Κεφάλαιο 9 ΑΡΡΥΘΜΙΕΣ ΣΤΗ ΜΟΝΑΔΑ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Κεφάλαιο 9 ΑΡΡΥΘΜΙΕΣ ΣΤΗ ΜΟΝΑΔΑ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ"

Transcript

1 Κεφάλαιο 9 ΑΡΡΥΘΜΙΕΣ ΣΤΗ ΜΟΝΑΔΑ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Ιωάννης Αλεξανιάν, Μαρία Ντάγανου Σύνοψη Οι διαταραχές του καρδιακού ρυθμού (ταχυαρρυθμίες και βραδυαρρυθμίες) είναι συχνές στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Οι συχνότερες ταχυαρρυθμίες είναι η κολπική μαρμαρυγή, ο κολπικός πτερυγισμός, η κολποκοιλιακή ταχυκαρδία από επανείσοδο στον κολποκοιλιακό κόμβο, η κολποκοιλιακή ταχυκαρδία που προκαλείται από παραπληρωματικό δεμάτιο, η κοιλιακή ταχυκαρδία και η κοιλιακή μαρμαρυγή. Οι ταχυαρρυθμίες προκαλούνται από διαταραχές του αυτοματισμού, πυροδοτούμενη δραστηριότητα ή μηχανισμό επανεισόδου. Οι υπερκοιλιακές ταχυκαρδίες δεν είναι συνήθως επικίνδυνες και δεν προκαλούν συχνά αιμοδυναμική επιβάρυνση, συνεπώς στις περισσότερες περιπτώσεις αντιμετωπίζονται συντηρητικά. Αντίθετα, οι κοιλιακές ταχυκαρδίες προκαλούν συνήθως αιμοδυναμική επιβάρυνση, έχουν βαρύτερη πρόγνωση και αντανακλούν υποκείμενη καρδιακή νόσο, απαιτώντας άμεση παρέμβαση και αποκατάσταση του φυσιολογικού ρυθμού. Από την άλλη, συχνά εμφανίζονται εμμένουσες ή διαλείπουσες βραδυαρρυθμίες, που μπορεί να οφείλονται σε παροδικά και αναστρέψιμα αίτια, αλλά πολλές φορές αντανακλούν υποκείμενη νόσο του φλεβοκόμβου ή σοβαρό κολποκοιλιακό αποκλεισμό. Οι αρρυθμίες αυτές μπορεί να απαιτήσουν προσωρινή ή και μόνιμη βηματοδότηση. Κύρια γνώση Η παρουσία ή μη κυμάτων P, η εκτίμηση του RP διαστήματος και η ρυθμικότητα των διαστημάτων RR στο ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) βοηθούν στη διαφορική διάγνωση των υπερκοιλιακών ταχυαρρυθμιών. Βαγοτονικοί χειρισμοί και φάρμακα που επιβραδύνουν την κολποκοιλιακή αγωγιμότητα ενδείκνυνται στην αντιμετώπιση αιμοδυναμικά σταθερών ασθενών με υπερκοιλιακές ταχυαρρυθμίες χωρίς σύνδρομο προδιέγερσης. Σε αιμοδυναμικά ασταθείς ασθενείς απαιτείται συγχρονισμένη ηλεκτρική καρδιοανάταξη. Η αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής αποσκοπεί στον έλεγχο της καρδιακής συχνότητας, την αποκατάσταση φλεβοκομβικού ρυθμού και την πρόληψη θρομβοεμβολικών επεισοδίων. Σε ταχυκαρδία με ευρύ QRS και σημεία υπότασης, στηθάγχης ή/και πνευμονικού οιδήματος, πραγματοποιούμε άμεσα συγχρονισμένη καρδιοανάταξη. Σε σταθερούς ασθενείς χορηγείται αμιοδαρόνη. Η συμπτωματική βραδυκαρδία αντιμετωπίζεται με ατροπίνη ή/και ισοπροτερενόλη, ενώ σε υψηλού βαθμού κολποκοιλιακό αποκλεισμό και σε απειλητικές για τη ζωή βραδυαρρυθμίες ενδείκνυται η προσωρινή διαφλέβια βηματοδότηση. 9.1 Ταχυαρρυθμίες Οι ταχυαρρυθμίες διακρίνονται σε υπερκοιλιακές, στις οποίες η εστία ή το κύκλωμα της αρρυθμίας προέρχεται, τουλάχιστον μερικώς, από ιστό υπεράνω των κοιλιών (φλεβόκομβος, κόλποι, κολποκοιλιακός κόμβος, δεμάτιο του His), και σε κοιλιακές, στις οποίες η εστία ή το κύκλωμα της αρρυθμίας προέρχεται αποκλειστικά από το κοιλιακό μυοκάρδιο ή τις ίνες του Purkinje. Οι υπερκοιλιακές ταχυκαρδίες δεν είναι συνήθως επικίνδυνες και δεν προκαλούν συχνά αιμοδυναμική επιβάρυνση, με αποτέλεσμα να υπάρχει χρόνος για πιο συντηρητικά μέτρα αποκατάστασης του φυσιολογικού ρυθμού. Αντίθετα, οι κοιλιακές ταχυκαρδίες προκαλούν συνήθως αιμοδυναμική επιβάρυνση, έχουν βαρύτερη πρόγνωση και αντανακλούν υποκείμενη καρδιακή νόσο, απαιτώντας άμεση παρέμβαση και αποκατάσταση του φυσιολογικού ρυθμού. Η διάκριση μεταξύ υπερκοιλιακής και κοιλιακής ταχυκαρδίας βασίζεται, συνήθως, στο ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) 12 απαγωγών στη διάρκεια της αρρυθμίας και των χειρισμών που γίνονται για τον τερματισμό της Υπερκοιλιακές Ταχυαρρυθμίες Οι υπερκοιλιακές ταχυκαρδίες εμφανίζονται ως αίσθημα παλμών, αδυναμία, πολυουρία και, σπανιότερα, ως

2 συγκοπή. Η αιμοδυναμική επιβάρυνση, αν υπάρχει, είναι μεγαλύτερη σε ταυτόχρονη κοιλιακή και κολπική συστολή, εξαιτίας της αύξησης των πιέσεων στους κόλπους, μικρότερη σε βραχύ RP διάστημα (το διάστημα από την αρχή του κύματος R μέχρι την αρχή του κύματος P, που αντιστοιχεί στον χρόνο μεταξύ της κοιλιακής και της κολπικής συστολής) και ελάχιστη σε μακρύ RP. Ταχυκαρδία με στενό QRS (< 120 msec) είναι σχεδόν πάντα υπερκοιλιακή. Αν τα διαστήματα RR της ταχυκαρδίας είναι άνισα, τότε πρόκειται για κολπική μαρμαρυγή (Atrial Fibrillation, AF) ή κολπικό πτερυγισμό, κολπική ταχυκαρδία με μεταβαλλόμενη κολποκοιλιακή αγωγή ή πολυεστιακή κολπική ταχυκαρδία. Αν τα διαστήματα RR της ταχυκαρδίας είναι ίσα, τότε αναζητούμε την ύπαρξη κυμάτων P. Αν δεν ανευρίσκονται, τότε πρόκειται για ταχυκαρδία από επανείσοδο στον κολποκοιλιακό κόμβο (Atrio-Ventricular Nodal Reentrant Tachycardia, AVNRT) (Εικόνα 9.1). Αν ανευρίσκονται, τότε εξετάζουμε τη συχνότητα των κυμάτων P (κολπική συχνότητα) έναντι της κοιλιακής. Αν η κολπική συχνότητα είναι μεγαλύτερη της κοιλιακής, τότε πρόκειται για κολπικό πτερυγισμό ή κολπική ταχυκαρδία. Διαφορετικά, αν η κολπική συχνότητα είναι ίδια με την κοιλιακή, τότε αναλύουμε το διάστημα RP. Αν το διάστημα RP είναι βραχύ (RP μικρότερο του PR), τότε, εφόσον το RP είναι μικρότερεο από 90 msec, πρόκειται για AVNRT, ενώ, αν το διάστημα RP είναι βραχύ, αλλά μεγαλύτερο από 90 msec, τότε πρόκειται είτε για κολποκοιλιακή ταχυκαρδία επανεισόδου (Atrio-Ventricular Reentrant Tachycardia, AVRT) ή AVNRT είτε για κολπική ταχυκαρδία. Αντίθετα, αν το διάστημα RP είναι μακρύ (RP μεγαλύτερο από το PR), τότε οι πιθανότερες διαγνώσεις είναι είτε κολπική ταχυκαρδία ή μόνιμη κομβική ταχυκαρδία από επανείσοδο (Permanent Junctional Reciprocating Tachycardia, PJRT) είτε άτυπη AVNRT (Εικόνα 9.2). Εικόνα 9.1 Κολποκοιλιακή ταχυκαρδία από επανείσοδο στον κολποκοιλιακό κόμβο (Atrio-Ventricular Nodal Reentrant Tachycardia, AVNRT). Παρατηρείται απουσία κυμάτων P πριν από τα επάρματα QRS. Πηγή: Προσωπικό αρχείο. Ταχυκαρδία με ευρύ QRS ( 120 msec) μπορεί να είναι κοιλιακή ή υπερκοιλιακή (από προϋπάρχοντα αποκλεισμό σκέλους, υπερκοιλιακή ταχυκαρδία με αλλοδρομία, ταχυκαρδία με προδιέγερση, κατά την οποία το κοιλιακό μυοκάρδιο διεγείρεται από παραπληρωματικό δεμάτιο, με αποτέλεσμα ευρύ QRS, ευρύ QRS από ηλεκτρολυτικές ή μεταβολικές διαταραχές, καθώς και βηματοδοτικό ρυθμό) Ταχυκαρδία από επανείσοδο στον κολποκοιλιακό κόμβο (Atrio-Ventricular Nodal Reentrant Tachycardia, AVNRT) Είναι η πιο συχνή υπερκοιλιακή ταχυκαρδία, εμφανιζόμενη συχνότερα σε νέα άτομα, και εκδηλώνεται με αιφνίδιας έναρξης αίσθημα παλμών, ζάλη, δύσπνοια και σπάνια με συγκοπή. Η συχνότητα της ταχυκαρδίας είναι μεταξύ bpm και δεν συνοδεύεται από δομική νόσο της καρδιάς. Οφείλεται σε μηχανισμό επανεισόδου στον κολποκοιλιακό κόμβο, εξαιτίας δύο διακριτών λειτουργικά οδών αγωγής (ταχείας και βραδείας οδού). Στο κύκλωμα επανεισόδου της τυπικής ταχυκαρδίας, το ερέθισμα κατέρχεται από τη βραδεία οδό και ανέρχεται από την ταχεία οδό, με αποτέλεσμα το κύμα P να είναι μέσα ή πολύ κοντά στο QRS (ψευδο-r στη V1) και το διάστημα RP να είναι μικρότερο των 70 msec. Στην άτυπη μορφή, που είναι λιγότερο συνήθης (5-10%), το ερέθισμα κατέρχεται από την ταχεία οδό και ανέρχεται από τη βραδεία οδό, με αποτέλεσμα το διάστημα RP να είναι μακρύ (Εικόνα 9.2). Η ανάταξη στην οξεία φάση πραγματοποιείται με τη δοκιμασία Valsalva, μάλαξη καρωτιδικού κόλπου, i.v. αδενοσίνη, β-αναστολείς, βεραπαμίλη ή διλτιαζέμη ή με συγχρο

3 νισμένη ηλεκτρική καρδιοανάταξη σε ασθενείς που είτε δεν ανατάχθηκαν φαρμακευτικά είτε είναι αιμοδυναμικά ασταθείς. Η οριστική θεραπεία συνίσταται σε κατάλυση 7 της βραδείας οδού. Εικόνα 9.2 Υπερκοιλιακή ταχυκαρδία στην οποία το RP διάστημα είναι μεγαλύτερο από το PR διάστημα. Πηγή: Προσωπικό αρχείο Κολπική ταχυκαρδία (Atrial Tachycardia, AT) Διακρίνεται σε: Μονοεστιακή κολπική ταχυκαρδία Χαρακτηρίζεται από κολπική εκπόλωση, με συχνότητα bpm. Είναι συχνή στα παιδιά και ειδικά σε συγγενείς καρδιοπάθειες. Στους ενήλικες παρουσιάζεται με ή χωρίς υποκείμενη καρδιοπάθεια και σε τοξικό δακτυλιδισμό. Τα συμπτώματα ποικίλλουν ως προς τη βαρύτητα και, συνήθως, η πρόγνωση είναι καλή. Η παρουσία κολποκοιλιακού αποκλεισμού αποκλείει την AVRT και καθιστά την AVNRT ελάχιστα πιθανή. Η ανάταξη στην οξεία φάση πραγματοποιείται με i.v. β-αναστολείς, βεραπαμίλη ή διλτιαζέμη, αδενοσίνη (που μπορεί να διαγνώσει τον μηχανισμό της αρρυθμίας) ή συγχρονισμένη ηλεκτρική καρδιοανάταξη σε ασθενείς που είναι αιμοδυναμικά ασταθείς. Πολυεστιακή κολπική ταχυκαρδία Χαρακτηρίζεται από άρρυθμη ταχυκαρδία, με 3 διαφορετικής μορφολογίας κύματα P. Συχνά, είναι δύσκολο να διακριθεί από την AF, αν και υπάρχει ισοηλεκτρική γραμμή μεταξύ των κυμάτων P. Σχετίζεται συνήθως με νοσήματα των πνευμόνων, πνευμονική υπέρταση, αλλά και μεταβολικές και ηλεκτρολυτικές διαταραχές. Η οξεία αντιμετώπιση γίνεται με i.v. μετοπρολόλη ή βεραπαμίλη Κολποκοιλιακή ταχυκαρδία επανεισόδου (Atrio-Ventricular Reentrant Tachycardia, AVRT) και παραπληρωματικά δεμάτια Τα τυπικά παραπληρωματικά δεμάτια είναι οδοί που συνδέουν το κολπικό με το κοιλιακό μυοκάρδιο, παρακάμπτοντας τη φυσιολογική οδό αγωγής μέσω του κολποκοιλιακού κόμβου και του συστήματος His-Purkinje. Η AVRT οφείλεται σε κύκλωμα επανεισόδου, που περιλαμβάνει το δεμάτιο, τη φυσιολογική οδό αγωγής διά του κολποκοιλιακού κόμβου, το κολπικό και το κοιλιακό μυοκάρδιο. Σύνδρομο Wollf-Parkinson-White (WPW) αποκαλείται η συνύπαρξη προδιέγερσης και υπερκοιλιακής ταχυαρρυθμίας. Ταχεία αγωγή διά του δεματίου στη διάρκεια AF μπορεί να προκαλέσει αιφνίδιο καρδιακό θάνατο, αν το δεμάτιο έχει βραχεία ανερέθιστη περίοδο, γιατί προκαλείται ταχεία κοιλιακή ανταπόκριση και εκφύλιση σε κοιλιακή μαρμαρυγή. Η συχνότερη ταχυαρρυθμία που σχετίζεται με δεμάτιο είναι η ορθόδρομη AVRT, κατά την οποία το ηλεκτρικό ερέθισμα κατέρχεται από τον κολποκοιλιακό κόμβο (σύστημα His Purkinje) και ανέρχεται από το δεμάτιο (90-95% των AVRT, σε άτομα με έκδηλο δεμάτιο). Από την άλλη, η AVRT με προδιέγερση απαντάται όταν το ηλεκτρικό ερέθισμα κατέρχεται από το δεμάτιο και ανέρχεται από τον κολποκοιλιακό κόμβο (αντίδρομη AVRT) ή από άλλο δεμάτιο. Τα ηλεκτροκαρδιογραφικά ευρήματα της προδιέγερσης είναι PR<120msec (σε φλεβοκομβικό ρυθμό), QRS >120msec με κύμα δ και διαταραχές του διαστήματος ST-T. Η ανάταξη στην οξεία φάση ορθόδρομης AVRT πραγματοποιείται με δοκιμασία Valsalva, μάλαξη καρωτιδικού κόλπου, με i.v αδενοσίνη και συγχρονισμένη ηλεκτρική καρδιοανάταξη σε ασθενείς οι οποίοι δεν ανατάχθηκαν φαρμακευτικά ή είναι αιμοδυναμικά ασταθείς, ή στους οποίους η φαρμακευτική αγωγή αντενδείκνυται. Αν δεν υπάρχει προδιέγερση στο ΗΚΓ σε φλεβοκομβικό ρυθμό, τότε i.v. διλτιαζέμη, βεραπαμίλη ή β-αναστολείς μπορούν να είναι αποτελεσματικοί στην ανάταξη της ταχυαρρυθμίας. Αν υπάρχει προδιέγερση

4 στο ΗΚΓ σε φλεβοκομβικό ρυθμό, τότε η χορήγηση i.v. διλτιαζέμης, βεραπαμίλης ή β-αναστολέων ενέχει τον κίνδυνο κοιλιακής μαρμαρυγής, αν η AVRT μετατραπεί σε AF. Σε AF με προδιέγερση ασθενών που είναι αιμοδυναμικά σταθεροί ενδείκνυται η i.v. χορήγηση ιμπουτιλίδης ή προκαϊναμίδης, ενώ αντενδείκνυνται απόλυτα η αμιοδαρόνη, η διγοξίνη, οι β-αναστολείς, η βεραπαμίλη και η διλτιαζέμη. Η οριστική θεραπεία σε ασθενείς με AVRT ή/και AF με προδιέγερση συνίσταται σε κατάλυση του δεματίου Κολπική μαρμαρυγή (Atrial Fibrillation, AF) Η κολπική μαρμαρυγή είναι η συχνότερη εμμένουσα αρρυθμία, αφού προσβάλλει το 1-2% του πληθυσμού. Ο επιπολασμός της αυξάνει με την ηλικία και είναι μεγαλύτερος στους άνδρες. Η AF συσχετίζεται με διπλάσιο κίνδυνο θανάτου και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου (ΑΕΕ). Παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση και παγίωση της AF είναι η ηλικία, η υπέρταση, η καρδιακή ανεπάρκεια (30%), οι βαλβιδοπάθειες (30%), οι μυοκαρδιοπάθειες (10%), το έλλειμα του μεσοκολπικού διαφράγματος (10-15%), η στεφανιαία νόσος (> 20%), η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς, η παχυσαρκία (25%), ο σακχαρώδης διαβήτης (20%), η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (10-15%), το σύνδρομο άπνοιας-υπόπνοιας στον ύπνο (ΣΑΥΥ) και η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια (10-15%). Στο σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας (Acute Respiratory Distress Syndrome, ARDS) και σε πολυτραυματίες που νοσηλεύονται στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), η νεοεμφανιζόμενη AF σχετίζεται με αυξημένη θνητότητα. Η AF εμφανίζει στο ΗΚΓ απόλυτα άνισα διαστήματα RR, που δεν ακολουθούν κάποιο πρότυπο. Δεν υπάρχουν συγκροτημένα διακριτά κύματα P, αλλά μερικές φορές διακρίνεται κολπική ηλεκτρική δραστηριότητα συνήθως στη V1 (Εικόνα 9.3). Για να χαρακτηριστεί AF ένας ρυθμός, απαιτείται διάρκεια τουλάχιστον 30 sec. Σε ασθενείς με AF και φυσιολογικό σύστημα αγωγής, ο κολποκοιλιακός κόμβος δρα ως φίλτρο, περιορίζοντας τον αριθμό των ερεθισμάτων που κατέρχονται στις κοιλίες και, άρα, την κοιλιακή συχνότητα. Η AF προκαλεί κατάργηση της κολπικής συστολής και ελάττωση της καρδιακής παροχής κατά 5-15%, ενώ, αν συνδυάζεται με υψηλή κοιλιακή συχνότητα, περιορίζει τη διαστολική πλήρωση. Αν η κοιλιακή συχνότητα παραμένει > bpm, τότε μπορεί να προκληθεί ταχυ-μυοκαρδιοπάθεια Τύποι κολπικής μαρμαρυγής Πρωτοδιαγνωσθείσα: Η πρώτη διάγνωση AF, ανεξάρτητα από τη διάρκεια και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και την παρουσία επιπλοκών. Παροξυσμική: Αυτοανατάσσεται συνήθως εντός 48 ωρών. Μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 7 ημέρες, αλλά η πιθανότητα αυτόματης ανάταξης περιορίζεται σημαντικά και απαιτείται αντιπηκτική αγωγή. Εμμένουσα: Διαρκεί άνω των 7 ημερών ή απαιτείται τερματισμός με ανάταξη φαρμακευτική ή ηλεκτρική. Χρόνια εμμένουσα: Διαρκεί άνω του ενός έτους και επιχειρείται απόπειρα ανάταξης. Μόνιμη: Γίνεται δεκτή ως μόνιμη και δεν επιχειρείται ανάταξη. Σιωπηλή: Είναι η ασυμπτωματική αρρυθμία που διαγιγνώσκεται ταυτόχρονα με μια επιπλοκή (π.χ. ΑΕΕ) ή σε ένα τυχαίο ΗΚΓ. Η AF εξελίσσεται από βραχέα και σπάνια επεισόδια σε πιο συχνούς και πιο μεγάλης διάρκειας παροξυσμούς. Προοδευτικά, η πλειονότητα των ασθενών αναπτύσσει εμμένουσα AF ή/και μόνιμη, ενώ μόνο μικρό ποσοστό θα παραμείνει στην παροξυσμική μορφή

5 Εικόνα 9.3 Κολπική μαρμαρυγή. Πηγή: Προσωπικό αρχείο Έλεγχος καρδιακής συχνότητας και καρδιοανάταξη στην οξεία φάση Σε ασθενείς με AF στην οξεία φάση (χωρίς προδιέγερση), ενδείκνυται η i.v. χορήγηση β-αναστολέων, βεραπαμίλης ή διλτιαζέμης, που επιβραδύνουν την αγωγή στον κολποκοιλιακό κόμβο. Σε ασθενείς με AF και ταυτόχρονα καρδιακή ανεπάρκεια ή υπόταση, ενδείκνυται η i.v. χορήγηση αμιοδαρόνης ή διγοξίνης, για τον έλεγχο της καρδιακής συχνότητας. Για τη φαρμακευτική καρδιοανάταξη ασθενών με πρόσφατης έναρξης AF, χωρίς δομική καρδιακή νόσο, συνιστάται η i.v. χορήγηση φλεκαϊνίδης, προπαφενόνης, ιμπουτιλίδης ή vernakalant. Αντίθετα, όταν υπάρχει δομική καρδιακή νόσος, τότε ενδείκνυται η i.v. χορήγηση αμιοδαρόνης. Η συγχρονισμένη ηλεκτρική καρδιοανάταξη (αρχικά με 50J), πρέπει να επιχειρείται άμεσα, όταν υπάρχει συμπτωματική υπόταση, στηθάγχη, οξεία καρδιακή ανεπάρκεια ή ισχαιμία και η ταχεία κοιλιακή συχνότητα δεν μπορεί να ελεγχθεί με φαρμακευτικά μέσα. Επίσης, άμεση ηλεκτρική καρδιοανάταξη συνιστάται σε ασθενείς με AF και προδιέγερση, όταν συνυπάρχει ταχυκαρδία ή αιμοδυναμική αστάθεια. Απαιτείται η χορήγηση μη κλασματοποιημένης (κλασικής) ηπαρίνης ή ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους προ της ανάταξης και η χορήγηση αντιπηκτικών μετά μακροπρόθεσμα. Για προγραμματισμένη ηλεκτρική καρδιοανάταξη, απαραίτητη είναι η λήψη αντιπηκτικών για 3 εβδομάδες, εκτός εάν η AF έχει διάρκεια < 48 ωρών, οπότε αρκεί η χορήγηση κλασικής ηπαρίνης ή ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους προ της ανάταξης. Εναλλακτικά, μπορεί να προηγηθεί διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογράφημα, προς αποκλεισμό της ύπαρξης θρόμβων. Μετά την ανάταξη, χορηγούνται αντιπηκτικά για 4 τουλάχιστον εβδομάδες. Σε σταθερούς ασθενείς με AF, ο έλεγχος της καρδιακής (κοιλιακής) συχνότητας επιτυγχάνεται με β-αναστολείς, με βεραπαμίλη ή διλτιαζέμη, με διγοξίνη ή με συνδυασμό τους. Αρχικά, στόχος είναι μια καρδιακή συχνότητα < 110 bpm και, εφόσον τα συμπτώματα παραμένουν, τίθεται ένας πιο αυστηρός στόχος (60-80 bpm), ώστε να εξαφανιστούν τα συμπτώματα ή να είναι ανεκτά. Σε μόνιμη AF, όταν τα άλλα φάρμακα είναι μη αποτελεσματικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί η αμιοδαρόνη, για τον έλεγχο της συχνότητας Αντιπηκτική αγωγή Η επιλογή της αντιπηκτικής αγωγής σε ασθενείς με AF μη βαλβιδικής αιτιολογίας βασίζεται στον υπολογισμό του κινδύνου ΑΕΕ/θρομβοεμβολικού επεισοδίου και του κινδύνου αιμορραγίας από τα αντιπηκτικά και στο

6 συνολικό κλινικό όφελος που αναμένεται για τον συγκεκριμένο ασθενή. Ο κίνδυνος θρομβοεμβολής στην παροξυσμική AF είναι παρόμοιος με την εμμένουσα και τη μόνιμη. Ο κίνδυνος θρομβοεμβολικού επεισοδίου σε ασθενείς με AF μη βαλβιδικής αιτιολογίας εκτιμάται με το CHA 2 DS 2 VASc score (0-9 βαθμοί), όπως φαίνεται στον Πίνακα 9.1. Ασθενείς με CHA 2 DS 2 VASc score 2 πρέπει να λαμβάνουν αντιπηκτικά. Ατομικό αναμνηστικό Περιγραφή Βαθμοί Congestive heart failure Καρδιακή ανεπάρκεια, με ελαττωμένο κλάσμα εξώθησης (LVEF 40%) ή πρόσφατη νοσηλεία, για απορρύθμιση καρδιακής ανεπάρκειας, 1 ανεξαρτήτως τιμής LVEF Hypertension Αρτηριακή υπέρταση υπό αγωγή ή 2 μετρήσεις ΑΠ 140/90 1 Age>75 years Ηλικία 75ετών 2 Diabetes Διαβήτης 1 Stroke/TIA/ Προηγούμενο αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (συμπεριλαμβανομένων των παροδικών) ή άλλο θρομβοεμβολικό επεισόδιο Thromboembolism 2 Vascular disease Αγγειακή νόσος (έμφραγμα μυοκαρδίου ή σύμπλοκη αορτική πλάκα ή περιφερική μακροαγγειοπάθεια) 1 Age years Ηλικία ετών 1 Sex Γυναικείο φύλο 1 Σύνολο 9 Πίνακας 9.1 CHA 2 DS 2 -VASc Score. LVEF: Left Ventricle Ejection Fraction (Κλάσμα εξώθησης αριστεράς κοιλίας), ΑΠ: Αρτηριακή πίεση, TIA: Transient Ischemic Attack (Παροδικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.) Έλεγχος της καρδιακής συχνότητας σε χρόνια βάση Η διγοξίνη ενδείκνυται σε AF και καρδιακή ανεπάρκεια και σε όσους κάνουν καθιστική ζωή. Σε προδιέγερση και AF, για τον έλεγχο συχνότητας, προτιμώνται αντιαρρυθμικά κλάσης I. Οι β-αναστολείς είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι, όταν υπάρχει αυξημένη συμπαθητική διέγερση ή συμπτωματική ισχαιμία μυοκαρδίου. Η βεραπαμίλη και η διλτιαζέμη πρέπει να αποφεύγονται σε συστολική καρδιακή ανεπάρκεια. Όταν αποτυγχάνουν όλα τα φάρμακα στον έλεγχο της συχνότητας και δεν υπάρχει ένδειξη για κατάλυση της αρρυθμίας, τότε η μόνη λύση που βελτιώνει την ποιότητα ζωής και ελαττώνει τη θνητότητα είναι η πρόκληση πλήρους κολποκοιλιακού αποκλεισμού με κατάλυση του κολποκοιλιακού κόμβου και η τοποθέτηση βηματοδότη Διατήρηση του φλεβοκομβικού ρυθμού και πρόληψη των υποτροπών της αρρυθμίας Σε ασθενείς χωρίς ή με ελάχιστη δομική καρδιακή νόσο (χωρίς υπερτροφία), συνιστάται για αδρενεργικής αιτιολογίας AF (σωματική άσκηση, ψυχικό stress ή θυρεοτοξίκωση) η λήψη διαδοχικά β-αναστολέων ή σοταλόλης ή δρονεδαρόνης, για βαγοτονικής αρχής AF η λήψη δισοπυραμίδης και για αδιευκρίνιστης αιτιολογίας AF η χορήγηση προπαφενόνης ή φλεκαϊνίδης (προσοχή: για πιθανή διεύρυνση του QRS και πάντα μαζί με β-αναστολείς) ή δρονεδαρόνης ή σοταλόλης (προσοχή: για διεύρυνση του QT και βραδυκαρδία). Αν υπάρχει υπερτασική καρδιοπάθεια, ενδείκνυται η λήψη δρονεδαρόνης, για στεφανιαία νόσο δρονεδαρόνης ή σοταλόλης, και σε καρδιακή ανεπάρκεια η λήψη αμιοδαρόνης. Έσχατο καταφύγιο όταν τα άλλα φάρμακα έχουν αποτύχει ή αντενδείκνυνται είναι η αμιοδαρόνη. Τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερη εξέλιξη γνωρίζει η επέμβαση της κατάλυσης της κολπικής μαρμαρυγής σε συμπτωματικούς ασθενείς με παροξυσμική AF, στους οποίους έχουν αποτύχει τουλάχιστον τρία αντιαρρυθμικά φάρμακα, και σε εμμένουσα AF που δεν ανατάσσεται φαρμακευτικώς Κολπικός πτερυγισμός Πρόκειται για κολπική ταχυαρρυθμία, με ρυθμική κολπική συχνότητα bpm και σταθερή μορφολογία των κυμάτων P, που οφείλεται σε μηχανισμό επανεισόδου (Εικόνα 9.4). Εμφανίζεται στις ίδιες κλινικές καταστάσεις με την AF, συχνά στον ίδιο ασθενή και μπορεί να προκληθεί από κολπική ταχυκαρδία ή AF. Ο κίνδυνος θρομβοεμβολικού επεισοδίου στον κολπικό πτερυγισμό θεωρείται ότι είναι ίδιος με την AF

7 Εικόνα 9.4 Κολπικός πτερυγισμός. Πηγή: Προσωπικό αρχείο. Στην οξεία φάση κολπικού πτερυγισμού, ενδείκνυται η χορήγηση per οs δοφετιλίδης ή i.v. ιμπουτιλίδης, για ανάταξη ρυθμού και i.v. β-αναστολέων, διλτιαζέμης ή βεραπαμίλης, με στόχο τον έλεγχο της συχνότητας. Αν αποτύχει η φαρμακευτική θεραπεία ή/και οι ασθενείς είναι αιμοδυναμικά ασταθείς, τότε συνιστάται συγχρονισμένη ηλεκτρική καρδιοανάταξη. Ταχεία κολπική βηματοδότηση μπορεί επίσης να ανατάξει τον πτερυγισμό. Όλα τα παραπάνω μέτρα πρέπει να συνοδεύονται από αντιπηκτική αγωγή. Σε καταστάσεις κολπικού πτερυγισμού με υπόστρωμα καρδιακής ανεπάρκειας, με ελαττωμένο κλάσμα εξώθησης, αν οι β-αναστολείς είναι αναποτελεσματικοί ή αντενδείκνυνται, χορηγείται i.v. αμιοδαρόνη, για έλεγχο συχνότητας. Σε χρόνια βάση, η θεραπεία συνίσταται σε κατάλυση του ισθμού 8 για συμπτωματικό τυπικό κολπικό πτερυγισμό ή για τυπικό πτερυγισμό ανθεκτικό στα φάρμακα, ή προκαλούμενο από φάρμακα κλάσης IC ή αμιοδαρόνη, που λαμβάνονται για AF. Συνιστάται αντιθρομβωτική αγωγή, σύμφωνα με τις οδηγίες που ισχύουν για την AF. Για τη διατήρηση του φλεβοκομβικού ρυθμού, συνιστάται η λήψη αμιοδαρόνης, δοφετιλίδης ή σοταλόλης Κοιλιακές ταχυαρρυθμίες Κοιλιακή ταχυκαρδία Κοιλιακή ταχυκαρδία (Ventricular Tachycardia, VT) ορίζεται η παρουσία στο ΗΚΓ 3 ή περισσότερων διαδοχικών συστολών με εύρος QRS > 120 msec και προέλευση περιφερικά του διχασμού του δεματίου του His (Εικόνα 9.5). Η μορφολογία του QRS μπορεί να είναι σταθερή (μονόμορφη) ή να αλλάζει (πολύμορφη). Η VT διακρίνεται σε εμμένουσα (Sustained Ventricular Tachycardia, SVT), όταν διαρκεί > 30 sec ή προκαλεί αιμοδυναμική κατάρρευση, και σε μη εμμένουσα (Non-Sustained Ventricular Tachycardia, NSVT), όταν διαρκεί < 30 sec, χωρίς αιμοδυναμική αστάθεια

8 Εικόνα 9.5 Κοιλιακή ταχυκαρδία σε έδαφος ισχαιμικής αιτιολογίας καρδιακής ανεπάρκειας. Πηγή: Προσωπικό αρχείο. Τα κύρια αίτια VT είναι η στεφανιαία νόσος (> 50%), η καρδιακή ανεπάρκεια, οι μυοκαρδιοπάθειες (υπερτροφική, αρρυθμιογόνος μυοκαρδιοπάθεια της δεξιάς κοιλίας), τα ηλεκτρικά σύνδρομα (Long QT, σ. Brugada κτλ.), η βαλβιδική καρδιακή νόσος και οι συγγενείς καρδιοπάθειες. Τα ηλεκτροκαρδιογραφικά κριτήρια για τη διαφορική διάγνωση της VT από την υπερκοιλιακή ταχυκαρδία με αλλοδρομία φαίνονται στον Πίνακα Κοιλιακός πτερυγισμός Κοιλιακή μαρμαρυγή Πρόκειται για ταχείς κοιλιακούς ρυθμούς, με κατάργηση της κυκλοφορίας. Ο κοιλιακός πτερυγισμός αποτελείται από σχετικά ομοιόμορφα ευρέα κοιλιακά συμπλέγματα και συχνότητα bpm, και εκφυλίζεται σε κοιλιακή μαρμαρυγή (Ventricular Fibrillation, VF), η οποία είναι μια ανοργάνωτη ηλεκτρική δραστηριότητα, με ανώμαλα χαμηλού δυναμικού επάρματα, που προοδευτικά ελαττώνονται σε ύψος, μέχρι να εμφανιστεί ισοηλεκτρική γραμμή. Ο ασθενής χάνει αμέσως τις αισθήσεις του και επέρχεται ο θάνατος, εκτός αν γίνει καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση και άμεση διακοπή της αρρυθμίας. Οι μηχανισμοί που προκαλούν καρδιακή ανακοπή είναι η VF, η VT, οι βραδυκαρδίες, η ασυστολία και ο ηλεκτρομηχανικός διαχωρισμός. Αμέσως μόλις επιβεβαιώνεται η καρδιακή ανακοπή, ξεκινάμε καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ ή Cardio-Pulmonary Resuscitation, CPR), όπως περιγράφεται στο Κεφάλαιο 10. Σε VF ή άσφυγμη VT, που συμβαίνει σε ΜΕΘ ή αιμοδυναμικό εργαστήριο υπό ηλεκτροκαρδιογραφική παρακολούθηση, μπορούν να δοθούν αμέσως διαδοχικές απινιδώσεις (μέχρι τρεις) και μετά να ξεκινήσει η ΚΑΡΠΑ. Ευρήματα Σύμπλεγμα QRS στις προκάρδιες V1-V6 (κριτήρια Brugada) Ερμηνεία Απουσία συμπλέγματος με μορφολογία RS υποδηλώνει κοιλιακή ταχυκαρδία. Διάστημα RS (από την αρχή του κύματος R μέχρι το κατώτερο σημείο του S) > 100 msec σε μία τουλάχιστον προκάρδια απαγωγή υποδηλώνει κοιλιακή ταχυκαρδία

9 Παρουσία αρχικού κύματος R υποδηλώνει κοιλιακή ταχυκαρδία. Σύμπλεγμα QRS στην avr (αλγόριθμος Vereckei) Κολποκοιλιακός διαχωρισμός Συμπλέγματα QRS στις προκάρδιες, όλα θετικά ή όλα αρνητικά Συμπλέγματα QRS όμοια με του φλεβοκομβικού ρυθμού Χρόνος μέχρι την κορυφή κύματος R στην απαγωγή II Αρχικό κύμα R ή Q > 40 msec υποδηλώνει κοιλιακή ταχυκαρδία. Παρουσία notch στο κατιόν σκέλος στην αρχή ενός καθ υπεροχή αρνητικού QRS υποδηλώνει κοιλιακή ταχυκαρδία. Παρουσία κολποκοιλιακού διαχωρισμού, με κοιλιακή συχνότητα μεγαλύτερη από την κολπική, ή συμπλέγματα από συγχώνευση (fusion beats) υποδηλώνουν κοιλιακή ταχυκαρδία. Υποδηλώνει κοιλιακή ταχυκαρδία. Υποδηλώνει υπερκοιλιακή ταχυκαρδία. Χρόνος μέχρι την κορυφή κύματος R στην απαγωγή II > 50 msec υποδηλώνει κοιλιακή ταχυκαρδία. Πίνακας 9.2 Ηλεκτροκαρδιογραφικά κριτήρια για τη διαφορική διάγνωση ταχυαρρυθμίας με ευρύ QRS και τη διάκριση της κοιλιακής από την υπερκοιλιακή ταχυκαρδία. Σε ταχυκαρδία με ευρύ QRS, εάν ο ασθενής είναι ασταθής, με σημεία υπότασης, στηθάγχης ή/και πνευμονικού οιδήματος, πραγματοποιούμε άμεσα συγχρονισμένη καρδιοανάταξη. Αν η καρδιοανάταξη δεν είναι επιτυχής, τότε χορηγούμε αμιοδαρόνη 300mg i.v. σε min και ακολουθεί νέα απόπειρα καρδιοανάταξης. Η δόση φόρτισης αμιοδαρόνης ακολουθείται από έγχυση 900 mg μέσα σε 24 ώρες. Σε ταχυκαρδία με ευρύ QRS, εάν ο ασθενής είναι σταθερός, διακρίνουμε δύο περιπτώσεις, ανάλογα με το αν η ταχυκαρδία είναι ρυθμική (ίσα RR διαστήματα ) ή άρρυθμη. Σε ρυθμική ταχυκαρδία με ευρύ QRS και εφόσον υπάρχει αμφιβολία για την προέλευσή της, χορηγείται i.v. αδενοσίνη, η οποία μπορεί να ανατάξει τον ρυθμό σε φλεβοκομβικό. Η κοιλιακή ταχυκαρδία σε σταθερό ασθενή μπορεί να αντιμετωπιστεί με i.v. αμιοδαρόνη 300 mg εντός min, που ακολουθείται από έγχυση 900 mg αμιοδαρόνης σε 24 ώρες. Εναλλακτικά, μπορούν να χορηγηθούν, κατόπιν συμβουλής ειδικού, προκαϊναμίδη ή σοταλόλη. Άρρυθμη ταχυκαρδία με ευρύ QRS οφείλεται, πιθανόν, σε AF με αποκλεισμό σκέλους ή AF με προδιέγερση ή σε πολύμορφη VT (π.χ. torsades de pointes). Στην τελευταία, υπάρχει μεγαλύτερη μεταβλητότητα στην εμφάνιση και διάρκεια του QRS από ό,τι στην AF με αποκλεισμό σκέλους. Η αντιμετώπιση της πολύμορφης VT συνίσταται σε άμεση διακοπή όλων των φαρμάκων που παρατείνουν το QT διάστημα και στη διόρθωση των ηλεκτρολυτικών διαταραχών, ειδικά της υποκαλιαιμίας, με ταυτόχρονη χορήγηση 2g θειικού μαγνησίου i.v. σε 10 min. Αν εμφανιστούν συμπτώματα αιμοδυναμικής αστάθειας ή ισχαιμίας, απαιτείται άμεση συγχρονισμένη καρδιοανάταξη. Αν ο ασθενής γίνει άσφυγμος, τότε απαιτείται άμεση ασύγχρονη απινίδωση. Στην πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη, χρησιμοποιούνται οι β-αναστολείς, η αμιοδαρόνη και η εμφύτευση μόνιμου απινιδωτή ή αμφικοιλιακού βηματοδότη-απινιδωτή. 9.2 Βραδυαρρυθμίες Ως βραδυκαρδία ορίζεται η παρουσία καρδιακής συχνότητας < 60 bpm. Mπορεί να έχει καρδιακή αιτιολογία (ιδιοπαθής εκφυλιστική νόσος λόγω ηλικίας, έμφραγμα μυοκαρδίου, ισχαιμία, διηθητικές νόσοι, συγγενείς καρδιοπάθειες, φλεγμονώδη νοσήματα), εξωκαρδιακή αιτιολογία (σύνδρομο vasovagal, υποθερμία, υπογλυκαιμία, υποθυρεοειδισμός, αυξημένη ενδοκράνια πίεση, άπνοια αποφρακτικού τύπου) ή να προκαλείται από τοξικότητα φαρμάκων (διγοξίνη, β-αναστολείς, ανταγωνιστές ασβεστίου, κατασταλτικά φάρμακα). Η βραδυκαρδία που οφείλεται σε διαταραχή της εκπόλωσης του φλεβόκομβου εκδηλώνεται με φλεβοκομβική βραδυκαρδία, φλεβοκομβική παύση και διαταραχές της φλεβοκομβο-κολπικής αγωγής με αποκλεισμό. Ο κολποκοιλιακός αποκλεισμός διακρίνεται σε 1ου, 2ου και 3ου βαθμού και η εμφάνιση του συνδέεται με φάρμακα, διαταραχές ηλεκτρολυτών, αλλά και δομικά αίτια, όπως έμφραγμα μυοκαρδίου ή μυοκαρδίτιδα (Εικόνα 9.6). Εικόνα 9.6 Υψηλού βαθμού κολποκοιλιακός αποκλεισμός σε έδαφος οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου. Πηγή προσωπικό αρχείο

10 Από μελέτη σε 277 ασθενείς με βραδυκαρδία σε Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ), προέκυψε ότι το 21% οφειλόταν σε φάρμακα, το 14% σε έμφραγμα μυοκαρδίου, το 6% σε τοξικότητα και το 4% σε ηλεκτρολυτικές διαταραχές. Αρχικά, πρέπει να γίνεται εκτίμηση του αιτίου της βραδυκαρδίας και της κλινικής εικόνας. Αντιμετωπίζονται τα αναστρέψιμα αίτια και, εφόσον η βραδυκαρδία προκαλεί συμπτώματα, θεραπεύεται αρχικά φαρμακευτικά και στη συνέχεια, αν δεν ανατάσσεται ή υπάρχει κίνδυνος ασυστολίας, με καρδιακή βηματοδότηση. Όταν αποκλειστούν τα αναστρέψιμα αίτια, τότε η ένδειξη για βηματοδότηση στηρίζεται στη βαρύτητα της βραδυκαρδίας και όχι στην αιτιολογία της. Περιγραφή κλινικής κατάστασης Εμμένουσα βραδυκαρδία Νόσος φλεβοκόμβου, όταν υπάρχουν συμπτώματα που μπορούν ξεκάθαρα να αποδοθούν στη βραδυκαρδία. Νόσος φλεβοκόμβου με συμπτώματα που είναι πιθανόν, αλλά όχι ξεκάθαρο ότι συνδέονται με τη βραδυκαρδία. Νόσος φλεβοκόμβου χωρίς συμπτώματα ή με συμπτώματα που οφείλονται σε αναστρέψιμα αίτια. Κολποκοιλιακός αποκλεισμός 3ου ή 2ου βαθμού Mobitz II, ανεξαρτήτως συμπτωμάτων. Κολποκοιλιακός αποκλεισμός 2ου βαθμού Mobitz I, που προκαλεί συμπτώματα ή εντοπίζεται στο δεμάτιο His ή/και χαμηλότερα στην ηλεκτροφυσιολογική μελέτη. Κολποκοιλιακός αποκλεισμός με συμπτώματα που οφείλονται σε αναστρέψιμα αίτια. Διαλείπουσα βραδυκαρδία Νόσος φλεβοκόμβου και σύνδρομο ταχυκαρδίας-βραδυκαρδίας, όταν υπάρχουν συμπτώματα που ξεκάθαρα συσχετίζονται με φλεβοκομβική παύση ή φλεβοκομβο-κολπικό αποκλεισμό. Διαλείπων/παροξυσμικός κολποκοιλιακός αποκλεισμός 2ου και 3ου βαθμού (συμπεριλαμβάνεται η AF με αργή κοιλιακή συχνότητα). Συγκοπή, όταν ανευρίσκεται ασυμπτωματική παύλα > 6 sec από φλεβοκομβική παύση, φλεβοκομβικό αποκλεισμό ή κολποκοιλιακό αποκλεισμό. Αναστρέψιμα αίτια βραδυκαρδίας. Ένδειξη βηματοδότησης ασθενώς Δεν υφίσταται Δεν υφίσταται Δεν υφίσταται Πίνακας 9.3 Ενδείξεις μόνιμης καρδιακής βηματοδότησης. Αν υπάρχουν δυσμενή κλινικά σημεία από τη βραδυκαρδία, τότε χορηγείται ατροπίνη 0,5 mg i.v., η οποία επαναλαμβάνεται κάθε 3-5 min μέχρι 3 mg συνολική δόση. Δόσεις μικρότερες από 0,5 mg μπορούν να προκαλέσουν παράδοξη ελάττωση της καρδιακής συχνότητας. Η χορήγηση της ατροπίνης πρέπει να γίνεται προσεκτικά σε ισχαιμία ή έμφραγμα μυοκαρδίου, γιατί η αύξηση της καρδιακής συχνότητας μπορεί να επιδεινώσει την ισχαιμία. Αν η αντιμετώπιση με ατροπίνη είναι ανεπιτυχής, τότε χορηγούνται τα δεύτερης γραμμής φάρμακα, που περιλαμβάνουν την ισοπροτερενόλη, την αδρεναλίνη και τη ντοπαμίνη. Διαφλέβια προσωρινή βηματοδότηση ενδείκνυται σε υψηλού βαθμού κολποκοιλιακό αποκλεισμό, σε απειλητικές για τη ζωή βραδυαρρυθμίες, που συμβαίνουν στη διάρκεια αγγειοπλαστικής και, σπανιότερα, σε οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου, σε τοξικότητα από φάρμακα ή συστηματική λοίμωξη, εφόσον η φαρμακευτική αγωγή (ισοπροτερενόλη, αδρεναλίνη) αποτύχει. Οι ενδείξεις μόνιμης καρδιακής βηματοδότησης φαίνονται στον Πίνακα 9.3 Ενδείξεις μόνιμης καρδιακής βηματοδότησης.. Σε σύνδρομο νοσούντος φλεβοκόμβου, η καρδιακή βηματοδότηση βελτιώνει τα συμπτώματα και μπορεί να ελαττώσει τον κίνδυνο ΑΕΕ και την εμφάνιση AF (σε κολποκοιλιακή βηματοδότηση). Σε ασθενείς με υψηλού βαθμού κολποκοιλιακό αποκλεισμό, η βηματοδότηση αυξάνει την επιβίωση και μειώνει τα συγκοπτικά επεισόδια

11 Προτεινόμενη βιβλιογραφία Blomström-Lundqvist C, Scheinman MM, Aliot EM, et al. ACC/AHA/ESC guidelines for the management of patients with supraventricular arrhythmias-executive summary. a report of the American college of cardiology/american heart association task force on practice guidelines and the European society of cardiology. J. Am. Coll. Cardiol. 2003; 42: Page RL, Joglar JA, Halperin JL, Levine GN ACC/AHA/HRS Guideline for the Management of Adult Patients With Supraventricular Tachycardia. Heart Rhythm 2015; pii: S (15) Al-Khatib SM, Arshad A, Balk EM, et al. Risk Stratification for Arrhythmic Events in Patients With Asymptomatic Pre-Excitation: A Systematic Review for the 2015 ACC/AHA/HRS Guideline for the Management of Adult Patients With Supraventricular Tachycardia: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines and the Heart Rhythm Society. J. Am. Coll. Cardiol. 2015; pii: S (15) Duby JJ, Heintz SJ, Bajorek SA, Heintz BH, Durbin-Johnson BP, Cocanour CS. Prevalence and Course of Atrial Fibrillation in Critically Ill Trauma Patients. J. Intensive Care Med. 2015; pii: [Epub ahead of print]. Reinelt P, Karth GD, Geppert A, Heinz G. Incidence and type of cardiac arrhythmias in critically ill patients: a single center experience in a medical-cardiological ICU. Intensive Care Med. 2001; 27: European Heart Rhythm Association, European Association for Cardio-Thoracic Surgery, Camm AJ, et al. Guidelines for the management of atrial fibrillation: the Task Force for the Management of Atrial Fibrillation of the European Society of Cardiology (ESC). Europace 2010; 12: January CT, Wann LS, Alpert JS, et al AHA/ACC/HRS guideline for the management of patients with atrial fibrillation: a report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on practice guidelines and the Heart Rhythm Society. Circulation 2014; 130: e Camm AJ, Lip GYH, De Caterina R, et al focused update of the ESC Guidelines for the management of atrial fibrillation: an update of the 2010 ESC Guidelines for the management of atrial fibrillation. Developed with the special contribution of the European Heart Rhythm Association. Eur. Heart J. 2012; 33: Olesen JB, Lip GYH, Lindhardsen J, et al. Risks of thromboembolism and bleeding with thromboprophylaxis in patients with atrial fibrillation: A net clinical benefit analysis using a real world nationwide cohort study. Thromb. Haemost. 2011; 106: Priori SG, Blomström-Lundqvist C, Mazzanti A, et al ESC Guidelines for the management of patients with ventricular arrhythmias and the prevention of sudden cardiac death: The Task Force for the Management of Patients with Ventricular Arrhythmias and the Prevention of Sudden Cardiac Death of the Europe. Eur. Heart J. 2015; 36: Callaway CW, Soar J, Aibiki M, et al. Part 4: Advanced Life Support: 2015 International Consensus on Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care Science With Treatment Recommendations. Circulation 2015; 132: S84 S145. Brignole M, Auricchio A, Baron-Esquivias G, et al ESC Guidelines on cardiac pacing and cardiac resynchronization therapy: the Task Force on cardiac pacing and resynchronization therapy of the European Society of Cardiology (ESC). Developed in collaboration with the European Heart Rhythm Association. Eur. Heart J. 2013; 34: Trappe HJ, Brandts B, Weismueller P. Arrhythmias in the intensive care patient. Curr. Opin. Crit. Care 2003; 9:

Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS.

Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS. Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS. Δρ. Διονύσιος Θ. Καλπάκος Γενικός Αρχίατρος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ Δεν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων Ιστορικό Ασθενής, 25 ετών, διακομίστηκε

Διαβάστε περισσότερα

A «narrow QRS» tachycardia in a post-myocardial infarction patient. Άρης Μπεχλιούλης Καρδιολόγος Β Καρδιολογική Κλινική ΠΓΝ Ιωαννίνων

A «narrow QRS» tachycardia in a post-myocardial infarction patient. Άρης Μπεχλιούλης Καρδιολόγος Β Καρδιολογική Κλινική ΠΓΝ Ιωαννίνων A «narrow QRS» tachycardia in a post-myocardial infarction patient Άρης Μπεχλιούλης Καρδιολόγος Β Καρδιολογική Κλινική ΠΓΝ Ιωαννίνων Σύγκρουση Συμφερόντων Καμία Παρουσίαση περιστατικού Γυναίκα 73 ετών

Διαβάστε περισσότερα

Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS.

Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS. Περιστατικό ατέρμονης ταχυκαρδίας με στενά QRS. Δρ. Διονύσιος Θ. Καλπάκος Γενικός Αρχίατρος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ Δεν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων Ιστορικό Ασθενής, 25 ετών, διακομίστηκε

Διαβάστε περισσότερα

Στρατεύσιμος με αρρυθμίεςασυμπτωματικό

Στρατεύσιμος με αρρυθμίεςασυμπτωματικό Στρατεύσιμος με αρρυθμίεςασυμπτωματικό σύνδρομο WPW Δρ. Διονύσιος Θ. Καλπάκος Γενικός Αρχίατρος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ Ηλεκτροφυσιολογική μελέτη σε στρατεύσιμους Επί ιστορικού συμβατού

Διαβάστε περισσότερα

ΗΦΜ. Ποια η σηµασία της στην κλινική πράξη.

ΗΦΜ. Ποια η σηµασία της στην κλινική πράξη. ΗΦΜ. Ποια η σηµασία της στην κλινική πράξη. Πότε πρέπει να εφαρµόζεται; «Ιπποκράτειες Ηµέρες Καρδιολογίας» Μέλανη Κωνσταντινίδου Καρδιολόγος Ηλεκτροφυσιολόγος Αγ Λουκάς Disclosures None ΗΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

4 η Επιστημονική συνάντηση Παιδιάτρων- Καρδιολόγων Θεσσαλονίκη 20-12-2014

4 η Επιστημονική συνάντηση Παιδιάτρων- Καρδιολόγων Θεσσαλονίκη 20-12-2014 4 η Επιστημονική συνάντηση Παιδιάτρων- Καρδιολόγων Θεσσαλονίκη 20-12-2014 Τυχαίο εύρημα καρδιακής αρρυθμίας σε ασυμπτωματικό παιδί Κωνσταντίνος Θωμαϊδης Καρδιολογική Κλινική, Γ.Ν. «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ»

Διαβάστε περισσότερα

Η σωστή εκτίμηση του ηλεκτροκαρδιογραφήματος μποεί να μας καθοδηγήσει στη θεραπευτική μας προσπέλαση κλινικώς και επεμβατικώς, σε: YKT

Η σωστή εκτίμηση του ηλεκτροκαρδιογραφήματος μποεί να μας καθοδηγήσει στη θεραπευτική μας προσπέλαση κλινικώς και επεμβατικώς, σε: YKT Η σωστή εκτίμηση του ηλεκτροκαρδιογραφήματος μποεί να μας καθοδηγήσει στη θεραπευτική μας προσπέλαση κλινικώς και επεμβατικώς, σε: YKT Παναγιώτα Α. Κυριάκου Επιμελήτρια Α Καρδιολογίας Δρ ΑΠΘ, Ιπποκράτειο

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτικές οδηγίες για ανταγωνιστική και ψυχαγωγική άσκηση σε ασθενείς µε υπερκοιλιακές αρρυθµίες και βηµατοδότες.

Πρακτικές οδηγίες για ανταγωνιστική και ψυχαγωγική άσκηση σε ασθενείς µε υπερκοιλιακές αρρυθµίες και βηµατοδότες. Πρακτικές οδηγίες για ανταγωνιστική και ψυχαγωγική άσκηση σε ασθενείς µε υπερκοιλιακές αρρυθµίες και βηµατοδότες. ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ Επιµελητής Α ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΜΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ Η συγκοπή και ο αιφνίδιος θάνατος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝΑΡΡΥΘΜΙΩΝΠΟΥΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΟΞΕΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ (Ο.Σ.Σ.) ΤΖΩΡΤΖ ΔΑΔΟΥΣ

ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝΑΡΡΥΘΜΙΩΝΠΟΥΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΟΞΕΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ (Ο.Σ.Σ.) ΤΖΩΡΤΖ ΔΑΔΟΥΣ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝΑΡΡΥΘΜΙΩΝΠΟΥΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΟΞΕΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ (Ο.Σ.Σ.) ΤΖΩΡΤΖ ΔΑΔΟΥΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Α.Π.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Λίγες

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ Κόγιας Ιωάννης: Διευθυντής Καρδιολογικής κλινικής Γενικού Νοσοκομείου Καρδίτσας Μουλατζίκος Θωμάς:

Διαβάστε περισσότερα

Κοιλιακές Ταχυαρρυθµίες Tαξινόµηση κινδύνου. Ε. Χατζηνικολάου-Κοτσάκου Επεµβατική Καρδιολόγος-Αρρυθµιολόγος Κλινική ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ

Κοιλιακές Ταχυαρρυθµίες Tαξινόµηση κινδύνου. Ε. Χατζηνικολάου-Κοτσάκου Επεµβατική Καρδιολόγος-Αρρυθµιολόγος Κλινική ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ Κοιλιακές Ταχυαρρυθµίες Tαξινόµηση κινδύνου Ε. Χατζηνικολάου-Κοτσάκου Επεµβατική Καρδιολόγος-Αρρυθµιολόγος Κλινική ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ ! ACC/AHA/ESC VENTRICULAR ARRHYTHMIAS CLASSIFICATION Κοιλιακές Ταχυαρρυθµίες

Διαβάστε περισσότερα

Συγκοπτικά επεισόδια καρδιαγγειακής αιτιολογίας: διαγνωστική προσπέλαση

Συγκοπτικά επεισόδια καρδιαγγειακής αιτιολογίας: διαγνωστική προσπέλαση There are no translations available. Γιώργος Κολιός Καρδιολόγος Οι ασθενείς με συγκοπή αποτελούν το 2% των επισκέψεων στα τμήματα έκτακτων περιστατικών. Η ετήσια επίπτωση συγκοπτικών επεισοδίων στα ηλικιωμένα

Διαβάστε περισσότερα

5 Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΑΙΔΙΑΤΡΩΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΩΝ

5 Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΑΙΔΙΑΤΡΩΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΩΝ 5 Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΑΙΔΙΑΤΡΩΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΩΝ 19-12-2015 Αρρυθμίες στο έμβρυο και το νεογνό. Τι κάνουμε ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΘΩΜΑΪΔΗς ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν. «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» ΑΡΡΥΘΜΙΕΣ ΣΤΟ ΕΜΒΡΥΟ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Αρρυθµίες στο οξύ έµφραγµα του µυοκαρδίου ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΠΑΝΤΕΛΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ Β Κ.Κ. Γ.Ν.Θ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ

Αρρυθµίες στο οξύ έµφραγµα του µυοκαρδίου ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΠΑΝΤΕΛΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ Β Κ.Κ. Γ.Ν.Θ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Αρρυθµίες στο οξύ έµφραγµα του µυοκαρδίου ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΠΑΝΤΕΛΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ Β Κ.Κ. Γ.Ν.Θ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Παρά την εντυπωσιακή πρόοδο στη διάγνωση και στην αντιµετώπιση του εµφράγµατος

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική προσέγγιση και αντιμετώπιση ασθενών με κοιλιακές αρρυθμίες. Βασίλης Μ. Σκέμπερης FESC. Γ Καρδιολογική Κλινική Α. Π.Θ.

Διαγνωστική προσέγγιση και αντιμετώπιση ασθενών με κοιλιακές αρρυθμίες. Βασίλης Μ. Σκέμπερης FESC. Γ Καρδιολογική Κλινική Α. Π.Θ. Διαγνωστική προσέγγιση και αντιμετώπιση ασθενών με κοιλιακές αρρυθμίες Βασίλης Μ. Σκέμπερης FESC Γ Καρδιολογική Κλινική Α. Π.Θ. ΚΟΙΛΙΑΚΕΣ ΑΡΡΥΘΜΙΕΣ Πρώιμες κοιλιακές συστολές Μη εμμένουσα κοιλιακή ταχυκαρδία

Διαβάστε περισσότερα

Αρρυθμιολογικά προβλήματα ασθενών με βαλβιδοπάθεια Γ. ΚΟΥΡΓΙΑΝΝΙΔΗΣ ΑΡΡΥΘΜΙΟΛΟΓΟΣ 251 ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ

Αρρυθμιολογικά προβλήματα ασθενών με βαλβιδοπάθεια Γ. ΚΟΥΡΓΙΑΝΝΙΔΗΣ ΑΡΡΥΘΜΙΟΛΟΓΟΣ 251 ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Αρρυθμιολογικά προβλήματα ασθενών με βαλβιδοπάθεια Γ. ΚΟΥΡΓΙΑΝΝΙΔΗΣ ΑΡΡΥΘΜΙΟΛΟΓΟΣ 251 ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ 1.ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ 2.ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΓΕΝΕΣΗΣ ΑΡΡΥΘΜΙΩΝ 3.ΑΟΡΤΙΚΗ/ΜΙΤΡΟΕΙΔΗΣ ΒΑΛΒΙΔΑ 1.ΥΠΕΡΚΟΙΛΙΑΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Υπερτροφική Μυοκαρδιοπάθεια

Υπερτροφική Μυοκαρδιοπάθεια Άγγελος Γ. Ρηγόπουλος, MD, FESC Leopoldina Krankenhaus Schweinfurt, Germany Πανελλήνια Σεµινάρια Οµάδων Εργασίας 2014, Θεσσαλονίκη 22.02.2014 No+conflict+of+interest.!! Disclosures Μυοκαρδιοπάθειες Davies'MJ.'Heart'2000;83:4697474

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ. Διαταραχές Ρυθμού

ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ. Διαταραχές Ρυθμού ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ 239 Διαταραχές Ρυθμού ΘΕΟΔΩΡΑ ΑΣΤΕΡΗ, ΜΑΡΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΗ, ΠΑΡΘΕΝΑ ΕΚΟΥΤΣΙΔΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς καταγράφεται στο ειδικό χαρτί του

Διαβάστε περισσότερα

«Πανελλήνια σεμινάρια ομάδων εργασίας» Θεσσαλονίκη, 9 Φεβρουαρίου 2018

«Πανελλήνια σεμινάρια ομάδων εργασίας» Θεσσαλονίκη, 9 Φεβρουαρίου 2018 «Πανελλήνια σεμινάρια ομάδων εργασίας» Θεσσαλονίκη, 9 Φεβρουαρίου 2018 Δημήτριος Βαρβαρούσης Β Καρδιολογικό Τμήμα Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας-Πειραιά «Άγιος Παντελεήμων» Παρούσα νόσος ατομικό αναμνηστικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΑΡΡΥΘΜΙΟΓΕΝΕΣΗ ΤΣΟΥΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ Δ/ΝΤΗΣ Ε.Σ.Υ. Γ.Ν.Θ. ΑΓ. ΠΑΥΛΟΣ

ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΑΡΡΥΘΜΙΟΓΕΝΕΣΗ ΤΣΟΥΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ Δ/ΝΤΗΣ Ε.Σ.Υ. Γ.Ν.Θ. ΑΓ. ΠΑΥΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΑΡΡΥΘΜΙΟΓΕΝΕΣΗ ΤΣΟΥΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ Δ/ΝΤΗΣ Ε.Σ.Υ. Γ.Ν.Θ. ΑΓ. ΠΑΥΛΟΣ S.C.D. V.A. C.A.D. Καταστάσεις που προδιαθέτουν σε εμφάνιση αρρυθμιών με την άσκηση. Υγιή άτομα Στεφανιαία νόσο Πρόπτωση

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΗ

ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΗ ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΗ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΘΛΗΤΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΟΥ Α.Π.Θ. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

4 o Συνέδριο Eπεμβατικής καρδιολογίας και Ηλεκτροφυσιολογίας Μέλανη Κωνσταντινίδου Καρδιολόγος - Ηλεκτροφυσιολόγος

4 o Συνέδριο Eπεμβατικής καρδιολογίας και Ηλεκτροφυσιολογίας Μέλανη Κωνσταντινίδου Καρδιολόγος - Ηλεκτροφυσιολόγος Αρρυθμίες στις γυναίκες. Τι ιδιαίτερο; 4 o Συνέδριο Eπεμβατικής καρδιολογίας και Ηλεκτροφυσιολογίας Μέλανη Κωνσταντινίδου Καρδιολόγος - Ηλεκτροφυσιολόγος Karen Yee A recent report of the Euro Heart project

Διαβάστε περισσότερα

Στέλιος Τζέης, MD, PhD, FESC

Στέλιος Τζέης, MD, PhD, FESC 6 ο Επιµορφωτικό Σεµινάριο Ειδικευοµένων Αθήνα 30 Νοεµβρίου 1 εκεµβρίου 2012 Βασικές αρχές προγραµµατισµού και ελέγχου εµφυτεύσιµων απινιδωτών Στέλιος Τζέης, MD, PhD, FESC Επιµελητής Καρδιολογικής Κλινικής,

Διαβάστε περισσότερα

Αρρυθμιογόνος Δεξιά κοιλία Επεμβατική και μη επεμβατική διαστρωμάτωση κινδύνου Τσούνος Ιωάννης Συν/της Διευθυντής Καρδιολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΑΓ.

Αρρυθμιογόνος Δεξιά κοιλία Επεμβατική και μη επεμβατική διαστρωμάτωση κινδύνου Τσούνος Ιωάννης Συν/της Διευθυντής Καρδιολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΑΓ. Αρρυθμιογόνος Δεξιά κοιλία Επεμβατική και μη επεμβατική διαστρωμάτωση κινδύνου Τσούνος Ιωάννης Συν/της Διευθυντής Καρδιολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΑΓ. ΠΑΥΛΟΣ Σύγκρουση συμφερόντων Καμμία ΑRVD Αιτιολογία -

Διαβάστε περισσότερα

Κοιλιακήταχυκαρδία. ταχυκαρδίασεασθενείς χωρίςδοµική. δοµικήκαρδιοπάθειακαρδιοπάθεια

Κοιλιακήταχυκαρδία. ταχυκαρδίασεασθενείς χωρίςδοµική. δοµικήκαρδιοπάθειακαρδιοπάθεια Κοιλιακήταχυκαρδία ταχυκαρδίασεασθενείς µεκαι χωρίςδοµική δοµικήκαρδιοπάθειακαρδιοπάθεια ιονύσιος Θ. Καλπάκος Γενικός Αρχίατρος Καρδιολογική Κλινική 401 ΓΣΝΑ Τµήµα Ηλεκτροφυσιολογίας/Βηµατοδότησης Αθήνα

Διαβάστε περισσότερα

Περιστατικό ισόχρονης ταχυκαρδίας με στενά QRS συμπλέγματα ανθεκτικής στη φαρμακευτική αγωγή

Περιστατικό ισόχρονης ταχυκαρδίας με στενά QRS συμπλέγματα ανθεκτικής στη φαρμακευτική αγωγή Περιστατικό ισόχρονης ταχυκαρδίας με στενά QRS συμπλέγματα ανθεκτικής στη φαρμακευτική αγωγή Dr Διονύσιος Kαλπάκος Γενικός Αρχίατρος Δντης καρδιολογικής κλινικής 401 ΓΣΝΑ Ιστορικό Γυναίκα 42 ετών με μακρύ

Διαβάστε περισσότερα

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - D043528/02 Annex.

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - D043528/02 Annex. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 8 Μαρτίου 2016 (OR. en) 6937/16 ADD 1 TRANS 72 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: Θέμα: Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων. Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων. Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων Περιλαμβάνει: Λήψη ατομικού ιστορικού Κλινική Εξέταση Ηλεκτροκαρδιογράφημα Υπερηχογράφημα

Διαβάστε περισσότερα

Δημήτρης Ασβεστάς ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ. ΠΟΙΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΩΝ

Δημήτρης Ασβεστάς ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ. ΠΟΙΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ. ΠΟΙΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΩΝ Δημήτρης Ασβεστάς ΚΑΡΔΙΟΛΌΓΟΣ Επιμελητής Α, Καρδιολογική κλινική ΝΟΣΟΚΟΜΕΊΟ ΜΗΤΈΡΑ, ΌΜΙΛΟΣ ΥΓΕΊΑ ΑΓΓΕΙΑΚO ΕΓΚΕΦΑΛΙΚO ΕΠΕΙΣΟΔΙO 2 η αιτία θανάτου

Διαβάστε περισσότερα

CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη;

CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη; CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη; Α.Μπουγας, Β.Τερπος, Δ.Γκολιδακης, Χ.Παπαδοπουλος, Χ.Κυρπιζιδης, ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Πολύμορφη Κοιλιακή Ταχυκαρδία

Πολύμορφη Κοιλιακή Ταχυκαρδία ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ - ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Θεραπευτική Κλινική Πολύμορφη Κοιλιακή Ταχυκαρδία Χατζίδου Σοφία - Ηλεκτοφυσιολόγος ΓΝΑ ΑΛεξάνδρα 4 ο Πανελλήνιο Αρρυθμιολογικό Συνέδριο Αθήνα,

Διαβάστε περισσότερα

Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το "Athens Heart Center". Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με

Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το Athens Heart Center. Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με www.iatriko.gr Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το "Athens Heart Center". Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με κορυφαίο επιστημονικό και νοσηλευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΥΝΗΘΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ BRUGADA ΣΕ ΝΕΑΡΟ ΑΘΛΗΤΗ

ΑΣΥΝΗΘΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ BRUGADA ΣΕ ΝΕΑΡΟ ΑΘΛΗΤΗ ΑΣΥΝΗΘΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ BRUGADA ΣΕ ΝΕΑΡΟ ΑΘΛΗΤΗ Κ. Κοσκινάς, Σ. Παγκουρέλιας, Ι. Τσούνος, Ν. Φραγκάκης, Π. Γκελερής Γ Καρδιολογική Κλινική Α.Π.Θ., ΠΓΝ Ιπποκράτειο Καρδιολογική

Διαβάστε περισσότερα

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος της οικογένειάς μου οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλου είδους όφελος από

Διαβάστε περισσότερα

Πόσο συχνές και πόσο επικίνδυνες είναι οι αρρυθμίες της παιδικής ηλικίας;

Πόσο συχνές και πόσο επικίνδυνες είναι οι αρρυθμίες της παιδικής ηλικίας; Πόσο συχνές και πόσο επικίνδυνες είναι οι αρρυθμίες της παιδικής ηλικίας; Δημήτρης Ζ. Ψυρρόπουλος -Καρδιολόγος -Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. -Συντονιστής Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Γ.Ν.Θ. «Γ.

Διαβάστε περισσότερα

Μαθαίνοντας να αναγνωρίζεις την κολπική μαρμαρυγή. Χατζηστεφάνου Φανή Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ Παπαντωνίου Ελισάβετ Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ

Μαθαίνοντας να αναγνωρίζεις την κολπική μαρμαρυγή. Χατζηστεφάνου Φανή Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ Παπαντωνίου Ελισάβετ Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ Μαθαίνοντας να αναγνωρίζεις την κολπική μαρμαρυγή Χατζηστεφάνου Φανή Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ Παπαντωνίου Ελισάβετ Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ Η κολπική μαρμαρυγή είναι η πιο συχνά εμφανιζόμενη αρρυθμία

Διαβάστε περισσότερα

Η.Κ.Γ Φυσιολογικό - Παθολογικό. Aθηνά Πατελάρου, RN, MSc, PhD Τμήμα Νοσηλευτικής ΤΕΙ Κρήτης

Η.Κ.Γ Φυσιολογικό - Παθολογικό. Aθηνά Πατελάρου, RN, MSc, PhD Τμήμα Νοσηλευτικής ΤΕΙ Κρήτης Η.Κ.Γ Φυσιολογικό - Παθολογικό Aθηνά Πατελάρου, RN, MSc, PhD Τμήμα Νοσηλευτικής ΤΕΙ Κρήτης ΗΡΑΚΛΕΙΟ 2017 ΗΚΓ Η ηλεκτρική διέγερση καταγράφεται και αποτυπώνεται στο ΗΚΓ κατά την πορεία της καθώς ξεκινάει

Διαβάστε περισσότερα

Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο σε ασθενείς µε κολπική µαρµαρυγή: Πρόδροµα επιδηµιολογικά δεδοµένα της µελέτης MISOAC-AF

Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο σε ασθενείς µε κολπική µαρµαρυγή: Πρόδροµα επιδηµιολογικά δεδοµένα της µελέτης MISOAC-AF 37 0 Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο Αθήνα, 21/10/2016 Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο σε ασθενείς µε κολπική µαρµαρυγή: Πρόδροµα επιδηµιολογικά δεδοµένα της µελέτης MISOAC-AF Ε. Φοροζίδου 1, Δ. Βασδέκη

Διαβάστε περισσότερα

ΒΡΑΔΥΚΑΡΔΙΑ & ΤΑΧΥΑΡΡΥΘΜΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ

ΒΡΑΔΥΚΑΡΔΙΑ & ΤΑΧΥΑΡΡΥΘΜΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΒΡΑΔΥΚΑΡΔΙΑ & ΤΑΧΥΑΡΡΥΘΜΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΤΖΩΡΤΖ ΔΑΔΟΥΣ Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Α.Π.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 7 Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Διαφορές μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

1. Φαιοχρωµοκύττωµα 2. Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισµός 3. Πάθηση του θυρεοειδούς αδένα 4. Σύνδροµο Cushing 5. Στένωση ισθµού της αορτής

1. Φαιοχρωµοκύττωµα 2. Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισµός 3. Πάθηση του θυρεοειδούς αδένα 4. Σύνδροµο Cushing 5. Στένωση ισθµού της αορτής 1. Άνδρας 55 χρόνων, χωρίς ιστορικό και χωρίς παράγοντες κινδύνου, έρχεται στα ΤΕΠ λόγω άλγους στην αριστερή περιοχή του στέρνου τις τελευταίες 3 ώρες. Δεν αναφέρει δύσπνοια ή βήχα. Η ενόχληση ελαττώνεται

Διαβάστε περισσότερα

Αιφνίδιος θάνατος σε ασυμπτωματικό ασθενή με σύνδρομο προδιέγερσης

Αιφνίδιος θάνατος σε ασυμπτωματικό ασθενή με σύνδρομο προδιέγερσης Αιφνίδιος θάνατος σε ασυμπτωματικό ασθενή με σύνδρομο προδιέγερσης Δρ. Διονύσιος Θ. Καλπάκος Γενικός Αρχίατρος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ Δεν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων 2ο Αρρυθμιολογικό

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΣΤΟΣ Α. ΓΟΥΔΗΣ ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΝΟΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΑΚΡΟΥ QT

ΧΡΗΣΤΟΣ Α. ΓΟΥΔΗΣ ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΝΟΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΑΚΡΟΥ QT ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΝΟΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΑΚΡΟΥ QT ΧΡΗΣΤΟΣ Α. ΓΟΥΔΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ. Ν. ΓΡΕΒΕΝΩΝ Σύνδρομο μακρού QT Το συγγενές σύνδρομο μακρού

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελεσµατικότητα και ασφάλεια της προπαφενόνης και της φλεκαϊνίδης p.os. στην ανάταξη πρόσφατης έναρξης Κολπική Μαρµαρυγή

Αποτελεσµατικότητα και ασφάλεια της προπαφενόνης και της φλεκαϊνίδης p.os. στην ανάταξη πρόσφατης έναρξης Κολπική Μαρµαρυγή Αποτελεσµατικότητα και ασφάλεια της προπαφενόνης και της φλεκαϊνίδης p.os. στην ανάταξη πρόσφατης έναρξης Κολπική Μαρµαρυγή Ι Βογιατζής, Κ Κουτσαµπασόπουλος, Ε Σδόγκος, Ι Γαλητσιάνος, Α Αβραµίδου, Α Ντάτσιος,

Διαβάστε περισσότερα

Κολπική μαρμαρυγή βραχείας διάρκειας (μικρότερη των 30sec). Χρειάζεται αντιπηκτική αγωγή;

Κολπική μαρμαρυγή βραχείας διάρκειας (μικρότερη των 30sec). Χρειάζεται αντιπηκτική αγωγή; Κολπική μαρμαρυγή βραχείας διάρκειας (μικρότερη των 30sec). Χρειάζεται αντιπηκτική αγωγή; Γκίνος Σ. Χαρίλαος Αρχίατρος καρδιολόγος Επιμελητής καρδιολογικής κλινικής 401 ΓΣΝΑ Δεν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων

Διαβάστε περισσότερα

-Γενετική και μυοκαρδιοπάθειες -Ανοσιακοί μηχανισμοί στις μυοκαρδιοπάθειες -Καναλοπάθειες

-Γενετική και μυοκαρδιοπάθειες -Ανοσιακοί μηχανισμοί στις μυοκαρδιοπάθειες -Καναλοπάθειες ΠΕΜΠΤΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2018 08:30-10:00 ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 10:00-11:00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Μυοκαρδιοπάθειες -Γενετική και μυοκαρδιοπάθειες -Ανοσιακοί μηχανισμοί στις μυοκαρδιοπάθειες -Καναλοπάθειες 11:00-12:00

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ

ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ Ανδρέας Πιτταράς Καρδιολόγος - Hypertension Specialist ESH Ass. Prof. George Washington University USA Ασκληπιείο Βούλας Metropolitan General

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Άνδρας 57 ετών προσέρχεται στα επείγοντα νοσοκομείου παραπονούμενος για θωρακικό άλγος που επεκτείνεται στην κάτω γνάθο και αντανακλά στο αριστερό

Διαβάστε περισσότερα

Ασθενής με στεφανιαία νόσο και ηλεκτρική θυέλλα - επικαρδιακη προσπέλαση

Ασθενής με στεφανιαία νόσο και ηλεκτρική θυέλλα - επικαρδιακη προσπέλαση Ασθενής με στεφανιαία νόσο και ηλεκτρική θυέλλα - επικαρδιακη προσπέλαση Κωνσταντίνος Π. Λέτσας, MD, FEHRA Β Καρδιολογική Κλινική Εργαστήριο Ηλεκτροφυσιολογίας ΓΝΑ Ο Ευαγγελισμός Παρουσίαση περιστατικού

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΡΡΥΘΜΙΩΝ. Παναγιώτης Ε. Βάρδας, Καθηγητής Καρδιολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης, Διευθυντής Καρδιολογικής κλινικής ΠαΓΝΗ

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΡΡΥΘΜΙΩΝ. Παναγιώτης Ε. Βάρδας, Καθηγητής Καρδιολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης, Διευθυντής Καρδιολογικής κλινικής ΠαΓΝΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΡΡΥΘΜΙΩΝ Παναγιώτης Ε. Βάρδας, Καθηγητής Καρδιολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης, Διευθυντής Καρδιολογικής κλινικής ΠαΓΝΗ Βασίλειος Π. Βασιλικός, Αναπληρωτής καθηγητής Καρδιολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος

Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος Οδηγίες Συνταγογράφηση γνωματεύσεων Dr ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ΑΝΔΡΕΑΣ Καρδιολόγος 1) ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ 2) Βαρύτητα επέμβασης Βαρύτητα επέμβασης 1)χαμηλού κινδύνου 2)μέτριου

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ TXHΣ (ΥΝ) ΓΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ TXHΣ (ΥΝ) ΓΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ TXHΣ (ΥΝ) ΓΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι καρδιακές παθήσεις μπορεί να προϋπάρχουν της θεραπείας

Διαβάστε περισσότερα

Διαστρωμάτωση κινδύνου σε ασθενείς με σύνδρομο Brugada. Π Φλεβάρη, Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Αττικόν

Διαστρωμάτωση κινδύνου σε ασθενείς με σύνδρομο Brugada. Π Φλεβάρη, Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Αττικόν Διαστρωμάτωση κινδύνου σε ασθενείς με σύνδρομο Brugada Π Φλεβάρη, Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Αττικόν Priori S et al, Eur Heart J 2015 Priori S et al, Circulation

Διαβάστε περισσότερα

ΨΕΥΔΕΙΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΥΟΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΙΣΧΑΙΜΙΑΣ

ΨΕΥΔΕΙΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΥΟΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΙΣΧΑΙΜΙΑΣ 91 ΨΕΥΔΕΙΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΥΟΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΙΣΧΑΙΜΙΑΣ Κωνσταντίνος Δ. Μάλλιος Α.Ε. Καθηγητής Καρδιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών. Διευθυντής Α Καρδιολογικής Κλινικής Θεραπευτηρίου ΥΓΕΙΑ Το ΗΚΓ/φημα συμπλήρωσε ήδη έναν

Διαβάστε περισσότερα

ARRYTHMIAS UPDATE 2016

ARRYTHMIAS UPDATE 2016 ARRYTHMIAS UPDATE 2016 Ασυμπτωματική εκτακτοσυστολική κοιλιακή αρρυθμία. Πρέπει να θεραπεύεται? ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΥΛΟΣ, MD Επιμελητής Α Τμήμα ΗΦΜελετών & Βηματοδότησης ΩΚΚ ΚΟΙΛΙΑΚΕΣ ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΣΥΣΤΟΛΕΣ Επίπτωση

Διαβάστε περισσότερα

Αποκατάσταση ρυθµού ή διατήρηση συχνότητας στην κολπική µαρµαρυγή; Β.Μ. Σκέµπερης. Γ Καρδιολογική Κλινική Α.Π.Θ. Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο, Θεσσαλονίκη

Αποκατάσταση ρυθµού ή διατήρηση συχνότητας στην κολπική µαρµαρυγή; Β.Μ. Σκέµπερης. Γ Καρδιολογική Κλινική Α.Π.Θ. Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο, Θεσσαλονίκη Αποκατάσταση ρυθµού ή διατήρηση συχνότητας στην κολπική µαρµαρυγή; Β.Μ. Σκέµπερης Γ Καρδιολογική Κλινική Α.Π.Θ. Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο, Θεσσαλονίκη Η κολπική µαρµαρυγή (ΚΜ) είναι µία αρρυθµία της ενηλικίωσης

Διαβάστε περισσότερα

Η θέση της διοισοφάγειας ηχωκαρδιογραφίας στην διαχείρηση ασθενών µε κολπική µαρµαρυγή

Η θέση της διοισοφάγειας ηχωκαρδιογραφίας στην διαχείρηση ασθενών µε κολπική µαρµαρυγή Η θέση της διοισοφάγειας ηχωκαρδιογραφίας στην διαχείρηση ασθενών µε κολπική µαρµαρυγή Χριστόδουλος Ε. Παπαδόπουλος, MD, PhD, FESC Λέκτορας Καρδιολογίας ΑΠΘ ΚΥΡΙΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Διοισοφάγειο έναντι διαθωρακικoύ

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελεσµατικότητα και ασφάλεια της φλεκαϊνίδης p.os. στην ανάταξη πρόσφατης έναρξης Κολπικής Μαρµαρυγής

Αποτελεσµατικότητα και ασφάλεια της φλεκαϊνίδης p.os. στην ανάταξη πρόσφατης έναρξης Κολπικής Μαρµαρυγής Αποτελεσµατικότητα και ασφάλεια της φλεκαϊνίδης p.os. στην ανάταξη πρόσφατης έναρξης Κολπικής Μαρµαρυγής Ι Βογιατζής, Κ Κουτσαµπασόπουλος, Α Αβραµίδου, Ι Γαλητσιάνος, Α Ντάτσιος, Σ Πίττας, Σ Γρηγοριάδης,

Διαβάστε περισσότερα

Newsletter Μαρτίου 2018

Newsletter Μαρτίου 2018 Newsletter Μαρτίου 2018 ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ Τι πρέπει να ξέρω; Αθ. Βασιλόπουλος, Αθ. Κρανίδης Α' ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΝ. Νίκαιας Άγιος Παντελεήμων ΓΕΝΙΚΑ 1. H καρδιακή ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΟΔΗΓΙΕΣ

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΟΔΗΓΙΕΣ 8.7.2016 L 183/59 ΟΔΗΓΙΕΣ ΟΔΗΓΙΑ (ΕΕ) 2016/1106 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 7ης Ιουλίου 2016 για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/126/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την άδεια οδήγησης (Κείμενο

Διαβάστε περισσότερα

Ασυμπτωματικό σύνδρομο Brugada

Ασυμπτωματικό σύνδρομο Brugada Ασυμπτωματικό σύνδρομο Brugada Π Φλεβάρη Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Αττικόν Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων. Ασυμπτωματικό σύνδρομο Βrugada 64-79% των ασθενών με

Διαβάστε περισσότερα

Επικίνδυνες για τη ζωή κοιλιακές αρρυθμίες

Επικίνδυνες για τη ζωή κοιλιακές αρρυθμίες Επικίνδυνες για τη ζωή κοιλιακές αρρυθμίες Σκεύος Σιδερής Επιμελητής Α Καρδιολογικό Τμήμα Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών Ventricular Arrhythmias Ventricular arrhythmias, ranging from asymptomatic ventricular

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ BRUGADA: ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ.

ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ BRUGADA: ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ. ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ BRUGADA: ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΕΤΣΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ ΚΙΝΔΥΝOY ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ Σ. BRUGADA IΣΤΟΡΙΚΟ ΑΥΤΟΜΑΤΟ ΤΥΠΟΥ 1 ΗΚΓ ΗΦΕ/ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ποιότητα ζωής ασθενών µε οξεία και χρόνια µορφή κολπικής µαρµαρυγής

Ποιότητα ζωής ασθενών µε οξεία και χρόνια µορφή κολπικής µαρµαρυγής Ποιότητα ζωής ασθενών µε οξεία και χρόνια µορφή κολπικής µαρµαρυγής Ορισµός Η κολπική µαρµαρυγή είναι η πιο κοινή καρδιακή αρρυθµία, εµφανίζεται στο 1-2% του γενικού πληθυσµού. Περισσότερο από το ένα τρίτο

Διαβάστε περισσότερα

Άνδρας 52 ετών. Χωρίς προδιαθεσικούς παράγοντες. Ιστορικό HCM χωρίς απόφραξη του χώρου εξόδου της αριστερής κοιλίας. Υπό ατενολόλη των 25mg.

Άνδρας 52 ετών. Χωρίς προδιαθεσικούς παράγοντες. Ιστορικό HCM χωρίς απόφραξη του χώρου εξόδου της αριστερής κοιλίας. Υπό ατενολόλη των 25mg. Άνδρας 52 ετών. Χωρίς προδιαθεσικούς παράγοντες. Ιστορικό HCM χωρίς απόφραξη του χώρου εξόδου της αριστερής κοιλίας. Υπό ατενολόλη των 25mg. Εισήχθη στην καρδιολογική κλινική για διερεύνηση πρόσθιου θωρακικού

Διαβάστε περισσότερα

Παροδική διαταραχή κολποκοιλιακής αγωγής και διπλοεστιακός βηµατοδότης

Παροδική διαταραχή κολποκοιλιακής αγωγής και διπλοεστιακός βηµατοδότης Παροδική διαταραχή κολποκοιλιακής αγωγής και διπλοεστιακός βηµατοδότης Μεσίσκλη Θεώνη MD Καρδιολόγος Αρρυθµιολόγος Αν. Διευθύντρια Καρδιολογικής Κλινικής Metropolitan Hospital Άνδρας 71 ετών, προσήλθε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι MK1118 ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΤΣΑΤΟΥ, PHD ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΑΝΑΤΩΝ 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες Οδηγίες για την καρδιακή βηµατοδότηση και τη θεραπεία καρδιακού επανασυγχρονισµού.

Κατευθυντήριες Οδηγίες για την καρδιακή βηµατοδότηση και τη θεραπεία καρδιακού επανασυγχρονισµού. Μετάφραση Κειµένου : Αθανάσιος. Μανώλης και Κωνσταντίνος. Κούβελας Νοσοκοµείο Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Κατευθυντήριες Οδηγίες για την καρδιακή βηµατοδότηση και τη θεραπεία καρδιακού επανασυγχρονισµού.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟ Η.Κ.Γ. ΣΩΖΩ ΖΩΕΣ

ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟ Η.Κ.Γ. ΣΩΖΩ ΖΩΕΣ ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟ Η.Κ.Γ. ΣΩΖΩ ΖΩΕΣ ΣΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΑΦΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΣΤΟ Γ.Ν.Α «ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΒΟΥΛΑΣ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το ηλεκτροκαρδιογράφημα ( Η.Κ.Γ ), ως απλή και εύχρηστος εργαστηριακή μέθοδος, είναι βοηθητικό και πολλές

Διαβάστε περισσότερα

Κατάλυση κολπικής μαρμαρυγής. Από το ηλεκτροφυσιολογικό εργαστήριο στο ΗΚΓ

Κατάλυση κολπικής μαρμαρυγής. Από το ηλεκτροφυσιολογικό εργαστήριο στο ΗΚΓ Κατάλυση κολπικής μαρμαρυγής. Από το ηλεκτροφυσιολογικό εργαστήριο στο ΗΚΓ Παναγιώτης Ιωαννίδης Διευθυντής Τμήματος Καρδιακής Ηλεκτροφυσιολογίας & Βηματοδότησης Βιοκλινικής Αθηνών 4o Αρρυθμιολογικό Συνέδριο

Διαβάστε περισσότερα

Υπερκοιλιακέςαρρυθμίες: ευρήματααπότοηκγκαιτονηφε ιονύσιος Λευθεριώτης Διαφοροδιαγνωστικάκριτήρια ΗΚΓ Χαρακτηριστικά έναρξης και τερματισμού Παρασυμπαθητικοτονικοί χειρισμοί Απάντηση σε φάρμακα Ηλεκτροφυσιολογικά

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΚΟΙΛΙΑΚΕΣ ΣΥΣΤΟΛΕΣ ΤΖΩΡΤΖ ΔΑΔΟΥΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΚΟΙΛΙΑΚΕΣ ΣΥΣΤΟΛΕΣ ΤΖΩΡΤΖ ΔΑΔΟΥΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ. ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΚΟΙΛΙΑΚΕΣ ΣΥΣΤΟΛΕΣ ΤΖΩΡΤΖ ΔΑΔΟΥΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2016 Το φάσμα των κοιλιακών αρρυθμιών κυμαίνεται

Διαβάστε περισσότερα

Ασθενείς με κατεχολαμινεργική πολύμορφη κοιλιακή

Ασθενείς με κατεχολαμινεργική πολύμορφη κοιλιακή Ασθενείς με κατεχολαμινεργική πολύμορφη κοιλιακή Θεμιστοκλής Μαούνης Αναπλήρωτής Διευθυντής Τμήμα ΗΦΜ και Βηματοδότησης ΩΝΑΣΕΙΟ ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ CPVT! Coumel, 1978- Leenhardt 1995! CPVT! Οικογενείς

Διαβάστε περισσότερα

Διενέργεια συμψηφιστικού ηλεκτροκαρδιογραφήματος και θεραπευτικοί στόχοι για ασθενείς με σύνδρομο Brugada Μελέτη περίπτωσης

Διενέργεια συμψηφιστικού ηλεκτροκαρδιογραφήματος και θεραπευτικοί στόχοι για ασθενείς με σύνδρομο Brugada Μελέτη περίπτωσης Διενέργεια συμψηφιστικού ηλεκτροκαρδιογραφήματος και θεραπευτικοί στόχοι για ασθενείς με σύνδρομο Brugada Μελέτη περίπτωσης Σμαράγδα Γιαννακίδου: Νοσηλεύτρια MSc Αναπληρώτρια Προϊσταμένη Β + Γ ΚΚ ΑΠΘ ΓΝΙΘ

Διαβάστε περισσότερα

KOΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΑΝΝΑ Π. ΑΝΤΩΝΙΟΥ

KOΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΑΝΝΑ Π. ΑΝΤΩΝΙΟΥ KOΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΑΝΝΑ Π. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» Κολπική Μαρμαρυγή Projected Number of Adults With Atrial Fibrillation in the US: 1995-2050 Go A et al., JAMA 2001 Ασθενείς

Διαβάστε περισσότερα

Αντιαρρυθμική θεραπεία. Ο ρόλος της φλεκαϊνίδης βραδείας αποδέσμευσης

Αντιαρρυθμική θεραπεία. Ο ρόλος της φλεκαϊνίδης βραδείας αποδέσμευσης Αντιαρρυθμική θεραπεία Ο ρόλος της φλεκαϊνίδης βραδείας αποδέσμευσης Στυλιανός Τζέης, MD, PhD, FESC Αν. Διευθυντής Τμήμα Ηλεκτροφυσιολοφίας και Βηματοδότησης Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center Παροξυσμική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ ΚΟΠΩΣΕΩΣ ΣΤΟΝ ΠΡΟΑΘΛΗΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ

ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ ΚΟΠΩΣΕΩΣ ΣΤΟΝ ΠΡΟΑΘΛΗΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ Ο Μ Α Δ Α Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Σ Π Ρ Ο Λ Η Ψ Η Σ Κ Α Ι Α Π Ο Κ Α Τ Α Σ Τ Α Σ Η Σ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ ΚΟΠΩΣΕΩΣ ΣΤΟΝ ΠΡΟΑΘΛΗΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ Μ Ι Χ. Π Ι Τ Α Ρ Ο Κ Ο Ι Λ Η Σ Ε Π Ι Μ Ε Λ Η Τ Η Σ Α Κ Α Ρ Δ Ι

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ Αραγιάννης Δημήτριος Μονάδα Υπέρτασης Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική κλινική Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α. Καρδιά & παιδί. Αρχίζοντας από τη βρεφική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της φλεκαϊνίδης στην αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής και των υποτροπών της

Ο ρόλος της φλεκαϊνίδης στην αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής και των υποτροπών της Ο ρόλος της φλεκαϊνίδης στην αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής και των υποτροπών της ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΛΥΣΙΤΣΑΣ, MD, PhD, MRCP Επεμβατικός Ηλεκτροφυσιολόγος, Κλινική Αγιος Λουκάς Θεσσαλονίκη Η ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΗΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ &ΒΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2015 ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ BRUGADA

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΗΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ &ΒΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2015 ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ BRUGADA ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΗΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ &ΒΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2015 ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ BRUGADA ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΥΛΟΣ, MD EΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ & ΒΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ,ΩΚΚ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Δημήτριος Καρατζάς

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Δημήτριος Καρατζάς ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Δημήτριος Καρατζάς Πρόεδρος Ομάδας Εργασίας Καρδιακής Ανεπάρκειας (2018-2020) Αν Διευθυντής Καρδιολογικού Τμήματος, Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν Το 2016 εκδόθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Αρχές Κλινικής Ηλεκτροκαρδιογραφίας

Βασικές Αρχές Κλινικής Ηλεκτροκαρδιογραφίας Βασικές Αρχές Κλινικής Ηλεκτροκαρδιογραφίας Λεωνίδας Ε. Πουλημένος, FESC Επιμελητής B Καρδιολογική Κλινική «Ασκληπιείο» Βούλας Διευθυντής: Καθ. Αθανάσιος Ι. Μανώλης Ηλεκτροκαρδιογράφημα Πολύτιμο Εργαλείο

Διαβάστε περισσότερα

2018 ESC guidelines for the diagnosis and management of syncope

2018 ESC guidelines for the diagnosis and management of syncope 2018 ESC guidelines for the diagnosis and management of syncope Λίλιαν Μάντζιαρη MD MSc PhD Καρδιολόγος Ηλεκτροφυσιολόγος Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο Επιστημονικός συνεργάτης Γ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΔΡΙΑΝΑ ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ, MSc ΓΝΑ <<ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ>>

ΑΝΔΡΙΑΝΑ ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ, MSc ΓΝΑ <<ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ>> ΑΝΔΡΙΑΝΑ ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ, MSc ΓΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Κολπική Μαρμαρυγή είναι μια από τις συχνότερες και σημαντικότερες μορφές αρρυθμίας. Χαρακτηρίζεται από κύματα που μεταδίδονται

Διαβάστε περισσότερα

Επιμέλεια: Γ Χρήστου. Δρ καρδιολόγος, Πρέβεζα ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟΥΣ ΑΘΛΗΤΕΣ

Επιμέλεια: Γ Χρήστου. Δρ καρδιολόγος, Πρέβεζα ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟΥΣ ΑΘΛΗΤΕΣ Επιμέλεια: Γ Χρήστου. Δρ καρδιολόγος, Πρέβεζα (Μαραθωνοδρόμος) ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟΥΣ ΑΘΛΗΤΕΣ Sharma et al. J Am Coll Cardiol. 2017:69(8);1057-1075 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

Διημερίδα Τζάνειου Άθληση και ποιότητα ζωής στις συγγενείς καρδιοπάθειες

Διημερίδα Τζάνειου Άθληση και ποιότητα ζωής στις συγγενείς καρδιοπάθειες Διημερίδα Τζάνειου 2002 Άθληση και ποιότητα ζωής στις συγγενείς καρδιοπάθειες Οι ασθενείς με συγγενή καρδιοπάθεια (ΣΚ) αποτελούν μια ιδιαίτερα ανομοιογενή ομάδα ασθενών όσον αφορά τη βαρύτητα της νόσου,

Διαβάστε περισσότερα

Συσχέτιση ηχωκαρδιογραφικών δεικτών και πρόκλησης κοιλιακών αρρυθμιών σε ασθενείς με ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια

Συσχέτιση ηχωκαρδιογραφικών δεικτών και πρόκλησης κοιλιακών αρρυθμιών σε ασθενείς με ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια Συσχέτιση ηχωκαρδιογραφικών δεικτών και πρόκλησης κοιλιακών αρρυθμιών σε ασθενείς με ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια Ε. Κανουπάκης, Μ. Βερνάρδος, Ι. Φανουργιάκης, Η. Μαυράκης, Ε. Κουβίδης, Κ. Ρούφας, Μ. Τουλουπάκη,

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ Guidelines of American Heart Association/American Stroke Association 2013 EFNS Guidelines 2011 Royal College of Physicians National Clinical Guidelines

Διαβάστε περισσότερα

Αριστερή κοιλιακή ενδοκαρδιακή βηματοδότηση Π Φλεβάρη

Αριστερή κοιλιακή ενδοκαρδιακή βηματοδότηση Π Φλεβάρη Αριστερή κοιλιακή ενδοκαρδιακή βηματοδότηση Π Φλεβάρη 2 η Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο Αττικόν, Αθήνα Προσπέλαση με κολπική διαφραγματοστομία υπό διοισοφάγειο echo σε 3 ασθενείς Leclercq

Διαβάστε περισσότερα

12ο ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙ0. ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τύποι- Πρόγνωση- Θεραπεία

12ο ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙ0. ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τύποι- Πρόγνωση- Θεραπεία 12ο ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙ0 Στρογγυλό Τραπέζι: Συγγενείς καρδιοπάθειες ενηλίκων- πνευµονική υπέρταση ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τύποι- Πρόγνωση- Θεραπεία Κωνσταντίνος Θωµαϊδης, Γ.Ν. «Γ.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ»

Διαβάστε περισσότερα

Η προγνωστική αξία της ηλεκτροφυσιολογικής µελέτης σε ασθενείς µε συγκοπικά επεισόδια αγνώστου αιτιολογίας

Η προγνωστική αξία της ηλεκτροφυσιολογικής µελέτης σε ασθενείς µε συγκοπικά επεισόδια αγνώστου αιτιολογίας Η προγνωστική αξία της ηλεκτροφυσιολογικής µελέτης σε ασθενείς µε συγκοπικά επεισόδια αγνώστου αιτιολογίας Α.Φωτογλίδης, Χ.Παπαδόπουλος, Ν.Φραγκάκης, Κ.Μπαλτούµας, Γ.Κοτσιούρος, Π.Κυριάκου, Β.Σκέµπερης,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΘΕΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣΧΟΛΗ. ΠΡΟΓΡΑΜΑΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝΣΠΟΥΔΩΝ «Ιατρική Ερευνητική Μεθοδολογία» ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΕΡΓΑΣΙΑ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΘΕΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣΧΟΛΗ. ΠΡΟΓΡΑΜΑΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝΣΠΟΥΔΩΝ «Ιατρική Ερευνητική Μεθοδολογία» ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΕΡΓΑΣΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΘΕΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣΧΟΛΗ ΠΡΟΓΡΑΜΑΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝΣΠΟΥΔΩΝ «Ιατρική Ερευνητική Μεθοδολογία» ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΕΡΓΑΣΙΑ ΗΣΥΜΒΟΛΗΤΗΣΤΕΧΝΗΤΗΣΚΑΡΔΙΑΚΗΣΒΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣΣΤΗΘΕΡΑΠΕΙΑΤΩΝΚΑΡΔΙΑΓΕΙΑΚΩΝΠΑΘΗΣΕΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ II ΤΗΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑΣ ΤΣΙΑΓΓΑΛΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΘΕΜΑ: ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ

ΣΧΟΛΗ ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ II ΤΗΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑΣ ΤΣΙΑΓΓΑΛΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΘΕΜΑ: ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΣΧΟΛΗ ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ II ΤΗΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑΣ ΤΣΙΑΓΓΑΛΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΘΕΜΑ: ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ 2. Η.Κ.Γ. 3. ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ 4.

Διαβάστε περισσότερα

Αυτή η εργασία δεν έχει καμία οικονομική σχέση με φαρμακευτική εταιρεία

Αυτή η εργασία δεν έχει καμία οικονομική σχέση με φαρμακευτική εταιρεία Kατσαβριά Αικατερίνη Kιόση Γεωργία Bλαχοπούλου Ευσταθία Νοσηλεύτρια TE MSc Νοσηλεύτρια ΤΕ Νοσηλεύτρια TE Αυτή η εργασία δεν έχει καμία οικονομική σχέση με φαρμακευτική εταιρεία ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ Μία από

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της κατάλυσης με ραδιοσυχνότητες στην αντιμετώπιση των ασθενών με ηλεκτρική θύελλα και εμφυτεύσιμο απινιδωτή

Ο ρόλος της κατάλυσης με ραδιοσυχνότητες στην αντιμετώπιση των ασθενών με ηλεκτρική θύελλα και εμφυτεύσιμο απινιδωτή Ο ρόλος της κατάλυσης με ραδιοσυχνότητες στην αντιμετώπιση των ασθενών με ηλεκτρική θύελλα και εμφυτεύσιμο απινιδωτή Δ. Κωνσταντίνου, Σ. Παρασκευαΐδης, Β. Κολέττας, Γ. Σταυρόπουλος, Α. Κουτσάκης, Β. Νικολαΐδου,

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Παθολογική Χειρουργική Νοσηλευτική ΙΙ

Εργαστήριο Παθολογική Χειρουργική Νοσηλευτική ΙΙ Εργαστήριο Παθολογική Χειρουργική Νοσηλευτική ΙΙ «ΗΚΓ» & «Βασικές αρρυθμίες και αντιμετώπισή τους» Σωστή Λήψη ΗΚΓ V1: 4ο μεσοπλεύριο διάστημα δεξιά του στέρνου V2: 4ο μεσοπλεύριο διάστημα αριστερά του

Διαβάστε περισσότερα

Σε ποιούς ασθενείς αρκεί η CRT-P; Ε. Χατζηνικολάου-Κοτσάκου Ηλεκτροφυσιολόγος-Επεμβατική Καρδιολόγος Κλινική ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ Θεσσαλονίκη

Σε ποιούς ασθενείς αρκεί η CRT-P; Ε. Χατζηνικολάου-Κοτσάκου Ηλεκτροφυσιολόγος-Επεμβατική Καρδιολόγος Κλινική ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ Θεσσαλονίκη Σε ποιούς ασθενείς αρκεί η CRT-P; Ε. Χατζηνικολάου-Κοτσάκου Ηλεκτροφυσιολόγος-Επεμβατική Καρδιολόγος Κλινική ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ Θεσσαλονίκη Conflict of Interest No one Οι τελευταίες αναβαθμισμένες κατευθυντήριες

Διαβάστε περισσότερα

Χαρακτηριστικά συγκοπής και αξιολόγηση πρωτοκόλλου διερεύνησης συγκοπικών επεισοδίων αγνώστου αιτιολογίας

Χαρακτηριστικά συγκοπής και αξιολόγηση πρωτοκόλλου διερεύνησης συγκοπικών επεισοδίων αγνώστου αιτιολογίας Χαρακτηριστικά συγκοπής και αξιολόγηση πρωτοκόλλου διερεύνησης συγκοπικών επεισοδίων αγνώστου αιτιολογίας Α.Φωτογλίδης,Χ.Παπαδόπουλος,Ε.Παγκουρέλιας,Β.Κεφάλας,Μ.Παυλίδου,Κ.Ρώσσιος, Δ.Τάνος,Π.Κυριάκου,Μ.Μαυρουδή,Β.Σκέμπερης,Ν.Φραγκάκης,Β.Βασιλικός

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές του κύματος P και του φλεβοκόμβου

Διαταραχές του κύματος P και του φλεβοκόμβου Διαταραχές του κύματος P και του φλεβοκόμβου Φροντιστηριακό μάθημα ΗΚΓ Δημήτρης Ασβεστάς Συνεργάτης «Ευρωκλινική Αθηνών» Συνεργάτης ΓΝΑ Ευαγγελισμός Φλεβοκομβική ταχυκαρδία ηρεμίας Δεν είναι αποτέλεσμα

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 11 Παπαγιάννης Ι., Γιαννόπουλος Α., Γερµανάκης Ι.

Κεφάλαιο 11 Παπαγιάννης Ι., Γιαννόπουλος Α., Γερµανάκης Ι. Κεφάλαιο 11 Παπαγιάννης Ι., Γιαννόπουλος Α., Γερµανάκης Ι. 11. Αρρυθµίες παιδικής ηλικίας Σε αντίθεση µε τους ενηλίκους, η διαπίστωση αρρυθµιογένεσης στα παιδιά σπάνια οφείλεται σε υποκείµενη καρδιοπάθεια.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΛΥΣΗ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΚΑΡΔΙΑΣ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΘΥΕΛΛΑ

ΚΑΤΑΛΥΣΗ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΚΑΡΔΙΑΣ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΘΥΕΛΛΑ ΚΑΤΑΛΥΣΗ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΚΑΡΔΙΑΣ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΘΥΕΛΛΑ Θεµιστοκλής Μαούνης ΩΚΚ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΚΕ, 16.2.2013 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Δήλωση σύγκρουσης συµφερόντων Καµία ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΘΥΕΛΛΑ > 2 επεισόδια αιµοδυναµικά ασταθούς

Διαβάστε περισσότερα