Έκθεση Προόδου της συγκέντρωσης και καταγραφής των Αναπτυξιακών Ανταποδοτικών Επενδυτικών Σχεδίων των ΟΤΑ σε Βάση Δεδομένων

Transcript

1 Έκθεση Προόδου της συγκέντρωσης και καταγραφής των Αναπτυξιακών Ανταποδοτικών Επενδυτικών Σχεδίων των ΟΤΑ σε Βάση Δεδομένων 1 η Τρίμηνη Αναφορά Στοιχεία αναφοράς Εκπόνηση από την Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε ΑΘΗΝΑ 2013

2 ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ Η Τοπική Αυτοδιοίκηση βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή όσον αφορά στην εξεύρεση και αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων για την υλοποίηση ανταποδοτικών επενδυτικών έργων. Η ενδημούσα οικονομική κρίση έχει οδηγήσει σε δραματική μείωση των επιχορηγήσεων που μεταβιβάζονται από το κράτος ενώ παράλληλα δεν υπάρχει κανένα περιθώριο αύξησης των ιδίων εσόδων και ιδίως εκείνων που προέρχονται από τα ανταποδοτικά τέλη και την τοπική φορολογία. Το Υπουργείο Εσωτερικών και η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος, έχοντας αντιληφθεί αυτή την ανάγκη, ανέθεσαν στην Π.Ε.Τ.Α Α.Ε. την προβολή των ανταποδοτικών επενδυτικών σχεδίων των Ο.Τ.Α., ώστε να προσελκυστούν ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια και να προκληθεί το επιχειρηματικό ενδιαφέρον του Ιδιωτικού Τομέα να συνεργαστεί με την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην υλοποίηση αναπτυξιακών επενδυτικών σχεδίων της. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας, η Π.Ε.Τ.Α Α.Ε. προέβη στη δημιουργία Βάσης Δεδομένων για την καταγραφή των Αναπτυξιακών Ανταποδοτικών Επενδυτικών Σχεδίων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης τα οποία αναζητούν ιδιωτική χρηματοδότηση για την υλοποίησή τους. Τα αποτελέσματα της 1 ης περιόδου συγκέντρωσης και καταγραφής των επενδυτικών σχεδίων των ΟΤΑ είναι ενθαρρυντικά χωρίς να είναι ικανοποιητικά. Πιο συγκεκριμένα, 26 Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης παρέδωσαν φακέλους για 45 έργα, επενδυτικές προτάσεις και επιχειρηματικά σχέδια. Από αυτά, η πλειοψηφία τους - 33 έργα, είχαν χρηματοδοτηθεί, από το Πρόγραμμα «ΘΗΣΕΑΣ» του Υπουργείου Εσωτερικών στο πλαίσιο προετοιμασίας της προσυμβατικής διαδικασίας επιλογής ΣΔΙΤ για την ωρίμανση τους. Τα υπόλοιπα 12 από τα 45 έργα είναι νέες προτάσεις για έργα των ΟΤΑ και αναλύονται σε 7 νέα έργα από τους 24 Δήμους που είχαν ήδη έργα στον «ΘΗΣΕΑ» και 5 νέα έργα των 2 Δήμων που απέστειλαν Δελτία Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων. Αναλυτικότερα, τα συμπεράσματα που διαφαίνονται από την αναζήτηση, συγκέντρωση, αξιολόγηση, καταχώρηση και ομαδοποίηση των επενδυτικών σχεδίων των Ο.Τ.Α. α βαθμού στη Βάση Δεδομένων παρουσιάζονται κάτωθι: 1) Αναζήτηση και συγκέντρωση επενδυτικών σχεδίων ΟΤΑ Από την αναζήτηση παλαιών επενδυτικών έργων των ΟΤΑ και συγκεκριμένα έργων που χρηματοδοτήθηκαν από το Πρόγραμμα «ΘΗΣΕΑΣ» και αφορούσαν σε Σύμπραξη Δημόσιου ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 2

3 και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), προκύπτει ότι δεν υπάρχει μεγάλη ανταπόκριση για τη συνέχιση των εν λόγω έργων Τα εν λόγω έργα εγκαταλείφθησαν από τις σημερινές Διοικήσεις των ΟΤΑ κυρίως λόγω αλλαγής πολιτικής οπτικής Όσον αφορά στην αναζήτηση νέων επενδυτικών έργων, παρατηρείται και εδώ μικρή ανταπόκριση, παρόλο που υπάρχουν αρκετά έργα στα οποία έχουν ολοκληρωθεί οι προκαταρκτικές τους μελέτες, όπως παραδείγματος χάριν, έργα εξοικονόμησης ενέργειας. Πιθανόν κάποιοι Δήμοι να θεωρούν ότι έχουν εξασφαλίσει χρηματοδότηση των έργων τους με τη χρήση άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως είναι το Jessica. 2) Επεξεργασία δεδομένων καταγραφής Όσον αφορά στην αποτύπωση των καταγεγραμμένων έργων ΟΤΑ σε Περιφερειακό επίπεδο, η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης εμφανίζεται πρώτη σε ανταπόκριση, ενώ τη δεύτερη θέση καταλαμβάνει η Περιφέρεια Αττικής με ποσοστό 17%. Όσον αφορά στον τύπο σύμπραξης των καταγεγραμμένων έργων ΟΤΑ, το 69% αφορά σε ανταποδοτικά έργα ΣΔΙΤ Όσον αφορά στον τομέα έργου, προκύπτει ότι το μεγαλύτερο πλήθος εμφανίζουν τα έργα που ενισχύουν τον εναλλακτικό τουρισμό (12 έργα), ενώ τη δεύτερη θέση καταλαμβάνουν τα έργα αξιοποίησης ακίνητης περιουσίας (10 έργα). Η καταγραφή κατέδειξε μόνο δύο έργα εξοικονόμησης ενέργειας. 3) Αξιολόγηση των έργων / προτάσεων των Ο.Τ.Α. Τα έργα αξιολογήθηκαν ως προς: α) την τεχνική και διοικητική τους ωριμότητα και β) την οικονομική τους βιωσιμότητα. Από το σύνολο των 39 προτάσεων/έργων για τις οποίες έγινε η αξιολόγηση,: o 13 προτάσεις / έργα κρίνονται ότι διαθέτουν την απαραίτητη ωριμότητα και εξασφαλίζουν οικονομική βιωσιμότητα για να αναζητήσουν χρηματοδότηση και επενδυτικό σχήμα. o 19 προτάσεις έργων κρίνεται ότι χρειάζονται επανεξέταση, o 7 προτάσεις κρίνονται ότι δεν διαθέτουν την απαραίτητη ωριμότητα και δεν εξασφαλίζουν οικονομική βιωσιμότητα. ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 3

4 Ανακεφαλαιώνοντας, επισημαίνονται τα ακόλουθα: Υπάρχει έκδηλη η ανάγκη για μεγαλύτερη προβολή της προσπάθειας για την συγκέντρωση και καταγραφή των επενδυτικών σχεδίων των ΟΤΑ. Σε αυτή την προσπάθεια αρωγοί καλούνται να είναι το ΥΠ.ΕΣ. και η ΚΕΔΕ με επικοινωνιακές και προωθητικές ενέργειες. Τέτοιου είδους ενέργειες θα δώσουν το έναυσμα στους Δήμους ούτως ώστε να αυξηθεί το ενδιαφέρον τους για τη προβολή των επενδυτικών τους έργων. Επίσης, τα έργα που αξιολογήθηκαν δυνητικά προς προώθηση, πρέπει να ακολουθήσουν δράσεις ωρίμανσης και δημοπράτησης των επενδυτικών σχεδίων των Ο.Τ.Α. Σημαντικό ρόλο στη συνέχιση της υλοποίησης των έργων αποτελεί η επιτυχής διασύνδεση των ΟΤΑ με Ιδιώτες επενδυτές. Η δημιουργία του Portal θα αποτελεί έναν ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας και ενημέρωσης των υποψήφιων επενδυτών και έναν τρόπο προσέλκυσης επενδύσεων για την υλοποίηση αναπτυξιακών, ανταποδοτικών έργων των ΟΤΑ, μέσω Συμπράξεων με τον Ιδιωτικό Τομέα (Σ.Δ.Ι.Τ., συμβάσεις παραχώρησης, μακροχρόνιες μισθώσεις κα). ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 4

5 Περιεχόμενα ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ... 2 Περιεχόμενα... 5 Διαγράμματα... 6 Εικόνες... 7 Πίνακες... 8 Συντομογραφίες ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΥΜΠΡΑΞΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΝΟΣ ΕΡΓΟΥ ΜΕΣΩ ΣΔΙΤ ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΗ ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ ΣΔΙΤ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ Σύγκριση ΣΔΙΤ Συμβάσεων Παραχώρησης - Ομοιότητες Σύγκριση ΣΔΙΤ Συμβάσεων Παραχώρησης - Διαφορές ΣΔΙΤ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΘΗΣΕΑΣ» ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΕΡΓΩΝ ΣΔΙΤ ΤΩΝ ΟΤΑ - ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΈΡΓΑ ΠΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ Ταξινόμηση & Επιλογή Έργων Σ.Δ.Ι.Τ. «ΘΗΣΕΑΣ» Ενημέρωση των Δήμων για τη Δημιουργία Βάσης Δεδομένων Υποστήριξη του ΥΠ.ΕΣ. από την Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. για τη δημιουργία επιστολών - προσκλήσεων ενδιαφέροντος & σύμφωνης γνώμης προς ΟΤΑ Διαδικασία Αποστολής επιστολών - προσκλήσεων ενδιαφέροντος & σύμφωνης γνώμης προς ΟΤΑ και επικοινωνία με τους Δήμους Διαδικασία Συλλογής Δελτίων Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων και ενημέρωσης της Βάσης Δεδομένων Διαδικασία αξιολόγησης Έργων που διαθέτουν οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Σκοπιμότητα Περιγραφή Βάσης Δεδομένων ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΣΤΗ ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Διαδικασία καταχώρησης ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗΣ ΣΤΗ ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 5

6 7. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ - ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΤΩΝ ΟΤΑ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ & ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Τεχνική και Διοικητική Ωριμότητα του Έργου Οικονομική Βιωσιμότητα του Έργου ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΔΙΤ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΠΥΛΗΣ (PORTAL) ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΕΡΓΑ ΣΔΙΤ «ΘΗΣΕΑΣ» Πίνακας 1: Αρχικός Πίνακας έργων ΣΔΙΤ «ΘΗΣΕΑΣ» Πίνακας 2: Πίνακας έργων ΣΔΙΤ «ΘΗΣΕΑΣ» που δημοπρατήθηκαν Πίνακας 3: Πίνακας έργων ΣΔΙΤ «ΘΗΣΕΑΣ» που έχουν ολοκληρώσει την προσυμβατική διαδικασία ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΠΕΣ Επιστολή Πρόσκληση στους 88 Δήμους με έργα ΣΔΙΤ στον «ΘΗΣΕΑ» Υπόμνημα Σύμφωνης Γνώμης Επιστολή Πρόσκληση στους 237 Δήμους Δελτίο Καταγραφής νέων Επενδυτικών σχεδίων Πίνακας 1: 88 Δήμοι Σύμφωνη Γνώμη Πίνακας 2: 237 Δήμοι Νέα έργα ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3: ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΔΗΜΩΝ Πίνακας 1: Ανταπόκριση 88 Δήμων Σύμφωνη Γνώμη Πίνακας 2: Ανταπόκριση Δήμων Νέα έργα Πίνακας 3: Συγκεντρωτικός Πίνακας Ανταπόκρισης Δήμων ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4: ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΕΡΓΩΝ Πίνακας 1: Συγκεντρωτικός Πίνακας καταχωρημένων έργων Πίνακας 2: Πίνακας έργων με αξιολόγηση ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5: ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΡΓΩΝ Διαγράμματα Διάγραμμα 1 Τυπικό Σχήμα Συμβάσεως ΣΔΙΤ Διάγραμμα 2: Παρούσα κατάσταση Εγκεκριμένων Έργων ΣΔΙΤ «ΘΗΣΕΑΣ» Διάγραμμα 3: Πλήθος Έργων ανά τομέα έργου ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 6

7 Διάγραμμα 4: % Κατανομής Έργων ανά Τομέα Έργου Διάγραμμα 5: Σύνολο Έργων ΣΔΙΤ «ΘΗΣΕΑΣ» Διάγραμμα 6: Ποσοστά ανταπόκρισης των ΟΤΑ με έργα ΣΔΙΤ στον ΘΗΣΕΑ Διάγραμμα 7: Ποσοστά Κατανομής προτάσεων -Έργων ανά Περιφέρεια Διάγραμμα 8: Ποσοστό Κατανομής Προτάσεων Επιχειρηματικών Σχεδίων ανά Τύπο Σύμπραξης Διάγραμμα 9: Κατανομή συνολικού προϋπολογισμού ανά περιφέρεια Διάγραμμα 10: Κατανομή συνολικού προϋπολογισμού ανά τύπο σύμπραξης Διάγραμμα 11: Κατανομή συνολικού προϋπολογισμού ανά τομέα έργου Διάγραμμα 12: Ταξινόμηση Έργων που έχουν αξιολογηθεί Διάγραμμα 13: Αξιολόγηση Προτάσεων Έργων ΟΤΑ σε ποσοστό (%) Διάγραμμα 14: Κατανομή συνολικού προϋπολογισμού βάση της Αξιολόγησης Διάγραμμα 15: Διασπορά προτάσεων ΟΤΑ ανά Τομέα Έργου Εικόνες Εικόνα 1: Κεντρικό Μενού Εικόνα 2: Γενικές Πληροφορίες Έργου Γενικά Στοιχεία Εικόνα 3: Γενικές Πληροφορίες Έργου Τύπος Έργου ΣΔΙΤ Εικόνα 4: Γενικές Πληροφορίες Έργου Τομέας Έργου Εικόνα 5: Γενικές Πληροφορίες Έργου Πληροφορίες Έργου Εικόνα 6: Χρηματοοικονομικά Στοιχεία Έργου Προτεινόμενο χρηματοδοτικό σχήμα Εικόνα 7: Χρηματοοικονομικά Στοιχεία Έργου Κατανομή ευθυνών Εικόνα 8: Χρηματοοικονομικά Στοιχεία Έργου Πρόσθετα στοιχεία Εικόνα 9: Χρηματοοικονομικά Στοιχεία Έργου Πρόσθετα στοιχεία Εικόνα 10: Χρηματοοικονομικά Στοιχεία Έργου Πρόσθετα στοιχεία Εικόνα 11: Τεχνικά Στοιχεία Μελέτες - Εγκρίσεις Εικόνα 12: Τεχνικά Στοιχεία Άδειες - Βεβαιώσεις Εικόνα 13: Τεχνικά Στοιχεία Κυριότητα / Απόκτηση Γης Εικόνα 14: Τεχνικά Στοιχεία Πιθανά Προβλήματα Εικόνα 15: Ενδεικτικό Χρονοδιάγραμμα Εικόνα 16: Αξιολόγηση έργου Εικόνα 17: Επιβεβαίωση Εικόνα 18: Κεντρικό Μενού - Προβολή εγγράφων Εικόνα 19: Αποτελέσματα αναζήτησης εγγράφων ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 7

8 Πίνακες Πίνακας 1: Σύνολο Έργων ανά Περιφέρεια Πίνακας 2: Προτάσεις Έργων ανά Τύπο Σύμπραξης Πίνακας 3: Σύνολο Προτάσεων ανά Τομέα Έργου και Ποσοστά Κατανομής (%) Πίνακας 4: Σύνολο Έργων που έχουν αξιολογηθεί Πίνακας 5: Αξιολόγηση Προτάσεων ΟΤΑ ανά Τομέα Έργου Συντομογραφίες ΟΤΑ: Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Π.Ε.Τ.Α. ΑΕ: Πληροφόρηση Επιμόρφωση Τοπική Ανάπτυξη Α.Ε. ΚΕΔΕ: Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας ΥΠ.ΕΣ: Υπουργείο Εσωτερικών ΠΣ: Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα, όπου καταχωρούνται τα δεδομένα ενός έργου ΣΔΙΤ: Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα ΝΠΔΔ: Νομικό Πρόσωπο Δημόσιου Δικαίου Γ ΚΠΣ : Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης ΙΦΣ: Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 8

9 1. ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η Πληροφόρηση Επιμόρφωση Τοπική Ανάπτυξη Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία ΟΤΑ - (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε.) προχωρά στη σύνταξη Έκθεσης που περιγράφει την πρόοδο των διαδικασιών για τη δημιουργία βάσης δεδομένων με ανταποδοτικά επενδυτικά σχέδια ΟΤΑ, ύστερα από την υπογραφή της από Προγραμματικής Σύμβασης με την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (Κ.Ε.Δ.Ε.). Η εκπόνηση της Έκθεσης αποτελεί συμβατική υποχρέωση της εταιρείας, που λειτουργεί ως φορέας υλοποίησης της προαναφερθείσας Προγραμματικής Σύμβασης. Η παρούσα έκθεση αποτελεί την 1η Τρίμηνη Αναφορά που περιγράφει την πρόοδο των διαδικασιών, για την αποτελεσματική προβολή των ανταποδοτικών επενδυτικών σχεδίων των Ο.Τ.Α., ώστε να προσελκυστούν ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια και να προκληθεί το επιχειρηματικό ενδιαφέρον του Ιδιωτικού Τομέα να συνεργαστεί με την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην υλοποίηση αναπτυξιακών επενδυτικών σχεδίων της και τη δημιουργία Βάσης Δεδομένων και portal. Στο δεύτερο κεφάλαιο της Έκθεσης γίνεται αναφορά στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην ανάληψη αναπτυξιακών δράσεων και πώς οι Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) αποτελούν μια εναλλακτική επιλογή εξεύρεσης κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση τέτοιου είδους έργων. Προς αυτή την κατεύθυνση, παρουσιάζεται η σκοπιμότητα της από την Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ Κ.Ε.Δ.Ε. και Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε., με αντικείμενο την αποτελεσματική προβολή των ανταποδοτικών επενδυτικών σχεδίων των Ο.Τ.Α., ώστε να προσελκυστούν ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια και να προκληθεί το επιχειρηματικό ενδιαφέρον του Ιδιωτικού Τομέα να συνεργαστεί με την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην υλοποίηση αναπτυξιακών επενδυτικών σχεδίων της, καθώς και της από τροποποίησης της από Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ ΥΠΕΣ, Κ.Ε.Δ.Ε., και Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε., βάσει της οποίας η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. έχει αναλάβει τη δημιουργία Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Βάσης δεδομένων με ανταποδοτικά έργα των ΟΤΑ, τα οποία πρόκειται να υλοποιηθούν μέσω Συμπράξεων με τον Ιδιωτικό Τομέα (έργα ΣΔΙΤ). Στο τρίτο κεφάλαιο επεξηγείται αναλυτικώς η έννοια των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα και γίνεται μία καταγραφή των κατηγοριών ΣΔΙΤ που υπάρχουν, των φάσεων υλοποίησης ενός έργου μέσω ΣΔΙΤ και της ανταποδοτικότητας αυτών των έργων. Εν συνεχεία παρουσιάζονται οι συμβάσεις Παραχώρησης και επιχειρείται σύγκριση αυτών με τις ΣΔΙΤ για εύρεση ομοιοτήτων και διαφορών. Τέλος, επιχειρείται μία αναφορά στις ενέργειες ΣΔΙΤ που έχουν αναλάβει οι ΟΤΑ, κυρίως μέσω του Προγράμματος «ΘΗΣΕΑΣ». ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 9

10 Το τέταρτο κεφάλαιο αναλύει τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε από την ομάδα έργου για την ενημέρωση των Δήμων σχετικά με τη δημιουργία της Βάσης Δεδομένων, τη συγκέντρωση των έργων ΣΔΙΤ των ΟΤΑ (υπαρχόντων που χρηματοδοτήθηκαν από το Πρόγραμμα ΘΗΣΕΑΣ καθώς και νέων ) και τέλος, την ταξινόμηση και αξιολόγηση των έργων βάσει κριτηρίων. Στο πέμπτο κεφάλαιο περιγράφεται η δημιουργία της βάσης Δεδομένων, η σκοπιμότητα της και η διαδικασία καταχώρησης έργων σε αυτή. Εν συνεχεία, το έκτο κεφάλαιο παρουσιάζει τα αποτελέσματα της συγκέντρωσης και καταχώρησης στη βάση δεδομένων των έργων. Το έβδομο κεφάλαιο προχωρά στην αξιολόγηση των έργων προτάσεων των ΟΤΑ, λαμβάνοντας υπ όψιν δύο κατηγορίες κριτηρίων: α) την Τεχνική και Διοικητική Ωριμότητα του Έργου και β) την Οικονομική Βιωσιμότητα του Έργου και στο κεφάλαιο 8 ακολουθούν οι μελλοντικές ενέργειες. Προς αυτή την κατεύθυνση, γίνεται αναφορά στη συνέχιση της λειτουργίας της Βάσης Δεδομένων και στη συνεχή συγκέντρωση και αξιολόγηση έργων και προβλέπεται η δημιουργία Διαδικτυακής Πύλης (portal) για την προβολή των έργων σε πιθανούς ιδιώτες επενδυτές Τέλος, στο κεφάλαιο 9 συνοψίζονται τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την Τρίμηνη Αναφορά και αποτυπώνονται οι απαιτούμενες ενέργειες περαιτέρω ωρίμανσης των έργων, έχοντας σαν γνώμονα την πρότερη αξιολόγηση τους. Εν κατακλείδι, ακολουθούν τα εξής παραρτήματα: Παράρτημα 1: Έργα ΣΔΙΤ «ΘΗΣΕΑΣ» Παράρτημα 2: Στοιχεία ΥΠΕΣ Παράρτημα 3: Ανταπόκριση Δήμων Παράρτημα 4: Καταχώρηση έργων Παράρτημα 5: Συνοπτική παρουσίαση αξιολογούμενων έργων ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 10

11 2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην προσπάθειά της για ανάληψη αναπτυξιακών δράσεων αντιμετωπίζει δυσεπίλυτα προβλήματα στην εξασφάλιση των αναγκαίων επενδυτικών κεφαλαίων. Η αδυναμία εξεύρεσης των κεφαλαίων σε συνδυασμό με την έλλειψη των απαραίτητων πόρων (ανθρώπινων και οικονομικών) για την ωρίμανση των επενδυτικών της σχεδίων, οδηγούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε αποτυχίες υλοποίησης ή και σε αναβολή στην προώθηση επενδυτικών αναπτυξιακών προγραμμάτων και σχεδίων. Οι Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) αποτελούν μια εναλλακτική επιλογή εξεύρεσης κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση έργων που δομούν επενδυτικά προγράμματα αναπτυξιακού χαρακτήρα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η συνεργασία Δημόσιου και Ιδιωτικού τομέα στην υλοποίηση ανταποδοτικών επενδυτικών έργων μπορεί να ενεργοποιήσει ένα δυναμικό μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης που θα συμβάλει στην αύξηση της παραγωγικότητας και στην άμβλυνση των ανισορροπιών μεταξύ περιφέρειας και κέντρου μέσα από μια διαδικασία ορθολογικής χρήσης των εγχώριων φυσικών και οικονομικών πόρων. Οι προσπάθειες που έχουν μέχρι σήμερα αναληφθεί σε αυτή την κατεύθυνση, τόσο από τους ΟΤΑ όσο και από την Κεντρική Διοίκηση, δεν έχουν αποδώσει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Βασική αιτία για την περιορισμένη επιτυχία των προσπαθειών είναι η αποτυχία προσέλκυσης του ενδιαφέροντος ιδιωτών επενδυτών, οι οποίοι να είναι πρόθυμοι να επιχειρήσουν σε συνεργασία με τους ΟΤΑ. Βασικοί παράγοντες που εμποδίζουν την επιτυχή κατάληξη των προσπαθειών είναι: τα μικρά μεγέθη, από πλευράς προϋπολογισμού, των επενδυτικών σχεδίων των ΟΤΑ, γεγονός που αποθαρρύνει έμπειρους και με κεφαλαιακή επάρκεια επενδυτές να εμπλακούν και η απουσία οργανωμένης και σταθερής επικοινωνίας των δύο μερών (ΟΤΑ και Ιδιωτών επενδυτών), γεγονός που δεν επιτρέπει να γίνουν γνωστά, σε ευρύτερο κύκλο ενδιαφερομένων, τα επενδυτικά σχέδια των ΟΤΑ, προϋπόθεση για την διερεύνηση και οικοδόμηση πιθανών συνεργασιών. Αυτούς τους δύο ανασταλτικούς παράγοντες, που εμποδίζουν την συνεργασία Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Ιδιωτών επενδυτών είναι απαραίτητο να αντιμετωπίσει και να αναιρέσει η Τοπική αυτοδιοίκηση. ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 11

12 Η προσπάθεια προβολής των επενδυτικών σχεδίων των ΟΤΑ και προσέλκυσης ιδιωτικών κεφαλαίων, είναι προσπάθεια που πρέπει να αναληφθεί κεντρικά, για λογαριασμό όλης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Προς αυτή την κατεύθυνση έχει υπογραφεί η από την Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ Κ.Ε.Δ.Ε. και Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε., με αντικείμενο την αποτελεσματική προβολή των ανταποδοτικών επενδυτικών σχεδίων των Ο.Τ.Α., ώστε να προσελκυστούν ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια και να προκληθεί το επιχειρηματικό ενδιαφέρον του Ιδιωτικού Τομέα να συνεργαστεί με την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην υλοποίηση αναπτυξιακών επενδυτικών σχεδίων της. Η επίτευξη του αντικειμένου της σύμβασης βασίζεται στην υλοποίηση των παρακάτω δράσεων: Δημιουργία και τακτική ενημέρωση Βάσης Δεδομένων με επενδυτικά σχέδια ΟΤΑ. Αναζήτηση συγκέντρωση, αξιολόγηση, καταχώρηση και ομαδοποίηση επενδυτικών σχεδίων των Ο.Τ.Α. α βαθμού, τα οποία αναζητούν ιδιωτική χρηματοδότηση για την υλοποίησή τους. Προβολή των ανταποδοτικών έργων ΟΤΑ. Δημιουργία web εφαρμογής μέσω της οποίας θα προβάλλονται τα επενδυτικά σχέδια των ΟΤΑ σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, τροφοδοτούμενη με τα στοιχεία της Βάσης Δεδομένων. Διασύνδεση ΟΤΑ και Ιδιωτών επενδυτών. Οργάνωση και λειτουργία HELPDESK - ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ και για την υποστήριξη των Ο.Τ.Α. και των ιδιωτών, που ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Η εν λόγω Προγραμματική Σύμβαση έχει προκύψει ως απόρροια της από τροποποίησης της από Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ ΥΠΕΣ, Κ.Ε.Δ.Ε., και Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. με τίτλο: «Παρακολούθηση της εφαρμογής των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (Ε.Σ.Π.Α.) από την Αυτοδιοίκηση και επιστημονική υποστήριξη των εκπροσώπων της ΚΕΔΕ στις Επιτροπές Παρακολούθησης», βάσει της οποίας η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. έχει αναλάβει τη δημιουργία Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Βάσης δεδομένων με ανταποδοτικά έργα των ΟΤΑ, τα οποία πρόκειται να υλοποιηθούν μέσω Συμπράξεων με τον Ιδιωτικό Τομέα (έργα ΣΔΙΤ). Σύμφωνα με την προαναφερθείσα τροποποίηση, η οποία επιφέρει επέκταση - αύξηση του φυσικού αντικειμένου χωρίς όμως να προκύπτει πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση όσον αφορά στο οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης, το Υπουργείο Εσωτερικών καλείται «να παρέχει στην Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε, τηρουμένων των νομίμων διαδικασιών, το υλικό που έχει στη διάθεσή του και αφορά σε επενδυτικά σχέδια ΟΤΑ, που σχεδιάζεται να υλοποιηθούν μέσω συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 12

13 και να στηρίξει με κάθε πρόσφορο μέσο, την ενημέρωση και πρόσκληση των ΟΤΑ να αποστέλλουν, για καταχώρηση στη βάση δεδομένων, πληροφορίες για επενδυτικά σχέδιά τους, τα οποία προτίθενται να υλοποιήσουν μέσω ΣΔΙΤ». Προς αυτή την κατεύθυνση, το Υπουργείο Εσωτερικών και ειδικότερα η Δ/νση Οικονομικής & Αναπτυξιακής Πολιτικής Τοπικής Αυτοδιοίκησης του ΥΠ.ΕΣ έχει χορηγήσει, προς επεξεργασία, στοιχεία των έργων ΣΔΙΤ που έχουν προετοιμασθεί από τους Ο.Τ.Α. και έχουν χρηματοδοτηθεί μέσω του προγράμματος «ΘΗΣΕΑΣ». Η καταγραφή των επενδυτικών σχεδίων είναι το πρώτο βήμα μιας ευρύτερης προσπάθειας υποστήριξης των Ο.Τ.Α. στην προσπάθεια που αυτοί καταβάλλουν, να ωριμάσουν έργα αυτής της μορφής και να προσελκύσουν επενδυτικά κεφάλαια για την υλοποίησή τους. Η καταγραφή είναι απαραίτητη προϋπόθεση για το σχεδιασμό και την ανάληψη πρωτοβουλιών που θα στοχεύουν στην προβολή των ανταποδοτικών έργων Ο.Τ.Α. με σκοπό την ανεύρεση επενδυτών. Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. έχει αναλάβει την συγκέντρωση, ομαδοποίηση και αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων των Ο.Τ.Α., ώστε να δημιουργηθεί ένα Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα - Βάση Δεδομένων. Επίσης, έχει προχωρήσει στην υπογραφή Πρωτοκόλλου Συνεργασίας με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, σκοπός του οποίου είναι η δημιουργία ενός πλαισίου συνεργασίας για την ενεργή και αποτελεσματική, τεχνική και οικονομική υποστήριξη, για την υλοποίηση έργων Ο.Τ.Α. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία του όλου εγχειρήματος είναι η συνεργασία και η ενεργός συμμετοχή των ενδιαφερόμενων Ο.Τ.Α., που επιθυμούν να υλοποιήσουν τα επενδυτικά σχέδιά τους μέσω Συμπράξεων με τον Ιδιωτικό Τομέα (Σ.Δ.Ι.Τ., συμβάσεις παραχώρησης, μακροχρόνιες μισθώσεις κα). Τέλος, η Κ.Ε.Δ.Ε, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, η Attica Bank και η θυγατρική της Attica Finance ΑΕΠΕΥ έχουν αποφασίσει τη δημιουργία, με την συνεργασία και της Π.Ε.Τ.Α Α.Ε, ενός Κεφαλαίου Επενδύσεων σε υποδομές ΟΤΑ, με στόχο την επένδυση σε έργα υποδομής και ανάπτυξης των ΟΤΑ, με ανταποδοτικό χαρακτήρα. Εν συνεχεία παρουσιάζεται αναλυτικά, η διαδικασία που ακολουθήθηκε όσον αφορά: I. στην συγκέντρωση των έργων Σ.Δ.Ι.Τ. των Ο.Τ.Α., II. στη δημιουργία της Βάσης Δεδομένων, για την καταχώρηση και αξιολόγηση της τεχνικής και διοικητικής ωριμότητας, καθώς και της οικονομικής βιωσιμότητας των έργων, προτάσεων και επιχειρηματικών σχεδίων που προτείνουν οι ΟΤΑ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 13

14 III. στην κατασκευή & λειτουργία portal, με σκοπό τη δημοσίευση και προώθηση των ανταποδοτικών έργων των Ο.Τ.Α. και την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 14

15 3. ΣΥΜΠΡΑΞΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ Οι Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (Σ.Δ.Ι.Τ.) είναι μορφές συνεργασίας των δημοσίων αρχών με επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες αποσκοπούν στην εξασφάλιση του σχεδιασμού, της χρηματοδότησης, της κατασκευής, της διαχείρισης, της λειτουργίας, της ανακαίνισης ή της συντήρησης δημοσίων υποδομών, αλλά και στην παροχή υπηρεσιών σε διαφόρους τομείς της εθνικής οικονομίας. Αφορούν σε σύνθετα σχήματα συνεργασίας του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα με μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις, που κατά τη διεθνή αποδεδειγμένη εμπειρία στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών του κράτους προς τον πολίτη, στην παροχή της τεχνογνωσίας και των μεθόδων του ιδιωτικού τομέα προς τον δημόσιο, στην ενίσχυση παραγωγικών επενδύσεων καθώς και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Στο Πράσινο βιβλίο που εκδόθηκε το 2004 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (COM(2004) 327 τελικό, Βρυξέλλες, ), διακρίνονται δύο κύριες μορφές συμβάσεων σύμπραξης: Η «συμβατικού τύπου», όπου η σύμπραξη δημοσίου και ιδιώτη βασίζεται αποκλειστικά σε συμβατικούς δεσμούς με δύο διακρίσεις: τις «συμβάσεις παραχώρησης» που χαρακτηρίζονται από την άμεση σχέση που υπάρχει μεταξύ του εταίρου του ιδιωτικού τομέα και του τελικού χρήστη, υπό τον έλεγχο του δημόσιου τομέα, με αμοιβή σε τέλη που επιβάλλονται στους χρήστες και τις συμβάσεις «PFI (Public Finance Initiative)» όπου ο εταίρος του ιδιωτικού τομέα καλείται να υλοποιήσει και να διαχειριστεί μια υποδομή για τη δημόσια διοίκηση (πχ ένα σχολείο, ένα νοσοκομείο κλπ.) με αμοιβή της μορφής των τακτικών πληρωμών από το δημόσιο (αμοιβή διαθεσιμότητας) και Η «θεσμοθετημένου τύπου», στις οποίες υπάρχει συνεργασία δημόσιου και ιδιώτη, στο πλαίσιο ενός άλλου φορέα (Εταιρία Ειδικού Σκοπού ή SPV). Οι τυπολογίες συμβάσεων ΣΔΙΤ είναι πολλές και προσαρμόζονται ανάλογα με το έργο. Η διάκριση μεταξύ των Συμπράξεων καθορίζεται από τη μορφή και τα όρια της εκχώρησης και του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, από την κατανομή των κινδύνων στα εμπλεκόμενα μέρη και από τη διάρθρωση της χρηματοδότησης μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών (Δημόσιο - χρηματοδότες /τράπεζες ανάδοχοι /μέτοχοι). Το οργανόγραμμα που ακολουθεί παρουσιάζει ένα τυπικό σχήμα συμβάσεων Σύμπραξης όπου ο πυρήνας είναι η σύμβαση και ο Ιδιώτης (Εταιρία Ειδικού Σκοπού) που συμβάλλεται με το Δημόσιο. ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 15

16 Η αποπληρωμή του έργου ή της παρεχόμενης από την ΕΕΣ υπηρεσίας γίνεται σε βάθος χρόνου της σύμβασης, είτε από την εκμετάλλευση της εγκατάστασης είτε με περιοδικές πληρωμές του Δημοσίου ανάλογα με την επίτευξη προκαθορισμένων στόχων ποιότητας και διαθεσιμότητας. Ο Ιδιώτης συνήθως αναλαμβάνει μέσω διαγωνισμού το σχεδιασμό, τη χρηματοδότηση, την κατασκευή και τη λειτουργία και συντήρηση του έργου για περίοδο 15 έως 30 ετών. Διάγραμμα 1 Τυπικό Σχήμα Συμβάσεως ΣΔΙΤ Κεντρικό ρόλο σε μια δομή ΣΔΙΤ παίζει η Εταιρία Ειδικού Σκοπού (SPV), που συστήνεται αποκλειστικά για τους σκοπούς του έργου και συμβάλλεται με τους υπόλοιπους φορείς του έργου με ένα πολύπλοκο πλαίσιο συμβάσεων που διασφαλίζει την διακριτή κατανομή κινδύνων. Τα έργα που υλοποιούνται μέσω ΣΔΙΤ, έχουν ιδιαίτερη απήχηση στο σύνολο του Ευρωπαϊκού χώρου, ως σημαντικό αναπτυξιακό εργαλείο, γι αυτό η Ε.Ε. έχει κάνει αρκετές προσπάθειες να βοηθήσει στον καθορισμό των ΣΔΙΤ και να δώσει τις σωστές κατευθύνσεις ώστε να είναι σύμφωνες με την κοινοτική λογική. Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής επιλογής είναι τα έργα ΣΔΙΤ στην ευρωπαϊκή οικονομία να αποτελούν μια σημαντική αγορά υλοποίησης έργων, που παρά την οικονομική κρίση, ακόμη και την περίοδο διατηρήθηκαν σε υψηλά επίπεδα αξίας ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 16

17 συναλλαγών. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ε.Ε. το 2011 στην ευρωπαϊκή αγορά ΣΔΙΤ καταγράφεται η υπογραφή συμβάσεων για 84 έργα, συνολικής αξίας 18 δις ευρώ. Οι οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα, με την ανάγκη αυστηρής δημοσιονομικής προσαρμογής και τις υπαρκτές αδυναμίες του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο θέμα της ρευστότητας οδηγούν σε αναπτυξιακές επιλογές που ξεφεύγουν από τις κλασσικές μορφές της δημόσιας χρηματοδότησης. Τα έργα ΣΔΙΤ σε αυτή την κρίσιμη περίοδο μπορεί να αποτελέσουν για την Ελλάδα και την αναπτυξιακή προσπάθεια που απαιτείται, μια ευκαιρία για την εναλλακτική χρηματοδότηση και υλοποίηση ποιοτικότερων έργων και καλύτερων υπηρεσιών για τον πολίτη ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΝΟΣ ΕΡΓΟΥ ΜΕΣΩ ΣΔΙΤ Η βασική επιχειρηματολογία για την υλοποίηση έργων μέσω ΣΔΙΤ είναι η μερική αδυναμία δημόσιας χρηματοδότησης έργων αυτής της μορφής, τουλάχιστον σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε Δήμου, και η αξιοποίηση διαθέσιμων πόρων της αγοράς. Παράλληλα όμως, η αξιοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων και πολιτικών ιδιωτικού τομέα, όσον αφορά στη διοίκηση και τη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, αξιοποιεί ή/και απελευθερώνει σημαντικούς πόρους, οι οποίοι μπορούν να υποστηρίξουν συμπληρωματικά, το μεγάλο εύρος έργων υποδομής που καλείται να υλοποιήσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Συνεπώς, για τη βιώσιμη αλλά και αποτελεσματική υλοποίηση και λειτουργία έργων αυτής της μορφής, τόσο όσον αφορά στη βιωσιμότητά τους ως επένδυση όσο και την ικανοποίηση του καταναλωτή, θα πρέπει να εξεταστούν όλοι οι παράγοντες σε τεχνικό, θεσμικό και οικονομικό επίπεδο. Οι κύριες φάσεις υλοποίησης ενός έργου με την μορφή ΣΔΙΤ είναι: 1) Οι προπαρασκευαστικές ενέργειες για την προετοιμασία της διερεύνησης της βιωσιμότητας ενός έργου ΣΔΙΤ. 2) Ο Επιχειρησιακός Σχεδιασμός και η Οικονομική Ανάλυση, από όπου προκύπτει και η απόφαση για την υλοποίηση ή όχι ενός έργου μέσω ΣΔΙΤ, ο τύπος της σύμπραξης καθώς και το θεσμικό πλαίσιο. 3) Η προετοιμασία της προσέλκυσης επενδυτών, της διενέργειας της πρόσκλησης ενδιαφέροντος και της επιλογής σχήματος συνεργασίας. ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 17

18 4) Η Λειτουργία και η Επίβλεψη της πορείας Υλοποίησης του Έργου. 5) Ο Έλεγχος και οι διαδικασίες ανάδρασης για τη διαφοροποίηση και επανεξέταση των όρων υλοποίησης του έργου, δεδομένου ότι αποτελεί ένα ανοικτό σύστημα, με στόχο πάντα τη βιώσιμη και αποτελεσματική λειτουργία. Οι τρεις πρώτες φάσεις ανήκουν στη λεγόμενη «Προσυμβατική Διαδικασία» και καταλήγουν στην επιλογή αναδόχου σχήματος ΣΔΙΤ, ενώ οι δυο επόμενες στη φάση «Λειτουργία του έργου» ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΗ ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ ΣΔΙΤ Ανταποδοτικά έργα ΣΔΙΤ είναι εκείνα τα έργα ή οι υπηρεσίες, για τις οποίες εκτός της χρηματοδότησης, του σχεδιασμού, της κατασκευής και της συντήρησής τους, οι ιδιωτικοί φορείς αναλαμβάνουν και την εκμετάλλευσή τους. Η εκμετάλλευση αυτή συνδέεται με την είσπραξη τελών από τους χρήστες του έργου ή της υπηρεσίας, μέσω της οποίας οι ιδιωτικοί φορείς αποπληρώνουν την αρχική επένδυση και προσδοκούν στην εξασφάλιση εύλογου κέρδους. Το ύψος των τελών, οι προϋποθέσεις και ο τρόπος είσπραξής τους προσδιορίζονται με ακρίβεια στη σύμβαση σύμπραξης που συνάπτεται μεταξύ του ιδιωτικού φορέα και της αναθέτουσας αρχής. Στην περίπτωση των ανταποδοτικών έργων ΣΔΙΤ, οι ιδιωτικοί φορείς αναλαμβάνουν, εκτός από τους κινδύνους της χρηματοδότησης και της κατασκευής, και τον κίνδυνο της ζήτησης - το εάν δηλαδή οι πολίτες θα κάνουν την προβλεπόμενη χρήση του έργου ή της υπηρεσίας - ώστε κατ επέκταση οι ιδιώτες να μπορέσουν να εισπράξουν τα προσδοκώμενα από την σύμπραξη έσοδα. Μετά το πέρας της συμβατικής περιόδου λειτουργίας το έργο μεταβιβάζεται στο δημόσιο. Στην περίπτωση που το έργο δεν είναι πλήρως ανταποδοτικό, η βιωσιμότητα της επένδυσης μπορεί να υποστηριχθεί και με τη χρηματοδοτική συμβολή του δημοσίου είτε με εφάπαξ ποσό κατά την περίοδο κατασκευής, είτε με τμηματικές καταβολές κατά την περίοδο λειτουργίας. Συνήθη ανταποδοτικά έργα είναι τα συγκοινωνιακά έργα (λιμάνια, αεροδρόμια, σιδηρόδρομοι, σταθμοί αυτοκινήτων ), περιβαλλοντικά έργα (ύδρευση, αποχέτευση, διαχείριση αποβλήτων), ενεργειακά έργα, έργα τουριστικής υποδομής και θεματικά πάρκα. Στα μη ανταποδοτικά έργα ΣΔΙΤ δεν υπάρχει το στοιχείο της εκμετάλλευσης για τους ιδιωτικούς φορείς. Πρόκειται ουσιαστικά για κοινωνικού χαρακτήρα υποδομές ή υπηρεσίες των οποίων τη λειτουργία αναλαμβάνει το κράτος και απολαμβάνουν δωρεάν οι πολίτες. Σε αυτού του είδους τις συμπράξεις οι ιδιώτες αναλαμβάνουν την υλοποίησή τους, αποπληρώνονται απευθείας από το ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 18

19 δημόσιο τομέα και αναλαμβάνουν κινδύνους που αφορούν αποκλειστικά στη χρηματοδότηση και την κατασκευή και όχι στη ζήτηση για το συγκεκριμένο έργο ή την υπηρεσία. Αναλαμβάνουν ωστόσο τον κίνδυνο της διαθεσιμότητας, δηλαδή, τη διαχείριση και συντήρηση της υποδομής ή της υπηρεσίας, ώστε να την καθιστούν διαθέσιμη με σαφώς ορισμένες, από το δημόσιο, προδιαγραφές ποιότητας και λειτουργικότητας καθ όλη τη διάρκεια της σύμβασης. Μετά το πέρας της συμβατικής περιόδου λειτουργίας το έργο περιέρχεται στο Δημόσιο. Τα μη ανταποδοτικά έργα ΣΔΙΤ είναι συνήθως έργα κοινωνικού χαρακτήρα. Τέτοια έργα, είναι τα σχολεία, τα νοσοκομεία, τα κτίρια δημόσιων υπηρεσιών, η παροχή υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών και μηχανογράφησης, καθώς και τα συγκοινωνιακά έργα με χαμηλή ζήτηση (επαρχιακοί οδοί, δημόσιες συγκοινωνίες κλπ) ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ Σύμβαση Παραχώρησης, είναι το σύστημα υποβολής προσφορών στην κατασκευή έργων ή παροχή υπηρεσιών, με χρηματοδότηση από τον Ανάδοχο και παραχώρηση, σε αυτόν, της εκμετάλλευσης για ορισμένη χρονική περίοδο, ώστε να καλυφθεί το επενδυόμενο κεφάλαιο και το εργολαβικό κέρδος. Η έλλειψη του αναγκαίου κεφαλαίου, η περιορισμένη δανειοληπτική ικανότητα, ακόμα και η επιθυμία αποφυγής δανεισμού είναι χαρακτηριστικά των αναπτυσσόμενων χωρών που οδηγούν σε Συμβάσεις Παραχώρησης. Επίσης, το χαμηλό τεχνολογικό επίπεδο και η αντίστοιχη τεχνογνωσία είναι μερικές από τις αιτίες προσφυγής στις Συμβάσεις Παραχώρησης. Κάποιοι σημαντικοί λόγοι θεωρούνται ότι είναι ο περιορισμός του κόστους της κατασκευής, συντήρησης και λειτουργίας του έργου, το επίπεδο των υπηρεσιών που θα προσφερθούν στην κοινωνία και αναμένεται να είναι υψηλότερο εκείνων που θα προσφέρονταν αν είχε την ευθύνη της εκμετάλλευσης το κράτος. Η Σύμβαση Παραχώρησης αντιπροσωπεύει συμφωνία Δημόσιου Φορέα με άλλο πρόσωπο προκειμένου αυτό να αναλάβει τόσο την εκτέλεση του δημόσιου έργου, όσο και την εκμετάλλευση του. Οι δημόσιες Συμβάσεις, είναι Συμβάσεις οι οποίες συντάσσονται γραπτώς μεταξύ ενός ή περισσοτέρων οικονομικών φορέων και μιας ή περισσοτέρων Αναθετουσών Αρχών. Αντικείμενο τους είναι η μελέτη, η εκτέλεση ενός έργου ή και τα δυο συγχρόνως, η προμήθεια προϊόντων ή παροχή υπηρεσιών, όπως έχουν επακριβώς οριστεί, με βάση τις ανάγκες της Αναθέτουσας Αρχής. ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 19

20 Η διάκριση μια Σύμβασης Παραχώρησης από μια δημόσια Σύμβαση είναι δύσκολη, καθώς η πρώτη θεωρείται ότι είναι μια υποπερίπτωση της δεύτερης. Πάντως, η κύρια διαφορά είναι ότι εργολαβικό αντάλλαγμα προκύπτει από διαφορετικές διαδικασίες. Συγκεκριμένα ο Ιδιώτης δεν αμείβεται με το αντάλλαγμα των δαπανών του αλλά εκμεταλλεύεται ο ίδιος το έργο εισπράττοντας τα έσοδα που προσφέρει ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ Αρχικά, όχι μόνο δεν είχε προβλεφθεί ορισμός περί Συμβάσεων Παραχώρησης δημοσίων υπηρεσιών, αλλά και η ρύθμισή τους είχε εξαιρεθεί από τις Κοινοτικές Διατάξεις. Το κενό αυτό ήρθε να καλύψει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με μια ερμηνευτική της ανακοίνωση που τονίζει μεταξύ άλλων ότι η Σύμβαση Παραχώρησης Δημοσίων υπηρεσιών δεν αφορά κατά κύριο λόγο μελέτη, κατασκευή και διαχείριση του έργου, αλλά δραστηριότητες που παραδοσιακά έχει αναλάβει να παρέχει το κράτος στο πλαίσιο του κοινωνικού ρόλου του. Ωστόσο η διάκριση γίνεται καλύτερα αισθητή αν αναλογιστεί κανείς ότι μέλημα του κράτους είναι η παροχή υπηρεσιών, ενώ ο Ιδιώτης αποσκοπεί στην απόσβεση του κόστους των εργασιών του και στην δημιουργία κέρδους. Στην Ελλάδα, η πρώτη εισαγωγή Κοινοτικών ρυθμίσεων στο ελληνικό Δίκαιο έγινε με το Προεδρικό Διάταγμα 23/1993. Η ενσωμάτωση της οδηγίας 93/37/ΕΟΚ μέσω του ΠΔ 334/2000 που ακολούθησε, ορίζει μεταξύ άλλων πως, Συμβάσεις Παραχώρησης είναι Συμβάσεις δημοσίων έργων όπου το εργολαβικό αντάλλαγμα προέρχεται είτε μόνο από την εκμετάλλευση του έργου από τον Ανάδοχο είτε σε συνδυασμό με καταβολή αμοιβής από το Δημόσιο φορέα. Προβλέπει επίσης ότι ο Ανάδοχος είναι επιχείρηση, επιχειρήσεις ή όμιλος επιχειρήσεων που καθορίζει τα καθήκοντα και τις ευθύνες του στη Σύμβαση, τα οποία πηγάζουν από την εκτέλεση και την εκμετάλλευση του έργου Σύγκριση ΣΔΙΤ Συμβάσεων Παραχώρησης - Ομοιότητες Τα έργα ΣΔΙΤ παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες με τις συμβάσεις Παραχώρησης. Κατά πρώτον, είναι παρόμοιος ο τρόπος επιλογής των Ιδιωτών. Οι διατάξεις και των δύο Συμβάσεων κάνουν ιδιαίτερη μνεία στα συγκεκριμένα στάδια που πρέπει να ακολουθούνται κατά τη διαδικασία Ανάθεσης και την επιλογή των Ιδιωτών και Αναδόχων, όπως και στις συνθήκες διαφάνειας και ελεύθερου ανταγωνισμού που πρέπει να τις χαρακτηρίζουν. ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 20

21 Άξιο αναφοράς είναι ότι η κύρωση της Σύμβασης γίνεται με νόμο. Σύμφωνα με το ελληνικό Δίκαιο, οι Συμβάσεις Παραχώρησης κυρώνονται με νόμο ο οποίος αποτελεί την έναρξη της ισχύος τους. Ο νόμος δεν είναι ουσιαστικός αλλά έχει τυπική ισχύ, δηλαδή δεν μετατρέπει τη Συμβατική σχέση των μερών σε κανόνα δικαίου, αλλά διασφαλίζει τα ήδη συμφωνηθέντα μεταξύ τους. Η κύρωση με νόμο ωστόσο θεωρείται αναγκαία, καθότι ο Ιδιώτης αναλαμβάνει αρμοδιότητες που παραδοσιακά ανήκουν στη δημόσια αρχή και ως τέτοιες πράξεις διοίκησης πρέπει να κινούνται υπό και κατά το Νόμο. Επιπλέον, υπάρχει περίπτωση με Συμβάσεις Παραχώρησης να θεσπίζονται ρυθμίσεις που δεσμεύουν και τρίτα πρόσωπα μη συμβαλλόμενα, το οποίο κάνει απαραίτητη τη κύρωση με νόμο, ώστε να διασφαλιστούν η προστασία και τα δικαιώματά τους. Με τις Συμβάσεις αυτές συνήθως παραχωρούνται στον Ιδιώτη προνόμια κατ αποκλειστικότητα, με αποτέλεσμα ο πολίτης να μην έχει τη δυνατότητα επιλογής εναλλακτικής οδού στην παροχή της συγκεκριμένης υπηρεσίας. Όσον αφορά στις ΣΔΙΤ, μπορεί να θεωρηθεί ότι εφόσον πληρούνται τα ανωτέρω, ως προϋποθέσεις, για να αποκτήσουν ισχύ, θα πρέπει να κυρωθούν με νόμο. Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Επικρατείας, εάν δεν πληρούνται ως προϋποθέσεις δε χρειάζεται νομοθετική κύρωση της ΣΔΙΤ (πχ. Παραχώρηση αρμοδιοτήτων που ανήκουν σε κρατική εξουσία.) Υπάρχει όμως και η περίπτωση ο Ν. 3389/2005 περί ΣΔΙΤ να προβλέπει ήδη κάποια στοιχεία ώστε να μην χρειάζεται περαιτέρω κύρωση μετά τη σύναψη της Σύμβασης. Όπως αναφέρθηκε, είναι απαραίτητο να νομιμοποιείται κάθε Διοικητική Πράξη. Ο νόμος προβλέπει αναλυτικά τα αρμόδια όργανα, τη διαδικασία και τους όρους παραχώρησης κρατικών καθηκόντων σε Ιδιώτη. Επιπλέον, αν δε συντρέχουν οι προϋποθέσεις που καθορίζουν μια Σύμβαση ως Διοικητική, δηλαδή αν ο Δημόσιος Φορέας είναι δημόσια επιχείρηση και όχι ΟΤΑ ή ΝΠΔΔ που ασκεί δημόσια εξουσία, ή αν ο Δημόσιος Φορέας μπορεί να επέμβει μονομερώς, τότε στις Συμπράξεις Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα δεν χρειάζεται κύρωση με νόμο. Η μόνη προϋπόθεση που δύσκολα αποφεύγεται στη ΣΔΙΤ αφορά στο δικαίωμα που παρέχεται από το δημόσιο στον Ιδιωτικό Φορέα να εκτελεί έργα, ή να προσφέρει υπηρεσίες στους διοικούμενους. Η ανάγκη νομοθετικής κύρωσης εκλείπει όταν υπάρχει ειδική νομοθετική εξουσιοδότηση παραχώρησης της Δημόσιας Υπηρεσίας μέσω Σύμπραξης. Από το Ν.3389/2005 υπάρχει τέτοια και θεωρείται ότι υποκαθιστά τη νομοθετική κύρωση. Συμπερασματικά, τα δύο είδη Συμβάσεων έχουν κοινά χαρακτηριστικά ως προς την κύρωση με νόμο. Η ουσιαστική λύση στο πρόβλημα της κύρωσης είναι η προσεκτική διαμόρφωση της ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 21

22 Σύμπραξης με τέτοιο τρόπο ώστε εκλείπουν οι προϋποθέσεις που χαρακτηρίζουν μια Σύμβαση ως Διοικητική Σύγκριση ΣΔΙΤ Συμβάσεων Παραχώρησης - Διαφορές Οι διαφορές των ΣΔΙΤ και των Συμβάσεων Παραχώρησης είναι κυρίως διαδικαστικές όπως πηγάζουν από το Ν. 3389/2005. Αυτές αφορούν θέματα, ένα εκ των οποίων είναι και η αποπληρωμή του Ιδιωτικού φορέα. Στη Σύμβαση Παραχώρησης, ο Ιδιώτης αποπληρώνεται κυρίως από το χρήστη του δημοσίου έργου ή υπηρεσίας, ή απολαμβάνει καταβολή αμοιβής με συμπληρωματικό χαρακτήρα από το Δημόσιο. Αυτό αφορά κυρίως περιπτώσεις εξυπηρέτησης κοινωνικού σκοπού, ειδικά τη μείωση του ύψους του ποσού που καλείται να καταβάλει ο πολίτης που χρησιμοποιεί το έργο ή την υπηρεσία. Στη Σύμβαση Παραχώρησης, η ανάληψη των κινδύνων είναι ένα συνοδευτικό στοιχείο της διαδικασίας εκμετάλλευσης αποπληρωμής και δεν έχει τον ουσιώδη λόγο που αποτυπώνεται στο Ν. 3389/2005 περί ΣΔΙΤ. Σε αυτή την περίπτωση, ο Ιδιώτης αναλαμβάνει σημαντικό μέρος των κινδύνων που συνδέονται με τη χρηματοδότηση της κατασκευής, τη διαθεσιμότητα, τη ζήτηση, το διαχειριστικό και τεχνικό μέρος έναντι ανταλλάγματος που καταβάλλεται εφάπαξ ή τμηματικά από το Δημόσιο Φορέα ή τους τελικούς χρήστες του έργου. Σημαντική διαφορά αποτελεί και το εφαρμοστέο Δίκαιο. Οι Συμβάσεις Παραχώρησης θεωρούνται Διοικητικές Συμβάσεις. Επομένως, οποιαδήποτε διαφορά προκύψει σχετικά με το κύρος, την ερμηνεία, κ.α. επιλύεται στα Διοικητικά δικαστήρια. Αντιθέτως οι Συμπράξεις Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα, ακόμα και αν πληρούνται οι προϋποθέσεις που αναφέρθηκαν προηγουμένως ώστε να χαρακτηριστούν Διοικητικές, διέπονται από το Δίκαιο των Ιδιωτικών Συμβάσεων. Σύμφωνα με το Ν. 3389/2005, οποιαδήποτε επίλυση διαφορών γίνεται με διαιτησία. Συγκεκριμένα καθορίζονται κανόνες για τον ορισμό των διαιτητών, της διαδικασίας της διαιτησίας, την έδρα του Διαιτητικού δικαστηρίου, τις αμοιβές των διαιτητών και τη γλώσσα που θα διεξαχθεί η διαιτησία. Η διαιτητική απόφαση είναι οριστική και τα αντίδικα μέρη οφείλουν να δεσμευτούν αμετάκλητα με τους όρους της. Στις Συμβάσεις Παραχώρησης το Δημόσιο συμβάλλεται απευθείας με τους Ιδιωτικούς Φορείς, ενώ στη ΣΔΙΤ, παρότι ο Δημόσιος Φορέας συνεργάζεται με τον Ιδιωτικό προς επίτευξη κάποιου έργου, δεν συμβάλλεται μαζί του απευθείας, αλλά μέσω Εταιρειών Ειδικού Σκοπού. Οι Εταιρείες αυτές ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 22

23 συνιστώνται από τους Ιδιωτικούς Φορείς αποκλειστικά και μόνο για τους σκοπούς της Σύμπραξης, σύμφωνα με τον Ν.3389/2005. Η χρησιμότητα της Εταιρείας Ειδικού Σκοπού έγκειται στην καλύτερη και πιο κερδοφόρα διάρθρωση της διαδικασίας Σύμπραξης, στην διασφάλιση και εξυπηρέτηση των συμφερόντων των συμμετεχόντων και γενικότερα σε χρηματοοικονομικούς λόγους. Ακόμη, τα εποπτικά όρια και οι γενικότερες αρμοδιότητες του Δημοσίου διαφέρουν. Στις Συμβάσεις Παραχώρησης παρόλο που η ευθύνη παροχής δημοσίων υπηρεσιών ή κατασκευής έργου μετατίθεται στον Ιδιώτη, το Δημόσιο διατηρεί την εποπτική του αρμοδιότητα. Τέλος, σε χρηματοοικονομικό επίπεδο, αναφέρεται η απόκλιση από τα ισχύοντα σε περίπτωση πτώχευσης, με σκοπό την προστασία των δανειστών που συμμετέχουν άμεσα ή έμμεσα στη διαδικασία της Σύμπραξης. Χαρακτηριστικά, το άρθρο 26 του Ν. 3389/2005 αναφέρει ότι απαγορεύεται η διάθεση των περιουσιακών στοιχείων της Εταιρείας Ειδικού Σκοπού ΣΔΙΤ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Οι δυνατότητες εφαρμογής Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν αφορούν απαραίτητα στην υλοποίηση των λεγομένων μεγάλων έργων υποδομής, αλλά περισσότερο στην ανάπτυξη συνεργιών για την παροχή υπηρεσιών τοπικού ή περιφερειακού χαρακτήρα σε κλάδους όπου, είτε παρουσιάζεται υστέρηση τεχνογνωσίας ή διαθέσιμων πόρων, είτε αναμένεται μεγαλύτερη, εν τέλει, ανταποδοτικότητα και για τον ίδιο τον ΟΤΑ. Η κατασκευή και λειτουργία ενός δημοτικού χώρου στάθμευσης μπορεί π.χ. να αποτελέσει αντικείμενο ΣΔΙΤ, εξίσου με τη μηχανοργάνωση μιας δημόσιας υπηρεσίας, ή τη διαχείριση δικτύων κοινής ωφελείας. Οι ΟΤΑ διαθέτουν εξ ορισμού μεγαλύτερη ευελιξία διοίκησης, συνεπώς, με την απαιτούμενη πολιτική βούληση και τον κατάλληλο συντονισμό, έχουν τη δυνατότητα υπέρβασης γραφειοκρατικών αγκυλώσεων, καθώς και εφαρμογής τεχνολογικών, διοικητικών ή άλλων καινοτομιών για την υλοποίηση ΣΔΙΤ. Η πιθανή συμμετοχή δε, μελών των τοπικών κοινωνιών στις διαδικασίες που σχετίζονται με μια ΣΔΙΤ, είτε από την πλευρά της αναθέτουσας αρχής, είτε του επενδυτή, είτε χρηματοδοτικών ή άλλων ιδρυμάτων, αποτελεί σημαντικό κριτήριο για την υιοθέτηση της μεθόδου, καθώς δύναται να εξασφαλίσει υψηλότερη κοινωνικοοικονομική αποδοτικότητα των συμπράξεων αυτών. ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 23

24 Οι ΣΔΙΤ μπορούν να εφαρμοστούν σε ένα ευρύ φάσμα δράσεων, που αφορούν στη μελέτη, την κατασκευή, τη χρηματοδότηση και τη λειτουργία των έργων και των υπηρεσιών αλλά και στην αξιοποίηση της δημοτικής περιουσίας. Τα οφέλη που προκύπτουν για τους ΟΤΑ είναι σημαντικά: Η Τοπική Αυτοδιοίκηση εξασφαλίζει την πρόσβασή της σε ένα φάσμα ειδικοτήτων του ιδιωτικού τομέα που της επιτρέπει να παρέχει αποτελεσματικότερες και λιγότερο δαπανηρές υπηρεσίες (την έγκαιρη και αποτελεσματική ολοκλήρωση των προγραμματισμένων έργων, τον έλεγχο και το περιορισμό του κόστους τους, την αποτελεσματική εποπτεία της εκτέλεσης των έργων). Ο ιδιωτικός τομέας αναλαμβάνει μία σειρά από κινδύνους, τους οποίους στο πλαίσιο μιας παραδοσιακής δημόσιας σύμβασης θα τους ανελάμβανε αποκλειστικά η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Η αποφυγή της επιβάρυνσης του δημοτικού χρέους και κατά συνέπεια των δημοτών. Η μετάγγιση της εμπειρίας και της τεχνογνωσίας των ιδιωτικών φορέων με την ταυτόχρονη αξιοποίηση των ανθρώπινων και οικονομικών πόρων των ΟΤΑ. Η βελτίωση της ποιότητας υλοποίησης και της μεταγενέστερης διαχείρισης των έργων. Η καλύτερη και αποτελεσματικότερη αξιοποίηση της περιουσίας τους, η οποία συχνά παραμένει ανεκμετάλλευτη, ελλείψει πόρων και τεχνογνωσίας. Η ταχύτερη ολοκλήρωση και απόδοση των έργων σε κοινή χρήση. Η απελευθέρωση πόρων για άλλα έργα και υπηρεσίες που δεν προσφέρονται για συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΘΗΣΕΑΣ» Η κινητικότητα για τις ΣΔΙΤ στην Αυτοδιοίκηση αποτυπώθηκε κυρίως από τις δυνατότητες που παρείχε το Πρόγραμμα «ΘΗΣΕΑΣ», το οποίο χρηματοδότησε στην προηγούμενη προγραμματική περίοδο (Γ ΚΠΣ ) κατά κύριο λόγο, την προσυμβατική διαδικασία των ΟΤΑ με τον ιδιωτικό τομέα. Μέσω του προγράμματος «ΘΗΣΕΑΣ» χρηματοδοτήθηκαν ΟΤΑ για την πρόσληψη συμβούλων οι οποίοι: ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 24

25 εκπόνησαν προκαταρκτικές οικονομοτεχνικές μελέτες βιωσιμότητας που αφορούσαν στην σκοπιμότητα χρήσης της συγκεκριμένης μεθόδου κατασκευής έργων ή παροχής υπηρεσιών, εκπόνησαν τα τεύχη της διαγωνιστικής διαδικασίας για την επιλογή αναδόχων επενδυτών. Από αυτή τη διαδικασία, εγκρίθηκε η χρηματοδότηση για την υποστήριξη της ωρίμανσης και δημοπράτησης, συνολικά, εκατόν εβδομήντα ένα (171) Έργων και επενδυτικών σχεδίων (βλ. Παράρτημα 1, Πίνακας 1). Πιο αναλυτικά: για εκατόν τριάντα τρία (133) έργα ολοκληρώθηκε η μελέτη βιωσιμότητας (βλ. Παράρτημα 1, Πίνακας 3), από τα οποία, για είκοσι τρία (23) έργα προετοιμάσθηκαν τεύχη δημοπράτησης, από τα οποία, είκοσι δύο (22) έργα δημοπρατήθηκαν (βλ. Παράρτημα 1, Πίνακας 2). Κανένα από τα είκοσι δύο (22) έργα που δημοπρατήθηκαν δεν προχώρησε στην υλοποίηση διότι οι διαγωνισμοί κρίθηκαν άγονοι. Διάγραμμα 2: Παρούσα κατάσταση Εγκεκριμένων Έργων ΣΔΙΤ «ΘΗΣΕΑΣ» Οι κατηγορίες των έργων που, μέσα από το πρόγραμμα «Θησέας», υποστηρίχθηκαν για να προετοιμαστούν ΣΔΙΤ είναι οι ακόλουθες: Αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των ΟΤΑ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 25

26 Ενίσχυση συμβατικού τουρισμού, Ενίσχυση εναλλακτικού τουρισμού (ιαματικός, χειμερινός, ορεινός, θεματικός, κλπ), Χώροι Στάθμευσης, Υποδομές πρωτογενούς τομέα, Αθλητικές /Πολιτιστικές Υποδομές και Υπηρεσίες, Αστική-οικιστική ανάπτυξη, ανάπλαση & υποδομές, Δημιουργία Υποδομών Παραγωγής Ενέργειας, Κοινωνικές Υποδομές και Υπηρεσίες, Λιμενικές Υποδομές, Βιομηχανικά -βιοτεχνικά-τεχνολογικά πάρκα, Επιχειρηματικά-εμπορικά κέντρα & σταθμοί / logistics. Ύδρευση- αποχέτευση-απόβλητα, Εκπόνηση Master Plan για τη διερεύνηση των δυνατοτήτων των ΟΤΑ για συμπράξεις. Παρακάτω παρουσιάζεται το πλήθος των έργων σε κάθε κατηγορία καθώς και το ποσοστό κατανομής των έργων ανά κατηγορία. Διάγραμμα 3: Πλήθος Έργων ανά τομέα έργου ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 26

27 Διάγραμμα 4: % Κατανομής Έργων ανά Τομέα Έργου ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 27

28 4. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΕΡΓΩΝ ΣΔΙΤ ΤΩΝ ΟΤΑ - ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Στο πλαίσιο της προώθησης και υποστήριξης της υλοποίησης Αναπτυξιακών Επενδυτικών Σχεδίων των Ο.Τ.Α, η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. έχει αναλάβει την συγκέντρωση, ομαδοποίηση και αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων των Ο.Τ.Α., ώστε να δημιουργηθεί ένα Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα - Βάση Δεδομένων. Η καταγραφή των επενδυτικών σχεδίων είναι το πρώτο βήμα μιας ευρύτερης προσπάθειας υποστήριξης των Ο.Τ.Α. στην προσπάθεια που καταβάλλουν, να ωριμάσουν έργα αυτής της μορφής και να προσελκύσουν επενδυτικά κεφάλαια για την υλοποίησή τους. Η καταγραφή είναι απαραίτητη προϋπόθεση για το σχεδιασμό και την ανάληψη πρωτοβουλιών που θα στοχεύουν στην προβολή των ανταποδοτικών έργων Ο.Τ.Α. με σκοπό την ανεύρεση επενδυτών. Η ομάδα έργου της Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. έχει προχωρήσει στην αναζήτηση των αναπτυξιακών έργων των Ο.Τ.Α., τα οποία παρουσιάζουν επενδυτικό ενδιαφέρον και εν δυνάμει μπορούν να υλοποιηθούν μέσω ΣΔΙΤ. Παρακάτω παρουσιάζονται όλα τα στάδια της μεθοδολογίας που ακολουθήθηκε για την συγκέντρωση των Έργων ΣΔΙΤ ΈΡΓΑ ΠΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ Όπως προαναφέρθηκε, το Υπουργείο Εσωτερικών (ΥΠ.ΕΣ) έχει χρηματοδοτήσει, μέσω του Προγράμματος «ΘΗΣΕΑΣ», δράσεις ωρίμανσης επενδυτικών σχεδίων των Ο.Τ.Α μέσω Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Με την από τροποποίηση της από Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ ΥΠΕΣ, Κ.Ε.Δ.Ε., και Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. με τίτλο: «Παρακολούθηση της εφαρμογής των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (Ε.Σ.Π.Α.) από την Αυτοδιοίκηση και επιστημονική υποστήριξη των εκπροσώπων της ΚΕΔΕ στις Επιτροπές Παρακολούθησης», η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. έχει αναλάβει τη δημιουργία Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Βάσης δεδομένων με ανταποδοτικά έργα των ΟΤΑ, τα οποία πρόκειται να υλοποιηθούν μέσω Συμπράξεων με τον Ιδιωτικό Τομέα (έργα ΣΔΙΤ). Βάσει της προαναφερθείσας τροποποίησης, το Υπουργείο Εσωτερικών καλείται «να παρέχει στην Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε, τηρουμένων των νομίμων διαδικασιών, το υλικό που έχει στη διάθεσή του και αφορά ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 28

29 σε επενδυτικά σχέδια ΟΤΑ, που σχεδιάζεται να υλοποιηθούν μέσω συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα και να στηρίξει με κάθε πρόσφορο μέσο, την ενημέρωση και πρόσκληση των ΟΤΑ να αποστέλλουν, για καταχώρηση στη βάση δεδομένων, πληροφορίες για επενδυτικά σχέδιά τους, τα οποία προτίθενται να υλοποιήσουν μέσω ΣΔΙΤ». Προς αυτή την κατεύθυνση, το Υπουργείο Εσωτερικών και ειδικότερα η Δ/νση Οικονομικής & Αναπτυξιακής Πολιτικής Τοπικής Αυτοδιοίκησης του ΥΠ.ΕΣ έχει χορηγήσει, προς επεξεργασία, στοιχεία των έργων ΣΔΙΤ που έχουν προετοιμασθεί από τους Ο.Τ.Α. και έχουν χρηματοδοτηθεί μέσω του προγράμματος «ΘΗΣΕΑΣ» Ταξινόμηση & Επιλογή Έργων Σ.Δ.Ι.Τ. «ΘΗΣΕΑΣ» Η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε., έχει προχωρήσει στην παραλαβή και επικαιροποίηση πίνακα με 171 εγκεκριμένα έργα Σ.Δ.Ι.Τ. του «ΘΗΣΕΑ». Η διαδικασία που ακολουθήθηκε για την ταξινόμηση και επιλογή των έργων ΣΔΙΤ από τον «ΘΗΣΕΑ» περιγράφεται κάτωθι: Αρχικά, ενημερώθηκαν τα πεδία που αφορούν στους Δήμους, τις Περιφέρειες και τις Περιφερειακές Ενότητες όπως διαμορφώθηκαν με τον νόμο του «Καλλικράτη», και ομαδοποιήθηκαν ανάλογα. Στη συνέχεια, αφαιρέθηκαν από τα εγκεκριμένα έργα αυτά που δεν έχουν προχωρήσει σε προσυμβατική διαδικασία (δεν έχει υπογραφεί σύμβαση με σύμβουλο, δεν έχουν κατατεθεί παραδοτέα Α Φάσης ή δεν έχει ολοκληρωθεί η Α Φάση ωρίμανση του έργου). Η επεξεργασία του πίνακα περιόρισε το σύνολο των έργων σε 133 έργα, τα οποία αφορούν σε 88 Δήμους Ενημέρωση των Δήμων για τη Δημιουργία Βάσης Δεδομένων Για να υπάρξει ενημέρωση των Δήμων σχετικά με τη δημιουργία της Βάσης Δεδομένων, με σκοπό την καταγραφή και δημοσίευση των επιχειρηματικών σχεδίων των ΟΤΑ, αποφασίστηκε να συνταχθεί και να αποσταλεί κατά περίπτωση: A. Επιστολή - Πρόσκληση του ΥΠ.ΕΣ. προς τους 88 Δήμους των οποίων τα έργα έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα ΣΔΙΤ «ΘΗΣΕΑΣ»: Η επιστολή ζητά τη συναίνεση των Δήμων για να παρέχει το ΥΠ.ΕΣ. στην Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. τις μελέτες των έργων που προτίθενται να υλοποιήσουν. Την επιστολή συνοδεύει υπόμνημα «Σύμφωνης Γνώμης» των Δημάρχων για ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 29

30 να συμπληρωθεί και να αποσταλεί στο ΥΠ.ΕΣ. ταχυδρομικά, καθώς επίσης και Δελτίο Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων σε περίπτωση που δυνητικά οι εν λόγω Δήμοι προγραμματίζουν να υλοποιήσουν μέσω συμπράξεων με τον Ιδιωτικό Τομέα (ΣΔΙΤ, συμβάσεις παραχώρησης, μακροχρόνιες μισθώσεις κ.α.). B. Επιστολή Πρόσκληση του ΥΠ.ΕΣ. προς τους υπόλοιπους 237 Δήμους από τους 325 Δήμους της Επικράτειας για να συμπληρώσουν Δελτία Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων σε περίπτωση που στοχεύουν να υλοποιήσουν νέα Επενδυτικά Σχέδια μέσω Συμπράξεων με τον Ιδιωτικό Τομέα. Για τη διευκόλυνση των Δήμων στην αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με τη δημιουργία της Βάσης Δεδομένων, αποφασίστηκε η ανάρτηση στην ιστοσελίδα του ΥΠ.ΕΣ., σε αποκλειστική ηλεκτρονική παραπομπή (link), όλων των πληροφοριών που αφορούν στο έργο καθώς επίσης και των στοιχείων επικοινωνίας του Υπουργείου Εσωτερικών και της Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε., με στόχο την άμεση και αποτελεσματική υποστήριξη των Δήμων στη συμπλήρωση και υποδοχή των Δελτίων Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων ή/και στην παροχή πιθανών διευκρινίσεων που θα αφορούν στη διαδικασία και τον τρόπο λειτουργίας της Βάσης Δεδομένων Υποστήριξη του ΥΠ.ΕΣ. από την Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. για τη δημιουργία επιστολών - προσκλήσεων ενδιαφέροντος & σύμφωνης γνώμης προς ΟΤΑ Στο πλαίσιο της ενημέρωσης των Δήμων σχετικά με την δημιουργία βάσης δεδομένων για την καταγραφή και δημοσίευση των επιχειρηματικών σχεδίων των ΟΤΑ, η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε σε συνεργασία με το ΥΠ.ΕΣ. προχώρησαν στη σύνταξη των παρακάτω: i. Σχέδιο υπομνήματος «Σύμφωνης Γνώμης», προκειμένου τα στοιχεία των Παραδοτέων Α ii. Φάσης (αλλά και Β Φάσης, όπου αυτά υπάρχουν) της Προσυμβατικής Διαδικασίας έργων Σ.Δ.Ι.Τ., η οποία χρηματοδοτήθηκε μέσω του προγράμματος «ΘΗΣΕΑΣ», να δημοσιοποιηθούν και να καταχωρηθούν προς επεξεργασία στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα - Βάση Δεδομένων που δημιουργεί η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. Σχέδιο συνοδευτικής επιστολής - πρόσκλησης του ΥΠ.ΕΣ. προς τους 88 Δήμους των οποίων τα έργα έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα ΣΔΙΤ «ΘΗΣΕΑΣ», όπου θα ζητείται η συναίνεση τους, για να παρέχει το ΥΠ.ΕΣ. στην Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. τις μελέτες των έργων που προτίθενται να υλοποιήσουν. Η επιστολή θα συνοδεύει το παραπάνω υπόμνημα και θα ζητείται να συμπληρωθεί και να αποσταλεί στο ΥΠ.ΕΣ. ταχυδρομικά μαζί με Διαβιβαστικό. ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 30

31 iii. Σχέδιο επιστολής πρόσκλησης του ΥΠ.ΕΣ. προς τους υπόλοιπους 237 Δήμους από τους 325 Δήμους της Επικράτειας για να συμπληρώσουν Δελτία Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων σε περίπτωση που στοχεύουν να υλοποιήσουν νέα Επενδυτικά Σχέδια μέσω Συμπράξεων με τον Ιδιωτικό Τομέα (ΣΔΙΤ, συμβάσεις παραχώρησης, μακροχρόνιες μισθώσεις κ.α.) iv. Δελτίο Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων προς υλοποίηση μέσω συμπράξεων με τον Ιδιωτικό Τομέα (ΣΔΙΤ, συμβάσεις παραχώρησης, μακροχρόνιες μισθώσεις κ.α. v. Δύο (2) ενημερωμένους και ομαδοποιημένους πίνακες (υπολογιστικά φύλλα επεξεργασίας ), με σκοπό να ομαδοποιηθούν οι παραλήπτες των παραπάνω επιστολών - προσκλήσεων. Ο πρώτος πίνακας περιλαμβάνει τα 133 έργα ΣΔΙΤ «ΘΗΣΕΑΣ» που έχουν ολοκληρώσει την προσυμβατική διαδικασία (έχει υπογραφεί σύμβαση με σύμβουλο, έχουν κατατεθεί παραδοτέα Α Φάσης και/ή έχει ολοκληρωθεί η Α Φάση ωρίμανσης του έργου) ομαδοποιημένα σε Ο.Τ.Α. όπως διαμορφώθηκαν με τον «Καλλικράτη». Ο δεύτερος πίνακας περιλαμβάνει τους υπόλοιπους 237 Δήμους, για τους οποίους δεν υπάρχουν στοιχεία σχετικά με τα επενδυτικά τους σχέδια. Το ΥΠ. ΕΣ αποφάσισε την οριστική μορφή των παραπάνω, τη μεθοδολογία της επικοινωνίας με τους Ο.Τ.Α. καθώς επίσης και τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει η αποστολή των επιστολών σε συνάρτηση με την υποδοχή των απαντήσεων, κατά περίπτωση (βλ. Παράρτημα 2). Σημαντική παράμετρος για την ομαλή και συνεχή λειτουργία του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Βάσης Δεδομένων, είναι η παροχή όλων των πληροφοριών των έργων που δύνανται να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των ιδιωτών επενδυτών, σε μορφή που να καθιστά εύκολη την καταγραφή του συνόλου του έργου στη Βάση Δεδομένων και με τρόπο έτσι ώστε η επεξεργασία των στοιχείων να οδηγεί σε αξιολογήσιμα συμπεράσματα. Κατά τη Δημιουργία του Δελτίου Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή ώστε τα ζητούμενα στοιχεία να «χαρτογραφηθούν» με λεπτομέρεια και βάσει των προδιαγραφών, για να καταχωρηθούν, εν συνεχεία με ευκολία, στη Βάση Δεδομένων. Τα ζητούμενα στοιχεία είναι τα ελάχιστα που μπορούν να ζητηθούν έτσι ώστε να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα για τη φάση υλοποίησης έκαστου έργου και κατά συνέπεια για την ορθή αξιολόγησή του. Το Δελτίο Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων στην τελική του μορφή επισυνάπτεται στην παρούσα έκθεση. ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 31

32 Διαδικασία Αποστολής επιστολών - προσκλήσεων ενδιαφέροντος & σύμφωνης γνώμης προς ΟΤΑ και επικοινωνία με τους Δήμους Το ΥΠ.ΕΣ., ακολουθώντας τη συμφωνηθείσα μεθοδολογία επικοινωνίας με τους Δήμους, απέστειλε ταχυδρομικά επιστολές προσκλήσεις στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης με τις οποίες παρουσιάζεται η σκοπιμότητα του έργου αξιολόγησης και ζητείτο η αποστολή των σχετικών στοιχείων και μελετών για τα έργα κάθε Δήμου. Πιο συγκεκριμένα το ΥΠ.ΕΣ απέστειλε: 1) Την με αρ. Πρωτοκόλλου 29733/ επιστολή με θέμα: «Αναπτυξιακά Ανταποδοτικά Επενδυτικά Σχέδια Δελτίο Καταγραφής νέων επενδυτικών σχεδίων Σ.Δ.Ι.Τ. και διατύπωσης Σύμφωνης Γνώμης από τους Ο.Τ.Α. για τη δημιουργία βάσης δεδομένων». Αποδέκτες της επιστολής ήταν οι 88 Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των οποίων η προσυμβατική διαδικασία έργων Σ.Δ.Ι.Τ. είχε χρηματοδοτηθεί από το Υπουργείο Εσωτερικών (Πρόγραμμα «ΘΗΣΕΑΣ») και οι οποίοι ενδιαφέρονται για την επαναπροώθηση των συγκεκριμένων επενδυτικών σχεδίων. Οι εν λόγω Δήμοι καλούνται να αποστείλουν στο Υπουργείο Εσωτερικών, εφόσον το επιθυμούν, εγγράφως τη σύμφωνη γνώμη τους, προκειμένου το Υπουργείο Εσωτερικών να χορηγήσει στην Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. τις σχετικές μελέτες της προσυμβατικής διαδικασίας (Παραδοτέα Α Φάσης). Με αυτό τον τρόπο παρέχεται ενημέρωση στους Δήμους ότι η αποστολή Σύμφωνης Γνώμης συνεπάγεται την περαιτέρω επεξεργασία και αξιολόγηση των Παραδοτέων Α Φάσης εκ μέρους της Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε., καθώς και τη δημοσιοποίηση των στοιχείων των σχετικών μελετών. 2) Τη με αρ. Πρωτοκόλλου 29735/ επιστολή με θέμα: «Δελτίο Καταγραφής Νέων Επενδυτικών σχεδίων Σ.Δ.Ι.Τ.» Αποδέκτες της επιστολής ήταν οι 237 Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι οποίοι, εφόσον το επιθυμούν, καλούνται να αποστείλουν στο Υπουργείο Εσωτερικών και στην Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε., σε ηλεκτρονική μορφή, συμπληρωμένα Δελτία Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων, τα οποία στοχεύουν να υλοποιήσουν μέσω Συμπράξεων με τον Ιδιωτικό τομέα (Σ.Δ.Ι.Τ., συμβάσεις παραχώρησης, μακροχρόνιες μισθώσεις κα), προκειμένου να τύχουν αξιολόγησης και δημοσιοποίησης. Για την καλύτερη ενημέρωση των Δήμων σχετικά με τη δημιουργία και λειτουργία της Βάσης Δεδομένων δημιουργήθηκε αποκλειστική ηλεκτρονική παραπομπή (link) στην ιστοσελίδα του ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 32

33 ΥΠ.ΕΣ., όπου βρίσκονται καταχωρημένες όλες οι σχετικές πληροφορίες με τη διαδικασία ( Επιπλέον, δημιουργήθηκαν νέες διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για λογαριασμό του ΥΠ.ΕΣ. και της Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. μέσω των οποίων πραγματοποιήθηκε η υποδοχή των Δελτίων Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων των Ο.Τ.Α. και επιτεύχθηκε η άμεση και αποτελεσματική υποστήριξη των Δήμων στη συμπλήρωση και υποδοχή των Δελτίων Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων Διαδικασία Συλλογής Δελτίων Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων και ενημέρωσης της Βάσης Δεδομένων Κατά το χρονικό διάστημα όπου το ΥΠ.ΕΣ. και η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. ανέμεναν την ανταπόκριση των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης στις επιστολές του ΥΠ.ΕΣ., η δεύτερη προχώρησε στο σχεδιασμό της Βάσης Δεδομένων που θα έχει το χαρακτήρα Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ) για τα έργα των Ο.Τ.Α.. Σύμφωνα με τις προδιαγραφές που συμφωνήθηκαν με το ΥΠ.ΕΣ. και την ΚΕΔΕ, το ΟΠΣ στοχεύει στην οργανωμένη καταγραφή στοιχείων, έργων ή προτάσεων έτσι ώστε να μπορούν να υποστηριχθούν με συστηματικό τρόπο οι ΟΤΑ της χώρας στην προσπάθεια τους να ωριμάσουν έργα αυτής της μορφής και να προσελκύσουν επενδυτικά κεφάλαια για την υλοποίησή τους. Προδιαγραφή του ΟΠΣ είναι να αποτελέσει μια εφαρμογή πλήρως διαδικτυακή που να αποτυπώνει με ευέλικτο, εύχρηστο και δυναμικό τρόπο τα έργα που θα καταχωρηθούν. Η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε εγκατέστησε, στις , τη διαδικτυακή εφαρμογή του ΟΠΣ σε δοκιμαστική λειτουργία και στο πλαίσιο αναβαθμίσεων υπήρξαν παρατηρήσεις, αλλαγές και διορθώσεις. Από τις αρχές Σεπτεμβρίου του 2013, δεδομένου και της ύπαρξης μιας κρίσιμης μάζας έργων, επενδυτικών σχεδίων και προτάσεων για ανταποδοτικά έργα από τους ΟΤΑ, το ΥΠ.ΕΣ. ξεκίνησε να παραδίδει τους σχετικούς φακέλους και τα αντίστοιχα στοιχεία και μελέτες στην Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. Κατά την περίοδο προετοιμασίας του ΟΠΣ, η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. συνέδραμε το ΥΠ.ΕΣ. στη διαδικασία συγκέντρωσης της σύμφωνης γνώμης των ΟΤΑ για να χρησιμοποιηθούν και να δημοσιοποιηθούν τα στοιχεία στη διαδικτυακή βάση δεδομένων και το Υπουργείο παρείχε άμεσα στην Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. το υλικό που έχει στη διάθεσή του και αφορούσε σε επενδυτικά σχέδια ΟΤΑ που σχεδιάζονται να υλοποιηθούν μέσω συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα (μελέτες βιωσιμότητας, τεύχη δημοπράτησης και άλλες μελέτες). Παράλληλα, ξεκίνησε η συλλογή Δελτίων Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων από τους Οργανισμούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που ενδιαφέρονται για την ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 33

34 προώθηση των έργων τους. Σύμφωνα με τα δεδομένα που προέκυψαν από την ανάλυση κάθε έργου, των πολλών εναλλακτικών σεναρίων εφαρμογής που περιελάμβαναν οι μελέτες της προσυμβατικής προετοιμασίας αλλά και των Δελτίων Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων Σ.Δ.Ι.Τ., η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. επικαιροποίησε τα στοιχεία που χρειάζονται για την ενημέρωση της Βάσης Δεδομένων. Εν συνεχεία, προχώρησε σε σχετική αναβάθμιση και της φόρμας λειτουργίας του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, η οποία επανασχεδιάστηκε και βρίσκεται σε λειτουργία Διαδικασία αξιολόγησης Έργων που διαθέτουν οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας. Για την αξιολόγηση και την καταγραφή των έργων, για τα οποία στάλθηκε «Σύμφωνη Γνώμη» ούτως ώστε να παραχωρηθούν οι μελέτες τους από το ΥΠ.ΕΣ. στην Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε, η δεύτερη συνέταξε ένα ειδικό Δελτίο Αξιολόγησης Έργου ΟΤΑ, στόχος του οποίου είναι η συγκρότηση της «Ταυτότητας Έργου», που αποτυπώνει την πραγματική κατάσταση κάθε έργου στη σημερινή συγκυρία. Βασικό κριτήριο αξιολόγησης, για την Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε, μιας πρότασης ενός ΟΤΑ για την υλοποίηση έργου με τη μέθοδο των ΣΔΙΤ, αποτελεί το Πεδίο Εφαρμογής του έργου και ο στόχος του Δελτίου Αξιολόγησης Έργου είναι η συγκρότηση και αποτύπωση από την Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε του πραγματικού σημείου στο οποίο βρίσκεται το έργο. Ειδικότερα, τα προς αξιολόγηση έργα πρέπει να έχουν ως Αντικείμενο την εκτέλεση έργων ή τη παροχή υπηρεσιών που ανήκουν στις αρμοδιότητες των Δημοσίων Φορέων με βάση Διάταξη Νόμου, σύμβαση ή το καταστατικό τους. Η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε αποτυπώνει, το κριτήριο αυτό ως ON/OFF κριτήριο. Τα στοιχεία που αντλούνται από το Δελτίο Αξιολόγησης Έργου είναι: Η Οικονομική Βιωσιμότητα εκάστου έργου, όπως προκύπτει από τις μεθόδους αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων που στηρίζονται στην Χρηματοοικονομική ανάλυση του έργου. Η χρηματοοικονομική ανάλυση στοχεύει στον υπολογισμό των ταμειακών ροών για την οποία είναι απαραίτητη η γνώση των κάτωθι μεγεθών: o του συνολικού κεφαλαίου επένδυσης, o των ετήσιων δαπανών (σταθερά και αναλογικά λειτουργικά), o των εξόδων, τόκων, χρεολυσίων, φόρου εισοδήματος, επιπρόσθετων εκταμιεύσεων κεφαλαίου, π.χ. για ανανέωση εξοπλισμού), ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 34

35 o των ετήσιων εσόδων, o των ετήσιων αποσβέσεων. Η κατανομή και ο έλεγχος των κινδύνων (Risk Control). Από τις κατηγορίες κινδύνων Έργων ΣΔΙΤ και σε διαφορετικό βαθμό για κάθε μία, ανάλογα με τη δομή και σχεδιασμό τους, διακρίνονται για τη σημαντικότητά τους οι εξής κίνδυνοι: o Οι κίνδυνοι υποβάθρου (background risks), που αφορούν στο ρόλο του Δημοσίου. o Οι τεχνικοί κίνδυνοι και κίνδυνοι δαπανών (technical and cost risks), που αφορούν στην κατασκευή του Έργου και τις διάφορες λειτουργικές φάσεις κατά την υλοποίηση της επένδυσης. o Οι οικονομικοί και χρηματικοί κίνδυνοι (economic and financial risks), που σχετίζονται με την κατασκευή και τη λειτουργική εκμετάλλευση του Έργου. o Ο εμπορικός κίνδυνος (commercial risk), ο οποίος προκύπτει από την επιχειρηματική εκμετάλλευση. Η Τεχνική και Διοικητική Ωριμότητα εκάστου έργου, όπως προκύπτει από το επενδυτικό σχέδιο και στηρίζεται σε : o Θέματα Πολεοδομικά Αδειοδοτικά, o Ιδιοκτησιακό Καθεστώς, o Θέματα Διοικητικού Σχεδιασμού, o Αναγκαιότητα παράλληλων έργων /δικτύων. Στο πλαίσιο της αξιολόγησης των προτάσεων των ΟΤΑ για την υλοποίηση έργων ΣΔΙΤ, οι προτάσεις των έργων ομαδοποιούνται σε τρείς (3)κατηγορίες: Στις προτάσεις που προτείνεται να προωθηθούν Στις προτάσεις που προτείνεται να επανεξεταστούν Στις προτάσεις που απορρίπτονται. Με βάση τα προαναφερόμενα η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. έχει καταρτίσει και παραδίδει ένα αναλυτικό Δελτίο Αξιολόγησης έργου ΟΤΑ που αποτυπώνει την ταυτότητα και πραγματική θέση κάθε έργου ξεχωριστά από τα έργα που έχουν δοθεί τα σχετικά στοιχεία καθώς και Δελτία Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων για τα νέα έργα. Επίσης, παραδίδει και μια συνοπτική αποτύπωση της εικόνας κάθε έργου στην Αγγλική γλώσσα. ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 35

36 5. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ 5.1. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Σκοπιμότητα Σκοπός του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ) των έργων ΟΤΑ είναι η εν δυνάμει διαχείριση της πληροφορίας για το κάθε έργο ηλεκτρονικά και κάλυψη όλων των διαστάσεων της διαχείρισης, που περιλαμβάνουν οικονομικό και φυσικό αντικείμενο, χρονοδιάγραμμα, διοικητικό και θεσμικό πλαίσιο. Η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. στο πλαίσιο της ισχύουσας σύμβασης προδιέγραψε τη δημιουργία ενός Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ) στο οποίο με ενιαία, αλλά ευέλικτη και κωδικοποιημένη μέθοδο θα μπορούσε να γίνει η διαχείριση νέων αλλά και παλαιότερων επενδυτικών προτάσεων ή έργων των ΟΤΑ. Η καταγραφή των έργων, επενδυτικών σχεδίων, προτάσεων που συγκεντρώθηκαν στο πλαίσιο της ισχύουσας σύμβασης είναι το πρώτο βήμα μίας ευρύτερης προσπάθειας της Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. για την υποστήριξη των ΟΤΑ της χώρας στην προσπάθεια που αυτοί καταβάλλουν να ωριμάσουν έργα αυτής της μορφής και να προσελκύσουν επενδυτικά κεφάλαια για την υλοποίησή τους. Μέσα από τη λειτουργία της βάσης δεδομένων, γίνεται εφικτή η άντληση δεδομένων με πολλαπλά κριτήρια αναζήτησης, ανάλογα με τη χρήση και μελλοντικά μπορεί να γίνει ευκολότερη η εισαγωγή δεδομένων (ηλεκτρονική υποβολή των στοιχείων των έργων). Η καταγραφή αυτή στοχεύει στην προβολή των ανταποδοτικών έργων ΟΤΑ και είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των νέων έργων, μέσω της οργάνωσης και λειτουργίας HELPDESK - ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ και web εφαρμογής για την υποστήριξη των Ο.Τ.Α. και των ιδιωτών, που ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Η έλλειψη ενός ολοκληρωμένου συστήματος προβολής των επενδυτικών ευκαιριών των Ο.Τ.Α. σε θεσμικούς και ιδιώτες επενδυτές και η προώθηση νέων ανταποδοτικών έργων Σ.Δ.Ι.Τ. οδηγούν στην αναγκαιότητα υλοποίησης του έργου αυτού. ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 36

37 Περιγραφή Βάσης Δεδομένων Η δομή και ο σχεδιασμός της Βάσης Δεδομένων είναι αλληλένδετα με τη δομή και τη διάρθρωση του Δελτίου Αξιολόγησης Έργου ΟΤΑ και του Δελτίου Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σ.Δ.Ι.Τ. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η άμεση συμβατότητα στην καταγραφή των στοιχείων και η μέγιστη λειτουργικότητα κατά τη διαδικασία αναζήτησης και εξαγωγής στατιστικών και άλλων στοιχείων από τη Βάση Δεδομένων. Η ομαλή λειτουργία της Βάσης Δεδομένων βασίζεται στη συνεχή ενημέρωσή των εφαρμογών και των φίλτρων της από τους προγραμματιστές. Η εφαρμογή καταχώρησης δελτίων ΣΔΙΤ είναι μια πλήρως διαδικτυακή (web) εφαρμογή που αποτελείται από τα ακόλουθα μέρη: Διεπαφή χρήστη (web interface) βασισμένη σε γλώσσα προγραμματισμού HTML 5, Javascript, Jquery, μέσω της οποίας γίνεται η εισαγωγή και καταχώρηση και προβολή των δεδομένων των Δελτίων. Βάση δεδομένων που έχει υλοποιηθεί σε γλώσσα Προγραμματισμού MySQL v5.2 στην οποία αποθηκεύονται όλα τα δεδομένα καταχώρησης. Η λειτουργικότητα της web εφαρμογής βασίζεται σε τεχνολογίες Java και Rest services και τα παραγόμενα έγγραφα αναφορών σχεδιάζονται και υλοποιούνται με το BIRT Engine ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΣΤΗ ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Διαδικασία καταχώρησης Ο χρήστης της εφαρμογής έχει τη δυνατότητα να καταχωρήσει και να πλοηγηθεί στην εφαρμογή με βάση τα ακόλουθα λειτουργικά μενού και βήματα καταχώρησης. A. Κεντρικό Μενού Νέα Εγγραφή Εικόνα 1: Κεντρικό Μενού ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 37

38 Από το κεντρικό μενού μπορεί να επιλεγεί είτε μία νέα εγγραφή - καταχώρηση ενός δελτίου ΣΔΙΤ ή η προβολή των ήδη καταχωρημένων δελτίων. Για την εισαγωγή νέας εγγραφής ακολουθούνται τα εξής βήματα: Βήμα 1: Από το μενού Γενικές Πληροφορίες Έργου συμπληρώνονται τρείς (3) καρτέλες που αφορούν στον Φορέα Υλοποίησης, τις Πληροφορίες Έργου και την Περιγραφή Έργου. Στην καρτέλα Γενικά Στοιχεία συμπληρώνεται ο Τίτλος Έργου, επιλέγεται η τοποθεσία που ανήκει το έργο και συμπληρώνονται τα στοιχεία του υπεύθυνου της σύνταξης του δελτίου και του υπεύθυνου επικοινωνίας στους ΟΤΑ: Εικόνα 2: Γενικές Πληροφορίες Έργου Γενικά Στοιχεία ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 38

39 Στην καρτέλα Τύπος Έργου ΣΔΙΤ επιλέγεται το είδος της σύμβασης σύμπραξης με την οποία δύναται να πραγματοποιηθεί το έργο: Εικόνα 3: Γενικές Πληροφορίες Έργου Τύπος Έργου ΣΔΙΤ Στην επόμενη καρτέλα Τομέας Έργου επιλέγεται ο τομέας που ανήκει το έργο με βάση τις κατηγορίες των έργων που μέσω του προγράμματος «Θησέας» υποστηρίχθηκαν για να προετοιμαστούν ΣΔΙΤ : ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 39

40 Εικόνα 4: Γενικές Πληροφορίες Έργου Τομέας Έργου ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 40

41 Έπειτα, στις Πληροφορίες Έργου συμπληρώνεται πιο αναλυτικά η περιγραφή της περιοχής και γίνεται μια σύντομη περιγραφή του έργου, όπου αναφέρονται τα βασικά τεχνικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά του έργου. Στην ίδια καρτέλα συμπληρώνεται η περιγραφή του αντικειμένου της σύμπραξης (ΣΔΙΤ, σύμβαση παραχώρησης, μακροχρόνια μίσθωση κ.α.) και μία σύντομη περιγραφή της διαδικασίας υλοποίησης του έργου (θεσμικό πλαίσιο που θα χρησιμοποιηθεί): Εικόνα 5: Γενικές Πληροφορίες Έργου Πληροφορίες Έργου Βήμα 2: Από το μενού επιλέγοντας Χρηματοοικονομικά Στοιχεία Έργου υπάρχουν πέντε (5) καρτέλες: ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 41

42 Στο Προτεινόμενο Χρηματοδοτικό Σχήμα συμπληρώνονται τα όποια οικονομικά δεδομένα υπάρχουν και η χρηματοοικονομική ανάλυση για το έργο. Επίσης, συμπληρώνονται τα οικονομικά αποτελέσματα όπως προκύπτουν από την παραπάνω ανάλυση: Εικόνα 6: Χρηματοοικονομικά Στοιχεία Έργου Προτεινόμενο χρηματοδοτικό σχήμα ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 42

43 Από την καρτέλα «Κατανομή Κινδύνων» συμπληρώνονται τα απαραίτητα πεδία επιλέγοντας ανάμεσα σε ανάληψη από Αναθέτουσα Αρχή, Ιδιώτη ΙΦΣ, και οι δύο και Ασφαλιστές : Εικόνα 7: Χρηματοοικονομικά Στοιχεία Έργου Κατανομή ευθυνών Για τις καρτέλες με τα Πρόσθετα Στοιχεία 1, 2 και 3 που αφορούν πρόσθετα στοιχεία χρηματοοικονομικής ανάλυσης επιχειρηματικού σχεδίου, η συμπλήρωση είναι προαιρετική : ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 43

44 Εικόνα 8: Χρηματοοικονομικά Στοιχεία Έργου Πρόσθετα στοιχεία 1 Εικόνα 9: Χρηματοοικονομικά Στοιχεία Έργου Πρόσθετα στοιχεία 2 ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 44

45 Εικόνα 10: Χρηματοοικονομικά Στοιχεία Έργου Πρόσθετα στοιχεία 3 Βήμα 3: Από το μενού, επιλέγοντας Τεχνικά Στοιχεία συμπληρώνονται τέσσερις (4) καρτέλες που αφορούν στις Μελέτες Εγκρίσεις, τις Άδειες Βεβαιώσεις, την Κυριότητα / Απόκτηση Γης και τα Πιθανά Προβλήματα. Στην καρτέλα Μελέτες Εγκρίσεις συμπληρώνεται η περιγραφή των μελετών που απαιτούνται και στη συνέχεια επιλέγονται ή συμπληρώνονται τα απαραίτητα πεδία: ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 45

46 Εικόνα 11: Τεχνικά Στοιχεία Μελέτες - Εγκρίσεις Ακολουθώντας την ίδια διαδικασία και στην καρτέλα Άδειες Βεβαιώσεις συμπληρώνονται τα απαραίτητα πεδία του έργου, καθώς δύναται να προστεθεί και καινούργια Άδεια Βεβαίωση πατώντας Εισαγωγή Άδειας Βεβαίωσης : ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 46

47 Εικόνα 12: Τεχνικά Στοιχεία Άδειες - Βεβαιώσεις Στην καρτέλα Κυριότητα / Απόκτηση Γης, εάν ο Φορέας έχει στην κυριότητά του την απαιτούμενη γη για την υλοποίηση ενός έργου, επιλέγει χωρίς να υποβάλει κάποιο κείμενο, διαφορετικά πρέπει να συμπληρωθεί ένα κείμενο σύμφωνα με το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα απόκτησης γης: ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 47

48 Εικόνα 13: Τεχνικά Στοιχεία Κυριότητα / Απόκτηση Γης Τέλος, στην καρτέλα Πιθανά Προβλήματα γίνεται εισαγωγή των πιθανών προβλημάτων που εκτιμούν οι Φορείς ότι πρέπει να επιλυθούν κατά την Ωρίμανση / Υλοποίηση του έργου: Εικόνα 14: Τεχνικά Στοιχεία Πιθανά Προβλήματα ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 48

49 Βήμα 5: Από το μενού επιλέγοντας Ενδεικτικό Χρονοδιάγραμμα συμπληρώνονται τα απαραίτητα πεδία επιλέγοντας το επιθυμητό πεδίο και στη συνέχεια επιλέγεται η ημερομηνία έναρξης και λήξης: Εικόνα 15: Ενδεικτικό Χρονοδιάγραμμα ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 49

50 Βήμα 6: Από το μενού επιλέγοντας Αξιολόγηση γίνεται εισαγωγή της κατηγορίας αξιολόγησης και έπειτα συμπληρώνεται η Εκτίμηση Ωριμότητας του Έργου με την Ποιοτική Αξιολόγηση και η Εκτίμηση της Οικονομικής Βιωσιμότητας του έργου με την Ποιοτική Αξιολόγηση: Εικόνα 16: Αξιολόγηση έργου ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 50

51 Βήμα 7: Από το μενού επιλέγοντας Επιβεβαίωση μπορεί να γίνει αποθήκευση του έργου που δημιουργήθηκε ή να δημιουργηθεί νέο έργο επιλέγοντας Νέο Έγγραφο : Εικόνα 17: Επιβεβαίωση Αν επιλεχθεί Αποθήκευση υπάρχει δυνατότητα διόρθωσης και ανανέωσης του έργου επιλέγοντας πάλι Αποθήκευση. B. Κεντρικό Μενού Προβολή Εγγράφων Στην παρουσίαση εγγράφων υπάρχει φίλτρο αναζήτησης αποτελούμενο από έξι (6) διαφορετικά στοιχεία, τα οποία είναι: 1) Τύπος Φορέα, (πχ. Περιφέρεια, Περιφερειακή Ενότητα κτλ). 2) Τύπος Τομέα Έργου (πχ. Αξιοποίηση Ακίνητης Περιουσίας, Ενίσχυση Συμβατικού Τουρισμού κτλ). 3) Τύπος Έργου (πχ. Ανταποδοτικό, Μη Ανταποδοτικό, Μερικώς Ανταποδοτικό). 4) Κατηγορία Αξιολόγησης. 5) Κυριότητα / Απόκτηση Γης 6) Εισαγωγή ελάχιστου ή / και μέγιστου Budget του έργου. ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 51

52 Εικόνα 18: Κεντρικό Μενού - Προβολή εγγράφων Δίνοντας τις επιλογές, δεν είναι απαραίτητο να συμπληρωθούν όλα τα πεδία, επιλέγεται Αναζήτηση. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα αναζήτησης: Εικόνα 19: Αποτελέσματα αναζήτησης εγγράφων ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 52

53 6. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗΣ ΣΤΗ ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ Η παρούσα έκθεση αποτελεί την 1η Τρίμηνη Αναφορά (περίοδος αναφοράς ) που περιγράφει την πρόοδο των διαδικασιών, για την αποτελεσματική προβολή των ανταποδοτικών επενδυτικών σχεδίων των Ο.Τ.Α., ώστε να προσελκυστούν ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια και να προκληθεί το επιχειρηματικό ενδιαφέρον του Ιδιωτικού Τομέα να συνεργαστεί με την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην υλοποίηση αναπτυξιακών επενδυτικών σχεδίων της και τη δημιουργία Βάσης Δεδομένων. Τα αποτελέσματα που προκύπτουν είναι ιδιαίτερα σημαντικά μιας και βοηθούν στην αναλυτική αποτύπωση και αξιολόγηση των καταχωρημένων έργων ΟΤΑ στη βάση Δεδομένων. Όπως προαναφέρθηκε, η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε., έχει προχωρήσει στην παραλαβή και επικαιροποίηση πίνακα με 171 εγκεκριμένα έργα Σ.Δ.Ι.Τ. του «ΘΗΣΕΑ».Η επεξεργασία του πίνακα περιόρισε το σύνολο των έργων σε 133 έργα, τα οποία αφορούν σε 88 Δήμους. Επίσης, έχει αποστείλει Δελτία Καταγραφής νέων Επενδυτικών σχεδίων στους υπόλοιπους 237 Δήμους από τους συνολικά 325 Δήμους της χώρας. Οι κύριες παρατηρήσεις και συμπεράσματα που προκύπτουν ακολουθούν αναλυτικά κάτωθι. Η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε., συγκέντρωσε πληροφορίες και μελέτες από συνολικά 26 Δήμους έως και την : 24 συνολικά Δήμοι από τους 88 Δήμους έχουν αποστείλει Σύμφωνη Γνώμη για τη δημοσιοποίηση και επεξεργασία των Τευχών Προσυμβατικής διαδικασίας των μελετών τους (βλ. Παράρτημα 3, Πίνακας 1). o τα παραπάνω στοιχεία αντιστοιχούν σε 33 έργα από τα 37 συνολικά έργα που αφορούν στους 24 Δήμους. o 4 Δήμοι από τους 24 Δήμους έστειλαν επιπλέον 7 Δελτία Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων (βλ. Παράρτημα 3, Πίνακας 2). 2 Δήμοι από τους 237 Δήμους έστειλαν Δελτία Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων που αφορούν σε 5 νέα έργα (βλ. Παράρτημα 3, Πίνακας 2). Επίσης, συνολικά 4 Δήμοι δήλωσαν πως δεν ενδιαφέρονται καθόλου για την διαδικασία καταγραφής έργων στη βάση Δεδομένων της Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε.. Συγκεκριμένα: ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 53

54 2 Δήμοι από τους 88 Δήμους (ποσοστό 2%) δήλωσαν πως δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για να δημοσιοποιηθούν τα στοιχεία των Έργων Σ.Δ.Ι.Τ. «ΘΗΣΕΑΣ». 2 Δήμοι από τους 237 Δήμους, οι οποίοι δεν έχουν έργα που να έχουν προχωρήσει στην Προσυμβατική Διαδικασία των Έργων Σ.Δ.Ι.Τ. «ΘΗΣΕΑΣ», έχουν δηλώσει πως δεν ενδιαφέρονται για την καταγραφή των επενδυτικών τους σχεδίων στη Βάση Δεδομένων. Επομένως προκύπτει ότι, 26 Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης παρέδωσαν φακέλους για 45 έργα, επενδυτικές προτάσεις και επιχειρηματικά σχέδια (βλ. Παράρτημα 3, Πίνακας 3). Από αυτά, η πλειοψηφία τους - 33 έργα, είχαν χρηματοδοτηθεί, από το Πρόγραμμα «Θησέας» του Υπουργείου Εσωτερικών στο πλαίσιο προετοιμασίας της προσυμβατικής διαδικασίας επιλογής ΣΔΙΤ για την ωρίμανση τους. Τα υπόλοιπα 12 από τα 45 έργα είναι νέες προτάσεις για έργα των ΟΤΑ και αναλύονται σε 7 νέα έργα από τους 24 Δήμους που είχαν ήδη έργα στον «ΘΗΣΕΑ» και 5 νέα έργα των 2 Δήμων που απέστειλαν Δελτία Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων. Από τα 12 νέα έργα, εκτός 3 έργων, τα υπόλοιπα δεν έχουν μελέτες υποστήριξης για την προσυμβατική διαδικασία, παρά μόνο γενικά στοιχεία και πληροφορίες που αφορούν στο σχεδιασμό των έργων (όπως συμπληρώθηκαν στα Δελτία Καταγραφής Νέων Επενδυτικών σχεδίων Σ.Δ.Ι.Τ., από τους ενδιαφερόμενους Δήμους). Όπως διαφαίνεται, η ανταπόκριση των Δήμων ήταν μειωμένη και στην ουσία, η ομάδα έργου της Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. Α.Ε προχώρησε στην καταχώρηση έργων τα οποία βρίσκονταν στις λίστες του «ΘΗΣΕΑ». Από τα 133 έργα, σύμφωνη γνώμη απεστάλη μόνο για 33 έργα, ενώ για 13 έργα δεν εστάλη σύμφωνη γνώμη. Για τα υπόλοιπα 87 έργα, οι Δήμοι στους οποίους αντιστοιχούν, δεν ανταποκρίθηκαν καν στις επιστολές που απεστάλησαν από την Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. και το ΥΠ.ΕΣ. Διάγραμμα 5: Σύνολο Έργων ΣΔΙΤ «ΘΗΣΕΑΣ» ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 54

55 Τα αντίστοιχα ποσοστά ανταπόκρισης των ΟΤΑ παρουσιάζονται κάτωθι: Διάγραμμα 6: Ποσοστά ανταπόκρισης των ΟΤΑ με έργα ΣΔΙΤ στον ΘΗΣΕΑ Δεδομένου του γεγονότος ότι η διαδικασία καταγραφής και αξιολόγησης των έργων είναι συνεχής και κάποια έργα έχουν διαχωριστεί σε πολλαπλές προτάσεις για να υπάρξουν πιο σαφή και ακριβή αποτελέσματα κατά την καταγραφή των στοιχείων τους στη Βάση Δεδομένων και κατά την αξιολόγησή τους, το σύνολο των έργων ΟΤΑ θα αλλάζει αναλόγως με την περίοδο αναφοράς. Όσον αφορά στην αποτύπωση των καταγεγραμμένων έργων ΟΤΑ σε Περιφερειακό επίπεδο, παρατηρείται ότι στο σύνολο των Περιφερειών της χώρας, ένα μεγάλο πλήθος ΟΤΑ, είτε δεν ανταποκρίθηκε, μέχρι στιγμής, στη πρόσκληση του ΥΠ.ΕΣ. για υποβολή επιχειρησιακών σχεδίων ή προτάσεων έργων, είτε δεν διαθέτει προτάσεις έργων (πχ. ΟΤΑ στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου). Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης εμφανίζεται πρώτη σε ανταπόκριση, με ποσοστό συμμετοχής στο σύνολο των εξεταζόμενων προς αξιολόγηση προτάσεων, της τάξεως του 21%, ενώ τη δεύτερη θέση καταλαμβάνει η Περιφέρεια Αττικής με ποσοστό 17%. ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 55

56 Πίνακας 1: Σύνολο Έργων ανά Περιφέρεια Περιφέρειες Έργα Ποσοστό % Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης 10 21,00% Αττικής 8 17,00% Στερεάς Ελλάδος 7 15,00% Θεσσαλίας 6 12,50% Ιονίων Νήσων 6 12,50% Κεντρικής Μακεδονίας 4 8,00% Δυτικής Ελλάδος 2 4,00% Νοτίου Αιγαίου 2 4,00% Ηπείρου 1 2,00% Πελοποννήσου 1 2,00% Κρήτης 1 2,00% Δυτικής Μακεδονίας 0 0,00% Βορείου Αιγαίου 0 0,00% ΣΥΝΟΛΟ ,00% Διάγραμμα 7: Ποσοστά Κατανομής προτάσεων -Έργων ανά Περιφέρεια ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 56

57 Από τα 48 έργα προτάσεις επιχειρησιακών σχεδίων ΟΤΑ, το 69% αφορά σε ανταποδοτικά έργα ΣΔΙΤ (33 έργα). Το πλήθος των μερικώς ανταποδοτικών έργων παρουσιάζεται μικρότερο (8 έργα που καταλαμβάνουν το 17%), ενώ αρκετά κοντά βρίσκεται και ο αριθμός των συμβάσεων Παραχώρησης με 6 έργα. Από την ανάλυση προκύπτει ότι υπάρχει ένα έργο μακροχρόνιας μίσθωσης, το οποίο καταλαμβάνει το 2%. Παρακάτω παρουσιάζονται τα έργα ανά τύπο Σύμπραξης και τα ποσοστά κατανομής τους: Πίνακας 2: Προτάσεις Έργων ανά Τύπο Σύμπραξης Τύπος Έργου Έργα Ανταποδοτικό Έργο ΣΔΙΤ 33 Μερικώς Ανταποδοτικό Έργο ΣΔΙΤ 8 Σύμβαση Παραχώρησης 6 Μακροχρόνια Μίσθωση 1 Μη Ανταποδοτικό Έργο ΣΔΙΤ 0 ΣΥΝΟΛΟ 48 Διάγραμμα 8: Ποσοστό Κατανομής Προτάσεων Επιχειρηματικών Σχεδίων ανά Τύπο Σύμπραξης Όσον αφορά στον τομέα έργου, προκύπτει ότι το μεγαλύτερο πλήθος εμφανίζουν τα έργα που ενισχύουν τον εναλλακτικό τουρισμό (12 έργα), ενώ τη δεύτερη θέση καταλαμβάνουν τα έργα ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 57

58 αξιοποίησης ακίνητης περιουσίας (10 έργα). Τα ποσοστά των εν λόγω κατηγοριών στο σύνολο των 48 έργων αγγίζουν το 25% και 21%, αντίστοιχα. Πίνακας 3: Σύνολο Προτάσεων ανά Τομέα Έργου και Ποσοστά Κατανομής (%) Τομέας Έργου Έργα Ποσοστό % Ενίσχυση εναλλακτικού τουρισμού 12 25,00% Αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας 10 21,00% Αθλητικές Πολιτιστικές υποδομές και υπηρεσίες 7 15,00% Χώροι στάθμευσης 4 8,50% Υποδομές πρωτογενούς τομέα 4 8,50% Επιχειρηματικά/Εμπορικά Κέντρα & Σταθμοί/Logistics 3 6,00% Λιμενικές Υποδομές 2 4,00% Εξοικονόμηση Ενέργειας 2 4,00% Αστική-Οικιστική Ανάπτυξη, Ανάπλαση και υποδομές 1 2,00% Βιομηχανικά/Βιοτεχνικά/Τεχνολογικά Πάρκα 1 2,00% Παραγωγή Ενέργειας 1 2,00% Κοινωνικές Υποδομές & Υπηρεσίες 1 2,00% Ενίσχυση συμβατικού τουρισμού 0 0,00% Ύδρευση/Αποχέτευση/Υγρά Απόβλητα Απορρίμματα 0 0,00% ΣΥΝΟΛΟ ,00% Σχετικά με τα οικονομικά στοιχεία των έργων, για τα οποία έχει γίνει η καταγραφή των στοιχείων τους στη Βάση Δεδομένων, το κόστος επένδυσης των έργων προτάσεων (προϋπολογισμός έργου κυμαίνεται από 86 εκατ. Ευρώ περίπου το μέγιστο σε 343 χιλ. ευρώ περίπου το ελάχιστο. Στα παρακάτω Διαγράμματα εμφανίζεται η κατανομή των προϋπολογισμών των καταγεγραμμένων έργων, συνολικά ανά Περιφέρεια, ανά τύπο σύμπραξης και ανά τομέα έργου. ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 58

59 Διάγραμμα 9: Κατανομή συνολικού προϋπολογισμού ανά περιφέρεια Διάγραμμα 10: Κατανομή συνολικού προϋπολογισμού ανά τύπο σύμπραξης ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 59

60 Διάγραμμα 11: Κατανομή συνολικού προϋπολογισμού ανά τομέα έργου ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 60

61 7. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ - ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΤΩΝ ΟΤΑ 7.1. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ & ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Στη διαδικασία ανάλυσης και αξιολόγησης των έργων, προτάσεων και επενδυτικών σχεδίων, η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε., χρησιμοποιώντας επιστημονικά εργαλεία και κοινά κριτήρια αξιολόγησης προσπάθησε να ομαδοποιήσει τα έργα αυτά, έτσι ώστε να μπορεί να έχει μια συγκριτική παρουσίαση της πορείας ωρίμανσης τους (διοικητικά και αδειοδοτικά), αλλά και της οικονομικής τους βιωσιμότητας. Στόχος αυτής της διαδικασίας είναι η ΚΕΔΕ, το ΥΠ.ΕΣ. και κάθε άλλος ενδιαφερόμενος, να εκτιμήσει εάν δύναται ένα έργο ή επενδυτικό σχέδιο να αναζητήσει χρηματοδότηση και επενδυτικό σχήμα. Σημαντικό είναι να παρέχονται όλες οι πληροφορίες για το σύνολο των έργων των ΟΤΑ επιτρέποντας να γίνονται εμπεριστατωμένες αξιολογήσεις, με τις απαραίτητες συγκρίσεις και ποσοστώσεις. Εφόσον λοιπόν, διαπιστωθεί ότι η πρόταση έργου εμπίπτει στις αρμοδιότητες του οικείου ΟΤΑ, τότε τα έργα αξιολογούνται ως προς: την τεχνική και διοικητική τους ωριμότητα, την οικονομική τους βιωσιμότητα. Η κατανομή και ο έλεγχος κινδύνων αποτυπώνεται, αλλά δεν αποτελεί καίριο παράγοντα αξιολόγησης, ιδιαίτερα λόγω έλλειψης στοιχείων Τεχνική και Διοικητική Ωριμότητα του Έργου Η αξιολόγηση των έργων όσον αφορά στην τεχνική και διοικητική ωριμότητα τους λαμβάνει υπ όψιν κάποιες παραμέτρους οι οποίες αποτυπώνονται κάτωθι: Αδειοδοτήσεις Ανάλογα με τον τομέα και τη περιοχή εγκατάστασης του έργου απαιτείται μια σειρά από άδειες / βεβαιώσεις ή/και ειδικές ρυθμίσεις. Το εν λόγω κριτήριο μπορεί να προκαλέσει μεγάλες καθυστερήσεις στο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της επένδυσης καθώς και ανυπέρβλητες δυσκολίες που δύναται να μην επιτρέψουν την έναρξη των εργασιών ή και να οδηγήσουν στη προσωρινή παύση ή και οριστική διακοπή τους. Εκτός της ποσοτικής αξιολόγησης προτείνεται και η ύπαρξη ποιοτικής αξιολόγησης με κλίμακα 1-5 ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 61

62 που να αφορά στη δυσκολία έκδοσης της άδειας ή/και την προβλεπόμενη χρονική περίοδο επίλυσης του θέματος. Ιδιοκτησιακό Καθεστώς του έργου Εξετάζεται εάν ο φορέας έχει στην κυριότητα του την απαιτούμενη γη για την υλοποίηση του έργου ή εάν απαιτείται να την αποκτήσει (αγορά, δωρεά, κλπ. ). Το εν λόγω κριτήριο μπορεί να προκαλέσει μεγάλες καθυστερήσεις στο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της επένδυσης. Και στο συγκεκριμένο κριτήριο προτείνεται ανάλογη ποιοτική αξιολόγηση με αυτή του προηγούμενου κριτηρίου. Θέματα Διοικητικού Σχεδιασμού Στις περιπτώσεις που σύμφωνα με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης» ο νέος Δήμος συμπίπτει με τον προηγούμενο και δεν αποτελεί, για παράδειγμα, δημοτική ενότητα μπορεί να θεωρηθεί ότι το προτεινόμενο έργο παραμένει στο στρατηγικό του αναπτυξιακό σχεδιασμό, σε αντίθετη περίπτωση, πρέπει να επανεξεταστεί το ενδιαφέρον του νέου Δήμου. Αναγκαιότητα παράλληλων έργων /δικτύων - Στην υλοποίηση μιας επένδυσης είναι σημαντικό να εξεταστεί η αναγκαιότητα και το εύρος σύνδεσης της επένδυσης με άλλα έργα δίκτυα Οικονομική Βιωσιμότητα του Έργου Η οικονομική ανάλυση, η οποία στοχεύει στην αποδοχή ή απόρριψη του υπό διερεύνηση επενδυτικού σχεδίου, βασίζεται στην ανάλυση των βασικών παραμέτρων του έργου όπως το κόστος επένδυσης, το προτεινόμενο χρηματοδοτικό σχήμα καθώς και την οικονομική αξιολόγηση του έργου. Συγκεκριμένα, η οικονομική αξιολόγηση του έργου ανάγεται στον υπολογισμό του εσωτερικού βαθμού απόδοσης (internal rate of return, IRR) και της καθαρής παρούσας αξίας (net present value, NPV), τα οποία είναι γενικά αποδεκτά ως κριτήρια αξιολόγησης επενδύσεων. Ο εσωτερικός βαθμός απόδοσης δείχνει την απόδοση ενός επενδυτικού προγράμματος ενώ η καθαρή παρούσα αξία εκφράζει την αξία που προκύπτει από την προεξόφληση στο παρόν όλων των ετήσιων καθαρών χρηματορροών που προβλέπονται σε ολόκληρο το χρονικό ορίζοντα ζωής μια επένδυσης. Αν ο εσωτερικός συντελεστής απόδοσης είναι μεγαλύτερος από το αποδεκτό επιτόκιο προεξόφλησης τότε η απόδοση της επένδυσης είναι μεγαλύτερη από το επιτόκιο προεξόφλησης και η επένδυση κρίνεται ως αποδεκτή ενώ αν ο εσωτερικός συντελεστής απόδοσης είναι μικρότερος από το επιτόκιο προεξόφλησης τότε η απόδοση της επένδυσης είναι μικρότερη από το επιτόκιο ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 62

63 προεξόφλησης και η επένδυση κρίνεται ως μη αποδεκτή. Όσον αφορά στη καθαρή παρούσα αξία, αν η καθαρή παρούσα αξία είναι μεγαλύτερη από μηδενική τότε η απόδοση της επένδυσης είναι μεγαλύτερη από το επιτόκιο προεξόφλησες και η επένδυση κρίνεται ως αποδεκτή ενώ αν η καθαρή παρούσα αξία είναι μικρότερη από το μηδέν τότε η απόδοση της επένδυσης είναι μικρότερη από το επιτόκιο προεξόφλησης και η επένδυση κρίνεται ως μη αποδεκτή. Τα οικονομικά δεδομένα που προκύπτουν από τις αναλύσεις του masterplan είναι ικανοποιητικά και καθιστούν την επένδυση, αν οι παραδοχές επιβεβαιωθούν, ικανοποιητική. Σε αντίθετη περίπτωση, η οικονομική ανάλυση του έργου βρίσκεται στο επίπεδο της προμελέτης και εκτίμησης πιθανών σεναρίων, χωρίς να δίνει αναλυτικές εκτιμήσεις για την οικονομική θέση του έργου. Όπως αναφέρεται και σε προηγούμενο κεφάλαιο, στο πλαίσιο της αξιολόγησης των προτάσεων των ΟΤΑ για την υλοποίηση έργων ΣΔΙΤ, οι προτάσεις των έργων ομαδοποιούνται σε τρείς (3) κατηγορίες: στις προτάσεις που προτείνεται να προωθηθούν στις προτάσεις που προτείνεται να επανεξεταστούν στις προτάσεις που απορρίπτονται ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Λαμβάνοντας υπόψη τη μεθοδολογία για την αξιολόγηση των έργων, όπως αναφέρθηκε σε προηγούμενα κεφάλαια, η διαδικασία ουσιαστικής αξιολόγησης, έως και την ημερομηνία αναφοράς , έχει γίνει για τριάντα εννιά (39) έργα, για τα οποία στάλθηκε «Σύμφωνη Γνώμη» για να παραχωρηθούν οι μελέτες τους από το ΥΠ.ΕΣ. στην Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. και για τα οποία στάλθηκαν συμπληρωμένα τα Δελτία Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων ΣΔΙΤ, ενώ για τις υπόλοιπες εννιά (9) προτάσεις έργων μπορούσε να γίνει μόνο σχετική εκτίμηση και παρουσίαση των δεδομένων που αναφέρονται στο Δελτίο Καταγραφής Νέων Επενδυτικών Σχεδίων ΣΔΙΤ ή στο Δελτίο Αξιολόγησης Έργου ΟΤΑ (βλ. Παράρτημα 4, Πίνακας 1). ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 63

64 Από το σύνολο των 39 προτάσεων για τις οποίες έγινε η αξιολόγηση, 19 προτάσεις έργων κρίνεται ότι χρειάζονται επανεξέταση, 7 προτάσεις απορρίπτονται και 13 προτάσεις προωθούνται, ήτοι ένα ποσοστό 27% των συνολικών προτάσεων (βλ. Παράρτημα 4, Πίνακας 2). Πίνακας 4: Σύνολο Έργων που έχουν αξιολογηθεί Αξιολόγηση Έργου Έργα Πρόταση για προώθηση 13 Πρόταση για επανεξέταση 19 Πρόταση για απόρριψη 7 ΣΥΝΟΛΟ 39 Διάγραμμα 12: Ταξινόμηση Έργων που έχουν αξιολογηθεί Διάγραμμα 13: Αξιολόγηση Προτάσεων Έργων ΟΤΑ σε ποσοστό (%) ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 64

65 Ο προϋπολογισμός των 19 έργων που κρίθηκε ότι χρειάζονται επανεξέταση ανέρχεται σε 298 εκ., ενώ τα 13 έργα που αξιολογήθηκαν θετικά για προώθηση παρουσιάζουν προϋπολογισμό της τάξεως των 158 εκ.. Τέλος, τα 7 έργα που απορρίπτονται έχουν προϋπολογισμό 76 εκ. Διάγραμμα 14: Κατανομή συνολικού προϋπολογισμού βάση της Αξιολόγησης Όπως έχει αναφερθεί και παραπάνω, τα εξεταζόμενα προς αξιολόγηση έργα των ΟΤΑ κατηγοριοποιούνται σε τομείς έργων, όπως για παράδειγμα, προτάσεις για υλοποίηση χώρων στάθμευσης, αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των ΟΤΑ, με σκοπό ή χωρίς την ενίσχυση του εναλλακτικού τουρισμού, δημιουργία υποδομών αθλητικών, πολιτιστικών κλπ. Ο πίνακας που ακολουθεί κατατάσσει τα προς αξιολόγηση έργα σε τομείς: ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε) 65