«Εκπαίδευση ατόμων με κινητικές και σωματικές αναπηρίες»

Transcript

1 Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Τμήμα ΕΚΠ-ΑΜΕΑ «Εκπαίδευση ατόμων με κινητικές και σωματικές αναπηρίες» Δρ. Παναγιώτης Βαρσάμης 2/11/ Το έργο αυτό διέπεται από άδεια Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Ελλάδα. Προκειμένου να δείτε ένα αντίγραφο της άδειας αυτής, επισκεφτείτε ή στείλτε γράμμα στο Creative Commons, 171 Second Street, Suite 300, San Francisco, California, 94105, USA. «Αυτός που λαμβάνει μια ιδέα από εμένα, εμπνέεται χωρίς εγώ να χάνω την ιδέα. Αυτός που ανάβει το κερί του από το δικό μου, φωτίζεται χωρίς να με συσκοτίζει». Thomas Jefferson, /11/

2 Αναφορά: Βαρσάμης, Π.. (2010). Εκπαίδευση κινητικές και σωματικές Θεσσαλονίκη: Πανεπιστήμιο ΕΚΠ-ΑΜΕΑ ΑΜΕΑ.. (Σημειώσεις( μαθήματος). ατόμων με αναπηρίες.. 5η5 έκδοση. Μακεδονίας, Τμήμα 2/11/ Εισαγωγή Αλληλογνωριμία, Εκπαιδευτικές ανάγκες Προσέγγιση και περιπτωσιολογική μελέτη Ορισμοί σωματικής / κινητικής αναπηρίας Περιπτώσεις & χαρακτηριστικά αναπηριών Εφαρμογές - Ασκήσεις, Βίντεο, Ερωτήσεις Απορίες, Απόψεις, Συζήτηση Live is believing! The worst loss is not competing at all 2/11/

3 Εννοιολογική προσέγγιση: ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ ΒΛΑΒΕΣ ΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΔΟΜΩΝ ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΧΡΟΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ακρωτηριασμός Σκολίωση Εγκεφαλική Παράλυση Αρθρίτιδα Κυστική Ίνωση 2/11/ Εξέλιξη ορισμών Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) World Health Organization (WHO) Διεθνής Κατηγοριοποίηση Ασθενειών International Classification of Diseases (ICD) Διαταραχή Υγείας Αιτιολογία Παθογένεση Εκδήλωση 2/11/

4 Διεθνής Κατηγοριοποίηση Βλαβών, Ανικανοτήτων και Μειονεξιών International Classification of Impairments, Disabilities and Handicaps (ICIDH) Αναπηρία: Βλάβη Ανικανότητα Μειονεξία Συνέπειες: Προσωπικές Οικογενειακές Κοινωνικές Περιορισμοί ανεξαρτησίας κτλ. Οικονομική επιβάρυνση κτλ. Αξίωση πρόνοιας κτλ. 2/11/ Εξέλιξη των ορισμών (π.χ. Schönberger 1974): «Σωματικά ανάπηρος είναι, όποιος λόγω μιας βλάβης των οργάνων στήριξης και κίνησης μειονεκτεί στη διαμόρφωση της ζωής του τόσο πολύ, που δεν μπορεί ή μπορεί μόνο κάτω από ασυνήθιστες συνθήκες να μάθει ή να επιδείξει όλες εκείνες τις συμπεριφορές, που κατά κανόνα προσδοκούνται από τα μέλη των σημαντικών για αυτόν ομάδων αναφοράς και επομένως πρέπει να βρεθεί σε μια μακροχρόνια και ανάλογα με τη βλάβη ειδική ερμηνεία των κοινωνικών ρόλων» 2/11/

5 ΒΙΟ-ΨΥΧΟ ΨΥΧΟ- ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Διεθνής Κατηγοριοποίηση Λειτουργικότητας International Classification of Functioning (ICF) Υγεία Άτομο Ακεραιότητα Δραστηριότητα Συμμετοχή Περιβάλλον Προσωπικοί παράγοντες Φύλο, ηλικία, χαρακτήρας, μόρφωση, δεξιότητες κτλ. Περιβαλλοντικοί παράγοντες Ατομικοί: Χρήση πόρων κτλ. Κοινωνικοί: Υπηρεσίες κτλ. 2/11/ Ερώτηση ελέγχου: 2/11/

6 Ακόμη μία ερώτηση ; 2/11/ Οικολογική Ανάλυση Έργου (Ecological Task Analysis) Πρόσωπο Φύλο, ηλικία, εκπαίδευση, ικανότητες, χαρακτήρας, κίνητρα, στόχοι, εμπειρία, βούληση, επιρροή, πόροι κτλ. Περιβάλλον Κοινωνικές προσδοκίες, νόρμες, απαιτήσεις και προκαταλήψεις. Παροχή υποστήριξης, τεχνολογίας, χώρων, πόρων, ίσων ευκαιριών, κτλ. Έργο Απαιτήσεις, συνθήκες εκτέλεσης, ελκυστικότητα, σημαντικότητα, δυσκολία, πολυπλοκότητα κτλ. 2/11/

7 Συμπληρωματικός ορισμός: Η υγεία (ή αναπηρία) είναι μια συνεχής διαδικασία και μια ευαίσθητη ισορροπία, και όχι ένα τελικό αποτέλεσμα ή ένα αμετάκλητο γεγονός. 2/11/ Οι διαταραχές της σωματικής ακεραιότητας, της καθημερινής δραστηριότητας και της κοινωνικής συμμετοχής εκδηλώνονται ιδιαίτερα έντονα, όταν προκύπτουν σημαντικές ασυμφωνίες μεταξύ των ατομικών χαρακτηριστικών, των κοινωνικών προσδοκιών και των επίκαιρων απαιτήσεων εκτέλεσης ενός έργου. 2/11/

8 Απεικόνιση του μοντέλου του Antonovsky (1993) Υγεία Δυναμική ισορροπία Αρρώστια Παράγοντες που αντιμάχονται την αρρώστια Παράγοντες που επιβαρύνουν την υγεία 2/11/ Εργασία 1 Θέμα: Παρακαλώ μελετήστε τα περιεχόμενα της αυτοβιογραφίας, αναδείξτε και κατατάξτε τις κυριότερες πληροφορίες σύμφωνα με το πρόσφατο μοντέλο του ΠΟΥ ( ICF ). Πηγές: Στυλιανού Σ. (1987): Μέχρι να φτάσω ως εδώ. Σκέψεις και εμπειρίες ενός νέου με αναπηρία. Θεσσαλονίκη. Στυλιανού Σ. (2000): Να πάρω ένα κουπί στον ώμο μου Κείμενα ενός ανθρώπου με αναπηρία. 4η Έκδ. Θεσσαλονίκη. 2/11/

9 Χρησιμότητα νέων μοντέλων: Παράγοντες πλαισίου, ειδ.: Περιβαλλοντικοί παράγοντες Κατανόηση της ετερογένειας Συνολική, ολιστική αξιολόγηση Κατηγοριοποίηση λειτουργιών Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις 2/11/ Ερώτηση 1 Ποιες είναι οι συνέπειες των σύγχρονων μοντέλων για το εκπαιδευτικό έργο; Ιδιαίτερα ως προς τους στόχους; Τα περιεχόμενα; Την αξιολόγηση; 2/11/

10 Συνέπειες για την εκπαίδευση Υποστήριξη Όχι απαίτηση Ικανότητα Όχι ανικανότητα Ενδυνάμωση Όχι αποδυνάμωση Ένταξη, Συμμετοχή Όχι αποκλεισμός Αξιολόγηση και του περιβάλλοντος, της ευεξίας, ποιότητας ζωής, των ΚΛΔΖ, υποκειμενικών απόψεων, γνωμών κ.ά. 2/11/ Μερικοί δείκτες ενδυνάμωσης Πρόσβαση στη λήψη αποφάσεων Ενεργή συμμετοχή στην κοινότητα Ελεύθερη μετακίνηση / κινητικότητα Εξασφάλιση πρόσβασης στη γνώση Δικαίωμα στις επιλογές / προτιμήσεις 2/11/

11 Εφαρμογές: Τομέας: Δομές & λειτουργίες Ικανότητες & δεξιότητες Κοινωνική ένταξη Ιδρύματα: Νοσοκομεία, Ειδικές κλινικές Ειδικά κέντρα, σχολεία κτλ. Σύλλογοι, Σωματεία Προσωπικό: Ιατρικό, νοσηλευτικό (π.χ. ιατροί) Εκπαιδευτικό (π.χ. καθηγητές) Παιδαγωγικό? (π.χ. συνοδοί) 2/11/ Παραδείγματα: Αποκα- τάσταση Γενικοί τομείς υποστήριξης Ειδικοί τομείς υποστήριξης Φυσική Αγωγή Ιππασία Λειτουργίες Ικανότητες Ένταξη Λειτουργικότητα Εμπειρία σώματος Εμπειρία επίδοσης Κοινωνική Εμπειρία Φυσιοθεραπεία, Κινησιοθεραπεία Θεραπεία μέσω του αθλητισμού Αθλητισμός αποκατάστασης Ιπποθεραπεία Γυμνιππευτική Ιππασία ΑμεΑ 2/11/

12 Ερώτηση ελέγχου: 2/11/ Άλλες Συνέπειες: Ετερογένεια 2/11/

13 2/11/2010 Ετερογένεια 25 2/11/2010 Ετερογένεια 26 13

14 Άλλες συνέπειες: Γενίκευση 2/11/ Επίσης: «Η αρνητική κληρονομιά» δηλαδή: Συμβολισμοί της κινητικής αναπηρίας 2/11/

15 Περιβαλλοντικοί παράγοντες Σύμβολο αναπηρίας Πηγή: Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (2002) 2/11/ Δραστηριότητα 2/11/

16 Δραστηριότητα 2/11/ /11/