Μέθοδος των περιοδικών ξυλωδών λημμάτων

Transcript

1 Μέθοδος των περιοδικών ξυλωδών λημμάτων Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: Διαλέξεις Θεωρίας Δασικής Διαχειριστικής ΙI

2 Τι είναι; Μέθοδος κάρπωσης που βασίζεται στην ξυλώδη μάζα που προβλέπεται να παραχθεί. Η ιδέα είναι ο ξυλώδης όγκος των συστάδων και η μελλοντική τους προσαύξηση να διανέμεται σε τόσα περιοδικά υλοτόμια ώστε μετά την παρέλευση των ετών αυτών να υπάρχει ξανά ώριμο για υλοτομία ξύλο. Αναπτύχθηκε από τον Hartig (1795) και βασίζεται στη μέθοδο κάρπωσης με βάση την προβλεπόμενη ξυλώδη μάζα από τους Beckmann, Wedell και Hennert στα μέσα του 18 ου αιώνα.

3 Πως εφαρμόζεται; Καθορίζεται ο περίτροπος χρόνος (U) Διαιρείται ο περίτροπος χρόνος σε περιόδους (συνήθως 20ετείς) Καταχωρούνται οι συστάδες του δάσους ή της διαχειριστικής κλάσης όπου επιδιώκεται αειφορία των καρπώσεων στις διάφορες περιόδους ανάλογα με την ηλικία τους - Ηλικία >U-20 - Νεότερες συστάδες Ηλικία <U -20 Περίοδος Ι (οι συστάδες αυτές υποβάλλονται σε αναγέννηση την 1 η 20ετία) Λοιπές περίοδοι

4 Εκτιμούνται οι αναμενόμενες καρπώσεις κατά περιόδους: - Αναμενόμενη κάρπωση = Ξυλαπόθεμα συστάδων + Αναμενόμενη προσαύξηση Αναδιανέμονται οι συστάδες στις διάφορες περιόδους, έτσι ώστε το συνολικό άθροισμα των ξυλωδών λημμάτων στις διάφορες περιόδους να είναι το ίδιο (ή περίπου το ίδιο). -Αναμενόμενη προσαύξηση υπολογίζεται με βάση την Μέση Συνολική Αύξηση -Στις αναμενόμενες καρπώσεις υπολογίζονται και ενδεχόμενες ενδιάμεσες από καλλιέργειες καρπώσεις

5 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ - Καλύτερη εκτίμηση και κατανομή των καρπώσεων σε σχέση με τις μεθόδους επιφάνειας

6 ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ -Δεν λαμβάνει υπόψη την κατά χώρο τάξη των συστάδων ή των υλοτομίων (οι συστάδες είναι κανονικής έκτασης 50ha). Η έκταση των συστάδων που καταχωρούνται αυτούσιες και υλοτομούνται ολόκληρες στη διάρκεια μίας περιόδου είναι πολύ μεγάλη υλοτομία ανώριμων συστάδων και δημιουργία ομήλικων και αμιγών συστάδων σε μεγάλες εκτάσεις. -Το τελικό σχέδιο καρπώσεων ισχύει για όλη τη διάρκεια ενός περίτροπου χρόνου χωρίς δυνατότητα ενδιάμεσης αναθεώρησης και προσαρμογής

7 Μέθοδος Περιοδικών Ξυλωδών Λημμάτων -ΕΦΑΡΜΟΓΗ Συστάδα Ηλικία Ξυλαπόθε μα m 3 (Έκτ.) ΓΕΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΜΣΑ (Ζ) m 3 (Ζ) μέχρι το 1/2 της περιόδου I >60 Όγκος στην περίοδο m 3 II (41-60) III (21-40) 1 (300) x300= (180) x200= (250) x208= (240) x183= (250) x285= (220) x246= IV (1-20) 7 (280) x105= (235) x196= (195) x167= (250) x278= Σύνολο Μεταφορά Ξυλ. Όγκου Ι Κανονικό Περιοδικό /4= Λήμμα ( )

8 Συστάδες Περιόδου Ι Επιφάνειες (ha) Ξυλ. Όγκος m 3 Προοδ. Ελατ. Αύξηση m 3 Λήμμα Περιόδου Ι m Σύνολο Ι Λοιπές περίοδοι Ποσοστό κάρπωσης ΙI % ΙΙI % IV % 482 Σύνολο ΙΙ-IV Γενικό σύνολο Ετήσιο Λήμμα από Τελικές & Ενδιάμεσες / 20 = Καρπώσεις

9 Συνδυασμένη μέθοδος περιοδικών ξυλωδών λημμάτων και περιοδικών υλοτομίων Τι είναι; - Είναι η μέθοδος καρπώσεων που συνδυάζει την μέθοδο περιοδικών υλοτομίων και την μέθοδο των περιοδικών ξυλωδών λημμάτων και επιδιώκει την επίτευξη του αειφόρου κανονικού δάσους με τη δημιουργία κανονικής σειράς και τάξης των συστάδων και αειφορίας των ξυλωδών λημμάτων

10 -Βασικός σκοπός της μεθόδου: Δημιουργία περιόδων με ίσες περιοδικές επιφάνειες ως περιοδικά υλοτόμια ΚΑΙ Ίσους τελικούς ξυλώδεις όγκους ως περιοδικά ξυλώδη λήμματα

11 Που εφαρμόζεται; - Σε δάση με κανονική αναλογία ηλικιών και συστάδες ίδιας συγκόμωσης και ξυλοβρίθειας. - Σε πραγματικά δάση δεν υπάρχουν αυτές οι συνθήκες έμφαση είτε στην επιφάνεια είτε στον όγκο

12 Πως εφαρμόζεται; - Διαιρείται το δάσος σε δίκτυο τμημάτων και υποτμημάτων μικρής έκτασης - Δημιουργούνται διαχειριστικές κλάσεις στις οποίες επιδιώκεται η αειφορία των καρπώσεων με αυτοτελή τρόπο - Καθορίζεται ο περίτροπος χρόνος και διαιρείται σε ίσες περιόδους - Διανέμονται τα τμήματα στις διάφορες περιόδους, ανάλογα με την ηλικία των συστάδων, τις συνθήκες αύξησης και στη συνέχεια τις ανάγκες για κατά χώρο τάξη

13 - Μετακινούνται τα Τμήματα από περίοδο σε περίοδο έτσι ώστε να εξισωθούν οι καρπώσεις μεταξύ των περιόδων - Εκτιμούνται οι αναμενόμενες καρπώσεις για κάθε περίοδο. Οι διαφορές στις καρπώσεις εξισώνονται με 2 η μετακίνηση τμημάτων από περίοδο σε περίοδο, έτσι ώστε οι προβλεπόμενες καρπώσεις να είναι περίπου ίσες στις διάφορες περιόδους. [Αρχικά εξίσωση λημμάτων σε όλες τις περιόδους του περίτροπου χρόνου, αργότερα στις 2 ή 3 πρώτες]

14 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Ανταποκρίνεται στις δασοκομικές και υλοχρηστικές αξιώσεις των σπερμοφυών ομήλικων ή υποκηπευτών δασών και των αναγεννημένων σε ψιλά υλοτόμια τεχνητά ή με διαδοχικές αναγεννητικές υλοτομίες Λαμβάνει υπόψη την κατά χώρο τάξη των συστάδων Θεωρεί την αειφορία βασική αρχή του σχεδιασμού στη δασοπονία (όπως και η μέθοδος περιοδικών ξυλωδών λημμάτων και περιοδικών υλοτομίων)

15 ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Αυστηρή τήρηση πχ. σχεδίων εκμετάλλευσης και προσπάθεια αποκατάστασης ομοιόμορφων συνθηκών δασοκάλυψης (αμιγείς και αποψιλωτικά υλοτομούμενες συστάδες) δεν επιτρέπουν εκμετάλλευση των δασοκομικών χειρισμών για αύξηση παραγωγής Απώλειες σε καρπώσεις λόγω αειφορίας Αύξηση κινδύνων και ασθενειών των δασών

16 Συνδυασμένη μέθοδος περιοδικών ξυλωδών λημμάτων και περιοδικών υλοτομίων -ΕΦΑΡΜΟΓΗ Δεδομένα: - Ομήλικο δάσος κωνοφόρων - Έκταση F=1440ha - Περίτροπος χρόνος: 80 έτη - Εύρος περιόδου: 20 έτη - Συστάδες:10

17 Συστάδα Επιφάνεια Όγκος (m 3 ) ΜΣΑ (m 3 /ha) Ηλικία (έτη) ,2 1,3 5 1,5 1 1,

18 ΓΕΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ Συστάδα Έκταση Ηλικία Επιφάνεια (ha) στην περίοδο (ha) (έτη) Ι II III IV Σύνολο Μεταφορά Τελική Κάρπωση

19 Εξίσωση εκτάσεων μεταξύ περιόδων F u 1440 * n = *20 = ha Εκτίμηση ξυλώδη όγκου + προσαύξησης Ι & ΙΙ Περιόδους Εξίσωση ξύλινων όγκων Κατανομή επιφανειών ίδια ΙΙΙ, IV Περίοδοι

20 ΕΙΔΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ Συστ άδα Περίοδ ος Έκταση (ha) Ηλικία (έτη) Συνολ ικός όγκος Προσαύξηση Καρπώσεις m 3 /ha Συνολ ική Περ. Ι Περ.ΙΙ Προσω ρ. Τελικές Προσωρ. Τελικές 1 ΙΙ Ι ΙΙ Ι Ι ΙΙ Σύνολο προσωρινών καρπώσεων Μεταφορά 7126 Σύνολο τελικών καρπώσεων

21 Για να γίνει η εξίσωση όγκων 26,16ha [(7126x200)/54476] πρέπει να μεταφερθούν στην περίοδο Ι, δηλαδή δεν θα έπρεπε να είχαν μεταφερθεί στην 1 η φάση από τη συστάδα 3 αντί για 200ha έπρεπε να μεταφερθούν στην περίοδο ΙΙ ,16ha= ha Τελική επιφάνεια περιόδου Ι : ,16=386,16 ha Τελική επιφάνεια περιόδου ΙΙ: ,16=333,85ha

22 Μέθοδος μόνιμων περιοδικών υλοτομίων Τι είναι; Μέθοδος κάρπωσης βασισμένη στη μέθοδο των περιοδικών υλοτομίων του Cotta (1820) η οποία τροποποιήθηκε στην Γαλλία από τον Parade (1918) με βάση την δασική παραγωγικότητα και ονομάστηκε «μέθοδος μόνιμων υλοτομίων» ή «μέθοδος φυσικής αναγέννησης και αραίωσης» Που εφαρμόζεται; Σπερμοφυή Ομήλικα δάση κυρίως φυλλοβόλα και οξιάς, τα οποία αναγεννώνται φυσικά με υπόσκιες υλοτομίες

23 Πως εφαρμόζεται; Διαιρείται ο περίτροπος χρόνος του δάσους ή της διαχειριστικής κλάσης σε 4-5 περιόδους εύρους κατάλληλου για αναγέννηση της συστάδας (γενικός χρόνος αναγέννησης, πχ. Μαύρη Πεύκη 20ετείς, οξιά 30ετείς)

24 Εύρος περιόδου Εξαρτάται Χρονικό διάστημα από την υλοτομία σποράς μέχρι την τελική υλοτομία Δασοπονικό είδος Έτη σπερμοφορίας Έδαφος Κλίμα Ποσότητα λήμματος αναγεννητικών υλοτομιών Πορεία υλοτομιών Διάρκεια περίτροπου χρόνου

25 Κατανέμεται η επιφάνεια του δάσους ή της διαχειριστικής κλάσης σε ίσες περιόδους και ίσα, συνεχούς έκτασης και μόνιμα περιοδικά υλοτόμια. Οι συστάδες των υλοτομίων πρέπει να είναι της ίδιας περίπου ηλικίας. Οι γηραιότερες κατανέμονται στην περίοδο Ι Στις συστάδες της περιόδου Ι γίνονται αναγεννητικές υλοτομίες και η επιφάνεια λέγεται υλοτόμιο αναγέννησης, ενώ στις υπόλοιπες καλλιεργητικές υλοτομίες και η επιφάνεια λέγεται υλοτόμιο αραίωσης Παχυμετρούνται όλες οι συστάδες του υλοτομίου αναγέννησης καιυπολογίζεταιοιξυλώδηςόγκοςτους

26 Ετήσιο λήμμα Προοδευτικά ελαττούμενη αύξηση V1 + V1 *0,0PV * a 2 V1 E W = = + a a V 1 *0,0P 2 v V 1 Όγκος συστάδων υλοτομίου περιόδου Ι P v Ποσοστό αύξησης των συστάδων περιόδου Ι α εύρος περιόδου