ΔΙΛΦΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΕ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΚΕΦΑΛΩΤΟΥ ΜΑΡΟΥΛΙΟΥ (ICEBERG)

Transcript

1 ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 263 ΔΙΛΦΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΕ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΚΕΦΑΛΩΤΟΥ ΜΑΡΟΥΛΙΟΥ (ICEBERG) Α. Λιόπα-Τσακαλίοη και Δ. Μπονάτσος ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε., Ινστιτούτο Προστασίας Φυτών Πάτρας, Τ.Θ. 5149, Πάτρα. Περίληψη Τα πειραματικά δεδομένα έδειξαν ότι οι συγκεντρώσεις των στοιχείων Κ. Fe, Mn. Zn, ß κυμαινόταν μέσα στα επίπεδα που αναφέρονται διεθνώς για την καλλιέργεια το» κεφαλωτού μαρουλιού, εν<» των Ν, Ρ, Mg. ήταν σι: χαμηλότερα επίπεδα. Η συγκέντρωση του Ca κυμάνθηκε τη φθινοπωρινή και τη χειμερινή καλλιεργητική περίοδο σι: φυσιολογικά επίπεδα ενώ την ανοιξιάτικη σι: χαμηλά. Οι συγκεντροισεις των μακροστοιχείων P. Κ, Ca, Mg. και των ιχνοστοιχείων l;e, Mn. Π των κεφαλών των ποικιλιών ήταν μεγαλύτερες, με ελάχιστες εξαιρέσεις. στο χειμερινό πείραμα από τη συγκίντριοση των παραπάνω στοιχείων κατά το φθινοπωρινό και κατά το ανοιξιάτικο αείραμιχ. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι στις συνθήκες της χειμερινής περιόδου τα θρεπτικά στοιχεία - με εξαίρεση το Ν και τον Zn - των κεφαλών όλων σχεδόν των ποικιλιών των κεφαλωπόν μαρουλιών, κυμάνθηκαν σε υψηλότερα επίπεδα από ότι στις συνθήκες της φθινοπωρινής και ανοιξιάτικης καλλιεργητικής περιόδου I. Πισανωνή 1 1 γρήγορη είσοδος του κεφαλωτού μαρουλιού στον «λλαδικό χώ Η> λόγιο των νι :ων διαιτητικών τάσεων του σύγχρονου καταναλωτή στις μέρες μας, έκαναν επιτακτική την ανάγκη για μια πληρέστερη κατανόηση της σχέσεως των θρεπτικών στοιχείων κάθε ποικιλίας κεφαλωτού μαρουλιού με τα κπιμέρους στοιχεία του κλιματικού περιβάλλοντος της χώρας μας. Για τον λύγο αυτό μελετήθηκε η επίδραση των κλι μ ατολογικών συνθηκών στις συγκεντρώσεις των θρεπτικών στοιχείων των κεφαλιάν κατά το στάδιο της συγκομιδής ποικιλιών κεφαλωτού μαρουλιού σι: τρεις καλλιεργητικές περιόδους που εγκαταστάθηκαν σε διαφορετικές εποχές τα έτη 1997 και 1998 στο κτήμα του Ινστιτούτου Προστασίας Φυτών Πάτρας. 2. Υλικά και Μέθοδοι Στο κτήμα του Ινστιτούτου Προστασίας Φυτών Πάτρας πραγματοποιήθηκαν 3 πειράματα (Φθινόπωρο 1997-Ανοιξη 1998). Ως πειραματικό υλικό χρησιμοποιήθηκαν ποικιλίες iceberg μαρουλιού. Η σπορά των ποικιλιών έγινε σε τύρφη και τα φυτά παρέμειναν στο υαλόφρακτο θερμοκήπιο. Πριν τη μεταφύτευση τους στον αγρό έγινε ένα φρεζάρισμα και τοποθετήθηκε το σύστημα στάγδην άρδευσης. Το έδαφος των πειραματικών στον κτήμα είναι αμμοαργιλώδες με υψηλή περιεκτικότητα σε ανθρακικό ασβέστιο, το ΡΗ μετρίως αλκαλικό, η αγωγιμότητα σε χαμηλό επίπεδο, επαρκώς εφοδιασμένο σε κάλιο, μετρίως εφοδιασμένο σε φώσφορο και ανεπαρκώς σε μαγνήσιο. Η μεταφύτευση στον αγρό έγινε στις , στις και Η χρονική διάρκεια από τη μεταφύτευση στον αγρό έως τη συγκομιδή ήταν για το φθινοπωρινό πείραμα 85 ημέρες για το χειμερινό 65 και το ανοιξιάτικο 34 ημέρες. Η θερμοκρασία κατά τη φθινοπωρινή καλλιεργητική περίοδο στον αγρό κυμάνθηκε στους 13.6 C. Οι τιμές της θερμοκρασίας της χειμερινής περιόδου ήταν τις ΠΡΑΚΤΙΚΑ 19οο ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΗΣ Ε.Ε.Ε.Ο - ΗΡΑΚΛΕΙΟ 1999

2 264 ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ- ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ - ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ πρώτες 3 7 ημέρες χαμηλότερες από τις τιμές της φθινοπωρινής και έδειξαν αυξητική τάση από την 37η ημέρα έως το τέλος του πειράματος Την ανοιξιάτικη περίοδο η θερμοκρασία κυμάνθηκε περί τους 23.4 C. Η ηλιοφάνεια του φθινοπωρινού πειράματος ήταν συνολικά 857 h και αυτή ήταν καθημερινά κατά μέσον όρο h, ενώ αντίστοιχα του χειμερινού ήταν ώρες και 12.3 (h) και του ανοιξιάτικου h και h. Η σχετική υγρασία του φθινοπωρινού πειράματος ήταν 10% μεγαλύτερη του χειμερινού και 17 % του ανοιξιάτικου. Το συνολικό ύψος βροχής του ήταν 415 mm έναντι 100 mm του χειμερινού και 0 mm του ανοιξιάτικου (Εικ. I) S S! C Ο Χρ6νθ< ih m ff) μ (» «κ ν ο η O W ανρό ( Η μ < ρ «0 I / S S < 1 6 / S Χ ρ ό ν ο ς μ ι» ιη im ia v w fiu o n ο ι ο ν o y p o ( H y i c c o Εικ. I. Μέση θερμοκρασία του αέρα. ηλιοφάνεια, σχετική υγρασία και βροχόπτωση (mm / Ημέρα) κατά τη χρονική περίοδο των πειραματικών στον αγρό. Για το πείραμα διαλέχτηκαν τυχαία φυτά και μεταφυτεύοηκαν στον αγρό. σε πλήρης τυχαιοποιημένο σχέδιο 5 επαναλήψεων. Κατά την συγκομιδή διαλέχτηκαν τυχαία από κάθε ποικιλία 5 φυτά, από τα οποία κόπηκαν τα 2 εξωτερικά κλειστά φύλλα κάθε κεφαλής. Τα φύλλα πλύθηκαν και ξηράθηκαν σε θερμοκρασία C. Αλέσθηκαν και τοποθετήθηκαν σε κλίβανο σε θερμοκρασία 105 C. Για τον προσδιορισμό της συγκέντρωσης των θρεπτικών στοιχείων εφαρμόστηκαν οι παρακάτω μέθοδοι. Προσδιορισμός Ν: υγρή καύση με H2SO4 και απόσταξη με τη μέθοδο Kjeidall. Προσδιορισμός Β: ξηρή καύση στους 550 C διάλυση σε 2Ν H2SO4 και στη συνέχεια προσδιορισμός με την μέθοδο Azomethine. Για τον υπολογισμό των Κ, Ρ, Ca, Mg, Fe, Mn, Zn, ξηρή καύση στους 550 C διάλυση της τέφρας σε 2Ν HNOj και μετά προσδιορισμός αυτών ως ακολούθως: Κ (με φλογοφωτόμετρο), Ρ (με τη μέθοδο Μολυβδαίνιου Αμμωνίου Βαναδικού Αμμωνίου, Ca, Mn, Zn (με σπεκτροφωτόμετρο ατομικής απορρόφησης), Fe (με τη μέθοδο της ο-φαινανθρολίνης, o-phenanthroline), Mg (με τη μέθοδο του Tittan Yellow). Για τη αξιολόγηση των αποτελεσμάτων έγινε στατιστική ανάλυση. 3. Αποτελέσιιατα και συεϋτησπ ΠΡΛΚΠΚΑ Iffoo ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΗΣΕ.Ε.Ε.0 - ΗΡΑΚΛΕΙΟ 1999

3 ΛΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ - ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 265 Η συγκέντρωση Ν και στις τρεις καλλιεργητικής περιόδους κυμάνθηκε εντός το>ν επιθυμητών ορίων κατά Hochmuth κ ά. (1991), αλλά ήταν χαμηλότερη των ορίων κατά Mills και J Benton Jones ( 1991) και κατά Minard και Marshall (1978). Η συγκέντρωση Ρ είναι ατός των τιμιόν της επαρκούς διακύμανσης κατά Hochmunt κ ά. (1991) και χαμηλότερη κατά Mills και J Benton Jones (1991). Η συγκέντρωση Ρ κατά τη χειμερινή περίοδο ήταν υψηλότερη από την φθινοποιρινή και ανοιξιάτικη. Η συγκέντρωση Κ στην ανοιξιάτικη καλλιέργεια ήταν εντός των επιθυμητών ορίων κατά Hochmunt κ ά. (1991) και κατά πολύ χαμηλότερη απ' ότι στην χειμερινή και φθινοπωρινή καλλιέργεια. Η συγκέντρο>ση Ca στην φθινοποιρινή και ανοιξιάτικη καλλιέργεια είναι χαμηλότερη της επιθυμητής και χαμηλότερη απ' ότι στην χειμερινή καλλιέργεια. Οι συγκεντριόσεις του Mg είναι χαμηλότερες από τις επιθυμητές συγκεντρ<ί>σεις που δίδονται στη βιβλιογραφία. Το γεγονός τούτο οφείλεται προφανώς στη χαμηλή συγκέντρωση Mg στο έδαφος και στην υψηλή συγκέντριοση Κ στο έδαφος.(πιθανός ανταγωνισμός). Οι συγκεντρώσεις του Fe κυμαίνονται μέσα στα επιθυμητά όρια που δίδονται στη βιβλιογραφία και κατά την χειμερινή καλλιέργεια είναι κατά πολύ ανώτερες από την φθινοπωρινή και ιδιαίτερα από την ανοιξιάτικη καλλιέργεια. Οι συγκεντροισεις Μη κυμαίνονται πάνω από τα επιθυμητά όρια των llochmunt κ ά. (1991) και μέσα στα επιθυμητά όρια που δίδονται από τους Mills και J Denton Jones (1991) και Weir (1960- Ι()ΝΟ), και κατά την χειμερινή περίοδο είναι κατά πολύ ανώτερες απ ότι κατά τη κατά την φθινοπωρινή και ανοιξιάτικη. Οι συγκεντροκτεις U κυμαίνονται μέσα στα επιθυμητά όρια και στην χειμερινή καλλιέργεια είναι κατά πολύ ανώτερες απ* ότι στην φθινοπωρινή και ανοιξιάτικη καλλιέργεια. Οι συγκεντριοσεις Zn στην ανοιξιάτικη καλλιέργεια κυμάνθηκαν από 59,2-67,0 ppm είναι υψηλότερες απ ότι στην φθινοπωρινή και χειμερινή καλλιέργεια και κυμαίνονται πάνω από τα επιθυμητά -ιρια των Hochmunt κ. ά. ( 1991) (Πιν. 1.2). Πίνακαν I: Συγκέντρωση θρεπτικών στοιχείων του κεφαλωτού μαρουλιού κατά το Μακροστοιχεία Μικροστοιχεία ( p p m ) ( % Ξ.Ο.) N P K ( 'a M u Ke Mn Zn ΜιΙΚ. Harry Λ und J lientou..no 0.45 M» Jones. Jf 1l Wll <(H> (I. Ml «MIO MX) HiH.hmiiih.tiJ.. D.N Maynard. :.o J 50 :u l \ Vavnna. and {. Λ Il.inlont 1 MM) VI) yo Mmard. H R.Ü. and Marshall R. R. 4.0 i l >7.X> 4.5 Weir. Κ( 9ΜΜνΝ0) OJ Price. G.H. W6) 0.60 X.O ΠΡΑΚΤΙΚΑ 19ου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΗΣ Ε Ε Ε Ο - ΗΡΑΚΛΕΙΟ 1999

4 266 j EYTEPO ΜΕΡΟΣ- ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ - ΓΡΑΙίΤΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΓΙίνακαΰ 2: Συγκέντρωση μακροστοιχείων (%) και μικροστοιχειων (ppm) ποικιλιών κεφαλωτού μαρουλιού στις τρεις καλλιεργητικές περιόδους. (Φθινόπωρο: Φ. Χειμώνας: X. Avoicn: Λ). Μέση nun πέντε επαναλήψεων με 10 φύλλα από πέντε φυτά. W 2 ύ JZ TJ 2 c O 1Λ rt n κ M tk o n o s Ν 1» :.4.ι 2.41i 2.6 *1 2.6*Ji 1.2 i» 2.61\ D i L u b l u n a o u y O oc. o ' j b* rr 7 V. Zit I I Jy Ut * C- - _ f 5 V V -4,*z *» X :.:ιι > 2.21' 2.5 X M :. o n { 2.i < 2.6.x Λ l.*> lx 2 1» I» 0..14» ? 0.2X 0.2? X II. Μ) *» O l l O l l ii u Λ 0.26 II2 V o.2? 0.26 Κ Ψ ? X 7.5*> X.X*) 7.44 X, )4 X X?.Wl 7.2 X X. 7 ' Λ fi 4 I1X < ik 4 *>X Γ.Ι «1* t. l i II.*) X 2.02 l. ) l.**2 2.1 < 1 u U < 1." Λ 0.X4 0 X \ II.XX 0*>< 1 II Μ ι* «1» t) O.I X O.I X X X *1 0.2X o. i : o 20 o.i*» Λ 0.15 U h o l< ii 2< o. in Ιλ Ψ Ι4*).6 * *) * ) X 14 U l 16X I 7 U 1X4 < l*)l III ) I55.S Λ < X«J»> 57.N M it Φ X 51.2 <7.2 4X <2.2 X X.X 6X.4 *11.0 7*1.2» i x : 6< 1 <6 71 Λ < <1.2 <6 2 /.Π 1» 4(1. X X 5X X U lf. 14 u. J 4 1.x lx.li \ #».f«< ) M 76 i* II 1» U m» 2*>.X 2S..1 2X K. 7, s; < *) 6X.*) *1 ft#*. ) «.* > 4<.< 6 2.: \ A!,l 22..' 21.*) U X 25. i n _ ΒιΠλιογραιοια Hochmuth. G.J., D.N. Maynard, C. Vavrina, and E.A.Hank>n Plant tissue analysis and interpretation for vegetable crops in Florida. Fla. Coop. Ext. Special Series SSVEC-42, 62 pp. Mills, H.A.and J. Benton Jones. Jr Plant analysis handbook II. MicroMacro Publishing, Inc. Minard. H. R. G. and Marshall, R.R Fertiliser need of outdoor winter lettuce related to soil tests and plant analysis. Proc. 8th Colloquium Plant Anal, and Fertili ser Problems, Auckland. New Zealand. N.Z. DSIR. Information Series No. 134, p.359 Price, G. H. Consolidated Fertilisers Ltd, Brisbarc, Qucenland. Australia. Unpublished data. (In: Reuter D. J., J.B. Robinson Plant Analysis: an interpretation manual. Inkata Press) Weir, R. Results from plant analyses Department of Agriculture New South Wales Sydney, Australia. Personal communication. ΠΡΑΚΤΙΚΑ 19ου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΗΣΕ.Ε.Ε.Ο - ΗΡΑΚΛΕΙΟ 1999

5 ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΩΝ ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΤΟΜΟΣ 6 Ι'Γ ΙΙΛ.Μ.ΛΛΙΙΝΚ) ΚΙΠΙ ΠΙ.ΜΟΜΚΟ ΙΥ\Τ.\ΙΜ() ΙΙΙ ΛΚΛΚΙΟ ()ΙνΤίΙΗΙΜΟΥ 1')Ψ) HPAKAR1Q 2001