνο

37 Επιπλοκές της παχυσαρκίας Πνευμονικά νοσήματα Άπνοια κατά τον ύπνο Σύνδρομο υποαερισμού. Λιπώδες ήπαρ μη αλκοολικής αιτιολογίας (NAFLD) Στεάτωση Στεατοηπατίτιδα Κίρρωση Χολοκυστοπάθεια Γυναικολογικές ανωμαλίες Διαταραχές κύκλου ΣΠΩ Οστεοαρθρίτιδα Ουρική αρθρίτιδα ΑΕΕ Καταρράκτης Στεφανιαία νόσος Σακχαρώδης Διαβήτης Δυσλιπιδαιμία Υπέρταση Καρκίνος μαστού, μήτρας, τραχήλου, κόλο, οισοφάγος, πάγκρεας, νεφρό, προστάτης. Φλεβίτιδα Φλεβική στάση

38 Η παχυσαρκία είναι νόσος Προκαλεί ~300,000 θανάτους ετησίως στις ΗΠΑ. 2η αιτία θανάτων που μπορούν να προληφθούν μετά το κάπνισμα στις ΗΠΑ (~400,000/έτος). ΑΙΤΙΑ ΠΡΟΩΡΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ Δίαιτα και έλλειψη σωματικής άσκησης 310, ,000 Κάπνισμα 260, ,000 Αλκοόλ 70, ,000 Μικρόβια 90,000 Τοξικοί παράγοντες 60, ,000 Πυρκαγιές 35,000 Σεξουαλική συμπεριφορά 30,000 Αυτοκίνητα- Μηχανάκια 25,000 Χρήση φαρμάκων 20,000

39 Η παχυσαρκία είναι νόσος. 1. Καρδιακά νοσήματα 709, Καρκίνος 551, ΑΕΕ 166, ΧΑΠ 123, Ατυχήματα 93, Σ. Διαβήτης 68, Πνευμονία και γρίππη 67, Νόσος Alzheimer 49, Νεφρίτιδα 37, Σηψαιμία 31, Αυτοκτονία 28, Ηπατοπάθεια/ κίρρωση 26, Αρτηριακή υπέρταση 17, Πνευμονίτιδα 16,659

40 Παχυσαρκία και καρκίνος The contribution of a risk factor to a disease or a death is quantified using the population attributable fraction (PAF). PAF is the proportional reduction in population disease or mortality that would occur if exposure to a risk factor were reduced to an alternative ideal exposure scenario (eg. no tobacco use).

41 Παχυσαρκία και ΣΔ τύπου 2

42 Παχυσαρκία και ΣΔ : παράλληλες επιδημίες Διαβήτης <4% 4% 4.9% 5% 5.9% >6% Παχυσαρκία (BMI 30 kg/m 2 ) 10% 14% 15% 19% 20% 24% >25% CDC.

43 Επιδημιολογικά δεδομένα: Παράλληλες πορείες Παχυσαρκία (BMI 30 kg/m 2 ) ΣΔ 31% αύξηση US adults (%) % αύξηση * * *Jan Sep CDC NHIS. Accessed April 2006.

44 90% των διαβητικών είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. National Health Interview Survey, 2003; N 31,000 aged 18 to 79 years 90% Διαβητικοί ασθενείς BMI 25 kg/m 2 (%) Παχύσαρκοι (BMI 30) Υπέρβαροι (BMI 25 to <30) Geiss LS et al. Am J Prev Med. 2006;30:371-7.

45 Τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις; Διαβητικός!

46 Συσχέτιση BMI και θνητότητας από καρδιαγγειακά αίτια. 3.0 Σχετικός κίνδυνος θανάτου <18.5 Άνδρες Γυναίκες Κανονικό βάρος Υπέρβαρος Παχύσαρκος Body Mass index >40.0 Calle et al. N Engl J Med 1999;341:1097.

47 Κίνδυνος ΟΕΜ που σχετίζεται με διάφορους παράγοντες κινδύνου στο γενικό πληθυσμό Παράγων κινδύνου % Cont % Cases PAR (99% CI) ApoB/ApoA-1 (5 v 1) (43.8, 54.5) Κάπνισμα ,(32.5,39.1) Διαβήτης (8.5, 11.5) Υπέρταση (15.7, 20.4) Κοιλιακή παχυσαρκία (3 v 1) (15.3, 26.0) Λαχανικά και φρούτα (9.9, 18.6) Άσκηση (5.5, 25.1) Αλκοόλ (2.0, 20.2) Συνδυασμός (88.1, 92.4)

48 Κοιλιακή παχυσαρκία και δυσλιπιδαιμία Τριγλυκερίδια HDL-χοληστερόλη mg/dl mg/dl αδύνατοι 30 λίγο πολύ αδύνατοι Σπλαγχνικό λίπος (παχείς) λίγο πολύ Σπλαγχνικό λίπος (παχείς) Pouliot et al 1992

49 Η παχυσαρκία συνδέεται με αυξημένη συχνότητα υπέρτασης 45 Άνδρες Γυναίκες *ΣΑΠ 140 mmhg, ΔΑΠ 90 mmhg ή αντιυπερτασική αγωγή 25.2 < < BMI National Institutes of Health NHLBI Clinical Guidelines.1998

50 Αναπνευστικό σύστημα και παχυσαρκία Υπνική άπνοια. Σύνδρομο υποαερισμού. Αυξημένος κίνδυνος πνευμονικής εμβολής, εισροφήσεων, ατελεκτασιών και αναπνευστικής ανεπάρκειας (ειδικά μετά από εγχειρήσεις).

51 Επιπολασμός Στεάτωσης και NASH Δημογραφικά Στεάτωση NASH Γενικός πληθυσμός 16-23% 2-3% Παχύσαρκοι 65-85% 19% Σοβαρή παχυσαρκία > 90% 50% (ΒΜΙ > 40kg/m 2 ) Διαβητικοί 21-78% 35% «Trends» 2020: NAFLD NASH Παχύσαρκοι (εκατ) Διαβητικοί (εκατ) L.Grantet al Annals of Hepatology2004; 3(3): 93-99

52 NASH: CT Εικόνα Normal Liver Liver = Spleen NASH Liver < Spleen L/S < 1 = (NAFLD) Saadeh S et al. Gastroenterology. 2002;123: Provided to CLDF Slide Collection courtesy of BA Neuschwander-Tetri.

53 Τααποτελέσματα της λαιμαργίας σε εποχές αφθονίας Science, 7 Feb 2003

Σχετικά έγγραφα

Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα»

Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα» Πως υπολογίζουµε εάν ένα παιδί έχει φυσιολογικό βάρος ; ΒΜΙ = Βάρος/Ύψος² (σε kg/m²) Χρησιμοποιείται