ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 2761/2009

Transcript

1 Πειραιώς 132, Αθήνα Τηλ.: Fax: Web: ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 2761/2009 Επί της Προειδοποιητικής Επιστολής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία αφορά στην Παράβαση 2009/2195 σχετικά µε την µεταφορά στην Εθνική Νοµοθεσία της Οδηγίας 2003/54/ΕΚ Η Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας Κατά την τακτική συνεδρίασή της στην έδρα της, στην Αθήνα, στις 14 Σεπτεµβρίου 2009 και Λαµβάνοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις του ν.2773/1999 (ΦΕΚ Α 286/ ), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. 2. Την υπ αριθµ.2003/54/εκ Οδηγία σχετικά µε την εσωτερική αγορά ενέργειας. 3. Την υπ αριθµ.ραε Ι-93196/ επιστολή του Υπουργείου Ανάπτυξης και την υπ αριθµ.3724/2009 προειδοποιητική επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σκέφτηκε ως εξής : Σε σχέση µε τα διαλαµβανόµενα στην υπ αριθµ.3724/ Προειδοποιητική Επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (σχετ.3), η οποία αφορά στην Παράβαση 2009/2195 σχετικά µε την µεταφορά στην Εθνική Νοµοθεσία της Οδηγίας 2003/54/ΕΚ επισηµαίνονται τα ακόλουθα: 1. Επί των αιτιάσεων της Επιτροπής για το Διαχειριστή του Δικτύου Διανομής Με την από επιστολή της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισηµαίνει ότι δεν έχουν ακόµη θεσπισθεί κανόνες εφαρµογής των διατάξεων του ν. 2773/1999, όπως τροποποιήθηκε µε το ν. 3426/2005, αναφορικά µε τη δραστηριότητα της διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας. Συγκεκριµένα, η Επιτροπή επισηµαίνει ότι δεν έχει δηµιουργηθεί ο ανεξάρτητος ιαχειριστής του ικτύου ιανοµής που προβλέπεται κατά το νόµο, δεν έχει χορηγηθεί σε αυτόν η σχετική άδεια, καθώς και ότι δεν έχει θεσπισθεί ο Κώδικας ιαχείρισης του ικτύου ιανοµής. Περαιτέρω, η Επιτροπή επισηµαίνει ότι καθήκοντα ιαχειριστή ικτύου συνεχίζει να ασκεί η ΕΗ Α.Ε. και διατυπώνει την άποψη ότι δεν έχουν ληφθεί τα προβλεπόµενα στα άρθρα 15 και 19 της Οδηγίας 2003/54/ΕΚ, 1

2 µέτρα διαχωρισµού της παραπάνω δραστηριότητας, καθώς και των σχετικών λογαριασµών, από άλλες δραστηριότητες της επιχείρησης που δεν σχετίζονται µε τη διανοµή. Τέλος, η Επιτροπή διατυπώνει την άποψη ότι δεν έχει µεταφερθεί πλήρως στην εθνική έννοµη τάξη το άρθρο 17 της Οδηγίας, µε το οποίο διατυπώνονται υποχρεώσεις για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας του συνδυασµένου διαχειριστή δικτύων και ειδικότερα οι διατάξεις της περίπτωσης α του εν λόγω άρθρου. 1.1 Νομικός και λειτουργικός διαχωρισμός του Διαχειριστή του Δικτύου Διανομής Σε σχέση µε τη εφαρµογή των διατάξεων του ν. 2773/1999 που µεταφέρουν στην εθνική έννοµη τάξη τις διατάξεις του άρθρου 15 της Οδηγίας 2003/54/ΕΚ (στο εξής «Οδηγία»), και ειδικότερα όσον αφορά στον καθορισµό νοµικώς διαχωρισµένου διαχειριστή δικτύου διανοµής, επισηµαίνονται τα ακόλουθα: α) Κατά τις διατάξεις του άρθρου 22 του ν. 2773/1999, όπως τροποποιήθηκε µε το άρθρο 12 του ν. 3426/2005, καθορίζεται ότι έως την 1η Ιουλίου 2007, ο ιαχειριστής του Συστήµατος Μεταφοράς οφείλει να αναλάβει τις αρµοδιότητες και του ιαχειριστή του ικτύου, µετονοµάζεται σε " ιαχειριστή Ελληνικού Συστήµατος και ικτύου Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε." ( ΕΣ ΗΕ Α.Ε.) και χορηγείται σε αυτόν σχετική άδεια. Με τις διατάξεις του άρθρου 22α του ν. 2773/1999, καθορίζονται οι γενικές αρµοδιότητες και υποχρεώσεις των φορέων στους οποίους ανατίθενται καθήκοντα διαχείρισης δικτύων διανοµής. Με τις προαναφερόµενες διατάξεις εκπληρώνονται για το ιασυνδεδεµένο, µε το Σύστηµα, ίκτυο οι υποχρεώσεις διαχωρισµού των διαχειριστών δικτύων διανοµής, κατά τις διατάξεις του άρθρου 15 της Οδηγίας 2003/54/ΕΚ. β) Το χρονικό ορόσηµο της 1ης Ιουλίου 2007 παρήλθε, χωρίς ο ΕΣΜΗΕ να έχει µετατραπεί σε ΕΣ ΗΕ και χωρίς να έχει αναληφθεί από αυτόν η διαχείριση του ιασυνδεδεµένου ικτύου ιανοµής. Συνεπώς, δεν ήταν δυνατόν, εκ των πραγµάτων, να δροµολογηθεί η χορήγηση άδειας διαχείρισης του ικτύου ιανοµής, καθώς και η κατάρτιση του Κώδικα εοντολογίας, ο οποίος αφορά στη διασφάλιση της ανεξαρτησίας του ιαχειριστή του ικτύου, κατά τα οριζόµενα στο νόµο. γ) Κατά τις διατάξεις του άρθρου 23 του ν. 2773/1999, όπως τροποποιήθηκε µε το άρθρο 13 του ν. 3426/2005, καθορίζεται ότι, η διαχείριση του ικτύου διενεργείται σύµφωνα µε Κώδικα ιαχείρισης του ικτύου ιανοµής, ο οποίος θεσπίζεται µε απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, µε σύµφωνη γνώµη της ΡΑΕ. δ) Σχέδιο για τον Κώδικα ιαχείρισης του ικτύου (Κ ) καταρτίσθηκε από τη ΡΑΕ και τέθηκε σε δηµόσια διαβούλευση τον Ιούλιο του Η ΡΑΕ δεν γνωµοδότησε προς τον Υπουργό Ανάπτυξης για τη θέσπιση του Κ, καθώς κατά την κατάρτιση του σχεδίου, αλλά και από τη διαδικασία της δηµόσιας διαβούλευσης, προέκυψε ότι, το σχήµα οργάνωσης της διανοµής που προέβλεψε ο εθνικός νοµοθέτης είναι δυσεφάρµοστο, δηµιουργεί αναποτελεσµατικότητα και µπορεί, ιδίως, να αποτελέσει εµπόδιο για την επίτευξη των στόχων του ρυθµιστικού πλαισίου που αφορά στη δραστηριότητα της διανοµής. Τα ανωτέρω προβλήµατα οφείλονται στο γεγονός ότι, στους ιαχειριστές του ικτύου ανατίθεται η ευθύνη να διασφαλίζουν ότι, η δραστηριότητα της διανοµής ικανοποιεί τις απαιτήσεις που απορρέουν από τις διατάξεις της Οδηγίας για το µονοπωλιακό χαρακτήρα της ιαχείρισης του ικτύου ιανοµής, στο πλαίσιο της απελευθερωµένης αγοράς ενέργειας, χωρίς ωστόσο οι φορείς αυτοί να έχουν υπό τον άµεσο έλεγχό τους την ανάπτυξη, τη συντήρηση και την καθηµερινή λειτουργία του ικτύου, δραστηριότητες για τις οποίες αρµόδιος ορίζεται, από την κείµενο εθνική νοµοθεσία, ο Κύριος του ικτύου. Εποµένως, οι ιαχειριστές των ικτύων επιφορτίζονται µε τα καθήκοντα στρατηγικού σχεδιασµού για τη διανοµή και την εποπτεία της δραστηριότητας του Κυρίου του ικτύου για την υλοποίηση του ανωτέρω σχεδιασµού. ε) Αναλυτικότερα, η διακριτή ανάθεση συµπληρωµατικών ρόλων και αρµοδιοτήτων σε περισσότερους του ενός φορείς, δηµιουργεί τα εξής ζητήµατα: 2

3 (1) ιάχυση της ευθύνης, µεταξύ των φορέων του ικτύου για τις πλέον κρίσιµες λειτουργίες της διανοµής. (2) Αύξηση της γραφειοκρατίας και πρόσθετο διαχειριστικό κόστος για τους φορείς του ικτύου, λόγω της ανάγκης εποπτείας και ελέγχου της δραστηριότητας του Κυρίου από τους ιαχειριστές του ικτύου, λαµβάνοντας υπόψη και την πρόβλεψη για σύναψη και σχετικών συµβάσεων µεταξύ τους. (3) Ανάγκη για µετακίνηση σηµαντικού αριθµού προσωπικού του Κυρίου του ικτύου στους ιαχειριστές, προκειµένου να δύνανται αυτοί να ασκούν ουσιαστικά τα καθήκοντά τους. (4) Ασυµµετρία, τόσο µεταξύ των κινήτρων που παρέχονται στον Κύριο και στους ιαχειριστές του ικτύου, όσο και µεταξύ των κριτηρίων, βάσει των οποίων οι φορείς αυτοί λαµβάνουν τις σχετικές αποφάσεις και λειτουργούν. (5) Παρεµπόδιση εφαρµογής πραγµατικού λειτουργικού διαχωρισµού, ανάπτυξης νοοτροπίας ανεξάρτητης επιχείρησης, καθώς και αυτονοµίας της µονοπωλιακής δραστηριότητας των δικτύων. στ) Η ΡΑΕ εξέθεσε τις απόψεις της σχετικά µε τα παραπάνω, κατά τη δηµόσια διαβούλευση για τον Κώδικα ιαχείρισης του ικτύου. Κατά την άποψη της ΡΑΕ, το γεγονός ότι δεν δροµολογήθηκαν διαδικασίες για την εφαρµογή των διατάξεων του νόµου σχετικά µε τη δραστηριότητα της διανοµής και συγκεκριµένα για την ανάληψη αρµοδιοτήτων διαχειριστή δικτύου διανοµής από τον ΕΣΜΗΕ, οφείλεται στην περιπλοκότητα του σχήµατος οργάνωσης της δραστηριότητας που προβλέπει η σχετική εθνική νοµοθεσία και στην αµφίβολη αποτελεσµατικότητά του, ιδίως όσον αφορά στη δυνατότητα ουσιαστικής άσκησης των καθηκόντων διαχείρισης του δικτύου από τον προβλεφθέντα ΕΣ ΗΕ. Οι διατάξεις του ν. 2773/1999, οι οποίες αφορούν στον ορισµό νοµικώς διαχωρισµένου ιαχειριστή για το ιασυνδεδεµένο ίκτυο ιανοµής, καθώς και τον καθορισµό των όρων και των προϋποθέσεων της άδειας διαχείρισης που χορηγείται σε αυτόν, δεν έχουν τεθεί σε εφαρµογή. Οµοίως, δεν έχει ολοκληρωθεί και ο καθορισµός των κανόνων διαχείρισης του ικτύου ιανοµής. Περαιτέρω, γίνεται φανερό ότι, ενόσω καθήκοντα διαχειριστή δικτύου διανοµής ασκεί µονάδα ενσωµατωµένη στη ΕΗ Α.Ε., δεν είναι δυνατή η εκπλήρωση των υποχρεώσεων του άρθρου 15 παράγραφος 2 περίπτωση γ, της Οδηγίας, σχετικά µε τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων, ανεξαρτήτως από την κάθετα ολοκληρωµένη επιχείρηση. Ενόψει των ανωτέρω, η ΡΑΕ κρίνει ότι, για την απεµπλοκή του θέµατος της διαχείρισης του δικτύου διανοµής και την εναρµόνιση µε την ισχύουσα κοινοτική νοµοθεσία, ιδίως, όµως, προκειµένου να τεθούν οι σωστές βάσεις για την αποτελεσµατική λειτουργία της διανοµής στο πλαίσιο της απελευθερωµένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, απαιτείται, αµέσως, η τροποποίηση του θεσµικού πλαισίου που αφορά στην οργάνωση της εν λόγω δραστηριότητας. Με την προτεινόµενη τροποποίηση θα πρέπει να προβλεφθεί η δηµιουργία ιαχειριστή ικτύου ιανοµής ως νοµικό πρόσωπο, διαχωρισµένο από τη ΕΗ Α.Ε., το οποίο θα έχει πλήρη και αποκλειστική ευθύνη και αρµοδιότητα για τη διαχείριση του ιασυνδεδεµένου ικτύου και των δικτύων των Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών, σύµφωνα µε τις απαιτήσεις των διατάξεων των άρθρων 14 και 15 της Οδηγίας. Ο ως άνω διαχωρισµένος διαχειριστής θα διατηρεί και την κυριότητα των αντίστοιχων περιουσιακών στοιχείων ( ιαχειριστής και Κύριος του ικτύου ιανοµής). Κρίνεται αναγκαίο, ο ιαχειριστής ικτύου ιανοµής να αναλάβει, επίσης, τη διαχείριση της παραγωγής και της λειτουργίας των συστηµάτων και της αγοράς των Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών, αρµοδιότητα την οποία ο εθνικός νοµοθέτης έχει, επί του παρόντος, αναθέσει στη ΕΗ Α.Ε., υπό την ιδιότητά της, ως ιαχειριστή των Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών. Τέλος, κρίνεται σκόπιµο να τεθεί µικρή σχετικά χρονική προθεσµία για την εφαρµογή των προαναφερόµενων ρυθµίσεων. 3

4 1.2 Λογιστικός διαχωρισμός δραστηριότητας διανομής ηλεκτρικής ενέργειας Αναφορικά µε τις υποχρεώσεις διαχωρισµού των λογαριασµών, κατά τα προβλεπόµενα στις διατάξεις του άρθρου 19 της Οδηγίας και ειδικότερα όσον αφορά στη δραστηριότητα της διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας, ενόσω αυτή ασκείται από τη ΕΗ Α.Ε. αλλά και γενικότερα, επισηµαίνονται τα ακόλουθα: α) Με τις διατάξεις του άρθρου 30 του ν. 2773/1999, όπως αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 20 του ν. 3426/2005, καθορίζονται οι υποχρεώσεις των ολοκληρωµένων επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας, για την τήρηση χωριστών λογαριασµών κάθε µιας από τις δραστηριότητες παραγωγής, µεταφοράς, διανοµής και προµήθειας, τις οποίες οι ανωτέρω επιχειρήσεις ασκούν, καθώς επίσης για τη δηµοσιοποίηση και υποβολή στη ΡΑΕ λογιστικά διαχωρισµένων οικονοµικών καταστάσεων. Με τις διατάξεις του ίδιου, ως άνω, άρθρου καθορίζεται, επίσης, ότι, η ΡΑΕ εγκρίνει τις αρχές και τους κανόνες που εφαρµόζονται κατά την κατάρτιση των διαχωρισµένων οικονοµικών καταστάσεων για την κατανοµή του ενεργητικού και του παθητικού, των δαπανών και των εσόδων των ολοκληρωµένων επιχειρήσεων. Περαιτέρω, καθορίζεται ότι, η τήρηση των εγκεκριµένων κανόνων λογιστικού διαχωρισµού ελέγχεται από τους ελεγκτές των ολοκληρωµένων επιχειρήσεων, καθώς επίσης ότι και η ΡΑΕ µπορεί να προβαίνει σε έκτακτους ελέγχους, για τη διαπίστωση της τήρησης των σχετικών υποχρεώσεων. Για το λόγο αυτό, η Ρυθµιστική Αρχή προβλέπεται ότι έχει δικαίωµα πρόσβασης στους λογαριασµούς των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας. β) Σε εφαρµογή των υποχρεώσεων που προβλέπονται στις διατάξεις του άρθρου 30 του ν. 2773/1999, η ΡΑΕ, µε την υπ αριθµ. 86/2007 απόφασή της, ενέκρινε τη µεθοδολογία κατάρτισης διαχωρισµένων οικονοµικών καταστάσεων της ΕΗ Α.Ε. Οι λογιστικά διαχωρισµένες οικονοµικές καταστάσεις της επιχείρησης δηµοσιοποιούνται από τη χρήση του 2007 και περιλαµβάνουν ισολογισµό και καταστάσεις αποτελεσµάτων χρήσης, χωριστά για τη δραστηριότητα ιαχείρισης του ικτύου ιανοµής, την οποία ασκεί προσωρινά η επιχείρηση, τη δραστηριότητα της Κυριότητας του ικτύου, καθώς και διακριτά για το ιασυνδεδεµένο ίκτυο και το ίκτυο των μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. Από τα παραπάνω είναι σαφές ότι έχουν τεθεί σε εφαρµογή τα προβλεπόµενα από το νόµο, µέτρα διαχωρισµού των λογαριασµών της ΕΗ Α.Ε., ως ολοκληρωµένης επιχείρησης. Ως εκ τούτου, εκπληρώνονται οι υποχρεώσεις των διατάξεων του άρθρου 19 της Οδηγίας. Περαιτέρω, από την µέχρι σήµερα εφαρµογή των µέτρων, δεν έχει διαπιστωθεί αδυναµία της αρµόδιας Ρυθµιστικής Αρχής, όσον αφορά στην παρακολούθηση του αποτελεσµατικού διαχωρισµού των λογαριασµών κατά το άρθρο 23, παράγραφος 1, περίπτωση ε της Οδηγίας. 1.3 Ανεξαρτησία συνδυασµένου διαχειριστή δικτύων µεταφοράς και διανοµής Όσον αφορά στα µέτρα διασφάλισης της ανεξαρτησίας του συνδυασµένου διαχειριστή δικτύων µεταφοράς και διανοµής, κατά τα οριζόµενα στις διατάξεις του άρθρου 17 της Οδηγίας, επισηµαίνονται τα εξής: α) Κατά τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 22 του ν. 2773/1999, όπως αντικαταστάθηκε µε τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 3426/2005, προβλέπονται τα εξής: «Έως την 1η Ιουλίου 2007, η εταιρεία µε την επωνυµία " ιαχειριστής Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε." οφείλει να αναλάβει τις αρµοδιότητες και του ιαχειριστή του ικτύου, σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 22α, και µετονοµάζεται σε " ιαχειριστής Ελληνικού Συστήµατος και ικτύου Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε.", µε διακριτικό τίτλο " ΕΣ ΗΕ Α.Ε.". Τα µέλη του διοικητικού συµβουλίου του ΕΣ ΗΕ Α.Ε. πρέπει να είναι ανεξάρτητα και, πλην του εκπροσώπου των εργαζοµένων, να µην συνδέονται µε οποιαδήποτε σχέση εργασίας, έργου ή 4

5 εντολής, µε επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τοµέα της παραγωγής ή προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.». β) Κατά τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 18 και της παραγράφου 4 του άρθρου 22 του ν.2773/1999, όπως τροποποιήθηκαν µε το άρθρο 8 και το άρθρο 12 του ν. 3426/2005, αντιστοίχως, προβλέπεται ότι µε τις άδειες που χορηγούνται στους διαχειριστές δικτύων µεταφοράς και διανοµής, καθορίζονται, µεταξύ άλλων, τα αναγκαία µέτρα διασφάλισης της ανεξαρτησίας των διαχειριστών προκειµένου: (1) Τα πρόσωπα που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση δικτύων να µην συµµετέχουν σε οργανωτικές δοµές επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τοµέα παραγωγής ή προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. (2) Να διασφαλίζεται ότι τα επαγγελµατικά συµφέροντα των προσώπων που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση δικτύων λαµβάνονται υπόψη, ώστε να είναι σε θέση να ενεργούν µε ανεξαρτησία. γ) Κατά τις διατάξεις των άρθρων 12 και 26 του ν. 3426/2005, προβλέπεται η έκδοση Κώδικα εοντολογίας του ιαχειριστή του ικτύου και του ιαχειριστή του Συστήµατος, αντιστοίχως. Με τους Κώδικες εοντολογίας καθορίζονται «οι υποχρεώσεις του προσωπικού και της διοίκησης» των διαχειριστών δικτύων, σύµφωνα µε όσα ορίζονται στις αντίστοιχες άδειες, «ώστε να αποφεύγεται τυχόν µεροληπτική συµπεριφορά σε σχέση µε την πρόσβαση τρίτων», τα µέτρα για την εφαρµογή των Κωδίκων, καθώς επίσης ο τρόπος και τα µέσα παρακολούθησης της τήρησής τους. Περαιτέρω, σε σχέση µε την αξιολόγηση της εφαρµογής του Κώδικα εοντολογίας και της ανεξαρτησίας των διαχειριστών δικτύων, προβλέπεται βάσει των προαναφερόµενων διατάξεων, η υποβολή στη ΡΑΕ και η δηµοσιοποίηση, εκ µέρους των διαχειριστών δικτύων, εκθέσεων στις οποίες περιγράφονται τα µέτρα εφαρµογής των Κωδίκων εοντολογίας. Από τα παραπάνω είναι σαφές ότι ο εθνικός νοµοθέτης έχει προβλέψει θεσµικά µέτρα για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας του συνδυασµένου ιαχειριστή ικτύων, προκειµένου, ιδίως, τα πρόσωπα που ασκούν τη διοίκησή του να µην δύνανται να συµµετέχουν σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή ή την προµήθεια ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, οι υποχρεώσεις του προσωπικού και της διοίκησης των διαχειριστών δικτύων και τα µέτρα που λαµβάνονται για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας τους, προβλέπεται να εξειδικεύονται περαιτέρω µε τους όρους της άδειας διαχείρισης και µε τον Κώδικα εοντολογίας έκαστου διαχειριστή, προκειµένου να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις που αναφέρονται στις διατάξεις των άρθρων 10 και 15 της Οδηγίας. Συνακόλουθα, κρίνεται ότι ικανοποιούνται, κατ ουσίαν, οι υποχρεώσεις των διατάξεων του άρθρου 17 της Οδηγίας. Περαιτέρω, µε την προτεινόµενη στην παράγραφο 1.1 τροποποίηση του νοµικού πλαισίου για την οργάνωση της δραστηριότητας της ιαχείρισης του ικτύου ιανοµής, ενισχύεται περαιτέρω η ανεξαρτησία των διαχειριστών των δικτύων Μεταφοράς και ιανοµής, εξακολουθεί, όµως, να είναι αναγκαία η λήψη αντίστοιχων µέτρων για την πλήρη διασφάλιση της ανεξαρτησίας των προσώπων που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση των δικτύων αυτών, σε σχέση µε τις δραστηριότητες παραγωγής και προµήθειας, ιδίως αν πρόκειται για θυγατρικές επιχειρήσεις της ΕΗ ΑΕ. 2. Υποχρεώσεις παροχής Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας 2.1. Υποχρεώσεις Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) α) Σύµφωνα µε τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 28 του ν. 3426/2005 (ΦΕΚ Α 309), προβλέπεται ότι, µε απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, η οποία δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως και κοινοποιείται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθορίζονται οι ΥΚΩ, καθώς και οι κάτοχοι άδειας προµήθειας που χορηγείται κατά τις διατάξεις του ν. 2773/1999, και οι οποίοι (κάτοχοι της εν λόγω άδειας) υποχρεούνται να παρέχουν τις ως άνω υπηρεσίες. Σε εκτέλεση της ως άνω πρόβλεψης, καθορίσθηκε µε την υπ. αριθ. Π /ΗΛ/Β/Φ1Β/12924 (ΦΕΚ Β 5

6 1040/ ) απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης ότι, οι κάτοικοι των Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών, αφενός και οικογένειες µε περισσότερα από τρία τέκνα, αφετέρου, έχουν το δικαίωµα να προµηθεύονται ηλεκτρική ενέργεια, οι µεν πρώτοι σε ανάλογες τιµές µε αυτές που προµηθεύονται ηλεκτρική ενέργεια οι καταναλωτές του διασυνδεδεµένου συστήµατος, οι δε δεύτεροι σε ειδική εκπτωτική τιµή, κατά τρόπο που ο λογαριασµός προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας να αντιστοιχεί, ως συνολικό ποσό, στο µέσο οικιακό λογαριασµό ηλεκτρικής ενέργειας. Κατά την έννοια αυτή, στην τελευταία περίπτωση, περιορίζεται, για κοινωνικούς λόγους, η συνολική χρέωση ηλεκτρικής ενέργειας που θα οφείλονταν στην αυξηµένη κατανάλωση, λόγω των περισσοτέρων ατόµων που διαβιώνουν στην ίδια κατοικία. β) Στην ίδια, ως άνω, υπουργική απόφαση προβλέπεται ότι, οι κάτοχοι άδειας προµήθειας υποχρεούνται να παρέχουν τις προβλεπόµενες τιµολογήσεις στις κατηγορίες καταναλωτών που αναφέρονται ως άνω, έναντι αποζηµιώσεων που δικαιούνται να λαµβάνουν από τον σχετικό λογαριασµό για την παροχή ΥΚΩ, ο οποίος τηρείται από τον ιαχειριστή του Συστήµατος, όπως προβλέπεται στις διατάξεις του άρθρου 28 του ν. 3426/2005. Κατά την έκδοση των αδειών προµήθειας και στους γενικούς όρους αυτών, αναφέρεται, ρητά, η υποχρέωση των κατόχων άδειας προµήθειας για παροχή ΥΚΩ στους δικαιούχους. Είναι σαφές ότι, η σχετική νοµοθεσία και οι προβλεπόµενοι σχεδιασµοί ανάπτυξης των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας στο διασυνδεδεµένο και µη, σύστηµα, παρέχουν τη δυνατότητα σε όλους τους κατόχους άδειας προµήθειας να παράσχουν ΥΚΩ. γ) Περαιτέρω, κατά τη διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 3 της Οδηγίας, προβλέπεται η γενική αρµοδιότητα των κρατών µελών να επιβάλλουν υποχρεώσεις ΥΚΩ στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τοµέα της ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης, ορίζεται ότι, οι ΥΚΩ θα πρέπει να αποβλέπουν σε θέµατα ασφάλειας, συµπεριλαµβανοµένης της ασφάλειας του εφοδιασµού, της τακτικής παροχής, της ποιότητας και των τιµών παροχής, καθώς και της προστασίας του περιβάλλοντος, συµπεριλαµβανοµένης της προστασίας του κλίµατος και της ενεργειακής αποδοτικότητας. δ) Οι ΥΚΩ προσδιορίζονται από τη δυνατότητα των κατόχων αδειών να προσφέρουν, µε εµπορικά κριτήρια, τις εν λόγω υπηρεσίες, εξετάζοντας, αν η παροχή τους εξασφαλίζει τις αποδεκτές αποδόσεις επί των επενδυµένων κεφαλαίων ή, κατ ελάχιστο, καλύπτει τα λειτουργικά έξοδα, ή θα έπρεπε οι υπηρεσίες αυτές να προσφερθούν σε τόσο υψηλές τιµές, οι οποίες δεν µπορούν να γίνουν αποδεκτές. ε) Γενικότερα, σηµειώνεται ότι, η υποχρέωση παροχής ΥΚΩ επιβάλλεται είτε για κοινωνικούς λόγους, είτε για την ενίσχυση της οικονοµικής και κοινωνικής συνοχής. Η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής προσδιορίζεται, κατά κύριο λόγο, από την γενικότερη υποχρέωση του κράτους για παροχή οµοίου προϊόντος, από άποψη ποιότητας και τιµής, σε καταναλωτές µε τα ίδια χαρακτηριστικά κατανάλωσης. Για το λόγο αυτό, οι καταναλωτές των Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών δικαιούνται να απολαµβάνουν ηλεκτρική ενέργεια σε τιµή και ποιότητα, ανάλογη µε αυτή, την οποία απολαµβάνουν οι καταναλωτές του διασυνδεδεµένου συστήµατος, λόγω του αυξηµένου κόστους παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας στα µη διασυνδεδεµένα νησιά. στ) Επίσης, σηµειώνεται ότι, οι κοινωνικοί λόγοι που είναι δυνατόν να δικαιολογούν την επιβολή ΥΚΩ, αφορούν σε ορισµένες κατηγορίες καταναλωτών, για τους οποίους το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας, την οποία χρειάζονται κατ ελάχιστο για να διασφαλίσουν αποδεκτό βιοτικό επίπεδο, συνιστά επιβάρυνση, δυσανάλογη προς τα εισοδήµατα τους. Προφανώς, οι κατηγορίες των καταναλωτών αυτών µπορεί να µην περιορίζονται µόνο σε αυτές που αναφέρονται στην ως άνω αναφερόµενη υπουργική απόφαση, αλλά είναι σαφές ότι µπορεί να προστίθενται και άλλες ειδικές κατηγορίες καταναλωτών, εφόσον συνεκτιµηθούν οι κοινωνικές παροχές που λαµβάνουν σε συνδυασµό µε την επιβάρυνση του εισοδήµατός τους από το λογαριασµό κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Από τα ανωτέρω εκτεθέντα προκύπτει ότι, για την παροχή ΥΚΩ έχουν ληφθεί όλα τα απαιτούµενα µέτρα, ώστε οι κατηγορίες των καταναλωτών που δικαιούνται να τις λαµβάνουν, να 6

7 µπορούν να τις λάβουν µε τρόπο συµβατό κατά τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 3 της Οδηγίας και του άρθρου 86 της ΣυνθΕΕ Τιμολόγια πελατών ΔΕΗ Α.Ε. α) Σύµφωνα µε το ισχύον σχετικό κανονιστικό πλαίσιο και, ιδίως, την υπ. αριθµ. 5/ΗΛ/ΒΦ29/23860/ (ΦΕΚ Β 2332/ ), υπό την έννοια ότι, η έκδοση της επόµενης αναφερόµενης απόφασης ( 5/ΗΛ/ΒΦ29/16810/ , ΦΕΚ Β 1389/ ) προβλέπονταν ήδη στην πρώτη, περιγράφεται η µέθοδος, την οποία πρέπει να χρησιµοποιεί η ΕΗ Α.Ε., για τον υπολογισµό των τιµολογίων προς τους τελικούς χρήστες και των αντίστοιχων ανώτατων ορίων ανά MWh, για όλους τους µη οικιακούς πελάτες, οι οποίοι έχουν σύνδεση µέσης και χαµηλής τάσης. β) Όµως, πέραν των ως άνω αναφεροµένων, στην παραπάνω απόφαση, προβλέπονταν η υποχρέωση της ΕΗ Α.Ε., να αναµορφώσει, εντός ορισµένου χρονικού διαστήµατος, τη δοµή των τιµολογίων πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας που προσφέρει στους καταναλωτές, ώστε να εξοµαλυνθούν οι όποιες στρεβλώσεις υφίστανται, µεταξύ των τιµολογίων διαφορετικών κατηγοριών καταναλωτών και, παράλληλα, να απαλειφθούν οι τυχόν σταυροειδείς επιδοτήσεις, µεταξύ των κατηγοριών καταναλωτών, οι οποίες προέρχονται από την εποχή που ΕΗ Α.Ε. δραστηριοποιείτο, κατά µονοπωλιακό τρόπο, στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. γ) Ειδικότερα στη γνωµοδότηση της Ρυθµιστικής Αρχής Ενέργειας (545/2007), η οποία και ελήφθη υπόψη στην υπ αριθµ. 5/ΗΛ/ΒΦ29/23860/ απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, αναφέρεται ότι, η ΡΑΕ, κατά τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 5 του ν. 2773/1999, «παρακολουθεί και εποπτεύει τη λειτουργία της αγοράς ενέργειας σε όλους τους τοµείς της και γνωµοδοτεί στον Υπουργό Ανάπτυξης και στις αρµόδιες Αρχές για τη λήψη των αναγκαίων µέτρων που αφορούν την τήρηση των κανόνων του ανταγωνισµού και την προστασία των καταναλωτών». δ) Η, ως άνω, ευρεία αρµοδιότητα της ΡΑΕ για την παρακολούθηση και την εποπτεία της λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε όλους τους τοµείς, στην περίπτωση της ρύθµισης τιµολογίων προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, εξειδικεύεται στην υποχρέωσή της να παρακολουθεί την τήρηση των κανόνων του ανταγωνισµού και να προστατεύει τους καταναλωτές, από ενδεχόµενες καταχρηστικές συµπεριφορές των κατόχων αδειών προµήθειας. ε) Ειδικότερα, οι ως άνω αρµοδιότητες της ΡΑΕ αποσκοπούν µεταξύ άλλων, στον έλεγχο: (α) Του κόστους της παρεχόµενης υπηρεσίας, ώστε να διασφαλίζεται η µακροχρόνια επιχειρηµατική βιωσιµότητα της υπό εποπτεία επιχείρησης, επιτρέποντας την ανάκτηση του ρυθµιστικά επιτρεπόµενου κόστους και (β) της κατάχρησης της µονοπωλιακής δύναµης της εποπτευόµενης επιχείρησης, αφενός για να προστατεύεται ο καταναλωτής από καταχρηστικώς υψηλές τιµολογήσεις, ώστε να µπορεί να λαµβάνει τις κάθε φορά αιτούµενες ως προς την ποιότητα τους, ηλεκτρικές υπηρεσίες, και αφετέρου να διασφαλίζονται συνθήκες ανταγωνίσιµης αγοράς, ήτοι να διασφαλίζεται η πρόσβαση τρίτων στην αγορά, χωρίς αυτοί να αντιµετωπίζουν καταχρηστικώς χαµηλές τιµολογήσεις, µε αποτέλεσµα να τίθενται εκτός ανταγωνισµού. στ) Σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στις ανωτέρω διατάξεις, η ΡΑΕ διατυπώνει τη γνώµη της σε θέµατα ρυθµιστικής πολιτικής και πολιτικής ανταγωνισµού, και, ιδίως, σε ζητήµατα προστασίας του καταναλωτή και ανάπτυξης υγιών συνθηκών ανταγωνισµού, αλλά προφανώς δεν γνωµοδοτεί επί ζητηµάτων οικονοµικής και κοινωνικής πολιτικής. Συνεπώς, η ΡΑΕ δύναται να γνωµοδοτεί επί αιτηµάτων που υποβάλλονται από εποπτευόµενες επιχειρήσεις, µόνο υπό το πρίσµα του ελέγχου του κόστους και της καταχρηστικής τιµολόγησης των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας. ζ) Συνεπώς, η ΡΑΕ γνωµοδότησε σχετικά µε την αύξηση του επιτρεπόµενου εσόδου, που δύναται να λαµβάνει η ΕΗ Α.Ε. από την δραστηριότητά της ως προµηθευτού ηλεκτρικής ενέργειας και µε σκοπό τον περιορισµό της δυνατότητας, που οφείλεται στην εν δυνάµει µονοπωλιακή θέση της ΕΗ Α.Ε. στον συγκεκριµένο κλάδο, επιβολής τυχόν υπέρµετρων αυξήσεων στα τιµολόγια λιανικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης, η ΡΑΕ, µε την ως άνω γνωµοδότησή της, προσάρµοσε την αύξηση του επιτρεπόµενου εσόδου, ανά κατηγορία καταναλωτή, ώστε να 7

8 εκκινήσει τη διαδικασία αναδιοργάνωσης των υφισταµένων τιµολογίων, προκειµένου να αρθούν οι υφιστάµενες στρεβλώσεις και να αποφευχθούν οι σταυροειδείς επιδοτήσεις που παρατηρούνται µεταξύ των κατηγοριών καταναλωτών. η) Ειδικότερα, στην ως άνω γνωµοδότησή της, η ΡΑΕ αναφέρει ότι, κατά τα προβλεπόµενα στις διατάξεις των άρθρων 5, 24, 27 και 29 του ν. 2773/1999, η ΕΗ Α.Ε. οφείλει να καταρτίζει τιµολόγια προµήθειας, στα οποία θα αίρονται οι όποιες στρεβλώσεις και σταυροειδείς επιδοτήσεις, µεταξύ κατηγοριών καταναλωτών και θα λαµβάνονται υπόψη οι παρακάτω αρχές τιµολόγησης: (1) Κατ αρχάς, η δοµή των νέων τιµολογίων πρέπει να είναι τέτοια που να επιδιώκει τη µεγιστοποίηση του µακροχρόνιου οφέλους του καταναλωτή, τη βέλτιστη χρησιµοποίηση των παγίων και των δεσµευµένων πόρων για την ανάπτυξη και τη συντήρηση των µονάδων παραγωγής, των δικτύων µεταφοράς και διανοµής, την προστασία των καταναλωτών, την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων δηµοσίου συµφέροντος και την εξασφάλιση του απρόσκοπτου και οµαλού ενεργειακού εφοδιασµού της χώρας. (2) Στο προαναφερθέν πλαίσιο, η εποπτευόµενη επιχείρηση οφείλει να αναπτύσσει κατάλληλες δοµές των τιµολογίων προµήθειας, ανά κατηγορία πελάτη, ώστε να αντανακλάται το κόστος κάθε δραστηριότητας ηλεκτρικής ενέργειας που προσφέρεται, να παρέχονται επαρκή κίνητρα στον καταναλωτή να βελτιώνει την καταναλωτική του συµπεριφορά και να µην δηµιουργούν διακρίσεις, µεταξύ καταναλωτών της ίδιας κατηγορίας. Επίσης, τα τιµολόγια που θα προταθούν θα πρέπει να εµφανίζονται µε τρόπο διαφανή και διακριτό και να µη στρεβλώνουν τον ανταγωνισµό και, ιδίως, να µη δρουν αποτρεπτικά στην είσοδο νέων προµηθευτών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. (3) Περαιτέρω, η δοµή των τιµολογίων, καθώς και τα συνιστώντα στοιχεία τους, πρέπει να παρέχουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να αναγνωρίζουν το κόστος που τους προκαλεί κάθε παρεχόµενη υπηρεσία, να εκτιµούν την αντικειµενικότητα υπολογισµού της τιµής της και να µπορούν να επιλέγουν µεταξύ εναλλακτικών τιµολογίων µε διαφορετικά χαρακτηριστικά, κατά τρόπο που να καλύπτουν τις ανάγκες τους µε τον πλέον οικονοµικό τρόπο. (4) Τα τιµολόγια, τέλος, διαµορφώνονται λαµβάνοντας υπόψη το ελάχιστο αποδεκτό επίπεδο των παρεχοµένων υπηρεσιών, ώστε ο καταναλωτής να γνωρίζει, ανεξαρτήτως των εναλλακτικών τιµολογίων που µπορεί να επιλέξει, τις υποχρεώσεις του πάροχου προς αυτόν. θ) Είναι σαφές ότι, τα υφιστάµενα τιµολόγια της ΕΗ Α.Ε., οι στρεβλώσεις, καθώς και οι σταυροειδείς επιδοτήσεις µεταξύ των τιµολογίων των κατηγοριών καταναλωτών που υφίστανται σε αυτά, δεν είναι αποτέλεσµα εφαρµογής υποχρεώσεων Παροχής ΥΚΩ. ι) Ήδη, όπως αναφέρεται και στην ως άνω απόφαση του Νοεµβρίου του 2007, έχουν καθοριστεί τα τιµολόγια που αφορούν χρεώσεις χρήσης συστήµατος µεταφοράς και δικτύου διανοµής, καθώς και οι σχετικές χρεώσεις για την εξυπηρέτηση των ΥΚΩ. Ο ανωτέρω καθορισµός πραγµατοποιήθηκε µε τις υπουργικές αποφάσεις: α) Καθορισµός συντελεστών επιµερισµού του Ετήσιου Ανταλλάγµατος για κάλυψη δαπανών παροχής Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) και χρεώσεις ανά κατηγορία Πελατών (αρ. απ. ΥΠΑΝ 5/ΗΛ/Β/Φ1.15/1416/οικ.13797/ / ΦΕΚ Β 1321/ ), β) Προϋπολογισµός ετησίου κόστους του Συστήµατος Μεταφοράς και Μοναδιαίες Χρεώσεις Χρήσης Συστήµατος Πελατών για το έτος 2009 (αρ. απ. ΥΠΑΝ 5/ΗΛ/Β/Φ.67/1386, 1417,1429/οικ.13795/ / ΦΕΚ Β 1321/ ), γ) Έγκριση Ετήσιου Ανταλλάγµατος για την Κάλυψη των απανών Παροχής Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας για το έτος 2008 (αρ. απ. ΥΠΑΝ 5/ΗΛ/Β/Φ1.15/1415/οικ.13796/ /ΦΕΚ Β 1321/ ), και δ) Ετήσιο Κόστος 2009 και Χρεώσεις Χρήσης του ικτύου ιανοµής ηλεκτρικής ενέργειας (αρ. απ. ΥΠΑΝ 5/ΗΛ/Β/Φ1.15/1419/οικ.13798/ /ΦΕΚ Β 1321/ ). ια) Περαιτέρω, η ΕΗ Α.Ε. οφείλει να παρουσιάσει τα νέα τιµολόγια προµήθειας που θα προσφέρει στους καταναλωτές, µε διακριτές χρεώσεις για κάθε προσφερόµενη υπηρεσία, παρουσιάζοντας, συγχρόνως, και το µηχανισµό, µε τον οποίο τα εν λόγω τιµολόγια, άµεσα ή έµµεσα, συνδέονται µε την διαµόρφωση των τιµών στην χονδρεµπορική αγορά και, ιδίως, το στοιχείο του τιµολογίου που αφορά την παραγωγή ενέργειας. 8

9 ιβ) Ο χρονικός ορίζοντας έχει τεθεί, µε την απόφαση του 2007, σε τρία χρόνια από τον Ιούλιο του 2008, συνεπώς η ΕΗ Α.Ε., οφείλει να παρουσιάσει τα νέα της τιµολόγια, τα οποία θα είναι πλήρως εφαρµόσιµα, το αργότερο µέχρι τον Ιούνιο του 2011, ώστε να αποφευχθούν, κατά το δυνατό, οι απότοµες οικονοµικές επιδράσεις σε κατηγορίες καταναλωτών, στους οποίους θα αυξηθεί ο µέχρι σήµερα σταυροειδώς επιδοτούµενος λογαριασµό τους. Ανεξάρτητα από την καθυστέρηση λήψης της σχετικής απόφασης, η οποία κατά κύριο λόγο σχετίζονταν µε την χρονοβόρο διαδικασία αναδιοργάνωσης της ίδιας της ΕΗ Α.Ε. και του διαχωρισµού των δραστηριοτήτων της, έχουν ληφθεί τα κατάλληλα µέτρα, ώστε να αρθούν οι στρεβλώσεις που υφίστανται στο επίπεδο της λιανικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Σηµειώνεται, παραταύτα, ότι, η ανωτέρω διαδικασία είναι εξαιρετικά χρονοβόρα, αν λάβει κάποιος υπόψη του το πρότυπο που ακολουθήθηκε, από την αρχή, στη χώρα, αναφορικά µε την απελευθέρωση της συγκεκριµένης αγοράς και τις ειδικότερες οικονοµικές και κοινωνικές συνθήκες Σχετικά με το πρότυπο λειτουργίας της χονδρεμπορικής αγοράς α) Στην αυτή, ως άνω, υπουργική απόφαση, προβλέπεται ότι, οι πελάτες που συνδέονται στην υψηλή τάση, µπορεί να διαπραγµατεύονται τα τιµολόγιά τους µε τη ΕΗ Α.Ε., όπως προφανώς µπορούν να κάνουν και µε άλλους προµηθευτές. Επίσης, όπως και κάθε καταναλωτής, οι Πελάτες Υψηλής Τάσης µπορεί να αγοράζουν απευθείας από τη χονδρεµπορική αγορά, εφόσον κρίνουν ότι αυτό είναι επωφελές για τους ίδιους. Το πρότυπο της χονδρεµπορικής αγοράς που έχει υιοθετηθεί, προβλέπει την υποχρεωτική συµµετοχή, τόσο των παραγωγών, όσο και των προµηθευτών στον Ηµερήσιο Ενεργειακό Προγραµµατισµό (ΗΕΠ), αναφορικά µε τη φυσική παράδοση του προϊόντος. Σε κάθε περίπτωση συναλλαγές µε οικονοµικό περιεχόµενο, χωρίς δέσµευση φυσικής παράδοσης, µπορούν να συνάπτονται, ελευθέρως, µεταξύ των παραγωγών και των προµηθευτών, µε όρους και προϋποθέσεις που συµφωνούνται µεταξύ τους. β) Ο λόγος της επιλογής του προτύπου αυτού, είναι η ανάγκη µεγαλύτερης διαφάνειας στις συναλλαγές, ώστε να ελέγχεται η δραστηριότητα και η συµπεριφορά της υπερ-κυρίαρχης επιχείρησης. Επίσης, το εν λόγω πρότυπο, επιτρέπει τη δραστηριοποίηση νέων ανεξάρτητων παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι µπορεί να διασφαλίσουν την απορρόφηση της ενέργειας που παράγουν µέσω της χονδρεµπορικής αγοράς, ακόµα και αν δεν µπορούν να εξασφαλίσουν τη διάθεση τµήµατος ή του συνόλου της παραγωγής τους, µε απ ευθείας συµβάσεις πώλησης, οικονοµικού περιεχοµένου, µε προµηθευτές ή τελικούς καταναλωτές. Από την άλλη πλευρά η δραστηριοποίηση εναλλακτικών παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας είναι απολύτως απαραίτητη για την δραστηριοποίηση και εναλλακτικών προµηθευτών πέραν της ΕΗ Α.Ε.. γ) Είναι σαφές, ότι πρωταρχικός σκοπός οιουδήποτε εφαρµοζόµενου προτύπου χονδρεµπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι, η αύξηση της ρευστότητας των συναλλαγών, η οποία θα επιτρέπει τη µακροχρόνια εκτίµηση της εξέλιξης των τιµών της συγκεκριµένης αγοράς, πράγµα που θα οδηγήσει στην ορθολογική και όχι ευκαιριακή είσοδο νέων παραγωγών και προµηθευτών, οι οποίοι θα έχουν µακροχρόνια στρατηγική εισόδου και όχι συγκυριακή και ευκαιριακή αποκόµιση κερδών. Είναι προφανές ότι, τελικός στόχος των ανωτέρω είναι η δυνατότητα του καταναλωτή να απολαµβάνει οσοδήποτε µέρος του όποιου κέρδους αποτελεσµατικότητας, µπορεί να προέλθει, σε µακροχρόνια βάση, από την ορθότερη λειτουργία της αγοράς. Η αναφορά στις τιµές της χονδρεµπορικής αγοράς που παρουσιάστηκαν κατά το έτος 2008, και οι οποίες οφείλονταν στο αυξηµένο κόστος καυσίµου, έρχονται σε απευθείας αντιδιαστολή µε τις τιµές που ισχύουν κατά το έτος 2009, οι οποίες όχι µόνο είναι χαµηλότερες, λόγω χαµηλότερων τιµών καυσίµου, αλλά και λόγω χαµηλής ζήτησης και ιδιαιτέρα αυξηµένης υδροηλεκτρικής παραγωγής, δηµιουργώντας συνθήκες ασφυξίας στη χονδρεµπορική αγορά για τον παραγωγό. Συνεπώς, κατά τη φετινή χρονιά, οι εισαγωγείς ηλεκτρικής ενέργειας έχουν κίνητρο να εισέλθουν στην αγορά λιανικής και ορισµένοι, ήδη, το έχουν κάνει. δ) Τα παραπάνω υποδηλώνουν ότι, η χονδρεµπορική αγορά έχει χαµηλή ρευστότητα, πράγµα που σηµαίνει ότι είναι αναµενόµενο να εµφανίζονται απότοµες, τόσο ωριαίες, όσο και µακροχρόνιες διακυµάνσεις των τιµών, οι οποίες σε πιο ώριµες και βαθιές αγορές θα εξοµαλύνονταν υπό την 9

10 πίεση των ανταγωνιστικών συνθηκών. Η χαµηλή ρευστότητα στην αγορά, οφείλεται, µεταξύ άλλων, και στην µη ύπαρξη ικανού αριθµού ανεξάρτητων παραγωγών, των οποίων η λειτουργία θα επέτρεπε την αύξηση των συναλλαγών και του αριθµού των συναλλασσοµένων. Ήδη βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης µονάδες ανεξάρτητων παραγωγών, οι οποίες αναµένεται να βελτιώσουν την ρευστότητα της αγοράς, καθώς και τις συνθήκες του ανταγωνισµού. Από την άλλη πλευρά, οι παραπάνω αναφερόµενοι παραγωγοί αναµένουν τη διαµόρφωση των οικονοµικών συνθηκών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, και, κυρίως, τη διαµόρφωση των τιµολογίων λιανικής αγοράς, ώστε να υπάρχει µακροχρόνια βεβαιότητα για τους κινητήριους παράγοντες που διαµορφώνουν τις συνθήκες αυτές και, συνεπώς, προβλέψιµο επιχειρηµατικό πεδίο. Οι προσπάθειες της Ρυθµιστικής Αρχής επικεντρώνονται στην άρση των αβεβαιοτήτων που αντιµετωπίζουν οι συµµετέχοντες στην χονδρεµπορική αγορά, καθώς και η, κατά το δυνατό, µείωση, στο ελάχιστο, του ρυθµιστικού κινδύνου από την αγορά αυτή, ώστε κάθε επιχειρηµατική δραστηριότητα να µπορεί να αναπτυχθεί σε υγιή µακροχρόνια βάση. Το ανωτέρω περιγραφέν πρότυπο της αγοράς, εγκρίθηκε το Μάϊο του 2005, και στο οποίο προβλέπονταν µεταβατική περίοδος τριών (3) ετών, ώστε ο ιαχειριστής του Συστήµατος να ετοιµάσει τα αναγκαία υπολογιστικά πρότυπα και προγράµµατα διαχείρισης συναλλαγών, προκειµένου η χονδρεµπορική αγορά να λειτουργήσει στην πλήρη µορφή της από την 1 Ιανουαρίου Λόγω σηµαντικών προβληµάτων και καθυστερήσεων στην ανάπτυξη των υποδοµών, η έναρξη λειτουργίας της χονδρεµπορικής αγοράς, στην πλήρη εφαρµογή της, µεταφέρθηκε την 1η Ιανουαρίου Ήδη µε την έγκριση του Κώδικα ιαχείρισης του Συστήµατος και Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας Συναλλαγών (ΦΕΚ Β 655/2005), παρατηρήθηκε ότι, ικανός αριθµός επενδυτών ανέλαβε την πρωτοβουλία για την κατασκευή νέων σύγχρονων µονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, οι πρώτες από τις οποίες θα λειτουργήσουν στις αρχές του Παράλληλα, µε την υπ αριθµ.. 5/ΗΛ/Β/Φ73/8611/ , (ΦΕΚ Β 560/ ) υπουργική απόφαση και µετά από εισήγηση του ιαχειριστή και γνώµη της ΡΑΕ, προκηρύχτηκε διαγωνισµός για την εισαγωγή νέας ισχύος στο Σύστηµα, στον οποίο δεν συµµετείχε η ΕΗ Α.Ε. Ο διαγωνισµός ολοκληρώθηκε µε επιτυχία, ο µειοδότης του διαγωνισµού εκλήθη να υπογράψει τη σχετική συµφωνία µε τον ιαχειριστή, αλλά λόγω γεγονότων ανωτέρας βίας, η ολοκλήρωση της συµφωνίας δεν έχει ολοκληρωθεί ακόµα. Κατόπιν των ανωτέρω, Αποφασίζει Να αποστείλει στο Υπουργείο Ανάπτυξης την παρούσα απόφαση, µε την οποία η ΡΑΕ εκθέτει τις απόψεις της επί των ισχυρισµών που προβάλλονται µε την υπ αριθµ.3724/ προειδοποιητική επιστολή, όπως ενδελεχώς αναλύονται ως άνω. Αθήνα, 14 Σεπτεµβρίου 2009 Ο Πρόεδρος της ΡΑΕ Σίµος Σιµόπουλος 10