πέτρα, ψαλίδι, χαρτί είναι ένα

Transcript

1 πέτρα, ψαλίδι, χαρτί είναι ένα παιχνίδι τουλάχιστον δύο παικτών. Απαντά ανά τον κόσµο µε διάφορα ονόµατα, βασίζεται όµως σε µια κοινή κυκλική συλλογιστική: το A νικά το B, το B νικά το Γ και το Γ νικά το A ή, µε άλλα λόγια, η πέτρα σπάει το ψαλίδι, το ψαλίδι κόβει το χαρτί και το χαρτί τυλίγει την πέτρα. Το παιχνίδι είναι απλό και εύκολο και συχνά χρησιµοποιείται ως µέθοδος επιλογής, όπως γίνεται και µε το ρίξιµο του ζαριού, όπου αφήνουµε το τυχαίο αποτέλεσµα να καθορίσει την τελική επιλογή µας. Ιστορικά, τα παιχνίδια τύχης έχουν χρησιµοποιηθεί για την αντικειµενική λήψη αποφάσεων που σχετίζονται µε ασήµαντα θέµατα αλλά και ζητήµατα ζωής και θανάτου, είτε ως ένας συναρπαστικός τρόπος ζωής είτε ως ένας τρόπος αντίδρασης στα κατεστηµένα µοτίβα. Υπάρχουν κατά βάση δύο διαφορετικές προσεγγίσεις για την τυχαιότητα: από τη µία υπάρχει η τυχαιότητα που απαντά στα φυσικά φαινόµενα κι από την άλλη η επιστηµονική προσέγγιση όπου επιχειρούµε να κατασκευάσουµε την τυχαιότητα βάσει εξισώσεων. Γενικεύοντας τη φύση µε τη διατύπωση κοινών νόµων, προσπαθούµε να ελέγξουµε και να µεταβιβάσουµε τη γνώση για την τυχαιότητα που µας περιβάλλει. εν µπορούµε, παραδείγµατος χάρη, να εξηγήσουµε γιατί ένα σύννεφο έχει κάποιο συγκεκριµένο σχήµα, όµως γνωρίζουµε γιατί υπάρχουν τα σύννεφα, από τι αποτελούνται και πότε εµφανίζονται. Η οπτική τυχαιότητα θεωρείται ενδεικτική της έλλειψης µοτίβου, προέλευσης ή νοήµατος. Ωστόσο, τα µοτίβα, η προέλευση και η λογική βεβαίως και υπάρχουν, παρόλο που ενδέχεται να µην είναι προφανή, ειδικά εάν παρουσιάζονται µε τρόπο που δεν έχουµε συνηθίσει. Τα τυχαία στοιχεία στην τέχνη µετατόπισαν το κέντρο βάρους από την τεχνική αρτιότητα σε πιο διανοητικά επίπεδα αντίληψης. Η παράδοση της τυχαιότητας ανάγεται, για παράδειγµα, στη «Νέα µέθοδο» του Alexander Cozens, όπου οι µουτζούρες κηλίδες ή τυχαίες µορφές υποδηλώνουν το σχήµα του τελικού έργου τέχνης, στις τεχνικές των Ντανταϊστών, στην αυτόµατη ζωγραφική των Σουρεαλιστών και στα ready-mades του Marcel Duchamp. Με τον τρόπο αυτό, ο θεατής καλούταν να αντιµετωπίσει νέους τρόπους δηµιουργίας νοήµατος από έως τότε ασυνήθιστες εικαστικές προσεγγίσεις. Ενώ η καθαρή τυχαιότητα εξακολουθεί να αναζητείται από τους επιστήµονες, το παιχνίδι πέτρα-ψαλίδι-χαρτί παίζεται από ανθρώπους και ως εκ τούτου δεν µπορεί να αποτελέσει καθαρά τυχαία µέθοδο. Έχουµε πάντα την τάση να δηµιουργούµε ή να βρίσκουµε πρότυπα. Υπάρχουν πολλές µέθοδοι και θεωρίες για το πώς µπορεί κανείς να αποκτήσει σηµαντικό πλεονέκτηµα στο παιχνίδι. Οι τέσσερις αυτοί καλλιτέχνες χρησιµοποιούν το χαρτί ως κοινό υλικό, αλλά το έργο τους µας επιτρέπει επίσης να διερευνήσουµε διάφορες έννοιες της τυχαιότητας. Ο Ανδρέας Ζυµβραγός αποτυπώνει την τυχαιότητα της φύσης, όπως απαθανατίζεται σε ένα φωτογραφικό στιγµιότυπο. Τα φυσικά φαινόµενα, όπως τα σύννεφα ή τα κύµατα, ακολουθούν ένα συγκεκριµένο µοτίβο που αποφασίστηκε από την ύλη τους, αλλά ποτέ δεν είναι ακριβώς το ίδιο. Η Barbara Knight χρησιµοποιεί ως πρώτη ύλη των κολάζ της χάρτινες κυρίως συσκευασίες που έχει συλλέξει από τα διάφορα ταξίδια της και τις αφήνει να αποφασίσουν την τελική µορφή του έργου της, καθώς είναι τοποθετηµένες σε ένα µεγαλύτερο χαρτί σχεδόν τυχαία, δηµιουργώντας αφηρηµένες συνθέσεις. Η τεχνική του Αντώνη Χουδαλάκη µε το µελάνι δεν επιτρέπει ούτε µία γραµµή να ξεφύγει από τη θέση της. Ταυτόχρονα, το έργο του εµπνέεται από τυχαία πρόσωπα που συνέλεξε από εφηµερίδες κατά τη διάρκεια της παραµονής του στη Στοκχόλµη, τα οποία συνδυάζονται µε πορτραίτα Σουηδών τύπου cabinet από τη δεκαετία του Οι συνθέσεις της Σοφίας Βλαζάκη, οι οποίες µπορεί να µοιάζουν τυχαίες εκ πρώτης όψεως, παρέχουν στους θεατές αφηγηµατικούς πόρους για τη δηµιουργία της δική τους ιστορίας και πηγάζουν πάντα από το χώρο του παιχνιδιού. Υπάρχουν πάντα συγκεκριµένοι κανόνες για την τυχαιότητα που ενυπάρχει στα πράγµατα. Η τυχαιότητα υφίσταται, αλλά διέπεται από συγκεκριµένα πλαίσια ή όρια. Εδώ, για το σκοπό της συγκεκριµένης έκθεσης, το χαρτί αποτελεί το υλικό και η γκαλερί αποτελεί το γενικό πλαίσιο, µέσα στο χώρο της τέχνης που θεωρείτε οτι συχνά υπερβαίνει τα όρια. Σοφία Μαυρουδή, επιµελήτρια Mare gallery

2 Ag. Marinas 249, Chania Gallery opening hours: Tuesday-Sunday: September 13 October 2013 paper, scissors, stone is a hand game played by at least two players. It goes by many different names, but all have a circular pattern in common - A is beaten by B, B is beaten by C, and C is beaten by A, or: paper is cut by the scissors, scissors are broken by the stone, and stone is trapped by the paper. The game is dice, where you let the random result determine your choice between different alternatives; even entire destinies, either as an exciting way to live or as a way to break life patterns. In essence, there are two different concepts to randomness: the randomness we find in natural phenomena and randomness as a scientific concept where we try to construct randomness from equations. Through generalizing nature into common laws, we try to control and hand down the knowledge about the randomness that exists around us. We cannot explain why that fluffy cloud has a specific shape, but we know why there are clouds, what they are made of, and when they are going to appear. Visual randomness is viewed at as a notion of patternlessness, originlessness, or meaninglessness. However, patterns, origins, or logic most certainly do exist, even though they might not be immediately obvious, especially if they are presented in a way that technical mastery to more intellectual levels of perception. The tradition of randomness goes back to for instance Alexander Cozens New Method where blotting stains or accidental forms suggests the shape of the final artwork, the techniques of the Dadaists, the automatic painting by the Surrealists, and the ready-mades by Marcel Duchamp. This challenged the viewer to deal with new ways of creating meaning from, until then, uncommon approaches to experiencing art. While pure randomness is still searched for by scientists, the game of paper, scissors, stone is played by humans and therefore it can never be a truly random method. We always tend to create or find patterns; there exist numerous methods and theories on how to gain a significant advantage in the game. These four artists use paper as the common material but their work also let one explore different notions of randomness. Andreas Zymvragos is fixating the randomness of nature, like in a still image; natural phenomena like the clouds or the waves follow a specific pattern decided by their own matter, but are never exactly the same. Barbara Knight lets the packages that she comes across from her different travels be the raw material of her collages and decide the final form, positioned on a larger paper almost randomly, creating abstract compositions. Antonis Choudalakis technique with ink does not allow even one line to be somewhere where it should not be. At the same time he draws his inspiration from random faces he collected from newspapers during his stay in Stockholm which he combined with cabinet portraits of Swedes from the 1890s. Sofia Vlazaki s compositions, which might look random at first glance, give the viewers narrative resources for creating their own story, always originating from the performance of children playing. Randomness exists within all things, but under given rules. There are certain frames or boundaries wherein randomness is granted certain space. Here, for the purpose of this exhibition, paper is the material and the gallery and its specific discourse is the general frame, within the artistic field - that is considered a boundary breaker. Sofia Mavroudis, curator Mare gallery Translation Chrissoula E. Jemanakis Design wearstillbb.com

3 Ανδρέας Ζυµβραγός/Andreas Zymvragos, Σύννεφα / Clouds, µολύβια σε χαρτί επικολληµένο σε ξύλο / colour pencils on paper, mounted on wood, 40x40 cm, 2010, λεπτοµέρεια / detail

4 Ανδρέας Ζυµβραγός/Andreas Zymvragos, Σύννεφα / Clouds, µολύβια σε χαρτί επικολληµένο σε ξύλο / colour pencils on paper, mounted on wood, 40x40 cm, 2010, λεπτοµέρεια / detail

5 Andreas Zymvragos Andreas Zymvragos drawings resemble cinematographic frames, almost as a backdrop for the daily life to exists against, perhaps slightly metaphysical and more dramatic than reality. In his effort to capture the ephemeral and the continuous alteration, he uses the flow of nature, be it the calm sea to mirror oneself, the turbulent waves or the appealing clouds, as symbol for something else, the feelings of transformation, the passing of time or the randomness of the movement. The variations of nature are endless but always recognizable in its form, with a rhythm that is directly connected to the rhythm of the human body. Andreas Zymvragos, born in Chania, is also a classical pianist with studies on classical piano and music theory. His work can be found in private collection all around the world and he has four solo exhibitions and numerous group exhibitions in his experience.

6 Ανδρέας Ζυµβραγός Τα έργα του Ανδρέα Ζυµβραγού παραπέµπουν σε κινηµατογραφικά καρέ, σχεδόν σαν ένα φόντο της καθηµερινότητάς µας, που όµως εµπεριέχουν µια ανεπαίσθητη µεταφυσική και πιο δραµατική χροιά σε σύγκριση µε την πραγµατικότητα. Προσπαθώντας να συλλάβει το εφήµερο και το διαρκώς µεταβαλλόµενο, χρησιµοποιεί τη ροή της φύσης - είτε πρόκειται για την ήρεµη θάλασσα όπου καθρεφτιζόµαστε, είτε τα ταραγµένα κύµατα, είτε τα όµορφα σύννεφα - ως σύµβολο για κάτι άλλο: τα συναισθήµατα µιας µεταµόρφωσης, το πέρασµα του χρόνου ή την τυχαιότητα της κίνησης. Οι µεταλλάξεις της φύσης είναι ατελείωτες, αλλά πάντα αναγνωρίσιµες, ενώ διέπονται από ένα ρυθµό που συνδέεται άµεσα µε το ρυθµό του ανθρώπινου σώµατος. Ο Ανδρέας Ζυµβραγός, που γεννήθηκε και ζεί στα Χανιά, είναι επίσης κλασικός πιανίστας µε σπουδές στο κλασικό πιάνο και την θεωρία της µουσικής. Το έργο του βρίσκεται σε ιδιωτικές συλλογές σε όλο τον κόσµο και έχει τέσσερις ατοµικές και πολυάριθµες οµαδικές εκθέσεις στο ενεργητικό του.

7

8 Αντώνης Χουδαλάκης / Antonis Choudalakis, Birgit Bidder, µελάνι σε χαρτί / ink on paper, 100x58 cm, 2011, λεπτοµέρεια / detail

9 Αντώνης Χουδαλάκης / Antonis Choudalakis, Andreas Kleerup, µελάνι σε χαρτί / ink on paper, 100x58 cm, 2011, λεπτοµέρεια / detail

10 Antonis Choudalakis This series of drawings, created in Stockholm, evolved from a research of memories of places where the present is understood through the past and a belief that the history of a place shapes our lives today. Using the creation of the modern nation states in Europe in the middle of the 1800s as a starting point, the work combines cabinet portraits of Swedes from the 1890s, taken from the Nordic Museum s archive, with random faces from today's Swedish press. The approach, being more spiritual than rational, scratches the surface of a supposedly successful model of a society and its people, and forms a question on the notion of national and cultural identity. Antonis Choudalakis, living in Chania again after some years in Athens and Stockholm, received a scholarship by B & M Theocharakis Foundation in Athens for his drawings. His work, always being anthropocentric, started from the heavy material of fresco to end up in these airy and fragile drawings with double layered papers.

11 Αντώνης Χουδαλάκης Η συγκεκριµένη σειρά έργων που φιλοτεχνήθηκε στη Στοκχόλµη αποτελεί καρπό µιας έρευνας σχετικά µε τις αναµνήσεις ενός τόπου όπου το παρόν γίνεται κατανοητό µέσα από το παρελθόν, καθώς και της πεποίθησης ότι η ιστορία ενός τόπου διαµορφώνει τη ζωή µας σήµερα. Χρησιµοποιώντας ως αφετηρία τη δηµιουργία των σύγχρονων εθνικών κρατών στην Ευρώπη των µέσων του 1800, το έργο συνδυάζει πορτρέτα Σουηδών τύπου cabinet του 1890 από το αρχείο του Σκανδιναβικού Μουσείου (Nordic Museum) µε τυχαία πρόσωπα από το σύγχρονο σουηδικό τύπο. Η προσέγγιση που είναι µάλλον πνευµατική παρά λογική, ανασκαλεύει την επιφάνεια ενός υποτιθέµενου επιτυχηµένου µοντέλου κοινωνίας και του λαού της και θέτει ένα ερώτηµα σχετικά µε την έννοια της εθνικής και πολιτιστικής ταυτότητας. Ο Αντώνης Χουδαλάκης, που ζεί στα Χανιά µετά από µερικά χρόνια στην Αθήνα και στη Στοκχόλµη, έλαβε υποτροφία από το Β & Μ Θεοχαράκη στην Αθήνα για τα σχέδια του. Το έργο του, πάντα ανθρωποκεντρικό, ξεκίνησε από το βαρύ υλικό της νωπογραφίας για να καταλήξει σε αυτά τα ευάερα και εύθραυστα σχέδια µε διπλές στρώσεις χαρτιών.

12

13 Σοφία Βλαζάκη / Sofia Vlazaki, Λυχνάρι / Oil lamp, κάρβουνο σε χαρτί /charcoal on paper, 95x140 cm, 2013

14 Σοφία Βλαζάκη / Sofia Vlazaki, Χάλκινο Σκεύος / Bronze Vessel, κάρβουνο και µαρκαδόρο σε χαρτί / charcoal and marker pen on paper, 100x150 cm, 2013

15 Sofia Vlazaki Without ever positioning her figures in any particular room or space, Vlazaki s narrative compositions create free associations for the viewer to figure out, according to his or her own imagination. The arrangement of the contents in the drawings is created by the state of mind of the artist in the particular moment she is working with them, always with distinct detail for every line. Her artistic world, inspired by the playful and imaginative nature of children, is enlivened by the wealth of material provided by her own and her sister s childhood drawings, as well as other childrens drawings. Other influences include the psychologist Winnicott s writing, in which he states that Cultural experience begins with creative living first manifested as play, but also, as in this particular case, the history and the objects of the Bath House of the Winds in Athens where the drawings where first put on display. Born in Chania but living in Athens, Sofia Vlazaki studied fine art and continued with studies in drawing, illustration and book art in UK. She teaches Book Illustration at T.E.I in Athens and is well known for her drawings to the Cretan crowd.

16 Σοφία Βλαζάκη Χωρίς να τοποθετεί τις µορφές της σε συγκεκριµένο χώρο, οι αφηγηµατικές συνθέσεις της Βλαζάκη δηµιουργούν ελεύθερες συσχετίσεις που εναπόκεινται στη φαντασία του εκάστοτε θεατή. Η διάταξη των περιεχοµένων του έργου καθορίζεται από την ψυχική διάθεση της καλλιτέχνιδας τη συγκεκριµένη στιγµή της δηµιουργίας και χαρακτηρίζεται πάντα από διάχυτη λεπτοµέρεια. Η Βλαζάκη αντλεί την έµπνευση για την καλλιτεχνική δηµιουργία της από την παιδική φαντασία και το παιδικό παιχνίδι, ενώ το έργο της εµπλουτίζεται από µια πληθώρα υλικών, όπως παιδικές ζωγραφιές που ανήκουν στην ίδια ή την αδελφή της ή και ζωγραφιές από άλλα παιδιά. Εξίσου καθοριστικά για το έργο της είναι και τα κείµενα του ψυχολόγου Winnicott, που δηλώνει ότι «η πολιτιστική εµπειρία αρχίζει µε το δηµιουργικό τρόπο ζωής που εκδηλώνεται αρχικά ως παιχνίδι», καθώς και, στη συγκεκριµένη περίπτωση, η ιστορία και τα αντικείµενα του χώρου «Λουτρό των Αέρηδων» στην Αθήνα, όπου παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά τα συγκεκριµένα έργα. Γεννηµένη στα Χανιά, αλλά ζει στην Αθήνα, η Σοφία Βλαζάκη σπούδασε Καλές Τέχνες και συνέχισε µε σπουδές στο σχέδιο, στην εικονογράφηση και την τέχνη του βιβλίου στο Ηνωµένο Βασίλειο. ιδάσκει εικονογράφηση βιβλίων στο ΤΕΙ της Αθήνας και το έργο της είναι γνωστό στο κοινό της Κρήτης.

17

18 Barbara Knight, Chania 2012 Stand Up, µικτή τεχνική σε χαρτί / mixed media on paper, 80x60 cm,

19 Barbara Knight, Kitty Hawk, µικτή τεχνική σε χαρτί / mixed media on paper, 80x60 cm, 2013

20 Barbara Knight Through a personal nomadic life where the packing and unpacking of belongings is connected to feelings of displacement, as well as a more general and bigger picture of people, capital and products that move in a globalised world, Knight transforms functional ordinary by-products into works of art. Raised during the Second World War with the mindset of reusing and collecting, Knight is travelling as an explorer nowadays, seeing the beauty in what others consider as ordinary or even trash. Juxtaposing found fragments of objects with other fragments to compose a unity, the artist, almost unconsciously, lets the influence of her surroundings create patterns and then turns them into abstract forms. Originally from England but living in New York, Knight travels to Greece and Chania on a steady basis. Started as a graphic designer, she now uses photography and collage as her main medium and have exhibited mostly in New York but also in Athens and Berlin.

21 Barbara Knight Μέσα από την προσωπική νοµαδική ζωή της καλλιτέχνιδος, όπου η συσκευασία και η αποσυσκευασία των υπαρχόντων συνδέεται µε συναισθήµατα µετατόπισης, καθώς και µια πιο γενική και συνολική εικόνα των ανθρώπων, του κεφαλαίου και των προϊόντων που διακινούνται σε έναν παγκοσµιοποιηµένο κόσµο, η Knight µεταµορφώνει λειτουργικά κοινά υποπροϊόντα σε έργα τέχνης. Έχοντας ζήσει κατά τη διάρκεια του εύτερου Παγκοσµίου Πολέµου και έχοντας γαλουχηθεί µε τη νοοτροπία της ανακύκλωσης και της συλλογής, η Knight ταξιδεύει µε εξερευνητική διάθεση, διαβλέποντας την οµορφιά σε αντικείµενα που άλλοι θεωρούν ως κοινότυπα ή ακόµα και άχρηστα. Αντιπαραβάλλοντας θραύσµατα αντικειµένων µε άλλα αντικείµενα έχοντας ως απώτερο στόχο τη σύνθεση µιας ενότητας, η καλλιτέχνιδα αφήνει την επίδραση του περιβάλλοντος να δηµιουργήσει σχεδόν ασυνείδητα µοτίβα και να τα µετατρέψει σε αφηρηµένες µορφές. Η Barbara Knight κατάγεται από την Αγγλία αλλά ζει στη Νέα Υόρκη, και ταξιδεύει στην Ελλάδα και τα Χανιά σε σταθερή βάση. Ξεκινώντας ως γραφίστας, τώρα χρησιµοποιεί τη φωτογραφία και το κολάζ ως κύριο µέσο της. Έχει εκθέσει ως επί το πλείστον στη Νέα Υόρκη, αλλά και στην Αθήνα και το Βερολίνο.